• No results found

Vergelijking van de soortenbijlagen van de EG-Habitatrichtlijn, de EG-Vogelrichtlijn en de Conventie van Bern met de internationale rode lijsten

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Vergelijking van de soortenbijlagen van de EG-Habitatrichtlijn, de EG-Vogelrichtlijn en de Conventie van Bern met de internationale rode lijsten"

Copied!
54
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)Vergelijking van de soortenbijlagen van de EG-Habitatrichtlijn, de EG-Vogelrichtlijn en de Conventie van Bern met de internationale Rode Lijsten.

(2)

(3) Vergelijking van de soortenbijlagen van de EG-Habitatrichtlijn, de EG-Vogelrichtlijn en de Conventie van Bern met de internationale Rode Lijsten. H. Siepel E. Weeda S. van Opstal. Alterra-rapport 182 Alterra, Research Instituut voor de Groene Ruimte, Wageningen, 2000.

(4) REFERAAT. Vergelijking van de soortenbijlagen van de EGHabitatrichtlijn, de EG-Vogelrichtlijn en de Conventie van Bern met de internationale Rode Lijsten. Siepel, H., E. Weeda en S. van Opstal, 2000.. Wageningen, Alterra, Research Instituut voor de Groene Ruimte. Alterra-rapport 182. 54 blz.; 3 tab.; 5 ref.. Er is een vergelijking gemaakt tussen de soortenlijsten van de bijlagen van de EG-richtlijnen (Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn), de bijlagen van de Conventie van Bern en de internationale Rode Lijsten volgens de criteria van de IUCN. Het doel van de vergelijking is te onderzoeken of de geselecteerde soorten een voldoende dekking geven voor een eventuele Pan Europese Ecologische Hoofdstruktuur. Behalve de verwachte verschillen voortkomend uit de verschillen in reikwijdte van de verdragen bleken ook systematische verschillen te bestaan. Gewervelde dieren, met name vogels, bleken een veel prominentere rol in te nemen op de bijlagen van de verdragen dan op grond van hun eventuele bedreigingen, blijkend uit de Rode Lijsten, mocht worden verwacht. Extra bescherming is echter een veel kleiner probleem dan gebieden de vereiste bescherming te onthouden. Verschillen in deze trant, nl. een veel kleinere participatie in de bijlagen van de verdragen dan op grond van de Rode Lijsten mocht worden verwacht, zijn ook gevonden. Het blijkt dat vooral soorten uit aquatische milieu’s, inclusief zee en ook grondwater, sterk ondervertegenwoordigd zijn; hetzelfde geldt voor bodemorganismen en voor soorten uit grotten. Voor de realisatie van een Pan Europese Ecologische Hoofdstruktuur dient dus een extra inspanning te worden geleverd om te zorgen dat wateren, grondwater, bodem en bovenstroomse gebieden volwaardig naar rato van hun bedreigingen, blijkend uit de Rode Lijsten, in deze Struktuur worden opgenomen. Trefwoorden: Conventie van Bern, Vogelrichtlijn, Habitatrichtlijn, Rode Lijsten, Pan Europese Ecologische Hoofdstruktuur ISSN 1566-7197. Dit rapport kunt u bestellen door NLG 40,00 over te maken op banknummer 36 70 54 612 ten name van Alterra, Wageningen, onder vermelding van Alterra-rapport 182. Dit bedrag is inclusief BTW en verzendkosten.. © 2000 Alterra, Research Instituut voor de Groene Ruimte, Postbus 47, NL-6700 AA Wageningen. Tel.: (0317) 474700; fax: (0317) 419000; e-mail: postkamer@alterra.wag-ur.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Alterra. Alterra aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen. Alterra is de fusie tussen het Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek (IBN) en het Staring Centrum, Instituut voor Onderzoek van het Landelijk Gebied (SC). De fusie is ingegaan op 1 januari 2000. Projectnummer 319-10690. [Alterra-rapport 182/HM/12-2000. ].

(5) Inhoud Samenvatting. 7. 1. Inleiding. 9. 2. Vergelijking van de criteria. 11. 3. Achtergronden van de gevonden verschillen. 17. Conclusies. 21. Literatuur. 23. Bijlage 1 Overzicht van de positionering van diersoorten op de aangepaste Rode Lijst voor Europa (aangepast naar de nieuwe criteria van de IUCN 1996), de bijlagen bij de Conventie van Bern (B) en de EG-Habitatrichtlijn, bijlage 2 (H2) en bijlage 4 (H4) en Vogelrichtlijn (V).. 25.

(6)

(7) Samenvatting. In opdracht van het IKC-Natuurbeheer is een vergelijking gemaakt tussen de soortenlijsten van de bijlagen van de EG-richtlijnen (Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn), de bijlagen van de Conventie van Bern en de internationale Rode Lijsten volgens de criteria van de IUCN. Het doel van de vergelijking is te onderzoeken of de geselecteerde soorten een voldoende dekking geven voor een eventuele Pan Europese Ecologische Hoofdstruktuur. Aangezien de criteria voor de diverse lijsten verschillen en ook de reikwijdte telkens tot de verdragspartners is beperkt bleek de verwachting dat veel soorten uit Middenen Oost-Europa op de bijlagen ontbraken in vergelijking tot de Rode Lijsten. Voor de diersoorten bleek het noodzakelijk de vigerende Rode Lijsten voor Europa aan de nieuwste criteria van de IUCN aan te passen. Hiertoe is een europees uittreksel van de Rode Lijsten van de wereld gemaakt (Bijlage 1). Voor planten bleek deze exercitie niet noodzakelijk en kon op basis van de bestaande lijsten worden gewerkt. Behalve de verwachte verschillen voortkomend uit de verschillen in reikwijdte van de verdragen bleken ook systematische verschillen te bestaan. Gewervelde dieren, met name vogels, bleken een veel prominentere rol in te nemen op de bijlagen van de verdragen dan op grond van hun eventuele bedreigingen, blijkend uit de Rode Lijsten, mocht worden verwacht. Extra bescherming is echter een veel kleiner probleem dan gebieden de vereiste bescherming te onthouden. Verschillen in deze trant, nl. een veel kleinere participatie in de bijlagen van de verdragen dan op grond van de Rode Lijsten mocht worden verwacht, zijn ook gevonden. Het blijkt dat vooral soorten uit aquatische milieu’s, inclusief zee en ook grondwater, sterk ondervertegenwoordigd zijn; hetzelfde geldt voor bodemorganismen en voor soorten uit grotten. Voor de realisatie van een Pan Europese Ecologische Hoofdstruktuur dient dus een extra inspanning te worden geleverd om te zorgen dat wateren, grondwater, bodem en bovenstroomse gebieden volwaardig naar rato van hun bedreigingen, blijkend uit de Rode Lijsten, in deze Struktuur worden opgenomen. Voor Nederland bleken ook een veertiental soorten wel op de Rode Lijsten te staan, maar niet in de bijlagen van de verdragen. Het betreft hier zowel bekende gewervelde dieren (Eekhoorn, Dwergmuis, Kroeskarper) als ongewervelde dieren, waaronder overigens ook grote en bekende soorten worden genoemd (Rivierkreeft).. Alterra-rapport 182. 7.

(8) 8. Alterra-rapport 182.

(9) 1. Inleiding. In opdracht van het Expertise Centrum LNV worden de bijlagen bij de Conventie van Bern (1979) en de bijlagen van de Vogel- en Habitatrichtlijn (resp. Raad van de Europese Gemeenschappen Richtlijn 79/409/EEG, 1979 en Richtlijn 92/43/EEG, 1992 of tezamen aangeduid als EG-richtlijnen) getoetst aan de IUCN-criteria (IUCN, 1996). Deze toetsing is bedoeld voor de beleidsvoorbereiding met betrekking tot een Pan Europese Ecologische Hoofdstructuur. De EG-richtlijnen bevatten vogelsoorten (Bijlagen Vogelrichtlijn) en andere soorten (Bijlage II en IV van de Habitatrichtlijn) van communautair belang waarvoor de aanwijzing van Speciale Beschermingszones zijn vereist. Deze Speciale Beschermingszones worden door de lidstaten van de Europese Unie aangewezen. De soorten in de genoemde bijlagen zijn dan ook geselecteerd op hun status in de landen van de Europese Unie. De systematiek achter de totstandkoming van de soortenlijsten in de bijlagen van de Conventie van Bern is tamelijk onduidelijk. Ook hier geldt dat het voorkomen in een land dat participeert in de Conventie van Bern van groot belang is bij de selectie. De systematiek van de Rode Lijsten van de IUCN kan op geheel Europa worden geprojecteerd. Het mag duidelijk zijn dat per definitie de grootste discrepanties kunnen worden verwacht in de Europese landen die niet tot de Europese Unie worden gerekend; met name in Midden- en Oost-Europa. In dit overzicht zullen allereerst de criteria van zowel de EG-richtlijnen als die van de IUCN worden besproken.. Alterra-rapport 182. 9.

(10) 10. Alterra-rapport 182.

(11) 2. Vergelijking van de criteria. De EG-richtlijnen (Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn) definieert soorten van communautair belang als in de Europese Unie voorkomende soorten (= op het grondgebied van de Lidstaten in Europa) die: (a) bedreigd zijn, uitgezonderd marginaal voorkomende soorten, die in het Westpalaearctische gebied niet bedreigd of kwetsbaar zijn of (b) kwetsbaar zijn, dat wil zeggen waarvan het waarschijnlijk wordt geacht dat zij in de naaste toekomst bij voortbestaan van de bedreigende factoren overgaan naar de categorie van bedreigde soorten of (c) zeldzaam zijn, dat wil zeggen waarvan de populaties van kleine omvang zijn en die, hoewel momenteel niet bedreigd of kwetsbaar, in die situatie dreigen te komen of (d) endemisch zijn, en bijzondere aandacht vereisen vanwege het specifieke karakter van hun habitat. De IUCN hanteert in de nieuwe systematiek (IUCN, 1996) naast de categorieën ‘uitgestorven’ en ‘uitgestorven in het wild’ drie hoofdcategorieën: Critically Endangered, Endangered en Vulnerable, die op basis van vijf criteria kunnen worden gevuld: A. Achteruitgang populatiegrootte resp. tenminste 80%, 50% en 20% in tien jaar of drie generaties B. Klein verspreidingsgebied en (in twee van de drie genoemde mogelijkheden) achteruitgaand of fluctuerend in mate van voorkomen, verspreidingsgebied, aantal plaatsen of (deel)populaties, aantal volwassen individuen. Voor de oppervlakten gelden de volgende maten: <100 km2, <5000 km2 en <20000 km2 voor het areaal en <10 km2, <500 km2 en <2000 km2 voor het daadwerkelijk bezette gedeelte daarvan. Voor de andere criteria geldt de mate van fragmentering, voortdurende achteruitgang en fluctuaties groter dan 1 orde van grootte. C. Kleine populatieomvang en achteruitgang. Resp. minder dan 250, 2500, en 10000 volwassen individuen. Of één van de volgende twee mogelijkheden: 1) snelle achteruitgang (resp. 25% in 3 jaar of 1 generatie, 20% in 5 jaar of 2 generaties en 10% in 10 jaar of drie generaties) of 2) voortdurende achteruitgang in welke snelheid dan ook en gefragmenteerd verspreidingsgebied (resp. minder dan 50, 250 en 1000 individuen voor alle deelpopulaties). D. Zeer kleine of beperkte populatieomvang. Resp. minder dan 50, 250 en 1000 individuen, of in het laatste geval is het verspreidingsgebied <100 km2 of het aantal locaties kleiner dan 5. E. Rekenkundige analyse. Op basis van mathematische voorspellingen met betrekking tot uitsterfkansen, resp. 50% in 10 jaar of 3 generaties, 20% in 20 jaar of 5 generaties en 10% in 100 jaar. Met name de IUCN criteria lijken nogal ingewikkeld, maar kunnen door hun expliciete benoeming in de praktijk eenvoudig worden ingevuld, mits voldoende. Alterra-rapport 182. 11.

(12) gegevens beschikbaar zijn. Daarentegen lijken de criteria van de EG-richtlijnen eenvoudig, maar met name de categorieën (b) en (c) geven in de praktijk onduidelijkheid. In deze gevallen is met name de inschatting van bedreigende factoren (welke en welke intensiteit in de toekomst) en de inschatting welke soorten in een bedreigende situatie kunnen komen van grote invloed op de uiteindelijke plaatsing. Een complicerende factor bij de vergelijking is dat de Europese Rode Lijst (UN, 1991) nog niet is aangepast aan de nieuwe criteria van de IUCN Rode Lijst voor de wereld (IUCN, 1996). In Bijlage I onder de kolom Rode Lijst is de nieuwste wereldlijst van de IUCN gebruikt en zijn daar de Europese soorten van geselecteerd (= nieuwe Rode Lijst Europese dieren). Een aantal soorten in de bijlagen van de EGrichtlijnen en de Conventie van Bern stonden wel op de oude Rode Lijst, maar zijn van de nieuwe lijst afgevoerd. Enkele voorbeelden zijn: Canis lupus, Milvus milvus, Vipera raddei, Aphanius chantrei, en bij de invertebraten: Solatopupa guidoni, Geomalacus maculosus, Hemicycla modesta, Hemicycla plicaria, Trissexodon constrictus, Bythinella reyniesii, Bythiospeum bressanum, Bythiospeum diaphanum, Moitessieria rolandiana, Moitessieria simoniana, Ophiogomphus cecilia, Leucorrhinia albifrons en Leucorrhinia caudalis. Enkele soorten zijn volgens de nieuwe criteria niet in beschouwing genomen (‘Not evaluated’): Lutra lutra lutra, Testudo graeca graeca, Testudo hermanni boettgeri, Podarcis filfolensis filfolensis, Vipera ammodytes transcaucasica, Discoglossus jeanneae en bij de invertebraten: Unio elongatus, Typhaeus hiostius, Syrichtus cribellum, Syrichtus tessellum, Parnassius apollo vinningensis, Maculinea teleius burdigalensis, Erebia gorgone, Erebia ottomana, Erebia scipio, Erebia sthennyo, Erebia sudetica en Fabriciana elisa. Nieuw op de Rode lijst zijn ondermeer: Crocidura osorio, Rhinolophus hipposideros, Rhinolophus mehelyi, Barbastella barbastellus, Myotis bechsteini, Myotis emarginatus, Mustela lutreola, Phoca caspica, Balaenoptera borealis, Phocoena phocoena, Physeter catodon, Capra aegragus, Capra caucasica, Capra cylindricornis, Spermophilis citellus en Spermophilis suslicus en vele soorten ongewervelden. In Tabel 1 zijn per klasse en orde uit het dierenrijk de totalen van de Rode Lijst, de Conventie van Bern en de EG-richtlijnen gegeven. In vetgedrukte kolommen is aangegeven welk deel van de Rode Lijst niet op resp. de Conventie van Bern of de EG-richtlijnen voorkomt. Hoe groter de vetgedrukte getallen in verhouding tot de Rode Lijst, des te slechter is de dekking. In tabel 2 wordt dit per klasse in percentages samengevat.. 12. Alterra-rapport 182.

(13) Tabel 1. Aantallen soorten per diergroep (klasse, orde) op de Rode Lijst, de bijlage bij de Conventie van Bern, wel Rode Lijst maar niet de Conventie van Bern, de EG-richtlijnen (Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijn) en wel op de Rode Lijst, maar niet op de EG-richtlijnen.. Rode Lijst EG-richtlijn Rode Lijst niet Bern niet EG 6 2 3 3 20 0 20 0 0 1 0 1 19 4 10 9 30 2 32 0 7 13 7 12 15 25 12 27 0 1 0 1 97 48 84 53 3 0 3 0 4 0 1 0 11 0 10 0 4 0 5 0 13 0 12 0 13 1 10 1 26 0 26 0 1 0 9 0 11 0 11 0 43 1 26 2 4 1 6 0 1 0 0 0 5 0 5 0 1 0 1 0 4 0 1 0 6 0 2 0 8 0 8 0 94 0 32 0 252 3 168 3 48 3 48 3 25 8 22 13 11 1 11 1 84 12 81 17 27 1 19 2 20 1 20 1 47 2 39 3. Rode Lijst Bern. Mammalia. Totaal Aves. Totaal Reptilia Totaal Amphibia Totaal. Cephalaspidomorphi Elasmobranchii. Totaal Actinopterygii. Alterra-rapport 182. Insectivora Chiroptera Primates Carnivora Cetacea Artiodactyla Rodentia Lagomorpha Gaviiformes Podicipediformes Procellariformes Pelicaniformes Ciconiiformes Anseriformes Falconiformes Galliformes Gruiformes Charadriiformes Columbiformes Cuculiformes Strigiformes Caprimulgiformes Apodiformes Coraciiformes Piciformes Passeriformes Sauria Serpentes Testudines Anura Caudata Petromyzontiformes Hexanchiformes Lamniformes Carcharhiniformes Squaliformes Pristiformes Acipenseriformes Clupeiformes Cypriniformes Siluriformes. 5 16 1 15 15 18 36 1 107 0 0 2 2 0 6 7 0 3 5 3 0 0 0 0 0 0 5 33 10 16 9 35 8 11 19 6 1 4 3 1 1 10 7 2 49 0. 1 0 2 0 0 0 2 3 0 0 0. 5 1 2 3 1 1 8 5 2 49 0. 0 1 4 3 1 1 10 6 1 33 0. 7 0 0 0 0 0 0 2 1 36 1. 13.

(14) Rode Lijst EG-richtlijn Rode Lijst niet Bern niet EG 1 5 5 5 4 0 3 1 0 1 0 1 2 0 0 1 0 1 3 0 3 14 6 11 1 0 0 0 14 77 57 59 17 90 64 69 497 155 436 145 1 4 1 4 0 16 0 16 0 3 0 3 0 3 0 3 0 3 0 3 0 4 0 4 0 3 0 3 2 4 1 3 0 7 0 7 0 17 0 17 0 4 0 4 2 64 1 63 8 14 10 13 0 64 0 64 26 4 24 6 1 0 1 0 17 2 15 2 2 9 2 9 54 93 52 94 0 1 0 1 1 4 3 2 2 0 2 0 1 0 0 0 4 4 5 2 3 0 1 0 9 69 0 69 1 2 0 3 18 155 22 151 31 226 23 223 0 1 0 1 1 1 1 1 2 0 0 0 3 1 1 1 95 394 83 389. Rode Lijst Bern. Totaal Totaal 'vissen' Totaal gewervelden Arachnida Crustacea. Totaal Insecta. Totaal Hirudinea Bivalvia Totaal Gastropoda Totaal Anthozoa Echinodermata Totaal Totaal ongewervelden. 14. Salmoniformes Cyprinodontiformes Gasterosteiformes Syngnathiformes Synbranchiformes Perciformes Chimaeriformes Araneida Amphipoda Anomopoda Anostraca Calanoida Conchostraca Cyclopoida Decapoda Harpacticoida Isopoda Podocopida Coleoptera Hymenoptera Lepidoptera Mantodea Odonata Orthoptera Arhynchobdellae Unionoida Mytiloida Myoida Archaeogastropoda Mesogastropoda Neogastropoda Styllomatophora Gorgonacea Echinoidea Asteroidea. 6 2 1 1 1 15 0 84 100 294 4 16 3 3 3 4 3 4 7 17 4 64 21 64 14 1 8 11 119 1 5 0 0 5 0 69 3 165 237 1 1 0 1 432. Alterra-rapport 182.

(15) Tabel 2. Percentages van de diersoorten op de Rode Lijst die zowel voorkomen op de bijlagen van de Conventie van Bern als die van de EG-richtlijnen (Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijn). Mammalia Aves Reptilia Amphibia Cephalaspidomorphi Elasmobranchii Actinopterygii Totaal 'vissen'. 42% 85% 46% 84% 17% 0% 4% 4%. Totaal gewervelden. 37%. Arachnida Crustacea Insecta Hirudinea Bivalvia Gastropoda Anthozoa Echinodermata. 0% 0% 20% 0% 20% 4% 0% 0%. Totaal ongewervelden. 8%. Uit Tabel 2 blijkt dat vooral de vogels en de amfibieën consistent op de diverse lijsten staan, hoewel de dekkingspercentages nog niet ideaal zijn. In vrijwel alle andere diergroepen worden de diersoorten van de Rode Lijst onvoldoende opgenomen in de andere instrumenten ten behoeve van de soortsbescherming en het natuurbehoud. De gegevens betreffende de planten lijken minder grote verschillen weer te geven over de gehele groep dan bij de dieren het geval is. Vergelijking van de Europese Rode Lijst van de Verenigde Naties (1991), de Conventie van Bern (Appendix 1) van de Raad van Europa (1979) en de Habitatrichtlijn van de Europese Gemeenschappen (1992) geeft geen volledige vergelijkbaarheid maar op basis van reikwijdte van de verdragen te verwachten onderscheiden. Aangezien bij de planten geen aanpassingen van de basislijsten gemaakt zijn zoals bij de dieren zijn de plantensoortenlijsten niet in de bijlagen van dit rapport opgenomen. De Europese Rode Lijst van de Verenigde Naties bevat ongeveer 4500 namen van planten, en wel uitsluitend vaatplanten. De meeste daarvan behoren tot de minder `zware' categorieën R (rare) en V (vulnerable); slechts 8 % (d.i. 360) worden gekwalificeerd als E (endangered). De Conventie van Bern (Appendix 1) vermeldt 664 vaatplanten, 26 mossen en 12 algen. Van de 664 vaatplanten staat 34 % (223) als `endangered' op de Europese Rode Lijst. Dit betekent dat 62 % van de 360 `endangered species' van de Rode Lijst in de appendix van de Conventie van Bern genoemd wordt.. Alterra-rapport 182. 15.

(16) De EG-Habitatrichtlijn noemt 410 vaatplanten en 21 mossen, die voor het overgrote deel ook in de appendix van de Conventie van Bern voorkomen. De vermagering van de lijst t.o.v. deze appendix komt slechts voor een deel voor rekening van de inperking van het bestreken gebied. Van de 410 vaatplanten staat 36 % (147) op de Europese Rode Lijst met de aanduiding `endangered'. Dit houdt in dat 41 % van de 360 `endangered species' van de Rode Lijst in de appendix van de Conventie van Bern wordt vermeld. Hoeveel verschil het maakt of een Paneuropese Ecologische Hoofdstructuur gefundeerd wordt op de 360 `endangered species' van de Europese Rode Lijst dan wel op de 702 vaatplanten, mossen en algen van de Conventie van Bern of de 431 vaatplanten en mossen van de EG-Habitatrichtlijn, blijft vooralsnog gissen, behalve dat de laatstgenoemde richtlijn een beperkter gebied bestrijkt. Het `sommeren' van verspreidingskaarten uit de Atlas Florae Europaeae (die gereed is voor Lycopodiaceae t/m Cruciferae) lijkt de enige betrouwbare manier om hier achter te komen, maar dit vormt een tijdrovende klus.. 16. Alterra-rapport 182.

(17) 3. Achtergronden van de gevonden verschillen. Grote verschillen tussen de soortenlijsten in de bijlagen van de EG-richtlijnen, de Conventie van Bern en de Rode Lijsten liggen in de reikwijdte van de verdragen waarbij de lijsten horen. De EG-richtlijnen hebben wat dat betreft het kleinste gebied en vervolgens ook het kleinste aantal soorten (Tabel 3), gevolgd door de Conventie en Bern en tenslotte de Rode Lijst.. Tabel 3. Totaal aantal soorten in de lijsten van de EG-richtlijnen, de Conventie van Bern en de Rode Lijsten voor vaatplanten, lagere planten, gewervelde en ongewervelde dieren. EG-richtlijnen Conventie van Bern Rode Lijsten. Vaatplanten 410 664 4.500. Lagere planten 21 38 0. Gewervelde dieren Ongewervelde dieren 436 83 497 95 294 432. Opvallend is het ontbreken van ‘Lagere planten’ bij de Rode Lijsten; kennelijk zijn de gegevens onvoldoende om met de precieze criteria van de Rode Lijsten een gedegen lijst op te kunnen stellen. Een tweede opvallend punt is de relatieve bevoordeling van ‘Gewervelde dieren’ bij de EG-richtlijnen en de Conventie van Bern. Het is duidelijk dat gewervelde dieren door hun opvallende voorkomen en de grotere betrokkenheid van mensen bij hun welvaren een belangrijke plaats innemen op de lijsten die direct voor beleidsdoelen worden gebruikt. Hoewel voor planten dus vooral de grootte van het verdragsgebied de omvang van de soortenlijst bepaald is hierboven al gememoreerd dat voor de verschillende diergroepen onderling grote verschillen bestaan (Tabel 2). Bij de ‘Gewervelde dieren’ zijn vooral de verschillende klassen, die tezamen de vissen omvatten, sterk ondervertegenwoordigt, maar ook de reptielen en zelfs de zoogdieren scoren slechts resp. 46% en 42% soorten van de Rode Lijst die zijn opgenomen in de bijlagen van de EG-richtlijnen en Conventie van Bern, terwijl juist die bijlagen zo royaal zijn in de opvoering van ‘Gewervelde dieren’. Wat betreft de zoogdieren vallen dan op: de in Griekenland voorkomende spitsmuis Crocidura zimmermanni; onze enige in Europa levende aap, de Magot (Macaca sylvanus) op de rots van Gibraltar; de op het Iberisch schiereiland voorkomende genetkat, Genetta genetta isabelae; het op Cyprus voorkomende bergschaap Ovis orientalis ophion; de bekende Eekhoorn (Sciurus vulgaris); de op Kreta voorkomende stekelmuis Acomys minous; de in Griekenland (Thessalia) voorkomende Trekhamster (Cricetulus migratorius); de ook in Nederland voorkomende Dwergmuis (Micromys minutus); de in het mediterrane gebied voorkomende veldmuizen Microtus guentheri en M. feltini; de in Griekenland en de Balkan voorkomende blindmollen Nannospalax leucodon en Spalax microphthalmus. Tenslotte staan de op de Rode Lijst voorkomende Eikelmuis (Eliomys quercinus) en Relmuis (Myoxus glis) zelfs in Bijlage 4 van de EG-Habitatrichtlijn als zijnde uitgezonderd van de lijst i.t.t. de rest van de familie Gliridae! De meeste van de genoemde soorten behoren tot de minst ‘zware’ categorieën van de Rode Lijst, nl.. Alterra-rapport 182. 17.

(18) ‘vulnerable’ of ‘low risk; near threatened’, maar de Wisent en het Cypriotische bergschaap zijn ‘endangered’. Andere verschillen onder de zoogdieren dan de hierboven genoemde zijn terug te voeren tot de verschillen in reikwijdte van de verdragen. Hetzelfde geldt voor het grootste deel van de reptielen, maar enkele uitzonderingen zijn: de hagedis Lacerta bonalli, de levendbarende balkanhagedis L. vivipara pannonica en de in de Alpen voorkomende ringslang Natrix natrix schweizeri. Bij de diverse klassen van de vissen zitten er verschillen door het ontbreken van zeevissen in de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn, terwijl op de bijlage van de Conventie van Bern slecht twee soorten haaien en twee soorten zeepaardjes voorkomen. Daarenboven komen vele verschillen voort uit ontbreken van de diverse soorten steuren (oostelijke soorten) op de bijlagen en vele zoetwatervissen uit diverse stroomgebieden van de Balkan (Donau, Drin, Neretva, e.v.a.). Ook bij de vissen komen echter verrassende verschillen voor zoals de Kroeskarper (Carassius carassius), die ook in Nederland voorkomt, waar waarvan de natuurlijke populaties gelden als ‘near threatened’. Voorts staat de stekelbaars Pungitius hellenicus op de Rode Lijst als ‘critical’, maar komt de soort niet voor op de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn, noch die van de Conventie van Bern! Bij de ongewervelde dieren zijn de verschillen zo mogelijk nog groter. Van vijf spinnensoorten die worden genoemd alle lijsten tezamen is er één soort die voorkomt in de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn en de Conventie van Bern, maar deze staat niet op de Rode Lijst. De vier op de Rode Lijst voorkomende soorten zijn drie grottensoorten en de ook in Nederland voorkomende Grote oeverspin (Dolomedes plantarius)! Van de kreeftachtigen worden alleen enkele krabbensoorten in de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn en de Conventie van Bern genoemd. Alle overige soorten op de Rode Lijst komen voor in diverse zoete wateren, maar zijn kennelijk te klein om als soort op te vallen, hetgeen nog wordt versterkt door de grote bijdrage van de zogenoemde stygofauna. De stygofauna is het dierenleven in grotten, waarbij dan vooral aquatische soorten in deze lijst voorkomen (o.a. Hadzia fragilis stochi, Niphargus sp., Stygodiaptomus sp.), maar ook wel terrestrische zoals Androniscus stygius dentatus. Bovendien komt een enkele soort uit de bodem op de lijst voor zoals de Britse pissebed Metatrichoniscoïdes celticus. Grote uitzondering op het geheel vormt de relatief grote, ook in Nederland voorkomende, rivierkreeft Astacus astacus, die wel op de Rode Lijst voorkomt, maar niet op de andere lijsten. Bij de insecten komen weer meer soorten voor op de bijlagen van de EGHabitatrichtlijn en de Conventie van Bern, maar bij de kevers (Coleoptera) zijn het vooral de waterroofkevers (familie Dysticidae) die voor de grote verschillen met de Rode Lijst zorgen. Overigens zijn de twee in de bijlagen wel genoemde soorten van deze familie in Nederland inheems (Dytiscus latissimus en Graphoderus bilineatus), maar alleen de eerste staat ook op de Rode Lijst. De Hymenoptera ontbreken geheel in de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn en de Conventie van Bern, maar maar liefst 64. 18. Alterra-rapport 182.

(19) soorten mieren (Formicidae) komen wel voor op de Rode Lijst. Hieronder zijn de in Nederland voorkomende soorten: Anergates atratulus (Woekermier), Formicoxenus nitidulus (Glanzende gastmier) en uit de rode bosmierengroep Formica rufa, F. polyctena en F. pratensis. De vlinders zijn weer goed vertegenwoordigd op de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn en de Conventie van Bern. Bij deze groep valt alleen het ontbreken op van de volgende Rode Lijstsoorten: de spinner Phyllodesma ilicifolia (uit o.m. Duitsland en Scandinavië); het blauwtje Argiades zullichi (uit de Sierra Nevada); het Gentiaanblauwtje (Maculinea alcon) uit o.a. Nederland en de Griekse Archon apollinus. De overige verschillen bij de insecten zijn toe te schrijven aan de verschillen in reikwijdte van de verdragen. Op de Rode Lijst komt ook de medicinale bloedzuiger (Hirudo medicinalis) voor; deze ontbreekt op de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn en de Conventie van Bern. Bij de zoetwatermosselen komt de ook in Nederland voorkomende Platte zwanenmossel (Pseudanaodonta complanata) niet in de bijlagen van de EGHabitatrichtlijn en de Conventie van Bern voor, maar wel op de Rode Lijst (‘near threatened’). De slakken vormen een lange reeks met name op de Rode Lijst (267 soorten). Op de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn (23 soorten) en de Conventie van Bern (31 soorten) spelen ze een beduidend kleinere rol. Overigens blijken van deze lage aantallen ook nog eens resp. 9 en 20 soorten niet op de Rode Lijst voor te komen. De verschillen zijn in de groep van de slakken dus bijna maximaal. Bij de Mesogasteropoda valt vooral de familie Hydrobiidae (wadslakjes e.a.) op door het aantal soorten; het betreft hier allemaal hele kleine dieren, die overwegend tot de stygofauna gerekend kunnen worden. Eén soort is zelfs in Nederland aangetroffen: de grijze bronslak (Bythinella dunkeri). De soorten uit o.a. het genus Bythiospeum zijn bewoners van het grondwater, de vertegenwoordigers zijn over de gehele zuidelijke helft Europa in watervoerende lagen te vinden. De verschillen bij de in zee levende Neogastropoda zijn minder groot: drie soorten op de Rode Lijst (‘near threatened’), waarvan één in de bijlage van de Conventie van Bern voorkomt. De Styllomatophora geven echter weer grotere verschillen te zien. De landslakken zijn vooral in de kalkrijke gebieden in zuidelijk Europa te vinden; enkele soorten komen ook in Nederland voor: Vertigo angustior en V. moulinsiana, maar deze soorten zijn genoemd in zowel de Rode Lijst als in bijlage 2 van de EG-Habitatrichtlijn. De overige soorten van de grote families Helicidae, Geomitridae, Hygromiidae en Pupillidae komen vooral voor op het Iberisch schiereiland. Bij de resterende ongewervelde diergroepen valt op dat de zeedieren voor zover ze voorkomen op de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn en de Conventie van Bern ze niet op de Rode Lijst staan en vice versa, zoals bijvoorbeeld de zee-egel Echinus esculentus.. Alterra-rapport 182. 19.

(20) 20. Alterra-rapport 182.

(21) Conclusies. Verschillen tussen de lijsten van soorten van de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn en de Conventie van Bern en de Rode Lijsten waren te verwachten en zijn ook ruim gevonden. Naast de verwachte verschillen betreffende de reikwijdte van de verdragen waartoe de bijlagen behoren zijn er echter ook inhoudelijke verschillen aangetroffen. Sommige groepen, vooral bij de dieren speelt dit een rol, worden relatief meer opgevoerd in de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn en de Conventie van Bern dan op grond van de objectieve criteria van de Rode Lijsten mag worden verwacht. Andere groepen daarentegen, vooral onder minder opvallende ongewervelde dieren worden beduidend minder genoemd dan mag worden verwacht. Het blijkt ook dat hierbij systematische verschillen optreden. Met name in wateren voorkomende soorten blijken in vele diergroepen slecht vertegenwoordigt (vissen, waterkevers, kreeftachtigen, zoetwatermosselen en - slakjes). Zeedieren zijn zelfs zeer minimaal vertegenwoordigt; alleen de grote zeezoogdieren zijn (vaak groepsgewijs) opgevoerd. Een ander onderbelicht geheel is de fauna van grotten (spinnen, kreeftachtigen en mollusken), bodem (mieren en mollusken) en grondwater (kreeftachtigen en mollusken). Afstemming van de lijsten van de EG-Habitatrichtlijn en de Conventie van Bern op de Rode Lijsten zou op dit punt grote winst kunnen boeken. Het gaat tenslotte om basisvoorwaarden van het bestaan bij bescherming van het leven in bodem, grondwater en bovenstroomse gebieden. Naast de hierboven getrokken algemene conclusies blijkt een vergelijking van de lijsten ook voor Nederland nog enkele verrassingen. De volgende Nederlandse soorten blijken wel op de internationale Rode Lijsten te staan, maar niet op de bijlagen van de EG-Habitatrichtlijn en de Conventie van Bern: Eekhoorn (Sciurus vulgaris), Dwergmuis (Microtus minutus), Kroeskarper (Carassius carassius), Rivierkreeft (Astacus astacus), Grote oeverspin (Dolomedes plantarius), vijf soorten mieren (Anergates atratulus, Formicoxenus nitidulus, Formica rufa, F. polyctena en F. pratensis), Gentiaanblauwtje (Maculinea alcon), Medicinale bloedzuiger (Hirudo medicinalis), Platte zwanenmossel (Pseudanodonta complanata) en Grijze bronslak (Bythinella dunkeri). Ook voor Nederland soorten die het hierboven geschetste algemene beeld van fauna van wateren en bodem bevestigen. De Dwergmuis lijkt een uitzondering, maar komt vooral in ruige rietlanden voor, en een tweede uitzondering lijkt het Gentiaanblauwtje, maar die brengt een groot deel van de ontwikkeling door in de bodem bij knoopmieren.. Alterra-rapport 182. 21.

(22) 22. Alterra-rapport 182.

(23) Literatuur. Conventie van Bern, 1979. Convention on the conservation of European wildlife and natural habitats, Bern, 19-IX-1979. IUCN, 1996. 1996 IUCN Red List of threatened animals. IUCN, Gland, Switserland, 368 p. Raad van de Europese Gemeenschappen, 1979. Richtlijn 79/409/EEG van de Raad van 2 april 1979 inzake de bescherming van in het wild levende vogels. Raad van de Europese Gemeenschappen, 1992. Richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna. Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen Nr. L. 206, pp. 750. United Nations, 1991. European Red List of globally threatened animals and plants and recommendations on its application as adopted by the Economic Commission for Europe at its forty-sixth session (1991) by decision D (46), New York, 153 p.. Alterra-rapport 182. 23.

(24) 24. Alterra-rapport 182.

(25) Bijlage 1. Overzicht van de positionering van diersoorten op de aangepaste Rode Lijst voor Europa (aangepast naar de nieuwe criteria van de IUCN 1996), de bijlagen bij de Conventie van Bern (B) en de EG-Habitatrichtlijn, bijlage 2 (H2) en bijlage 4 (H4) en Vogelrichtlijn (V).. MAMMALIA Insectivora. Erinaceidae Atelerix algirus Soricidae Crocidura canariensis Crocidura osorio Crocidura russula cypria Crocidura suaveolens ariadne Crocidura zimmermanni Talpidae Desmana moschata Galemys pyrenaicus. Chiroptera. Rhinolophidae Rhinolophus blasii Rhinolophus euryale Rhinolophus ferrumequinum Rhinolophus hipposideros Rhinolophus mehelyi Vespertilionidae Barbastella barbastellus Miniopterus schreibersi Myotis bechsteini Myotis blythi Myotis capaccinii Myotis dasycneme Myotis emarginatus Myotis myotis Myotis nattereri Nyctalus azoreum Nyctalus lasiopterus Nyctalus leisleri Pipistrellus maderensis Plecotus auritus Plecotus teneriffae. VU VU VU VU VU. H4. B B B B B1. H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2. VU LR:nt LR:nt VU. VU LR:cd (P,E); VU (I) VU (Europees??). B B B. Alle soorten van de orde, behalve Pipistrellus pipistrellus Alle soorten van de orde 3 ES: alleen Z van Duero; GR: alleen Z van 390 NB 1 2. Alterra-rapport 182. H2,4 H42 H2 H2 H2 H2 H2. VU VU VU LR:nt. Carnivora. Alopex lagopus Canis lupus Cuon alpinus. B. VU LR:nt VU. VU. Canidae. H4. VU LR: cd VU VU. Primates. Cercopithecidae Macaca sylvanus. B. 25. H2,43.

(26) Felidae. Cetacea. Caracal caracal Felis silvestris grampia Lynx lynx Lynx pardina Panthera pardus (Europees?) Panthera tigris (Europees?) Mustelidae Gulo gulo Mustela eversmannii Mustela lutreola Lutra lutra Vormela peregusna peregusna Odobenidae Odobenus rosmarus Phocidae Halichoerus grypus Monachus monachus Phoca caspica Phoca hispida botnica Phoca hispida ladogensis Phoca hispida saimensis Phoca vitulina Ursidae Ursus arctos Ursus maritimus Viverridae Genetta genetta isabelae Balaenidae Balaena mysticetus Eubalaena glacialis Balaenopteriidae Balaenoptera acutorostrata Balaenoptera borealis Balaenoptera edeni Balaenoptera musculus Balaenoptera physalus Megaptera novaeangliae Delphinidae Delphinus delphis Globicephala macrorhynchus Globicephala melas Grampus griseus Lagenorhynchus acutus Lagenorhynchus albirostris Orcinus orca Pseuorca crassidens Stenella coeruleoalba Stenella frontalis. B B4. VU (UK) EN. B B B. VU VU. B B B B B. (DD)5. B. EN. EN (DK, EST, SF, D, LT, LV, PL, R, S) CR VU VU (EST, SF, R, S) VU (R) EN (SF). B B B B6. LR:cd VU (ES) B B. LR:nt EN. B B B B B B. LR:cd (DD) LR:cd LR:cd (DD). B B B B B B B B B B. Hier wordt de hoofdsoort F. silvestris aangeduid In de Rode Lijst wordt alleen de spp. O. r. laptevi genoemd 6 Alle soorten van de familie 7 Alle soorten van de orde 4 5. 26. H2,4 H2,4. H2 H2,4. H2 H2,4 H47. LR:cd (Arctis); EN (Spitsbergen) EN. VU (N-Atlantisch) EN VU. H4 H2,4 H2,4. Alterra-rapport 182.

(27) Steno bredanensis Tursiops truncatus Eschrichtiidae Eschrichtius robustus Monodontidae Delphinapterus leucas Monodon monoceros Phocoenidae Phocoena phocoena Physeteridae Kogia breviceps Kogia simus Physeter macrocephalus Ziphiidae Hyperodon ampullatus Mesoplodon bidens Mesoplodon densirostris Mesoplodon mirus Ziphius cavirostris. (DD) (DD). B B. LR:cd VU (DD). B. VU. B. VU. B B B. LR:cd. Rodentia. Sciuridae Marmota bobak Pteromys volans Sciurus anomalus Sciurus vulgaris Spermophilis citellus Spermophilis suslicus Castoridae Castor fiber Dipodidae Sicista armenica. Alterra-rapport 182. B EN VU VU (GR) EN VU LR:cd (ES) LR:nt; CR (ES) VU (ES) LR:nt VU VU EN LR:cd EN (I). H2,4 B. H2,4 H2,4. B. H2,4. B B B H2,4 B. H2,4 H2,4. B B. H4. B B. H2,4. CR (F) VU EN (PL, SL) LR:cd LR:nt LR:nt VU VU LR:nt. H2. B B B B B. Artiodactyla. Cervidae Cervus elaphus corsicanusEN Bovidae Bison bonasus Capra aegragus Capra aegragus cretica Capra caucasica Capra cylindricornis Capra pyrenaica hispanica Capra pyrenaica pyrenaica Capra pyrenaica victoriae Gazella dorcas Gazella subgutturosa Ovibos moschatus Ovis orientalis gmelinii Ovis orientalis musimon Ovis orientalis ophion Rupicapra pyrenaica Rupicapra pyrenaica ornata Rupicapra rupicapra balcanica Rupicapra rupicapra carthusiana Rupicapra rupicapra caucasica Rupicapra rupicapra tatrica. H2. H2,4. CR. 27.

(28) Sicista betulina Sicista subtilis Hystricidae Hystrix cristata Muridae Acomys minous Acomys nesiotes Calomyscus urartensis Chionomys gud Chionomys nivalis Chionomys roberti Cricetus cricetus Cricetulus migratorius Dinaromys bogdanovi Meriones dahli Mesocricetus newtoni Micromys minutus Microtus bavaricus Microtus cabrerae Microtus feltini Microtus guentheri Microtus oeconomus Microtus tatricus Microtus thomasi Nannospalax leucodon Spalax arenarius Spalax giganteus Spalax graecus Spalax microphthalmus Myoxidae Dryomys laniger Dryomys nitedula Eliomys quercinus Muscardinus avellanarius Myomimus roachi Myoxus glis. Lagomorpha. Leporidae Lepus castroviejoi. LR:nt LR:nt VU LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt VU VU LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt VU VU VU VU VU LR:nt VU LR:nt VU LR:nt. B B. H4. B. H4. B. H4. B B B B. H2,48. B B. H49. B. VU. AVES Gaviiformes. Gaviidae Gavia arctica Gavia immer Gavia stellata. B10 V V V. Podicipediformes. Podicipedidae Podiceps auritus Podiceps grisegena. B B. Hier wordt alleen gerefereerd aan de spp. M.o. arenicola Alle soorten van de familie, uitgezonderd Glis glis en Eliomys quercinus (!) 10 Alle soorten van de orde 8 9. 28. H2,4. Alterra-rapport 182. V.

(29) Podiceps nigricollis Podiceps ruficollis. B B. Procellariformes. Hydrobatidae Hydrobates pelagicus Oceanodroma castro Oceanodroma leucorhoa Pelagodroma marina Procellariidae Bulweria bulwerii Calonectris diomedea Procellaria diomedea Pterodroma feae Pterodroma madeirae Puffinus assimilis baroli Puffinus puffinus Puffinus yelkouan. B11. B VU CR. Pelicaniformes. Pelicanidae Pelecanus crispus Pelecanus onocrotalus Phalacrocoracidae Phalacrocorax aristotelis Phalacrocorax carbo sinensis Phalacrocorax pygmaeus. Ciconiiformes. VU. B14 B. LR:nt. Ardeidae Ardea purpurea Ardeola ralloides Botaurus stellaris Bulbucus ibis Casmerodius albus Egretta garzetta Ixobrychus minutus Nycticorax nycticorax Ciconiidae Ciconia ciconia Ciconia nigra Threskiornithidae Platalea leucorodia Plegadis falcinellus Phoenicopteridae Phoenicopterus ruber. B B B B B B B B B B16 B17. Anseriformes. Anatidae Anser albifrons flavirostris Anser erythropus. B B B B B B. VU. V V V V V V V V V12 V13 V V V15 V V V V V V V V V V V V V. B. V. B. V V. Alle soorten van de familie Hier wordt de hoofdsoort genoemd 13 Hier wordt alleen de ssp. P.p. mauretanicus genoemd 14 Alle soorten van de familie 15 Hier wordt alleen de ssp. Ph.a. desmarestii genoemd 16 Alle soorten van de familie 17 Alle soorten van de familie 11 12. Alterra-rapport 182. 29.

(30) Falconiformes. Aythya nyroca Branta leucopsis Branta ruficollis Bucephala islandica Cygnus cygnus Cygnus bewickii Histrionicus histrionicus Marmaronetta angustirostris Oxyura leucocephala Polysticta stelleri Somateria spectabilis Tadorna tadorna Tadorna ferruginea. Accipitridae Aegypius monachus Accipiter brevipes Accipiter gentilis arrigonii Accipiter nisus granti Aquila adalberti Aquila chrysaetus Aquila clanga Aquila heliaca Aquila pomarina Buteo rufinus Cicaetus gallicus Circus aeruginosus Circus cyaneus Circus macrourus Circus pygargus Elanus caeruleus Gypaetus barbatus Gyps fulvus Haliaeetus albicilla Hieraaetus fasciatus Hieraaetus pennatus Milvus migrans Milvus milvus Neophron percnopterus Pandion haliaetus Pernis apivorus Falconidae Falco biarmicus Falco columbarius Falco eleonorae Falco naumanni Falco peregrinus. VU VU. VU VU VU. B B B B B B B B B B B B B18. LR:nt V VU VU VU. LR:nt. LR:nt. VU. Phasianidae Alectoris barbara Alectoris graeca saxatilis Alectoris graeca whitaken Perdrix perdrix hispaniensis. V V V V V V V V V V V V V V V V V V V V V V V V V V V V. V V V V. Alle soorten van de orde. 30. V V. V V V V V. Galliformes. 18. V V V. Alterra-rapport 182.

(31) Perdrix perdrix italica Tetraonidae Bonasa bonasia Lagopus mutus Tetrao tetrix tetrix Tetrao urogallus cantabricus. V. B. Gruiformes. Turnicidae Turnix sylvatica Gruidae Grus grus Rallidae Crex crex Fulica cristata Porphyrio porphyrio Porzana porzana Porzana pusilla Porzana parva Otitidae Chlamydotis undulata Otis tarda Tetrax tetrax. Charadriiformes. Glareolidae Cursorius cursor Glareola nordmanni Glareola pratincola Charadriidae Arenaria interpres Charadrius alexandrinus Charadrius hiaticula Charadrius leschenaulti Eudromias morinellus Hoplopterus spinosus Pluvialis apricarius Vanellus gregarius Scolopacidae Calidris alba Calidris alpina Calidris ferruginea Calidris maritima Calidris minuta Calidris temminckii Gallinago media Limicola falcinellus Numenius tenuirostris Philomachus pugnax Tringa cinerea Tringa glareola. VU. B B21. V. B B B B B B B22. V V V V V V. VU LR:nt B23 LR:nt. VU. CR. V. V V V V V. B B B B B B. LR:nt. V V19 V V20. B B B B B B B B B B B. V V V. V V V V. De ssp. L.m. helveticus wordt apart opgevoerd Hier wordt alleen de hoofdsoort genoemd 21 Alle soorten van de familie 22 Alle soorten van de familie 23 Alle soorten van de familie 19 20. Alterra-rapport 182. 31.

(32) Tringa hypoleucos Tringa ochropus Tringa stagnatilis Recurvirostridae Himantopus himantopus Recurvirostra avosetta Phalaropodidae Phalaropus lobatus Burhinidae Burhinus oecicnemus Laridae Chlidonias hybrida Chlidonias leucopterus Chlidonias niger Gelochidon nilotica Hydroprogne caspia Larus audouinii Larus genei Larus melanocephalus Larus minutus Larus sabini Pagophila eburnea Sterna albifrons Sterna caspia Sterna dougallii Sterna hirundo Sterna paradisaea Sterna sandvicensis Alcidae Uria aalge. B B B B24 B25. LR:cd. Cuculiformes. Cuculidae Clamator glandarius. Strigiformes. Strigidae Aegolius funereus Asio flammeus Bubo bubo Glaucidium passerinum Nyctea scandiaca. V. B B B B B B B B B B B B. V V V V V V V V V V V V V. B26 VU VU. B B. LR:cd. V V V V V V. B B27 V V V V V. Alle soorten van de familie Alle soorten van de familie 26 Alle soorten van de familie 27 Alle soorten van de orde 24 25. 32. V. B. B B B B. Columbiformes. Pteroclididae Pterocles alchata Pterocles orientalis Columbidae Columba bollii Columba junoniae Columba palumbus azorica Columba trocaz. V V. Alterra-rapport 182.

(33) Caprimulgiformes. Caprimulgidae Caprimulgus europaeus. B28. Apodidae Apus caffer Apus melba Apus pallidus Apus unicolor. B B B B. V. B B B. V. Apodiformes. Coraciiformes. Alecedinidae Alcedo atthis Ceryle rudis Halcyon smyrnensis Meropidae Merops apiaster Coraciidae Coracias garrulus Upopidae Upopa epops. Piciformes. Picidae. Passeriformes. B B. V. B B29. Dendrocopus leucotus Dendrocopus major canariensis Dendrocopus major thanneri Dendrocopus medius Dendrocopus syriacus Dryocopus martius Picoides tridactylus Picus canus. Alaudidae Calandrella brachydactyla Calandrella rufescens Chersophilus duponti Eremophila alpestris Galerida theklae Lullula arborea Melanocorypha bimaculata Melanocorypha calandra Melanocorypha leucoptera Melanocorypha yeltoniensis Hirundinidae Motacillidae Anthus campestris Pycnonotidae Pycnonotus barbatus Laniidae Lanius collurio. V. V V V V V V V V B B B B B B B B B B30 B31 B B32. V V V V V. V V. Alle soorten van de familie Alle soorten van de orde 30 Alle soorten van de familie 31 Alle soorten van de familie 32 Alle soorten van de familie 28 29. Alterra-rapport 182. 33.

(34) Lanius minor Bombycillidae Bombycilla garrulus Cinclidae Cinclus cinclus Troglodytidae Troglodytes troglodytes Prunellidae Muscicapidae. V B B B B34. Turdinae. Cercotrichas galactotes Erithacus rubecula Irania gutturalis Luscinia luscinia Luscinia megarhynchos Luscinia svecica Monticola saxatilis Monticola solitarius Oenanthe finischii Oenanthe hispanica Oenanthe isabellina Oenanthe leucura Oenanthe oenanthe Oenanthe pleschanka Phoenicurus ochruros Phoenicurus phoenicurus Saxicola dacotiae Saxicola rubetra Saxicola torquata Tarsiger cyanurus Turdus torquatus. LR:nt. Sylviinae. Acrocephalus melanocephalus Acrocephalus paludicola Hippolais olivetorum Sylvia nisoria Sylvia ruepelli Sylvia sarda Sylvia undata. Regulinae Muscicapinae. Ficedula albicollis Ficedula parva Ficedula semitorquata. Timaliinae. Panurus biarmicus Paridae Certhiidae. B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B35. VU. B36 B37. B B38 B39. Hier wordt alleen de ssp. T.t. fridanensis genoemd Alle soorten van de familie 35 Alle soorten van de onderfamilie 36 Alle soorten van de onderfamilie 37 Alle soorten van de onderfamilie 38 Alle soorten van de familie 33 34. 34. Alterra-rapport 182. V33. V. V. V. V V V V V V V V V V.

(35) Fringillidae Carduelis cannabina Carduelis carduelis Carduelis chloris Carduelis flammea Carduelis flavirostris Carduelis hornemanni Carduelis spinus Carpodacus erythrinus Coccothraustes coccothraustes Fringilla coelebs ombriosa Fringilla teydea Loxia curvirostra Loxia leucoptera Loxia pityopsittacus Loxia scotica Pinicola enucleator Pyrrhula murina Rhodopechys githaginea Serinus citrinella Serinus pusillus Serinus serinus Sittidae Sitta krueperi Sitta whiteheadi Emberizidae Calcarius lapponicus Emberiza aureola Emberiza caesia Emberiza cia Emberiza cineracea Emberiza cirlus Emberiza citrinella Emberiza hortulana Emberiza leucocephala Emberiza melanocephala Emberiza pusilla Emberiza rustica Emberiza schoeniclus Plectrophenax nivalis Ploceidae Montifringilla nivalis Petronia petronia Sturnidae Sturnus roseus Sturnus unicolor Oriolidae Oriolus oriolus Corvidae Cyanopica cyanus Nucifraga caryocatactes Perisoreus infaustus 39 40. B B B B B B B B B LR:cd. B B B B B B B B B B B40. LR:nt. LR:nt. B B B B B B B B B B B B B. V V V V. V V V V V. B B B B B B B B. Alle soorten van de familie Alle soorten van de familie. Alterra-rapport 182. 35.

(36) Pyrrhocorax graculus Pyrrhocorax pyrrhocorax. B B. V. B. H4. B. H4. B. H4. B B B B B B. H4 H2,4 H4 H4 H4 H4. B. H4 H4 H4 H4 H4 H2,4 H4 H2,441 H2,4 H4 H4. REPTILIA Sauria. Agamidae Stellio stellio Anguidae Ophisaurus apodus Chamaeleonidae Chamaeleo chamaeleon Gekkonidae Cytodactylus kotschyi Phyllodactylus europaeus Tarentola angustimentalis Tarentola boettgeri Tarentola delalandii Tarentola gomorensis Lacertidae Algyroides fitzingeri Algyroides marchi Algyroides moreoticus Algyroides nigropunctatus Archaeolacerta bedriagae Archaeolacerta monticola Gallotia atlantica Gallotia galloti Gallotia simonyi Gallotia stehlini Lacerta agilis Lacerta bonalli Lacerta clarkorum Lacerta danfordi Lacerta dugesii Lacerta graeca Lacerta horvathi Lacerta lepida Lacerta parva Lacerta princeps Lacerta schreiberi Lacerta trilineata Lacerta viridis Lacerta vivipara pannonica Ophisops elegans Podarcis erhardii Podarcisfilfolensis Podarcis hispanica atra Podarcis lilfordi Podarcis melisellensis Podarcis milensis Podarcis muralis Podarcis peloponnesiaca. 41. VU. VU. CR VU EN. LR:nt VU. VU VU. B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B. Hier wordt alleen de ssp. G.g. insulanagae genoemd. 36. Alterra-rapport 182. H4 H4 H4 H4 H2,4 H4 H4 H4 H4 H4 H4 H2,4 H4 H4 H4 H4.

(37) Podarcis pityusensis Podarcis sicula Podarcis taurica Podarcis tiliguerta Podarcis wagleriana Scincidae Ablepharus kitaibelii Chalcides bedriagai Chalcides ocellatus Chalcides sexlineatus Chalcides simonyi Chalcides viridianus Ophiomorus punctatissimus. VU. Serpentes. B B B B B. H2,4 H4 H4 H4 H4. B B B B B B B. H4 H4 H4 H4 H2,4 H4 H4. Boidae. Eryx jaculus Colubridae Coluber caspius Coluber cypriensis Coluber gemonensis Coluber gyarosensis Coluber hippocrepis Coluber jugularis Coluber laurenti Coluber najadum Coluber nummifer Coluber rubriceps Coluber viridiflavus Coronella austriaca Eirensis modesta Elaphe longissima Elaphe quatorlineata Elaphe situla Natrix megalocephala Natrix natrix cetti Natrix natrix corsa Natrix natrix schweizeri Natrix tessellata Telescopus fallax Viperidae Macrovipera schweizeri Vipera albizona Vipera ammodytes Vipera barani Vipera bulgardaghica Vipera darevskii Vipera dinnicki Vipera kaznakovi Vipera latasti Vipera lebetina Vipera pontica Vipera seoanei Vipera urisinii 42. H4 EN CR. B B B B B B B B. VU CR CR CR EN CR CR VU EN. B B B B. H4 H4 H4 H4 H4 H4 H4 H4 H4 H4 H2,4 H2,4 H4 H4. B B. H4 H4. B B B B. H2,4. CR. B B B B. EN. B. H4. H442 H2,4. Behalve de Spaanse populaties. Alterra-rapport 182. 37.

(38) Testudines. Vipera urisinii moldavica Vipera urisinii rakosiensis Vipera wagneri Vipera xanthina. Cheloniidae Caretta caretta Chelonia mydas Eretmochelys imbricata Lepidochelys kempii Dermochelyidae Dermochelys coriacea Emydidae Emys orbicularis Mauremys caspica Mauremys leprosa Testudinidae Testudo graeca Testudo graeca nikolskii Testudo hermanni Testudo marginata. CR EN EN. B B. H4. EN EN CR CR. B B B B. H2,4 H4 H4 H4. EN. B. H4. LR:nt. B B B. H2,4 H2,4 H2,4. VU CR LR:nt. B. H2,4. B B. H2,4 H2,4. B B. H4 H4. B. H4. B B B B B B B B B B B. H2,4 H4 H2,4 H2,4 H4 H2,4 H2,4 H4 H2,4. B B B. H4 H4 H4. B B B43 B. H4 H2,4 H4. AMPHIBIA Anura. Bufonidae Bufo calamita Bufo viridis Discoglossidae Alytes cisternasii Alytes dickhilleni Alytes muletensis Alytes obstetricans Bombina bombina Bombina variegata Discoglossus galganoi Discoglossus jeanneae Discoglossus montalentii Discoglossus pictus Discoglossus sardus Neurergus crocatus Neurergus strauchi Hylidae Hyla arborea Hyla meridionalis Hyla sarda Pelobatidae Pelobates caucasicus Pelobates cultripes Pelobates fuscus insubricus Pelobates syriacus Ranidae Rana arvalis. 43. VU CR LR:cd VU. LR:nt. EN. B. Hier wordt alleen de hoofdsoort genoemd. 38. Alterra-rapport 182.

(39) Caudata. Rana dalmatina Rana holtzi Rana iberica Rana italica Rana latastei. Plethodontidae Hydromantes ambrosii Hydromantes flavus Hydromantes genei Hydromantes imperialis Hydromantes italicus Hydromantes supramontes Proteidae Proteus anguinus Salamandriidae Chioglossa lusitanica Euproctes asper Euproctes montanus Euproctes platycephalus Mertensiella caucasica Mertensiella luschani Salamandra atra aurorae Salamandra lanzai Salamandra terdigitata Triturus carnifex Triturus cristatus Triturus dobrogicus Triturus italicus Triturus karelinii Triturus montandoni Triturus marmoratus. B B B B B. H2. LR:nt. B B B B B. H2,4 H2,4 H2,4 H2,4 H4 H2,4. VU. B. H2,4. VU. B B B B. H2,4 H4 H4 H4. B B44 B B B B B B B B. H2,4 H2,4 H4 H2,4 H4 H2,4. EN LR:nt. LR:nt LR:nt. CR LR:nt VU CR VU LR:cd. H4 H4 H4. CEPHALASPIDOMORPHI Petromyzontiformes. Petromyzontidae Eudontomyzon danfordi Eudontomyzon hellenicus Eudontomyzon vladykovi Lampetra fluviatilis Lampetra planeri Lethenteron zanandreai Petromyzon marinus. LR:nt VU LR:nt LR:nt LR:nt EN. B. H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2. ELASMOBRANCHII Hexanchiformes. Hexanchidae Hexanchus griseus. VU. Odontaspididae Carcharias taurus. EN. Lamniformes 44. Hier wordt alleen de hoofdsoort genoemd. Alterra-rapport 182. 39.

(40) Lamnidae Carcharodon carcharias Lamna nasus Cetorhinidae Cetorhinus maximus. VU VU. B. VU. B. Carcharhinidae Carcharhinus limbatus Carcharhinus obscurus Carcharhinus plumbeus. VU EN VU. Squalidae Dalatias licha. VU. Carcharhiniformes Squaliformes Pristiformes. Pristidae. Pristis pristis. EN. ACTINOPTERYGII Acipenseriformes. Acipenseridae Acipenser gueldenstaedti Acipenser naccarii Acipenser nudiventris Acipenser persicus Acipenser ruthenus Acipenser stellatus Acipenser sturio Huso huso. EN EN VU EN CR EN. Clupeidae Alosa macedonia Clupeonella abrau muhlisi. VU VU. H245. VU. H2 H2 H2,4 H2. Clupeiformes. Cypriniformes. Cyprinidae Alburnus albidus Alburnus vulturius Anaecypris hispanica Aspius aspius Aulopyge hugeli Barbus caninus Barbus capito Barbus comizo Barbus euboicus Barbus guiraonis Barbus haasi Barbus meridionalis Barbus microcephalus Barbus plebejus Barbus prespensis Barbus sclateri Barbus steindachneri Barbus tyberinus. 45. EN. B. H2,4. B B. H2,4. EN VU LR:nt. H2 H2. VU CR VU VU. H2. VU LR:nt VU LR:nt VU LR:nt. H2. Hier worden alle Alosa spp. bedoeld. 40. Alterra-rapport 182.

(41) Carassius carassius Chalcalburnus belvica Chalcalburnus chalcoides Chondrostoma genei Chondrostoma holmwoodi Chondrostoma lusitanicum Chondrostoma polylepis Chondrostoma prespensis Chondrostoma scodrensis Chondrostoma soetta Chondrostoma toxostoma Gobio albipinnatus Gobio uranoscopus Iberocypris palaciosi Ladigesocypris ghigii Leuciscus illyricus Leuciscus keadicus Leuciscus lucumontis Leuciscus microlepis Leuciscus polylepis Leuciscus souffia Leuciscus svallize Leuciscus ukliva Pachychilon pictum Paraphoxinus alepidotus Paraphoxinus croaticus Paraphoxinus ghetaldi Paraphoxinus metohiensis Phoxinellus pleurobipunctatus Pseudophoxinus beoticus Pseudophoxinus stymphalicus Rhodeus sericeus amarus Rutilus alburnoides Rutilus arcasii Rutilus lemmingii Rutilus macedonicus Rutilus macrolepidotus Rutilus meidingeri Rutilus pigus Rutilus rubilio Scardinius graecus Vimba melanops Cobitidae Cobitis calderoni Cobitis conspersa Cobitis meridionalis Cobitis paludica Cobitis taenia Cobitis trichonica Misgurnis fossilis Sabanjewia aurata Sabanjewia larvata. Siluriformes. Siluridae Silurus aristotelis. Alterra-rapport 182. LR:nt LR:nt LR:nt VU VU LR:nt CR. EN VU VU VU LR:nt VU EN VU VU LR:nt VU VU VU VU LR:nt EN LR:nt VU LR:nt VU EN VU VU VU LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt. H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2. H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2 H2. 41.

(42) Salmoniformes. Umbridae Umbra krameri Salmonidae Acantholingua ohridana Coregonus oxyrhynchus Hucho hucho Salmo carpio Salmo letnica Salmo marmoradus Salmo macrostigma Salmo salar Salmothymus obtusirostris. Cyprinodontiformes. VU VU DD EN VU VU. EN EN. Gasterosteidae Pungitius hellenicus. Syngnathiformes. CR. Syngnathidae Hippocampus hippocampus Hippocampus ramulosus. Synbranchiformes. VU. Cottidae. Perciformes. Percidae. Cottus ferruginosus Cottus gobio Cottus petiti. Gymnocephalus schraetzer Percarina demidoff Romanichthys valsanicola Zingel asper Zingel streber Zingel zingel Serranidae Epinephelus marginatus Sparidae Pagrus pagrus Gobiidae Economidichthys pygmaeus Economidichthys trichonis Knipowitschia croatica Knipowitschia punctatissima Knipowitschia thessala Padogobius martensii Padogobius nigricans Padogobius panizzai Pomatoschistus canestrinii Pomatoschistus tortonesei. 42. H2,4 H2 H2 H2 H2. EN. Cyprinodontidae Aphanius fasciatus Aphanius ibericus Valencia hispanica Valencia letourneuxi. Gasterosteiformes. B. B B B B. B B H2 H2 H2. CR VU VU CR CR VU VU. H2 H2 H2,4. H2 B. H4 H2. LR:nt EN VU VU VU VU VU LR:nt VU B B. Alterra-rapport 182. H2 H2 H2.

(43) Chimaeriformes. Chimaeridae Mobula mobular. B. ARACHNIDA Araneida. Linyphiidae Troglohyphantes gracilis Troglohyphantes similis Troglohyphantes spinipes Pisauridae Dolomedes plantarius Hexathelidae Macrothele calpeiana. VU VU VU VU B. H4. CRUSTACEA Amphipoda. Hadziidae Hadzia fragilis stochi Niphargidae Carinurella paradoxa Niphargobates lefkodemonaki Niphargobates orophobataVU Niphargus aberrans Niphargus elegans zagrebensis Niphargus hadzii Niphargus hrabei Niphargus orcinus orcinus Niphargus ilidzensis slovenicus Niphargus sphagnicolus Niphargus spoeckeri Niphargus stenopus Niphargus stygius stygius Niphargus timavi Niphargus valachicus. VU EN VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU. Chydoridae Alona hercegovinae Alona sketi Alona smirnovi. VU VU VU. Chirocephalidae Chirocephalus croaticus Chirocephalus pelagonicus Chirocephalus reiseri. VU VU VU. Diaptomidae Dussartius baeticus Stygodiaptomus kieferi Stygodiaptomus petkovskii. VU VU VU. Leptesteriidae Eoleptesteria spinosa. VU. Anomopoda Anostraca Calanoida. Conchostraca. Alterra-rapport 182. VU VU VU. 43.

(44) Limnadiidae Imnadia banatica Imnadia cristata Imnadia panonica. VU VU. Cyclopidae Acanthocyclops hypogeus Metacyclops gasparoi Metacyclops postojnae. VU VU VU. Astacidae Astacus astacus Austropotamobius pallipes Austropotamobius torrentium Troglocaris anaphthalmus Ocypode cursor Pachyplasma giganteum. VU VU VU VU. Cyclopoida Decapoda. Harpacticoida. Isopoda. Ameiridae Nitocrella slovenica Nitocrella stochi Canthocamptidae Elaphoidella franci Elaphoidella jeanneli Elaphoidella kieferi Paramorariopsis anae Pseudomoraria triglavensis. VU. H2 B B. VU VU VU VU VU VU VU. Asellidae Asellus aquaticus carniolicus EN Asellus aquaticus cavernicolus VU Asellus aquaticus cyclobranchialis EN Proasellus parvani orientalis VU Proasellus parvulus VU Proasellus slovenicus VU Sphaeromatidae Monolistra bolei EN Monolistra calopyge VU Monolistra racovitzai cocpyge EN Monolistra schottlaenderi VU Monolistra spinosissima EN Trichoniscidae Androniscus stygius dentatus VU Calconiscellus gotscheensis VU Haplophthalmus abbreviatus VU Haplophthalmus rhinoceros VU Metatrichoniscoides celticus VU Moserius percoi VU. Podocopida. Cyprididae Pseudocandona aemonae Pseudocandona cavicola Pseudocandona pretneri Pseudocandona trigonelia. 44. VU VU VU VU. Alterra-rapport 182.

(45) INSECTA Coleoptera. Buprestidae Buprestis splendens Carabidae Carabus intricatus Carabus olympiae Cerambycidae Cerambyx cerdo Morimus funereus Rosalia alpina Cucujidae Cucujus cinnaberinus Dystiscidae Acilius duvergeri Agabus clypealis Agabus hozgargantae Deronectes aljibensis Deronectes depressicollis Deronectes ferrugineus Dytiscus latissimus Graphoderus bilineatus Graptodytes delectus Hydrotarsus compunctus Hydrotarsus pilosus Meladema imbricata Meladema lanio Rhitrodytes agnus Lucanidae Lucanus cervus Scarabaeidae Osmoderma eremita. VU EN EN EN VU VU VU. Formicidae Anergates atratulus Camponotus universitatis Chalepoxenus kutteri Chalepoxenus muellerianus Chalepoxenus tauricus Doronomyrmex goesswaldi Doronomyrmex kutteri Doronomyrmex pacis Epimyrma adlerzi Epimyrma bernardi Epimyrma corsica Epimyrma kraussei Epimyrma ravouxi Epimyrma stumperi Epimyrma tamarai Epimyrma zaleskyi Formica aquilonia Formica lugubris Formica nigricans Formica polyctena Formica pratensis. VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt. Hymenoptera. Alterra-rapport 182. VU. B. H2,4. LR:nt VU. B. H2,4. VU VU VU. B B. H2,4 H2 H2,4. VU. B. H2,4. B B. H2,4 H2,4. EN CR EN CR VU EN. H2 VU. B. H2,4. 45.

(46) Lepidoptera. Formica rufa Formica uralensis Formicoxenus nitidulus Harpagoxenus sublaevis Lasius reginae Leptothorax buschingeri Leptothorax ergatogyna Myrmecoxenus gordiaginiVU Myrmica bibikoffi Myrmica faniensis Myrmica hirsuta Myrmica laurae Myrmica lemasnei Myrmica myrmicoxena Myrmica samnitica Myrmica symbiotica Myrmica winterae Plagiolepis ampeloni Plagiolepis grassei Plagiolepis regis Rossomyrmex minuchae Rossomyrmex proformicarum Strongylognathus alboini Strongylognathus alpinus Strongylognathus arnoldii Strongylognathus caecilia Strongylognathus cecconii Strongylognathus chelifer Strongylognathus christophi Strongylognathus dalmaticus Strongylognathus destefanii Strongylognathus emeryi Strongylognathus huberi Strongylognathus insularis Strongylognathus italicus Strongylognathus karwajewi Strongylognathus kraochvilli Strongylognathus pisarskii Strongylognathus rehbinderi Strongylognathus ruzskyi Strongylognathus silvestrii Teleutomyrmex kutteri Teleutomyrmex schneideri. Lasiocampidae Eriogaster catax Phyllodesma ilicifolia Lycaenidae Argiades zullichi Lycaena dispar Maculinea alcon Maculinea arion Maculinea nausithous Maculinea teleius Plebicula golgus. 46. LR:nt LR:nt VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU EN LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt EN. B. H2,4. B. H2,4. B B B B. H4 H2,4 H2,4 H2,4. Alterra-rapport 182.

(47) Polyommatus galloi EN Polyommatus humedusae CR Nymphalidae Apatura metis Euphydryas aurinia Fabriciana elisa Hypodryas maturna Papilionidae Archon apollinus LR:nt Papilio alexanor Papilio hospiton Parnassius apollo VU Parnassius mnemosyne Zerynthia polyxena Satyridae Coenonympha hero Coenonympha oedippus LR:nt Erebia calcarea Erebia christi LR:nt Erebia sudetica Lopinga achine Melanargia arge Sphingidae Hyles hippophaes Proserpinus proserpina. B B B B. H4 H2 H4 H2,4. B B B B B. H4 H2,4 H4 H4 H4. B B B B B B B. H4 H2,4 H2,4 H2,4 H4 H4 H2,4. B B. H4 H4. LR:nt. B. H2,4. LR:nt. B. H4. Mantodea. Mantidae Apteromantis aptera. Odonata. Aeshnidae Aeshna viridis Calopterygidae Calopteryx syriaca Coenagrionidae Coenagrion hylas freyi Coenagrion mercuriale Cordulegasteridae Cordulegaster mzymtae Cordulegaster trinacriae Corduliidae Macromia splendens Oxygastra curtisii Gomphidae Gomphus graslini Lindenia tetraphylla Onychogomphus assimilis Ophiogomphus caecilia Stylurus flavipes Lestidae Sympecma braueri Libellulidae Brachythemis fuscopalliata Leucorrhinia albifrons. 46. B B. B CR VU. B B. H246 H2. B. H2,4. VU VU. B B. H2,4 H2,4. VU. B B. H2,4 H2,4. B B. H2,4 H4. B. H4. B B. H4. VU. VU. Hier wordt alleen de hoofdsoort genoemd. Alterra-rapport 182. 47.

(48) Orthoptera. Leucorrhinia caudalis Leucorrhinia pectoralis. Acridiidae Chorthippus acroleucus Miramella irena Odontopodisma montana Odontopodisma rubripes Zubovskia banatica Tetrigidae Bienkotetrix transsylvanicus Tettigoniidae Baetica ustulata Isophya harzi Metrioptera domogledi Onconotus servillei Sago pedo. B B. H4 H2,4. B. H2,4. B. H4. B. H4 H2. VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU VU. HIRUDINEA Arhynchobdellae. Hirudinidae Hirudo medicinalis. LR:nt. BIVALVIA Unionoida. Margaritiferidae Margaritifera auricularia CR Margaritifera margaritifera EN Margaritifera margaritifera durrovensis CR Unionidae Pseudanodonta complanata LR:nt Unio crassus LR:nt. H2,4. Mytiloida Myoida. Mytilidae Lithophaga lithophaga Pinnidae Pinna nobilis Pinna pernula. B. Pholadidae Pholas dactylus. B. B. GASTROPODA Archaeogastropoda. Patellidae Patella ferruginea Patella nigra Trochidae Gibbula nivosa. B. B. Mesogastropoda. Aciculidae Platyla foliniana. 48. H4 B. VU. Alterra-rapport 182. H4 H4.

(49) Platyla lusitanica Renea bourguignatiana Renea gormonti Renea moutoni Renea paillona Renea singularis Cyclophoridae Craspedoma hespericum Craspedoma lyonnetianum Craspedoma trochoideum Cymatiidae Charonia rubicunda Charonia tritonis Cypraeidae Erosaria spurca Luria lurida Schilderia achatidea Zonaria pyrum Hydrobiidae Alzoniella hartwigschuetti Arganiella excilis Belgrandiella alticola Belgrandiella austriana Belgrandiella bojnicensis Belgrandiella fuchsi Belgrandiella ganslmayri Belgrandiella mimula Belgrandiella parreysi Belgrandiella pelerei Belgrandiella pyrenaica Belgrandiella slovenica Belgrandiella styriaca Belgrandiella wawrai Bythinella badensis Bythinella bavarica Bythinella bicarinata Bythinella carinulata Bythinella compressa Bythinella cylindrica Bythinella dunkeri Bythinella padiraci Bythinella pupoides Bythinella vesontiana Bythinella viridis Bythiospeum acicula Bythiospeum articense Bythiospeum cisterciensorum Bythiospeum elseri Bythiospeum garnieri Bythiospeum geyeri Bythiospeum noricum Bythiospeum pfeifferi Bythiospeum quenstedti Bythiospeum reisalpense Bythiospeum sandbergeri. Alterra-rapport 182. VU VU VU VU VU VU LR:cd LR:cd LR:cd B B B B B B VU VU VU CR VU VU CR CR CR CR VU VU CR CR VU VU CR LR:nt VU VU VU VU LR:nt LR:nt VU VU VU CR LR:nt VU EN EN EN VU EN VU. 49.

(50) Mitridae. Bythiospeum tschapeki Falniowskia neglectissimum Fissuria bovi Graziana klazenfurtensis Hauffenia kerschneri Hauffenia wienerwaldensis Hydrobia scamandri Iglica kleinzellensis Litthabitella elliptica Lobaunia danubialis Moitessieria corsica Moitessieria juvenisanguis Moitessieria lineolata Moitessieria locardi Moitessieria rayi Palacanthilhiopsis vervierrii Paladilhia hungarica Paladilhia pleurotoma Paladilhiopis borguignati Plagigeyeria conilis Pseudamnicola anteisensis Sadleriana pannonica. Mitra zonata Tonnidae Tonna galea Vermetidae Dendropoma petraeum Viviparidae Viviparus acerosus. Neogastropoda. Ranellidae Cymatium parthenopaeum Ranella olearia Muricidae Latiaxis babelis. Styllomatophora. Agriolimacidae Deroceras vascoana Deroceras tarraceuse Arionidae Geomalacus maculosus Bulimulidae Napaeus nanodes Chondrinidae Solatopupa psarolena Clausiliidae Alopia bielzii clathrata Boettgeria obesiuscula Bofiliella subarcuata Charpentieria diodon Lamnifera pauli Lampedusa imitratix Lampedusa melitensis Macrogastra lineolata euzieriana. 50. EN LR:nt VU EN EN EN VU EN VU EN VU VU LR:nt VU LR:nt VU LR:nt VU VU VU VU VU B B B LR:nt LR:nt LR:nt. B. LR:nt LR:nt VU B LR:cd LR:nt LR:nt VU VU LR:nt VU VU CR LR:nt. Alterra-rapport 182. H2,4.

(51) Muticaria macrostoma Cochlicopidae Cryptazeca elongata Cryptazeca kobelti Cryptazeca monodonta Cryptazeca spelaea Cryptazeca subcylindrica Cryptazeca vasconica Discidae Discus defloratus Discus guerinianus Discus scutula Ferussaciidae Amphorella iridescens Amphorella melampoides Amphorella producta Cecilioides connollyi Cecilioides eulima Cylichnidia ovuliformis Sculptiferussacia clausiliaeformis Geomitriidae Actinella actinophora Actinella anaglyptica Actinella carinofausta Actinella effugiens Actinella fausta Actinella giramica Actinella obserata Actinella robusta Caseolus calculus Caseolus commixta Caseolus leptostictus Caseolus sphaerula Caseolus subcalliferus Discula bicarinata Discula bulweri Discula cheiranthicola Discula echinulata Discula leacockiana Discula lyelliana Discula oxytropis Discula tabellata Discula tectiformis Discula testudinalis Discula tetrica Discula turricula Disculella spirulina Geomitra delphinuloides Geomitra moniziana Geomitra tiarella Helicidae Allognathus graellsianus Chilostoma cinguellum Chilostoma rossmaessleri Codringtonia acacrianica. Alterra-rapport 182. LR:nt VU EN VU VU VU LR:nt LR:nt. B B. H2,4 H2,4. B B. H2,4 H2,4. B. H2,4. B. H2,4. B. H2,4. B. H4. B. H4. B. H2,4. VU VU VU VU CR VU VU LR:nt VU LR:nt VU LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt VU LR:cd VU VU EN VU VU VU VU VU EN VU CR CR VU VU CR EN EN LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt. 51.

(52) Codringtonia codringtonii Cylindrus obtusus Elona quimperiana Helix ceratina Helix godetiana Helix obruta Helix subplicata Hemicycla adansoni Hemicycla berkeleyi Hemicycla inutilis Hemicycla maskaensis Hemicycla pouchet Hemicycla saulcyi Iberus qualtieranus Idiomella subplicata Lampadia webbiana Lemniscia calva Lemniscia michaudi Leptaxis caldeirarum Leptaxis erubescens portosancti Leptaxis furva Leptaxis terceirana Leptaxis vetusa Leptaxis wollastoni Pseudocampylaea podocampylaea Spirorbula latens Spirorbula obtecta Spirorbula squalida Theba arinagae Hygromiidae Atenia quadrani Canariella leprosa Canariella phtonera Candidula setubalensis Cryptosaccus asturiensis Helicella bierzona Helicella gasulli Helicella mariae Helicella orzai Helicella stiparum Helicella striatitala Helicella zaratei Helicella zujarensis Hygromia golasi Montserratina bofilliana Oestophora ortizi Obelus despreauxii Plentusia vendia Pyrenaearia cotiellae Pyrenaearia daanidentata Pyrenaearia molae Pyrenaearia navasi Pyrenaearia oberthueri Pyrenaearia organiaca Pyrenaearia parva. 52. LR:nt LR:nt CR LR:nt VU LR:cd LR:nt LR:cd LR:nt VU CR LR:nt VU VU LR:cd VU EN VU VU VU CR EN LR:nt VU LR:nt LR:nt VU. B. H2,4. B. H2,4. LR:cd LR:cd VU LR:nt VU LR:nt VU LR:nt VU LR:nt LR:nt LR:nt VU LR:nt LR:nt VU LR:nt LR:nt VU VU LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt. Alterra-rapport 182.

(53) Pyrenaearia poncebensis Pyrenaearia velascoi Suboestophora altamirai Suboestophora hispanica Suboestophora jeresae Trochoidea betulonensis Trochoidea claudinae Trochoidea gharlapsi Trochoidea jimenensis Trochoidea molinae Trochoidea montserratensis Trochoidea pseudojacosta Trochoidea zaharensis Tyrrheniella josephi Xerosecta adolfi Limacidae Malacolimax wiktori Orculidae Orcula fuchsi Papillodermidae Papilloderma altonagai Parmacellidae Parmacella tenerifensis Pupillidae Lauria fanalensis Leiostyla abbreviata Leiostyla callathiscus Leiostyla cassida Leiostyla cheiligona Leiostyla concinna Leiostyla corneocostata Leiostyla degenerata Leiostyla ferraria Leiostyla filicum Leiostyla gibba Leiostyla heterodon Leiostyla laevigata Leiostyla lamellosa Leiostyla laurinea Leiostyla monticola Leiostyla relevata Leiostyla simulator Leiostyla vermiculosa Succineidae Catinella arenaria LR:nt Valloniidae Spelaeodiscus tatricus Vallonia declivis Vertiginidae Truncatellina arcyensis Vertigo angustior Vertigo genesii Vertigo geyerii Vertigo moulinsiana Vitrinidae. Alterra-rapport 182. LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt VU LR:nt LR:nt VU LR:nt VU LR:nt CR VU VU LR:nt LR:nt LR:nt LR:nt EN VU CR VU CR VU VU VU VU VU VU CR CR VU LR:cd VU VU CR VU. B. H2,4. B. H2,4. B. H2,4. B. H2,4. B. H2,4. VU LR:nt EN LR:cd LR:cd LR:cd LR:cd. H2 H2 H2 H2. 53.

(54) Insulivitrina machadoi Insulivitrina mascaensis Insulivitrina reticulata Insulivitrina tuberculata Zonitidae Oxychilus amaltheae Oxychilus agostinhoi Oxychilus basajauna Oxychilus lineolatus Vitrea pseudotroli Zonites anaphiensis Zonitoides jaccetanicus. LR:nt LR:nt EN LR:nt VU VU LR:nt VU VU LR:nt EN. ANTHOZOA Gorgonacea. Plexauridae Eunicella verrucosa. VU. ECHINODERMATA Echinoidea. Echinidae Centrostephanus longispinus Echinus esculentus. Asteroidea. Asteridae Asterina pancerii Ophidiaster ophidianus. 54. LR:nt. B B B. Alterra-rapport 182. H4.

(55)

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Door de grotere openheid, door een tekstvoorstel waar de relatie russen de burger en de Europese overheid als nooit tevoren een prominente plaats heeft gekregen, door dui­ delijk

Publisher’s PDF, also known as Version of Record (includes final page, issue and volume numbers) Please check the document version of this publication:.. • A submitted manuscript is

Sylvia Verschueren en Stef Mermuys Bij deze Afzettingen is een enquête over excursies en web-..

Na aankomst in Morioka werd een korte voordracht gegeven voor een vrij kleine groep stafleden en studenten, waarbij het taalprobleem zo groot bleek te zijn, dat, op mijn verzoek,

In het bijzonder onderzoeken we of België een monistisch stelsel van over- dracht heeft , waarbij de eigendom tussen partijen overgaat door het sluiten van de

Zo behandelt Vincent Sagaert uitvoerig wat het lot is van de zakelijke en persoon- lijke gebruiks- en genotsrechten in geval van onteigening, meer bepaald of, en zo ja wanneer,

Voor bestuiving op het niveau van een plan- tengemeenschap is de insectendiversiteit eveneens be- langrijk: de juiste bestuivers voor verschillende planten- soorten moeten

Vooral vaders tot 45 jaar zijn van mening dat ze meer tijd aan hun kind(eren) zouden moeten besteden (47% van hen is deze mening toegedaan, tegenover 35% bij de oudere