Die O.B. Jaargang 11, no.19

~t'regi'>trt>er aan <lit' Hoofpo..,kantoor a ... 'n ~uu ... blad .

..

Jrg.

n.

Kanp .. tad, 9 \J>ril 195'2. Pr;\' 3d. Nr. 19

41 NUWE LESERS

HIERDIE

W

EEI{

~ o~ .... teed.., i.., on.., )\\ t>rige lt•..,er-. be..,i~ om llll\\ t' inte-kenar(' \iron.., blad te \\f'rf <,odat on.., hierdie week dit> 'rugte "\·an 'n uitstt>lcende poging kan JHlblbet>r: nie minder a.., 41

mmc

intekt>nare. 'ir verskiiiNule t) dJ)erke!

Daar word dikwt>L<, in

O.B.-ONS

.

BOU

~N

REPUBLIEK

I

n

'

n h

oo<h .. l..ap aa

u

a

l

dit- ledt- nm die

0 8 SE KOERS

o~-.<·wabrandwag

vc

•

·k

l

aar

m

nr

.

J.

A.

S

m

ith.

eli<

~

• •

\Htm·

n

e

n

w

n

de

l

ei.-

•

· Yan dit- 0

.

8

.

•

dat

l

t>dt>

en

onder!-teuner~

l..od mot-t

hly

f'n

koer~

moet hou in dif' t

J

'Of'hf'

l

e

l) d wat nou "n

aanYang

gaan nN•m as

gt

•

vo

l

g va

n

die

•

\ ppelhof

~t·

ui

l

l'lJ>l'aak en die

voor·ge~tf'lde

wetgt•w ing

nm

die

H(

•g

t••·ing tot inkot·ting nm dif' howf' -.(' regte

.

\

eral

nwet hulle hul nie

l

wgewf' in haklf'if'l'} op pat'l) politieke

n~rgadt•rin:.:-~

nit•.

Gt•nl.

Smith verklaar

voort

..

:

l~ITI . .\RTI,(,

l\t!'t hicrdl<! waarskuwing, !ant dil goed Vl'rstaan word, wil t•k g<•ensins t1• kenne g!•t• dat wal op die purtypolitit·ke tern·in nnngaan on::; n'e rank nie. Dit rnak ons volk en dus vir ons. In die ('Prst~· plel< lwur ons <li<• uittarting \'an dit: blank!' M' scggenskup in ons \'ad<>rland deur dit• agente \'an Britsisnu wat optrt·~· os kampvegtcrs van die sogenaamde \"erdrukte Kleurlingc en :-:aturelle ten

sterkst1• qf en sal dit h1·~try. maar nie as huurlingtro!•pe \'an 'n politieke party nie. Daard!e u:ttarting van ons volksgc\'oe-Jcns word deur die teenstnndPrs \'an dit: n•gt'ring op grond Yan die uitspraak \'Rn die hot oor die Kll'urlingwetgt•wing gedocn.

KOl'~R . ...,

Dif i., hit-rdit' gt>ht'urtt>ni.,, hierdit> aangPlt>t>ntht>id \\111 on.,

in d ·t' rPgtt> Jig mot't 'it·n om kot>l tt• kan hl,v t•n kot>r.., tt: hou, diP O.R.-kot>r.,, tt• mi<ldt· nut dit>

warhot>l t•n op..,weping van gf'-vot'lt>n., wat aan dit> gang i.., en er.t:t>r gaan word namate diP 't>rk:t>,ing n:Hlt>r.

Laat ons clit nogmaRh; prO· beer duidPlik stel. E1•rstens, dit hlyk nou dat ons 'n grond· W<'l hct wat weens die \"Crskans.-tl~ artikels dnnrin 'n ongenocm-dc mag <Brit~e par)(•ment, die rcgbank of wie ooknD. ~cggen­

"'rap laat oor wetgt'wing inl'akt' KIPu;lingstcmreg. .

kringt> J:t'Vr.l na ak..,it>. ,.Gt>t• OCl" it>t<. om ft' dot>n," i!-. dit' ht>rot'p wat op di!' O.R.-lt>:ding J:NIOt'n l' word. Ak!-.it' bt>h•k.-n nit' nt't die nann ,·an .. tt•mmt> ••~>nmaal

in v~f jaar nit•. \'oordat t•nigt' groot ,Jag gt•lt•wt>r word, vind d:utr 'n lang t~·dperk \lin

voor-~rt'iding t>n mohili!ioa ... it• plaa.,. O.B.-h'dt' wnt tan., hul

mt'dt>wer-Drie-Honderd

• Tw11edt•ns, het diP rcgermg toe hy as \"l!rweerdPr 'n proses in die hOWl! gcvoer hc·t. en dit tot in die Appelhof, die hof se toctsingsrcg in daad erken.

Daardi<' n·g is die hof voornf nlc ontse n!c. Slegs nou word

dit betwi~ mi. die uitspraak nlc

ll'n gunste van di<' regering gr-do<·n is nic.

a., wat mf't'..,tl' van on!. \t'rwag. Van mnr. J. L. Crafford, Louisvale, hct ons drie intekc-nan• vir ccn jaar elk ontvang; van mnr. A. Bellingan.

Kirk-1 v.·r cen jaar; van mnr. P. A. lc· Roux, Zuurbraak. 1 vir <'<'n jaar: van Oudstryder. Groot Marico. twe(' vir S<'S maande en

(")f vir C<'n maand: van mnr. G. van dcr Smit, Outjo, 1 vir

l>Cl' maande: van mnr. \V. Al-bt·rts. Outjo, 4 vir drie maandc; van ,.Suidwester," Outjo, 4 vir drie maandc; van mnr. M. C. Joubert. Rayton, 12 vir <'ton maand bchalwe dat hy nog \'ir homself ook vir 'n jaar laat in-teken. Hier het ons dus die goeie voorbeeld van 'n nuwc intekenaar wat sommer dadelik nog twaalf andcr met hom saambring!

Ons is bale dankbaar vir hierdie pragtigc mcdewerking van ons lesers. Hou so aan!

'n Empire-konft'rtm.,it' van tesourif"-amptt-nart' !>a.! rum-&taande maand in Londt-n ge-hou word om ondersot>k in te stel na die Empirt> se stt>rling-posi.,if". Die ampten::trt' ... at ook mot>t rt>kenskap ~eee ,·an hul af-!\Onderlike Iandt" ..,t' b~·dr:l.t' tot Brittan.je se gt>ldel:kt> kri.,is en verf..lag mOl't dot>n in hot>ver daar uitvoering gt>get' i" aan dit' onderneming<; van hul mini.,ter<; tyden!> die finansielt> Empire-konft>rensie in Januarit- jl.

Suid-Afrika f"n Suid-Rho<lesie sal ook vertt-t-nwoordig wees.

Nehru Allig

Na Moskou

StaPn h<''t die Indit·se eerste minister, Pand•t 1'\ehru, na ~ios­

kou uitgenooi nadat die Ind'ese

~t·!;ant in Moskou 'n baie sim-patickc vcrklaring gl'd9cn h<'l na 'n onderhoud wat hy mt•t Stalin g<'had hct. Daar word \'erwag dat Nehru 1·ersdaag.s na :.\Ioskou .sal vertrek. •

,

.

Jaar M

·

aar Nog

'fOt;TSIXGSREG

...-...

d.

=

---

==-:..=-:.-:.on

1g

stem.

Gt-nl. ;,muts ht>t toe bt'sluit om •liP Se:-a:\t ma.,"lr tt> if';nort'f"r t'll om diP Jwdrae uit te bt>taal "?nder om die .,a.ak voor <lit> 't'naat t.-. bring. Die <.aak i-. tot> na dit' hof, t>n tlie hof het gt•si> da.t gt>nl. 1'\mut.. onwt>ttig'

bandt>l. l>t><.nit>tl't'n'taandt> lwt dit> \'oJk,rnad.,lt'dt> elk hulle £250 gt>kr~·. ?\IH die orig<' geld in die stn:l.tskas het genl. Smuts die Unit•gcbou gpbou: maar dit net t<·rloops.

GE\"OHDER

"'aar die Opposisie nou so 'n

vier nit•, vie• ons ons -. crjaard::-.g op 'n groot skaal \Yat 'n troos!

GEEN \'F.UDIEXs It; Om t(' \'t'rjaur i!> gt>t•: prt>r--ta.,it> nie - t-lkt' men.., ka·~ dit elkt' j:utr rt'l';· ~Iaar nie clkeen kry dit elke jaar reg om h•ts te prl'stecr nic. En Suid-Afrika kry dit nie e<>rs in 300 jaar reg om staatkundig mondig te word ;1i!'. Ons docn nog man.r stet>d.~

so omdat dit in Engdand of sclfs Amerika flO gcdoen word. \\'ut ons vandag nodig het is

'n staatsman met die e1cnskappc

BRITSE DE:\ KWl'SE

LAPWERK

Laat ons ook derdens. daar-aan herinncr dat die uitspraak die deur nie meer oop laat as

I wat dit oopgestaan het voor en Opvallcnd is dat ons a m::.l nou nog oopstaan na die ,ver-vandag nog tipi1·s Brits in ons ~ lieerde" uitspraak vir mense om staatkundige dt•nkc is. \Vaar die andt•r sakt wat moontlik mag ander nasies van die wi'>reld 1 volg op die ,·oorgenome wetgc·-daa~\"an hou o~ ,·ir hulle '.n wing-van-t<'rugwerkt>nde - aard, moo•. staatkundl,ge stclsel

.u:t :

aan te gaan nie. Die deur h<'t te dink, en hull! land daano.- oopgcstaan \ir sulke toctsing»-gens tt• beplan en te hervorm, k f . . daar i~> die Brit.<;c gedagtegang r<'gsa c en o d~t deur dl_e voor-totanl anders: die historic skcp geneme \V<·tgewmg geslu:t gaan self die staats\"orm. Dit· Engclse ":ord m~t ~ukses, mo<>t ons nog hou wat hu'lt• het, maar p<!S Slt;n. D1t .... aUf"' lapwerk wat dit gcdurig ann by wisselendc 1 'oorgt>stt>l word, !-.O onbestendig omstandighede op 'n manier wat :" die part~e ~>elf i'>. As di1~

vir 'n buitestaander bai<' keer regering die saak gewen h<·t, gebrckkig lyk. sou hy g('(•n .. Hofproef"-w

etgt·-Vandag is dit ook nog maar wing gaan indien hct nie, want dit• b<'leid \'an dke r<·gering in die toetsingsreg was nie en sou Suid-Afrika ~ behou die be- daarna nie betwis geword htt

staand~. maar pas dit aan by n!l'. die bchoeft1•s van die tyd. \Van -• ••••r .. al on'> t't>ndaJ.:" tt'n voUP ontnugter word "" iw'-t'f da.t on., Grond\\('t nit' <lie 'rug i., Yan 01\'S gt'!'.kit>dt'nis nie, maar die produk \'an Brit!\e hi.,torie? \Vie op dit> bt' ... t~•ande ... tt'l"f'l voort-bou, mOt't 'erwag om steed<. ona:.mgt'namt> ,·erra.,.,ings te

kr~, t>n om aan dit> einde van

hullt> politif'ke arht'id

te

~o.ien tlut aile., te\t'rgef'f-. wa-..

Noudat OD5 klaar \·erjaardag gt·,·ic•r het, sal on.s nie weer alma! skouer aan die wiel sit t·n probC<•r om dit nog te beleef dat ons il'ts beters vier as net 'n vcrjaardag nie!

:\lag dit' Rt-gering se <.oeke na. all.,.., wat got>d i., in Westmin-'ott'r t-n tlit' Oppo"i"it' se .,ot-ke na ane... wa.t goed ;.., in \Va'lh-ingt-on, on.., opwl'k om tt- .,OI'k na. wa.t goNl is in. ons. eie vt'r-lt•dt> ;n on • eie Suid-Afrika.

FLATER

Dit> flatt'r i., nt>t .,o groot a..-dit> \"t'f'-Uim \an die reger:ng- om

,;r ePn-. l'll vir ult~d dit> volk 'f" <.taatkundigt> ~oooewert'initt-it

in 'n 'r~ e republit•k tt> bt>ve ... tig l'n dit .,aam i.., dit> oorsaak 'an

dit> vt-rht•te str~d wut nou in die \"o)k.,gt•lt•tlt're ontkt>ten word. Die kwes.:;ie van soewerciniteit word n<:t so \"Crknoei as die Kleur1ing- en Naturellekwcs-sies met al dit• lapwerk-wetge· wing, \Vat hullt> nou gnan dot>n, is 'n aan!ioporing- vir diP jingo-klit>k in Suid-Afrika om alll's Wt'('r omvt'r tt> wt•rp f..odra bulle aan bt>wind l<om. Met hit>rd;t'

part~ "teJ..,el gann hullp wt>er eer...da..:.Lg<, aan bewind kom. (Vprvolg op bladsy 2. kolom 5)

BLADSY TWEE

DIE O.B..

WOE~SDAG.

9 APRIL

1952

DIE O.B.. WOE:\"SDAG, 9 APRIL 1952

CALVINISME

BRITSISME

EN

Ry

g"Plt·••nthcid van die Van Riebee:ck-fees verlede wccl\ i;; ook 'n konft•n•nsic van Calviniste gehou. en dit was

ong••-twyfl'ld l'cn van die: mees gepaste gcbeurtenissc by 'n f('t'S wat dil'

stigting

\'all

ons

volk in herinnerjng

wou

roep

al hct dit buitt· die ampt<'lilH' bestek van die vierings plnas-ge\'ind want ons volk is Calvinisties kragtens sy hcrkoms, en a! die gr·oot momente in

gy

verlede was beheers dPUt' dit! riglyn<' van hiPnlie ll'wensbcskouing. As on., aansluiting

"il 'ind b~· ono, 'on,..,, erlNle, op natter gebied 'an die le" t•

ool~ al. lmn dit alh•t•n in die ~ees '::tn die Cah ini.,nw ~t·skit•d.

En nou lu•t t•t•n van dit> ref~>rente, dr. H. G. !Stol•cr, bt.>ldcmtomt dat dit• ~;rnotstt> ge\aar \\at die Cah·inistiese

J,:rond ... ta~ \311 tm:-. 'olk bedn·i~. di~> 'ermen~in~ Yan str~ di~e bt·~in..,t>lo, en lw-.lwuinl.( ... met ons eie gee..tclikc erfenis is.

Die waarhcid \'an hierdie stelling \·al 'n mens op wnnncer jy 'n blik

oor

ons opcnbarc lcwe laat gaan.

0.1s

noem

net

'n paar:

Op

nrbcidsgcbicd \·olg ons volk vandag die Britsc

arlwidsidce en -organisasie met sy grondslag van klnssc-stryd. Die arbcider moct teen die werkgewer georganisl•er word en moet so min as moontlik vir soveel as moontlik lcwer- in Brittanjc word werkers sclfs deur hul vakbondc beboet as hullt• mecr as 'n voorgeskrewe hoeveelheid werk verrig. Hierdie arbeidsgedagtc is die ,\·ortel van die kom-munisme en staan op een voet met die rewolusieleerstellings van Karl Marx. Maar dit is in Suid-Afrika uit Brittanjc ingevoer met organisasiestels~>l en al. en di~> [)raktiest-~

ge\ olge dnarvan kan enigsin!. besef wont wanneer on!.

onthou dat ons 'n jong en klein volkie il> wat op 'n groot vasteland allt'en tot hoogte ... kan ontwikkel wanneer elke man en vrou t>lke ons van hul krag inwerp om ons land te ontwikkel. !\let men-;e wat ween., 'n waninstelling weier

om 'n \'OIIe da~rf.aak te verrig, b daar vir on.., volk geen

toekom!-1 nie - dan .,taan l1y op 'oete 'an klei. En dit

is onru.,barend dat ons groot ... te arbeidstoe,oer b~ w~ ..,t' 'an

inunigra.,ie nog !.tet'd., uit die Brit...e ... ta~nate bron i ....

Die uitsprnak ,·an dit'

Appel-hof lwt die tonge nog steeds !ijlllncf.,, 1•n t>k wil ,·oor:spel dat diP tong .. nog VIr bait• lank aan die gang sal bly. R'cpublik(•ine wat met groot onrus d1c

poli-tidu• gang in die rigting van

s;roter l<~mplrt'-gPbondt•nh<'id in

<iii' nfgdop .. puar jaar gad<'

g••-!ilaan hl'l. lll•t Wl'er mol'd gevat Pn mt-1'11 dnt dit• stryd oor ons

lwnstitusil' wnt dNit' die hof-uitsprank ontkclt•n is, W('l'r tot nuwe rt•puhld(Pins<' hoogtPs sal

YON. Ek wil vcrtrou dat

hit•r-dw VPrwagtings nie t!'leurgPstcl snl word nit•. Op di1• oomblik

i~ d:t nClJt Janie nit• 'n rt•publi-kt•in"' 'r~ lwid-.tr~d w1tt

ont-'"'lt·n i~ nit•, maar dit i-. hat>Jt

l'-mal moontlik dat dit in daardiP

r:gtinl: l{an ontwildil'l, \'l'ral a-. alit• rc'JIUhlil{l·int•, ongPag in \\attt•r politiPkt• Hrhand hulle

..,taan, allt•-. :n hul ,.l'rmoe dol'n

om dit• -.tr.HI in daardit• rigtin:;-tt• .. tuur; want nllt•en die 1 C'pu-blit•k op ons volk:wic grondslag sal per slot van n·kening 'n op

-los!ling sowl'l alm on:s konstitu-MIOnPI<' as ons kll'nrvraagstult kan bring

Jl

(tOroor

dit

gaau

M1111r dan is dit nodig dat ons bail' duidC'Iik ondNSkci tussen die snak waaroor die stryd tot sov<•r gaan en die rcpublikeinse id••aal. Di!' blote ft>it dut diP

rt>gerin.l:' in ") opro!'p tot die -.try(} l!'en .,impPriuli-.mt>" nil'

munnt• .,oo" 'n Dt> \\'et of Steyn aanhaal n:t•, maar 'n Smuts en

'n F. S. '\(alan, moPt tog al dudelik gt>tuig dut on., nie hier tt' doen hl't mpt dit> re

puhlikt>in-Arbeidsplig en arbeidseerlikheid is 'n opgelegde taak vir "~' ..,tr)·d u., -.odanig nie. Scdcrt elke mens wat onder meer ook vervat is in die gebod: ,In scs t906 het gent. Smuts die

repu-dae moet jy arbeid . . . " Maar hierdie taak. wil ons gcredelik blikeinse pad vcrlaat en hom

onherroeplik op die Empire-pad

erken, word aansienlik bemoeilik deur nog 'n verkeerde

begewe. Geen aanhalings uit sy stelsel wat deur ons volk uit die vreemde oorgeneem is: die toesprakc sedC'rt daardie tyd kapitalistiesc ekonomiese stelsel waarin die man met geld kan gebruik word om die

wens-die baas is en die man met net arbeidskrag die klaas. likh<•id van 'n rcpubliek aan te

Dit wa., goetJ tJat op die konferensie in een ,·an tJie le!.ing!. toon nh-. en dieselfdc geld vir

ook daarOJ) gewy., i'i dat Calvyn die arbeider nie net

a.,

F.

s.

Malan. 'n ,Vryheidstryd

werker won .,ien nie, maar as deelgenoot aan l>Y bedryf. teen impC'rialisme" moct dus

Dit i., dus glad nie 'n nuwerwet!.e gedagte ,·an die 0!-.!.t"\\ a- htoeltemal il'ts anders beteken

brandwag nie \\anneer h)· pleit dat aan werker!-1 ook 'n wanneer•die vo(•tsporc van gent.

aandeel gt'gt'e rnoet word in die bestuur en win!.tt• van Smuts as di<' lcidsman

oopge-hul bedrywc. Oit verhoog hut waardigbeid as mensc en . krap word.

dus ook hul b)·dra,

en

ondervang die kommunism~> wat

uitbroei in die kla!.sestryd.

Die kleuropvatting van ons volk, wat rassesuiwerheid wil handhaaf d('ur skeiding van die rasse, is geborc uit ons

Calvinistiese annvaarding van die verskeidenheid in dit• skepping, ook ten opsigte vltn volkere, \\·at almal uit cen bloed gemaak is met ,bepaalde tye en grense." Hierdie

opvatting bied die enigste toekoms vir ons as volk in hierdic swart kontinent, maar ook hier is ons so 'n verlam-mende steek lot•gt.>dien deur die ingevoerde Brits-liberalisties<>

opvatting wat aile skeiding \Vil uit~is, en wat ons reeds

gcdeeltelik in ons staatspraktyk aanvaar beL

:\I~T \'RI<~E:\101': \\'.\PENS

En .,etf ... in ..,~ metode., 'an Yerset teen die 'reemde beginsel., i., on ... \olk nie \ Q van ,,.eemde smet nie. 01) politieke gebit>d "il on-; die liberalisme beveg met die Brit ... e

liberalistieo;(;' demokral>ie in sy mees afbrekende \orm - die

l)artystclsel, waar O}lposi<>ieskat) tot 'n beginsel, 'n docl op sig.,elf, verhef io;. Van wyle president Kruger word gcse

dat hy tydens die stryd oor die toetsingsreg teen hoof-regter Kotzc gese het dat die toetsingsreg van die duiwel is omdat die duiwel vir die eerste maal al die wet van God in die Paradys wou toets.

I

n

dieselfde sin kan ons van die partystclsel se dat dit duiwels is omdat die duiwel

opposisieskap tot doel, 'n beginsel, gemaak het om aile

werke van God teen te staan. f~n as ons let 01> die

Yernie-tigende uitwerking wat hierdie opposisieskap ter wille ,·an

opposisie op die volmaakte !.kepping mn God gehad het

-!.odat alit>., uiteindelik ,·erbreek en herskep sal moet word, kan on.., enigl>in., 'n be.,ef vorm van die ,·erwoe.tende

uihwr-king op ons eie, om olmaakte werke wanneer 'n 'olk hom

met 'n l>tel.,t>l behetv waarin by 'n amptelike en bcsoldigde plek inruim aan op)>o ... i ... ie-.kap tt-r \\ille ,·an opt>osisieskat•· On., 'r~ dat ons ,·olk l>Y gee->telike erfgoedere eer. na

waarde .,al kan gebmik \\anneer

b

y

die vreemde !.tebel ... in

.,y

.,taat t-n ..,amelewing 'en·ang deur <>y eie ~keppinge, "ant

aileen -,o .,at daar ook die gun<>tige atmo:-.feer ge..kep \\ ord

waarin on-. eie hmen-;beskouing kan bloei.

Di<• W('SI' vnn d;C' stryd gaan oor dH' tOI'tSingsreg van ons howe: h<>t die howe die reg om wc•ttc• van diC' parlement ongel-d:g t<' verldanr? Dicselfde

stryd kon nC't sowC'I in Brittanjc ontstaan hct. Oil' Engl'lse prak-tyk handhaaf dat die howe nic die. reg hct niP. Geen hof in Brittanje hd die reg om onder

-sock in t<! ~tl'l of 'n wet van die Britsl' parh•m<>nt wettig is of nie. Die parl<'mC'nt se gcsag is bo d1e howe vcrhewe. Dit i-. die

opHtlting in •;ngt>land, en

daar-om ""~·g dit' nndf'r<, .,o .. prauk-..,anw Brit .... Pf'r" oor on;.. rl'g

e-ring "t' \erlt"entht>id. In ..,y hart mot•l 1•lkc• Otlrt'l."'t' Brit ml't on'! rc•g<•ring .. uum ... tt•m - ten min

-''" ..,o,t>r dit -.y ... tandpunt

be-trt•f. Oor sy mctodcs kan daar

vcrskil van mening wees, net

soos daar vt"rskil van mcning

ondt•r di<' regcring S<' ('ie ond cr-steuncrs is.

'

l'r••ur

oor

Ceheiml'

Ra(l(l

Ek vernC('m dan ook dat die regcring nou kwaad vir min. C. R. Swart is omdat hy 'n paar

jaar geledc die appel na die Britse Geheime Raad afgeskaf

het.

Hulle bewcer dat indien die rl'g van appel na. die Geheime Raad nog ,·an krag was, die

n•gcring nou teen die

Appel-hof :se uitspraak kon g• appcl- sigt. ,·an kleun·erhoudings sal

leer hct na hil'rdie hoogste dus allel'n \'asgestel kan word

bulte en bo die partypolitiek. Br:t..e hof, wat diP regt•rJng Oaarom glo .-k dat dr. )IuJan _ dan gclyk sou gcgeP het om- ot wit• ool< al - '-J)!'Pl--.pl'el 'n

dat dit in oorcl'nslt•mmmg twt•t•<lf•rdt•-mt•er<h·rbPid ''ir 'n m('t dl! B . . . '''Jtft•ga .. it•l,..Ieid -.al kry indien ntse opvnttmg I.. on.., 'n amkr <,tPI-.1'1 het a<, diP Maar as Pk

sc

dal dit·s .. lfdc

stryd nl't sOWPI in Engl'!ancl kon ontbrand ht•t, t n dus op sigsplf

niks lP doen h<'l nwl ons tnt-disionelt> vryht'idstryd t•·en d.~

Britse Empire nie dan 1:1 dit net

so waar dut diesclfde stryd ooi(

in die Transvaalst• R• publiPI<

geh~C'r<> het tol hoofn•gter

Kotze bcsluit(' van dlt• Volks -raad onwett g wou vt>rklaar. Prl'sidcnt Kruger het tot ook diesclfde :stryd gc\'ocr, maar nit•

tt>en Rrittanj•· of lt•t•n RritM• oorhl'!'r .. ing niP, dog net tePn

Kotze en die :;tl'lling dnt d1e hof die toct.-ingsrcg hl•t.

D:mrom .. {' t•k dat dit• huidigt• kon ... titu ... ionell· -.tr) d op ..,ig-.t•lf nog n:k., te dot'n h1•t nwt rp-puht.kanisme nit', ul "lt'Pll die•

Xasionall' Part~IPit'r-. dit• \\Oord

.,imperiali..,mc" daarh). Dit kan hoogstt•ns nog oorslaan in 'n

n·-publikf'inse stryd indi<'n en

so-dra die Nasionale Parlyl<'iding beset dat ons allc<•n uit die

g<•-mors kan kom 11s oml 'n

repu-blick uitroep waarin gecn hof hom kan bcroep op voorwaardes van Britse vryheid nit•, en waar-in die regerwaar-ingsg<•sag ook ni<· betwis kan word op grond van die feit dat dit maar m•t pnrty-gesag is wat 'n minderheid van die volk vertecnwoordig nit•.

\Vant in ons republick sal die regering waarlik volksvcrt<'<'n-woordigend wees omdat hy op 'n ''olksgrondslag saamg<•stel

sal word en nic op 'n party-grondslag nie.

Sappe

/nkonsei>U'('Ill

rmrt~st••l,••l. Daarom se ck: die

oplossing uit al ons mocilikhede

i~ 'n rt•publiC'k sonder die

party-sh•IS!•l. Solank ons nie by die

n•pnblil'i< b<'gin niP, span on~

dll• Jl!'fdt' \'oor die kar in.

Die

Die

Pot

en

l{etel

::-; .. nator R<'lt?. tXasional::sl het

In die ~cnaat ge:;e dat dit waar n;ng wees dat die n•gering die

Kll'llrlingkiesers van die gc· mt•enskaplike klt'!'Crslys wil "' rwyder om daardeur addisio-nPIP sctt>IS in di<' parlement te vcrkry, ma,tr dit i:s ook waar

dnt diP Opposisie hulle vir

die-f'l'lfd<• n•dl' op die gcmeenskap-lik1• lystp wil hou.

O.B. SE KOERS

<Vt•rvolg van bladsy 1, kolom 5) _ Dit twrst1•l nik;, en betl•ken niks

mt•<•r a-. 'n tydelik!' fop!'.J)t't'n vir wit• dnnrnan wil suig nip.

NIKS BEREIK

Bowendien is deur daardie wysc van optrede die konstitu-sion••lc kwcssic in die stryd oor die Kleurlingkwessie gesleep. Ons volk gaan niks deur al die

lawaai en wctgewing -bereik nie,

dcur die howe tydelik

onderge-skik aan partyseggcnskap te stel nie.

Dit spyt ons. Graag sou ona tog i~·ts in die rigting van 'n

oplossing van die Kleurlingstem-Ek moet se ek vind die op- n•gkwess~e gedoen wou gesien trede van die Vcrenigde Party het en selfs Hewers die ongel-en sy pcrs in hierd1c Appclhof- dig vcrklaarde wet in werking stryd buitengewoon inkonst•- gesien het as 'n hofuitspraak

kwent. Hierdie mense is steeds en al dic gedocnte daaroor. so behep met alles wat Bnts is Daarom is my boodskap: Bly dat dit mens verbaas dat hulle ko<•l <>n hou kocrs. Ons het 'n nou so te kcrC' gaan oor diP rr- AfrikanC'rnasiC', ons moet 'n

re-kenning van 'n reg wat vr<'Pmd publi<•k hou. aan die Britse opvatting is. So

I

skryf dil' Capp TimeJ jou waar-

fl1C1110

OOr

likwaar in 'n hoofartik<>l dat prof. \.Vade wat die rcgcring se standpunt sh·un .slcgs b<•-wys ,.dat die Brit..,e parlem<·nt nie aan die howl' onderhl'Wt' is nie. maar dat hy nit aantoon

nie waarom diP Statuut 'un

\Veshnin!otPr Y!'rtolk mot't word

as -.ou dit die BrihP lt'l'r..,tplling onveranderd na Suid-t\frika

oorgt"plant het." Hoe is dit op aarde moontlik dat 'n Engelse koerant en 'n Engelsg<>sind(• party hul bes dot•n om tl•

ont-ken dat 'n Britsc opvatting nic ook in Suid-Afrika geld nie?

Die verklaring is ('gter ht•<•l

et•n-voudig: vir 'n politiekl' part~ i.., dit net '>0 maklik om die Em-plre en die ,1\lotht>r

Country~

tc·l

I

verloen indien dit hom 'n puar

·setels kun hl'..,org, a" wut 'n

J>Oiitit>kt> party die rppuhliek kan v<!'rloen om dit>selfde rt•dt>. Die 1 paar setels wut met behulp vun

Kleurlingsternme gt>WI'n kun

word. wepg vir !lit> Verenh:"tlf'

Party oneindi&" swaurdt"r u.., !lit>

Sf'ntiment ann die. ,l\fothpr

C~untry."

Sog

'n Les

En hier le nog 'n les vir on~

republikeine opgesluit: Eerlikf beginselstandpunt i., onmoontlik onder dif' Brit.,... party<,tel.,...l, want nie begin<,e) nil', dog Sf'telo,

en stemme gee die lll'url-lag en

bepaal die beleicl \.Vat die

Suid-Afrikaa.nse standpunt ils ten

op-persoonlike

k

eurighc

id

'

En1J'Ut D~nr•br,~t*rders '" Su•d·Afn~&

DIE O.B ..

WOE~SDAG.

9 A

P

R

IL

1952

RJ --~~-,A

m:y

_

DR

I

E

8RITSE KONNEKSIE SKEP

_/

WAR80EL

;\lnr. P. C. Kruger, Ulinkwntt>r, wctte kan uitspreck nic. Is

l'k. st.•!ht>rg, !ikryf. hulle dan nlc daar oin tO<' te

Dal - :~{',, niks b(otcr gcb(our s:en dat d e W<'ltc van die rc·

het nie as die u!tsprnnlt van diC' gering uitgcvoer word nie? A'ii

Appelhof oor die Klcurhngwct hullt~ nou die kcurdE:'rs ,·an ons

dlt sal misklcn bale wnt nl wctt

nan die slaap was, wakkcr lnnt skrilt. Ons \\'Hs st'dcrt 1902 nog niks andcrs as 'n ondenlC<'l van die Brltsc Empirt' niP. On grondwct is 'n Engd

ns ons parlcmcnt sc \\'('tlt• ecr.

gctocts kun word nan die bepn-lings vnn die Engels-gcgcwr wet, dnu !s ons wctge\\'endc mug

ondcrg<!sklk ann dit• Br1tse

wl'i-gc·wende mag.

Ons 111 mos nic srlfstnndl

lungs diE:' Britse Empire nl die BritsE:' koning se !top pryk

nog ullyd op ons munlstukk·

en ons parll'mcntsledc moct nog nltyd trou swccr ann die Brits stnatshoof, en toe daar 'n nuw

koning nangcwys mocs word,

bet di(' Brlttc 'n konlngin aan·

gewy.s sonder oorlcgplcging mnt

ons rcgcrlng. Lnasgcnocmd

moes maar net nanvnnr wat die

Britte bcslult hct en so spocdlg

moontlik opnuut nan hanr trou-swccr. Die storle dal ons 'n aparte konlnkryk Is, is bale ver

van die ,,•nnrhl'ld. \\'nnr hct

hierdic storie ons nic gcbring

nie - in 'n konslitusiont•lc wur

-boel! Die wuarhl'id hf't dil' Jeuen agtcrhuul "" hom nan sy

stert omgl'ruk !loclnt Plk<'l'll ;:;y bakkics knn :sien.

Ek kan nie !lien hoc rcgtcrs

hulle oor die wettighcid van

fAJUEt' na Gt:KIA..,'<li'ISF.l.RO£

ADVEJlT&NSIES: Btalahouddllr.e K~nnlll't,.ln&a:

(Verlowing, buwellk, ltboOrte,

aterfgeval. In memoriam, plukwtn-aiDI. ens.) ld. ptr woord: minimum

2/6 ptr pl&.ling. Voorultbetaalbu.r. \"lr herb&llDp 2'$ pcnent atatac. BallddMdVerteB.oJN:

J:erste plaaii>C 24. per woortl. Vtr .b6ballnp 25 peraent atalsc.

lnt~Mc-eld op .,l)le 0.8." (Vtr·

akrn we<'kHiu): 12/6 per J:>ar or

41/3 Pfr e maande. Voorullbetaal·

baar. Stuur advertenoler:eld, beattl·

llnp en lnt~engeld na \'()()Jt'41.~0

IED'f~.) BEPI:RK, l'totbuo 1111, Ko4.API'!TAII.

'

BETREKKIXG GJo:\"lt,\

(,t"frnod•• man. ..~ ja.or oud. 80•k belrekkln.:. G~le kenn!3 ·~·n m<"lkery

~n mf'lkbf'f"•tt'! en ook ~1J:emenJ,:de borrdt"• r)·. ~·Inti..: jau.r ondervhulm..: vttn

mrlkpln.tubf'ltuur_ -t•. Huffruanu, \\'In• kPlpoort, oor Krt)(mstad. 2/..ttU

l\lEUBELS

\U:lt\1:1 • .,. -Beler M~ubels lrrn t>ll•

ltk~r prya~. RRI>awaentjleo, alooll(arte

tJI~•. drlPWIPI•. llnoleums, t11py1~. ~n3., ook altytl In voornatl. 0PM knlalo.,;ui Melt! waarln u belan.:otPI, - \ '' 'I; It \lLIIULI.' · ·t.,.na•l,.al 11!1, Kaal"'tatl

3112/11

R,\DIO

w1·w I,,, t <H:\\', dl~ Beroem<t• Radio-1Dgt.nl"UZ"8, ' fA I If"" f"C. I'M FU\\, Hrkoop •n hnalel RAdko'o en Eleklrlue Toe!<telle. Gerea:iolreerot .. Elektri•Ue.Uo·

aann~atPrtl F"6D II· 1143.,

HORLOSIF:.S E' BRIU.t:

H. ~. 'Tt:\·S. II• \ llh•·n•l,.ltl 11,

\·~·· K.I'.-Vlr nor1011n ~n :brtlltt. \"e.rkoop ttn r~parf'er- Prnoonllkf' aan•

da~. • ltllti/TK GRYSH.\Rt~

GR\ "llo\81. okll!rro, QU VoiQrkorn

onnodig. Oc.rtula; u ertr t1eur (;K\ ..,. R.o\A.Jl\\ 01\ llt.K, <lit J•m.:ore kun•ma -lige wer.ldw<mder, hllflr· en kotpvel• voedlngamlddel te kfbrulk. Sk&drlO< ...

kleurstofvry, lie. per botlrl, Ktltl mrl

bestelling.-n<W,.IIN••••mlddel•, l"u•hu•

4272, .IOlliUliW.bllfll• lH/11/411

war, gaan ons rcgSW(

.kom

nou ook in die \\"Rr

Rep

u

bl

i

ke

i

nse

F

r

on

t Nod

i

g

l\Jnr . . J. F. JBurJti'N. 'l'.k. l>on•.;.

dalt·. \'t•ntl'.rsftorp, !okryf:

Ecrsdna_~s snl 'n nuwc lc:cr

vir di(• O.:B. gevind moct word. l)is nntuurlik 'n bcsluit wat Of 'n OffiBicrslacr

o

f

die G

root-rnnd sal ncem, maar intusscn wll ck grang nan die hand docn dat ons lot 'n \"crstnndhoudlng kom met die :\"uwe Orde.

Die r-:uwc Orde i.s in sy wcsc ook 'n rcpubllkcinsp orgnnisnsic •m dl•~ nltntwnskakcling ,·on ons

tw•·•-' orgnnisnsies sal ons grotl'r l<rllg g,.,.. Die Nuwe Ordc

-nuul!hri<'f knn ingelyf word by Dit! O.B. wnt onmiddcllik 'n wycr lcserskring sal mecbring vir albei kante. On:; docls lcl-lings nnkil tog nie hc

mcls-bro~d nle.

l<~k beskou so 'n gcmcenskap-lik•• n:publikl•insc front nood-Ranklik, Dnarin moet die

na-druk nk liOS<'t!r op die republil'k

val niP, mnnr wei op die inhoud

daarvan. ·

Afgl·skl'i ,·an Brltse

Impcria-lismc en wercldkapitalisme wat

voor dil' nnnd van sy algchl'lc vern!ctiglng staan, moet ons uit-staan ns 'n blinkendc Jig vir die volkcre, hlerin dat ons uit·

lewc en nie net verkondig nip;

.,Het jou nansto: li~f soos

jou-sdf en God bo niles."

\\·aar ons nasionale• volk:.gc-vocl en tradislc wcgsmelt in dh!

wording \'an 'n .,nuwe nasie"

staan di1! Osscwabrandwag by-kans t•nig in die handhawing van ons nasionalt: trots en trou.

Daar ill 'n plig wat ro('p!

Nas. Party en

Repub

;

liek

,..Jnn~t \'ry ... taft•r,'' ... kr~

r

:

F:k voel dat t~k my in die lanstt• tyd nil' meer kan ver-t!cns .. lwig met u blud 1<e houding

tctmoor die X11sionale Party nie.

Die Nas1onal• Party hct ons

Hleg hchandcl in die \'erlcde,

mnnr is <lit nodig vir u om 11ic gcv•~g nog \'OOrt tc sit as die

\'olgcndr~ (cite in aanmt:rking

gtmc:cm word, nl.:

11 1 Die NasionaiP Party Is umpt·r 100 pcrscnt Afrikaans:

121 Dit' Nusionale Party bt•-Vl'g' ons llll' mccr nie en ook ni1: ons r••publikeinsc ideaal nle: 131 Dit' Nasionale Party ht·t

sf'lf 'n wpublikeinse ideaal.

~ ---~

I

Soos O

ns

lesers

J

!

-

Dit Sien

I

I I

~---~

\'On dl•~ republikclns<• V(.•rskll met <Ill' :\'asionalc Party cffcns kunsmntig Is om dit so ult tc

druk. 'n Republ:ek blnne die wat ,-olgens u die Nn-Porty-idl'onl Is, Is myns hccltemal wcnBiilt Vo!rtl"r is ekcr· ni<: ,. oo r g" h o 11 Suid·Afrilmunsc l'art~· \\Us in 1!110 ook ,nmpc.r

100 pci'SPnl Afrilmuns." en juis

omdat tlit so wu ... ·•·n dir l•·l·~r..,

toe ook Brit:st• \'ryhPid ,.

'oor-lopig" us idt•anl \'OO~J;-1'11011 het

(omdat 'n r••rmhlil'l< nit• flr:tktie -.... flOiitit>k wns nh•l, hf't dnard:•~ Jrarly ,·nn J:OCil" ri'Jillhlikt•i•w

go1•ie iml"'rlnli:;tc• ~t•·m:tlll< 'odat die' party Ia h•r lllllJlt•r I 00

per-"Pnt Brit'1t'''in1l wns. Ons moct dit' Jesse uit die geski('denls lc<'r. \\'ccns dlc purtystdsd

begin goeic Afrlknansc ldt~rs die

SP<'I van uitoorlet~ry tt' spcel.

Aanvnnklik mt•t. die tlocl om di<•

Engdsc uit l•~ oorlii, maar dit

<'indig gcwoonlilt nwt

uitoor-h~c~ry van di1: Pit! volgdlng!' En

omdat ons oi' oop is vir hiPrdiP

gevaar van dit: pnrtylltC'i~wl, ag

ons dit nodig om t•~ \\'ll!lrsku as di1~ v('rwagtc ufwyklnge te

voor-llkyn trcc. -RED.•

Moet Stryd

Nou Voortsit

.,BOI'rt>-.PIIn,'' '\" oord\\t·-.lt•, -.kr)

r:

Dit dO<'n one. jong Afrikaners

gocd om in Die O.B. te le~s h o ·~ v <! c I republikcinsg•~sindc

Afrikaners danr nog is wat wept

wat '"Vryh••idsdag, 27 Februnrit•, bl'tt•kpn l'n dit nun Ollli jonSt St·trns 1•n dogti•r:s te vcrduldl'llk.

On.; lmn trot:s Wl'f'll op dw stryd Wilt ons voorom•rs g•~voer

hPt vir Afriltnnt•r-vryheid t!n blankl'l>cllkawing tl!rWille van die nageslag. On:; jong seuns

en dogters bt•l;t~f Sf'<'r M•kc•r ni•• hoevc~cl ·lyding t•n :;mart ons .voorotwr11 verduur hc·t nil'.

Daarom is dlt Jlynllk om h• sil'n hOf'\'t'd Afriknn•:rH nog dil• l<~m­

pirP-partypolitiek naloop tot

beswil van dll' purtypoliticl en

tot onde.rgang van ons volk.

Die partylclcrs wnnkcl tl'lkc·

maal tot vo~rnedcrlng ,·an ons

volk <'n land

Die partypolllil'k kan l'll sal ook nie in dlt~ tockoms vir on!l

'n vryc rPpubllt~k \'C!rkry nil', want dit is tc·•~n flip pnrtypoli· ti!'kl' aard. \\'ut word dun van ons rcpublikdnst! idcul~?

Ek vocl gencig om tc

'le

dat ons reeds vir :'iO jaar BritsC' slawe is in on11 gl'iir·fd•~ vader

-land. Moct ons noll Ianger ge·

buk gaan ond1•r dil! F:mpirE:'-juk

tot beswil van Brittnnj<'? A."'TH;R\"' Kt : \ "1 \TUOI: II \AR.

knpvelvordmg, u, · t ,;ryahluf' en

baard binne Pt· m .... a tot natuurlik~

Ek "''" graag toe dat die Nus.

Party loute maak en dat u t<'rl'g MedP-Brandwngl•• <'11 kam

e-die~ foutc: moct wys, maar om rndt•, ons mag nit• lnngc~r I>WYg

n<:t alll'l'll foutE:' en vervrt'emd<' niP. Dit• tyd ht•t nnngebrc('k

foutt• nun tl• haal. word daro•m dat ons ons vryhl'idstryd vol Cl•nsydlg t•n is niks anders all mannemocd mOt!t vc>Ortsit en anti-NasionRit! PartypropagandR ons vryh1•id~ideRh~ w~rWt'.Scnlik.

kleur, Of Ktld ttrUII, 0Pt"n kltUr81of.

I'>J 41 Pfr boltel. poovry. Kont.ant mrl

b"tellinr;. nn; lll)t~ltt.\'RCII'. l'n•bu•

'llU!I, Jobann,..bor&. Flf/61:i0

1.\lEDISY:l\"E

OE.-.Q.SIUO:IO Ia u rer:mnu,;:e tr!tn~.

o..rturg melt deur ono bthanolPlln~:a te

gpbrulk en u kwu.J te ontwortrl. !lkry!,

lnllgtlng gratlll. 8fNor"f'Uhf'O'ORtlddtlo,

Po.,u• n1!., Joha•n8b•ra. Blltlflt Y . . r • aile . . . . , •• ;~t,....~lnc laat

'

vaar. e-n u &ao d1e erc•te ondt-rwf"rp.

all:ryt dan Yir oultUU, &aQ lilt; Kllt;Kt;. \ JlO{.', Pe.~on U$9, .lel••n,..!Honr.

(:"1/r, IH/11/19 niP.

Dink u nie dat baiE:' of lllt!t!ste

van die swnkhcdc oor die :-<n-sionale Party nle J>osecr aan dit•

party ver~ndt• is as aan ons

ingevocrde party~telsel nie?

Ek dink dnt u beklemtoning

Laat ons trou bly Ulln ons

lt·us<': Vir my God, my Yolk.

my L.·md S

.

uid-Afrika.

Mng dit· Osst!WHbrnndwar

IRnk lt•w(' en hy .sy idt~Ult~ ver·

wcsenlik sien en !>)' tnak

\·ol-t()()l

LITAUSE VLUGTELlNG

LEI

NATURELLE

Die blankc Icier van die Af ri-can Congress in Noord-Rhod e-sic, Simon 7-ukas, is vcrlcde week deur die Noord-Rhodcsie

-se regcring ·aangekecr met die

oog op deportnsh~. Die aansock

om hom tc deporteer is Vrydag deur die prokurcur-g<'neraal in

d1e hoer hof gNJo.-n op grond

\'an di~ Noord-Rhorlcsi<!Se straf -n•ghcpaling dnt cnlg•• pcrsoon wnt die vred!' van dit• gebied

hedr<'lg of waarskynllk die goelc

vnhouding tusscn d:e rnssc knn

vcrstcur ged!'portcer of bepcrlt knn word tot 'n bepnnldc g<•-bled

Zul<ns j., in Litaw· gchon• t!ll

twt us 'lulrtt-ling sa am nwt ')

ouer!l nn Xoord-Rhodt'sie gt•knm

rwt \nor die oorlog. N{l sy

uni-vc•rsitdtsopiE:'iding het hy hom m<'l die naturellcpolltick bcmod

(•n was hy dit> C<'rste witmun

wat tot lid van die African

Col)-gri:'Ss vcrkics Is. Hy is rcdaktcur

van 'n nuusbricf. Die African Congress hel in die jongstc tyd g('drclg mel 'n r<'cks stnkings in die mync <'n spoor\vcf- indlcn di(' rPgcrlng n'.(• ann hul bdeid ultvocrlng gee nle. :\'ndnt di

r<'gering gl·antwoortl hct dat hy

nie vir gcweld sal terugddns ni hl't dit bekt·nd gl'word dat wa

-pens op grootsknnl onder di

nnturelh: VNilprcl Is, sodnt danr nn sltattlng vandag nic mlnder

000 gcwcrc• in nnt

urcllo-Vraag

DIC Suld·Afriknans£' parll'-ment bestann ult die Koningln die Scnant Pn diP Volksraad Vraag: ls d'c J<oningin 'n parlc-mentslid '! Stnntsrcgsgelecrdc: vcrskll oor die nntwoord

Tien ]aar Gelede

I

0.8.-DOELSTELLINGS

In

Di

t>

O.B.

\'an

8

Al)ril

11H2

h

t>

t

mnr. ,J. ,\. Smith. ond<•rlf'i('r 'an die Ossewahrandwa~. di(' \'Ol)!;t>ndt• OJI..,(IIllming \'an dit•

0

.

B.-doelstellin~s ~I' A('(':

,Die Ossewabrandwag vcg vir

'n nuwe volksN•nhcidstaat, ge-grondvcs op die

:\'asionaal-christellkc ldl'e; vir 'n staat wat

vry sal wecs van party-

oorwc-gings en -vooroordele; 'n staat

wat geen partystl"lsel sal ken

nie, maar alle('n die volkswil en

die volksidcale; 'n staat waarin die geldmag as heersl'ndc euwpl

aan bande gele en gl'<lwing :.al word tot nasiedicn:s; 'n staat

waarin clke man en vrou sy

reg-matig~ lcwcnsaandeel .sal he; 'n

stanl waarin die vryheid van

godsdicns aan\·aar word en. die godsdienstigc en sedl'likc lew<'

van die Afrikanerdom t!'en on

-d<'rmyncndc praktyke beskerm

word; waarin duar cloeltreff<'n-dt:r lwhet•r oor die (l<'rs. die radio, die rolprc·nt en dit~ \'t~r­ maaklikheidsbt.'d ryf uitgco<'fc•n sal word mE:'t di1• oog op die

opbouing van 'n gc•sond1~ t:n skl'ppl·ndf' volksgec•s: 'n 11tn1lt

waarin dif' arbcidskrag van ditl

volk vt•rstf'rk en bt.'skt•rm sal word tt~en kapitallstle3C

uilbui-tlng; waarin privaat inlslntief

binnc volkavcrband "'" In die \'Oiksbelang aangcwakker en

bcskc~rm sal word teen die g

e-organlacerdt! g!'ldmag; waarin

'n gcsondt" gesinslcwc us <lil• grondRiag vnn die heh! volks· bestuan opgl'bou en aangt:moc

-dig sal word tot wclsyn van volk

en vadt:rland,"

0.8.

VRIENDSKAPSENTRUM

V

ir

Groote K

e

rkg

e

bo

u

604

,

K

a

ap

s

t

a

d

Heerlike koffie· Tee: Koeldranke: Roomys: Geroosterde brood: Toebroodjies: Soep eo N1g• r"g

Bes

oek ons

wa

·

nneer u

in

Kaapstad

i

s

Ons pryse--d•e br rhr )ns diens...!die beste

Beier Tabak • maak Beier SlgareHe

""'>

--Komlnando

Said-

·

Afrika se

~

sigarel

*

Die Vervaardigers van Kommando is die grootst~

ver-brUikers van Suid-Afrika se eerstegraadse tabak.

Gl•)or•

BLADSY VIER

DIE

O.B.

,

WOEN

SDAG,

9 APRIL

1952

Nog

-

Net Britse Formaliteit

v

.

s.A

.

VRA BETALING VAN

W

K . .

u·t

p

t .

S.A

.

VIR KOREA-HULP

e e r

0

n

I

n

g

I

n

I

r e

0

rIa

lede

~::a

:~le~~;la~;~;e ;!~!;~-~t

tr

r;:a~

.. tn::"

R~~~(!r~~g~:

r~~~~ie:;

Yan £1,78.3,700 \Oorgele tt.'r .,gedeeltelike" effening \an die

Dit>

plan

om

dit- Br·ibt>

konin~in

hy

di«

•

dominiuml'\

It'

laal inwoou vi

r

·

onko~tt>

, t>rbonde aan dil' Suid-.\frikaan..,e

lu~e..,kader

in

~(·def'hf'~

van

dit> jaar

leu

e

indt• groh

•

r·

lojalitt>it

en

J.

:

mpit't'·«>t>nlwid tt> Yer·- Korea

.

.. t>kt>t·.

i:-.

al

'n

l'llap

\.t't'dt>r

~t'vorde•·

nadal dit

'

n t

)

d

gelt>th•

in dit> Brit--t

•

Daar ts ,·erdu delik dat dte Roosevelt se hl'fdadighcid

teen-pt'r~

aan

die ha

:

td

~wdut>n

i

!->.

Die

\.Taa~..;tuk

word r·t

•t>

d

s

dntk in Rl'it

se

par-

rekening bctrekking het op oor Josef St1t m tydt·ns die oor-lt>menl~r·e

kl'iu•rt> ht>

!->

preek

t'll

daar

j...,

r

·e.-

d

... 'n

"

·o

orlopi«f' for·

r

nnlt> op•Yf>l'\lt•l

l

Amerilmansc lugmaghulp aan Jog, t•n vir Truman ~~·

dwaa.,-1

.

•

)"

r--k

• ·

J'l

1

1

~ ~ die Suid-Afrikaanse cenheid. t•n hNh• mi di<' oorlog.

"a

t

<

11

vu·

<It' -ontll~lll

tnoout

lK

l'la

ntaa

...

dat dlt die twt·t•de betaling is

lit

Londt

•

n i!'o

ook

ht'rig dal

di(• "t>rskillt•tl(le Stutehorul!->landt> al

wat \an die Untc ge,·crg word.

not· die H>ortH'IIH

>:

gepol~

i~'

t'!l

d

at ulmal gnn .. t

ig

gt-r(•a~f'f'l'

ht•l.

I

Di•·

•·.-r~>t•·

wrt•rft>ning hl't in

)laart \"t•rkdt> jnar g .... kiPd toe Die parlcmentsl"d, Norman smeck dat dit haar sal be- •n lwdrag van £811,000 rn>taal i ...

Regering Laat Die

Stem Vertaal

Dodds, hPt in 'n P<'rsonderhouti haag om die raad van haar

5

•

Dit lll•tf'ken dat die l"ni" net

die plan verduidclik en gpse dat min:sters in hierdi<· c•n ander

ta

I;

n n ie

te

vir ,\mt•riknall'ol' u:tg:lW(''o ten .. Engt•lsc \'crtahnt, van die modern!' vcrk<'t•rsgerii.'WI' dit Statebondslande te vra in

G

d

op.,iglt• van Oth aandet>l aan dit> Stt·m van Suid-Afrtka - wat heeJtt'mal moontlik maak Vir die \"(•rband ml't die Wt•nslikheid

eson

J{Ofl':lllll"t' oorlog aJit'l'll reech nog nooit tot ampt!'like VO!ks-koning(n om in "n dominium te dat sy in C'lke land van diP . _ mot•r a .. fZ~ miljot'n in ₁

s

maan- 1 ed van ons land vcrklaar is gaan bly en binnp enkclc dae Statebond vir vasgc•stt•lde tyl' D~t gann me g~t·d ~et Josd dt• mo ... bt>taal. Dit .,Juit nit' nit•, maar deur die Afr:kaansl'

in Londen terug te wees indien woon." Stahn St• gt•sondht•td me. Sy toe-I on.. c•it• lw~>tt• om dit> lugmag- volk as sodanig aanvaar is, is daar 'n kr:sis sou ontstaan wat .,LO,JALI'; GEESJ>RIF" stand is vandag t•c•n van cli1• l't'nlwid duar aan tt' hou, in nit•. \"<'rlede Satcrdag by J:;eleentheid haar teenwoordigheid vereis. vernaamste besprPkingspuntt• in Suid-Afrika bctaal

•

n

aardige \"an die Van R!eb!'eckfees nan OrigPns kan aile staatsake per Dit' berig .. 1u:t llf mt>t die Europes<• diplomatieke kringe. bNiras:-gie vir Churchill f'n die Eerst<• Minist<·r oorhandig tcll'foon of d!'ur middel van wr.,t'kt'ring dat .,ulkt> n.•rhi.YWt' Na berig word, V(•rsleg sy toe- deur ·n komttee wat vir die kcu-dokumcnte wat per vlic·gtuig ,., an onmt>t'thurt> \\aardt> .. ul stand gdcidelik t•n word hy baie ring ,·an 'n ,-ertaling deur die ven·o1·r word. bcspreek word. \We~ in dit> ht'vordering van lo- seldc <lccsdae gc•sien. Ondnnks

Grondbaronne

:!\fin:ster ,•an Binnl"landse Sake

Di.. groot ... tt> mot>ilikht>id op jalt' gE'I.'.,drir" oral waar dit' . hy 'n strenge d.l•ct volg, ncem ru.ngestc:>l is. l'it 226 in.,kry

-die oomhlik ·k~n te "''""om 'n koninklikt> gt'volg .. at '"rskl·n. sy gewig toe en sy gehcimc

Gewaarsku

wing., kon die komitl'e gt'E'nt>~>n

m<'tode te onhv1•rp wnarvolgen., Republikeine sal hoop dat die reis<' dt•ur Rusland word her-

I

,

ind wat aunrn>' f't'l kon word

dit' koning:n gt'nader lmn word b1•rig as sou aile dommiale re- haaldl'lik vir ru~<do<'leindt•s on- Die .. grondbaronne" in Suid· nie t'll dil' t'l'n wat oorhamJ:g i.,,

m~t die vt>r.,ot•k om ... o rond tt> gt•rings rt•<'ds gunstig gcstt•md derbrt•t·k. Afrika is '"<'rlede wt·t•k deur din i., 'n 'oamt'flan.,ing uit ver.,kil-woon in haar Emp:rt'. s~ mag wecs vir de plan. onjuis is so- Dit wit voorkom of dit• stukke Minister van Vervo('r, mnr. Paul lt'ndl' poging!> ton word nt-t a'!

ni1• in dit' parlement ondt>r bt>- ver dit Su.d-Afrika betref. Aun vir sy opvolging nl agtcrmckaar

I

Sau<'r, gcwaarsku by gclcentheid \Oorlopige vertaling aanbeH!'I.

.,prt>king gt•bring word nie. 'n <lit> and!'r kant ~ott I dit '>f'kf'r• gebring word. So was <lit op- , an die opening van Cradoek Dit j., ht>kend dat die broers

\'oorlopige formulf' i-. ontwt'rJl moeilik vir die 1'\uid-Afrik:mn.,e merklik dat die geleentheid van st• tentoonstclling. Hy het ge!ie Hob.,on hul verhnlt> uit die S

uid-\\11t a .. volg lui: rt>gering Wl'es om nou 'n Vt'J"· Malpnkof sc vyftigste vc•rjaar- dat die \"erskynsel dnt sekt•rc Atrikaan'oe veldl!'we in Afri-.. Dat 'n nederigc adres aan .,oek om v·!'rhl~·r in d:t> {Tnie dag 'n dag van groat feestelik- rykt•.> sov<•<'l grand as moontlik kaan., gt>!ookryf ht>t omdat bulle

d;e Koningin gebicd word wat deur dit' koningin tt' we:er nu- heid was waaraan groat voor- inpalm die regering ~e aandag dit :u. die enig~>otl' paslike taal

- - - 1 dnt eli!' konin~ kort ~~ledt> ~et rang in die Rus.:;iese pt•rs ver- gcniet. Enkdes kan nie toegt•· beskou bet waarin 'n

Suid-B

RITTE DOEN BESIGHEID

u•tg"~'·eel g~'e!oodr•f !'noo• was. 1111 A' mt'n" SUld-Afr•kn et>rS .. mede-raadg<'wcr van Stalin," leen is. Na hom is vprwys as Jaat word sii'le posisic om andweens er van hut hul finan-plas~: Afrikaans!' ... t!'mming weergegee kon \\Ord. on., v·rees dat

ver-IN MOSKOU

,n" K!''>i- het, word dit mot'ilik waardeur hy op gelykc voet tc• druk nie. Hierdie baronne taler~> \an Die Stem van

Suid-1

om N> weier om .,b" tP !>ii wan- met Molotof geplaas is. Malen- moet onthou dat hulle 'n plig Afriku mt't hirnl:e selfdr

<,trui-Onderw~l Brits!' f'n Suid-Afri- neer dit kom hy dir afwyking kof beklec tan~o die posisi<- ,.811 het teenoor hul land en ,·olk kelhlokkr te doen sal kry.

ka.anse <,Oldate in Korea teen van beg:nsels of koers. ,onder-premier."

Sjiue,.. tro!'pe Vl'g l'n sneuwt>l,

-i., Brits!' hnndt>hutr .. rluks bN.ig

I

om hand!'l m!'t Sjina uit t!' brt•i

W ll

MAAR LIEWER SIT EN

ROOK: BRITSE HOUDING

op u:tnodiging ,·an ,Jo-.ef Stalin.

In )Jo!ookou is .,o pa<, 'n t'k

O-nomiese wheldkonrert>nsie be

-gin sprsifi!'k mt't dit> doel om

die We<oter-.e handel .. tui tt' laat 'n OpvaiiNtde teenstelling in die Britse en '

uid-Afri-watertnnd Yir oo .. tt>r..,e handl'l'o- kaan-.e begrotings wat 'n paar weke na mekaar gekom

I

ware in die hoop dut dit \er- bet in die atmosfeer 'an Brittanje se ekonomiese krisis is

lammt>nd ,..al inwerk op die die houding wat die betrokke regering-. ingeneem het ten

We-.ter<.f' oorlog"' oorbert'id.,t>ls. opsigte van weelde-artikels soo~ drank I'D tabak.

St>dt>rt hut aankom .. in )fo.,kou

ht>t dit' Br:he nf\uardiging !'en \:'aar die Suid-Afrikaanse

Re-.. tryk dc•ur met dit• Sjinf'St' on-1 germg bykomcnde belastmgs op

dt>rhandt>l oor groter handt>J<;- hierdie dingf' gehef hct - en

uitbrl'iding. Hulle het reeds

I

dit is vanselfsprekend reg ~at

gerapporteer dat .,indien die daar by. sulkt• ontbeerll~e mt~­ toestand reg gl'hanteer word, dele beg~_n word -:- het dte Bnt-goeie besigheid met Moskou ge-l se regenng verktes

~m

eerder doen sal kan word." .. Dit is \"Ol'dsel te betas as dt_e volk ~c baie du:delik dat hierdie mense ro~kgoed en dranktes. D~l' <kommuniste) nw hierheen ge-~ Bnt .. e ,-ol~ ... ul meer hetaal \"Jr

kom het om propaganda te brood, v~e1"• mt>lk, tt't>, kau<;, maak nie, maar om besigheid bott; r,. e•t>~s e_n petrol -:- wat

te dO<'n." lui die Britse rapport. nodtg •s VIr dte produkMe van

_ _ 'oed<;el, maar op drank t>n tabuk

' •. DIE o.B." word gedruk deur Pro

I

is geen verdere rn>ln.,ting gt>h!'f

agteruitgang hoe ml'l'r drink Pn

rook die Britsc volk. Verg

c-lykende syfers van die afgelopt' paar jaar toon 'n groat toenanw in die verbruik van drank t'n tabak. Hulle het verledc jaar

meer gedrink as in t•nige andl'r jaar sedert 1951. In

lnasgeno<·m-de jaar was die gcmiddl'lde

maandeltkse verbruik van sterk

drank < llltgeslott' bier I 890,000

gelling teenoor 840,000 in 1950

en 800,000 in 1949. Rokers het verlcde jaar gcmiddeld 18,430,000

I

pond tabak per maand opgc

-rook tee noor 17,810.000 die vorige Ecclt•I&·Drukkery. Stt11enbolcb. vir nit'.

die etenaaro en ultgewere: Voorslag

(Edme.) Bepuk. Groote Kerkgebou Dit is dan ook 'n f<'it dat hoc jaar.

!~;d Poebua 1411. Korkp!elo. Kaap- groter Brittanje se ckonomiese

Hooflrantoor:

Waalstraat 28, Kaapstad.

Takke

en

Agentskappe Oral.

SANTAM

Suid-Afrilt.ta.n.se •• a••on<ue

Trust- en Assurana•e-Mpy.

bpk.

TOO:'\' \"ER\"AJ,

Hierdif-" Brit'>!' uitkyk wat

He-wer ''O!'ds!'l hl'h\'o as clrank !'n

tabak, ... taan ongt'twyft'ld in di!'

tekt>n 'an ,-en·al. Dit openbaar

dit> gt•e., van 'n volk wut nie

mt't'r wit werk nit', maar ML'!tig

sy p~ p wil rook oor 'n glasie.

Hierdie volk '!'rwag dat jeug

-digt>r Iande hom uit .,~ ellt>ndl'

mOt>t help. ~o het dit> Brits!'

minho,t.-r van finansies in ~>Y b

l'-groting!>.redt> met groot waarde

-ring gepraat ~-an die bereidwil

-light'id van die dominium'! om

Brittanje tt> ht>lp. , DiP mnnit>r 1

waarop d:e lt'de van dit'

State-bond op my oproep gt'antwoord

het, herinnt>r my aan hul ro

e-rt>ndt' antwoord in mN'r as een

oorlog," ht't dit> het'r Butler \"f'r

-klaar, en tlnaraan tot'gt•vOt>g dat

.

..,.uid-Afrika M' antwoord in hi

l'r-tlill gt'val ,onmiddellik t>n hart

-lik" was en dat hy oortuig h

dat BrittanJe min.,h•n., £50 mil

-jot'n se goud en mi'okit>n hl't'l

-wat meer van Suid-Afr:ka .,al

kan kry.

,Kwaliteit

te

l

-daarom

b

et ek

oorgeslaan na

Rembrandt"

jJ}·~

Taba• boer. Rust•nburtse d11tr1"

eeker • wenner vir 5 Joor

" besre oonddroogrobok.

;

~

.

oom van die

'e

sigaret met dte

S-

----._.

__