Do expectations change language processing? : the influence of the background of a speaker on language processing

Do Expectations Change Language Processing?

The influence of the background of a speaker on language processing

University of Amsterdam Student number: 10506721 Supervisor: dr. M. Otten

Abstract

Several studies showed background information is used when processing language. A recent ERP study suggests readers focus more on violations made by writers of an out-group, because they evoke deeper processing than identical violations made by in-group writers. The violations used were not typical for the out-group though. Therefore, the current study tried to replicate this by using violations regarding slang-Dutch, which is associated with poor

grammatical gender use. If listeners attribute additional attention to these violations, they should evoke deeper processing when made by out-group compared to in-group speakers. However, if listeners use the knowledge that out-group speakers are more likely to make gender violations, violations become expected and therefore evoke less processing. ERPs revealed similar processing of violations for both groups, which suggests additional attention for violations made by out-group speakers is not an automatic process. It also suggests expectations regarding background information do not influence language processing.

Introduction

‘Dit is de leven’ (Sef, 2011)

The sentence described above belongs to the lyrics of a song that scored high in the Dutch hit charts of 2011. The sentence is grammatically incorrect. By replacing ‘de’ with the right article the right sentence would be ‘Dit is het leven’. Even though the lyrics are continuously accompanied by this type of grammatical violation (i.e. syntactic violation) everyone seems to understand what the rap is about. Using the wrong article in front of a noun is a typical

syntactic violation made by speakers with a different background. Sef for this matter, is considered as a speaker with a different background as well, because he is of Moroccan origin. Several more syntactic violations, typical for speakers with a different background, were used to create a Dutch language which can be referred to as ‘slang’. Slang can be defined as a lexicon that consist of a non-standard combination of words in a given language. The current study will focus on whether syntactic violations that are typical for speakers with a different background are processed differently when pronounced by those speakers, which seems to be the case when listening to Sef his song. Recently several studies have shown that people indeed use background information of speakers when processing language. Overall, it seems that perceiving sentences spoken by speakers with a different background, also referred to as the out-group, is accompanied by deeper processing of syntactic violations within the sentences. The question that remains though, is whether the same results will be found when participants judge the syntactic violations as typical for a certain out-group. Would listening to the previously mentioned slang version of Dutch make any difference? To examine this, the current study will use event related potentials (ERPs) to test whether listening to syntactic violations that are typical for a certain out-group are still accompanied by deeper processing when pronounced by members of this out-group. By measuring this, it will become clear to

what extent knowledge of the background of speakers affects the way in which language is perceived.

Some interesting results regarding the influence of the speaker on language processing have been found. Because the background of a speaker can exist of multiple features some general findings regarding the background will be discussed first. Subsequently, findings that are more specifically relevant regarding the current topic will be discussed. Even though the features that will be discussed first correspond less to the features in line with the current topic, they are still relevant in providing prior knowledge.

The sentence ‘I have a tattoo on my back’ makes more sense when pronounced by a speaker with a lower-class accent. When pronounced by a speaker with an upper-class accent though, the sentence will be labeled as being speaker inconsistent instead. This means that the sentence mismatches with the features that characterize the speaker. This example takes the feature ‘social-economic status’ into account. Using ERPs, Van Berkum, Van den Brink, Tesink, Kos and Hagoort (2008) examined whether the identity of a speaker influences language processing by letting participants listen to sentences pronounced by different

speakers. Half of the sentences were speaker inconsistent with regard to the speaker’s sex, age or social-economic status. When performing an ERP experiment all words in a sentence are accompanied by a N400 component, a language-relevant negative voltage deflection in the ERP peaking around 400-550 ms after a word onset. The words that are semantically

divergent induce a larger N400 than words that are not (Kutas & Hillyard, 1980). It was found that the word ‘tattoo’ in the previously mentioned sentence indeed induced a larger N400 when pronounced with an upper-class accent compared to a lower-class accent. The same was found for critical words in other sentences that were speaker inconsistent. These results suggest that the background of speakers is taken into account when processing language,

because identifying the speaker’s sex, age and social-economic status are included in this process.

Another study of which the outcomes suggest that the background of a speaker is taken into account was performed by Rubin (1992). The purpose of his study was to examine the effects of instructor ethnicity. For this matter each participant listened to a tape-recorded speech, which was presented as part of a lecture given by a certain ‘instructor’. While

participants listened to the lecture, a photograph representing the instructor was projected on a screen. This photograph consisted of a woman that was either white or Chinese. Even though the instructor’s actual language was standard, participants that received the picture of the Chinese instructor reported less comprehension when referring to the speech afterwards compared to participants that received the picture of the white instructor. In addition, accent differences were reported. Thus, participants tended to hear a voice that from their perspective fitted well with the picture they received. These results also suggest that background

information is taken into account, because the appearance of a speaker had an influence on language processing.

Otten, Jonas, Thomson and Banaji (n.d.) used ERP measurements as well, but this time to examine whether participants directly take the racial background of a writer into account. Participants were offered sentences written by white and Hispanic writers. Some sentences did not contain any violations, some contained semantic violations and some contained syntactic violations. Similar to the study of Van Berkum et al. (2008), the N400 component was studied to explore the role of semantic violations. For this matter, sentences involving semantic violations were compared with sentences that did not contain violations. For the detection of syntactic violations however, a P600 component was used. The P600 consists of a language-relevant positive voltage deflection in the ERP peaking around 600 ms after a word onset. Words that are syntactically divergent induce a larger P600 than words

that are not (Luck, 2005). Sentences involving syntactic violations were compared with sentences that did not contain any violations. According to the results, semantic violations indeed induced a larger N400 compared to no violations and syntactic violations induced a larger P600 compared to no violations. These effects were significantly greater when both types of violations were made by Hispanic writers compared to white writers. Again, the results suggest that the background, in this case of a writer, is taken into account because the racial background of a writer seems to be of influence on language processing. Conclusively, background seems to influence the processing of language, either semantically or

syntactically.

The study of Otten et al. (n.d.) showed that processing language of an out-group was accompanied by larger N400 and P600 effects, suggesting deeper processing of violations. These results may be somewhat unexpected since the study of Van Berkum et al. (2008) showed that semantically unexpected words led to more processing. With the study of Van Berkum et al. (2008) in mind, a reasonable expectation would be to think that an ‘immigrant’ speaker would be less proficient and therefore will make more mistakes. From this

perspective, one would expect that either violation of an out-group writer or speaker requires less processing, because these violations are expected to some extent. The reason the

expectation applies for both violations, even though Van Berkum et al. (2008) only referred to semantically violations, is because syntactic violations are often made by members of an out-group as well. For example, syntactic violations are very common in the previously

mentioned slang language which is mostly spoken by members of an out-group. However, the results of Otten et al. (n.d.) show a reversed pattern. Subsequently, a question that arises is whether the violations that were used in the experiment described could pass as being

expected. To be more precise, were the violations typical for immigrant speakers? The answer is that they were not, because the violations included were not originated from any type of

language typical for Hispanic writers and can therefore be made by white writers as well. From this perspective it can be assumed that more processing of violations made by Hispanic writers was due to a focus on violations made by immigrant writers, because in general they make mistakes more often than white writers.

To examine whether expected violations would show different results, in this study it was examined whether language violations that are typical for a certain speaker, and therefore are expected, were accompanied by less instead of more processing. For this matter, an ERP study was conducted in which 40 participants listened to sentences with and without syntactic violations, both spoken in typical foreign Dutch and plain Dutch. It was assumed that

syntactic violations typical for a speaker with a different background would evoke less processing when made by this type of speaker than the same violations made by speakers without a different background. Therefore, a smaller P600 effect (i.e. less difference between the P600 for syntactically correct and incorrect words) was expected for listening to syntactic violations made by Dutch speakers with a typical foreign accent compared to Dutch speakers without an accent. Alternatively, it was assumed that syntactic violations made by speakers with a different background, despite of being typical for these speakers, are always

accompanied by more processing than violations made by speakers without a different

background. Considering this point of view, a larger P600 effect was expected for listening to syntactic violations made by Dutch speakers with a typical foreign accent compared to Dutch speakers without an accent. In both these cases, an interaction is expected between accent (speaking foreign Dutch vs. speaking plain Dutch) and syntactic violations (correct vs. incorrect) on the P600 component.

Participants

A total of 40 participants (19 men, 21 woman) participated in the study. The sample consisted of 3 undergraduate students from the University of Amsterdam that needed to collect points required for successfully completing their first year of education, 13 participants participated for a financial reward (15 euro for 1,5 hour) and 24 participants were recruited by the

experimenter without receiving a reward in return. All participants were native Dutch speakers and had normal hearing. Each of them participated in all conditions and therefore listened to sentences with and without syntactic violations, both spoken in typical foreign Dutch and plain Dutch. The data of two participants has been excluded because of a failure in the EEG recording, which caused the recordings to only last for a short amount of time. For this matter the data of 38 participants, 17 men and 21 women, were analyzed. The

participant’s age variated between 20 and 30 years old (M = 23.05, SD = 2.79).

Materials

To manipulate the background of a speaker the factor ‘Accent’ was included, which consisted of 2 levels; foreign Dutch and plain Dutch. The foreign accent consisted of an accent spoken by two immigrant speakers. Plain Dutch was spoken by two native Dutch speakers. All of the speakers recruited were male, so the sex of the speakers would not influence the results.

Another factor to manipulate the background of a speaker that was used is the factor ‘Syntactic violations’. The syntactic violations were derived from violations that occur in slang-Dutch, as mentioned which is chosen because it represents typical violations for immigrant speakers. The reason this type of violations are being made is because immigrants have trouble distinguishing between male-female words and neutral words, therefore they only use male and female words instead (OnzeTaal, 2012). First of all, slang speakers mainly use the word ‘de’ in front of a noun (Stichting Ons Erfdeel, 2001). Secondly, adjectives also

seem to be misused by the slang speakers. Stroop (2003) refers to this violation as adding an ‘e’ behind every adjective when it is preceded by the word ‘een’. Third, he also points out the incorrect use of demonstrative pronouns. Slang speakers mostly use the word ‘die’ instead of ‘dat’. Finally, Stroop (2003) mentions that the word ‘die’ is mainly chosen as a relative pronoun and for this matter the word ‘dat’ is dismissed. With all this in mind, 112 incorrect sentences including syntactic violations based on slang-Dutch were developed (Appendix 1 & 2). In addition to the previously discussed theories regarding slang-Dutch, these sentences can be assigned to four categories. The first category is defined as the ‘Incorrect Article’, an example of a sentence belonging to this category is ‘Dit is de leven waar je het mee moet doen’. The second category is defined as the ‘Incorrect Demonstrative Pronoun’, an example of a sentence belonging to this category is ‘Ze vertelde die verhaal drie dagen geleden ook al’. The third category is defined as the ‘Incorrect Adjective’, an example of a sentence belonging to this category is ‘Hij heeft een leuke feest georganiseerd met vrienden’. The last category is defined as the ‘Incorrect Relative Pronoun’, an example of a sentence belonging to this category is ‘Gisteren kwam het weer die voorspeld was niet uit’. Each category consists of 28 items containing two levels, correct and incorrect (224 items in total). The length of the sentences used varied from short sentences (less than ten words), to medium sentences (ten or eleven words) and large sentences (twelve or more words). Because of this variance in length, the position of the critical word that is associated with a violation varied as well. At least three words preceded the critical word in a sentence and at least three words followed after the critical word. Finally, 40 fillers were used to distract the participants from what was actually measured. The fillers consisted of ten correct sentences from each of the four categories.

The software used to record the correct and incorrect sentences spoken in either foreign or plain Dutch was called ‘Praat’. This program was also used to cut the silences at the beginning and end of each sentence and to mark the on- and offset of each critical word.

Procedure

The experiment was introduced to the participants as a study regarding language processing. After signing informed consent an EEG-cap was placed on the head of the subjects and the experimenter left the room. Participants then read the instructions on a computer screen, which were to avoid blinks and other movements while listening to the sentences. Then they pressed the space-bar to receive the first sentence (out of 152 sentences in total) coming through the speakers. After every ten sentences there was a break for about 1 minute, participants could choose to have this break or to press the space-bar and continue the experiment. After listening to 50 sentences the experimenter walked in to ask how the

participant was holding up, this was done to make sure participants did have two larger breaks and therefore would be able to remain focus. After the experiment was finished, the

experimenter would return to the test room and would conduct an exit-interview in which questions would be asked such as ‘Wat vond je opvallend aan de stimuli?’ (Appendix 3). Finally, a debriefing was conducted by discussing the specific intentions regarding the experiment with the participants.

EEG: recording and analysis

The electroencephalogram (EEG) was recorded from 64 electrode sites (Fp1, AF7, AF3, F1, F3, F5, F7, FT7, FC5, FC3, FC1, C1, C3, C5, T7, TP7, CP5, CP3, CP1, P1, P13, P5, P7, P9, PO7, PO3, O1, lz, Oz, POz ,Pz, CPz, Fpz, Fp2, AF8, AF4, AFz, Fz, F2, F4, F6, F8, FT8, FC6, FC4, FC2, FCz, Cz, C2, C4, C6, T8, TP8, CP6, CP4, CP2, P2, P4, P6, P8, P10, PO8, PO4, O2), mounted in an elastic cap. Thus, a 10-20 system was used. The reference and ground electrodes were embedded in the cap directly andreferenced to the left mastoid (i.e. behind

the ear) as well. Blinks and eye-movements were registered by placing two electrodes at the outer left and right canthi (i.e. corner of the eye), and two electrodes above and below the left eye (Van Berkum et al., 2008) Yet, another electrode was placed behind the right mastoid to prevent an imbalance between active electrodes over the right and left hemispheres (Luck, 2005).

After re-referencing the EEG signals to the mean of the left and right mastoid off-line, blinks and eye-movements were removed from the data by using a procedure based on Independent Component Analysis (ICA) (Jung, Makeig, Humphries, Lee, McKeown, Iragui & Sejnowski, 2000). Segments in which the signal exceeded due to noise were filtered off-line. In addition, some electrodes around the face of the participants caused too much noise and therefore were excluded from the data (Fp1, AF7, T7, FT7, Fpz, Fp2, AF8). ERPs were timelocked to the onset of the critical word and after baseline correction (250 ms pre-stimulus onset) average waveforms were computed for each participant and condition. Finally, for each subject the average value between 500 and 1000 ms (i.e. standard P600 interval) was exported for analysis.

Results

Before testing the hypotheses it was tested whether the participants heard an actual difference between sentences spoken in plain and foreign Dutch and between sentences with and without syntactic violations. The results on the exit interview showed that all participants were aware of a difference between accents and aware of the presence of sentences with and without syntactic violations. In addition, these results were confirmed by conducting a factorial repeated-measures ANOVA which resulted in finding a significant main effect for the type of accent on language processing, F (1, 378.00) = 14.13, p < .001. Listening to plain Dutch (M = -.93, SD = 2.38) was accompanied by a larger P600 (i.e. more processing) than listening to

foreign Dutch (M = -1.32, SD = 2.70). Also, a significant main effect for the occurrence of syntactic violations on language processing was found, F (1,378.00) = 23.68, p < .001. Incorrect sentences (M = -.81, SD = 2.62) were accompanied by a larger p600 than correct sentences (M = -1.43, SD = 2.44). Because all factors consisted of only two levels sphericity was met for all main effects. Surprisingly, no significant interaction was found between the type of accent and the occurrence of syntactic violations, F (1,378.00) = 2.71, p = .101. Listening to incorrect sentences spoken in plain Dutch was accompanied with a larger P600 when compared to correct sentences spoken in plain Dutch (figure 1), but listening to incorrect sentences in foreign Dutch was accompanied with a larger P600 as well when compared to correct sentences in foreign Dutch (figure 2). In other words, regardless of the speaker, listening to syntactic violations was accompanied with more processing. Therefore, the expectation of finding a larger P600 effect for listening to syntactic violations that are made by Dutch speakers without an accent compared to Dutch speakers with a typical foreign accent could not be confirmed. Also, the alternate expectation of finding a larger P600 effect for listening to syntactic violations that are made by Dutch speakers with a typical foreign accent compared to Dutch speakers without an accent could not be confirmed. In Table 1 the mean processing rates are displayed.

Table 1.

The Means (M) and Standard Deviates (SD) in Microvolt (µV) for Plain and Foreign Dutch Combined with Correct and Incorrect Sentences

Correct Incorrect

M SD M SD

Foreign Dutch -1.71 2.46 -.92 2.86

Figure 1. Processing of correct ABN sentences (i.e. plain Dutch) compared to incorrect ABN sentences for the center electrodes FCz (anterior) and CPz (posterior).

Figure 2. Processing of correct STRAAT sentences (i.e. foreign Dutch) compared to incorrect STRAAT sentences for the center electrodes Fz (anterior) and CPz (posterior).

To assess the possible interaction with electrode position, the factors Accent (plain Dutch or foreign Dutch) and Syntactic violation (correct or incorrect) were crossed with the factors Hemisphere (left or right) and Anteriority (anterior or posterior) in a separate ANOVA. Again, sphericity could be assumed because all factors consisted of only two levels. The results showed a significant interaction between Anteriority and Accent, F (1,414.00) = 13.15, p < .001. More processing was found for electrodes in posterior regions when participants listened to both plain and foreign Dutch (Figure 1 and 2). Moreover, most processing was found for electrodes in posterior regions when participants listened to plain Dutch (table 2). Finally, when participants listened to foreign Dutch, the dominance of posterior regions compared to anterior regions seemed to be greater than when they listened to plain Dutch.

Table 2.

The Means (M) and Standard Deviates (SD) in Microvolt (µV) for Plain and Foreign Dutch Combined with Anterior and Posterior Regions

Anterior Posterior

M SD M SD

Plain Dutch -1.59 2.54 -.38 1.86

Foreign Dutch -2.17 2.77 -.51 2.00

The results showed a significant interaction between Anteriority and Syntactic violation as well, F (1,414.00) = 4.63, p < .05. Again, more processing for both levels was found for electrodes in posterior regions (Figure 1 and 2). Moreover, most processing was found for electrodes in posterior regions when participants listened to incorrect sentences. The

dominance of posterior regions compared to anterior regions seemed to be greater when participants listened to incorrect sentences than when they listened to correct sentences (table 3).

Table 3.

The Means (M) and Standard Deviates (SD) in Microvolt (µV) for Correct and Incorrect Sentences Combined with Anterior and Posterior Regions

Anterior Posterior

M SD M SD

Correct -1.97 2.69 -.71 1.92

Incorrect -1.78 2.66 -.18 1.91

The main effects found for Accent and Syntactic violations did not seem to be related to electrodes on either hemisphere. No significant interaction was found for Accent and Hemisphere and no significant interaction was found for Syntactic violation and Hemisphere. Finally, no significant interaction between Anteriority and Hemisphere for Syntactic

violations or Accent was found.

Discussion

The aim of this study was to replicate the findings of Otten et al. (n.d.) by examining whether syntactic violations that are typical for a certain speaker, and for this matter are expected, were accompanied with less processing. It was found that regardless of the type of speaker, listening to syntactic violations was accompanied with a larger P600. This finding is

inconsistent with the hypothesis that listening to syntactic violations typical for a certain out-group lead to less processing than listening to similar violations made by an in-out-group. The finding is also inconsistent with the alternate hypothesis that listening to syntactic violations made by an out-group, despite of being typical for the out-group, are always accompanied with more processing. Instead it suggests that listening to syntactic violations made by an in-group or out-in-group require the same amount of processing, despite of the violations being more typical for the out-group.

The study of Otten et al. (n.d.) suggested there was a stronger focus on violations made by writers belonging to a so called out-group. A possible explanation for finding the same amount of processing for syntactic violations made by either type of speaker in the current study could be due to the fact that the current study offered participants spoken sentences instead of written sentences. For example, when one is reading the pronunciation is much closer to the actual spelling of the word than when one is listening (Bleses & Thomsen, 2004). This could be due to the fact that when one learns to write and read the learner is taught to pay particular attention to grammatically correctness and proper organization of the words in a sentence (Akinnaso, 1982). For this matter, one could say that the study of Otten et al. (n.d.) had an advantage over the current study. Being much closer to the grammatical correctness when reading leaves more space for linking the sentences to the identity of the speaker. In the current study, with the actual spelling of the words being less prominent, perhaps participants needed to focus more on the correctness and incorrectness of the

sentences, which led to paying less attention to the identity of the speakers. Also, the method of linking the sentences to a particular speaker seemed to be easier in the study of Otten et al. (n.d.), where participants received a picture of the speaker. In the current study the

Again, the latter could have made the distinction between speakers in the current study to be more difficult.

Another disadvantage of the current study compared to the study of Otten et al. (n.d.) is based on the feedback received from the participants. Most of them pointed out that it was pretty hard to understand the speakers with the foreign accent. This is in line with earlier research done by Dalby, Nishi and Rogers (2004) which resulted in finding that even high-proficient non-native speech was less intelligible than native speech when presented to listeners. Moreover, this contrast between understandable sentences and less understandable sentences could have been increased by offering participants plain and foreign sentences which alternated one another. In the experiment of Otten et al. (n.d.) this was not a problem, because difficulty in understanding was not of any concern in the first place. Overall, this difficulty in understanding the foreign accent may have prevented participants to focus on the identity of the speaker while listening. Despite of the feedback though, a significant main effect was found for the factor ‘Accent’, which indicates a difference between listening to foreign and plain Dutch. An alternate explanation for this finding, instead of interpreting it as a distinction in identity manipulated by the type of accent, is that participants made a

distinction between clearly spoken Dutch and a ‘hard-to-understand’ type of Dutch. Even though it was tested whether participants heard a clear difference between plain and foreign Dutch, it was not tested which type of accent participants exactly heard when listening to one of the foreign speakers. Therefore, in further research it would be wise to let participants judge to which extend they associate sentences spoken by speakers with a foreign accent with speakers with a different background prior to the experiment.

Despite of the difficulty of understanding speakers with a foreign accent, a similar P600 effect regarding the presence of syntactic violations was found for foreign and plain Dutch. This may be somewhat unexpected because one could argue that if the foreign Dutch

sentences were that hard to understand this could have led to an inability of hearing the syntactic violations as well. Perhaps this could be explained by the way participants received the sentences. Half of the sentences, both foreign and plain Dutch, offered to the participants were correct and half of them were incorrect. Once noticing this, participants could have focused on the syntactic violations despite of the type of accent offered, particularly because the foreign accent was already hard to understand. This would mean that even though the foreign sentences were harder to understand, participants were able to comprehend that

syntactic violations were involved. For this reason in further research it would be wise to offer the correct sentences independently from the incorrect sentences.

On the other hand, the possibility of actually finding no difference in processing syntactic violations between foreign and plain Dutch, regardless of the syntactic violations being more typical for an out-group, should not be left out. Interpreted this way, listening to certain syntactic violations is not accompanied by a stereotype regarding speakers with a different background. A reason for not finding this stereotype could be that speaking with syntactic violations, despite of the occurrence of an accent, makes sentences harder to understand. In line with this, earlier research indicated that gender confusion affected

listening comprehension to a larger extend than phonology, which is the main characteristic of different accents (Politzer, 1987). Thus, if understanding what has been said is the first

priority for listeners to comprehend the message, identifying the speaker is of less importance. Therefore, it could be that listening to syntactic violations made by speakers with a different background is not directly accompanied with a stereotype towards the speaker. This does not cancel out the possibility that one would find a stereotype towards speakers with a different background afterwards. In the task of Otten et al. (n.d.) participants could process the identity of a writer separately from the written sentences, so while processing the violations

one could argue that if Otten et al. (n.d.) did use violations typical for an out-group, perhaps they would have found less processing instead of more. Thus, it is possible that no direct stereotype towards the identity of a speaker can be found by only listening to sentences, because understanding the message acts as a distraction.

An alternate explanation for not finding a stereotype toward speakers with a different background could be the fact that we live in a multicultural society nowadays. It is possible that integration has led not only speakers with a different background to be associated with speaking slang, but native speakers as well. Most of the participants that participated in the current study lived in Amsterdam, in which one out of three inhabitants are not of western origin (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2014b). When compared to the total amount of non-western inhabitants in the Netherlands (one out of ten), this is quite a hand full (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2014a). For this matter, it could have been the case that the

participants did not only associated slang with the foreign Dutch speakers. Thus, perhaps slang is not as typical for people with a different background as it used to be.

Finally, one could say that actually finding no difference in processing syntactic violations between foreign and plain Dutch is nothing but positive, because this would mean that belonging to a certain out-group does not involve the consequence of being judged differently for speaking with a particular accent. On the other hand, one could argue that being judged just as strictly as native Dutch speakers for speaking with syntactic violations can be quite a burden. However, this matter probably is of more concern when a follow up study is conducted, in which the limitations discussed are adjusted, and similar results emerge.

References

Akinnaso, F. (1982). On the Differences Between Spoken and Written Language. Language and Speech, 25 (2), 97-121.

Van Berkum, J. J., Van Den Brink, D., Tesink, C. M., Kos, M., & Hagoort, P. (2008). The neural integration of speaker and message. Journal of cognitive neuroscience, 20 (4), 580-591.

Bleses, D. & Thomsen, P. (2004). The acquisition of spoken forms and written words. Process and Acquisition of Written Language: Special Issue of Written Language & Literacy, 7, 79–99.

Centraal Bureau voor de Statistiek. (2014a). Bevolking;kerncijfers. Retrieved at 19-8-15, from http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=37296ned&D1= a&D2=0,10,20,30,40,50,60,(l-1),l&HD=130605-0924&HDR=G1&STB=T

Centraal Bureau voor de Statistiek. (2014b). Jaarraport: Integratie, 2014. Den haag: Author.

Dalby, J., Nishi, K., & Rogers, C. L. (2004). Effects of noise and proficiency on intelligibility of Chinese-accented English. Language and Speech, 47, 139-154.

Jung, T. P., Makeig, S., Humphries, C., Lee, T. W., McKeown, M. J., Iragui, V., &

Sejnowski, T. J. (2000). Removing electroencephalographic artifacts by blind source separation. Psychophysiology, 37, 163-178.

Kutas, M., & Hillyard, S. A. (1980). Reading senseless sentences: Brain potentials reflect semantic incongruity. Science, 207 (4427), 203–205.

Luck, S. J. (2005). An introduction into the Event-Related Potential technique. Cambridge: MIT press.

Onze Taal. (2012). De/het: algemene regels. Retrieved at 19-8-15, from https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/de-het-algemene-regels

Otten, M., Jonas, K., Thomson, J., & Banaji, M. (n.d.). Race changes language perception: Evidence from the N400 and the P600. Amsterdam: University of Amsterdam, Cambridge: Harvard University.

Politzer, R. L. (1978). Errors of English speakers of German as perceived and evaluated by German natives. Modern Language Journal, 62 (5-6), 253-261.

Rubin, D. L. (1992). Nonlanguage factors affecting undergraduates' judgments of nonnative English-speaking teaching assistants. Research in Higher Education, 33 (4), 511-531.

Stichting Ons Erfdeel. (2001).‘Taal Nederland iesj moeilijk’: Nederlands als tweede taal. Retrieved at 12-3-15, from http://www.dbnl.org/tekst/_ons003200101_01/ _ ons003200101_01_0128.php

Stroop, J. (2003). Het Nederlands van Nu en Straks: Waar gaat het Nederlands naar toe? Amsterdam: Prometheus.

Appendix 1 - Stimuli

Incorrect lidwoord stimuli KORT (< 10)

1. 1.1 Dit is het leven waarmee je het mee moet doen. 1.2 Dit is de leven waarmee je het mee moet doen. 2. 1.1 Dat is het meisje waarover ik vertelde.

1.2 Dat is de meisje waarover ik vertelde. 3. 1.1 Ik heb het boek gister avond uitgelezen. 1.2 Ik heb de boek gister avond uitgelezen. 4. 1.1 Dat is het kind van de buurvrouw. 1.2 Dat is de kind van de buurvrouw.

5. 1.1 Hij heeft het beeldscherm gisteren gerepareerd. 1.2 Hij heeft de beeldscherm gisteren gerepareerd. 6. 1.1 Hij had het raadsel al snel opgelost.

1.2 Hij had de raadsel al snel opgelost.

7. 1.1 Hij toetste het telefoonnummer van zijn vriendin in. 1.2 Hij toetste de telefoonnummer van zijn vriendin in. 8. 1.1 Ze smeerde het beleg op haar brood.

1.2 Ze smeerde de beleg op haar brood. 9. 1.1 Dat is het bed dat ik op tv zag. 1.2 Dat is de bed dat ik op tv zag.

MIDDEL (> 9 & <12)

10. 1.1 Veel kinderen speelde in het water toen het zonnig was. 1.2 Veel kinderen speelde in de water toen het zonnig was. 11. 1.1 Dat is precies het woord waar ik naar opzoek was. 1.2 Dat is precies de woord waar ik naar opzoek was. 12. 1.1 Er was genoeg voer voor het hert en zijn jongen. 1.2 Er was genoeg voer voor de hert en zijn jongen.

13. 1.1 De coach was trots toen het elftal kampioen was geworden. 1.2 De coach was trots toen de elftal kampioen was geworden.

14. 1.1 Hier is alvast het matras, andere slaapspullen worden nog geregeld. 1.2 Hier is alvast de matras, andere slaapspullen worden nog geregeld. 15. 1.1 Ze kreeg kaartjes voor het concert van volgende week vrijdag. 1.2 Ze kreeg kaartjes voor de concert van volgende week vrijdag. 16. 1.1 Je moet het ei eerst laten schrikken voordat je hem openbreekt. 1.2 Je moet de ei eerst laten schrikken voordat je hem openbreekt. 17. 1.1 Vet kan je het beste verwijderen met het afwasmiddel van Dreft. 1.2 Vet kan je het beste verwijderen met de afwasmiddel van Dreft. 18. 1.1 Zomers gaan zij meestal picknicken in het park van Amsterdam-Oost. 1.2 Zomers gaan zij meestal picknicken in de park van Amsterdam-Oost.

19. 1.1 Alle natte kleren werden op het wasrek gehangen na het wassen. 1.2 Alle natte kleren werden op de wasrek gehangen na het wassen. 20. 1.1 Hij was blij dat hij in het team van schoolvoetbal kwam.

1.2 Hij was blij dat hij in de team van schoolvoetbal kwam.

21. 1.1 Toen iedereen het lied kende werd er uit volle borst meegezongen. 1.2 Toen iedereen de lied kende werd er uit volle borst meegezongen. 22. 1.1 Toen ze door het raam keek zag ze dat het sneeuwde.

1.2 Toen ze door de raam keek zag ze dat het sneeuwde.

23. 1.1 Ze was erg blij met het cadeau voor haar zestiende verjaardag. 1.2 Ze was erg blij met de cadeau voor haar zestiende verjaardag.

LANG (> 11)

24. 1.1 Ik ben ’s morgens achter het bureau gaan zitten en er ’s avonds pas achter vandaan gekomen.

1.2 Ik ben ’s morgens achter de bureau gaan zitten en er ’s avonds pas achter vandaan gekomen.

25. 1.1 Er waren wat kuren met het koffieapparaat, maar dit is inmiddels opgelost. 1.2 Er waren wat kuren met de koffieapparaat, maar dit is inmiddels opgelost.

26. 1.1 De bakker liet het brood eerst even afkoelen voordat het in de schappen werd gelegd. 1.2 De bakker liet de brood eerst even afkoelen voordat het in de schappen werd gelegd. 27. 1.1 Er staat nog vuile vaat op het aanrecht, heb jij tijd om het af te wassen?

1.2 Er staat nog vuile vaat op de aanrecht, heb jij tijd om het af te wassen? 28. 1.1 Er zat een enorme spin op het gordijn toen ik de woonkamer binnen liep. 1.2 Er zat een enorme spin op de gordijn toen ik de woonkamer binnen liep.

Incorrect aanwijzend voornaamwoord stimuli KORT (< 10)

1. 2.1 Ze vertelde dat verhaal drie dagen geleden ook al. 2.2 Ze vertelde die verhaal drie dagen geleden ook al. 2. 2.1 De architect ontwierp dat balkon in de jaren 70. 2.2 De architect ontwierp die balkon in de jaren 70. 3. 2.1 Ik heb dat fruit op de markt gekocht.

2.2 Ik heb die fruit op de markt gekocht.

4. 2.1 Ze wilde erg graag dat badpak uit de etalage. 2.2 Ze wilde erg graag die badpak uit de etalage.

5. 2.1 Op oudjaarsavond werd dat buffet met kip geserveerd. 2.2 Op oudjaarsavond werd die buffet met kip geserveerd. 6. 2.1 Mijn broer heeft dat probleem nou nooit.

2.2 Mijn broer heeft die probleem nou nooit. 7. 2.1 Ze werd gek van dat geluid van de buren. 2.2 Ze werd gek van die geluid van de buren.

8. 2.1 Hij had het over dat kasteel net buiten Diemen. 2.2 Hij had het over die kasteel net buiten Diemen. 9. 2.1 Ze koos voor dat fotolijstje met bloemen er op. 2.2 Ze koos voor die fotolijstje met bloemen er op. 10.2.1 Hoe heet dat merk van spijkerbroeken ook alweer? 2.2 Hoe heet die merk van spijkerbroeken ook alweer? 11.2.1 Hij zocht naar dat gereedschap van zijn vader. 2.2 Hij zocht naar die gereedschap van zijn vader.

MIDDEL (> 9 & <12)

12. 2.1 Er woont een oud stel in dat huis aan de overkant. 2.2 Er woont een oud stel in die huis aan de overkant. 13. 2.1 Ik vertelde je laatst over dat dorp in Noord-Holland. 2.2 Ik vertelde je laatst over die dorp in Noord-Holland. 14. 2.1 Ik vertel haar vanmiddag over dat pand aan de gracht. 2.2 Ik vertel haar vanmiddag over die pand aan de gracht.

15. 2.1 De docent vertelde over dat mechanisme waarmee postzegels worden gedrukt. 2.2 De docent vertelde over die mechanisme waarmee postzegels worden gedrukt. 16. 2.1 Ik moest lachen toen ik dacht aan dat beest uit Artis.

2.2 Ik moest lachen toen ik dacht aan die beest uit Artis. 17. 2.1 Ik was niet blij met dat afschrift van mijn zorgverzekering. 2.2 Ik was niet blij met die afschrift van mijn zorgverzekering.

18. 2.1 Hij is aangenomen bij dat bedrijf gespecialiseerd in computer handel. 2.2 Hij is aangenomen bij die bedrijf gespecialiseerd in computer handel. 19. 2.1 Ik wil graag dat boeket met rode en witte rozen.

2.2 Ik wil graag die boeket met rode en witte rozen.

LANG (>11)

20. 2.1 Op de catwalk liep dat model een aantal keer in een rok. 2.2 Op de catwalk liep die model een aantal keer in een rok. 21. 2.1 Bij een spel gooide hij dat getal een aantal keer achter elkaar. 2.2 Bij een spel gooide hij die getal een aantal keer achter elkaar.

22. 2.1 Ze is te laat met inschrijven voor dat experiment waarbij reactietijden worden gemeten.

2.2 Ze is te laat met inschrijven voor die experiment waarbij reactietijden worden gemeten.

23. 2.1 Zij vroeg hem dat pak aan te doen met een blauwe stropdas. 2.2 Zij vroeg hem die pak aan te doen met een blauwe stropdas.

24. 2.1 Volgende week dinsdag moet dat huiswerk voor wiskunde al lang af zijn. 2.2 Volgende week dinsdag moet die huiswerk voor wiskunde al lang af zijn. 25. 2.1 Ze was erg enthousiast over dat festival waar house muziek werd gedraaid. 2.2 Ze was erg enthousiast over die festival waar house muziek werd gedraaid.

26. 2.1 Hebben jullie het over dat event voor de opening van een nieuwe kledinglijn? 2.2 Hebben jullie het over die event voor de opening van een nieuwe kledinglijn? 27. 2.1 Hoe heet dat ding ook al weer waarmee je een ei in plakjes snijdt?

2.2 Hoe heet die ding ook al weer waarmee je een ei in plakjes snijdt?

28. 2.1 Toen mijn vriendin dat gedicht voor me had gemaakt was ik zeer verrast. 2.2 Toen mijn vriendin die gedicht voor me had gemaakt was ik zeer verrast.

Incorrect inflectie adjectief KORT (<10)

1. 3.1 Hij heeft een leuk feest georganiseerd met vrienden. 3.2 Hij heeft een leuke feest georganiseerd met vrienden. 2. 3.1 Zij is een aardig meisje uit mijn klas.

3.2 Zij is een aardige meisje uit mijn klas. 3. 3.1 Het is een ijverig ventje die zoon van jullie! 3.2 Het is een ijverige ventje die zoon van jullie! 4. 3.1 Er is een rood jasje in de uitverkoop.

3.2 Het is een rode jasje in de uitverkoop.

5. 3.1 Er is een klein katje vermist sinds donderdag. 3.2 Er is een kleine katje vermist sinds donderdag. 6. 3.1 Ze vond een goud kettinkje op de stoep. 3.2 Ze vond een goude kettinkje op de stoep. 7. 3.1 Op een rustig moment zullen we verder praten. 3.2 Op een rustige moment zullen we verder praten. 8. 3.1 Het was een gezellig toernooi op de tennisclub. 3.2 Het was een gezellige toernooi op de tennisclub. 9. 3.1 Er staat een kapot meubel in de meubelzaak. 3.2 Er staat een kapotte meubel in de meubelzaak.

10.3.1 De band speelde een ontroerend nummer op de trouwerij. 3.2 De band speelde een ontroerende nummer op de trouwerij. 11.3.1 Hij moet een lekker toetje voor kerst bedenken.

3.2 Hij moet een lekkere toetje voor kerst bedenken. 12.3.1 Dat is een typisch geval van uitdroging.

3.2 Dat is een typische geval van uitdroging. 13.3.1 Er kwam een heftig nummer door de speakers. 3.2 Er kwam een heftige nummer door de speakers. 14.3.1 Er werd een zout gerecht geserveerd bij een etentje. 3.2 Er werd een zoute gerecht geserveerd bij een etentje.

MIDDEL (>9 & <12)

3.2 De kunstenaar maakte een mooie schilderij voor in de kunsthal. 16. 3.1 Hij was op zoek naar een goed horloge bij de juwelier.

3.2 Hij was op zoek naar een goede horloge bij de juwelier. 17. 3.1 Hij vond het een lelijk beeld voor in een museum. 3.2 Hij vond het een lelijke beeld voor in een museum.

18. 3.1 Er wordt een ovaal figuur gebruikt om een paasei te ontwerpen. 3.2 Er wordt een ovale figuur gebruikt om een paasei te ontwerpen. 19. 3.1 De student nam een kritisch standpunt in bij een debat.

3.2 De student nam een kritische standpunt in bij een debat. 20. 3.1 Er werd een roestvrij staal gebruikt in de soldeer les. 3.2 Er werd een roestvrije staal gebruikt in de soldeer les. 21. 3.1 Er hing een vreemd geurtje nadat de pan was aangekoekt. 3.2 Er hing een vreemde geurtje nadat de pan was aangekoekt. 22. 3.1 Onze kat is een lui dier want hij slaapt continue.

3.2 Onze kat is een luie dier want hij slaapt continue. 28. 3.1 De man kocht een cool drankje want hij had het warm. 3.2 De man kocht een coole drankje want hij had het warm.

LANG (>11)

23. 3.1 Je kan beter geen rauw vlees eten, bij vis kan het wel. 3.2 Je kan beter geen rauwe vlees eten, bij vis kan het wel.

24. 3.1 Hij was een stout kind omdat hij stiekem een koekje pakte uit de trommel. 3.2 Hij was een stoute kind omdat hij stiekem een koekje pakte uit de trommel. 25. 3.1 Niemand zit toch te wachten op een lang gesprek over politieke kwesties? 3.2 Niemand zit toch te wachten op een lange gesprek over politieke kwesties? 26. 3.1 Hij dronk op zijn zestiende voor het eerst een alcoholisch drankje en vond het

stiekem totaal niet lekker.

3.2 Hij dronk op zijn zestiende voor het eerst een alcoholische drankje en vond het stiekem totaal niet lekker.

27. 3.1 De auto maakt een krakend geluid en is nodig toe aan een beurt. 3.2 De auto maakt een krakende geluid en is nodig toe aan een beurt.

Incorrect betrekkelijk voornaamwoord: KORT (<10)

1. 4.1 Gisteren kwam het weer dat voorspeld was niet uit. 4.2 Gisteren kwam het weer die voorspeld was niet uit. 2. 4.1 Het was veel werk dat verricht moest worden. 4.2 Het was veel werk die verricht moest worden.

3. 4.1 Ze kreeg een compliment dat haar onwijs vrolijk maakte. 4.2 Ze kreeg een compliment die haar onwijs vrolijk maakte. 4. 4.1 Hij leverde een essay in dat ging over mensenrechten. 4.2 Hij leverde een essay in die ging over mensenrechten.

5. 4.1 Ze vertelde hem een nieuwtje dat hem liet glimlachen. 4.2 Ze vertelde hem een nieuwtje die hem liet glimlachen. 6. 4.1 Ze kocht papier dat in de printer kan.

4.2 Ze kocht papier die in de printer kan.

MIDDEL (>9 & <12)

7. 4.1 Hij luisterde naar een album dat voornamelijk bestond uit rockmuziek. 4.2 Hij luisterde naar een album die voornamelijk bestond uit rockmuziek. 8. 4.1 Ze reed langs een casino dat aan de snelweg ligt.

4.2 Ze reed langs een casino die aan de snelweg ligt.

9. 4.1 Hij woont in een dorp dat bekend staat om vele tradities. 4.2 Hij woont in een dorp die bekend staat om vele tradities.

10.4.1 Ze kreeg een kaartje dat de geboorte van haar neefje aankondigde. 4.2 Ze kreeg een kaartje die de geboorte van haar neefje aankondigde. 11.4.1 De chef gebruikte gehakt dat was gekruid met Spaanse specerijen. 4.2 De chef gebruikte gehakt die was gekruid met Spaanse specerijen. 12.4.1 Zaterdag gaan we naar een hotel dat een sauna heeft.

4.2 Zaterdag gaan we naar een hotel die een sauna heeft.

13.4.1 Ik heb zin in een gebakje dat mijn moeder had meegenomen. 4.2 Ik heb zin in een gebakje die mijn moeder had meegenomen. 14.4.1 De taart bestond uit een mengsel dat voornamelijk suiker bevatte. 4.2 De taart bestond uit een mengsel die voornamelijk suiker bevatte. 15.4.1 Er is een medicijn dat ik voor kan schrijven tegen de pijn.

4.2 Er is een medicijn die ik voor kan schrijven tegen de pijn. 16.4.1 In Parijs is een museum dat Rhodin zijn kunst tentoonstelt. 4.2 In Parijs is een museum die Rhodin zijn kunst tentoonstelt.

17.4.1 De agent vroeg naar een rijbewijs dat speciaal voor taxibestuurders is. 4.2 De agent vroeg naar een rijbewijs die speciaal voor taxibestuurders is.

LANG (>11)

18. 4.1 Hij moest betalen voor een raam dat hij had gebroken met voetballen. 4.2 Hij moest betalen voor een raam die hij had gebroken met voetballen.

19. 4.1 Er werd gepraat over een schilderij dat je hebt opgehangen in de woonkamer. 4.2 Er werd gepraat over een schilderij die je hebt opgehangen in de woonkamer. 20. 4.1 Ze waren in overleg over een aanbod dat betrekking had op zijn uurloon. 4.2 Ze waren in overleg over een aanbod die betrekking had op zijn uurloon.

21. 4.1 De beginnende zangeres was verrast door een applaus dat werd gegeven na afloop. 4.2 De beginnende zangeres was verrast door een applaus die werd gegeven na afloop. 22. 4.1 Ze werd ten huwelijk gevraagd voor een altaar dat bestond uit marmer.

4.2 Ze werd ten huwelijk gevraagd voor een altaar die bestond uit marmer. 23. 4.1 Hij schrok wakker van een alarm dat ergens in de buurt afging.

4.2 Hij schrok wakker van een alarm die ergens in de buurt afging. 24. 4.1 Hij moest lachen om een bericht dat hij kreeg van zijn vriendin. 4.2 Hij moest lachen om een bericht die hij kreeg van zijn vriendin.

25. 4.1 We wandelen nu in een stuk bos dat toebehoort aan een graaf. 4.2 We wandelen nu in een stuk bos die toebehoort aan een graaf.

26. 4.1 Hij zoekt zijn gereedschap dat voor het laatst in de schuur was gezien. 4.2 Hij zoekt zijn gereedschap die voor het laatst in de schuur was gezien. 27. 4.1 Ik ben op zoek naar een jasje dat bestaat uit echt leer.

4.2 Ik ben op zoek naar een jasje die bestaat uit echt leer.

28. 4.1 Op kamp zaten we om een kampvuur dat we zelf aangemaakt hadden. 4.2 Op kamp zaten we om een kampvuur die we zelf aangemaakt hadden.

Fillers Correct lidwoord:

1. De kok gebruikt het zeezout om wat extra smaak toe te voegen. 2. Als je je bord leeg hebt gegeten mag je het snoepje pas op eten. 3. Opa vertelde over het restaurant met de beste sushi van Amsterdam.

4. Guacamole is het mengsel dat je van avocado, tomaat, ui en knoflook kan maken. 5. Voor het maken van een rijsttafel moet het fornuis op zijn minst 4 gaspitten hebben. 6. Ik denk dat ui het ingrediënt is dat de soep goed zal laten smaken.

7. Als toetje hebben we nog het ijs dat in de vriezer ligt.

8. Vorig jaar werd het gebak voor mijn verjaardag bij de bakker om de hoek gehaald. 9. Pompoensoep vooraf behoorde tot het gerecht van de maand.

10. Haal het bestek maar weer van tafel en breng de stokjes, we eten sushi!

Correct aanwijzend voornaamwoord:

1. Volgende week geven ze bij dat café een kookworkshop over de Franse keuken. 2. Kaki fruit is dat fruit met een oranje kleur.

3. Op kantoor ligt dat document waarin staat wat en hoeveel de modellen mogen eten

tijdens de voorbereiding op de show.

4. Mijn moeder vertelde over dat insect uit Thailand dat eetbaar is. 5. Ik wil graag dat menu met de ossenhaas.

6. Bij de cakejes is dat papier er omheen eetbaar.

7. Ik zal dat kerstbrood het liefst het hele jaar door eten!

8. Voor het snijden van stokbrood kan je het beste dat mes met die rafels gebruiken. 9. Wanneer je pasta gaat maken kan je dat servies gebruiken met diepe borden. 10. Voor het bakken van zijn brood gebruikte de bakker dat graan afkomstig uit

Wekerom.

Correct inflectie adjectief:

1. Dat was een lekker maal, ik zit er vol van. 2. Waarom heb ik een kleiner stuk vlees dan hij?

3. Voor het marineren van Indisch stoofvlees wordt een pittig sausje gebruikt. 4. Voor bij de hutspot werd er een gemarineerd lapje vlees uitgekozen.

5. Als lunch wil ik graag een koud broodje brie, dus niet die uit de oven. 6. Vanavond zal je er sappig wild geserveerd worden.

7. Doe mij maar een fruitig sapje zonder kiwi alstublieft. 8. De eieren moeten in kokend water 8 minuten door borrelen.

9. Wat een prachtig eetgerei werd er gebruikt op het diner van de koningin.

10. Als je knoflook liever wilt snijden dan persen is een scherp mes echt van belang.

Correct betrekkelijk voornaamwoord:

1. Ik ben op zoek naar het kookboek dat ik nodig heb voor het avondeten. 2. Kan je me meer vertellen over het brood dat zo weinig calorieën bevat?

3. Ik vraag me af of ik het gas dat ik nodig had om te koken zojuist wel uit heb gezet. 4. In de keuken draagt het personeel een jasje dat niet licht ontvlambaar is.

5. Sorry dat ik te laat ben, is het onderdeel dat ingaat op het maken van tapa’s al

behandeld?

6. In principe kan je het klokhuis dat je in de appel vindt ook opeten.

7. Waarom was je niet bij het ontbijt dat door onze werkgever werd georganiseerd? 8. Hij betaalde voor de boodschappen met het losgeld dat nog in zijn portemonnee zat. 9. Ik heb het opstel dat over voedselvergiftiging ging zojuist ingeleverd.

Appendix 2- Mixed Stimuli

3_28_2 De auto maakt een krakende geluid en is nodig toe aan een beurt.

4_14_1 De taart bestond uit een mengsel dat voornamelijk suiker bevatte.

1_24_2 Ik ben ’s morgens achter de bureau gaan zitten en er ’s avonds pas achter vandaan gekomen. 1_26_1 De bakker liet het brood eerst even afkoelen voordat het in de schappen werd gelegd.

5_04_1 Guacamole is het mengsel dat je van avocado, tomaat, ui en knoflook kan maken.

5_14_1 Mijn moeder vertelde over dat insect uit Thailand dat eetbaar is. 4_06_1 Ze kocht papier dat in de printer kan.

2_28_2 Toen mijn vriendin die gedicht voor me had gemaakt was ik zeer verrast.

3_28_1 De auto maakt een krakend geluid en is nodig toe aan een beurt.

3_06_1 Ze vond een goud kettinkje op de stoep.

5_26_1 Vanavond zal je er sappig wild geserveerd worden.

4_23_2 Hij schrok wakker van een alarm die ergens in de buurt afging.

2_17_1 Ik was niet blij met dat afschrift van mijn zorgverzekering.

4_17_2 De agent vroeg naar een rijbewijs die speciaal voor taxibestuurders is. 4_22_2 Ze werd ten huwelijk gevraagd voor een altaar die bestond uit marmer.

4_20_1 Ze waren in overleg over een aanbod dat betrekking had op zijn uurloon.

5_29_1 Wat een prachtig eetgerei werd er gebruikt op het diner van de koningin. 1_14_1 Hier is alvast het matras, andere slaapspullen worden nog geregeld.

1_02_2 Dat is de meisje waarover ik vertelde. 1_02_1 Dat is het meisje waarover ik vertelde. 2_07_1 Ze werd gek van dat geluid van de buren.

3_05_2 Er is een kleine katje vermist sinds donderdag. 2_02_2 De architect ontwierp die balkon in de jaren 70. 3_04_2 Het is een rode jasje in de uitverkoop.

3_12_1 Dat is een typisch geval van uitdroging.

5_20_1 Voor het bakken van zijn brood gebruikte de bakker dat graan afkomstig uit Wekerom.

1_18_1 Zomers gaan zij meestal picknicken in het park van Amsterdam-Oost. 3_08_1 Het was een gezellig toernooi op de tennisclub.

5_07_1 Als toetje hebben we nog het ijs dat in de vriezer ligt.

1_06_2 Hij had de raadsel al snel opgelost.

2_19_1 Ik wil graag dat boeket met rode en witte rozen.

3_07_1 Op een rustig moment zullen we verder praten. 1_01_1 Dit is het leven waar je het mee moet doen.

2_21_2 Bij een spel gooide hij die getal een aantal keer achter elkaar.

4_18_2 Hij moest betalen voor een raam die hij had gebroken met voetballen.

1_09_2 Dat is de bed dat ik op tv zag.

3_02_1 Zij is een aardig meisje uit mijn klas.

3_27_2 Hij dronk op zijn zestiende voor het eerst een alcoholische drankje en vond het stiekem totaal niet l

4_19_1 Er werd gepraat over een schilderij dat je hebt opgehangen in de woonkamer.

2_02_1 De architect ontwierp dat balkon in de jaren 70. 2_08_1 Hij had het over dat kasteel net buiten Diemen.

4_25_1 We wandelen nu in een stuk bos dat toebehoort aan een graaf.

2_05_2 Op oudjaarsavond werd die buffet met kip geserveerd.

1_10_1 Veel kinderen speelden in het water toen het zonnig was.

5_37_1 Waarom was je niet bij het ontbijt dat door onze werkgever werd georganiseerd? 3_19_1 De student nam een kritisch standpunt in bij een debat.

3_24_1 Je kan beter geen rauw vlees eten, bij vis kan het wel.

4_03_2 Ze kreeg een compliment die haar onwijs vrolijk maakte. 4_06_2 Ze kocht papier die in de printer kan.

5_22_1 Waarom heb ik een kleiner stuk vlees dan hij? 4_02_1 Het was veel werk dat verricht moest worden.

5_36_1 In principe kan je het klokhuis dat je in de appel vindt ook opeten. 1_14_2 Hier is alvast de matras, andere slaapspullen worden nog geregeld. 1_28_1 Er zat een enorme spin op het gordijn toen ik de woonkamer binnen liep. 3_11_1 Hij moet een lekker toetje voor kerst bedenken.

5_15_1 Ik wil graag dat menu met de ossenhaas. 4_02_2 Het was veel werk die verricht moest worden. 1_11_2 Dat is precies de woord waar ik naar opzoek was. 2_12_2 Er woont een oud stel in die huis aan de overkant.

3_03_2 Het is een ijverige ventje die zoon van jullie!

4_09_2 Hij woont in een dorp die bekend staat om vele tradities. 3_23_2 De man kocht een coole drankje want hij had het warm. 1_16_2 Je moet de ei eerst laten schrikken voordat je hem openbreekt.

5_32_1 Kan je me meer vertellen over het brood dat zo weinig calorieën bevat? 2_01_1 Ze vertelde dat verhaal drie dagen geleden ook al.

2_23_1 Zij vroeg hem dat pak aan te doen met een blauwe stropdas.

3_02_2 Zij is een aardige meisje uit mijn klas.

3_17_2 Hij vond het een lelijke beeld voor in een museum.

4_26_1 Hij zoekt zijn gereedschap dat voor het laatst in de schuur was gezien.

2_10_1 Hoe heet dat merk van spijkerbroeken ook alweer?

1_12_2 Er was genoeg voer voor de hert en zijn jongen.

2_20_2 Op de catwalk liep die model een aantal keer in een rok.

2_07_2 Ze werd gek van die geluid van de buren.

5_08_1 Vorig jaar werd het gebak voor mijn verjaardag bij de bakker om de hoek gehaald. 2_05_1 Op oudjaarsavond werd dat buffet met kip geserveerd.

3_16_2 Hij was op zoek naar een goede horloge bij de juwelier. 3_01_1 Hij heeft een leuk feest georganiseerd met vrienden. 4_12_1 Zaterdag gaan we naar een hotel dat een sauna heeft.

5_34_1 In de keuken draagt het personeel een jasje dat niet licht ontvlambaar is.

2_22_1 Ze is te laat met inschrijven voor dat experiment waarbij reactietijden worden gemeten.

3_14_2 Er werd een zoute gerecht geserveerd bij een etentje. 3_22_2 Onze kat is een luie dier want hij slaapt continue.

1_19_1 Alle natte kleren werden op het was rek gehangen na het wassen. 1_17_1 Vet kan je het beste verwijderen met het afwasmiddel van Dreft. 2_04_2 Ze wilde erg graag die badpak uit de etalage.

3_06_2 Ze vond een goude kettinkje op de stoep.

5_24_1 Voor bij de hutspot werd er een gemarineerd lapje vlees uitgekozen. 1_22_3 Toen ze door de raam keek zag ze dat het sneeuwde.

1_27_2 Er staat nog vuile vaat op de aanrecht, heb jij tijd om het af te wassen? 3_03_1 Het is een ijverig ventje die zoon van jullie!

4_03_1 Ze kreeg een compliment dat haar onwijs vrolijk maakte. 1_17_2 Vet kan je het beste verwijderen met de afwasmiddel van Dreft. 2_18_2 Hij is aangenomen bij die bedrijf gespecialiseerd in computer handel.

5_01_1 De kok gebruikt het zeezout om wat extra smaak toe te voegen. 4_11_2 De chef gebruikte gehakt die was gekruid met Spaanse specerijen.

4_21_1 De beginnende zangeres was verrast door een applaus dat werd gegeven na afloop.

5_09_1 Pompoensoep vooraf behoorde tot het gerecht van de maand. 4_10_2 Ze kreeg een kaartje die de geboorte van haar neefje aankondigde. 2_23_2 Zij vroeg hem die pak aan te doen met een blauwe stropdas.

3_01_2 Hij heeft een leuke feest georganiseerd met vrienden.

4_28_2 Op kamp zaten we om een kampvuur die we zelf aangemaakt hadden.

5_21_1 Dat was een lekker maal, ik zit er vol van.

2_22_2 Ze is te laat met inschrijven voor die experiment waarbij reactietijden worden gemeten.

3_09_1 Er staat een kapot meubel in de meubelzaak. 1_07_2 Hij toetste de telefoonnummer van zijn vriendin in. 4_08_1 Ze reed langs een casino dat aan de snelweg ligt.

1_26_2 De bakker liet de brood eerst even afkoelen voordat het in de schappen werd gelegd. 3_17_1 Hij vond het een lelijk beeld voor in een museum.

1_08_2 Ze smeerde de beleg op haar brood.

4_27_2 Ik ben op zoek naar een jasje die bestaat uit echt leer.

2_04_1 Ze wilde erg graag dat badpak uit de etalage.

2_03_2 Ik heb die fruit op de markt gekocht.

4_07_1 Hij luisterde naar een album dat voornamelijk bestond uit rockmuziek. 5_27_1 Doe mij maar een fruitig sapje zonder kiwi alstublieft.

2_25_2 Ze was erg enthousiast over die festival waar house muziek werd gedraaid.

4_14_2 De taart bestond uit een mengsel die voornamelijk suiker bevatte.

3_26_2 Niemand zit toch te wachten op een lange gesprek over politieke kwesties?

1_03_2 Ik heb de boek gister avond uitgelezen.

1_13_2 De coach was trots toen de elftal kampioen was geworden.

5_10_1 Haal het bestek maar weer van tafel en breng de stokjes, we eten sushi! 1_05_2 Hij heeft de beeldscherm gisteren gerepareerd.

1_07_1 Hij toetste het telefoonnummer van zijn vriendin in. 3_20_2 Er werd een roestvrije staal gebruikt in de soldeer les. 4_04_2 Hij leverde een essay in die ging over mensenrechten.

4_11_1 De chef gebruikte gehakt dat was gekruid met Spaanse specerijen. 1_08_1 Ze smeerde het beleg op haar brood.

3_14_1 Er werd een zout gerecht geserveerd bij een etentje.

1_25_2 Er waren wat kuren met de koffieapparaat, maar dit is inmiddels opgelost. 4_25_2 We wandelen nu in een stuk bos die toebehoort aan een graaf.

3_15_1 De kunstenaar maakte een mooi schilderij voor in de kunsthal. 2_16_2 Ik moest lachen toen ik dacht aan die beest uit Artis.

1_23_2 Ze was erg blij met de cadeau voor haar zestiende verjaardag.

2_25_1 Ze was erg enthousiast over dat festival waar house muziek werd gedraaid.

5_11_1 Volgende week geven ze bij dat café een kookworkshop over de Franse keuken. 3_25_2 Hij was een stoute kind omdat hij stiekem een koekje pakte uit de trommel.

1_09_1 Dat is het bed dat ik op tv zag.

5_30_1 Als je knoflook liever wilt snijden dan persen is een scherp mes echt van belang. 3_21_1 Er hing een vreemd geurtje nadat de pan was aangekoekt.

1_11_1 Dat is precies het woord waar ik naar opzoek was.

1_28_2 Er zat een enorme spin op de gordijn toen ik de woonkamer binnen liep. 1_04_2 Dat is de kind van de buurvrouw.

2_09_1 Ze koos voor dat fotolijstje met bloemen er op.

5_33_1 Ik vraag me af of ik het gas dat ik nodig had om te koken zojuist wel uit heb gezet. 4_09_1 Hij woont in een dorp dat bekend staat om vele tradities.

1_15_1 Ze kreeg kaartjes voor het concert van volgende week vrijdag. 1_19_2 Alle natte kleren werden op de was rek gehangen na het wassen. 2_27_2 Hoe heet die ding ook al weer waarmee je een ei in plakjes snijdt?

1_25_1 Er waren wat kuren met het koffieapparaat, maar dit is inmiddels opgelost. 2_14_2 Ik vertel haar vanmiddag over die pand aan de gracht.

3_16_1 Hij was op zoek naar een goed horloge bij de juwelier.

5_35_1 Sorry dat ik te laat ben, is het onderdeel dat ingaat op het maken van tapas al behandeld? 5_25_1 Als lunch wil ik graag een koud broodje brie, dus niet die uit de oven.

4_13_1 Ik heb zin in een gebakje dat mijn moeder had meegenomen.

5_05_1 Voor het maken van een rijsttafel moet het fornuis op zijn minst 4 gaspitten hebben. 1_18_2 Zomers gaan zij meestal picknicken in de park van Amsterdam-Oost.

2_12_1 Er woont een oud stel in dat huis aan de overkant.

2_16_1 Ik moest lachen toen ik dacht aan dat beest uit Artis.

5_19_1 Wanneer je pasta gaat maken kan je dat servies gebruiken met diepe borden. 2_14_1 Ik vertel haar vanmiddag over dat pand aan de gracht.

3_08_2 Het was een gezellige toernooi op de tennisclub.

2_26_1 Hebben jullie het over dat event voor de opening van een nieuwe kledinglijn?

4_26_2 Hij zoekt zijn gereedschap die voor het laatst in de schuur was gezien.

5_17_1 Ik zal dat kerstbrood het liefst het hele jaar door eten! 3_10_1 De band speelde een ontroerend nummer op de trouwerij.

2_15_2 De docent vertelde over die mechanisme waarmee postzegels worden gedrukt.

3_26_1 Niemand zit toch te wachten op een lang gesprek over politieke kwesties?

4_17_1 De agent vroeg naar een rijbewijs dat speciaal voor taxibestuurders is. 1_22_3 Toen ze door het raam keek zag ze dat het sneeuwde.

5_12_1 Kaki fruit is dat fruit met een oranje kleur. 2_06_1 Mijn broer heeft dat probleem nou nooit.

3_11_2 Hij moet een lekkere toetje voor kerst bedenken. 3_12_2 Dat is een typische geval van uitdroging.

1_05_1 Hij heeft het beeldscherm gisteren gerepareerd.

4_24_1 Hij moest lachen om een bericht dat hij kreeg van zijn vriendin.

4_15_2 Er is een medicijn die ik voor kan schrijven tegen de pijn. 4_23_1 Hij schrok wakker van een alarm dat ergens in de buurt afging.

1_24_1 Ik ben ’s morgens achter het bureau gaan zitten en er ’s avonds pas achter vandaan gekomen. 4_01_2 Gisteren kwam het weer die voorspeld was niet uit.

1_06_1 Hij had het raadsel al snel opgelost.

1_21_2 Toen iedereen de lied kende werd er uit volle borst meegezongen. 1_27_1 Er staat nog vuile vaat op het aanrecht, heb jij tijd om het af te wassen?

5_40_1 Kijken jullie ook naar het programma dat over het bereiden van snelle hapjes gaat? 5_03_1 Opa vertelde over het restaurant met de beste sushi van Amsterdam.

2_26_2 Hebben jullie het over die event voor de opening van een nieuwe kledinglijn?

2_28_1 Toen mijn vriendin dat gedicht voor me had gemaakt was ik zeer verrast.

5_06_1 Ik denk dat ui het ingrediënt is dat de soep goed zal laten smaken. 2_03_1 Ik heb dat fruit op de markt gekocht.

4_18_1 Hij moest betalen voor een raam dat hij had gebroken met voetballen.

3_05_1 Er is een klein katje vermist sinds donderdag.

5_38_1 Hij betaalde voor de boodschappen met het losgeld dat nog in zijn portemonnee zat. 2_27_1 Hoe heet dat ding ook al weer waarmee je een ei in plakjes snijdt?

4_07_2 Hij luisterde naar een album die voornamelijk bestond uit rockmuziek. 1_13_1 De coach was trots toen het elftal kampioen was geworden.

3_27_1 Hij dronk op zijn zestiende voor het eerst een alcoholisch drankje en vond het stiekem totaal niet lek

4_20_2 Ze waren in overleg over een aanbod die betrekking had op zijn uurloon.

2_06_2 Mijn broer heeft die probleem nou nooit.

4_12_2 Zaterdag gaan we naar een hotel die een sauna heeft.

3_15_2 De kunstenaar maakte een mooie schilderij voor in de kunsthal. 4_24_2 Hij moest lachen om een bericht die hij kreeg van zijn vriendin.

5_31_1 Ik ben op zoek naar het kookboek dat ik nodig heb voor het avondeten. 2_18_1 Hij is aangenomen bij dat bedrijf gespecialiseerd in computer handel.

1_15_2 Ze kreeg kaartjes voor de concert van volgende week vrijdag. 1_20_1 Hij was blij dat hij in het team van schoolvoetbal kwam.

2_24_2 Volgende week dinsdag moet die huiswerk voor wiskunde al lang af zijn.

3_07_2 Op een rustige moment zullen we verder praten.

3_25_1 Hij was een stout kind omdat hij stiekem een koekje pakte uit de trommel.

1_03_1 Ik heb het boek gister avond uitgelezen.

3_13_2 Er kwam een heftige nummer door de speakers.

1_20_2 Hij was blij dat hij in de team van schoolvoetbal kwam. 3_04_1 Er is een rood jasje in de uitverkoop.

2_08_2 Hij had het over die kasteel net buiten Diemen.

2_13_2 Ik vertelde je laatst over die dorp in Noord-Holland.

4_04_1 Hij leverde een essay in dat ging over mensenrechten.

4_22_1 Ze werd ten huwelijk gevraagd voor een altaar dat bestond uit marmer.

1_16_1 Je moet het ei eerst laten schrikken voordat je hem openbreekt. 2_13_1 Ik vertelde je laatst over dat dorp in Noord-Holland.