HAVO 4: Aarde. H.5, par 2
Kringloop van relief: de cyclus van gebergtevorming, verwering, erosie en sedimentatie
Reliëf op aarde: landschapsvormen
Landschap is het resultaat van exogene krachten Kringlopen spelen een belangrijke rol bij de
vorming van landschappen
- Hydrologische kringloop (figuur 5.21) - Gesteentekringloop
Opbouw en afbraak van landschap
Door een combinatie van endogene en exogene krachten wordt landschap enerzijds gevormd, anderzijds weer afgebroken.
Verwering: afbraak van gesteente
Twee soorten verwering
- Mechanische (fysische) verwering
• Temperatuurverschillen (dag/nacht en seizoenen en vorstwerking)
• Plantenwortels (ook wel biologische verwering)
- Chemische verwering: door chemische reactie verandert de samenstelling van gesteente
• Oplossing: kalk reageert op zuur (CO2): karstverschijnselen • Oxidatie: ijzerdeeltjes reageren met zuurstof
Erosie: transport van materiaal en de
schurende werking ervan
Tranporterende krachten: - Water - Wind - IJs - Zwaartekracht (massabeweging) • Steenlawines • Bergstorting • Aardverschuiving • Modderstromen
Sedimentatie: afzetten/ neerleggen van
materiaal = OPBOUW
• Marine sedimenten
• Fluviatiele sedimenten
• Aeolische- eolische sedimenten • Glaciale sedimenten
• Lacustriene sedimenten • Organische sedimenten
Sedimentatie
• Sedimenten worden vaak vlak afgezet (horizontaal) >>> superpositie
