Zanden van Berg

-8-Zanden

van

Berg

SOORTENLIJST

De literatuur, die hiervoor is _{geraadpleegd,} treft u onder dit opstel

aan. Verder moet ik de heren M.C. Cadêe en A.W. Janssen bedanken voor

de diverse malen die ze _mij de laatste jaren hebben _{bijgestaan met} deter-minatieadviezen.

Volledig is de lijst niet. Vooral _diegenen, die op de goede plaats in Borgloon hebben verzameld, kunnen _op vat meer soorten _gastropoden

re-kenen. Homenclatorisch zal het hier en daar ook vel vat rammelen, koevel ik heb _gepoogd de meest aktuele _benaming te gebruiken. Toch _{hoop ik,} dat deze _lijst een _handleiding vormt om het materiaal uit de Zanden van _Berg

op orde te brengen.

Sog even in het kort iets over de _{stratigrafie.} De Zanden van _Berg

beho-ren tot het Bupelien,De onderzijde vordt begrensd door de Atuatuca Formatie. De Zanden ven Berg snijden zich hier vaak diep in. Zij vormen

de afzetting van een mariene transgressie in een lagunair gebied, vaar-in de Zanden van Oude Biesen de top van de Atuatuca Formatie vormen.

In het oostelijk deel van het verspreidingsgebied zijn in de Zanden van

Berg tvee horizons te,onderscheiden:

1. onderste horizon met Callista kickxi bevat zeer veel omgeverkt mate-riaal uit de Atuatuca Formatie. Deze soorten zijn in het lijstje voorzien

van de letters AF. De fauna van Berg kenmerkt zich door _{gaaf materiaal,} vaak _nog in leefpositie of doublet;

2. de bovenste horizon met Astarte trigonella vordt _gekenmerkt door het voorkomen van een dik _{pakket,veeAèl'gerold,} schelpmateriaal, afkomstig

uit een strandafzetting of een ondiep milieu met _grote stroomsnelheden. De Fransen zouden het een falun hebben genoemd.

Glibert noemt _nog een derde horizon, met Hucunella taxandrica. In het onderzochte gebied komt deze laag echter niet in _open ontsluitingen voor.

De korrelstruktuur van het zand is _{tamelijk grof,} zodat de _{lagen goed}

vatervoerend(geveest)

kleinere en dunschalige mollusken niet ten goede gekomen. Zij komen dan ook niet of _nauwelijks herkenbaarvoor.

De Zanden van _{Berg zijn op} diverse plaatsen ook zonder fossielinhoud af-gezet. Zij zijn dan herkenbaar aan de donkere, platte vuursteenkeitjes,

die er overal in voorkomen. In het _gebied rond Leuven, vaar onder de Zanden van _Berg de Zanden van Kerkom voorkomen, vormen deze _keitjes dan ook het middel ora beide _lagen te onderscheiden.

De _bovengrens van de Zanden van _Berg vordt _gevormd door de Suculaklei,

vaarvan de _{afzetting getuigt} van de stabilisatie van een _dieper marien

milieu.

De hierna genoemde fossielen _zijn verzameld in de

_{ontsluitingen}

eena behorend tot Kleine Spouwen en tevens typelokaliteit. Borgloon in

Uit de enquête, die onder de lezers van _Afzettingen is _gehouden, oa hun vensen omtrent de inhoud te leren kennen, bleek dat er behoefte aan

soor-tenlijsten bestaat.

Ra inventarisatie van mijn kollektie uit de Zanden van _Berg, vil ik de resultaten _hiervan, voor wat de _{gedetermineerde mollusken}

betreft,

-9-het talud van de rondweg, groeve Mommen in Vliermaal. Hier kan, met enige moeite, nog steeds materiaal worden verzameld. De _óverige

_vindplaatsen

Literatuur

Glibert, M. _{1957 Pélécypodes} et _Gastropodes du

_Rupêlien

Glibert, M. & J. de Heinzelin de Braucourt 1'Olipocène inferieur Beige. Verh. Kon. _Belg. Inst. Nat. Wetensch. Volume jubilaire Victor van

Straelen, blz. _281-1+38, 12 _pl.

Janssen, A.W., V.W.M. van Hinsbergh & M.C. Cadée 1976, Meded. Wergr. Tert. Kwart. Geol. vol. 13 nr. 3

, blz. 75-115.

Janssen, A.W. _1979* Mollusken fauna uit de Nuculaklei en de relatieve

ouderdom van Midden _{Oligocene afzettingen} in Belgisch Limburg. Afzettingen najaar 1979*

'•_| «/j f . • ■ • •

Janssen, R. 1978 Die Mollusken des _{Oberoligozans} im Nórdsee-Becken. Arch. Moll. ₁₀₉ blz, 137-227 en blz. 277-376.

Janssen, P. ₁₉₇₉ Revision der Bivalva des Oberoligozans. Geol. Abh. Hessen nr. 78.

Küster-Wendenburg, E. ₁₉₇₃ Die _Gastropoden aus den Meeressand des Mainzer Tertiarbeekens. Abh. Hess. L.-Amt Bodenforsch. Heft 67.

Neuffer, 0. 1973 Die Bivalven des Unteren Meeressandes im Mainzer-Becken. Abh. hess. L.-Amt Bodenforsch. Heft 68.

Lijst van soorten gevonden in de Zanden van Berg BIVALVEN

Nucula compta (Goldfuss 1837) ïïucula subtransversa (Fyst 1835) Nuculana _{galeoirtiaria (Nyst} '18^3)

Glycymeris subterebratularis _(Orbigny 1852) Glycymeris obovata (Lamarck 1019)

Limopsis goldfussi (Nyst 181*5) Palliolum sp. nov.

Hilberia _hoeninghausi (Defance 1825) Pycnodonte callifera (Lamarck 1823) Pododesmus goldfussi (Deshayes l86o) Congeria nysti (Orbigny 181*7) AF Lucinella undulata _{(Lamarck 1806)} Callucina thierensi (Hebert 18U9) AF Clairbornites tenuistriata.(Hebert 18U<?) Saxolucina omaliusi _(Deshayes 1857) AF Pteromeris sp,

Cyclocardia omaliana _(Kyst 18^5)

-10-Astarte henckeliusiana (Nyst 1836) Astarte trigonella (Nyst 18U5) Astarte pseudomalii (Bosquet 1859) Laevicardium tenuisulcatum _(Nyst 1836) Plagiocardium scobinula (Deshayes 1858) Angulus sp.

Abra fragilis (Bosquet 1852) Glossus subtransversus auct.

Polymesoda convexa (Brongniart 1822) AF

Cyrenorita neglecta (Nyst 1836) AF

Pelecyora polytropa incrassata _(Sowerby 181T) Arctica islandica rotundata _(Agassiz 18U5) Arctica sp. nov.

Sphenia angustata (Sowerby 1826) Callista splendida auct.

Callista bosqueti (Hebert 181+9) Callista kickxi _(Nyst 1836)

Caestocorbula henckeliusiana (Nyst 1836) AF Varicorbula gibba subpisum (Orbigny 1852) Lentidium donaciformis (Nyst 1836) AF Lentidium _triangulum (Nyst 1836) AF Hiatella arctica (Linnê 1758)

Panopea heberti _(Deshayes 1857)

SCAPHOPODEN

Dentalium acutum (Hébert 181+9) Dentalium sp.

Fustiaria fissura (Lamarck 1818)

GASTROPODEN

Emarginula nystiana (Bosquet 1851) Tiburnus margaritula (Sandberger 1859)

Vittoclithon duchasteli _(Deshayes 1852) AF Turboella turbinata (Lamarck I80U) AF Rissoa succincta _(Nyst I8U5)

Nystia duchasteli (Nyst 1836) AF Stenothyra pupa (Nyst 1836) AF

Rydrobia dubuissoni (Bouillet 183*0 AF Melanoides fasciatus _(Sowerby 1819) AF Bittrum undulosum (Meunier 1880) AF Sandbergeria cancellata (Nyst 1836) AF

Pirenella plicata monilifera _(Deshayes 183*0 AF Potamides lamarcki (Brongniart 1810) AF

Potamides labyrinthus (Nyst, 1836) AF Turriscala recticosta _(Sandberger 1859) Opalia rugulosa (Koenen 1891)

Xenophora scrutaria (Philippi 18^3) Calyptraea striatella (Nyst I8U5) Aporrhais speciosa (Schlotheim 1820) Euspira helicina (Brocchi l8lU) Euspira nysti (Orbigny 1852)

Sigatica hantoniensis (Pilkington 180U) Charonia flandrica (Koninck 1838)

-11-Trophon deshayesi (Nyst 1836) Whitecliffia suturosa _(Nyst 1836) Keepingia gossardi (Kyst 1836)

Aquilofusus convexus (Sandberger 1836)

Aquilofusus deshayesi (Koninck 1838)

Streptochetus cheriscus elongatus (Nyst I8U5) Athleta rathieri (Hebert I8U9)

Cancellaria evulsa

postera (Beyrich 1856) Unitas granulata (Nyst 18U5)

Unitas _sp.

Turris duchasteli _(Nyst 1836) Turricula regularis (Munster 1826) Gemmula konincki (Nyst 181+5)

Epalxis crenata (Nyst 181+5)

Borsonia _{obliquinodosa (Sandberger} 1869) Mangelia costellaria (Nyst 1836) AF Radix _sp. AF

Odostomia _sp.

Syrnola subcylindrica (Philippi 181+3) Tornatellaea simulata (Solander 1798)

Gyraulus sp. AF

Anton Janse

iG. v. Voornestraat 165 3232 BE Brielle