• No results found

T. Brocades Zaalberg, A. ten Cate, Missie in Al Muthanna. De Nederlandse krijgsmacht in Irak 2003-2005<br/>C. Klep, Uruzgan. Nederlandse militairen op missie, 2005-2010

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "T. Brocades Zaalberg, A. ten Cate, Missie in Al Muthanna. De Nederlandse krijgsmacht in Irak 2003-2005<br/>C. Klep, Uruzgan. Nederlandse militairen op missie, 2005-2010"

Copied!
20
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

verondersteld. In dat opzicht lijkt Peper niet altijd de visionair te zijn waarvoor Van Osch hem houdt. Dit alles neemt echter niet weg dat Van Osch een prettig geschreven, gedetailleerde schets geeft van het contrastrijke leven van Bram Peper. Empathie voor Pepers persoonlijk leven heeft hem daarbij geholpen; gepaste afstand heeft een afgewogen oordeel mogelijk gemaakt. Soms leidt meer distantie ook tot meer begrip.

bram mellink, universiteit van amsterdam

Brocades Zaalberg, Thijs, Cate, Arthur ten, Missie in Al Muthanna. De Nederlandse krijgsmacht in Irak 2003-2005 (Amsterdam: Boom, 2010, 390 blz., isbn 978 94 6105 359 6); Klep, Christ, Uruzgan. Nederlandse militairen op missie, 2005-2010 (Amsterdam: Boom, 2011, 246 blz., isbn 978 94 6105 277 3).

In recent years there has been talk – and not just in the Netherlands – of a ‘Dutch approach’ or a ‘Dutch touch’ that the Netherlands armed forces have brought to international stabilization operations, and that sets them apart from the approaches taken by other armed forces, especially those of the United States and the United Kingdom. Do the ‘Dutch approach’ and ‘Dutch touch’ really exist? This is a question that has been addressed by two recent studies, one by Thijs Brocades Zaalberg and Arthur ten Cate on the Dutch involvement, just after the fall of Saddam Hussein, in the Iraqi province of Al Muthanna from 2003 to 2005, and the second by Christ Klep on the deployment that followed by Netherlands forces to the Afghanistan province of Uruzgan and lasted from 2005 to 2010. To be sure, both of these fine studies also comprehensively deal with a host of other issues arising from the two deployments. These include the decision-making processes to go into Irak and Uruzgan and then to get out, the

size and nature of the Dutch military units, and how well the overall Dutch mission, military and civilian, was able to contribute to the improvement of economic and social condition in the areas of deployment.

In going into Iraq, the Balkenende government of the day had a strong incentive to claim that there would be something distinctive or special to the Dutch operations there. The government’s decision to support politically the toppling of the Iraqi regime by the Americans and British had been unpopular and the cabinet wanted to emphasize that the Netherlands forces would not be part of the Anglo-American occupation forces there, but rather, operating under a un mandate, would be responsible for stabilization operations. The Dutch, it was expected, would take things more ‘softly’ in Iraq than the more interventionist, violent approach that the American and British occupiers would rely upon. The Dutch would show respect for the local population and its customs and stand back as much as possible. Of course this fed into gratifying national self images. Lots of smaller, democratic countries prefer to see themselves as peacekeepers rather than as warfighters and like to think of their soldiers as ‘nicer’ or ‘more culturally sensitive’ than those of other countries.

The 2002 toppling of the Taliban theocracy in Afghanistan had been far less controversial in the Netherlands. Still, the Balkenende government also underlined, when proposing the mission in Uruzgan, that the emphasis would not be on combat – which would remain the chief task of the Americans – but on military support for reconstruction of the war-torn country. This was reinforced by command and control arrangements. The Americans would be free to pursue combat operations under their ‘Operation Enduring Freedom’ arrangements while the Dutch would fall under the nato-led International Security Assistance Force (isaf). Of course, nobody was expecting Uruzgan to be easy and as Klep emphasizes, the government did not deny there would be both risks and the recourse to the use of

(2)

­

157

bm gn -lc hr | d ee l 1 26 - 4 nie uw st e g es chie de ni s

force in Afghanistan. However, as he summarizes the Balkenende government’s arguments, the Netherlands forces ‘would only fight insofar as the insurgents directly interfered with reconstruction’ and Dutch use of force there would be less ‘blunt’ than that of the American military (Klep, 33).

Yet standing back did not turn out to be the way the Netherlands battle group approached things once on the ground in Al Muthanna. ‘In fact, the approach that was emphasized in the government’s June 2003 statement was just about the opposite of what later would be called the ‘Dutch approach’ (Brocades Zaalberg and Ten Cate, 320). The Netherlands marines saw their primary task as the protection of the local populace, and stepped forward to provide it. This included from time to time resort to violence and the threat of violence, although given the underlying nature of Al Muthanna province that was far less necessary than in other parts of the country. Nonetheless, the authors also conclude, ‘This does not undercut the fact that the Dutch, in executing the mission generally used the necessary tact and cultural sensitivity. But because this approach by itself is nothing original and because it did not arise from a consciously pursued and executed “Dutch approach” the name “Dutch touch” seems more appropriate’ (Brocades Zaalberg and Ten Cate, 321).

Klep comes to similar conclusions about the Netherlands in Uruzgan. True, the Netherlands forces ‘indeed sought somewhat less to engage in combat’ the insurgents than did the Americans, British and Canadians and there were ‘noticeable differences in approach’ between them (Klep, 151-152). Nonetheless, these differences were secondary, for ‘None of the countries had a truly unique method. The operation plans and tactics were comparable […]’ (Klep, 152). In other words, what Brocades Zaalberg and Ten Cate concluded about any distinctiveness in Al Muthanna can be said about Uruzgan too: there was more of a ‘Dutch touch’ than a ‘Dutch approach’.

The approach that the Netherlands forces actually took in both places was that

of counterinsurgency (coin) warfare. A counterinsurgency approach relies on patient attempts to decrease, and eventually eliminate the influence of insurgents. Its core military effort is the protection of the local populace, and it also involves economic development as well as political efforts. This is significant when viewed within the broader history of the Iraq and Afghanistan Wars and of the ‘Long War’ itself against Islamist terrorism. The u.s. armed forces, as they began the occupation of both Iraq and Afghanistan intended to concentrate not on coin but only on ‘anti-terrorist’ operations – going after the major bad guys, in other words. They left what they considered to be the less important tasks to the allies; the Americans and the allies together also did not have enough forces on the ground. In military jargon, the ‘footprint’ was to be light. The results were catastrophic in Iraq and led to a dangerous, lengthy standoff in Afghanistan. Most of Iraq plunged into violent chaos. Only after the u.s. army, especially under the inspired leadership of General David Petraeus, learned its lesson and embraced a true counterinsurgency strategy based on the protection of the local population, and after President George W. Bush defied popular opinion in 2006 by providing a ‘surge’ of u.s. forces to execute his strategy, was the war in Iraq finally won. Petraeus was then sent to Afghanistan by recently-elected President Barack Obama with a similar counterinsurgency mandate and a similar increase in u.s. forces on the ground. We still do not know the ultimate outcome. Meanwhile, in response to the lack of conclusive results so far, not to mention the loss of the lives of 25 soldiers, the Dutch decided not to stick around in Uruzgan and be part of the renewed military effort Obama unleashed.

While there may not be a distinctive ‘Dutch approach’ to international stability operations, the Netherlands military does seem to have acquired a real knack for the approach that lends itself to counterinsurgency warfare that it showed in both Iraq and Afghanistan. This is a skill, the importance

(3)

of which has now been learned, under the most painful circumstances by the leadership of the U.S. army. In other words, coin is now the ‘Dutch approach’ and the ‘American approach’ too. Although both books cover recent Dutch military engagements, they have a different feel to them. The one on Iraq is a semi-official history, published by Boom under the auspices of Netherlands Institute of Military History, which holds the copyright. It is rather handsomely produced. Brocades Zaalberg and Ten Cate had access to classified defence documents. So it can be taken as an effort to write what can be called, at least for now ‘the last word’ and a basic reference work on a Dutch military mission that is already eight years in the past. Klep appears to have been on his own and without access to classified sources. His book is now the ‘first word’ in what undoubtedly will be a series of longer works on the controversial Dutch involvement in Afghanistan.

joseph t. jockel, st. lawrence university, canton, new york

(4)

­

159

Lijst van

recensies

Brocades Zaalberg, Thijs, Cate, Arthur ten, Missie in Al Muthanna. De Nederlandse krijgsmacht in Irak 2003-2005 (Joseph T. Jockel) 156-158 Bruijn, Jan de, Wilhelmina formeert. De

kabinetscrisis van 1907-1908 (Samuël Kruizinga) 142-143

Cazes, Hélène (ed.), Bonaventura Vulcanius, Works and Networks. Bruges 1538-Leiden 1614 (Cathérine Secretan) 117-118

Dickey, Stephanie S., Roodenburg, Herman (eds.), The Passions in the Arts of the Early Modern Netherlands. De hartstochten in de kunst in de vroegmoderne Nederlanden (Angela Ho) 120-121 Dissel, Anita van, Groen, Petra, In de West. De

Nederlandse krijgsmacht in het Caribisch gebied (Christ Klep) 107-108

Dixhoorn, Arjan van, Lustige geesten. Rederijkers in de Noordelijke Nederlanden (1480-1650) (Johan Oosterman) 115-117

Edelman, Hendrik, International Publishing in the Netherlands, 1933-1945: German Exile, Scholarly Expansion, War-Time Clandestinity (Sandra van Voorst) 143-145

Egmond, Florike, The World of Carolus Clusius. Natural History in the Making, 1550-1610 (Klaas van Berkel) 118-120

Egter van Wissekerke, Jan, Van kwade droes tot erger. Gebruik en veterinaire verzorging van paarden in het leger (1762-1874) (Bert Theunissen) 130-131

Eijden-Andriessen, Cecile van, ‘Moralinezuur’ en voorlichting. De twee gezichten van Idel in het katholieke debat om de moderniteit 1937-1970 (Marjet Derks) 134-137

Fennema, Meindert, Geert Wilders. Tovenaarsleerling (Bram Mellink) 153-156 Folkerts, Suzan, Voorbeeld op schrift. De

overlevering en toe-eigening van de vita van Christina Mirabilis in de late middeleeuwen (Valerie Vermassen) 110-111

Groot, Klaartje, Geliefd en gevreesd. Duits toneel in Nederland rond 1800 (Anke Gilleir) 133-134 Heijbroek, J.F., Frits Lugt 1884-1970. Leven voor de

kunst. Biografie (Lieske Tibbe) 137-140 Houthuys, Astrid, Middeleeuws kladwerk. De

autograaf van de Brabantsche yeesten, boek VI (vijftiende eeuw) (Marco Mostert) 113-115 Hülsken, Marloes, Kiezen voor Kinderen?

Vrouwentijdschriften en hun lezeressen over het katholieke huwelijksleven, 1950-1975 (Tine Van Osselaer) 152-153

Hunt, Lynn, Jacob, Margaret C., Mijnhardt, Wijnand, The Book that Changed Europe: Picart & Bernard’s Religious Ceremonies of the World (Faramerz Dabhoiwala) 127-129 Jong, Alpita de, Knooppunt Halbertsma. Joast

Hiddes Halbertsma (1789-1869) en andere Europese geleerden over het Fries en andere talen, over wetenschap en over de samenleving (Rolf H. Bremmer) 131-132

Klep, Christ, Uruzgan. Nederlandse militairen op missie, 2005-2010 (Joseph T. Jockel) 156-158 Kooijmans, Luuc, Death Defied: The Anatomy

Lessons of Frederick Ruysch (Harold J. Cook) 126-127

Koops, Enne, De dynamiek van een emigratiecultuur. De emigratie van gereformeerden, hervormden en katholieken naar Noord-Amerika in vergelijkend perspectief (1947-1963) (David J. Snyder) 149-150

Lomonaco, Fabrizio, New Studies on Lex Regia: Right, Philology and Fides Historica in Holland between the 17th and 18th Centuries (Koen Stapelbroek) 125-126 bm gn -lc hr | d ee l 1 26 - 4 | 1 59 - 1 74

(5)

Meihuizen, Joggli, Smalle marges. De Nederlandse advocatuur in de Tweede Wereldoorlog (Derk Venema) 145-146

Mens, Noor, Wagenaar, Cor, Architectuur voor de gezondheidszorg in Nederland (Ton Kappelhof) 108-109

Noot, Bram, Lezen met een roomse bril. Opvattingen over literatuuronderwijs in katholieke scholen 1868-1924 (Marjet Derks) 134-137

Osch, Henk van, Bram Peper. Man van contrasten (Bram Mellink) 153-156

Pollmann, Judith, Catholic Identity and the Revolt of the Netherlands 1520-1635 (Barbara Diefendorf, Marc R. Forster, Judith Pollmann, Michael Questier) 75-106

Robbe, Joost Roger, Der mittelniederländische Spieghel onser behoudenisse und seine lateinische Quelle. Text, Kontext und Funktion (Reneé Nip) 111-113

Rovers, Eva, De eeuwigheid verzameld. Helene Kröller-Müller (1869-1939) (Lieske Tibbe) 137-140

Schutte, G.J., Stamverwantschap onder druk. De betrekkingen tussen Nederland en Zuid-Afrika, 1940-1947 (Barbara Henkes) 146-148

Van Kemseke, Peter, in samenwerking met Dendievel, Ward, België aan het hoofd van Europa (1948-2010) (Remco van Diepen) 150-152

Venema, Janny, Kiliaen van Rensselaer (1586-1643): Designing a New World (Raingard Esser) 122-123

Verhoeven, Gerrit, Anders reizen? Evoluties in vroegmoderne reiservaringen van Hollandse en Brabantse elites (1600-1750) (Joop de Jong) 123-125

Vermandere, Martine, We zijn goed aangekomen! Vakantiekolonies aan de Belgische kust [1887-1980] (Nelleke Bakker) 140-142

(6)

­

161

Arntz, Frederic, Endstation Niederlande. Eine

Untersuchung zur Integration der Molukker seit den 1950er Jahren (Niederlande-Studien. Kleinere Schriften 11; Münster, [etc.]: Waxmann, 2010, 154 blz., isbn 978 3 8309 2427 2) (Fridus Steijlen)

Dam, Peter van, Religion und Zivilgesellschaft. Christliche Traditionen in der niederländischen und deutschen Arbeitersbewegung (1945-1980) (Zivilgesellschaftliche Verständigungsprozesse vom 19. Jahrhundert bis zur Gegenwart. Deutschland und die Niederlande im Vergleich 2; Münster [etc.]: Waxmann, 2010, 332 blz., isbn 978 3 8309 2315 2) (Paul E. Werkman) Ebben, Maurits, Heijer, Henk den, Schokkenbroek,

Joost (eds.), Alle streken van het kompas. Maritieme geschiedenis in Nederland (Zutphen: Walburg Pers, 2010, 351 blz., isbn 978 90 5730 662 4) (J.P. Sigmond)

Kaisiëpo, Viktor, Een perspectief voor Papoea. Het verhaal van mijn leven en mijn strijd, opgetekend door Willem Campschreur (Amsterdam: kit Publishers, 2011, 271 blz., isbn 978 94 6022 114 9) (Susan Legêne)

Klijn, Annemieke, Verlangen naar verbetering. 375 Jaar academische geneeskunde in Utrecht (Amsterdam: Boom, 2010, 384 blz., isbn 978 94 6105 356 5) (Leo van Bergen)

Lijst van

webrecensies

www.knhg.nl

Koopmans, Joop W., Thomas, Werner (eds.), Propaganda en spektakel. Vroegmoderne intochten en festiviteiten in de Nederlanden (Publicaties van de Vlaams-Nederlandse Vereniging voor Geschiedenis 9; Maastricht: Shaker, 2010, 147 blz., isbn 978 90 423 0396 6) (Michel Reinders)

Martin, Claire (ed.), Mémoires de Benjamin Aubery du Maurier, ambassadeur protestant de Louis XIII (1566-1636) (Genève: Droz, 2010, 445 blz., isbn 978 2 600 01413 7) (David van der Linden) Mattheij, T.M.M., Leerschool der liefde. Burgerlijk

drama en de Amsterdamse Schouwburg 1738-1788. Geschiedenis, repertoire, receptie (Dissertatie Nijmegen 2010; Houten: Hes & De Graaf, 2010, 381 blz., isbn 978 90 6194 310 5) (Anna de Haas)

Netten, Djoeke van, Nicolaus Mulerius (1564-1630). Een geleerde uit Groningen in de discussies van zijn tijd (Biografieën van Groningse hoogleraren; Groningen: Barkhuis, 2010, 96 blz., isbn 978 90 77922 72 9) (Esther van Gelder)

Peters, Frans H., Vervlogen verwachtingen. De teloorgang van Nieuw-Guinea in 1961-1962 (Leiden: kitlv Uitgeverij, 2010, xv + 328 blz., isbn 978 90 86718 345 1) (Hans Meijer) Post, Pieter, Geschiedenis van het doopsgezinde

kerklied (1793-1973). Van particularisme naar oecumeniciteit (Dissertatie Vrije Universiteit Amsterdam 2010; Hilversum: Verloren, 2010, 564 blz., isbn 978 90 8704 171 7) (Aaldert Prins) Vaartjes, Gé, Rebel & dame. Biografie van Top Naeff

(Dissertatie Leiden 2010; Amsterdam: Querido, 2010, 664 blz., isbn 978 90 214 3763 7) (Cornelie van Uuden)

Vroom, Wim, Financing Cathedral Building in the Middle Ages: The Generosity of the Faithful (Amsterdam: Amsterdam University Press, 2010, 734 pp., isbn 978 90 8964 035 2) (Thomas Coomans)

(7)

Winter, Dick de, Ab Menist. Revolutionair-socialistisch vakbondsleider, politicus en verzetsstrijder (Delft: Eburon, 2010, 244 blz., isbn 978 90 75972 359 7) (Luc Peiren) Zondergeld, Gjalt, Ons Socialisme Uw Toekomst!

Henk Woudenberg en het Nederlands Arbeidsfront (1942-1945) (Apeldoorn, Antwerpen: Spinhuis, 2010, 354 blz., isbn 978 90 5589 307 2) (David Barnouw)

(8)

­

163

Artikelen en andere bijdragen

Bakker, Nelleke, ‘Kweekplaatsen van gezondheid’. Vakantiekolonies en de medicalisering van het kinderwelzijn 126:4, 29-53

Bauwens, Michal, Religieuze co-existentie en de publieke kerk. Walcheren en Staats-Vlaanderen, 1602-1630 126:3, 2-24

Coté, Joost, Creating Central Sulawesi: Mission Intervention, Colonialism and ‘Multiculturality’ 126:2, 3-29

Dam, Peter van, Een wankel vertoog. Over ontzuiling als karikatuur 126:3, 52-77 Deneckere, Gita, De kunst van het verbergen.

Een lichtzinnige naziprins en de Nederlandse monarchie (discussiedossier) 126:2, 71-81 Diefendorf, Barbara B., Catholic Identity and the

Revolt of the Netherlands: A View from South of the Border (discussiedossier) 126:4, 82-88 Drentje, Jan, De rol van het doctrinaire liberalisme

in de Nederlandse politiek 126:4, 3-28 Forster, Marc R., The Catholic Laity and

the Development of Catholic Identity (discussiedossier) 126:4, 75-80 Goddeeris, Idesbald, Kiangu, Sindani E.

Congomania in Academia: Recent Historical Research on the Belgian Colonial Past (review) 126:4, 54-74

Grever, Maria, Prins Bernhard: biografie van een publiek personage (discussiedossier) 126:2, 82-92

Lantink, Frans Willem, Culpa in eligendo. Het scheve perspectief van een nieuwe Bernhard-biografie (discussiedossier) 126:2, 93-103

Mellink, Bram, Tweedracht maakt macht. De PvdA, de doorbraak en de ontluikende polarisatiestrategie (1946-1966) 126:2, 30-53 Legêne, Susan, Bringing History Home:

Postcolonial Immigrants and the Dutch Cultural Arena (review) 126:2, 54-70

Paul, Herman, Voorbeeld en voorganger. Robert Fruin en Godefroid Kurth als vaders van de geschiedwetenschap 126:1, 30-53

Pollmann, Judith, How to Flatter the Laity? Rethinking Catholic Responses to the Reformation (discussiedossier) 126:4, 97-106 Questier, Michael, When Catholics Attack: The

Counter-Reformation in Fractured Regions of Europe (discussiedossier) 126:4, 89-95 Small, Graeme, For a Long Century of Burgundy:

The Court, Female Power and Ideology (review) 126:1, 54-69

Soen, Violet, Philip II’s Quest: The Appointment of Governors-General during the Dutch Revolt (1559-1598) 126:1, 3-29

Vrints, Antoon, ‘Alles is van ons’. Anonieme brieven over de voedselvoorziening in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog 126:3, 25-51

Recensies

Absillis, Kevin, Vechten tegen de bierkaai. Over het uitgevershuis van Angèle Manteau (1932-1970) (Dirk De Geest) 126:3, 138-140

Adams, Ann Jensen, Public Faces and Private Identities in Seventeenth-Century Holland: Portraiture and the Production of Community (Frans Grijzenhout) 126:2, 120-121

Adang, Marc, Voor sociaal-democratie, smaakopvoeding en verheffend genot. De Amsterdamse vereniging Kunst aan het Volk, 1903-1928 (Milja van Tielhof) 126:1 web Andriesse, Cornelis D., Dutch Messengers: A

History of Science Publishing, 1930-1980 (Mary Jo Nye) 126:3, 137-138

Arntz, Frederic, Endstation Niederlande. Eine Untersuchung zur Integration der Molukker seit den 1950er Jahren (Fridus Steijlen) 126:4 web

(9)

Baar-de Weerd, Claudette, Uw sekse en de onze. Vrouwen en genootschappen in Nederland en in de ons omringende landen (1750-ca. 1810) (Margaret C. Jacob) 126:1, 104-106

Baartmans, Jacques, Robert Jasper baron van der Capellen tot den Marsch (1743-1814). Regent, democraat en huisvader (Matthijs Lok) 126:3, 108-110

Bakker, Henk, De weg van het wassende water. Op zoek naar de wortels van het baptisme (Gary K. Waite) 126:1, 98-99

Bavel, Bas van, Manors and Markets: Economy and Society in the Low Countries, 500-1600 (Christopher Dyer) 126:2, 105-106

Beld, T.A.M. van den, ‘Katholieke jongens uit den beschaafden stand’. Het Jezuïeteninternaat te Katwijk aan den Rijn, Den Haag en Zeist (1831-1960) en katholiek Nederland (Angelo Van Gorp) 126:1 web

Belzen, J.A. van, Psychologie en het raadsel van de religie. Beschouwingen bij een eeuw godsdienstpsychologie in Nederland (Jacques Dane) 126:3, 128-129

Benvindo, Bruno, Henri Storck, le cinéma belge et l’Occupation (David Barnouw) 126:3 web Berg, Hetty, Wallet, Bart (eds.), Wie niet weg is.

is gezien. Joods Nederland na 1945 (Gerben Zaagsma) 126:3, 146-148

Berkvens-Stevelinck, Christiane, Bots, Hans, Häseler, Jens (eds.), Journalisme et République des Lettres: L’élargissement vers les ‘Pays du Nord’ au dix-huitième siècle. Actes des colloques de Potsdam et de Nimègue, 2004-2007 (Hubert Bost) 126:2, 129-131

Beyen, Marnix, Rombouts, Luc, Vos, Staf (eds.), De Beiaard. Een politieke geschiedenis (L. François) 126:2 web

Blankenstein, Elisabeth van, e.a., Bruggen in Nederland, [1] 1940-1950. Vernieling en herstel, [2] 1950-2000. Techniek in ontwikkeling (Kees Boersma) 126:2 web

Blom, Hans W. (ed.), Property, Piracy and Punishment: Hugo Grotius on War and Booty in De iure praedae - Concepts and Contexts (Evan Haefeli) 126:3, 100-101

Blom, Peter, e.a., Borsele Bourgondië Oranje. Heren en markiezen van Veere en Vlissingen 1400-1700 (Luc Duerloo) 126:1, 89-90

Blomjous, Marjan, e.a. (eds.), Patronen in beweging. Veranderingen in de Nederlandse textielgeschiedenis 1960-2010 (Jacques van Gerwen) 126:3 web

Boehme, Olivier, Greep naar de markt. De sociaal-economische agenda van de Vlaamse Beweging en haar ideologische versplintering tijdens het interbellum (Peter Heyrman) 126:1 web Bonjour, Saskia, Grens en gezin. Beleidsvorming

inzake gezinsmigratie in Nederland, 1955-2005 (Herman Obdeijn) 126:1, 145-147

Borger, Guus J., Breuker, Philippus en Jong, Hylkje de (eds.) Van Groningen tot Zeeland. Geschiedenis van het cultuurhistorisch onderzoek naar het kustlandschap (Aad P. de Klerk) 126:3, 120-121

Bosma, Ulbe, Indiëgangers. Verhalen van Nederlanders die naar Indië trokken (Fridus Steijlen) 126:2, 131-132

Bosma, Ulbe, Terug uit de koloniën. Zestig jaar postkoloniale migranten en hun organisaties (Susan Legêne) 126:2, 54-70

Bouwens, Bram, Sluyterman, Keetie, Verdiept verleden. Een eeuw Koninklijke Boskalis Westminster en de Nederlandse baggerindustrie (Ferry de Goey) 126:3, 132-133 Bouwer, Karen, Gender and Decolonization in

the Congo: The Legacy of Patrice Lumumba (Idesbald Goddeeris) 126:4, 54-74

Brabers, Jan, Hippocrates op Heyendael. Ontstaan en ontplooiing van de Faculteit der Medische Wetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen 1951-2001 (Leo van Bergen) 126:1 web Brand, Hanno, Knol, Egge (eds.), Koggen,

kooplieden en kantoren. De Hanze, een praktisch netwerk (Mike Burkhardt) 126:2, 108-110

(10)

­

165

Breman, Jan, Koloniaal profijt van onvrije arbeid.

Het Preanger stelsel van gedwongen koffieteelt op Java, 1720-1870 (R.E. Elson) 126:3, 106-107 Brocades Zaalberg, Thijs, Cate, Arthur ten, Missie

in Al Muthanna. De Nederlandse krijgsmacht in Irak 2003-2005 (Joseph T. Jockel) 126:4, 156-158

Broecke, Marcel van den, Ortelius’ Theatrum Orbis Terrarum (1570-1641): Characteristics and Development of a Sample of on verso Map Texts (Dirk Imhof) 126:2 web

Bruijn, Iris, Ship’s Surgeons of the Dutch East India Company: Commerce and the Progress of Medicine in the Eighteenth Century (Mark Harrison) 126:1, 102-104

Bruijn, Jan de, Wilhelmina formeert. De kabinetscrisis van 1907-1908 (Samuël Kruizinga) 126:4, 142-143

Bruyneel, Elisabeth, De Hoge Gezondheidsraad (1849-2009). Schakel tussen wetenschap en volksgezondheid (Leo van Bergen) 126:2 web Buijnsters, Piet J., Geschiedenis van de Nederlandse

bibliofilie. Boek- en prentverzamelaars 1750-2010 (Pierre Delsaert) 126:3 web

Burgers, Herman, De garoeda en de ooievaar. Indonesië van kolonie tot nationale staat (Jan de Meij) 126:3 web

Burkhardt, Nina, Rückblende. ns-Prozesse und die mediale Repräsentation der Vergangenheit in Belgien und den Niederlanden (Judith Keilbach) 126:1, 149-150

Bussière, Eric, e.a., Die Bank der Europäischen Union. Die eib, 1958-2008 (Joke Mooij) 126:1 web

Buys, Ruben, De kunst van het weldenken. Lekenfilosofie en volkstalig rationalisme in de Nederlanden (1550-1600) (Jan Bloemendal) 126:2 web

Camphuis, Willem, Tussen analyse en

opportuniteit. De ser als adviseur voor de loon- en prijspolitiek (Erik Nijhof) 126:2, 153-154

Captain, Esther, Jones, Guno, Oorlogserfgoed overzee. De erfenis van de Tweede Wereldoorlog in Aruba, Curaçao, Indonesië en Suriname (Evert Peeters) 126:3, 148-151

Cazes, Hélène (ed.), Bonaventura Vulcanius, Works and Networks. Bruges 1538-Leiden 1614 (Cathérine Secretan) 126:4, 117-118

Chattaway, Carol M., The Order of the Golden Tree: The Gift-giving Objectives of Duke Philip the Bold of Burgundy (Graeme Small) 126:1, 54-69 Colombijn, Freek, Under Construction: The Politics

of Urban Space and Housing during the Decolonization of Indonesia, 1930-1960 (Johan Lagae) 126:3, 135-137

Cottaar, Annemarie, Bouras, Nadia, Laoukili, Fatiha, Marokkanen in Nederland. De pioniers vertellen (Karim Ettourki) 126:1, 147-148 Cruz, Laura, Frijhoff, Willem (eds.), Myth in

History, History in Myth (Jo Tollebeek) 126:3, 81-82

Dam, Peter van, Religion und Zivilgesellschaft. Christliche Traditionen in der niederländischen und deutschen Arbeitersbewegung (1945-1980) (Paul E. Werkman) 126:4 web

Damen, Mario, Sicking, Louis (eds.), Bourgondië voorbij. De Nederlanden 1250-1650 (Violet Soen) 126:3, 91-92

Dekken, Marjolein van, Brouwen, branden en bedienen. Productie en verkoop van drank door vrouwen in de Noordelijke Nederlanden, circa 1500-1800 (Manon van der Heijden), 126:2, 113-115

Dekker, Cornelis, Baetens, Roland, Geld in het water. Antwerps en Mechels kapitaal in Zuid-Beveland na de stormvloeden in de 16e eeuw (Petra van Dam) 126:2 web

De Maesschalck, Edward, De Bourgondische vorsten 1315-1530 (Graeme Small) 126:1, 54-69 Derix, Jan, Brengers van de boodschap. Geschiedenis

van de katholieke missionering vanuit Nederland van voc tot Vaticanum II (Kirsten Hulsker) 126:3, 85-88

(11)

Dickey, Stephanie S., Roodenburg, Herman (eds.), The Passions in the Arts of the Early Modern Netherlands. De hartstochten in de kunst in de vroegmoderne Nederlanden (Angela Ho) 126:4, 120-121

Dissel, Anita van, Groen, Petra, In de West. De Nederlandse krijgsmacht in het Caribisch gebied (Christ Klep) 126:4, 107-108

Dixhoorn, Arjan van, Lustige geesten. Rederijkers in de Noordelijke Nederlanden (1480-1650) (Johan Oosterman) 126:4, 115-117

Doppenberg, Frederike, ‘De Arbeiderspers moest blijven marcheeren’. Een uitgeverij in oorlogstijd (Gerard Mulder) 126:1 web Doedens, Anne, Houter, Jan, Vlieland. Een

Nederlandse geschiedenis (Rob van Ginkel) 126:3, 78-79

Dorsman, L.J., Knegtmans, P.J. (eds.), Over de grens. Internationale contacten aan Nederlandse universiteiten sedert 1876 (Klaas van Berkel) 126:3, 121-122

Draye, Greet, Laboratoria van de natie. Literaire genootschappen in Vlaanderen 1830-1914 (Lotte Jensen) 126:1, 116-118

Driel, C.M. van, Gewantrouwd gereformeerd. Het omstreden leiderschap van neocalvinist Arie Noordtzij (1871-1944) (Jan Zwemer) 126:2 web Dubois, Sébastien, La révolution géographique

en Belgique: Départementalisation,

administration et représentations du territoire de la fin du XVIIIe au début du XIXe siècle (Annie Jourdan) 126:1 web

Dückers, Rob, Roelofs, Pieter (eds.), The Limbourg Brothers: Reflections on the Origins and the Legacy of Three Illuminators from Nijmegen (John R. Decker) 126:1, 87-89

Duijvendak, M.G.J., e.a. (eds.), Geschiedenis van Groningen, I, Prehistorie - Middeleeuwen, II, Nieuwe Tijd, III, Nieuwste Tijd - Heden (Ad Knotter) 126:1, 70-72

Dujardin, Vincent, Dumoulin, Michel, L’union fait-elle toujours la force? Nouvelle histoire de Belgique 1950-1970 (Rik Coolsaet) 126:1 web

Ebben, Maurits, Heijer, Henk den, Schokkenbroek, Joost (eds.), Alle streken van het kompas. Maritieme geschiedenis in Nederland (J.P. Sigmond) 126:4 web

Edeler, Dennis, De drinkwaterfluoridering. Tandartsen, staat en volksgezondheid in Nederland, 1946-1976 (A.H.M. Kerkhoff) 126:2 web

Edelman, Hendrik, International Publishing in the Netherlands, 1933-1945: German Exile, Scholarly Expansion, War-Time Clandestinity (Sandra van Voorst) 126:4, 143-145

Egmond, Florike, The World of Carolus Clusius. Natural History in the Making, 1550-1610 (Klaas van Berkel) 126:4, 118-120

Egmond, Marco van, Covens & Mortier: A Map Publishing House in Amsterdam 1685-1866 (Laura Cruz) 126:2, 128-129

Egter van Wissekerke, Jan, Van kwade droes tot erger. Gebruik en veterinaire verzorging van paarden in het leger (1762-1874) (Bert Theunissen) 126:4, 130-131

Eijden-Andriessen, Cecile van, ‘Moralinezuur’ en voorlichting. De twee gezichten van Idel in het katholieke debat om de moderniteit 1937-1970 (Marjet Derks) 126:4, 134-137

Eijnatten, J. van (ed.), Preaching, Sermon and Cultural Change in the Long Eighteenth Century (Toon Quaghebeur) 126:2, 124-126 Engelen, Th.L.M., Van 2 naar 16 miljoen mensen.

Demografie van Nederland, 1800-nu (Ida Stamhuis) 126:1, 112-113

Enthoven, Victor (ed.), Een haven te ver. De Britse expeditie naar de Schelde van 1809 (A.J.C.M. Gabriëls) 126:1, 113-115

Federinov, B., Docquier, G. (eds.), Marie de Hongrie. Politique et culture sous la Renaissance aux Pays-Bas. Actes du colloque tenu au Musée royal de Mariemont les 11 et 12 novembre 2005 (Graeme Small) 126:1, 54-69 Fennema, Meindert, Geert Wilders.

(12)

­

167

Folkerts, Suzan, Voorbeeld op schrift. De

overlevering en toe-eigening van de vita van Christina Mirabilis in de late middeleeuwen (Valerie Vermassen) 126:4, 110-111

Franke, Viktoria, Een gedeelde wereld? Duitse theologie en filosofie in het verlichte debat in Nederlandse recensietijdschriften, 1774-1837 (Henri Krop) 126:1, 109-110

Frijhoff, Willem, De mist van de geschiedenis. Over herinneren, vergeten en het historisch geheugen van de samenleving (Harry Jansen) 126:3, 82-84 Gelder, Maartje van, Trading Places: The

Netherlandish Merchants in Early Modern Venice (Elise van Nederveen Meerkerk) 126:1, 96-98

Gent, Tobias van, Het falen van de Nederlandse gewapende neutraliteit, september 1939-mei 1940 (Maartje Abbenhuis) 126:1, 134-136 Gérard-Libois, Jules, e.a., Congo 1960: Echec d’une

décolonisation (Idesbald Goddeeris) 126:4, 54-74

Geyl, Pieter, Ik die zo weinig in mijn verleden leef. Autobiografie 1887-1940, Wim Berkelaar, Leen Dorsman, Pieter van Hees (eds.) (Jo Tollebeek), 126:2, 140-141

Gietman, Conrad, Republiek van adel. Eer in de Oost-Nederlandse adelscultuur (1555-1702) (Frederik Buylaert) 126:3, 94-96

Go, Sabine, Marine Insurance in the Netherlands 1600-1870: A Comparative Institutional Approach (Cathy Matson) 126:1 web González de León, Fernando, The Road to Rocroi:

Class, Culture and Command in the Spanish Army of Flanders, 1567-1659 (Raymond Fagel) 126:2, 116-118

Gorp, Angelo van, e.a. (eds.), Materiële schoolcultuur. Over artefacten als bron in de onderwijsgeschiedenis (Hilda T.A. Amsing) 126:1, 73-74

Gosselink, Martine, New York Nieuw-Amsterdam. De Nederlandse oorsprong van Manhattan (Victor Enthoven) 126:2 web

Graaf, Beatrice de, Theater van de angst. De strijd tegen terrorisme in Nederland, Duitsland, Italië en Amerika (Jacco Pekelder) 126:1, 152-154 Graaf, Rutger de, Journalistiek in beweging.

Veranderende berichtgeving in kranten en pamfletten (Groningen en ’s-Hertogenbosch 1813-1899) (Marcel Broersma) 126:3, 115-117 Graaff, Nicolaas de, Oost-Indise spiegel, ingeleid en

bewerkt door Marijke Barend-van Haeften en Hetty Plekenpol (Margreet van Till) 126:3 web Gras, Henk, met medewerking van Harry van Vliet

en Bennie Pratasik, ‘Een stad waar men zich koninklijk kan vervelen’. De modernisering van de theatrale vermakelijkheden buiten de schouwburg in Rotterdam, circa 1770-1860 (Frank Peeters) 126:3 web

Groot, Klaartje, Geliefd en gevreesd. Duits toneel in Nederland rond 1800 (Anke Gilleir) 126:4, 133-134

Grootheest, Joke van, Rijn, Gert-Jan van, Kind in oorlog. Persoonlijke verhalen (Ismee Tames) 126:1, 139-140

Haan, Ido de, e.a. (eds.), Het eenzame gelijk. Hervormers tussen droom en daad 1850-1950 (Evert Peeters) 126:2, 133-135

Haemers, Jelle, For the Common Good: State Power and Urban Revolts in the Reign of Mary of Burgundy (1477-1482) (Graeme Small) 126:1, 54-69

Haemers, Jelle, Hoorebeeck, Céline Van, Wijsman, Hanno (eds.), Entre la ville, la noblesse et l’État. Philippe de Cléves (1456-1528). Homme politique et bibliophile (Graeme Small) 126:1, 54-69

Haeseker, Barend, ‘Pylers van ’t bouvallig leven’. Vier eeuwen geneeskunde in Den Haag. Medische praktijk, scholing en boekproductie 1550-1950 (A.H.M. Kerkhoff) 126:1 web Hagen, Piet, Politicus uit hartstocht. Biografie van

Pieter Jelles Troelstra (Johan den Hertog) 126:1, 121-123

Ham, Willem van der, Hollandse polders (Jeoffrey van Woensel) 126:3, 84-85

(13)

Harinck, George, Paul, Herman, Wallet, Bart (eds.), Het gereformeerde geheugen. Protestantse herinneringsculturen in Nederland, 1850-2000 (Paul Luykx) 126:1, 120-121

Harryvan, A.G., In Pursuit of Influence: The Netherland’s European Policy during the Formative Years of the European Union, 1952-1973 (Peter Van Kemseke) 126:3, 153-154 Hazenbosch, Piet, ‘Voor het volk om Christus’ wil’.

Een geschiedenis van het cnv (Henny Buiting) 126:1, 130-132

Heiden, Peter van der, Kessel, Alexander van (eds.), Rondom de nacht van Schmelzer. De kabinetten - Marijnen, - Cals en - Zijlstra 1963-1967 (Nico Wouters) 126:3, 155-157

Heijbroek, J.F., Frits Lugt 1884-1970. Leven voor de kunst. Biografie (Lieske Tibbe) 126:4, 137-140 Heijden, Manon van der, e.a. (eds.), Serving the

Urban Community: The Rise of Public Facilities in the Low Countries (Wantje Fritschy) 126:1, 75-76

Hogervorst, Susan, Onwrikbare herinnering. Herinneringsculturen van Ravensbrück in Europa, 1945-2010 (Evert Peeters) 126:3, 148-151 Hondius, Dienke, Oorlogslessen. Onderwijs over de oorlog sinds 1945 (Evert Peeters) 126:3, 148-151 Houthuys, Astrid, Middeleeuws kladwerk. De

autograaf van de Brabantsche yeesten, boek VI (vijftiende eeuw) (Marco Mostert) 126:4, 113-115 Howell, Martha C., Commerce before Capitalism

in Europe, 1300-1600 (Jaco Zuijderduijn) 126:2, 110-111

Huigen, Siegfried, Jong, Jan L. de, Kolfin, Elmar (eds.), The Dutch Trading Companies as Knowledge Networks (Karel Davids) 126:3, 98-99

Hülsken, Marloes, Kiezen voor Kinderen?

Vrouwentijdschriften en hun lezeressen over het katholieke huwelijksleven, 1950-1975 (Tine Van Osselaer) 126:4, 152-153

Hunt, Lynn, Jacob, Margaret C., Mijnhardt, Wijnand, The Book that Changed Europe: Picart & Bernard’s Religious Ceremonies of the World (Faramerz Dabhoiwala) 126:4, 127-129

Huysman, Ineke, Rasch, Rudolf (eds.), Béatrix en Constantijn. De briefwisseling tussen Béatrix de Cusance en Constantijn Huygens 1652-1662 (Dirk van Miert) 126:1, 101-102

Jacobs, J.Y.H.A., Werken in een dwarsverband. Een portret van de gezamenlijke Nederlandse priesterreligieuzen 1840-2004 (Jan Art) 126:3 web

Janse, Antheun, Een pion voor een dame. Jacoba van Beieren 1401-1436 (Jelle Haemers) 126:1, 90-91 Jansen, Harry, Triptiek van de tijd. Geschiedenis in

drievoud (Ed Jonker) 126:3, 126-127

Janssenswillen, Paul, Hoe was ’t op school, jongen? Pedagogische praktijken in het middelbaar onderwijs in Limburg 1878-1970 (Hilda Amsing) 126:1 web

Johannes, Gert-Jan, De communicerende vaten van Oscar van Leer. Ondernemerschap en filantropie in de Van Leer Entiteit, 1958-1986 (Peter Heyrman) 126:3 web

Jong, Alpita de, Knooppunt Halbertsma. Joast Hiddes Halbertsma (1789-1869) en andere Europese geleerden over het Fries en andere talen, over wetenschap en over de samenleving (Rolf H. Bremmer) 126:4, 131-132

Jongh, E.D.J. de, Vloeken en bidden om een nieuwe aarde. De dagen van Bert ter Schegget (Gert van Klinken) 126:3 web

Juch, Alice, Longarts in Nederland (Karel Peter Companje) 126:2 web

Kaisiëpo, Viktor, Een perspectief voor Papoea. Het verhaal van mijn leven en mijn strijd, opgetekend door Willem Campschreur (Susan Legêne) 126:4 web

Keizer, Madelon de, Plomp, Marije (eds.), Een open zenuw. Hoe wij ons de Tweede Wereldoorlog herinneren (Evert Peeters) 126:3, 148-151 Kemperink, Rob, Jacobs, Ingrid (eds.), Geschiedenis

van Amersfoort. ‘Bruit van d’Eem’ (Paul van de Laar) 126:2 web

Kent, John, America, the un and Decolonisation: Cold War Conflict in the Congo 1959-1964 (Idesbald Goddeeris) 126:4, 54-74

(14)

­

169

Kerkhoff, J., Maria van Hongarije en haar hof

(1505-1558). Tot plichtsbetrachting uitverkoren (Graeme Small) 126:1, 54-69

Keverling Buisman, Frank, Jacobs, Ingrid (eds.), Arnhem van 1700 tot 1900 (Paul van de Laar) 126:2 web

Klemann, Hein A.M., Wielenga, Friso (eds.), Deutschland und die Niederlande. Wirtschaftsbeziehungen im 19. und 20. Jahrhundert (Joost Jonker) 126:1, 110-112 Klep, Christ, Uruzgan. Nederlandse militairen op

missie, 2005-2010 (Joseph T. Jockel) 126:4, 156-158

Klijn, Annemieke, Verlangen naar verbetering. 375 Jaar academische geneeskunde in Utrecht (Leo van Bergen) 126:4 web

Kloek, Els, De vrouw des huizes. Een cultuurgeschiedenis van de Hollandse huisvrouw (Hannelore Vandebroek) 126:3, 79-80

Kloek, Els, Blom, Frans, Leerintveld, Ad (eds.), Vrouwen rondom Huygens (Marijke Meijer Drees) 126:2 web

Kok, Jan, Bavel, Jan Van (eds.), De levenskracht der bevolking. Sociale en demografische kwesties in de Lage Landen tijdens het interbellum (Hilde Bras) 126:2, 150-151

Kolfschoten, Frank van, De Dordtse magiër. De val van volksheld Karel Lotsy (Peter Romijn) 126:1, 125-127

Kooijmans, Luuc, Death Defied: The Anatomy Lessons of Frederick Ruysch (Harold J. Cook) 126:4, 126-127

Kooistra, Jack, Oosthoek, Albert, Recht op wraak. Liquidaties in Nederland 1940-1945 (David Barnouw) 126:2 web

Koopmans, Joop W., Thomas, Werner (eds.), Propaganda en spektakel. Vroegmoderne intochten en festiviteiten in de Nederlanden (Michel Reinders) 126:4 web

Koops, Enne, De dynamiek van een emigratiecultuur. De emigratie van gereformeerden, hervormden en katholieken naar Noord-Amerika in vergelijkend perspectief (1947-1963) (David J. Snyder) 126:4, 149-150 Kort, Jan de, De plaats van het geloof in het leven

van Hendrik Albert van Dalsum (1868-1944). De worsteling van een liberaal katholiek met geloof en moderniteit (Paul Luykx) 126:2 web Kos, Anton, Van meenten tot marken. Een

onderzoek naar de oorsprong en ontwikkeling van de Gooise marken en de gebruiksrechten op de gemene gronden van de Gooise markegenoten (1280-1568) (Bas van Bavel) 126:3, 93-94

Kossmann-Putto, Johanna, Over middeleeuwse geschiedenis. Elf opstellen (Peter Hoppenbrouwers) 126:1, 78-79

Krabbendam, Hans, Minnen, Cornelis A. van, Scott-Smith, Giles (eds.), Four Centuries of Dutch-American Relations 1609-2009 (Evan Haefeli) 126:2, 106-108

Kuiper, D.Th., Schutte, G.J. (eds.), Het kabinet-Heemskerk 1908-1913 (Karin van Leeuwen) 126:3, 129-130

Lamster, Mark, De meester van de schaduw. Peter Paul Rubens, geheim agent (Violet Soen) 126:2 web

Leeuwen, Lizzy van, Ons Indisch erfgoed. Zestig jaar strijd om cultuur en identiteit (Susan Legêne) 126:2, 54-70

Leeuwen-Canneman, Mieke van (ed.), Een vriendschap in het teken van ’s lands financiën. Briefwisseling tussen Elias Canneman en Isaac Jan Alexander Gogel 1799-1813 (Maarten Van Dijck) 126:1 web

Legaré, Anne-Marie, Livres et lectures de femmes en Europe entre Moyen Âge et Renaissance (Graeme Small) 126:1, 54-69

Legêne, Susan, Spiegelreflex. Culturele sporen van de koloniale ervaring (Idesbald Goddeeris) 126:3, 117-118

(15)

Levillain, Charles-Edouard, Vaincre Louis XIV: Angleterre, Hollande, France. Histoire d’une relation triangulaire 1665-1688 (John R. Young) 126:2, 123-124

Liemberg, Johanneke, Fedde Schurer 1898-1968. Biografie van een Friese koerier (Tity de Vries) 126:3, 124-125

Lindeijer SJ, Marc, Pater Ligthart en de zaak Roothaan. Streven naar heiligheid in het utopistisch tijdperk, 1914-1968 (Paul Luykx) 126:2 web

Lomonaco, Fabrizio, New Studies on Lex Regia: Right, Philology and Fides Historica in Holland between the 17th and 18th Centuries (Koen Stapelbroek) 126:4, 125-126

Maas, Ad, Hooijmaijers, Hans (eds.), Scientific Research in World War II: What Scientists did in the War (David Baneke) 126:1, 136-137 Marks, Daan, Accounting for Services: The

Economic Development of the Indonesian Service Sector, ca. 1900-2000 (Howard Dick) 126:2, 145-147

Marti, Susan, Borchert, Till-Holger, Keck, Gabriëlle (eds.), Charles the Bold (1433-1477): Splendour of Burgundy (Graeme Small) 126:1, 54-69 Martin, Claire (ed.), Mémoires de Benjamin Aubery

du Maurier, ambassadeur protestant de Louis XIII (1566-1636) (David van der Linden) 126:4 web

Martyn, Georges, e.a. (eds.), Geschiedenis van de advocatuur in de Lage Landen (Fred Stevens) 126:2 web

Mattheij, T.M.M., Leerschool der liefde. Burgerlijk drama en de Amsterdamse Schouwburg 1738-1788. Geschiedenis, repertoire, receptie (Anna de Haas) 126:4 web

Mazov, Sergey, A Distant Front in the Cold War: The ussr in West Africa and the Congo, 1956-1964 (Idesbald Goddeeris) 126:4, 54-74 Medendorp, Clazien, Kijkkasten uit Suriname.

De diorama’s van Gerrit Schouten (Peter Sigmond) 126:1 web

Meihuizen, Joggli, Smalle marges. De Nederlandse advocatuur in de Tweede Wereldoorlog (Derk Venema) 126:4, 145-146

Mens, Noor, Wagenaar, Cor, Architectuur voor de gezondheidszorg in Nederland (Ton Kappelhof) 126:4, 108-109

Merriënboer, J. van, Bootsma, P., Griensven, P. van, Van Agt biografie. Tour de force (Anet Bleich) 126:2 web

Mova Sakanyi, Henri, Tambwe, Eddie (eds.), 50 Ans de relations belgo-congolaises, rétrospective et perspectives (Idesbald Goddeeris) 126:4, 54-74 Ndaywel è Nziem, Isidore, Nouvelle histoire

du Congo: Des origins à la République Démocratique (Idesbald Goddeeris) 126:4, 54-74

Netten, Djoeke van, Nicolaus Mulerius (1564-1630). Een geleerde uit Groningen in de discussies van zijn tijd (Esther van Gelder) 126:4 web

Nijhof, Wim H., Kunst, katoen en kastelen. J.H. van Heek (1873-1957) (Jef de Jager) 126:1, 123-125 Nooijen, Annemarie, ‘Unserm grossen Bekker

ein Denkmal’? Balthasar Bekkers Betoverde Weereld in den deutschen Landen zwischen Orthodoxie und Aufklärung (Ton van Strien) 126:2 web

Noomen, P.N., De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners (Antheun Janse) 126:1, 81-82 Noordwijk, Bernard van, De erfenis van Kortjakje.

250 Jaar boekjes vol zilverwerk (Casper Staal) 126:3 web

Noordzij, Aart, Gelre. Dynastie, land en identiteit in de late middeleeuwen (Remi van Schaik) 126:1 web

Noot, Bram, Lezen met een roomse bril. Opvattingen over literatuuronderwijs in katholieke scholen 1868-1924 (Marjet Derks) 126:4, 134-137

Onnekink, David (ed.), War and Religion after Westphalia, 1648-1713 (Olaf van Nimwegen) 126:1, 99-101

(16)

­

171

Oostindie, Gert, Postkoloniaal Nederland.

Vijfenzestig jaar vergeten, herdenken, verdringen (Susan Legêne) 126:2, 54-70 Orlow, Dietrich, The Lure of Fascism in Western

Europe: German Nazi’s, Dutch and French Fascists, 1933-1939 (Robin te Slaa) 126:3, 140-142 Osch, Henk van, Bram Peper. Man van contrasten

(Bram Mellink) 126:4, 153-156

Otterspeer, Willem (ed.), De hand van Huizinga (Christoph Strupp) 126:2, 138-139

Oxenaar, Aart, P.J.H. Cuypers en het gotisch rationalisme. Architectonisch denken, ontwerpen en uitgevoerde gebouwen 1845-1878 (Yves Schoonjans) 126:2, 132-133

Palmen, Eric, Kaat Mossel, helleveeg van

Rotterdam. Volk en Verlichting in de achttiende eeuw (Els Kloek) 126:1 web

Panhuysen, Luc, Rampjaar 1672. Hoe de republiek aan de ondergang ontsnapte (Judith Pollmann) 126:2, 126-127

Pansters, Krijn, De kardinale deugden in de Lage Landen 1200-1500 (Sabrina Corbellini) 126:1 web

Pansters, Krijn (ed.), Het geheim van de stilte. De besloten wereld van de Roermondse Karthuizers (Kristien Suenens) 126:1 web

Parthesius, Robert, Dutch Ships in Tropical Waters: The Development of the Dutch East India Company (voc) Shipping Network in Asia 1595-1660 (Jaap R. Bruijn) 126:3, 96-98 Patrouch, Joseph F., Queen’s Apprentice:

Archduchess Elizabeth, Empress María, the Habsburgs, and the Holy Roman Empire, 1554-1569 (Violet Soen) 126:2, 115-116

Paul, Herman, Velde, Henk te (eds.), Het vaderlandse verleden. Robert Fruin en de Nederlandse geschiedenis (Ed Jonker) 126:2, 135-136

Peet, Jan, Rutten, Willibrord, Oranje-Nassau Mijnen. Een pionier in de Nederlandse steenkolenmijnbouw 1893-1974 (Peter Scholliers) 126:1 web

Peters, Frans H., Vervlogen verwachtingen. De teloorgang van Nieuw-Guinea in 1961-1962 (Hans Meijer) 126:4 web

Peters, Marion, De wijze koopman. Het wereldwijde onderzoek van Nicolaes Witsen (1641-1717), burgemeester en voc-bewindhebber van Amsterdam (Harold J. Cook) 126:2, 121-122 Pfeil, Tom, Op gelijke voet. De geschiedenis van de

belasting (Joost Jonker) 126:2 web Piersma, Hinke, Bevochten recht. Politieke

besluitvorming rond de wetten voor

oorlogsslachtoffers (Dirk Luyten) 126:3, 144-146 Pijzel-Dommisse, Jet, Eliëns, Titus M., Glinsterend

glas. 1500 Jaar Europese glaskunst. De collectie van het Gemeentemuseum Den Haag (Peter Sigmond) 126:1 web

Pollmann, Judith, Catholic Identity and the Revolt of the Netherlands 1520-1635 (Barbara Diefendorf, Marc R. Forster, Judith Pollmann, Michael Questier) 126:4, 75-106

Post, Pieter, Geschiedenis van het doopsgezinde kerklied (1793-1973). Van particularisme naar oecumeniciteit (Aaldert Prins) 126:4 web Quaghebeur, Patricia, Vints, Luc (eds.), Het

aartsbisdom Mechelen-Brussel. 450 Jaar geschiedenis, I, Het aartsbisdom Mechelen van de katholieke hervorming tot de revolutietijd 1559-1802, II, De volkskerk in het aartsbisdom. Een ‘vrije’ kerk in een moderne samenleving 1802-2009 (J.Y. H.A. Jacobs) 126:2 web Raat, Alexander Johannes Petrus, The Life of

Governor Joan Gideon Loten (1710-1789): A Personal History of a Dutch Virtuoso (Hugo s’Jacob) 126:3, 105-106

Renders, Hans (ed.), Onder ingenieurs. Biografie & techniek (Pieter Raymaekers) 126:3, 88-89 Riel, Maarten van, Zaterdagmiddagrevolutie. Portret van de Rode Jeugd (Jos Perry) 126:2, 154-155

Rijn, Jaap van, De eeuw van het debat. De ontwikkeling van het publieke debat in Nederland en Engeland 1800-1900 (Jeroen van Zanten) 126:3, 112-113

(17)

Rijswijck, Pierre van, Fiksche lui. De Spektator van J.A. Alberdingk Thijm 1842-1850 (Gert-Jan Johannes) 126:2 web

Robbe, Joost Roger, Der mittelniederländische Spieghel onser behoudenisse und seine lateinische Quelle. Text, Kontext und Funktion (Reneé Nip) 126:4, 111-113

Rooijendijk, Cordula, Waterwolven. Een

geschiedenis van stormvloeden, dijkenbouwers en droogmakers (Tim Soens) 126:1, 72-73 Roon, Marike van, Goud, zilver & zijde. Katholiek

textiel in Nederland 1830-1965 (Casper Staal) 126:3 web

Rooze-Stouthamer, C., De opmaat tot de Opstand. Zeeland en het centraal gezag (1566-1572) (Victor Enthoven) 126:2 web

Roozenbeek, Herman, Woensel, Jeoffrey van, De geest in de fles. De omgang van de Nederlandse defensieorganisatie met chemische strijdmiddelen 1915-1997 (Leo van Bergen) 126:3, 134-135

Rosendaal, Joost, Nijmegen ’44. Verwoesting, verdriet en verwerking (David Barnouw) 126:2 web

Rossum, Matthias van, Hand aan hand (blank en bruin). Solidariteit en de werking van globalisering, etniciteit en klasse onder zeelieden op de Nederlandse koopvaardij, 1900-1945 (Bob Reinalda) 126:1 web

Rovers, Eva, De eeuwigheid verzameld. Helene Kröller-Müller (1869-1939) (Lieske Tibbe) 126:4, 137-140

Schade van Westrum, Lia, Oud-katholieke kerken. Drie eeuwen verborgen erfgoed van een eigenzinnige geloofsgemeenschap (Casper Staal) 126:3 web

Scheerder, Chris, De Nedrus en de Holrus. De geschiedenis van twee Nederlandse banken in Rusland ten tijde van de Eerste Wereldoorlog (Joost Jonker) 126:1 web

Schoenmaker, Ben, Burgerzin en soldatengeest. De relatie tussen volk, leger en vloot 1832-1914 (Conny Kristel) 126:1, 118-119

Schrijvers, Peter, Liberators: The Allies and Belgian Society, 1944-1945 (Martin Conway) 126:1, 142-143

Schutte, G.J., Stamverwantschap onder druk. De betrekkingen tussen Nederland en Zuid-Afrika, 1940-1947 (Barbara Henkes) 126:4, 146-148 Schutte, G.J., e.a., Grenzeloos christelijk-sociaal.

Internationale activiteiten van de christelijk-sociale beweging (Patrick Pasture) 126:2 web Schuyt, Kees, Het spoor terug. J.B. Charles | W.H.

Nagel 1910-1983 (Tity de Vries) 126:3, 131-132 Scova Righini, Bert, A.C.W. Staring 1767-1840.

Landheerlijk leven van een denker en doener van statuur (Maarten Duijvendak) 126:1 web Seumeren-Haerkens, Margriet van (ed.), Een mooi

ding. Ambacht, vormgeving, kunst 1890-2010 (Marjan Groot) 126:3, 122-124

Sinke, Onno, Verzet vanuit de verte. De behoedzame koers van Radio Oranje (Bob Moore) 126:1, 137-138

Slaa, Robin te, Klijn, Edwin, De nsb. Ontstaan en opkomst van de Nationaal Socialistische Beweging, 1931-1935 (Aline Sax) 126:2, 148-150 Sloot, Jan, Hoe God verscheen in Papoea.

Nederlandse franciscanen in Papoea 1937-1987 (Kirsten Hulsker) 126:3, 85-88

Sluyterman, Keetie, Wubs, Ben, Over grenzen. Multinationals en de Nederlandse markteconomie (Luchien Karsten) 126:2, 142-143

Soens, Tim, De spade in de dijk? Waterbeheer en rurale samenleving in de Vlaamse kustvlakte (1280-1580) (Milja van Tielhof) 126:1, 82-84 Somers, Erik, Voorzitter van de Joodse Raad. De

herinneringen van David Cohen (1941-1943) (Dan Michman) 126:3, 142-144

Spronck, Lou, Theodoor Weustenraad (1805-1849) en de ‘Percessie van Scherpenheuvel’ (Hans Geybels) 126:1 web

Steensel, Arie van, Edelen in Zeeland. Macht, rijkdom en status in een laatmiddeleeuwse samenleving (Frederik Buylaert) 126:3, 94-96

(18)

­

173

Stein, Robert, Pollmann, Judith (eds.), Networks,

Regions and Nations: Shaping Identities in the Low Countries, 1300-1650 (D’A.J.D. Boulton) 126:2, 112-113

Stern, Jill, Orangism in the Dutch Republic in Word and Image, 1650-75 (Wyger R.E. Velema) 126:3, 101-102

Streng, J.C., Het schoonste gezicht van de wereldt. De waardering en duiding van het Overijsselse landschap tussen renaissance en romantiek; Kweekster van verstand en hart. Boekcultuur en leescultuur in Overijssel tussen 1650 en 1850; Tot welstand van ’t gemenebest. Het Latijnse onderwijs en de humanistische cultuur in Overijssel tijdens het Oude Bewind; Zich met publique zaaken bemoeien. Het staatkundige debat in Overijssel tijdens het Oude Bewind (C.M. Hogenstijn) 126:1 web

Sutton, Anne F., Visser-Fuchs, Livia (eds.), The Book of Privileges of the Merchant Adventurers of England 1296-1483 (Hannes Lowagie) 126:1, 84-85

Swijtink, André, Een sportman doet niet aan politiek. Groei en populariteit van de Nederlandse sportbeoefening in oorlogstijd (Michel van Gent) 126:1, 140-142

Swillen, Gerlinda, Koekoekskind. Door de vijand verwekt [1940-1954] (Ismee Tames) 126:1, 139-140

Tames, Ismee, Besmette jeugd. De kinderen van nsb’ers na de oorlog (Sophie Bollen) 126:2, 151-153

Theunissen, Bert, De koe. Het verhaal van het Nederlandse melkvee 1900-2000 (Leen Van Molle) 126:2 web

Thijssen, Jo, ‘Leerzaame prentjens voor de jeugd’. Schoolprenten van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen (Willeke Los) 126:1 web Thomas, Werner, Stols, Eddy (eds.), Een wereld op

papier. Zuid-Nederlandse boeken, prenten en kaarten in het Spaanse en Portugese wereldrijk (16de-18de eeuw) (Raymond Fagel) 126:1, 93-95

Tijssen, Henk, De dominee van de nsb. Boissevain en zijn gang van de Nederlandse Hervormde Kerk naar het Nationaal Socialisme (Josje Damsma) 126:1 web

Tippe, Klaas, ‘Een echte Overijsselschman’. Frederik Allard Ebbinge Wubben (1791-1874): burger, bestuurder en historicus in een rurale omgeving (Matthijs Lok) 126:3, 108-110

Touwen-Bouwsma, Elly, Op zoek naar grenzen. Toepassing en uitvoering van de wetten voor oorlogsslachtoffers (Dirk Luyten) 126:3, 144-146 Tuik, J., Een bijzonder energiek ondernemer. Rento

Wolter Hendrik Hofstede Crull (1863-1938). Pionier van de elektriciteitsvoorziening in Nederland (Pim Kooij) 126:2 web

Uitterhoeve, Wilfried, Koning, keizer, admiraal. 1810. De ondergang van het Koninkrijk Holland (A.J.C.M. Gabriëls) 126:3, 113-115

Vaartjes, Gé, Rebel & dame. Biografie van Top Naeff (Cornelie van Uuden) 126:4 web

Valk, Gerrit, In de schaduw van de bal. Omkoping, geweld, doping, collaboratie en andere donkere aspecten uit de geschiedenis van het voetbal (Peter Romijn) 126:1, 125-127

Valk, Ineke van der, Harde werkers. Migranten van het eerste uur langs Rijn en Lek, 1945-1985 (Ronald Rommes) 126:1 web

Van Dijck, Maarten, De wetenschap van de wetgever. De klassieke politieke economie en het Belgische landbouwbeleid, 1830-1884 (Anton Schuurman) 126:1, 115-116

Vandormael, Herman, Verborgen oorlogsjaren. Ondergedoken joodse kinderen getuigen (Ismee Tames) 126:1, 139-140

Van Kemseke, Peter, in samenwerking met Dendievel, Ward, België aan het hoofd van Europa (1948-2010) (Remco van Diepen) 126:4, 150-152

Van Reybrouck, David, Congo. Een geschiedenis (Idesbald Goddeeris) 126:4, 54-74 Vanysacker, Dries, Koersend door een eeuw

Italiaanse en Belgische geschiedenis. De Italo-Belgische connectie in en rond het wielerpeloton (Manuel Stoffers) 126:1 web

(19)

Veen, Mirjam van, Een nieuwe tijd, een nieuwe kerk. De opkomst van het ‘calvinisme’ in de Lage Landen (Willem Frijhoff) 126:1, 76-78 Veenman, René, De klassieke traditie in de Lage

Landen (Jan Papy) 126:2, 104-105 Velde, Henk te, Van regentenmentaliteit tot

populisme. Politieke tradities in Nederland (E. Gerard) 126:3, 89-91

Veltman-van den Bos, Ans J., Vet, Jan de, Par Amitié. De vriendenrol van Petronella Moens (Lia van Gemert) 126:1, 107-108

Venema, Janny, Kiliaen van Rensselaer (1586-1643): Designing a New World (Raingard Esser) 126:4, 122-123

Verbruggen, Christophe, Schrijverschap in de Belgische belle époque. Een sociaal-culturele geschiedenis (Rajesh Heynickx) 126:2 web Verdonk, Dirk-Jan, Het dierloze gerecht. Een

vegetarische geschiedenis van Nederland (Fia Dieteren) 126:3, 118-120

Verdugo, Francisco, Voor God en mijn koning. Het verslag van kolonel Francisco Verdugo over zijn jaren als legerleider en gouverneur namens Filips II in Stad en Lande van Groningen, Drenthe, Friesland, Overijssel en Lingen (1581-1595), Jan van den Broek (ed.) (Raymond Fagel) 126:1, 95-96

Verhoeven, Gerrit, Anders reizen? Evoluties in vroegmoderne reiservaringen van Hollandse en Brabantse elites (1600-1750) (Joop de Jong) 126:4, 123-125

Verlinden, Jozef, Naar Antarctica. Belgen en Nederlanders op expeditie naar de Zuidpool (Henk den Heijer) 126:1 web

Vermandere, Martine, We zijn goed aangekomen! Vakantiekolonies aan de Belgische kust [1887-1980] (Nelleke Bakker) 126:4, 140-142 Vis, Jurjen, Liefde het fundament. 400 Jaar

Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor in Amsterdam (Joost Dankers) 126:1 web Vos, Antoon de, Voorwaarts en niet vergeten. Leven

en denken van Gerardus Horreüs de Haas (1879-1943) (Herman Noordegraaf) 126:1 web

Vree, Frank van, Laarse, Rob van der (eds.), De dynamiek van de herinnering. Nederland en de Tweede Wereldoorlog in een internationale context (Bob Moore) 126:1 web

Vroom, Wim, Financing Cathedral Building in the Middle Ages: The Generosity of the Faithful (Thomas Coomans) 126:4 web

Werkman, Paul, Woude, Rolf van der (eds.), Wie in de politiek gaat, is weg? Protestantse politici en de christelijk-sociale beweging (Bob Reinalda) 126:2, 147-148

Wesseling, H.L., Een vredelievend volk. Opstellen over geschiedenis (J.C.H. Blom) 126:1, 79-81 Westerhuis, Gerarda, Conquering the American

Market: abn amro, Rabobank and Nationale-Nederlanden working in a Different Business Environment, 1965-2005 (Karel Davids) 126:1, 151-152

Wielenga, Friso, Nederland in de twintigste eeuw (Piet de Rooy) 126:1, 127-128

Wijfjes, Huub, vara. Biografie van een omroep (Alexander Dhoest) 126:2 web

Wijfjes, Huub, Voerman, Gerrit (eds.), Mediatization of Politics in History (Kaspar Beelen) 126:2, 137-138

Willems, Bart, Leven op de pof. Krediet bij de Antwerpse middenstand in de achttiende eeuw (Peter Heyrman) 126:3, 102-104

Willink, Bastiaan, De textielbaronnen. Twents-Gelders familisme en de eerste grootindustrie van Nederland 1800-1980 (Jacques van Gerwen) 126:3 web

Wils, Lode, Burgemeester Van Cauwelaert 1923-1932. Schepper van Nederlandstalig Vlaanderen; Idem, Frans van Cauwelaert 1932-1961. Triomf, val en wederopstanding (Els Witte) 126:1, 132-134

Winter, Anne, Migrants and Urban Change: Newcomers to Antwerp, 1760-1860 (Peter Clark) 126:1, 106-107

Winter, Dick de, Ab Menist. Revolutionair-socialistisch vakbondsleider, politicus en verzetsstrijder (Luc Peiren) 126:4 web

(20)

­

175

Withuis, Jolande, Weest manlijk, zijt sterk. Pim

Boellaard (1903-2001). Het leven van een verzetsheld (Hans Renders) 126:1, 128-130 Witte, Els, Voor vrede, democratie,

wereldburgerschap en Europa. Belgische historici en de naoorlogse politiek-ideologische projecten (1944-1956) (Helen Grevers) 126:1, 143-145

Witte, Els, e.a., De maatschappelijke rol van de geschiedenis. Historici aan het woord (D.B.R. Kroeze) 126:3, 151-153

Wolf, Mariëtte, Het geheim van De Telegraaf. Geschiedenis van een krant (Angelie Sens) 126:2, 144-145

Woodall, Joanna, Anthonis Mor: Art and Authority (Yvonne Bleyerveld) 126:1 web

Woud, Auke van der, Koninkrijk vol sloppen. Achterbuurten en vuil in de negentiende eeuw (Sofie De Caigny) 126:3, 110-111

Wubs-Mrozewicz, Justyna, Traders, Ties and Tensions: The Interaction of Lübeckers, Overijsslers and Hollanders in Late Medieval Bergen (Job Weststrate) 126:1, 91-93 Zijl, Annejet van der, Bernhard. Een verborgen

geschiedenis (Maria Grever, Gita Deneckere, Frans Willem Lantink) 126:2, 71-103

Zondergeld, Gjalt, Ons Socialisme Uw Toekomst! Henk Woudenberg en het Nederlands Arbeidsfront (1942-1945) (David Barnouw) 126:4 web

Zuijderduijn, C.J., Medieval Capital Markets: Markets for Renten, State Formation and Private Investment in Holland (1300-1550) (James D. Tracy) 126:1, 85-87

Zwet, Han van, Lofwaerdighe dijckagies en miserabele polders. Een financiële analyse van landaanwinningsprojecten in Hollands Noorderkwartier, 1597-1643 (Ton Kappelhof) 126:2, 118-120

* Voor een compleet overzicht van alle besproken boeken in het review over Congo zie p. 72-74.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

To realize the detection of SIC via assimilating CRNP measurements, we design OSSEs (section 2.2.5), which couple the soil water and heat flow model (STEMMUS‐FT; section 2.2.3) and

In welke mate sluit de werkwijze van het programma Stad &amp; Regio aan op de gewijzigde opvattingen over overheidssturing, het toegenomen belang van steden en

Thus, in order for a multi purpose submerged structure to be successfully designed for beach protection, one needs to asses carefully the effect of varying wave heights with

First, this study showed that the general planning approach and the design of the planning process can significantly contribute to variability in production systems,

We bevelen de ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie aan om in het door hen vastgestelde toetsingskader voor de artikel 100-brieven op te nemen dat in deze brieven met

We bevelen de ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie aan om in het door hen vastgestelde toetsingskader voor de artikel 100-brieven op te nemen dat in deze brieven met

3.3 De Ondernemingskamer stelt op grond van hetgeen blijkt uit de in het geding gebrachte stukken, in het bijzonder het biedingsbericht van 20 oktober 2015 en de door

Avian vocal variation and hybridization: F1 lab-bred hybrids similar to individuals from a natural