Die O.B. Jaargang 3, no.10

(1)

GeregisLreer aau die H.P.K. as 'u Nuusblad.

---·---·---~--·1

fu

rli('

1.-opit(t!is!i('IH' 1

l'Wl

i

u !.-om

e

.

1

~ i i

!

!---~----~--~

I

i

I

I I

In die

van

die

coihsbew

egi

ng

be

-paal

di

e

p

ro

duf

a

i

ew

c

orbcid

nm

l

li

c

;-olh

~y

inkom

e

.

DERDE

JAARGANG

.

WOENS

D

AG,

26 JANUARIE

1944

.

No

.

10. -

-

--

· -

-

---Vereroigde

Part

y

Gooi

Dff~

rou

Op

--

-

-,Social

Security"

Nie Praktiese Politiek

111 die Ja.nuariC·uitgawe van News Letter 'n i'>laadjie wat die verenig· etc Pat·ty ss m<H'Indelikse ,llonunentaar op politicl\e vraagstukke van die dag" b-evat

word

die 11raas bCsprcc!1 of ,social sc.curity" pral1ticse politick is. Di:; ,'n baie interessante verskynsel I10mcnde van die Smuts-party. En .clio :;lotsom waartoc gcraalt word is bet·ekenisvol, uitcrs b.etekcnisv~l-vir_ die _volll

11an Suid·/\fril\l1. me vcrl!!!ligde Party vcrklaar dat l>Cstaansvetligheld 111e tc

. . ver·kry is !angs di-s wcg van ,Social se·..:urity" nic. IJie Jriugcmbll• l'l'<~<•g::.tllk waan··:HJI

dit· :nen,dom ntndng tc "tanu gd<Oill

hct. i" die ,·e.-luygiul!. al d;t>l ode. n111

l•r,t;.an-,,·cili•rlu:-id 1·ir cll,l·(•JI. .\ 1'1110"· rl•'. ,n-ddoo,;hei~l. J,omu•t•r O<•r die u:t)!

\':1!\ more. t)ll~l·k<'.-ilf'i<l 001' <lie brood ,·ir d ic ond<tg. sil-;;t c b•·lmi:,

iug,toc-::.t:llodc, !>lum:, ('II aglt•rbnurl<'::<. lac e•1 untoMeikendc buc. alnml hit•rdic i~ n<l:l",(HJd;c Will 011'> \\en•lc.l 101 up Ui\'

ranrl~c \'au di•• ;~fgroud P:<'hrin;..: lw!.

l)i,., ,·: aan-.,1\d;ke hiPrdic "al 1nu•·t

op-aclo:> woo~l a~ die ,-olkl· \an di .. 11cr~'ld.

~u cu1. ook die ,.,111, ,.,,, ~uid-Arrika "il Y'>Orl led cu 1 oorl hc~laau a~ '"' f-~tanrlig0 en ,·oor~p•Jt·d·ig~" r;•'nl\'Pus)<ap.

Yde!e bcloftes

l~n diL is proiJii.!JIIC hienli•· "aL dcur

tlic ].;~pilalisnw gcskcp iH. l)j, probl

c-11\l' waL oic is •~au dio kapilalisu1o cu wal, meL die rcclm;~aL ,·a:o 'n klok:,lug kee.r op keer tcn1gkc<:r onder clio lmp i-talislil'se :;lel!>cl. om die lydtllllic .-<~lks

menig;tes pcrioclick lu kasty. Di;; pro-hleme hierdic wa\. die lw.pitali~mo Loi

-Jem; bcloof om

op

l_e los - belollcs, · cglcr, wat d10 kapllall;,me telkens \'C

r-breek. Al wat kcer op keer gcbcuL

meL '11 wrcde ecntoni..,heiu, i~ <lat di··

kapit;•li~tc

rykt•r

\Iolli~

en lhtl clil· \'<Jik

elkc kecr Wl'l'l' ·n 1Jit•ljil· :u•·"r .. lll'llll"

ervaar.

,Sosialc Veilisllt:id"

Die nadraai van hi~rdic 1 t'r~kriklil<•·

uorlog '"'l tau:s 11 ocd, ,-en·ul dko , . .,_ der ,-au · u gc,iJJ. l roucu:s clltccn, uwL

·u bann-e Yrt•c:, .-ir ui(; toekom:-.. Alma! Yl'CC:, dal die draak- ll<l-:JOrlOgse

UC-prt'!>Sio c11 ollende-sy kop snl

uil-stcek net so gou. soos dio oorlogsru-moer bedaar het. Alma! cis gc,·olglilt toc.l>oms ligo bcstaan~1·oilighoid. AI i~·cl opporLuni<>ties, en 111aar alto gcrecd om steeds sy mantel na. die wind le

han..,. het die- kapitulibutc die lcrcet

Yan ""so~ble veilighcid, .. ~osi;ll securit-y'.' he"'iJI aauhcf. Solclalc j,., u;~ clio oor-log.«fro!lt torwyl pragLi:!o heloftos n~g

Jnid in laul oro we1•rklink het-, en th<> tuisfront het drome gcclrooon en ge·

sigte ge~>ien van 'n uuwe heme! W<~L ua tlie oorlop: uiL diQ aunlbl· ruY:ws s:>u ,-cn~·s.

Slaan rem aan

Die ek.w~c hot oen:,kynlik IIOU YCI'

~~enoeg gcgaau. l)j,., \"creuiKJC ParLy beo-in nou r~1:1 aaudraai. ., 'ocial :::)e~urill •· hd ,., clod lwr.-ik en uou moet .'.suciul -~ca11·il~.. :.o :,ladigaan

uekom gcdraai "onl. Daat'Oill »kryf ::\ews-J~ettet·: .. What "'e ha,·e to

guard againl>t i, the lt;di11g th:u ~>Y

,lnxin!! the otlwr man he c·m•

,1:.--<•or«<! ,ufficient lu ~Cllii'C "ocial ,cc·ur

-i(,.

i·or the non-laxnble." .\l.a.w. ons

m'act tog uie \'cnrag dat die m:on 1\:.tl i.e ,-eel bet '11 hil'tjio• ,.a11 "Y oon·locd moet afslaan 1·i r die on au IU'Il gcbrek h· nil'.

0

nee, dit: "f.>l'ano· ;, dat dit ,:·\\'ill

prcr~nt

aN·H:utJution

~f l'<~pi~al

in pri,·:1te hand:> for t'urlht•r 11:dt1.,( o·ntl cxpa.nsio11''. En hicr I(· jui~ liic kuuop vir ,soc·ial

scC"tll'it~---Die t.eemle

,Social Stcurily" ba~cor l:;y upJo ,-sin" n lll Uie. Jcai)iltolil>I11C l>C J)I'Obiccm op "'·a ,-erandt:riug '':til dit: ,·crdeliug

1"311 di~ ,-ollo,inkomc• . .,:-;octal i':icc·tll'iL~ ,. ,·C'rh1ng cl·oeltreffeudcr rli-,tribu.-;ic•. Dit

i .... su ,·~r a~ "·~tt dil gaau Oait· got!d. .\laat· dit gaau uie 1·er geuoeg nioJ.

.\1 !tel tne.ns 'n tlistribu,i<'->.tel~el wat

IOl'geo-pir::. i:-- <>p ,-oll<~o•·g. dau hN

n1cn:-. uog btng uie gcuocg ni". \Vat

nw produ);<.ic: Produksie

.\len:. tnoei. ook tlic prud11bie lt>\.'· ~pit., op \·olh:~org. :::o1a11g '-'S wat die produksic i11 dic hande nw kapituJi,lc

hly, solang a:> wat in ourkg 111e~ Ji•'

wi n::.-mot icf gejJI'Odu,cer \\'o.JI'Il. .sol an k

~al

,

-

,,u

,.,oc:ial seenrit.y" nile~ ko111 nit·. ~ie aileen moct die ~laa~ ~org

dat. die ,·olk oC inlwnoe op ;.o 1

11 wy:;o ,-cnlccl word tlat elkeen :,.y n.'~111aLigc dccl da\trnou kry Jl'il'. 111aar dit> ~lmd, rnool ook wrg daL die I'Olk :>c- inkonH' ~rvo(. gcuocg; is' om l'ir clkeeu lo ka.11

~co volgem; sy behoel'tes. \Vannccr dil. 1·erkry is, is die problccm 1•au be -:-.taans,·eiligheid opgelos.

Onprakties

1 _n_Plan_wat_{.net die verdeli}_ug_I_'_{an die} volksinkome behcls en nic ook die out· van~ daan·an nic, d.i. d-il' produl<si<! nie. is hopcloos omloC>ltrcffeud en on·

lOl·reikeml. Eu dit erken die '{ c rcnig-de l'arlv in sv News-Letter nuo .)auu-;u·icmaa;rd wa~nuecr hy

sc

dal ,.Sol.'ial

Security'· 11ie praklie~<l' politick i, uil·. l•:u uou? \\' aar is al die In•loiklinken·

t.lo· bclofte~ en dio hemet ul' aardc "al

clic Y <'rcnigde Parly a:;n "~' mcn,t· ,·oorn-ehou hct :-' Dil' ko11c. uaakle

werklikhcid io, daL ~>o::.ialc \'t•ili~;hcid,

die selwrileit 1·an bestaau. 11i1• onder die kapitalisLie~>e ::-lcl:,('l h<'reik lm11

worcl nic. Daarom dal die 08Sl'\\'a·

brandw;tg 1·ergoed gtJhrl.'ck hPl onl'l rli<'

kapilalisme. Arbcid

Die Ossewabrandwag ,-,.rl<~n:; l'l'!:(·

vcrdige verdeling van die ,-olk~inl<OliiC. :\:faa r die Osscwabrandwag; wil ook tlic om1·au« van die volks-iukome bevaal, lieu r p7-oduksic te baselo'r op die arbcid

w:d, daat..-ooe beskikbaar is, t•u nie op r.lic kapitaal wal willckcul'ig dcur gcld -IJ;t>e daari n bole mag woed nie. Die arbeid van die volk wuaeborg dus nu.n die \'olk 'n Oll\l'allgeykc inkOtHSte, en die Q:;sewabrand wag wato rborg die reg-verdi go verdeliug ,-an daardie inkom·

~te. Sooit cHe kapitali~me uie, maar

w~l 1lie ,osiaal-georiiiuu:erclc ge:.a~

::.htal \':ill die 0~SCW<tbr;LtldW:t;! kau

be-::.l:\.111$\'CiJja!Jeitl - daardit> klein<>ocl

waar.n;t di; men,dom ,-au die 'fwintig·

'I<: Ben ~oek-ann ,lit· l'<•lk ntu

~niol-Afeikn gee. ·

.

,

}EUGK4MPE VA!Y

GEB

IED

E

iii\

A

Hicrtlie maancl ·i~ 'u Boercjcugkamp

op Amajuba gehou onder Ieiding vau

~e·nl. Dirk ,-an Rooy, Boert•jeugleier, wilL \,aie goed ge!>laag hd.

Die Boerejeug-offi:,icre 1·an L:ebit'd

:\, \Ve~-Kaapland, trel' bl'r op Cere~

vp 26 J anuarie ,·ir ,-eerlie.n dac, ook onder Jeidiug vau geul. \'an H.ooy.

.-\l!e O.B.-eeobede moct bul .) eug-offi:~iere .-luur.

Die O.B.-generaal::. ,·au dil· Gcbied ~al op 4. eu 5 Febr11ariC' ool\ dnar lacr·

trelc

TOESTAN

D

WORD SOHGWEKKE

ND

\"olgcn, die dagbladper<> .-;e hot'\'l:·r -,],,(. heL dit" ,·olgendc ge.-allc vau aan· nu:din~,. op noue en meisics onlang:,

n>orgokom. l)iL loon ;1an dut 'n gee.,

untie.::· die Ida~ ntn per;:,o.ne wat.. in on-Ul'r,taamle berigte gcnoem word, heen

11 .1( bcteucl 'al moeL word. Di, 'n l'll ,. cl waat·,·au di;, oor·.;;proug en oor·

oaak ito die kommuni&Liese heleid ,·an gt.:lyk::.tclling l·n aan11·e~ighei!l 1·an 'n

lac kla:. uitla.ncll•r::. ongctwyfcld ~e~oek :not·l word.

U11 II Jan. lU-ll hcL 'u nmur•·lle·

:,oldnat. 'l'itus Shabalal iu di~ hof. Pr

c-tol·ia. \'Cr,k~ n op nanklag 1·an t we<' J>Oging., tot ,.e1·kragt'ing. .Beu ,-au die ldaer:> i, '11 tbgtcrtjie van 15 jaar.

Op

i .Jan. is 'u dogtertjic ,.,1n II jaar dcur ·.u n;tturel nangoraud op

\\' ondcl'liOOJn.

lu Durba11 hct die I'Oodopigc I'C

T-hooo· up 12 Jun. ·u aan1·ang geneem ,-au 'n 13t·iloc suluaut, S. ll. Smith, in n•r baud m<:t kriminelc aa,uranding op ·.JJ elliari"e dorrtcrtjic wat. tlie -og-gonll na (lie

~la

nra7ldiug

oorlede i:;.

Hcdc11·t. Kcr~uaud tot, 28 Desernbcr was daar 200 gevallc 1•an nmu·anlling in .JohaHuosburg.

J·:en vau dio plaaslikc dagblaa·ic meld

da~ da;~r blykbaar gcbrek aau tug by dio i.nboor-lin~e iu l.lclgic:;c .Kougo hecn;. lllauko vrouo ou mcisies word aangcruntl en diL ueem steeds loe.

Die poli.sicmag, aldus die koerant is to klein om ordc lc haudhaaf en daar WOI'll VOOrge:-lC( IJIII uie iCC!' te gebruik. Op Genni:,lun op 1:3 Januariu, het 'u naLU rcllc-soluaat 'n

kaanjicsonder-~ol'l,cr up di•· trci11 aaugcrand. H~- 'is

ht•hnl'f.

·, Klcuding,oldaal, Coruclius Abra-ham~, ·i1> op Piotcrmariizburg gevo.nuis vmdaL hy '11 70-jarigo blauke n ou oor dit· lwp l'll in clio gcsig geslaan het en

haa r gc·~kop h<'l.

Joscf Phillip,, 'n ldcurling, is op 13 Dc.s. t<'r dood vcroordcel omdat h" 'u blauko t11cisic 1•au l6 jaar by Hnutba;ti ,-,.rkra~ hct. '!'we<' uriudcrjarigc kle

ur-Eng" Will· ouk iu vorbn:od tneL Jieselfde gent! aangekla i.~, is clkeen tot 15

jaar· J.wangarbeid en slao vor·oordccl. J lit>rd·ic gevalle i-; alma! I'OOrbeclde:: v:w · n wellust.igc en rockelosc gees w;~l tltmr die oorlog ~oskcp is en wat by nilstek be~it gcnccm beL van die meer oustaudn1sLigc elcmcnle in die

:s;unelewi.ng. Tlulle word opgesweep tol dade ntn oubeskryflike los bnndig-heid. Ai> }!CI'Oig van ono groat nie-blunl<c bel'olking, wat. nog heel aau die begin ,·an hP:,I;aafuheid staan, is so 'n

~<'c:, ,-it· :-;uid-.\frilca IJM<ondcrlik on· hcil-.;~auL

Die rcgcriug bchoorl. »." oorlog,p ro-pagauda so iu le klct• 1lal. die nie-bl<lllke be oorlogsgccsdrif uie gckoop moct word met clio prysgawo van dio wi[mau :;e beheor oor hom nie. In 'n

g~·meu~de laud soo:; hicrdio moet cnigc regePiug jaloer:; wecs op sy reputasie

on• die cor 1·au diu blanke vrou o.nge-skonuc lc h:wdhaaf.

Om

lricrdic

repn-La~Jie tc huudhnaf behoort. die- rcgcring bereid tc wces om die bcdrywighcdc vau kommutiistieso ngitalors -al is hulle cl-ie :mLellietc van 'n bondgenoot.

-~ kor~vi~.

-ln SuiJ-Af1ika behoort die witman op waardi~e wyst• ~y rol at; ,·oog oor

dio uie-blauke:! tc .-on•ul. '.n Vader behoorL sy kinders kos op sy Lyd to gee, ma:lt· in~gclyk~ ook sine op die rcgte tyd.

Jo:n linn die kruiperig<' lroetelbcleid ,-an die rege-ring tccuoor dio uitlnndsc

sol date en die C\1 ige licu r-die-l·ingcrs-sienery vau hul mi~-odrywe. i:,

· J

,

aan-klag ,·an swnkhcid leen die roge~ing

.en dit strck ous land tot skandc. Danr sal 'n dag kom wannecr die mcnsc wat ,·undag hullc oe op om·ernnt woor-delikc w~·sll .-ir hicrdic d!ngc sl11it. bitiPr t rane oot· hicrui<' cin11tc helcid sal huil. l:itlandoe soldatc bchoort. or ferme en kragtli,!!e w.1·sc tot die bcs<'f l!ehring tc word. dat. hullP hulle in Suid-A hika on fntso(.'nliko en wettigc

wyse moet ge~lra.

S

o

nnige

t

aba

kblare rus

1n geunge ou

wyn

vate

.

O

.

nve

rstoord word

hul ryper

en

ryper totdat

u

~

die volmaak

geurige

belee

kwaliteit

van

dvo..rJ~-tabak

_k

_ry.

JtUf'J~

die

rypste

(2)

TWE

E

P

JL

U

KM

V

EE

W

.

V 0 I G

T

(E

iens

.

) Ppk.

Dlo bcsto flrom ln

JORA .. '<l\'ESBURG

om u PLUDlVEE, EIERS, en nuder proclnlttc nan to stuur Is:

0. 111. li:LOl·'F en lUc, (Edms.) llEPERK,

l,osbus ··ass

Fabrikanto van

Kelde

r-

en

Besproeiings-·

masjinerie

.

llfORE:I1ARK, :1\'EWTOWN

Bus

10,

HUGENOOT,

K.P.

N

OEM

.

ASB.

,D1lE

O.B."

AS U

ANTrf!OORD OP ADVERTENSffES

Die

Beste

onder

die

Jongste

"

LEWENSGESKIEDENIS VAN

GEN. J. B. l\L

HERTZOG,

a

.

M. v.

d. Hee

· vM

· DIE SKENDER,

Jolwm~

van de1·

Post

. . .

. .

.

WOLKE OOR DIE S'rAD,

Mynha1

· dt Fo1M

· ie

.

FONTEINTJIE EK SAL NOOI'l',

D. Mostert

DIE

VERLORE I

u

1ND, .A

Rooclt .

.

NIE VIR RYKDOM,

T

.

a.

Pienam

· .

.

. . .

.

AMPlE DIE KIND,

J.

VM~ Bn~gge1~ .

. .

.

. .

VLAl\1 VAN DIE

SUURVELD,

D. F

.

J11alhe1

·b

e

BOERSEU

N

,

M

ik1·o

.

. .

.

. . . .

. .

.

'N HUIS VERDEELD,

Ma1·ie

Linde . . . . .

.

ONDER

BEVOORREGTE l\1ENSE,

Mcwie Linde

(H

e

rdruk)

RIE

M

LANDSE NOOIENTJIE,

S

.

Steyn

DIE

G

ROOT VRAA

G

,

T

.

a.

Pienacw ..

DIE PAD VERDER,

Elise

M~~lle1·

.

N

U

WE GEBOOIE,

A. L

.

Conradie

.

. . .

DELLA SE VUURPROEF,

M. Boyce

.

. .

POR

S

ELEINTJIE,

Regina Nes

""e

1· . . . .

DID

'

rRIO

M

F VAN AFRIKA

.

t\.NS,

E

.

C. Pienam·

DIE MEU

,L

DREUN

EN

ANDER

TONEEL

WERKE,

D.

F. jJfallLe?'be

VERSK

U

IFDE

BAKENS,

Pmlla

. .

. . .

.

. . .

.

K

R

A

NSKOP, DEEL

I -

OUPA,

J. van

Bn~ggen

MOLOISI

DIE

vVYSE, G.

Franz

.

. .

.

. .

.

. .

AA.N J

A

NNIE,

Hobsons

. . . .

.

DIE REENBOOG

IS

MY MA1"JTEL,

J. de Bee,.

..

DRIE

S

'

rR

A

A'l'S.A

.

NGERS

IN DIE KONGO,

J. J.

G1·oeneweg

VUURPYLE,

F. Postma

. .

.

DIE WITB

..t

\..NDE KOM,

.A.

Enslin

.

. .

.

JAGKONINGS,

J. von jJfoltke

. .

.

. . .

.

. . .

J. HAASDORP SE DRIE MUSKETIERS,

S. Blakem01

· e

WATERS WAT VERBY IS,

if.

J. B1·its

..

EN EK IS NOG H

Y

,

J. van Melle

..

B

L

OMDOOR

NS

,

A.

d·t~

Biel . . .

. .

.

DIE HELD IN VAN KLIPSPRUIT

,

G.

S. Nienabe

· r

L

I

EFDE

S

LO

U

TEH.ING,

B. Pienaar .

.

EN NOU HOOR U, W.

A

.

de Villiers

. .

.

LA

N

G SKADUWEES,

Lon·aine

BoV~a

.

. .

DIE ROEPSTEM VAN

LIBANON,

Amtette Macke

SWERWERSPORE,

D.

H. van

Zyl

.

. .

.

. .

.

. .

.

DIE

WEERWRAA.K VAN KARL VOSS

,

R. Hend1

;

iks

IZINY

A. N

G

A

,

J

.

ili

.

Friede1

t

thal . .

.

. . .

DIE

VERBODE RYK, I

.

D. dn Plessis

BEGEESTERING

,

J. van Melle

.

. .

B

e

stel c

l

irek vmt:

A

FRIKA

ANS

E

PERS

-

BOEKHAN)OEL

,

S

po

o

r

hondkasgehou, De Villiersstraat 15

,

JOHANNESBURG

.

Posvry

24/

-

8/-4

/

10 3/9

3/9

9/9

11 /

4 7/6

7/-8

/-8

/-9/9

5/10

5/

1

0 9/-

7/-5/10

11 /

4

11 /

4 6/3

7/6

5/9

6/6

6/-

7/-7/6

7/-

8/-7/6

5/10

5/6

6/9

5/6

5/9

6/4

6/-5

/

10

5 /

10 4/7

5 /

4

Telefoon 33-6797. Bus 845.

D)[E PARLEMENT GAAN

SIT OM

TE

PRAAT

Ons wil aan ons lesers bekond maak, - ons voel dat ons dit verskuldig ·is teenoor bulle, - dat die oerste sitting

vau die negende parlement Saterdag, 22 Jaouarie, op eenvoudige dog in-drukwokke.nde wyse sal aanvang. Ons vemeem dat die openingsp!egtigheid weer vanjaar van 'n heel informele aard sal wees; clio weelderige skons pel-agtighcid van die vredes-verlede word op gepasto wyse vervang deur clio

~ombere eenvoud van clio oorlog-hede. Daar is 'n storio in omloop- <,lie bl'On is ons onbeke.nd - dat hierdio

sitting glo 'n ba.io belangriko con gaan woes- 'n waa.rlik vee\segg·2nde si t-ting.

Oos segsman vorldaar ook ve1·der dat iemand wat ·in baic nouo voeli.ng is met porsone wat int.iome konta.kt.e in regeringskringe bet, verklaar dat dio algemene mEming skyn to wees d:~t dio allerbelnngrikste en -noodsaaklik,sto

oorlogswctgcwi.ng reeds in <lie afgc-kondigda noodregulasies ven·at is en

.. dat d·it van tyd t.ot tyd cleur die nf-kondiging van anuvullende regula.sies

op datum gehou word.

All<l' ander wetgewing van euige be -fang sal deur die min·istors a~tn clio

koukus van die Verenigde Party be-kend gernnak word, soaat regorings-lede kan weet waar om to stem in die Raad.

Wetgewing van twyfolagtige belang

-t·ikheid sal :;~an die; koukus voorgole

word ten O"inde 'n :tlgemeen aanvaarde

formule t.e kry. Die betrokko minis

-ters sal .dan cHc wet.gewing in dicr voego laal. opsteL

Nadat die VeTonigde Party en sy koukus nou finaa.\ oor al die wetge

-wing besHs hot, sal dit voor die parle-mont gel& word vir bespreking. Ver-neem word dat die regorinrr weer soos in die vorlede, voomemon~ is 0~1 die pratcry maar meesal aan die opposisio oor to laat.

Iemand met ·i.nformasie wat afko ms-tig is uit politieke kringe van die op-posisie verklaar, dat clio H.N.P. wee:r, net soos in die verlede, besHs nie b!de asem gaa.n mors by die bespreking

van dio voorgestelde wetgewing nie. Inteendecl clio party gaan ouder<T

e-woonte die parleme.nt gebruik as pl~t vorm waarvandaa.n sy groot praters die Party so standpunt kan stel. Die Party mecn ook om hierdie sitting tc gebruik as a.fspringplek vir 'n lands·

wye propagandaveldtog.

AI hierdie dinge in aaumerki.ng ge-neem is dit duidolik dat d·ie op hande synde sitting 'n baie belangrike een gaan weos vir . .. die betrokke pa.rtyo.

DKJE

IWANNE

AGTER

DIE

DRAAD

Dit doen die hart goed om to d·ink daaraan dat ons broors, wat roeds die deur van 'n Empire-tronk a.gtor bulle hoor tocklap hot, tog Kersfeos saam met ous, wat die stryd nog daarbuite stry, kou vier. l\fede-.Afrikaners hot hul lotsgemeenskap met die manne agter die draad bewys dcur goskenke van allerlei nard, vernl voeelse!, ann hullo to stuur Lenoinde ons soldato i.u die voorste linie op Kersfeosm6rc to verbly.

Hoofkomdt .•

J.

A. Zwiegelanr skryf in hi01·die verband: Ons innigo dank on wa.ardering aan alle O.B.-komman

-dos vir bulle bydme en hulp ·i.v.m. otes aan ons geiinterneerde broen;. Hartcliko dank nan ons gea.gte Ge -bicds-generaa.l en H.komdte. Van der l\:Iorwo vir hullo oorkoms; g(\nl. Lubbe

vir sy onvermoeido ywor en hulp; Kof

-ficfontein-offisiore 'vir hulle opoffering;

on alle ander offisiero en brnndwagt.c

wa.t behulpsaam was.

Een vir Aln:al, Alma! vir EB\SE>!) !

O.R.oARBEIDSLAER·

VERGADERING

Die eCl·ate openbaro vergadering vall

die O.B.-Arbeidsla<l'r in Ucbied A is

.i.\:faandagaand, 17 dcser, in Knapstad gehou. Onder voorsitterskap van d·ie stafhoof van cJ·ie Gebied, het Hfkomdt,.

W. R. IJaubscher, stafhoof van die Arbeidslaer, dio groot en vernnme- tank wat deur hierdio Ja.er verrig moot word behandel.

Die vergaderi.ng was goed bygewoon en was redelik verteonwoordigend van die bedryfslewe van d)e Skierciland.

Die doe! van die vergadering was om die organisasio van die Arboidslaer in

hierdio gebied op 'n \'aste voet te

plans.

Hfkomdt. Laubscher het verduide-Jik dat dio Arbeidslaer daardie boson-dare wapen is wat die Osscwabrand-wag vir homsolf smee, vir die fi.nalo

vernietiging van die kapitalisme en vir die triomfantcliko \'estiging van on.s volks-eie sosialismo.

Na afloop van cHe spreker se uiteen -setting hot die voorsittende oftisier d·ie

aanwesiges geleentheid gegee om vra'!'_ to sLel. Groot bela.ngstclling en ge es-drif vir die .Arbeidslaer bet uit biordie

bospreking goblyk. 'n Kenmcrk n~n hierdio vorgadering was die groot nan

-tal VJ'Oue-otlisiere wat aanwesig was en

aktiow.e belangsteUing in dio sank openbaar bet.

Verwag word dat binnekort '.n Ar-beidswagter vir bierdie gebicd aauge-wys sal word.

Die vorgadering is uiLcen nadaL staande en uit volle bors Die Stem

van Suid-Afrika gesing is.

MELKBOSCH

o

STRAND

'n O.B.-vergaclel'ing by die Pawil-joen, Melkbosch-Strand, Vrydagaanu, d·io 14de, het heelwat van die st rand-gaste getrok om met aa.ndag na 'u uit-censotting van d·ie O.B.-ideale vir 'n rcpubhkemse gesagstaat, gevestig op

.uasionalisme en sosial·isme, te lu1sLer. Die spreker was genl.

J.

de Vos, st ar-hoof van Organisasiear-hoofkwartier, \'el'-,

gesel van hoofkomdt. S. Kamffer, staf -hoof van W es-Knaplandso Gebicds-kwartier. Kaptein cmuts bet van die Christiaan de \Vet-kommando

oorge-kom om met d·ie lede van sy \Vag dio regto O.B.-t-oon aa.n die vergadering tc gee. Met bul netjiese drag en flinke optrede bet hnlle 'n belangriko bydrae gelewer tot dio verrigtwge. 'n Verteenwoordigcndo aantal van strandgastc, ook uit die geledere van die l:J..N.P. en Verenigdo !>arty, het die byeenkoms bygewoon en met be-· langstelling alles aangehoor. O.a. was ook tee.nwoordig komut. J. J. Visser van die kommaudo Christiaan de Wot, hoofkmdte. R. M. du Toit, sowel a.s veldkt. Sias du Toit van Goudini, op wio so inisiatief die vorgadering eint-lik gereiH is. 'n Boerejeug-koortjie ·is sa.amgestel en het opgetree ondor Iei-ding van komdte. Van der l\ierwo van die Boerejeug, Malmesbury. Or.der voorsittcrskap van komdt. C.

J.

Basson van Malmesbury bet alles vlot van Stapel geloop en is die toespraak met gmot gcesdrif ontvang. Na cHc afloop is tee bedien dour clio eienaars

van clio kafeo, mnr. en mEw. Van dcr l\1erwo on die opbrengs van 'n vrywil-lige i.nsameling nan die O.B.-Nood-hulpfonds geskenk .•

ONDIERSTEUN U BI.AD DEUR

U AOVERTIEEROERS TE

ONDIERSTEUN

Moon UU 1H ER HOLDT se BOOM 1< W IE KE RY IE, Voornekl!.erntreat,

fl<'OOD 10 neretorC!Btraat, Posbus

sso,

Johannesburg. MIDDELBURG, GROBLERSDAL, On$ voorrade van Vrogtebome en Roso was

vroeg ultgeput die acgelope Plant-sel.soen, on.s

slmpatlseer rnet dlc van ODS klante wle so

bcDOtllghcde ODS nle kon voorslcn en gee u dle goele raad om nou u bestell!Dg te plnas

vir 1944 Wlntcrplantselsocn, u Is dan sekcr

van u gellctkoosdo soorte super-gehalte bomc, bctroubare dlens co tevredenlleld!

Slerstruikc, Ultlanuse bome, Prums co Hel-nlogplante besklkbnar vir Somer-Planllng.

Geillustrccrdc Kaw.logus en Plantglds gratis nan planters. (1)

Trl\.06'\"U:ll. 'frt\1\8\'R!\1.

Eienaar: D. D. DIE KOC1< Agcnte vlr J•ontlne en O.M. VrllS'lXIOtors

1'0T V DllENS

!

(3)

4.

an is aJ lit' lt. 1io al< I I'd lOll nu td. )Ill in te de-)n· ld-nlo on ran en-clio rao e~ dic ran an· on tnk t\.r- gc-dat .om vil-nd, ud- ltt,-'n op ,or. .nf- ct·- af- ds-dio gc-dto ing on iko ge. ·au I (Ill hot bo-· IllS ser ct, ns op nt,-is .ei-·an lor J. Jot

mk

die ll'S lor <il -

od-~

s

IL,

• 1)11<!

O.B.,

\\'OE

N:SDAt

;

,

~6

J

At\

.

Hl14

.

_b

_.R

_lE

DlllE AMAJJUBA OC

A

NT AilE

DiG simbolie~c kanlalc hicr aangebiC'd bthggaam 'n •lee! \:\IJ die .Amajuba-p;cskieden·is on i:; opgestcl vir

r.ebrnik op Vryheid:,du!!;, wat hierdio jan,. op :-ial,cr

-rlag, 26 l•'ebruarie. gevicr bal word. (Sit•n Dio 0. 13.

an tlic J!ldc ,·ir die program, waarin ook uit \'OCI'illl~

'

.Ill

hicnlic kantate \'Oorg~'~kryf "ord.)

\Vaar moontlik moct kommando'o omnid•l<'llik hr :;1n om dcolnemers ie vitlll c11 af lo ri~.

Dit lmu heel cenvoudig gedocn word •leur per~our

aan t"' wys om d·ie vorcltillendo rolle lo vcreolk deu r

rlit voor tc lees, indica 'n meer afgcrip;tc uit,·ocriug

unmoontlik is. So kan waar nodig vir die rol 'an

t1ie Sprcekkoor, Amajuba en a! die :mder. 'n enk<'l

JlCl'sOOil of seJfs dcurganus dieselfdc pCr~OOn Optrce,

PJJien [\t•skilde dec)nC'nlOl'~> 'rnoeiJ.ik to bekom is.

Op 8 Dcscmbcr 1880 was daar op ~muclckraal !>Ckcr

tt'll \'fill die mcrkwaardigste byecnl>om~>lt· iu die

ge-~kiedcnis van Tmns,·aal en van om; volk. Die

om-~tnndighcdc was heel besonder. Ondet· die roof-a.:J.nek·

'n~io ,·an 'frans\•aal is vergaderings belct asook die

hou van 'n oio volkslomming. Oom Paul en bY

ondcr->t<>uners het. dio verbod mot minagting opsy govoeg.

Die uitslag van die volksicmming was 'n yo

rnicti-C:t•nde antwoord op die bewerinp; dat die meerdorhcid

,·an die be,·olking ten ~runstc van die n~mdc bewind

was. Op 13 Dsember is die onafhanklikhcid \'an die

Republick nldaar met trots ann die wcreld vorldanr

en op 16 Dcscmber het besmoOJltlik llOI! clio

bolnng-rikste stap op Hcildolbcrg govolg: die proklnmnsie vn,n

'll gesap;svorm van regorinp; onder die dricmanskap

Prctorius, Joubert en Kruger. Hierdio gobourtenis

•tnnr eindclilc op di~> ouvcrp;ectlike Amnjubn af. wat

•lit lriomfnnllik afsluit. Daar, op 27 Fcbnt::trie 1881

i, die nyhoid horower. Rnl on~ in die kringloop van

rlie geskiedonis dan nie weer soieis bclewQ nie? Amajuba word in hierdio stuk voorgcsLel as 'n

fi-[!nur wat dio volksw·il lot volkome ollafhn.n1dike

vry-hl'id versinncbccld. Gcboro, net soos die volk, uit

Afrikaansc gt'Ond, roep hy ons tot die slryd en Ye>stig

h:v

op elko ~osctte t;yd ons aandag op 'n

,·olksleier-•y Ycrlecnwoordiger.

Dio .Amnjubafiguur vorporsoonlik vorder daardie

ollstu·itbaro vollcsdrang tot sclfgeldigiJ1p; wnt. bovredig

moet on sal word. So woi·d hy dan ook in die eerstc

l:oorspraak YOorgestel. ~6. die koor hom ge-akkl

a-lllC{'r het verskyn die eersle \·olksleier. president

Krn-l!Cr. Amnjub~t kom hierna weer op die toneol waarop

•lit' Konunnndaut-generaal optree..

PAARDEKRt\Ah DESEl\ffiElt 188lJ.

Sprcckkoor :

rit don!tct·lcs van tyd \'Crby •1a donltortC's wat voorlo

'crrys h~· uit die vlaktos op,

hy wat u·it die vlaktct. kom. hy die Ocsialt.e, Reusc!Xees: lty die Wngtcr. hy die Pu~lt•r

''all 'n jonll:gcbore volk, nunt ,·err~'~>

uiL Afrilmnuse grond, bOO~ die waldbru:.:

rlic- ~:>ceslmim brcck l'll die water plol•g.

-tndig, magtig, krag UHIIJCdln1ar; ·

blind, oubcwus, ont.cmba:tr;

"o ook die Wagler wut hom in dio

IIOlkcclioptcs hou en oor "Y daktes

md blik~;emkyk ~y donden.tem

l(cbicd<'.nd uitstort: hy Amajuba, h~

•li•· VolkRwil, praat: Amajuba:

\\'uar ;., my \'egtcrs et1 hul Yroue trou,

"a<tr my Yolk. my roe,>m, my krag?

Out wank! Ek rocp jul. wces julself!

Dit is di<' ::.tr)rlrocp waL hier klinlc

'u \Trecmdo vlag waai oor die land,

munr oor dio volk nic, dit sal hy Jl'JOit !

Sal .on~ prysgco en vcrbcur

13estaan en I.nud on VrywQes?

Y crloen ons Vadcrs, ons siel versmoot·?

~taall op my Burgers, sluit jul linies

en stormja. op die wat indring nf.

\'eeg al wat rower is meedoculoos weg,

rnnak onsk1\deHk wat skadolik mag wces of is ;

wnl onkruid of wat. vyand is, rooi uit 1

'\o!! lloodslnce. smeek of vloilaal baul!

Ht dr:rig.:!lllCilL Jtog miuder sal Olls <'tuil

\-Leg skoon dio land soob haelbui en 'lormreen nllccn die blaarloos boom e"

hoorbaar nadrup laat; vecg skoon!

Dio uur \'nn tltraf on wraak is hier.

Ek roep jul toL die stryd my volk! t:cro man \\'tll man, geen 'TOU wat vrou it>

,:;[ t.tlm, mau r met gesiaaldc durf rn~·,

my die Yolkswil- jul sal my ook Amajuba no<>m -

-c!icn of sterf. Ek gebied! )!y ~tern sr< l

• in elko trouo hart se weorklank klon.

'u :'-Ian tot Yolksleier W)'S ole lrier ·aan,

'n :\Ian van ysterwil, gc~np.; on hoogsto cor-die grootslo hicr na my, my gosa.nt l

Hom sal jul volg, sy boodskap dra,

sy stem gchoorsaam en wcQ die wat hom

~t-rafbaar maak aan dwan;trek, teepraat of

1crsuim. Ek hot gcso: ,Lan.t my wens geskied!

-

-Ruk up jul hi r~·tlcrs! Opn!l1!

Di(' pad Hi voot· ons oop, rlic ',nllld uaa 1,

I'll

.i.l,

o opgclwopte stroom, hrt'ek In~

l'll \'ocr ou,; mcc'. M:1p.; God jou ... t •tnt·!

Spreekkoor :

Hcil .dmajnh<~! 1-Ieil di" \'olk~\\;11! Jlo1l 1

Ons buig ou, \"Oor 11 en aan\"<Jar

•: ges~nl. gp~;tlf•l"' <'n gC'sagMm,.u groot '

Pic VOll\S10ior- Paul l<rugot·:

.:\IedeburgPn;, \"olhgenoll', Oproonuakct<>

teen haar :i.\lajcsteitsgesug So woul onb

~cnoem dcur hul wat h·cn om; oprocr sluuk. Dit stem lot ::lmamte en tot droefhcitl dnt

·u \olk :,o laag l<an sak om roof to plccg

c11 dan vonnclcl die geroofdo lot. valse trou gl'bird.

GcCI' lli,Y u ltamlat.:. Uoor my ll'uurd:

Laat gccn tl,yfel, wtt.nut'gl'ip of mi~;ve11!lll1111,

my oortuigiugs uicp venlttbbdtiinuig.

Yolk Yan landbouer<>. liicr ucur Gou~>

wonderwerk vcrplant, dcur dood~,·alc-i ge,>,·oor

tot na$icgroothcid; vctjaag, \ crvolg,

vorplunder, omring dour vyanu, Blanke ou

Bttrbanr. Volg no. OllS spoor; u vind Olls

nooit uie Buiter, maar nltyd clio Gobuite,

t!io Ontroofde, \'CCI meer deu1· blnnke lis as

wrcde inboorling. Ons rigsnocr is die 'Voord:

,·erdoek is hy wat die landpalc Yan sy

naastc verradorlik vcr:,it! l>aut God sy ootdccl

sproelc en die noomdeo rower :.traf.

Sal vreemdes hior ous aLaaL rcgcot· P

Skud af die julc en sny die hallorstrop wat

conmaal om die nck, allecll die voote ny en

onafhanklik Jaat om lug tc lrup.

Volkstemming i~ gchou tec,n onheilige ,·crhotl

on volksYcrgadcring hou Ollb nou om met

"Cragting \':Ill OilS af te wcrp die \'l'CetnUO

dlYinglandy, en weer op hierdio c.lag Olls Vr~:heul lo

Ycrkondig. Gosng, o ,·eel misbruikte woord,

hoclauk sal onrcg in jou naam regccr? Ged bet du·ister due oor on1> \'olk gebring

opdat OD~> die Yryheid sal leer ltcu, n~·heid

op Gods gesap; en die vr:·c Yolltbwil \\at ~;~ Godgegewe loior daartoe kies 011 volg.

Lnnt hiot·dio Vryhoidsdag lot in die Ycn,t.o

nagcslag 'n Godijdaad en 'n Volksdaad breed

\'Orlcondig. Die lleer is hior tconwoordig,

al breek die S\laarste

onwccn;wolk-Ons sal voortbc~taan en bly 'n Yolk! Laat ons hom loof met dankgc~>ang.

( Koor ::.ing JlOil J'ijalm 2-5.)

.\LI\:'\H'l'

.

1881-· NA. 1HB SLA(:.)

Amajuha:

Ek kom jul 111~ bmget::., 'cgten.;, "lr~·der ....

en jy my lcidsumn trou, m~ dunk,

my !·of, m~· blyd~Jmp bring, dio

vyand is vcrHLmm, ons vryhoid is herwiu

Die vollcsgc~~; in cy stroming r;t or I< sal b\>

sy pad deur hindoruisse baun.

Die .AfrikalllloO lagtigjaril!: uorlo!; is

Yolellid, maat· die stryd JlOJ.: uie beeindi~; 1

Ons hci die ~;lag gewin llO{:\ nic die In~~.

dio Lui:,lung omring van Huidl•,

Oos

en

No01·do ous bc,.,lnan C'll ouafhanlclildtcitl.

J [~· :;al hom roer c>n li~t.ig ''cor

1:>~ voue IIOHCI' Lrek; wee~ ~cwaar::.ku, ol<•·•ll

l3randwag jlal en voordat ui•· :t<llll";t1 knlll,

,. al aan! Om. mag djc slaf.! Ul:tfl r IJUOiL

die stQ·d \Crloor, al duur dit U'-'1; 'u I:>J!I •I! j;1ar

Ons kan t•lt hct. our" in C'll weer ::.a! ''"''

o01·w·iu - 1'001' nug 'n lt1gtiv; jaar. Die YrJ1k"'ll"UIIl

111'1 :;y gang;. Ucl'n YYIIlhl nog so slnk,

of genu·•' HOI-( ~o groot nf di [. sal wylt

YO:.>r nt~h,rnd<' durf, hoog,t\• reg t•u lruu

Fk .\majuh;t, \\;11 waghmt "I' 111~ troou

\\,\'!> OJI t:lk :!f''C'tte lycl dio n•1k :<~ lt•id,.IIL<Il a;lll.

Yolg hom' \. ol:;!: my! Dien hom! J)ien tny: t'u

clien gt::!Hwl di..: volk. \Vet•:; l>lt•rlt, hou 1hJcr,;:

g[c Anmjubu, ck die) Volks11 il hct gcpraal

LaaL cllt gelwot· g••t•; lanl PI,\ 11 cus geokit•d ~

Spreckkoor:

lleil die Yolhwil! Heil Amajuba! Heil!

Amajuha is die .;lagkrC'N. ,\111ajulm i:. diE! .\l,igklcLt!

Hl'il gesalfde, on~ p;csags- t'Jl kid:>lllflll 'lt'rk!

Am;1jnba I Amajulm r Amnjuhn!

Die Teenswoorl.lige Vo1ks1eier Kommandant·Gencraal 1943:

\ ;~n Bbub"rl!:slranu tot Rlot·urn 1

,.,lll rlaar na P<•rdeluanl I'll th:ur

Amnjuba eu Ycrceniging tot twu

Dio Lceftyd vn n t wt•e :;!:rys:wrd~<

t-ion daar ons duhhPll' lagtigjnnr ~,. 'tnd

rocm Yan grool !'\ C'derla ud \'t'rt In hh0l.

Ons nuder haa tli~> l wee• 1c l;~gt if!·

t~·dperksend en ,t;tan uou "~'~'' 'u t "cetl•·

Ponlckraal cu ,al, ;,o God ou .• hdp.

tlio blryd beeindig met Amujuh.l Twec

G rolor was nog nooit. gevaur of doukerde1·

ons nag. Maar 131oedri,·ior so wundcr

en Amajuba, govlouelde woonl, versinnebPeld

<liO see wat lllOC'd en durf f!Utlll briug. Ann my is Jeiorskap, gesag \'Crtrou.

\'ol~ my op tl1e '>ll',ldig, AlrJiwu.u~c

,)iul-(orpad va.H llloubcrgstrand tot. Amajuha

'1'

11

l'el

Die smartlik 11 cg waarlaugs Jio ~Potog tu~lc

D<lilt i" ,·ooruilgang, goelwoord \till bait'. op Oil>; ,·olkstrcl<parl, rnaat· dric~oorl ig die manl''t 'an IJ·I'dholt: voor;tan, langsaan tn ngtcrnunl

Dlntr is dio wu l lu ngsaau lo>oloop, loeskouor~

""l· alt~·d hanh,tu skree; dan dio waL vorur

~lcn!C'rvolg cu mccu hul hou Jio lcisels,

nwar d·is diP l!lringo wat hul lraughoid sleep

eu on~> mo gang \'ertraag; maur daar is clio ''"'

111 gelid marsjeer, die volltl>WU. trek,

•'u die wat pntl huun ''oor, die lcicrs

wat dio Jig volg. Ecn docl, ccn lrou, con \'ulk 1

O.ns dooies :<lnap nio, om; offors slorf nic.

Niks gobPur oon1 niles nie: Allo~ vir ahnal.

Ahnul '·ir elk. Ous laud. 6us volk, on~ God 1 ~laur !aut hom praat, die groolsle

en

uio

~roolst. onder ons gewces, my ,·oorgangcr.

(!c~a~slnttn, \·olksmuu, Staubn1an, Leier;

.• Hie~·," spreek hy, ,Bier, gccn dwinglnndy.

hil'l' gcNl vre~.;mdo hocrskapp;~,

,·al vry, fello bliksemski~,

bo-op Amajuba brand 'n Jig I"

:\majubngces hcrleef; die volkswil &P!h·ict·, Komuan!

Sr>r'eekkoor:

.,Ek hou \'Ull u mnn 1\U\. sy man knn :>taan;

ck hou van 1

11 urm wnt 'u slag kan ~;laun;

'u oog wat. nio wyk,

wai 'Jl bars lean

k:vk;

Pll 11 "il wnt bo vas soos 'n klipstccn staan!

\ "" ~ous 'u berg ,·un gtou gr;wiel

op vadcrlands-groud sy hartsgebicd,

aan haar got.rou

soos aan kind on \'l'Ou,

<'11 ll'at in haar oro ook sy.ne s·iet 1

Ek hou ,·au 'n man wai sy }Ioedor ccr

in die taal uit haar 'rome mond gelccr,

t•n die babl.ergcblag in sv sic! vorng

"tll. haar ;.erstolend, hulself klcineor.

JJic uog wil ek sion wat 'n truun nog weeJl

'ir 'n heldegeslag, in hul rus clnurhccn,

m~\ar 'n blit~> \'OD trou

\ntL ann haar lief de weer gee, '\ill hatn hron i'! out·

lccn.

Yir m~· d' Afrilwncr ntn durf on

tl

uH

I

,

~~ ,, t :'llammono t•or ell loon ver6n1nntl,

sy hoof en !!Y hand

'ir sy Yolk en ::.,y land

I'll 'n lrap \'an 11y \vet. ,-ir lan~ \crrauu~··

t;LOT

:-Ou.:. wat Jic uucraad ~>al :,ion

I orgcet uio \1 II(. in uic nag

go,·al het. Om, "at die poort ... I

deurgaan, gcdcnk die wat lang>. dio pad be~w~ k hct. Die log hct, ons

tc~ame mccg••maal., maa1 alma! tcsaam kau

helaas diu 1•i!rdt •·iumf uio llllHiak.

Gcdenk hul t'll wtcs ~>lcrl<.

.Nimmer gauu ons nal;ic- onder

ns ons in gcdagteni:; hun

ul die add. al tlic 11ond"r

\an !>,\ JllUilliClllOed C!l t l'QU.

l:ctlcnk ous llo!la.nd~>e. Vulkoplanlets.

gcdcnl< Vll'l llugeuolo l>l'loofs,·ader:o,

~edcnk ou:; Duitsc \' oorLbouers,

gctleuk on" hl'ldc-l"icrs cu holdc-lydl'r,

;.:edcnk ~drt"'" dien~>krwg. die o;s. die '"''·

~;euenk dte 'tJort rck I'll hnug hu1dr-:

lcde a1nwl l:t.n .\fril;aan't' 1\•nthrop:

1. Paul Krul-(er St:wbpr·c,idl'nt.

:!. J'it'l H<·licf- \"oorLn•ld{t'r!Picr.

:l, .\ndrics Pre!·:JI·iu" - lll'ltl \'Hll JJlo(·dnvit•r. I. Carel Collier~- Die C:eloot~hcld.

;,, Komdt.. Danie ThcnHI Die Baas-\·crkeuue,>r

6. Ucul. (.!hrisliaan de Wet - Die (.-:ucnilla-letcr.

7. G.:!nl. Christia~n .Beyer:,-Hold uit. die 'l'wcedfl Yryheidsoorlog cu d·io Rebcllio.

~- <.:en!. :'.Janie :'.larilz- Hold uil t!io '1\l'cctlc

Vry-hoidsoor1og e.n dio Rcbollie.

lJ. J<'redcri"k JJc?.ttit!cnhout YaH Slugttl'rt>nok.

Ill. 1\.omdl.-gt•nl. Piut .Joubl'rl -Held \au Amajuba

(I L'le~idcnt )larlhiuu,; Thcuui:; ~te,\ n ~ -\'an tli•·

0.\'.S. en held ,·au die 'fweedo \'1yheid::.oorlog

]:; Ut•nl. .f. D. i\1. ltcrtzog-tlio Volk~ma11 e.n hl'ltl

111l die 'l'weedc \' 1'.' hcidt>oorlo~,;.

1:;. t:ideon Scheepcrn -Held uit. dio '1\H·er.IEI V1,Y· hcid~oorlog.

U . . Jopie Fourie - Held ,·an die H.ehcllic.

J.j. t:(•IJI. Koos de la Rey-Held 'an die Rebellw ]I) G~:nl. Wyuantl ;\[;,~!an-Held uil die Tweede Yr,\

hcid:ooorlog.

17 Ditl,iP l7y" <'II .Japi0 (.;reylinJ,! kinderh<'l•l".

Koor:

Hctl the \'olks" il: Hcil Ge5agsman! K.G.-Lcier:

Amajuba. ib die ,..]agwourd ~ A.majub:t i'> die ~l;~gwoord!

(4)

· '

'

l 1 \ [ l J

e

"

~ E I !; }; E I ~ l v J I. J s s :\ ti b h II

"

•

u If tr

'

Jl tl F

VIER

DIE O.D., WOENSDAG, 26 JAX 19·H

Die W

erker

In enige kapitalistiese samc!owing

Lref 'n me.ns dio snobisme nan. Soms doen hy hom voor in sy uitcrsto vorm. D:m vind mons dat die ryke die arme openlik verag, of, dat die ,slim

go-lcerdo" man noorsien op die hande•

nrbeider. 'n Moor subticle VIQrm vnn

snobisme tree to voorsh-yn wanncor iemand ,ncerdaal" om 'n minderbe· \'OOrrogto to help. Ag, en die pcrsoon wat. neerdnal is tog altyd so tevrcde

met homsclf en by kan gcwoonlik nie genoog die !of van sy cie dnad besing

nio.

'n Baie goeie voorbceld van hierclie

laasgonoemdo soort snobismo t.ref 'n

mens ann by ryk en ledige dames in stedo wat ,nit die goedheid van hul

hart." hulleself wy nan dio ,nrrno mindcrbevoorregtcs". Sulke dames is

ook gewoonlik bnie gosteld op dio

or-kenning van die ,edole" werk wat

hnlle doen.

Die gevolg van hiordie snobismo is dnt danr 'n sosinle kloof in die

same-lowing ontstaan. Danr ontstaan

klns-so. Mons kry die boi:i lui e.n bulle

kruipgovolg. Teenoor bulle is daar

die ,minderbevoorregtes" of dio ,workers". ,Worker" is 'n

kapita-listiese woord wa.t ~emand van 'n min-donvaardige sosiale stand moet

aan-dui.

)faar, Goddank, vandag reeds sie11 ons dat hiordio kapitalistiese

skeld-woord deur die volksbewcging c.n die volkstn.at tot oronaam verhef word.

Xot soos die kapitnlismo 'n stigmn

van minderwnardigheid ann die , wor-ker" wil laat kleef, netso wil hy ook die wcrkcrsorganisasic-s stigmatiseer.

Hy wil maar alto grang dio werl<or on ~Y organisasics in die kombuis bou,

on dit as h.ulle plek nandui. Dio ,wor·

ker" moet 'n mind0rwaardigheidsgc..

voel ont wikkcl, soda.t die kapitalismo hom nn harlelus ka.n uitbuit ..

Die Ossowabrandwag wil 'n volk· sLant ho waarin daar goon klnsso

bo-staan, on geen klasse-onderskeid is nio, maar wnnr ollteen 'n worker is in belang van die volk as geheol. Vir

dio volkabewegi.ng is worker 'n

oro-noam wat iomand anndui wat sy plig

getrou nakom tocnoor sy volk en sy

vadorland.

Vir die Ossewabrandwag beboort die

werkor en sy organisasio nio in die kombuis nio, maar omdat al die lcdo \'an die volk workers is en hullcself as

,·olksledo uitsprcck dour hullo

werkors-orgn.nisasies, word laasgonoemde

vcr-hef tot nnsionalo liggnmo c:n mot be-stuurlike funksics beklce.

Ons is middc-in clio Rewolusic van die Twintigsto Eeu; ons staan op die

dr<>mpel wat na die nuwe bedeling lei.

Dio one lnnt ons agter en die .nuwc

le voor ons. Ons laat die ou

snobis-ticso en lcnpitalistieso begrip van , wer-kor" vir ewig agter ons, omdat ons

,Jnnrdie nitgobuite pcrsoon wat die

J(npitalisme worker genoom hot vir

.nvig agtorlaat. Ons gaan die nuwo bodeling in, warn almal werkors sal

<VOes ~n belang van die volk as gcheel.

Een vir Almal, en Almal vir Elk·

oeen.

Adverteerders Handhaaf Uselt deur

Jn Die O.B. te Adverteer.

Min of Meer

Belangrik

Volk

Sf!

Voedsel

W en

1 1e

rgoan

Ons lnnd hot verledo jaar so 'n te

-kort nan miolies gchad dnt die

huis-vrou o.a. van owerhcidswcO die vor-pligting opgolo was om gcelmieliopap

vir han,r gosin voor to sit. MolJc- en

pluimveobocro moos hul koeie en

hoen-ders nll die slngpalo stuur weens die

iolcort ann voor. Die miolic-oes was

ogLer bcso.ndor goed en snko hot weet roosklourig begin lyle. :\[anr vnndag - ses mnando nn dio ocs - word die trcinreisigor gotref dour duisondo snk-ke micHcs wat oral in dio mielicstreke op klein stasic.tjics opgehoop le in

ver-gaandc sakko. Nn skntting is reeds moor as 'n miljoen sakk<' miclies Yan vcr!edo jnnr ao oos dour die rei:in en weer vernietig.

Van owerhoidswce word o.a. as

yer-skoning nnng<.wocr dnt danr 'n tekort ann trokke is. 'n Paar mnande geledo hot dio :\finistor van Spoorweii daarop goroem dnt Suid-Afrika die Empire-leers in die Ooste van stc.>enkool

,·oor-sicn, d.w.s. dat ons Regcring bonder· do trokko gobruik om stoenkool nn ilia hnwcs ann to voer tor bevordcring van En(!;olnnd so uitlewcring mn Eu-ropa ann dio Bolsjow·ismo. Om hierdio ideanl to vorwosenlik ondcr.ncom

Snid-Afrika om sy oio sake so te vorwnnr-loos dnt hy op golyko voot mot Brits-Indii:i '.n pnaiomont in hongersnood sal

bydrn. tot hiordio ,grootse poging"

1 ngcniours bcstuur vragmotors

As 'n oorsaak vir die tckort nt\n spoorwegtrokko on lokomotiowe h~t die Minister van Spoorwci:i onlangs d1e

fait gcnoom dnt honderde Jede van die Spoorwco ao worktuigkundigo perso

-ncel op oorlogsdions is. Daar hot egler aan die Jig gokom dat dio l\lilitihe oworheicl oor so 'n oorvlocd van werk-tuigkundigos bcskilc dnt sommigc van hiordie manne in die lci:ir Yerplig

go-word is om vragmotors to bcstuur in plnas van hul tognieso work to doen.

Dit blyk ook dnt dnar op nitors kwis -tigo. wyso van hierdio mcnso gcbruik gemaak word. Op plckke wnnr dnar slogs vier pompo in gebntik is, word

'.n worktuigkundige personecl van agt nangehou - en <lit glad nio nnby die oorlogsfront nio wnar plaasvcn·anging

misldcn clonr ongovalle genoodsnak knn word.

Dritsc hcrigto mnnk ook melding

vnn dio groot nantal Suid-Afriknn.nse

ingcniours wnt in Itnl·iO vir die Bl"itte bohulpsnnm is op dio spoorweii naby

dio oorlogshont.

* •

AgteJ·

di

e

Titels

Die inv!oed van Engelse aristokra-tieso families worcl dikwels vcrbcrg agter 'n rocks tit.t>ls waaragtor die man skuil; b.v. die Ilon. Edward

Wood, :Minister van Ln.ndbou in 192•1,

en Lord Irwin, Onclor-koning van In· dii:i in 1926, <'11 Viscount Halifax,

hui-digo l~ngclse Ambassadeur i.n

Washing-ton, is cen on diesclfde man.

Om dio invlocd to kan nagaan van b.v. d-ie Engolse aristokratieso gcslag vnn die Cecils, moot, bchnlwe dio wat die nnam Cecil dra., die draers van die volgonde titcls in nanmcrking kom :

Burggraaf Cranborne, ~farkies yan Salisbury, Lord Burghley, :\!arkics vn.n

Bxeter, Lord Amherst, Tiurggranf Cedi van Chclwood.

'

n

Goeie Betrekking

Dio geskntto inltomsto van die

Her-tog van Westminster voor dio oorlog wns £900,000 per janr.

•

• Is

Dit

N

odig

?

Dnar word geso dat con van die groot hert<>i:i van Engcland £12,000 per Janr

spnndcor om sy groot ,country house" aa.n die gang to hou, al slnap by of

sy gaste daar nio eon nag nio, of

go-niet hullo daar nie con mondvol kos nir.

• DIE O.B., WOENSDA.G,

26 JAN. 19-l.J.

--

---'n Moeilike Bondgenoot F.n

T

wee Sensasies

(a) Russics- Pool so setrCkkingc.

fgo-Yir

Die wcreld hot gcdurcndo dio a lop!' week twce scnsasic!l belocf. albei is ~Ioskou vcrantwoordelik. c.>en is dio skcrpr Russicso \'<'rwcrp

,·an die nntwoorcl vnn die sogonaam

Poolse regoring in Londl\n. Hie Pool~o nntwoord gaan oo1· dio gr

kw.essie tusscn Polo en Ruslnncl 01

in ra'ldpleging mot die regcrings

Washington en Londen opgost.el. Die ing

de

rtlic e.ns-1 is in dus Hiordie Russicso antwoord is sander twyfol , 'm klap in clio gcs

noie nlleen vnn Polo nio, maar ook

A.merika en Drittanje. Rolfs 'n pog

van Washington om tusson Pole

Rusland to homiddcl, hot. JJog t.ot g sukses govoer nio. Die Russo g hlykbaar uit van dio standpunt die sogenanmdo Poolso regoring Londen niks andcrs ns 'n Anglo-S siese skopping e.n derhnl'l'l'o ook w tuig in die hnndo van London

Washington is nie. Dit is wnarsl lik dat dio Russo daaraan dink om

Poolse rcgering van hul cio mnn ig" \'1111 ing en con ann

dnt

in 'ak- erk-en tyn-'n lcscl in )foskou daar te stcl.

By 'n besprcking vnn clio huid

Poolse nangstulc is dit noodsan dat 'n paar gcdagtcs dnnroor ''

ige klik

·ocr-cons geformulccr word.

939

l. Die Pole vnn 1 September 1

het grondgobied en bovolkingsclemc bevat wnnrop hy geen reg gchad

nio en wnt hy allcon kon inpalm kosto van Ruslnnd, Du·itslnnd en 0 tonryk omdat hierdio Iande, ns go

van die cersto Woroldoorlog, nio stnat was om hullo dcstyds dnnr to verset nie. Die Polo van 1 Sept

her 1939 was

'•n

produk van die m politick van Versailles on Icon nl staando bly solang dio t.raktaat V orsa.illos st.nanclo gebly he~.

nte hct ton OS-volg in teen em- ags-Icon van hul

2. Dio Polo lee£ nog altycl in

lnnd Pole on nie in Drittnnjo of R

land ~1ie on 'n sogonanmdo Poolso

gering ·in Louden of l\Ioskou is

deur die Poolso volk gekics of an Atel nie on bot ook goon mnndnnt clio Poolse volk ontvang nio.

us- ro-nio ngc-Vl\n dcr Hierdie emigrantc-regorings son

land wat in Louden of wnnr ook s

'l'l'ord vcol te crnstig opgonccm . c-tcl, sy

rits-3. Dio huidige worcldoorlog hot oumiddolliko ontstaan in die D

Franse wnarborg ann Pole gchnd. jongstc Russiese optrede insako hct goon ngting vir hiordio wanr aan djo dng gelo nic. Vandnnr pynlike verleontheid v:tn London

Die Pole borg clio en Washington.

(b) Beweerde Brits-Duitse Vrcdes

.

onderhandelingo.

Gclyktydig mot die Russioso

warping van die Poolso antwoord

rHc 1-Ioskouso lcoorant Prawdn,

\'01'-hot wat , wnnrheid" betoken, 'n Lwocdo son-sasie gelewcr. IIierclio koorant hct

nanmlik 'n berig nit Kniro woroldkun-dig gomank wnn,rvolgens ondorhando-lings vir 'n apartc vrcdo tu~son ,twoo

vooraanstna.nde Engolso

porsoonlik-hede" on Von Ribbcntrop, Dnitso minister van buitclandso sake, ge\'OCII' sou word. Hiordio borig is dndolik in

London en Derlyn ont.kon mnnr

llior-mee is dio helo scnsasic nog JJio uit die wereld nit>. 'n Koerant SODS d~ Pra.wda wat 'n offisiclo stempol dra, kom nio met gocdkoop scnsnsies voor dio dag sondor om 'n doc! dnarmeo te he nie. D:~ar hot dus in vcrbnnd met

Rusland on sy bondgonotc 'n helc boo!

vraa!!tekens ontstaan wnt nie alma! so m~kHk uit die weg ~oruim knn worcl nie.

Die bclnngrikste vrang in vorband mot hierdie sank is: Wnnrom he~ clio

Russo so kort. nn die konfcrcnsics van 'Moskou en Teheran, waar clit allos so kollegiaal on broederlik sou toogogaan hot, nie nlleen toegelnn.t nio maar Rolfs

publisitoit vorlcon nan sake wat slogs stcur.end en stremmond op bondge-nootskaplike botrekkinge Icon -ing~":erk

h<>t? BCiskon clio Russo !milo poht1cke

en mil'itore posisio so stork dnt hulle

dit ka.n bekostig om solfs clio cic

boncl-gonote to ,,orvreem? OF bcskou hullo

'n dergcliko vorvrcomding.

onwam:-skynlik met die oog op Brlts-Amen-lcaanse afhnnklikhoid van Russieso goed- en blocdoffors? Of is hierdio

trappery op die tone van bondgenoto

mnnr 'n Bolsjowistiose gebaar van

er-kentlikheid vir al die hulp wnt

Rus-la.nd in die huidigo oorlog van sy bond-genote ontvang hot? Of is hierdio fontr.nrkrry rn fontvind<'r~· mnnr

Rtn-lin se rnanier vnn doen ten cindo die cning van 'n tweedo front tc

bcspoe-g of andcr vorrne vnn

Drits-Amori-nnse hulp>erlcnjng to be'l'l'erkstcllig? at die antwoorde op hierdie on dar-like vrno ook n.l mag woos, cen ding

seker en dit is dat al die rocrcndc> u;gcsindheid en bondgcnootskaplike ctsappigheid, waa.rvan die