Katholiek bijzonder onderwijs
Onzinnig(?)
Uitnodiging Symposium
Donderdag 10 november 2011
Utrecht
een overwogen keuze voor maken. In deze workshop refl ecteren wij over de ethiek van religieuze opvoeding en onderwijs.
13.00 - 13.45: Lunch (Restaurant Educatorium) 14.00 - 15.45 uur: Forum (Ruppertgebouw blauwe zaal)
Voorstander bijzonder confessioneel onderwijs
Kim de Wildt
Voorstander openbaar onderwijs
Floris van den Berg
Openbaar en bijzonder onderwijs vanuit grondwettelijk perspectief
Paul Zoontjens
De katholieke school naar canoniek recht
Ton Meijers
Het forum wordt geleid door Richard Steenvoorde, jurist van het Secretariaat van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland (SRKK).
15.45 – 16.15 uur: Slotlezing (Ruppertgebouw blauwe zaal)
Een verrassing...
16.15 uur: Borrel
Tilburg
University
Understanding Society
School of Catholic Theology
www.tilburguniversity.edu/onzinnig
Nadere informatie
Het symposium wordt gehouden in het Marinus Ruppertgebouw, Leuvenlaan 21, 3584 CE Utrecht (De Uithof).
Kosten
De kosten voor deelname, inclusief lunch, zijn 50,-.
Medewerkers en studenten van Tilburg University betalen 7,50. Aanmelding
www.tilburguniversity.edu/onzinnig Tilburg University
School of Catholic Theology Postbus 80101
3508 TC Utrecht
Voor meer info: Secretariaat School of Catholic Theology Telefoon: 013 466 3800, E-mail: bureaufkt@uvt.nl
De maatschappelijke discussie over de positie van het katholiek bijzonder onderwijs staat centraal. Aan deze discussie wordt op deze dag een bijdrage gegeven vanuit maatschappelijk perspectief met aandacht voor het burgerlijk en het canoniek recht.
In de ochtend vindt een inleidende lezing plaats door Mgr. Dr. E. de Jong (hulpbisschop van het bisdom Roermond) over het katholiek schoolwezen en katholiek onderwijs. Daarna volgen alle deelnemers twee workshops. In de workshops wordt een specifiek aspect van de kwestie aan de orde gesteld.
In de middag vindt een FORUM plaats. Op dit FORUM zullen vier personen een statement doen: één voorstander van katholiek onderwijs; één voorstander van openbaar onderwijs; één deskundige op het gebied van grondwettelijke onderwijsvrijheid en één deskundige op het gebied van het canoniek recht. Vervolgens vindt er een discussie plaats, waar ook de deelnemers aan het symposium in betrokken worden.
De dag wordt met een slotlezing afgesloten.
Programma
09.45 - 10.15 uur: Aankomst & registratie (Ruppertgebouw) 10.15 - 11.00 uur: Openingslezing (Ruppertgebouw blauwe zaal)
Katholiek schoolwezen en katholiek onderwijs
Mgr. dr. E. de Jong, hulpbisschop van het bisdom Roermond
11.15 - 12.00 uur: Eerste workshop 12.15 - 13.00 uur: Tweede workshop
Workshops
Workshop 1 Katholieke opvatting over educatie
Olav Boelens, docent Canoniek Recht, Tilburg University
In de afgelopen vijftig jaar zijn er meerdere malen documenten van officiële katholieke zijde verschenen over het belang en doel van katholiek onder-wijs. Deze documenten zijn soms zeer breed georiënteerd en bieden een mooie in kijk in het denken over onderwijs in het algemeen en de waarde van goed onderwijs. Deze workshop neemt de deelnemer mee langs deze documenten via diverse kernwoorden.
Workshop 2 Rechten van de ouders ten aanzien van het onderwijs
Ton Meijers, universitair hoofddocent Canoniek Recht, Tilburg University
Het Wetboek van Canoniek Recht van de katholieke kerk kent een regeling voor de katholieke scholen. Deze bepalingen schenken ook aandacht aan
de positie van de ouders ten aanzien van het onderwijs. Zo wordt onder meer het recht van ouders op vrije schoolkeuze geregeld en op samen-werking van ouders met de leerkrachten aangedrongen.
In deze workshop wordt met name ingegaan op de katholieke opvatting met betrekking tot de positie van de ouders ten aanzien van het onder-wijs. Dit wordt benaderd vanuit het canoniek recht en de katholieke leer (Tweede Vaticaans Concilie). Daarbij wordt ook aandacht geschonken aan het burgerlijk recht (mensenrechten).
Workshop 3 Onderwijs als een mensenrecht
Paul Zoontjens, bijzonder hoogleraar onderwijsrecht en hoofddocent Staats- en Bestuursrecht, Tilburg University
Het individuele recht van ouders om hun kinderen naar eigen inzicht op te voeden moet als fundamenteel en onvervreemdbaar worden be-schouwd. De leerplicht is daar een zeldzame uitzondering op. Het recht op onderwijs, dat wereldwijd in internationale verdragen en vele nationale grondwetten wordt beschermd moet in het verlengde van het opvoedings-recht worden gezien. In de kern gaat het hier om de vrijheid zich te voor-zien van funderend onderwijs voor de eigen kinderen, dat aansluit bij de opvattingen over vorming tot het goede leven. Dat kan de keuze voor een specifieke pedagogische aanpak zijn, maar ook voor religieus geïnspireerd onderwijs. Voorkeuren zijn vandaag de dag zeer divers, het verzuilde on-derwijsstelsel dat Nederland kent, lijkt hier niet op aan te sluiten. Toch is er ruimte voor nuance. De vraag is uiteindelijk hoe het katholiek onderwijs optimaal kan inspelen op voorkeuren die leven bij bepaalde groepen in de samenleving en hoe de overheid daar ruimte voor moet bieden.
Workshop 4 Schoolstrijd in de 19e eeuw
Joos van Vugt, programmamaker Soeterbeeck programma, Radboud Universiteit Nijmegen
De schoolstrijd is een van de vaste onderdelen van het traditionele on-derwijs in de ‘vaderlandse geschiedenis’ van de negentiende eeuw. Er zijn boekenkasten vol geschreven over het verloop van dit politieke conflict, dat pas in 1920 definitief werd beslecht. Het traditionele beeld was: de katholieken en de gereformeerden wilden eigen confessionele scholen voor hun kinderen en de liberalen trachtten dat te verhinderen door hun subsidie te onthouden. De katholieken en de gereformeerden hebben in 1920 hun zin gekregen en de liberalen hebben de slag verloren.
Maar waarom wilden de katholieken en de gereformeerden ‘eigen scho-len’ en waarom wilden de liberalen dat juist niet? Kortom, wat was de inzet van de schoolstrijd? Heeft de confessionele overwinning de katho-lieken en gereformeerden gebracht wat zij ervan verhoopten? Wat moeten we denken van die ‘schoolstrijd’, wanneer we er met de afstand van een
kleine eeuw op terugkijken? Wat vertelt ons zo’n evaluatie van de schoolstrijd over de situatie van het confessionele onderwijs heden ten dage?
Workshop 5 Waarde en onwaarde van katholieke scholen vanuit een protestants perspectief
Paul Boersma, senior adviseur Besturenraad Centrum Christelijk Onderwijs
In 2010 brachten de bonden KBO/KBVO een documentaire uit van Ton Verlind, waarin (rooms)katholieke scholen zich profileren. Het biedt de kijker een kwalitatief hoogstaand beeld.
Hoe komt zo’n documentaire over bij een protestant die veel protes-tants-christelijke scholen begeleidt? In dit deelprogramma wordt de deelnemers aan de hand van de film een spiegel geboden op basis van gesprekken die Paul Boersma aan de hand van de documentaire heeft gevoerd met directies en leraren van protestantse scholen. Die gesprekken leverden verrassende herkenningen op maar niet minder kritische vragen. Want hoe katholiek is katholiek eigenlijk?
Workshop 6 Pleidooi voor bijzonder confessioneel onderwijs
Kim de Wildt, wetenschappelijk medewerker aan het instituut voor katholieke theologie, TU Dortmund
Tijdens de workshop wordt de methode ‘think-pair-share’ gebruikt ten behoeve van een doordenking van het thema. In een eerste stap zullen de deelnemers aan de hand van eigen veronderstellingen en oordelen een stellingname formuleren pro of contra bijzonder onderwijs. Aan de hand van teksten zal men deze stellingname kunnen nuanceren of deze zo laten. In een laatste stap zal er een uitwisseling/ discussie zijn met betrekking tot de stellingnamen.
Workshop 7 Pleidooi voor openbaar onderwijs
Floris van den Berg is filosoof. Hij is vice-voorzitter van vrijdenkersvereni-ging De Vrije Gedachte en directeur van de seculier humanistische denk-tank Center for Inquiry Low Countries.
Mogen kinderen religieus zijn?
Er zijn geen socialistische, liberale, christen-democratische kinderen, maar er wordt wel gesproken over katholieke, islamitische, joodse etc. kinderen. Sterker nog, initiatie rituelen voor jonge kinderen vinden bij vele religies plaats. Waarom vinden we het over het algemeen absurd om kinderen bij de politieke partij van hun ouders in te lijven (inclusief bijbehorende scholen en verenigingen), maar niet als het om religie gaat? Zou religie niet net als politieke voorkeur iets voor volwassenen moeten zijn, waar volwassenen op basis van goede en brede informatie
