Ouders met (ernstige) psychische aandoeningen hebben kracht voor ouderschap

(1)

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Ouders met (ernstige) psychische aandoeningen hebben

(2)

Peter van der Ende

Senior-onderzoeker Lectoraat

Rehabilitatie

Hanzehogeschool Groningen

(3)

Onderwerpen

• _{1. Project ouderschap bij psychische} aandoeningen

• _{2. Persoonlijk herstel}

• 3. Verdere achtergronden • _{4. Methodiek + Evaluatie}

(4)

Project

Aandacht in instellingen (N=128) Epidemio-logisch onderzoek 68.000 Behoefte Onderzoek (N=47) -Methodiek -Trainingen -Evaluatie (N=26x2x2) Persoonlijk Herstel en eigen kracht (N=31) Ouderschap bij psychische aandoeningen

(5)

Achtergronden

• Vermaatschappelijking

• _{Bijna de helft van de mensen met ernstige}

psychische aandoeningen (EPA) heeft kinderen (±68.000)

EPA: 0,9% van de bevolking (18 -65)

Totaal 405.000 tot 600.000

• Hogere drempel voor maatschappelijke voorzieningen

(6)

27 ouders met ernstige psychische aandoeningen geïnterviewd

4 ouders zonder

Eigen kracht voor ouderschap van

(7)

Conclusies (1)

• _{Ouders met psychische aandoeningen} komen in hun kracht door het kind omdat ze bij de les moeten blijven.

• Het opvoeden biedt de ouder een basis voor maatschappelijke participatie via school en via vriendschappen van het kind.

Lectoraat Rehabilitatie Groningen

(8)

Alleenstaande moeder met kind van twee:

• “Maar je krijgt ook wel heel veel terug. Het

moederschap dat geeft ook veel

voldoening en ja, eigenlijk is het ook sinds ik moeder ben dat ik zo stevig op mijn

pootjes sta als nu, zeg maar. Het heeft mij wel heel erg veranderd”

(9)

Conclusies (2)

• _{Samenzijn en activiteiten ontplooien,} geven beiden levenskracht.

• _{Loyaliteit en solidariteit met een eigen kind} geven kracht om door te gaan.

• Een nieuwe generatie en zo mogelijk een daaropvolgende generatie geven

perspectief

(10)

(11)

Wonen Leren

Begeleid

Werken

Ouderschap

(12)

Individuele Rehabilitatie

Benadering (IRB)

• Veranderdoelen op terreinen van wonen, werken, leren, financiën en SOCIALE

CONTACTEN

• _{Verkennen (doelvaardigheidsbepaling),} kiezen, verkrijgen en BEHOUDEN

(13)

Samenwonende moeder met kind van bijna 1½ jaar:

Het was zelfs zover dat ik op een gegeven moment als hij in de box zat en ik keek naar hem, ik het gevoel had dat hij met een

teleurstellende blik naar mij keek; oh hij is teleurgesteld in mij.

(14)

Uitgangspunten

• Eigen mogelijkheden ouders centraal

• _{Gebaseerd op Individuele}

Rehabilitatie Benadering (IRB)

• Gemiddeld 1 jaar 1 uur per week/14

dagen

• Hulpverleners op MBO, HBO-

universitair niveau

(15)

Methode

Drie cliëntenwerkboeken “Ouderschap

met succes en tevredenheid (OST)”

• I Huidig functioneren van de ouder

• IIa Versterken van de ouderrol

• IIb Hernemen of uitbreiden van de

ouderrol

(16)

I

“ Huidig functioneren van de

ouder”

• Wie ben ik en wie is mijn kind? • Tevredenheid en succes

• Steun, zelfvertrouwen en verwachtingen

(17)

IIa“Versterken van de ouderrol”

• _{Wie stellen eisen aan de ouder?}

• Wat vraagt de ouderrol van deze ouder? • _{Oplossingen kiezen}

• _{Succesvol en}

tevreden

blijven

(18)

IIb

“ Hernemen / uitbreiden

van de ouderrol”

• _{Wensen van de ouder}

• Mogelijke activiteiten en situaties

• _{Wie stellen eisen?}

Welke?

• _{Wie helpt /}

oplossingen kiezen

(19)

Alleenstaande moeder met 4 kinderen tussen 9 en 24, die elders wonen:

Ik heb haar (14 jarige dochter) nog nooit zien slapen, ik heb nog nooit met haar gegeten. Ja, een gebakje op haar

verjaardag in het begin. Maar vanaf haar 8e heb ik daar al geen contact meer mee.

(20)

Vraagstelling

• _{Onderzoekvraag: Wat is het resultaat van} begeleiden van hulpverleners die met

“Ouderschap met Succes en

Tevredenheid (OST)” getraind zijn • _S_ucces,

• _Tevredenheid

• Eigen kracht/regie (empowerment) • Kwaliteit van leven

(21)

Evaluatie methodiek

• 8 instellingen (GGz of BW)

• 11 ouders experimentele groep – ouderschapsbegeleiding OST

• _{15 ouders controle groep “Care As Usual”} • Nulmeting + jaar later eindmeting

(22)

Resultaten

• _{Toename tevredenheid ouderschap in} experimentele groep. Controle groep niet • _{Het succes in ouderschap, aangegeven}

door hulpverleners en verwanten bevestigt de tendensen niet.

(23)

-vervolg

resultaten-• _{Empowerment valt in de experimentele} groep iets terug, terwijl de controle groep iets verbetert volgens hulpverleners.

• De kwaliteit van leven is in de experimentele groep verbeterd.

• _{Subjectief gegeven: Alle 11 ouders die in} het programma zaten waren positief en ook hun hulpverleners

(24)

Aanbevelingen vanuit gehele

project, voor ouders

• Denk na over communicatie over eigen

problematiek met de kinderen, Nicholson e.a. (2001)

• Maak een plan voor de opvang van de kinderen bij toenemende psychische problematiek

• Kleine ontmoetingsgroepen voor ouders

Nu nog alleen bij Lentis; ook naar andere regio’s?

(25)

Aanbevelingen voor

Hulpverleningsorganisaties

• Wissel ideeën uit over voorzieningen in verschillende regio’s

• _{Breng ‘witte vlekken’ op het terrein van} ouderschap in kaart

(26)

WELKE OPEN VRAAG OVER

OUDERSCHAP IS GESCHIKT?

Vanuit ideeën van

rehabilitatie/herstel

(27)

Reacties / vragen:

p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl

Websites:

www.ouderschap-psychiatrie