'Westen moet zich blijven inspannen
om welvaartskloof te dichten'
Door: OPINIE - Peter Giesen −04/03/13 (De Volkskrant)
© ANP. Minister Lilianne Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking begroet een boer bij een rijstveld.
COMMENTAARHet Westen moet zich blijven inspannen om de enorme welvaartskloof met de Derde Wereld te dichten, schrijft Peter Giesen in zijn commentaar.
'Handel' heeft een nare commerciële bijsmaak, terwijl 'hulp' juist heel nobel klinkt.
Ontwikkelingshulp zal verdwijnen, zei minister Ploumen van Buitenlandse Handel en
Ontwikkelingssamenwerking tijdens een bezoek aan Ethiopië. Die uitspraak klinkt provocerender dan zij in feite is. In de afgelopen decennia is hulp al veel minder belangrijk geworden. In de jaren zeventig bestond 70 procent van de geldstroom van Noord naar Zuid uit hulp, nu is dat nog meer 13 procent. Investeringen, commerciële kredieten en het geld dat migranten naar huis overmaken hebben de traditionele hulp allang overvleugeld.
Bovendien zijn de ervaringen met hulp niet onverdeeld positief. Over de effectiviteit van hulp woedt een eindeloos debat, maar het is veel te simpel om te zeggen dat 'de' hulp goed of slecht werkt, zoals de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid in een genuanceerd rapport constateerde. Er zijn talloze voorbeelden van mislukkingen, maar ook van successen.
Bono
Wel is onderhand duidelijk dat het bestrijden van armoede en honger niet simpelweg een kwestie is van de geldkraan opendraaien, zoals rocksterren als Bono graag suggereren. De werkelijkheid is veel ingewikkelder: hulp kan ook afhankelijk maken of in de zakken van wrede dictators terecht komen. 'Handel' heeft een nare commerciële bijsmaak, terwijl 'hulp' juist heel nobel klinkt. Maar in de praktijk valt handel verre te preferen, omdat zaken doen bijdraagt aan de gewenste economische
zelfstandigheid van derdewereldlanden.
Hierbij passen wel een paar kanttekeningen. Ethiopië is de laatste jaren enorm gegroeid, maar er zijn ook talloze plaatsen in de wereld waar de behoefte aan traditionele vormen van hulp onverminderd groot is.
Daarnaast worden bedenkingen over hulp vaak gebruikt om een miezerige houding ten opzichte van de Derde Wereld te rechtvaardigen. Het verschil in welvaart tussen het Westen en de Derde Wereld is nog altijd enorm en het Westen moet zich blijven inspannen om die kloof te dichten, met oude en nieuwe middelen. Daarbij hoeft het stimuleren van de handel en het wegnemen van
handelsbelemmeringen niet per se goedkoper te zijn dan de oude vormen van hulp.
