Die O.B. Jaargang 4, no.44

(1)

Geregistreer aan die H.P.K. all 'o Nuunbluti

Die T'o

lln

;bezr<>ging

is

d

ie

gemobilisccrde

Afri!wner·

dom

op

die

strydpad o

m

,

di<>

cie

wlk aan

beu;

incl

lc

plaas

in cic land.

I

c

'n

Po

litielie

party

IS

di

e

p

ri

N1te

ff'(h· v

an di

e

beroeps

-poliLici

op die

liito

o

rlc-pad

om die

lam.lsbewiud

von die

volh

te b

uit

.

VIERDE JAARGANG. _WOE~SDAG,₂₆SEPT. 1915. - 0. 44.

Hcrf)TSe:nis van

1 Hongcrsi1lOOd

9 Adj.-K

.G. In Hopcf

ie

ld

Die kommando van Iiopeficld het

verlede Woensdagannd die eer gehad

om die Adjunk.l(.G., genl.

J.

A.

Smith, in hul midde te he.

· w

erlfJoos

lJLeid

Nood

saaklikhei

d van

Begin

9

n

Nuwe

llol>we

l

die

oorlog

n

og

shaars

ve

rby is,

lt

et

die c

lta

os

daart'(lll

reeds

1/0lt

al

'

n

£0111/CUI(I(I/, IIOWCC op die OOrtVO!lFIC!IC

sowel

as die

oorwimwar

gtdaai,

wat

vi

r

a

lbei

op

sy

b

este

elle

ndige

s

ulok

e

ljare

voorspe

l

.

Te

n

o

p

sig

t

e

van

di

e

ooncmmene

is di

e

na<Y

lll

dst

c

r

.

l!ongenmood en

p

estil

eusie

sl.·y11

o

m

:e

nnydelik Twl

l

ot

te

tcee:; .

.

,Ons

jaag

tcen

tyd

o

m

duise11dc

t

e

red ran

'n

h

o11ger

-dood en !'pid

emies", h

ct 1!

e

rbe

rt

L(>

/

wwn, cliref.-

t

e

u

r·gen

e

raal

van

lP\'RUA, vcrhlaar

.

'

n

A

j

vaa

rdiging

t~at

di

e E11gels<}

1.-erl.-c vert

eem

coo

rdi

g

lwt,

h

c

t oulangs

lml

optmg

t

ing

by

d

i

e

lJriis

e

Pre

mie

r

gemaal.-

om.

h

om te

spreeh

r.

o

.

P

.

,

b

c

-tre

urc1lswaarclige"

toc.sta

n

d

e

in

l~uropa,-

ver

a

l

me

t

,

b

e

t

.

r

e

h-king

tot

Duitse 'v

lu

gtcl

i

nge

.

Die

h

elc

Europese

lw

is

hom

lh

t

g

is

totaaf o

n

twrig

en E

uro

p

a

e

r

vaar

r·mtdag

sy

eenlwid

uz

sy

gemeenslwplike

ellende

.

Boonop is Europa 'n draaikolk van politieke intrige wat nie a!leen geves

tigde regering onmoomlik maak nie, maar tcrselfdertyd ook aile hoop op

ordeskepping uitskakel.

ENGELAND VRA BROOD

In die Amerikaanse l~aad van V er teenwoo rdigers het 'n lid tdgeroep: .,Die Bdtte dink skynbaar dat die

wcreld 'n bestaan aan Brittanje ver skuldig is en dat die Amerikaanse

belastingbctalers hulle skuld meet be taal". Harold Kr.utson, 'n ander lid,

het gevra: .. Dink my kollegas nie ook

dat dit darem erg astrant is vir n

!and Wilt ons reeds met 6,500 miljoen dollar ( ongcveer £13 7 5. mil joen) ne ruk. hct. en in die oortog 29.500 mil

joen dolku se bmikleenhulp ontvang

het, om non hicrnatoe te kom en te vra dat ons hom moet vertrou · nie?"

Dit toon die gees waarin die Ame• riknners die Engelse se noodkcete

ontvanH· Dit skyn asof Engcland bankrot is en bv Amerilm vir brood moet be del. En-vcrwvh:r.d soou die

Amerikaansc oorwinnaar sy Engclsc bonclgenoot toe: ,B:!sef julie dat die V.S.A. ook bedrcig word deur 'n

ecn;terang~e gevn::1r van wcrkloos•

heid?" Dat hicrdie vraag nic ydcl is

nic, gctuig die jongste persberigte oor

lll'bcidersmoeilikhedc in die V.S.A. WERKLOOSHEID IN V.S.A. Ongcvecr 220,000 werkers sit van

dag sonder werk in daardie groot land weens arbeidsgeskille. Nog 335,000 in die motorbedryf aileen

drcig om tot staking oor te gaan.

Tussen twee en drie miljoen werkcrs is alreeds werkloos ten gevolge van

die opscgging van oorlogskontrakte.

President liarry S. Truman het aan

gckondig dat hy gaan ingryp in die huidige arbeidsgeskille ten einde te

verhocd dat dit tot 'n nasionalc ramp

,onl wikkel.

W aar I& dan die knoop as oor•

wonnenc en oorwinnaar ewe ver'

nietigend verslaan uit die oorlog tree? Wie is dan elk oorwinnaar?

In hierdic verband is dit belangwck

kcnd om te Jet op die verkluring van Philip Murray, hoof vnn die -Ver

enigde Staalwerkersbond in die

V.S.A. Hy bewcer dat gedurendc die vyf jaar van oorlogsproduksic die

stnalbedry£ die Ameriknclllse volk

mcer ns £500,000,000 lant bc(aal het

aan ,opcnlike en verborge winste". Dit wil dus voorkom dut nietecn st'li1nde ul die oorlogvoerende volke

verloor het, die kapitnliste tog hul

houv<~s op die volke heelwat ver

stewig het.

'N NUWE BEGil\T

As die volke van die wcreld n nn oorlogse tydperk wil intree, wat anders as die tydpexk wut gevolg

het op die vrede van V ersnilles, ge kenmerk sal word deur bestnansvei.

ligheid en voorspoed, instede van

stnkings, werklooshcid en ellende, dun meet die stryd teen die kapita listiese stclsel aangeknoop word; dan

moct die sosialistiese leuse van: ee:'

vir Clllnal. en alma! vir een, aanvanr word, en die kaoitalistiesc leuse van:

alma! vir die kapitalis en die kapita lis vir homself. oorboord gcgooi word.

Dit is duidelik dnt die wcreld nic

knn hervat waar hy voor hicrdie oor•

log gcios het nic. 'n N uwe ben in

moet gemaak word. In Suid .i\frika

ook.

S.A. SE PROBLEEMSKULD

In ons eie land ~kuii <lie regering

nog maar steeds die werklikhcid op

die toekoms af.

Die probleem vnn volle indiens ncming en die behocfte aan totnlc

volksversorging, in die sin dnt clke volkslid 'n huis, kos en kbe kan be.

I

kom, bly vir die rcgering steeds net skcmas op papier. Vir 'n groeiende

aantal mense, egter, en vir terugge

keerde soldate onder andere, word hierdie problcem en behoefte steeds

meer en mecr aktuecl; sovecl so dat

dit reeds aile ander probleme van die

huisgesin oorheers.

Met die regering se onafgeloste problecmskuld en die volk sc toe·

ncrnende ontevrcdcnheid daaroor, as buffer tusscn bulle en die volk se

rcgmntige afsku word die kommuniste

in ons lund steeds as(mnter, tot so'n mate dat hulle selfs al Ol)enlilce bot• ,sings in die strafe van ons land wang. Ten spyte vnn dit alles berus die

Afrikanervolk in sy verdeeldheid.

Die tyd is ryp vir ccnheid. Die

wcrk is daar. Die volk moet opnuut begin bou aan 'n veiliae toekoms vir

hom.

On1

100 IV!ense

~1

jljoen

tc Re

d

'n

V

erslag

wot

dew

· di

e

A. 1n

erik

aan

se

r

c

gc

,.ing

opg

e-stc£

e

n

op

e

n

baar

gcm

aah

is,

lui

dat

tfLSSefl

t;

cn e

n

twaalf

rniljo

e

n t

on

r

•oedse

l

nodig

is

o

m

die

ve

nnindcrd

e voorrade

aan te L'lll os

7

00 mi

l

j

o

e

n

m

ense in die b<>rryde gebiede

v

a

n E

urOJiO

va

n

onde

r

voe

-d

i

.

ng

,

lydi

n

g en

siek

te

g

e

· v

ry

waa

r

moe

t

1vo

rd

.

f-fie

rby

'lCOrd ·

uit,

dnddih

ve

rkla

m

· dot

dif>

gcnoemde

h

oeL:cellteid

roedscl

n

ie die

Eu.ropese

Bit

l!OEFTE

sol

bem·edig

nie;

maar

llit sal

t

og

h

elp

om m il.iomw

me11se

in

bcvryd

c

En

ropa

v

an

ver-lwngcrin

g

en 'n

h

ongerdood

te

r

e

d.

'n

Eg

te

S

u id-

A j

ri

1 .-om

r

sc

Produk

0 Kry dit by u Kandelaar of Apteker

I Iy het verklaar dat hy laaste on.

der Ieiding van wyle genl. Munie Maritz deur Hopefield getrek hct.

Daarna het hy vir die gehoor ver.

duidelik wat die strewe van die Osse.

wabrandwag is.

Hy het ges~: Die staat en die volk is nie meer een nie. Die volk is ver.

deeld op gr0ndslag van partyskap.

Ons hct mck<~ar leer haat onder die

partystelsel.

Die

0.13.

het nog altyd dieselfde plcidooi gclewer: .,Moenie vir jou mcae Afrikaner vra wat hy gister

w;t; nic, of watter baadjie hy gis.tcr

am.gehad het nie, maar kyk na Clie

Afrikanerhart wat onder daardie

baadjie klop'". Dit is die hervorming

wat die

0.8.

teweeg wil bring.

Die O.B. aanvaar die feit dat die

graanboere aileen weet wat bulle be.

hoeftes is; waarom meet hulle dan deur 'n advokaat verteenwoordig

word? Die

0.8.

wil he dat die be.

roepe vcrteenwoordig moet word. Hy · glo in 'n geen party,stelsel.

Na die Adjunk,K.G. se besiclende toespraak het alma! op aandag gc. kom en is .,Die Stem van Suid.

Afrika'" gesing.

Die vergadcring is op die plaas

Klipfontcin van kommandant

J.

du

Toit gehou. O.B .• vlae het die ver.

gndersaal versier.

Na afloop van die verrigtingc, wut

deur l-loof komdt. D.

J

.

Kotz6 vnn

Moorreesburg met gebed geopen is, is daar verversings bedicn en die ge hoor het O.B .• liedere met klavier.

begcleiding gesing. Die vergaderinf)

wus bo vcrwagting geed bygewoon.

-(Ingestuur).

Genl. Smith hct ook vernaderings

op Aurorn en V clddrift tocgespreck.

Hy het orul geesdriftige O.B. lede

tecngekom en sy beso~ was 'n in.

spirasic vir offisier en manskap om weer skouer aan die wiel te sit vir

die stryd wat voorle.

Handelsnnvrne: IN1'ERN..i\SIONALE KOPl:mS (EDMS.) BPK.

(2)

TWEE

DIE O.B .. WOENSDAG, 26 SEPT. 1945.

Die Osscwabrandwag sock die be·

staan van elke lid van die volk te

beveilig.

BO

E

REJ

E

UG

S

K

EU

R

I<A

LE

i\JD

E

R

N

U1U1s

ft

lit

se

Die Ossewabrandwag is die enig•

ste docltrcffendc tcenvoctcr vir die Kommunisme in Suid·A£rika: ener•

syds vanwec sy stryd·bcrcidheid en

andersyds vanwec sy volksorgideaal.

A

.

V.B

.O

.B

Lyttlw~u rt:er:-, (~rnfsto<lumlilim·s,

l!l:'cru fnlsrrrsekeru1·~

BT.OP.m·'O!'i'l'EIN - Pni-:TORIA

1Rll •rol;lo~>

W. V 0 I G T

(E!en~.)

Bpk.

Fobrllumte vnu

Keld

e

• ··

e

n

Be~proeiingg..

m

a

!'l

j

i

n

e

r

ie

.

Buto 10 . . . HlJ~ENOOT. K.P

BECRA

F

i

\'ISJI ERENI

CJNC

'n Klrto l\11\.tuu:teiH"'~ l,reotlo dell dlo bcle

1-.J\mllte.

Die Lykbeaorger lo u dorp Is ons agent.

DO:: SUI 11-:U.-Rffi.-'A:'>St; VEDt:RASlli \' A.S llEORAJ'NlSVEHSt:H I': HI .SGS-V t:HENIGlNCl::i lll':l't:Hit. . . . . . . . . . . .. (Gercglstreer onder die Vcrsekerlngawct)

82 Be<:kettsgeboo, l'resldent.t;U'l\.1\t 67,

h/v. Hnr-rbnnstnult, J OII AN.SF:SB URO.

IWARK

AGlENTSKAlP

.

V

!ROE

E

m

OR

E

-

IWARK

KA

APST

r4.

D

0 llF.T.H,TliG G'ESKnm 01'1:\HDmn ·

L!li, WRF.KUKS. 1\f.Ul'Dl-:J,IK§

Or' SOOS TI..RLANO.

Q

0

Ml

NNAAR &

VAN SCll

OO

U

Eleow:~r: GUSTAV llETillF.

1~eletauu 2-0212.

,

B

~

N

NE

~

0 DA

lE

'N

GESONDE

R

MAN

. . •

BIN

N

E

90 D

AE

'

N STE

R

Bcjaarde mans vcrlang

BL

YV

V

EN

D

E

G

ESON

DH

EID

JOHAN

R

E

FE

R

voorsicn in altwcc.

Onh·an~ u l .. ur,us~e ,Jrur tlie po::.: en ncrcn in u :ool:l:tJ)k3mer. sontler dat

<:ni~Ct'tt tla:yn·au wcct.

Hil!il\U prysc. ..\taldll<o tcrme.

kryf Y!Htd:u: nf ,,11 die li"oepon In

en tlOS <lit aun: JOII.\N HI·;FJ'R

llrfo·r-ln liluul - nus 3·191. J.::tnp•tatl.

..!\~UGUSTUS

Ter nagedagtenis van Komman.

dant Louw W epcner.

Louw Weoener is 'n held van ons

volk wat get{oem kan word. Hy was

'n V rystater in die tyd toe prl~sldent

Bwnd nog prcsidcn~ van die V rysta::~t

\Vd.;. In die jaar 1865 hct c!ie Vry.

staat baie moeilikhcid met Mosjcsj

en sy Rasoeto's gchnd.

'n Komnwndo word toe t·>·m·~kaar

ge1oep om die Basoero"s te gac;n 5traf. Die kommnndo word tmoet

aanvocring van kommancbnt Louw

"'vV <:pcner gepiaas.

Op die 15de Augustus word hul eerste aanval geloods teen Thaba

Bosigo, maar toe hy die laaste stel ling wou verower, word hy dodelik gewond. Hy het ciie hcldcdco3 gc. sterf, en doar is weer 'n nuwe rocm ryke bind in ons gcskiedcnis. En 11'lU betreur die Vrystaat die dood v:m

'n dapper en bekwame kommaadelr.t.

Laat die under nasies maar ro::•JJ op hulle helde, AS ons maar P.!t vir

Vvepencr kan noem,. dan is ons me

skaam nie. AI moet ons :;o dibV("lS

bloos vir ons nasie, dcnk maar net

aan Wepener en wees getroos.

--(Pieter van der Walt, Slangrivier. drift, Elliot, K.P., verjaardag 15 Augustus). Ek vcrjaar op die 18dc Au9u;;tus. Op die l9de Aug. is P. }. Fondc,

J

.

van Rensburg en L.

F

.

S. Pfdfier

tercggestel op Graaf.LReinet. Op cic 17de Aug. het daar 13 sogenoemcle

rebelle op die Kerkplein verskv:1, om

hul vonnis aan te hoor. Ond<;r <lie

dertien was die drie bogeno<!mdes.

Op die 26ste Aug. 1901 is Daniel Olwagen en Ignatius N el tereg3estel

op G rna ff, Rei net. Ongclukkig het ek nie iets op ruy verjaarsdag gekry riie.

iV~ear ck sou dink dat die rcaand

Aug!.lstus vir ons as Boerejeuns•.!uns

en .donters van groot betckenis rs. - -(Elizabeth M.

J

.

lianekom, T.:uter,

Pk. Alheit).

Die stukkies vir Augustus moes

onvermydelik 'n rukkic oorstaan.

(Red. Die O.B.)

- o

-S

EP

TE

M

B

ER

Gerrit Marthinus Maritz, gebo.re

in Graaf£ Reinet, was die Icier van 'n

groep Voortrekkcrs na Thaba 'Nchu.

Hy was "n waardige Icier wat pro beer het om sy pligte getrou na te

',

]

'

I

l

J

i

-

]

i

~

i

I

Stuur my asb. r;ra·tls besondcrhede omtrcnl u kursusac. Naam ...•..•...•...••... .t\dres ... ·~. ~ .••. • • • •. · • • Oudcrdom

kom, maar in September 1838 was hy nie meer die lewenslustige man van vroeer nie. Hy was liggaarnlik Yerswak, en kommer en sorg het sy toestand nog vererger. Op 3 Sept. vind ons hom crnstig sick en op

23

Sept. 1838 is by in die ouderdom van 'll jaar en 6 maande oorlede.

Sarel Arnoldus Cilliers is op 7 Sept. 1801 op Schoongezicht in die

distrik van Klein Drakcnstein geborc.

Hy en sy familie het hulle in 1836

by die trek van Andries Potgieter

gevoeg. Hoewel hy as vegsman en

leier baie betckcn het, sal sy nage.

dagtenis vera! as kerkman in ere ge. hou word. - (Johanna Burger, ver. jaardag 5 September).

Ek verjaar op die 3de September.

Op die dag dat ek verjaar is bekend gemaak dat Hendrik Jan Veenstra,

J

.

van Vuuren en F. Toy doodgeskiet

moet word.

Op die 'ide Sept~ 190 l is hulle

tereggestel op Colesberg. Op die I5de Sept. 1914 is generaal De Ia Rey

doodgeskiet. As ek die geleenthcid moet kry om vcrder oor die maand

September. te vertel. sal my brief te

lank word. - (Maria M. Engel.

brecht, Albeit).

- o

-Op die grens van Zoeloeland was

twee streke forte, nl. !tala en

Prosp.ect. Hulle was op die grenspad

I

van Vryheid en Dundee. Majoor Chapman het die bevel gevoer oor !tala. Sy krrgsmag het besfaan uit

300 berede infanterie met 2 kanonne en 'n gewapende kaffermag. In die

namiddag van 25 Sept. kry majoor

Chapman van kafferspioene die be,

rig dat die 13ocrekommando optrek

na !tala. Daar was dus geen sprake dat die Boerekommando bulle onver.

wags kon aanval nie. Die Boere was

onder aanvocring van Christiaan Botha, Opperman, Potgieter en

Grobler. Die garnisoen was op alles

voorberei en het die Boere in soan.

ning afgewag. Teen middernag-het

die Boere die voorount van 80 man

aangeval onder be.:;el van luitenants

Lefory en Kane. Na "n kort geveg was die koppie ingeneem. Daar het '

luitenant Kane gesneuwcl as "n held.

Net 'n paar hct ontsnQp in die kreu. pelhout, maar voordat bulle die fort

kon bereik, het die Boere dit al van twee kante aangeval.

Die Transvalcrs was maar "n 500

man sonder kanonne. I-lulle aanvocr.

der was die held Christiaan Botha. Die Engelse wat hulle verwag het.

het hulself moedig verdedig. Die

Boere het aangedruk tot hu!le die swart in die oc van hul vyande kon sien. maar was nie in staat om die

fort te vat nie. Na "n sware en bittere

stryd moes die 13oere terugtrek. Dit

was toe 4.uur in die more van 26 Seotember 1901, en om 6.uur, toe die son uitkom, val die Boere hulle

weer aan. Die hele dag is daar gc

veg. en toe 'die nag weer oor Ita\a

neerdaal, het majoor Chapman geen verdcre aanvalle afgewag nie, maar

het hy die fort ontruim en al sy

dooies en gewondes agtergelaat.

-(Johannes Hendrikens de Jager, ver. jaardag 26 September).

V e

r

ja

a

n1l

agv

ier

i

ng:

K.G.

en

A

.K

.

G. P

a

ads

e

Sta

ds

aa

l

Die verjaardagviering van Kom mandanLgeneraal. dr.

J.

F.

J.

van Rensburg en van die AdjunLK.G .. genl.

J

.

A. Smith, vind soos gebruik lik weer hierdic jaar in die Paarl plaas.

Die twee leiers sal op die aand van

3

November

i

n d

ie

Paarlse stad.

saal optree.

Offisiere en brandwagte word vcr.

soek om te let op die datum.

vi

r

d

i

e

Bo

ere

]

eug

STELLENBOSCH

(JA3bl)

Die Boercseuns van Stellenbosch

onder die leiding van Jeugveldkt. De

Koker \vas vanjaar met die O.B. dag. funksie vir 'n verrassing veramwoor

delik wat sekcr lank in die gehcue

van die afdeling sal bly.

Weens die afwesighcid van "n veldkornet in die a~deling, is daar ~!

durende die eerste ses maande v.,n

die jaar nie vecl vir 8 Augustus !)b wcrk nie. Nadat die cksamens egt.•r

agter die rug was, was daar slcy;; 11

dae oor om voorbercidings vir die funksie wat vir Pondsdag gehou sou word, te tref.

Maar die seuns het nie op hulle

laat wag nie. f-Iulle het gewerk, hout

gcsaag en akkers opgetel. Op 'n ba.

saartafel kon die publick van allcs

te koop kry: pragtige handwerk en

selfs roomys het nie ontbreek nie. "n Pragtige O.J3 .• wapen is o.a. uitge.

loot en die wcnner het dit goedgun.

stiglik weer aan die Boereseuns terug

geskenk. AI hicrdie pogings het by.

gecira om die pragtigc bedrag van

£21 byeen te bring. byna dubbel die

bedrag van verlede jaar.

P

AAR

L

(JA3e6)

Ook in die Paarl het die Boere• jeug. soos in die verlede die geval

was, getoon dat ook hulle nie in die

afgelope jaar die stryd gewonne ge.

gee het nie. Deur samewerking en

spangees is daarin geslaag 0111 aie

pragtige bedrag van £60 vir

0 .8.

dag

in te vorder.

Die 13oerejcug, as 'n vertakking

van die Osscwabrandwag. het an. dermaal hier gctoon dat hulle die toe·

komstige jeugorganisasie van die

Afrikanervolk is. Paarl sal ook sy

dee! bydra om ons jeugbeweging die

Volksbeweging te maak!

HEILBRON (JC7)

Maar ook in die V rystaat is die

Boerejeug aan die lewe, soos wei

tydens die onlangse besoek van die K.G. met Fondsdag aan Heilbron,

gctoon is.

Die K.G. is net buite die dorp deur 'n aantal wagtc tc perd en 'n motor.

stoet ingewag. Die dames het daac 'n

erewag gevorm.

Die Boerejeug onder Ieiding van Jeugkommandante A. S. Wolfaardt,

het 'n netjiese ercwag by die Stadsaal gevorm. Die K.G. was aangcnaam

verras met die mooi vertoning wat

die 38 seuns en dogters gemaak het.

Nieteenstaande die feit dat die lede

nog jonk is, is daar tog as gcvo!g van die ywer wat aan die dag gclc

was, die mooi bcdrag van £165 4 by die Jeugtafel ingeverder. NATAL (Gebied D) Vanuit verskillende streke uit hicrdie gebied is ook nuus van sukscs met O.B.,dagfunksies gemeld. So het die Boerejeug van W ecncn,

alhoewel die afdeling maar so pas ge. stig is, die mooi sop1metjie van £22

ingcsamel. Hierdie prestasie sal sekcr. lik in die tockoms gehandhaa£ en

selfs oortref word.

Ook die Boerejeug van Middclrus se harde arbcic! is met die mooi be

draggie van £5 15 0 bekroon.

Die

op

ro

ep

van die

ko

m

a

n

d

a

nte

van hierdie afdeling aan haar seuns

en dogters is: Trap vas en hou

kocts

.

(3)

DIE

0 .

13 .

,

WOENSOAG.

26

SEPT.

19

1

5 .

B

R

IEF AAN

I\1Y

D

E

Th!IOK

RAIKE§E

VRIJEND

Par

t

ypo

li

tielk

9

n.

Geagfe Volksgenoot. - In die

jongste tyd het jy baie moes vernccm

hoe eg Afrikaans ons parlementl:lre

stelsel nou eintlik is en daar is sel fs

bewyse aangevoer dat die Boere in

hul republieke naderhand tot party.

politick sou verval het as dit nie was

vir dit en vir dat en vir nog wat nie.

Waar sulkc gissings aangehaal word

vir bewysc is dit nodig dat mens die

werklike fcite daartccnoor stel. Laat ons dus vandag 'n bictjie gesels oor

die republikcinse mnnicr van doen.

Een van die kenmcrke van die

partystelscl is dat dit 'n regcrings.

party en 'n opposisicparty erkcn as

amptelikc masjinerie, vandaar die uit

drukking .,amptelike opposisie" of

.,Sy Majestcit se opposisie". Dit wcrk

dan so uit dat die sterkste party AI;.

LEEN die rcgeriog snamstel, en dat

nile ander bekwamc kragte in die

land wat buite hicrdie party val, uit·

geslttit is van die bestuur van die land

en maar net kritiek mag lewer

-hullc · praat dan ook van ,die woes•

tyn" waarin hulle moet verkeer so·

lank hulle in opposisie is. Dit ge.

beur dus nooit onder hierdie stclscl

dat 'n premier die Ieier van die oppo.

sisie sal vra om saam met hom in die

kabinet of rcgering te dicn nie - en

onthou, nic aile opposisieleiers is on.

bckwaam nic. Logics geredeneer be,

hoort die opposisie.leier, as altcma. tiewe Eerstc Minister, eintlik dk

twcede bekwaamste man in die land

tc wces. d.w.s. as ons aanvaar dat

die bekwaamste politikus juis die be.

kwaamste burger is -.,.... iets wat ek

vir geen oomblik wil bcweer nie. In.

tecndeel. Maar van hulle oogpunt

beskou, behoort dit so te wees.

1 IN TRANSVAAL

Laat ons nou kyk wie die oppo.

sisieleier in die Transvaal ·was. Die

politici sal beweer dat gcnl. Piet Jou.

bert dit was omdat hy gcwoonlik teen

Oorn Paul gcstaan hct vir die prcsL

dcntskap. Maar nou vind ek niks in

die gcskiedcnisbocke van so 'n oppo•

sisicleier in die Transvaalse Volks·

raad nie. Jnteendeel lees ek dat gcnl.

Joubert saam met Oom Paul in die

Uitvoerendc Komitcc (of kabinet)

gcsit het as Kommandant·generaal (of

Minister van Justisie - om 'n heden•

dnagse term te gebruik).

Stel jou voor dat gcnl. Smuts dr.

Malan in sy kabinet opneem - dit

sal 'n ketting van .,skakclstories" af.

gee!

Ek lees vcrder dat uitlanders ver.

skcie pogings aangewend het om po.

litieke partye in die ]ewe te roep.

maar dat dit geen inslag kon vind by

die Boerevolk nie. So skryf die his.

torikus

J

.

F. van Oordt o.a. as volg

hicroor:

,.Nu aan de kant van de Nationale

Unie (die uitlanders se organisasie)

zoveel gepraat en gcraasd wcrd,

mccnden zckere secticn der burgers

clat ook van hunne kant pohtieke

vcreenigingcn moestcn worden opgc.

richt, en zoo kwam ccrst de Yolks

vereeniging tot stand. die later ineen.

smelt met de in Heidelberg opgc.

richte vereeniging, de Burgermacht.

Hct is nict nodig vee! over die ver,

ccnigingen te zeggen. 1 Iaar doe! :o.

wei as hare constituties waren onge.

twyfeld gocd genoeg, IJOCH EERS

TENS WAS HE'f GEHEEL IN

STRYD MET DE DENKBEEL

DEN VAN PAUL KRUGER. DIE

ER GEEK HElL

JN

ZAG. EN

ALLEEN VREESDEN DAT ZY

Vrcemde

SCHEURING ONDER HET YOLK

ZOUDEN VEROORZAKl:::.N, en

tweedcns was hct tcgen den aard dcr Transvalcrs om zich met politicke kuipct·ycn te bemoeien; en hoewel eenigc stedelingeu de vereeniging aan de gang hielden, stelden de kern en kracht der bevolking, de Boeren, er

maar weinig bclang in.'' TWEE STOELE

Ook dr. Albert Coetzee in sy werk

.. Politieke Groeperinge" toon aan dat die Boere self geen partye gestig

het nie omdat hulle die staat beskou

het as hul politicke organisasie. 'n

Mens het mos nie 'n stoel nodig om op 'n ander stoel te sit nic! .l\1aar

die partypolitick maak van die staat

'n soort oreckstoel waarbinne daar

plek is vir nog ceo of mecr stoele. Dit wil ons nie; cen stoel is vir 'n

Boer genoeg; anders pwbecr mens nadcrhand op twce stoele tegelyk sit,

en jy val tussen bulle deur - en dit

is wat in die partypolitiek gewoonlik

gebeur.

'n Ander kcnmcrk van die party.

politick is dat jy jou teenstandcr moet

bevcg met aile mag en middcle. So

was dit nie in die J3oere-rcpublieke

nie. Pres. Kruger het nic homself

aangekondig as kandidaat wat teen

Oom Piet Joubert sou staan en dan

die hele were!d beweeg en aangery

na die stembus om vir hom te stem

nie. Nee, hy het self sy tecnstander genomineer. So by voorbeclcl het hy in I

888

die volgende verklaring ge.

doen toe hom gevra is om as kandi.

·daat vir die prcsidentskap tc staan:

.. LAND EN YOLK"

,Ik heb zelf eene requisitic opge•

maakt en ondertekcnd aan den H.Ed.

Hecr P.

J

.

Joubert, onzea Komman•

dant•Gcacraal, en ik vertrouw, wan•

neer het my gelukt de mecrderhcid van stcmmen op hom vcrecnigd te krygen en hy dus gekozen word als President, dat gy alsdan u zult onder• werpcn en samcn met my hem ge•

trouw ::ult bystaan tot bloei en wei·

vaart van ons land en volk." Die wclvaart van land en volk bet by hierdie ou Bocre baie swaardcr

gcwceg as 'n pos in die staat! Hoe

lyk dit vnndag met ons politici!

In sy boek oor pres. St.cyn skry£ dr. N. ]. van der Merwe dat volgens

wet in die V rystaat vereis was dat 'n kandidaat sy beleid in die staats.

koerant moes aankondig. .,Oit was

nic die gewoootc vir so 'n kaodidaat

om die land deur tc rcis en oral deur toespr:ake stemme te wcrf nie. Fraser was die eerste en cnigste wat clit ge•

docn het. liierdie hanclclwyse hct ook vee! kritiek teen hom uitgelok.'' Toe

volgelinge van pres. Steyn onrustig

geword en aangedring hct dat hy

Fraser se voorbecld moet volg. was

sy antwoord: ,Die betrekkiug moet

my sock: ek soek oie die betrekking

We . .u

Toe het ons nog staatsmaone en volksmanne gchad. Vandag is die

volksmanne uit die politiek gcstoot

deur ber:oepspolitici wat veg en tier

om 'n ou possie in die staat!

As u op 1

n partyfront vcg, vcg u

teen u mede·Afriknner; as u op die.

V olksfront veg, vcg u teen die vyande van u volk.

VlliUAA«DAGKElTlNG

27 Sl~PTEJ\!!3J·:R: Richard Wheeler, 13elhlo· hem; Loul~c Hallln(:h. nawsonvlllo; Nrllc Ras, Rustenbur~:: S. E. Ocschger, K oedoes-kop; M. J. Oeschger. Koed<M":kop; Pierre de

Vos, Bc~·urort·\Vcs; Emmn Dcy~cl, Pcar:::ton; Christina BICim. liierwcvllle; Jurfc Gouws,

Prins Albert; Thomas Latsl<y, Carnarvon; Hettie llfaral•. Kaka·mas; Jacobus de J-(lcrl<, \Vf!gcnhOUlSdrfft.

28 SEPTE~IBEH: Wlllem Prctorlus, Frank· Cort; Sa rei v:m dcr \\'aft, Beauty; G. J. C.

Uotcs, ~tnrlcOOraal; Gustnvc Ccrber, Geo:-t;e:

llcnnfc Ln.ubRcr, Xoordcr~Pnnrl; Helena Krfcl, l\Ios•clban·l; Rudotc Vlvlers, Wirsen· houLsdrift; T·;smc Ricdemnn, Carnarvon; Ada.

van Nicl{Cl"l<, CoJden VtLIIC)'; Jal{oba vun

1-:ck, Pon Elizabeth: W. Kaarstcn, n ell-ville; Johannes :>1arais, 13u!water; Ma·rla van VuurC":t, l(lrkwood.

29 SEPTEC\IllER: George 1\!alherbe, Roel ors-kamp; Susannn van dcr ~[crwc, '!iddelbur~:; C. J. H. Kruger, l\Iamagnlleskt·aal; banlc Ccldcnhuys, Stcllcnboscll; Mnt·Ja• Mn!·a!s, Port Elizabeth; Joslns VIctor, Wynbcrg; Susanna KIL<hort, \Voodstoclc; Gerhnrdus

Vl•agie, \\'ltkop; \\'illcm Vl<~t;!C, WiUcop;

ltla 1\'ecthling, Woodstock; Petrus van der

Wcsthutzcn, ,Maribogo; M. I!olthuizen, ~!n rJtJot;o; H . .T. r.:unprccht., Oudtshoorn; Hen· dril' Bosllo(C, Wllt;eohout~lh'Jrt.

30 SEPTE~IDER: Hcndrlk Prctor!us, l"rank-Cort; Susnra Rohrbcck, J(~ll<ba·:~k; P. J.

Schutte, Kayas<tpruit; VIda Baambach,

Zw:lrtrugg<:n~; DJna KortH:, Koster; U[nrl~ dl!

Koker, Bulwatcr: Delila Smith, .Malmesbury;

Ja.cob:!t Era!)m,us, hlerwcvlllc; Sannctn nu-vnon, Grooldl'fni<.; Cocnrnnd van Grcuncn,

Klrlcwood; P. J. de VilllcrH, Pa.vlcsvlcl; Bll1t Bc•.;h, Au~;llrablcs; Ulrich Ft•cher, Kulis· rlvler; Ernest van der ~{erwc, Pnarl; JI.

Bronner, .\fartbogo.

.1 OKTOBER: Snrcl Cloete, Bethlehem; Sa·

J.;ryja EloC!, 13o.;hoel<; Franclcllo Smit, Wit· kop; Hester Hossouw, Atilllon.

2 OKTOBER: 'Petronella Fourlc, Wessclsbron;

Abraham HcrbRt, Hocw:tl; Susara Coctzcc,

llosbolu.::tnd; Anna van \Vyk. U.oc ltcnhouts-!ontcin; \VHiem van der ~Ierwe, CHcntJ;

Franscols Frohlich, Stcllenbosch; c. Schmidt, Stcllcnbosch; Jople van Ry.,wyl<, Stcll~n·

bosch; Johanna Steyn, J.;n·rrccdouw; l!llm:lr

Vcnler, Tarkastad: Roberts Plo, Gr

oot-t3rntcrivic,·; Cornelius vnn ltuyssteen, Po1·l Elizabeth; Johannes Jiolsct;cr, ::\larchand.

3 OKTOBER: Stephanus Venter, SchulnstlriC; \\'ynand Jansc van \"uur-:n, Brits; He:1drlka Roux, ~lamn·;;:a.ltcskrnal; Aletta va.n der

Schurr, Port Ellznbeth; A, J. de Lo.nge.

Somcrsct·Oos; :Marlthn Reller, Wcll!n[:ton; Ohrlslino. l'el. Wilgcnhoutsdt•lf; Elna Km-scr, Paarl; Elsa Goosen, Cc:·cs; ).!aria. Bur· l;Cr, Marfbogo; Susara Visser, Marchand.

PL

UI!HV.EE

J>fo llestc l'lrmn. om u PLUllllVP.l~,

\o;lt;;ltS en ::antler -I'HOOl/1:\'l'f'! n::ua to

SttJUr 1._:

C. M

.

E

LOFP

EN KIE. (F.tlm".) Ueperl.: MOlU:~l,\RK {l'o<bus 1 IS5l NEWTO\\'J.\"

- - -

-

----

-

- -

--'

N

MOOI L

EEH.SAI(

is baie

b

e

lon

g

rih

b

y

u.

uitrmtin

g.

Kry

dit

by

~fl.&'.}}

~~

Die Dames• Winkel

PAROW

Hotelbe

s

tuurd

cr

· Aansoeke word ingewag vir die

betrekking van I Iotclbestuurder vir

die Queens Hotel te Bloemfontein .

Ten voile gelisensieer, 6'! slaap.

kamers, deur. 'n Afrikaansc Maat.

skappy oorgeneem te word. Baie

goeie vooruitsigte vir die rcgte per.

soon. Oicns aanvaar te word oo 1

November 1945 of so gou moo~tlik

daarna. Stuur afskrifte van gctuig.

skri£te en meld salaris verlang en

ondervinding.

J

.

G. KRIEK E~ KYE., Sekrctnrisse. Posbus 299. Bloemfontein.

Us

U

Aff

een

Aandeelhouers

van die 1

,47

3 van Perskor

?

0

Deur reeds

£28

,

8.50 in

Perslwr-aam1

e

i

e

t

e

bele,

h

et

die

publi~h

s.r

geloof

en

v

ert

roue

in

o

n

s

Pers-ond.ern

e

ming

u

e

'

vestig.

0

Op

115,400

amul

e

le

van

5

1 -

e

lk

is

vc

maf

M

e

i 1

945 ing

e

s

l.:ryf.

0

i

VU

I

FE

RIGTING IN

O

N

S

PEI?.

S

TfiE

SE

rir

v

er-komli

g

ing

·von

N

A

SIO

NIJ

.LE

EE

N

H

EI

D

EN

SOS!

;

iLE

VOLKS

OD?

G

en

'

verdedigi

n

g

van

CHJU

S

'l'ELIK

.

E

HL

AN

K

E

B

E

S

KA

Wl

NG

.

0

rPers- Beleggingskorporasie

Bpk

.

(4)

.V

I

ER

DIE O.B., WOENSDAG, 26' SEPT. 1945.

Volksfront Teen Kommunisme?

In die stadsaal van Johannesburg het dr. D. F. Malan na aan.

Ieiding van die georganiscerde wanordelikheid tydens die sitting

van die kongres van die H.N.P. aldaar aangekondig: .. Ons aanvaar

die uitdaging van die Kommuniste". Om te antwoord op die vraag of hy dit in aile erns bedocl, waarop ons gretiglik ,ja" sal wil se,

moet ons die volgende m herinnering rocp.

Reeds op 26 Februarie van hierclie jaar het die Kommanclant.

Generaal van die Ossewabrandwag die soveelste poging aangewend

om die volk te verenig in sy stryd teen gcvare wat dreig. By name is in hierdie betoep, wat ook op dr. Malan gedoen is, .. die dreigende

kommunismc. met sy lewensgevaarlike implikasies vir die hele blanke

ras in ons vaderland" genoem. Dr. Malan bet egter nie gehoor ge~ee nie.

Hy het verkies dat die stryd teen Kommunismc meestens 'n partystryd op par!ementere terrein moet wees, nie 'n alles·mobili·

serende volkstryd binne en buite die Parlemcnt nie. Dit hoewel die

Ossewabrandwag enersyds buite die Parlcment met sy landswye

ketting van by clie duisend kommando's c!ie voorneme om te. veg

in die lewende daad kan omskep en andersyds binne die Padement wil meehelp met die daarstcl!ing van 'n doeltreHende verteenwoor•

diging vir die vo!k, nie vir 'n party nie.

Die O.B. wou 'n volkstryd teen kommunisme; die Herenigde Nasionale Party het verkies 'n partystryd teen daardie groot dee! van die volk binne die O.B., wat reeds verwyder is uit die party,

geledere.

IS D!T ERNS?

Is dit die H.N.P. tans cindelik erns om die kommunisme met

aile volkskragtc te beveg? Of is dit slegs 'n propagandakreet wnt vir die insamcling van partykr~lisies aangehef word? Ons stel die

vraag met diepc ems, nie aileen namens hulle wat kragtcns party.

bevel geen tuiste mag vind binne die I-I.N.P. nie, maar ook namens

dicgene wat daarvan oortuig is dat bloot partypolitieke stryd, beide

in omvang, aangesien dit slcgs 'n brokstuk van die volk oms!uit, en in metode. aangesien dit uitsluitlik die padementere middels moet

aanwend, tckortskiet.

Tewcns blyk hierdie bescf van die ontoereikcndhcid van suiwer parlemcntere middcls uit die H.N.P. se eie optrede. Berigte

in die Nasionale Pers dee! ons mee dat met die ooroer om die stadsaal te Johnnnesburg 'n ,.woordvoerdcr van die Party" verwys

hct .,na die tccnwoordighcid van die Nasionale Jeugboncl, van wie baie kort stokke by hulle gchad het".

Toe egter in Meimaand deur ons Kommandant Gcneraal ge.

praat is van die stigting van afweergroepe teen die kommunisme, is dit bestcmpel as histcriese paniekerigheid. In die verlede bet die buite.parlemcnt<!re optrede van die O.B. die geboue van die Nasionale

Pers ten bestc beskerm; en tans weer bet die H.N.P. die buite.

parlementere optrede van die O.B. nodig gchad, soos blyk uit die

feit dat die kongres verdaag moes word weens gebrek aan besker. ming teen die grommende kommuniste voor die deure. Ook die Jeugbond was nie voldoende om die terugtog te verhoed nie. Des te

noodsaakliker is dit waar volksbelange op· die spel is dat die O.B.,

kragte sal mechelp om gevare nf te weer.

Die vraag dring homsclf op: verkies die H.N.P. om te vlug

vir die kommuniste, liewer as om saam te werk met die O.B. om die volk tc bcskerru?

VOLKSORG NODIG

Nie aileen deur daadwerklike afweer en volksorganisering nie,

maar ook deur positiewe volksorg wat die drang tot kommunisme

uitskakel, wil ook die O.B. optree. ,.Volksversorging" is ook nou dcur adv. J. G. Str>•dom as weermiddel teen die kommunisme voor.

gehou. Dit is verblydend, want lang reeds dring die O.B. luidkeels

aan op volksorg; trouens die O.B. lee£ die ideaal van: ek is my broer se hoedcr, daaglik!; uit.

J

uis daarom roep die O.B. aanhoudend:

Werk saam in 'n volksfront, want gcen groot volksdaad kan

deur 'n partyregering verrig word nie. Dnarvan getuig die verlede.

SLUIT DIE GELEDERE

In hicrdie uur van hernude aanslae van kommunisme, staan

die hand van O.B.·vriendskap steeds uitgcstrek. In 'n volksfront kan die volk saamveg, homself verweer teen konununismc en versorg vir die toekoms. As dit die H.N. ParCy crus is met die stryd van die volk teen kommunisme, glo ons dat hulle medc•stryders teen mede·

vyande sal verwelkom. 1\.ndcrs ruoet ons glo dat nogmaals party• bclang swaarder weeg as die redding van die volk.

D

ie

O

ssc

w

nh

ran

d

wag

wmer kou

se

kwc

nt om '

n vyand in

'n

1 u

ede

-

A

frikan

et

· te

sicn.

DIE O.B., WOENSDAG, 26 SEPT. 1945 .

N

m

.

ve

Boek

e

Gereg

tigheidl

as Grondslag

Vir

Rasseverhou.dlings

.

'n Tuiste vir die Nage::;lag, deur dr.

G. Cronje. Uitgegee en versprci

deur Publicite.Handelsreklame.

diens. Prys 12/6 (of l'!/6 vir harde

band).

'

Segregasie as oplossing vir ons na. turelle.vraagstuk is in die partypoli.

tiek, waar dit verkondig word in 'n

poging om stemme van, blanke kiesers

te vang. terwyl die naturcl oor die

algemeen gccn stemme bet om na te vry nie, baie vertroebel. Dnar was

steeds die eensydige bcklemtoning

van die noodsaaklikheid dat die

blanke gevrywanr moet word teen

naturelle.indringing op politieke en

ekonomiese gebied. Dit hct agitators

onder die nie.blankes 'n ryke oes ver.

ska£ om die verhouding tussen die

russe te verstcur, en het noodwendig

ook gebots met ons Christelike ge. wete. Nou kom 'n wctenskaplike in

die persoon van dr. Cronjc met 'n

werk waarin hy 'n brce uitcensetting

gee van ons rasseverhoudings en die moontlike oplossing van die vraag.

stukke in verband daarmcc.

Hy benader die hele saak vanuit

die Calvinisties.Christelike opvatting

dat rasse en volke deur die Skepper

vir 'n bcpaalde roeping op narde ge. plaas is en dat die onbesoedeldc voortbestann van die afsonderlikc

rasse dus gchandhaaf en beskerm

moet word. Hierdie beskerming geld

nie net vir die blanke nic, maar ook vir die nature!. Die skrywer voer

wetenskaplike getuienis a<:~n om te be.

wys dat bloedvermenging 'n sken.

ding is van die natuur wat gewreek

word. Dit is daarom sowcl Christelik

as wetenskaplik dat die afsonderlike

voortbestaan van die rnsse gewaar.

borg moet word. I-lierdic voortbe.

staan kan cgtcr nie vcrscker word solank die rasse op gelykc voet met mekaar vryelik assosieer nie. Nie al.

leen hou so'n deurmekaar !ewe die

gevaar vir die blanke in dat sy on.

derste lae met die nie.blankcs sal uit.

baster nie, maar dit bring ook 'n proses van ontstnmming en denasio.

nalisering nan die kant van die natu.

rei mee. Die naturel het 'n cie kultuur wat in baie opsigte voortreflik en mooi is. Dit dra by tot die rykdom van on~ land, maar hierdie l<ultuur is

vandag bcsig om te verdwyn as ge•

volg van die gelykstellingsbcleid van die liberalisme wat van die naturcl 'n swart Europcaan wil maak.

GESONDE VERHOUDING

Die skrywer wys met aanhalings

ook uit I::ngelse geskrifte hoe die

suiwere belcid van die Boer in die verlede hierdie beginsel .van aparte ontwikkeling nagestreef het, en nooit

bedoel was om die nie.blanke te on. •

dcrdruk nie. Vandaar die goeie ver.

houding wat bestaan het tussen die

boer en sy werkvolk, waar baie voor.

beclde aangehaal kan word hoe werk.

volk hul !ewe lank in dicns van een

Boer gebly het ondanks die beweerde

,.mishandeling". Die Boere•beleid was gegrond op geregtigheid, en die na• turel het dit aangevoel, en was ge· lukkig. Hierdie gelukkige verhouding is cgter deur uitlanders versteur wat in we.rklikheid gecn liefde vir die na• turel het nie, 01aar hom wil uitbuit

vir geldelike of politieke voordecl.

Die enigstc bcleid wat die blanke sowcl as die nie.blanke in staat sal stel om homself ten voile uit te lee£ en tot die hoogste punt van selfver.

wesenliking te kom, is dat hulle in

afsonderlike gebiede geskci moet

word. En in hierdie verband rus die

verantwoordelikheid ook op die blan.

ke om die nature! te lei op daardie

pad van selfontwikkeling.

POLITICI

In hicrdie opsig verskil die be.

leid wat dr. Cronje bepleit van die partypolitieke opvatting van segre.

gasie, wat tcrugdeins vir volledige skeiding tusscn die rasse. Die politici meen clat die nature! binne die blanke staat geskei moet w0rd deur by voor.

bccld hom net sekere soorte werk toe tc laat. Dat hierdie .. oplossing" nooit

duursaam kan wees nie. maar 'n vrug. bare aarde sal ske!) vir agitasie en

onrus. omdat dit die nature! se ont.

wikkeling bcperk, weeg by die politici op die oomblik ligter as die stemme

van werkgewers wat nie graag van

sogcnaamde goedkoop naturelle.ar.

beid sal wil afsicn nie.

Die metodc van hoe hierdic beleid

van skeiding dcurgevoer bchoort te

word, word ook in bree trckke deur

die skrywer bchandel. In verband

daarmce toon hy ook aan hoe die idee dat naturelle=arbeid juis goed·

koper is as blankc arbeid, in baie op•

sigte nie gehanc\haaf kan word nie.

Die posisic van die kleurlinge word

ook breedvoerig behandel, en ook

hicr meen die skrywer dat algehele skeiding die beste oplossing sal wees, want dit sal die kleurling die ge.

lecntheid gee om 'n eie volkskarak.

ter te ontwikkcl, en sodoende 'n eie

roeping te vetvul. Dit sal ook ver.

hoed dat die kleurlinge geleidelik in

die blanke stroom opgeneem word

tot skade van die blanke suiwerheid.

Die bock kan by ons lcscrs ten

sterkste aanbeveel word, want dit

behandel op baie interessante wyse 'n vraagstuk wnarvan die toekoms van ons nageslag afhang. Vir O.B .• lede vera! behoort dit 'n aansporing te wees om te weet dat dr. Cronje ook lid van die Grootraad is.

- - - -- -. . . - - - -· -- -- --· - · - - -- - -·- -- - - - -- - - --- -- - -.... .. . . ... . . . ~~"too .. ·- · · - · · - - -- - -- --- -

-\vord deur DIE OSSEW ABRANDW AG gevier in die

HOF!VIEYHSAAL

-

KAAPSTAD

op

Woensdag

,

10 Oktober

1945

..

om 8 n.m.

,

I\iAGlUETHA

PRINSLOO"

word deur die

Rcmskoeu-To

ilC

elv

crenig

i

ng

opgevocr.

Kort tocspraak deur Dr. P.

J.

COERTZE.

ALMAL WELK@J.\11!

•

(5)

(6)

SES

t

S

O

OS ON§

LES

E

R§ DI

T

SIEN

Afrikaner,moeder, Magaliesberg, skryf:

Ek sicn die partypolitici skrceu al

weer ocr dr. Van Rensburg sc pen. sioen. Hoekom raas hulle dan nie oor die £600 wat dr. Malan elke jaar

trek uit die boedel van wyle rcgter

F. W. Beyers nie? Dit lui dat hy dit kry op voorwaarde dat hy Ieier bly van die . Tasionale Partv en dat ,die Nasionale Party voorbestaan as apnr.

te politieke party en gccn amalgama,

sie of samesmelting met enige ander

party aangaan nie, en dat hy sy be.

staande program en beginsels sub.

stansiecl behou en huldig", vol~ens die verslag in Die Burger van 20 Scp.

tember 1938.

Nou wcet ek n.ie eintlik wat ander

daarvan dink nic, maar. in my oo lyk

dit meer na 'n omkoopprys as die

pensioen van dr. Van Rensburg. Of

is ek verkeerd?

UITGESKOP

Mnr.

F

.

]

;

D. Jacobs, P.K. Visch,

gat. skryf:

Ek wil u Kaaolandse lescrs net graag verwittig van die feit dat die

uitskop.beleid van die H.N.P. in

Kaapland ook hier in Transvaal van

toepassing js.

Op 18 Aug. jl. het adv.

J.

G. Stry=

dom hier op Zandfontein 'n vcrgade,

ring gehou. Daar is geen.verslag ge,

doen van wat vir die volk gedoen is'

met die jongste parlcmentsitting en nog minder van wat mnr. Strydom

vir Waterberg gedoen het nic

-geen wonder dan ook dat as mens

bekend is met tocstande in ander dis, trikte, die vraag dan onwillekeurig by

jou opkom of Vvaterberg distrik

BO

E

R

E

!

werklik 'n deel van Transvaal is, want hy is ver agter op clke gebied.

Mnr. Strydom hct dan ook weer. sees

in die vcrlede, na sy vergadering die sogenaamde Nasionaliste moes byme.

kaar roep om Zandfontein·tak te re.

organiseer, want laas jaar se reorga.

nisasie het glo misluk. Wei, ek het ook agtergebly, want ek is dan mos

ook 'n Nasionalis en 'n lid van die tak. Die Voorsitter hct my egtcr

meegedeel dat ck omtrent a! 'n jaar

gelede geskrap is van die taklys. Ek hct toe die sakie onder adv.

Strydom se aandag gebring, en sy antwoord was dat hy glad nie ver.

baas is dat sy dappere bestuur my geskrap het nie, want ek beveg dan die Party se belcid. Toe ek hom daarop wys dat ck dit doen terwille

van Volkseenheid het hy gese: ,.Ja,

ek betwis dit nie."

Voorwnar, mnr. die Redakteur, dis dan vir my geen wonder nie dat dr.

Ka:el Bremer in Kaapstad 'n beroep doen op die kleurlinge se hulp om sy party aan bewind te bring!

Die leiers van die H.K.P. sc: Be.

dank die O.B. en stem vir die party wat oor en oor sy mislukking bewys het. Die O.B.·s sc: Bly in jou party, maar steun die Ossewabrandwag wat

bcwys gclewer het dat hy in die

l 1_._mp_ir_e _se _d_{onkerste tronkselle sy}

mcde Afrikaner nic verlaat het nie -ja • selfs nie onder die skaduwee van

die galg nie.

Die Ossewabrandwag lcef die

Christc!ike beginsel van: Ek is my

broer se hoedcr, daagliks uit.

J

Die lcuse vart die Afrikaanse

Volksbeweging is: Een vir Almal, en

Alma! vir Een.

Om 'n sukses van u BOERDERY te maak, woon een of ander

erkcnde LANDBOU.KOLLEGE by of word dadelik 'n student van B.K.K. en kry dieselfde diens by u huis deur middel van ons

uitstekende KORRESPONDENSIE KURSUSSE in:

op term e)

0 TABAKBOERDERY

£

5

kontant (of

£7

op terme)

0 VARKBOERDERY

£5

kontaut (of

£7

op tenne)

HUISVROU

!

Met B.K.K. se beroemde HlliSHOUDKUNDE=KURSUS sal

u Huishouding 'n plesier wecs. - £5 kontant (of £7 op terme)

DIE~S!

As u eenmaal 'n lid is van ceo van B.K.K. sc Departemente, bly u altyd 'n lid en ontv~ng u gratis die raad van DESKUN· DIGES vir u besonclere geval.

Stuur dadelik u inskrywingsgeld aan:

PIUNS

IPAAL

IaOEIRID)JEJRf-OCOJRlR[§JFONJD)JEN§llJE-OCOILlLIEGIE

POSBUS

180

STELLENBOSCH

DIE

0.

8 .

,

WOENSDAG, 26 SEPT.

1

945. JKommulli§te

D"ving

HJ\

T

O

P

0

o

1 n

Kongre§

· te V

erdaa

g

Die les

:

Bloed

is

Di

kker as

Wa

t

e

r

Die gebeure wat verlcde week ten aansicn van die Herenigde Nasionalc Party se kongres op Johannesburg plaasgevind het, het vir 'n oomblik die sluier gelig en op baie effektiewe wyse die kwaaie en venynige onder.

strominge in ons landspolitiek in die openbaar blootgelc. Op aanskoulike wyse is aan die Afrikanervolk 'n les voorgedra, 'n lcs wat clke Afrikaner

gerus ter harte kan neem.

DIE AMPTELIKE

OPPOSISIE

Die Herenigcle Nasionale Party

bet kongrcs gaan hou op Johannes.

burg. Dit is gladnic snaaks nie, ook

nic vermetel nie; inteendecl, dis heel.

tcmal normaa1 en korrek vir 'n poli.

ticke party om kongres te hou in een

of ander ciorp of stad in ons land.

En clit dien onthou te word dat die

Hercnigde Nasionale Party Sy Ma• jcsteit se amptelike parlementere op,

posisie is. In hierclie sin vervul die

Party 'n grondwetlike funksie en is

hy 'n onontbeerlike ondercleel van die parlementere stelscl. In crkcnning hiervan en ter uitvoering van sy par• typolitieke taak, het Sy Majesteit se

regcring dan ook aan die H.N.P. 'n

spcsiale trein beskikbaar gestel vir

die doeleincles van die kongrcs - die kongres wat ten spyte van die H.N.P. se voorsorgmaatrcels en die

Smuts

1\t

loet

Opt

r

ee

Plig eis van veldm. Smuts

om vinnig en beslis op te tree

teen die aanhitsers en die aan•

blasers van die oproer, wat die

stratc van Johannesburg in 'n

slagvcld omgeskep het.

Dit is 'n plig wat die gesteld· hcid op die haudhawing van die

openbare orde van hom eis. Hy

mag dit nie ontduik rue. 'n Baie ernstige aspek van

die onluste is die feit, wat dui•

delik uit die dagpers sc berigte

blyk, dat dit sistematies geskep

is deur beclrewe agitators. 1

Openbare opruiing wat tot

geweldpleging lei kan nie ge• duld word nic.

W at gaan vclclm. Smuts

do en?

regcring se tegemoetkomcndheid deur

die kommunistiese vyfde kolonne in

ons land verongeJuk is.

Die fcit dat die kommuniste juis

die kongres van Sy Majesteit se op'

posisie uitgckics het vir molesmakery

en gewcldenary, beklerntoon en on• clcrstrcep die vcrmctellieid van hier•

die mense.

GEWELD

Die kommuniste en hul gesindes

en genote het voor die deure van die

kongressaal en in die strate saamge.

drom en deur middel van oproer en

gcweld en dreigemente van vermeer.

derde geweld die H.N.P. gedwing om te kapituleer, in soverre die party

sy kongrcsverrigtings 'n valle dag

voor die bepaalde tyd moes afsluit

(in die woorde van Die Burger) .,met die oog op die veiligheid van· die ou

me~.se en die baie vroue.afgevaardig.

des .

Nieteenstaande dr. Malan die kom•

munistc toegeroep bet: Ons aanvaur jul uitdaging! was sy party tog tot kapitulasie genoodsaak omdat selfs

die polisic hom geen beskerming kon wam·borg nie.

Was dit nie so verncdcrend nie, sou mens kon gelag bet vir hierdie debakel. Die Ieier van die Opposisie

meet sy beldhaftige woorde sluk en

die aftog blaas voor die raserige

kommunistiese vyfde kolonne. Bo

wendien geskied sy vlug nog met die

seen, ja, selfs op advies van die

oolisic.owcrheid!

· Mens herinner onwiliekcurig die waarskuwing van die O.B. Icier, dr.

J.

F. }. van Rensburg, om geen doc!.

treffende optrcde teen die kommu. niste te verwag solank Colin Steyn, hoof ,vriend" van die kommunistc,

Minister van Justisie is nie.

AFRJKAKERS HOORT BYMEKAAR

Die kouc werlclilcheid is r.h!s dat

Sy Majestcit se opposisie ten spyte

van sy amptelike status, tog nie kon

kongres hou op Johannesburg soos

hy wou nic; en clat die polisie nie

by magte was om hom te bcskerm

teen die misnoeo. van die kommuniste

en hul gcnote 11ic.

Opvallcnd is dat in die berigte oor die Randse gebeure wat in die regcringsgcsinde dagblaaie verskyn het, geen hartlike simpatie n1et die

H.N.P. in hul verknorsing betuig

word nie. Dowendien voel 'n mens 'n

kwalik vcrborge soort leedvcrmaak nan. Eerder sou mens 'verwag dat

demokrate mekaar sc wondc sal lck,

maar ten spyte van die H.l'\.P. se pogings om hom mcer demokraties

voor tc stel as selfs die Verenigdc Party, kry hy van sy mede demo.

krate in sy uur van benoudheid niks

broederskap nie; nic eers 'n felle ver. oorcleling van diegene wat hom so

knou nie.

W at is die les wat uit hicrdie ge•

beurtenis te leer is? Net clit: Bloed is

dikkcr as water. Mcnse wat byme•

knar hoort, moet bymekaar staan.

Hoofg

en

e

raal

IVlf

ax

Slinut§

V

ergaderin

g

s

i

n

A

4 .

Op 'n byeenkoms van die hoof.

offisiere van generaalskappe Al-4,

gehou ten huise van die Gebiedsleier,

op Maandagaand, 17 Sept., het Gc. biedsgeneraal dr. F. D. du T. van Zyl formeel aangckondig dat hoof.

genl. lviax Smuts van Franschhoek

voortaan bevel sal voer oor gene

raalskappe A3- 4.

Dr. Van Zyl het die nuwc hoof

generaal gelukgewens en die vertrouc

uitgespreek dat sy werksaamhede met

groot sukscs bekroon sal word. Hoofgenl. Smuts het reeds 'n· aan.

tal van sy kommando's besoek toe hy en hoofkomdt.

Vv

.

R. Laubscher,

VoorligtingsoHisicr, vergadcrings toe

gespreck bet op Gansbaai, Rivierson.

derend en Caledon.

Op Gansbaai is 'n geslaagde ver.

gadering gehou onder voorsitterskap

van die pas aangestelde kommandant Erik van Dyk, van Pavicsvlei. 'n

V roue. en mannekommando is on langs in die Strandveld/op die been

gebring. Die vrouc word gclet deur

komdte. Franken.

Op Riviersonderend het hoofkom

mandant N eethling voorgesit en op

Caledon komdt.• P. 1e Roux.

Oral is vrae tocgelaat en is die

beleid van die O.B. op hcldere en