Die O.B. Jaargang 6, no.16

'

Geregl~troor aan dle llioofpoakmntoor as 'n Nnof!biad.

Jrg. 6. H:aa.pstad, Wocnsdag, 19 Maat:L 1947. 1'\o. 16.

W

erker§

Gaan Self

Kalllcdli~mte

§teli

N el\slmg vir.

JP

arty

e

ln<lien diu l1oc vcn,·ag-tings wat die organiscerden; van diu pnsgcstJgto Suid-Afrilmansu \Verkersunie J;ocster, \'Crwcsenlik J;an word, sal dit 'n onhcil~pellende orgnnisasie wecs ''ir die bc-staandc pol!ti<•l:c partyo in Suid-Afrika, .na. ons J<orrc>;(lOn<lcnt nit. Pretoria bcrig.

Die toonaangewcnde persone in die nuwe organisasic sal nie beroepspolitici van een of an -der party wees nie, maar c t·-kende !ciers van die werl;ers self. "Vir elk van <lie bestaande gt·oepe ,·an die A rbeillsparty Llctcl<on ]Jienlil.l verwil:keling <lie cindc \'till. enigc poliiiclw nsplrasies waarna hulle nog mag gehunh:l.lr hot, want <lit i:s '.n muu.luiding dat n!e een van <lib A rbcidspart.y-grOCIIO <laarin sal slang om die poli ticl'c mondstuk ntn die g corganisccr-do \'alwnies tc word ttic. In hierdie behoefte is die werkers van voorneme om self tc voor-sien dcur middcl van die \Vcr-ken>unie.

In 'n onderhoud met ons k or-rcspondent hct die organiseer-ders verklaar dat daar onder die workers se:f geen verskille bestaan oor hul gemcenskaplikc bclnnge nie, maar JtiCl'<lie ccn,

-gc indltcid wont ,-,~rtrocbcl .so-<lnt httllc op puliticlco t•Jn cin h.ul stcun tocso aan ccn. of an-dcr party ont hul hclang-c ~;o to 1nobecr dir·n.

Die \Verl;crsunic beywer hom om die ecnsgcsindhcid van die w~rkcrs op politieke terrcin oor tc dra en waar enigsins moontlik sa: w er-kersknnclidalc gcstel word vir pln.aslil,e- en provinsiale radc sowcl as vir· die volks-raad. Die Unic is onlangs in Pretoria gcstig met mnre. M. J. Palm en Vossic Nel as voorsitler en sekrctaris. Blyi\CllS inligling wa.t ver-slrcl< is, hct die organisasie reeds ruim gevorder en sa! die l<ongrcs wat binne die eersvol-gcnde paar maande gchou statm te word, deur 'n groot annl<!l belangrike Yerteenwoor-digcrs u't \·crskillende werkers -organisasies bygcwoon word.

l>le K.G., dr. Ua.ns van Ren!lbu.rg, ~It hler by die houtstapel met 'u u.a.ntal kamerado ger(..~ om illc vryhelds-\'uur op die luuin van

An1a~uli:l- 3.h.tt io ~'fool;.

ttl£~

~EWEG~~[S

~

~~ ~~~~~S

V~~ REf~lBS

~

~

~£~~~~lE

~tit

Oor

Wo~~®lliJ®ruJ

®

~fttr~@

Voor

'

n

g

roo

t

s

kar

c

t

c

K

lip

k

o

p

p

..

~cs

het die

Komn~<mdant-gencraal.

dl'. Han:;

...-an

Heu

sbul·g,

op

3 M

aa

r

!

die str

yd

van

die O

sscw

ab

r

a

n

d

wag

t

ee

n Brit

se impcri

a

lismc

:;owd tydc

u

s d

ie

oodo

gs

jm·

c

a

s

a

y

d

cn

s

d

ie k

o-ui

.

ug

sheso

ek

h

e

kl

c

mtoo

n e

n

ook

h

u

l

d

e

gehri

ng

aa

n

~ewe

p

olit

i

eke

g

e

-...-aug

e

n

es

'\Yat

s

o

pas

nil

die

ll

·o

nk gelaa

t

i

s

ingev

ol

ge

d

i

e

ai

ge

n

1

cne

amn

es

t

ic

.

Die groot optog \'an fa.ld• el-daen; uit. verskillende dele vnn die :;tad, hct 'n diepe indrul; g c-laa(' op die publiek

Die KG .. het vcrwvs na. die dubbc!e fcesviering vanaand -Amajuba-oorwinni_ng en die \'Cnvelkoming van ons kame -radc.

,Ons heet ons matcrs w el-kom; dub bel we:kom omdat hulle tot die laaste <lag toe geen enkele genadcblyk van die regering ontvang het nie," hct die K.G. gcse. ?v(ensc mag on -der die indruk vcrkcer dat h icr-die manne, wat uit politicl~c

oortuiging in die stryd g-c.spt·ing het en in die proses tot jar e-lange dwangat·bcid gcvonnis is. nou met die koninklil<c rcmis-sie spcsiale oorwcg-ings of g ra-sie ontvang hct. Dit is ten cnc male ver van die waarheid en dil is gocd <lat :sull<c mense ont-nugter word.

Gccn ccn ,·an hicnlic politielle gcvangencs het ccn cnllcle llag stra{\'Crmindcring ontvang \\'at nie ooJ< e!l<o lmf(cr-ntisda<ligcr ie ben rt g-eval hct ni.c. JJic na-ture! wat crrns in 'n plantasic 'n blanl<e l;ind aangerand het en die man \\'at, tcr\\·Ulc ,·au sJ· republilcci nse i<lcnal, . met die noo<lt·ognla.si(·s \'lln die regering gc-bot~ lwt .. albcl is oor een en die:;clfdo !cam gcskecJ·. Die mannc skuJd die rcgering Jliks

011 weer n iks .... bchalwe <lie g

e-1_{011.! 01 '}1_{[]1, f]iliiiJIII:IEll HCIITIDII'IOIJI/itlllllll1Jfll,}

K.

G.

OP

ST!ELL!EN!BOSCH

Dio J{.(;., dr. Ha11s ,·an Hcns-bn rc. en AdjunJ;-!CG., gcnl. J·. A. Smith, sprcek Saterdagaand

1>111 8-tnu· 'n opcnbare vcrg ade-rlng toe !u die Stadsaal, S tel-lcnbosch.

illiiDilliiDill,l!:'!!lllllblllniO.Ill 0 II 0 !.1 !J, 0 ,,p£3 0 voel van kille minagling wal mceslc van ons vir die ledc van hierdie handlangerrcgoring van J3rittanjc koester.

DEUP. TRONKiD

Sommige mense mag onlhuls \·oel dat ons, hicrdie sl,are wal hier \'ergadcr is, hulde bcloon aan mannc wat uit clic Unic se s-rootste tronk as verooxdcclclcs kom; manne wat lnidcns n ood-rcgulasies en ook weens oortr c-ding Yan die landswettc gC\'On -nis is. Maar hullc )lflcf aileen hnl volk se gesldcdcnis gade te slaan om te bcscf dnt die pad na. die Afrilmner so t·cspcJ; en ~y huldc in die vel'le<lc h orhaal-delil< en nog 'n J'ccr <!Cur die land se gevangenls~:;e gcloo,p hcL 'n oorweldigde vo~k wat pro -beer sy \Tyheid terugv,;cn, moet

Of met die oorwinn.aar se ho\\'e bots 6f hy kan sy stryd maar gewonnc gee. Hicrdie manne is ,·asbe1·actc om die stryd ?\OOIT gewonne tc gee nie; daarom het hulle met die howe gebots ... en <laarom t~ing ons hu!le die hulde vir hul \·asberac!en· heid.

Waa.r die regering in 19H die opstande:lnge in elk geval b e-handel het vir wat hulle we rk-lik was .. rebelle, en hulle 'ctien -ooreenlwmstig aangekla het, daar het hlerdie h andlangerre-goring die gemeenheid gehad

om h'ullo alln t'c kla

n1e

we·cns

l'lict t'lit.scn<lc wce1·1ig wat die bcrgl•rnin donl,er teen die hcrn el-Jig a.ftclwn, OJI dh agtel'grond, is 'n reuse vryhcidsvuur op 27 .t'eoruarlc op Amaj11ba dour <tic Osscwabran<lwag aang-csfeel<.

, Die ''lam l<an ~'" 'n Jigkol op <lie foto gcsien wf>rd.

opstand of rcbellic nic, maar weens die onderdc!e ,·an hul ware handcling. ?llaar al het die l'egcring die mannc lnat aan-J,!a \·an. gc\\'Onc misdadc, h\t1le het, die m•wnc darelll nic laat aanl<la voor die gewone howe nie! ·n Gewone misdaad .... maar 'n spcsialc Hof! \.Yaarom? OnHiat die ncge:-ing ltet :;o goetl

"oos on~< g-cwcr·t het. dat <lit gcen gcwont' mi~:Hiadig-ers is nie.

As icmand 'n gcweer van die vyand nccm dan beskou meeste mcnsc dit as deel van die v cr-sct .... maar in hiCI·ctie jare heL die rcgering verldes om die mannc aan te k!a weens dief-stal. Hie1· is Boeta Fourie, wat al scdert 1942 in die gevangenis sit. Onder die aanklagtes teen hom, waarvan hy ook slwldig bcvind is, is een van dicfstal. \Vat was ·die gesteelde gocd? Vyf rewol"·crpa t ron c. Hoe !let hy hu!~e ,gesteel"? Hy hel die spcurclcr wat hom gcwapener-hand wou arrestec1· ontwapcn en, voor hy ontsnap, het hy nog-al clio man sy rewolwcr lorug

gcgee maar .... ingcval die man gek genoeg sou woes om te probeer skicl Lerwyl ons manne pad gee .... eers die patrone uit gchaal en hom gcsil hy kan sy patrone enigc honderdc tree vercler op die pad J<am optel. Omclat hy 'n tn:\n wat op hom wil sldet untway~n en "Y pa. -tronc Vf'l'wydcr, J1et Boeta Fou· rie 'n ck:;t r:.t ncg-c maandc har-dcpad en 1_{n. cl;~tra. veroo} rde-ling (dirf,;tal) teen hom!

BANG

\'\'aurom het die regcring so gchandcl -~ Omdat hul:e bang is vir die bcsieling wat trit hier -dic mannc se offer\'aardige mocd op die' harte van ander Afrikaners kan uitstraal: nit rrcc:; en uit augs vir die A fril,n.-ncrbc:,icliug het die ,-_yand so gt'handc!. \\'at het hullc bereil; '?

Da t du.bcndc jong .-tiril;ancrs hicrdie maune eer v!r wat hulle wcrldU; is en <lat duisende jong Afril:ancrs die regering J;en Yir wa t hulle werldil' is. En ons

POS

Al

i'

LEWER

I

N

G

V

A

N ,D

I

E

O

.

B

.

"

Tallo klagte~ oor Ja:tt aJ]<'\\'(;ring van ,DIE O.B.'' wo1·d \\'cOr uit ,-crsliillende dele van on;, land onh ang.

.Oic bestuur van ,Die 0.1~.'' wil cgter· Iangs him·<lie W<'g M\n

al sy lesers die verse!,ering gee dat die grootste gcdeeltc \'an die op!aag gcreel<l elke .Oinsdag b · die Stellenbos~e poskantoor bcso rg-wont, en die orige ge<leelte \\'oen~dagoggend. \\'anueer die bla<l <leur (lie drukl<ery ann clio po,kantoor gelewer word, is tilt, &oos ,-ereis word, venlccl en opgcmanl\ volgens die vesrkillende pO!:i -clistril,te soda t tli t ge reed is ,-i r onmiddellil;c afsending <leur die posl;ant.oor.

Iewet·s moot daar du!:i 'n onverklaarbare vertraging met die aflcwerlng \\'CCti nadat die blaadjics in die hanclc ,·an die pos-Jmntoor bclann hl't, want <lit ls orm~oontli!t <lat met "IJOrmn.lo" posverl•ecr die bind ses <lac nodig het om in Pretoria en op die Hand afgclcwer tc word. Sol£s lcsers in Secpuni en I~aap~la<l, 30 my I vanat' Stclknbo:>ch. Iu-y eers hq! _bla<l vyf <lac nndat dit 011 die pos gedoen is.

Herhaeldclik b reeds vertoe tot tlle posowcrhchl oor hienlie saak gerlg, net om cll;e keer te vernecm dat die aflewcrlng van ,Ule O.ll.'' heeltcmal 11normaal" geskicd. ,Die O.B.'' is na.tuurlil\

geregtlg op 'n normale dien.s, omdat hy dlcscl.fdc tarlewe as ander bla.ale en tydsltrlfte beta.a.I.

Ons Iesers moet dus self oor<leel of ons aru1 die vooraand vru1 <Uo atoom-cou of <lie sldlpad-ecu staan!

BLADSY TWEE DIE O.B., WOENSDAG, 19 :MAART 194.7.

---~--

---1Vo]k§gevaar

~oet

Deur ';., olik§frolt1lt

Afgeweer

Word

~if@®t

@f}Dilu~mste

Ken

~[!D~h~fldsw~erlng$

erk

(Ons Iiorrespondent)

,.Die huidige ,·ercleelclheid onder die ,·oil' ,·erhinder ons in die bcrcil\ing van ons voll•sbe'Stemming. Ons sien dit b.v. in wat tans in ons land gebeur: tcrwyl <laat· Ylln on:; voll;;sgenote l;;rimpecr van hongcr en gebrel;;, word duiscnde ponde gespanueer om die s im-hoot van ons venlrulddng in ems eie land ,Hosannah" toe te roep'', het tis.

:s.

J, Stander, voorsitter van die Grootraad, by gclcentheid van die fee:;viering tc J<liplwppic:; gc•se.

Die Ossewabrandwag is be-\Vat is nou eintlik die oor- t':Jid om met alles en alma! saak van hict·die vet·deeldheid saam te werk wat daarop ge-van ons '? In die a!gemeen kan

ons se dat dit ons sondes voor die oe van God is. )!aar daar is ook andet· afscnderlike redes.

mik is om ons eenwording te bewerkste:lig, of dit nou ookal, soos die K.G. clit kernagtig uit -gedruk het, geskied deur 'n Daar word heweer dat dit maar stembus, 'n omnibus of 'n don -die inner:ilw geaardh~id van

ons voJl< is om twee<lragtig te wecs. El< weier egter l;>eslis om

derbus.

Ds. Stander het beldcmtoon dal daar vir ell<e openlil<e lid in die Ossewabrandwag drie of vier bedekte lede is wat deur

dwangmaatrccls belet word om opcnlil< dee! te ncem.

Die Ossewabran<lwag hct np

27 l~ebruar!e opnuut bcsicling gcput vir die Vr_yhcidst r,y<l toe leld;endc vlamrnetongc hoog die hemelruim ingesl;iet het, en !!'C

-htienis was ntn die br:tnden<le vr·yheidsywcr in die hart ,·an ell;e Afrikaner. Vryhei<bdag is Yanj~tar soos nog nooit tc ,·ore

deur tUe OssewabnuHiwag

dwarsoox heel Suid-Afl'ilm

gc-vier. Van <lie lmnt van die Os-sewabt·andwag was llit. 'n <luicle -like demonstrasio tlat on:; in die aangesig van die Britso l<Oning nog nie die vryheidsideaal lant ,·aat· het nie.

Berigte oor die ,·iering ,·an

Vryheidsdag stroom nog elke

dag binne. Alma! !ewer getuie-nis van die om·erwinlil<e I< rag en getrouheid van Brandwagte.

Op JVIIDDELBURG, Tvl., het

rncer as 250 Brandwagtc met 'n

gevoel van oorwinning hulle

rondom die Vryhciclsvuur ge-skaa•· en gekyk hoc die vlnmme in die donker verdwyn, bcrig

ons lwrresponden t. Reeds van

lui§terryke Viering

Op

Brakpan

Us. Stantlc•·

clit tt! glo. Die vcnl<:ch.lhdtl i,.. I«' wytc :lan v£•1'1-eenh' in,·tol'de van buite w!lt op ons \'Oik :lf -gt·dwinl{ is. Oit· groot;;te 1'11\l'i'l

vnn alma! is tlic verpligtc 'in -vocring van tli!' poli-:,:ctw pal'ty -stclscl ucu•· ons Yerowcraa•·s.

Jllcr<lic partystelsel ,·onn die

grootstc })ron ,·an ,·enlecldhci<l onder dle voile

As ons dieper in die wese van

hierdie pat·tystelsel ingaan. dan \'ind ons dat dit in wel'l;;likheid in stryd is met Gods Woord, dat dit heidens is, omdat God ell<e volk gesl,ep het om 'n

EE!'HEID le wees en nie 'n verdeling in partye nie.

GEVAAR

bit mag stei:ig gebeur dat ons na die koningsbesoek, \\'an-neer die volk sterk genoeg Union Jack georienteerd is, 'n algemene \'erkiesing kan kry. In hierdie elel;;sie kan dit ook gebeur dat die republikeinse gedagte, onder die o mstandig-hede waarvan hierl~o gewag g

e-maal< is, 'n gedugte nederlaag

mag Jy. Dit sal beSeken dat ons land oorst1·oom sa!. word dcur massns ongewenste immigrante. Die aanstaande ,·crldesing is dns om hierdie rede ,·an die al -Icrgrootste bc!:tng ,·!r ons

voll<sbestaan. en mag <Ins nit•

op cnige part,rgrondslag aang c-durf word nie.

Hoe sal ons dit egter regkry

om die cenheid ,·an die voll< te

bewe•·kstellig? In die eet·ste plel< sal ons die selfsug moet laat vaar en die volksbe'ang

eerste stel.

Ramp op

Ramp

Na die gewe!dige koue heers

daat· tans groot oorstromings

in Engeland wat op sy beurt weer die verkeer ontwrig. In

sommige stede het die water tot toonbank·hoogte in die win ...

kels deur die strate g-estroom.

Bf<AliPAN. - Met tlic ll'use: ,,Atilajuba bchoort aau clie 0.1~." . . ,Die 0.13. bchoort aan 11i<: ,·oJl;", h<:t' dir Osst:ll'abr·anc l-11 a;.:- van die Oos·Rancl in hut ho•HI•·•·dtnlle en op luistcl'l'.VI<t· 11 ,vs•· \'•·yh .. itb<lag g(:vif·•·.

Vannf die sladsaat te B•·al< -pnn het 'n gr·oot optog ,·an ver-sl<il:t!nde kommando's, flint< in tree! met die marsmusiel\ van c!it! .Jeugorl<es gemarsjeer.

Vooraan die spits van die o

p-tog was die Boerejeug met hul vaantlels en slagspreuke. Die 0.13.-wag het 'n kordon rondom ..

oie he!e lange optog gevo,:-m. GROOT SKARE Op die feestenein is die op-log ingewag deur 'n skare \'an

800 mense, wat diep onder die indruk gekom het van die sltou

-spel wat die optog nan vriencl en vyand gebied het. Op Br ak-pan. soos elders, het die Osse-wabrandwag getoon dat die vy-anclige Engelse en Afril\aanse dagblaaie hom nie onder k oe-rantpapier !aat toestapel nic. Te.kemale wan::eer die I<.G. roep, is die Ossewabrandwag daat· om te antwoord.

Die Burger van verlecle Sa-tcrdag ontl<en in die a:gemeen die waarheid ,·an ons aanldag dat hy 'n spesiale verLeenw oor-diger met die koning saamstuur om oral ,·andaan nuus van die \'erwelkoming oor te sein. Hy bcsku~d:g Die O.B. van onkies-keurigheid, blykbaar omdat ons praat van ,e!ke dorp en ell\e l\afferstat" waar die l<. o-ning kom. 'n Dag voordat hierdie ontkenning geskryf is,

"het Die Burger nog onder dub-bellcolom-opsluif die volgende berig, afkomstig van die

kaf-ferstat Maseru, be vat:

.,Tagtigduisende Byeen in Ba-soetoland - Ontvangs van

Ko-nlngsgesin"

.. (Van ons Spesiale

Verteen-woo•·diger)"

As Die Burger se ontkenning 'n bewys is dat hy nou begin sl<aam word, is dit ten minste nie so sinloos as wat dit lyk nie.

l\fet die onv-:rmydclil<e af

-wesigheid van gen!. Hcl'Oldt, het hoofgenl. Du Toil die verrigtinge gelei. As cregaste

was onder andet·e aAnwe:;ig: ds. J. J. Fie!<, gent. J. 1•'.

Marais, ds. I<. S. van \"lvk

de Vries, dr. S. J. van der

\:Valt, genls. Stl'icken en Bat·· nard en hfkomdt. Du Toil ,·an die Boerej~ug-.

BOODSKAP

Genl. Mttrais ,·arl Pretoria, 'n oud-gdnterneerde, hC't die booc!-sl,ap \'an ons k!lmct·ade wat so pas uit die genut,!:'enis Josg e-laat is, oorgedra . .. Snlanl< ons in clie tl·onJ;: was, hf't !lfll't~·poli­ ti('i gese, is ons misl«'i C'n uou beta.al OilS die prys. ~a aiJI'l<

,;

e

ons nou nog: Ons staan met

!<<'-l,crheid en met al Olll> t •·ou h\' die K.G. en die Q;,,.c

·w:tbrami-n·ag".

Spr·. het voortgaancle die

Boe-t·e-oonvinnings beha.:del en ge-Se'die grootstc OOJ'\vinning moet nog behaal wore!, nl. die oor Britse imperial ism c. Vj r hier -dic oorwinning bly die O.B.

aanhou stry en voortmarsjeez·.

Presies om nege-\IUI' het die Boerejeug wat met 'n brande n-de fakl<el van Germiston ge-hard:oop het, aangekom, en die

VryheidsYlam hoog Iaat brand. Met die gees so gloeiencl soos die stapelvlam en met die

vly-mende taal van 'n kamp·g elou-terde hart, het ds. FiCI< se

toe-spraak oor ,Die lafnarcl, die renegaat en die Held", diepe in-gang gevind.

O.B. IS \VELKO::VI

Voor die afsluiting l'an die verrigtinge het l::urgemccsler J.

V. Coetzee \'an Brakpan die

O.B. ge!uk ge\\-ens met sy ge

-s· aagde funksie en prestasie .

Hy het die versekering gegee

dat elke Afrikaner-organisasie welkom is op Bral<pan.

Die silwerkollekte het £35 vir die stakende mynwerkers opge-lewer. - (Eie berig).

;

vroeg die dag het die kom man-do's van Hendrina en :Mi ddel-burg begin fees vier. Die ge -wyde verTigtinge het op die ,·asgcstelde tyd begin. Ds.

Postma het voorgegaan met skrif:esing uit Daniel en Mat -theus. ='1a aanleiding hiervan het hy gewys op die Judasse

wat on~ vall< venaai het. Hfgenl. Tienie Smith wat spesiaal van die hoofkwartier

oorgekom het, het 'n boeie n-de toespraal< gelewer en ge-toon dat ons volk besig is om te ontaard maar dat die

ka-l,ebeen\\'a van 1938 nuwe hoop gebring het, Gent. Smith het ook Imide gebring aan die politieke gevnngenes wat on -langs vrygelant is.

DIE VLAM

Die Brandwagte is so opge·

stel dat hulle tesame met die

vlae en vuurstapel 'n

O.B.-,wapcn gevorm het. Nege Boere -dogters het die houtstapel met

fakkels aangesteel<. As of

haastig om kontak le maal< met die ander \'lll'e in ons land het die ,·Iamme hoog opge;J\iet. Elke Brandwag het daarna 'n stompie hout op die vum· gc-gooi en ook hul geldelikc offers in die kassie gestort.

Die verrigtinge het plaasge-vind onder Ieiding van komdte.

G. \:Vassenaar en Thea.

Wasse-naar.

Die lwmm:l!ldo's \·an Den-dron, N.-T\'1., het ool< hul ge

-lofte op 27 Feb•·ual'ie rondom

die Vryheidsvuut· hemu. Die

opkoms was besonder goed. Die mooi bedrag van £38 is ingesa -mel.

Te Balfour het die

Vryheids-\'lam hoog op die heuwels

ge-brand. 'n Groot gehoor wat die ruime stoot· volgesit het, is dem· genl. Heroldt toegespreek op die plans van komdt.

Pen-ning. Hy het beklemtoon dat

so lank

as

Majuba-berg staan,

daar gestry sal word. Die Os-sewabrandwag sal van krag tot krag gaan. Selfs binne die

tronk- en kampvestings van

die vyand, het Brandwagte pal gestaan.

VRYSTAAT

Hoewel die koningaanbidders besig was om liroonstad om te skep vir ltoningsver·heerliking.

het hiei'Clie kommando's hulle nie dei•r die aanwesigheiti van die !coning l!iat afsl<rik hie, en Vryheidsclag op plegtige wyse gevier, bcrig ons l<Orrespondent.

'n Groot aantal Brandwagte het op die plaas Royden saamgekom en feestelil< verkeer. Gen:. P.

Odendaal het die ,·errigtinge gedurende c!ie aand gelei en die gehoor toegcspreek.

KAAPLAND

Die kommando's van

Wel-lington is opnuut geinspireer

met die viering van Vryheids-dag, sluyf ons !correspondent . Dr. Greyvenstcin het opgetree

(Ver·vo:g op bladsy 3)

JPotchefgtroom

Op

Vryheidgdag

Be§iel

POTCIIEFSTROOJ\1. - Die Osscwabrnntl\\'ag in Wes-Trans -\'aat het. die ltf'gclope dae gcsldcdenis gemaal; ml't clio Yiering ,·an \'ryheid:;dag in die Potchef:stroomse stndsnal. Dit wa.s die grootste \'ct·gadering wat vi!· 'n baic lang ty<l hicr gehou is. Genl. G.

Cr<•nje \':tn l'ri'toria hct ruim agthondcl'll lllC'IIS!' to<'gcspreek. 'n Gce,;dl'i(tig'c gl'hoo•· hCt die stadsaal stampvol gcsit.

Gent. Ct·onjc het gchnndcl oor die tlndier-lnvcssic, en op baie duidelike wyse die ge,·are wat die Incliers vandag vir ons in-hou, geskcts. Hy het gevalle genoem waar blnnl<e meisies

met Indiers gelroud i::; nadat die Indier die blanke Afrikaner

-fami:ie hopelc os in die skuld gedompel het. S~· huwclil< met

die blanke dogter was a! Yoor-waarde \\'at hy gcstel hct vir lnvytskelding \'an die slwld.

DIE FAKKEL BRAND!

Die hoogtepunt van die fees-viering is bereik toe die Boere-jeug die fakkel in die pil<donker saal ingebring het. Dit was

pre-sics nege-uur. Tamboere het

gerol terwyl 'n \'ierla! jeugoffi -siere die fakke: \'an agter deur

die saat gedra het. Plegtig het

die viae wat deur Iede van die O.B.-wag gehou is, in saluut

gesak toe die Vryhe,idsfakkel aan hfgenl. prof. F. J. Labu -schagne, oorhandig is.

Die saal het 'n ind rul<wek-kende slwuspel gebied, terwyl

daar vir 'n minuut stilte ge-heers het: voor op die verhoog

die fakkel, op die agtergrond die O.B.-baniere, die Boerejeug

nctjies in hu: uniforms, die

flinke O.B.-wag op hut poste tangs die paadjies en die groot

getal Brandwagte en

belang-stellendes. In menige oog het 'n traan geblink en was trekl<e

van vasberadenheid duide:ik te

lees.

N ada t h fgenl. Labuschagne, wat as voorsitter opgetree. het, die gelotte gelees het, was die groot oomblil< verby.

NU\\'E LEDE

Die inlywing van nuwe lede in die Boerejeug is daarna tvanrgeneem deut· die Jeugle!er, genl. prof. D. \'an Rooy. Drie-en-twintig nuwe lede, inslu!ten· de hfl<omdt. L. Roos van Boere-jeughoofkwartier, het by die ge -leentheic!, as nuwe lede van die Beweging, die plegtige instel-lingsbelofte afgel~ - a:mal be~

siel dem die Vryheids\'lam wat

brand langs die Pad na Vry-heid.

Net voor die afsluiting van

die vergaderlng is twee oud

-geinterneerdes, mnre. Slab-bert en Claassens, wat so pas

losgelaat is, onder geweldige

toejuiging na vore bege:ei. Laasgcnoemcle het 6 jaar in die tronl< deurgebring. Onder Ju:de tocjuiging het hulle

me-l<aar reg onder die

Trans-vaalse Vierkleur die O. B.-sa-luut gegee.

Ds. J. A. van Rooy het die

vergadering afgesluit met 'n

kragtige dankgebed.

Die organisering en opstell!ng van die program is waarge-P-eem deur

Boerejeug-veldkor-netskap JE8a2, onder Ieiding

van Jeugkomdt. J. H. Coetzee

en Jeugveldld. G. M. van Rooy.

DIE O.B., WOE~SDAG, 19 MAART 1947. BLADSY DRlE

--

--~~==

====

==

==

======~

Boerejeug

Op

!e

i

di

ng~~Slert

re

kke

Aprii

8

_Sko~hrS1

_&a

_rru~ll<e

Amajuba en Boesmans=

Riviermon

d

Soos In die verlcdo sal die Jeug van ons Voll.:sbeweging ~<· durcn<le die ccrsvolgcnde slwolvaltansie wcercens hulle intrcl.: in di<' noercjeuglncr ncem. So gcwoond hot die lede van die 13ot•n· jeug al nan die hccrlil<e !ewe in die buitclug geword, dat hulk

noulil<s l<an wag totdat llnar weer 'n volgende lacrtrel.: gehou wonl.

En dan is dit nie net <lie wat nuby woon wat lacr-toe l<om nio - nee, dnnr· word selfs ho n-tlcnle myle afgele net om die gclccnthcid wut daal· tog weer nan hulle gcbicd word om weer 'n lacr by tc woon, rue te laat verbyg-aan rue.

van die see af, biect hicrdic lcr·

-rein 'n ide~e vakansieplck vir· ouers wat graag naby hul

kin-dcrs, wat in die !aer sal tu

is-gaan, wil uitltamp.

Gro

ot O

pk

omste

B

y

V

r

y

heidsdag-Vnerings

(Vet·voig· van blntlsy

:n

a~ sprcl.:er en getoon hoc die

ldeine Gideonsbende vasbcr·adc

en vol gc!oofsvcrtr·oue die oot·

-winning. hehaal het. Die vlam

is deur die Boerejeug aange -stcek.

Die Brandwagte van vnio u-dn!c het ,·anjaar op 'n wysc cie

nan die O.B. fecsgevicr·. Die

puik program is ondct· Ieiding

van lwmdt. Vosloo van stupe!

gcstuur. Die tnannc-kommanclo het op selflose wysc gcsorg dat

die terrein in Ol·dc gcbr{ng

word, tenvyl die vrouc vcrnnt

-woordelik was ,.i1· die hecrlil<c

lel<l'crnye. Die Bnmdwagte was ook Yerccz· met die

tcen-woordigheid \·an die Bur·ge

-mccster \·an uniondale en sy

gadc.

'n l\Iooi bcdrag is ingcbring deur die Yerkoop van 'n skil

-dery wat mcv. Fer·guson ge

-sl<enk het van hntu· cic werkc. Altesaam hel die dag £10 op

-gclcwer.

Saanl met al die andcr

O.B.-kommando's hcl ~\IIDDELBURG

Stuur u POSBESTELLINOS vir

0

KANT

O

OUBEN

OD

IGDII

EI)

E

G>

SKHY

F

BEH

O

EFTES

Cll na

SOLM

S

VAN

N

l

E

K

E

RK

Oroote 1\.erl,gcbou, l'nrlcmentstraat, KAAPS'l'AU - Foon 27017

A.V

.

B

.

O.B.

Lyli.beeorgf"n, Urnrat~enmo.Kere. Bloemfontein - PretoriA lSO Taltke Spcslulo Annboll in

DAME

SH

A

N

D

SA

KK

E

Egte leer. met leer uitgevocr teen presles die prys wat u wil betaal. ROM SEKER

SteyrJIJ.[l;

DIE &l[ODEWINKEL PAROW

G

.

A.

FICHARDT,

B

p

b

(i.l<l Afrl!<MDSO Be.n<!o!DlruiUtttUr

t\IASJINEIUE, YSTER\VARE. PROUUKTEIIANDELAARS

t"oou 700 Opgorlg 1848

BLOEJ\JFONTEIN

MA

lRKAGIE

NISKAr

.. !\

V

R

OEE MORE

-

&1ARK

KAAPSTAO

()

6etallng J:l'llldPd .. nmlddeiU!!

wePkllk~o. mr.anll~>llk" of AOoa verlang

0

Beste l.u,ornenrh• pryse

AMAJUBA

Vir die scun,.afdelings \·an die

noordclike gcbiede word daar

vanaf 29 :O.taart tot 11 April 'n

landsdiens:aer· op Amajuba ge -hou. Hicrdic datums sluit die

skool- en univcrsiteitsvakansies

van beide die Vrystaat, Tr ans-vaal en Natal in, dus sal dit vir

cllte scun uit hierdie Gebiedc

moontlik wees om hierdie l

acr-trel< by tc woon.

Gedurcnde hierdic lacrlrci<

sal spcsiale aandag aan die

op-Jciding van Bocrejeugoffisicr·c

geskenk word. 'n Ba.ic

aangc-name program sal oolt vir· die

gcwone bral'1dwag opgcstcl

word.

(l<AAP) ook op 27 Februarie )

B

die Vryhcidsvuur hoog laat

e

skerm

u

Oe

®

'VJJNNA~R

Gcdurcnde hierdie laertrek sal o.andag vcral aan die op

-lmapping van die feesterrein op Amajuba-p:aas bestee word.

Die program sal egter sodanig

opgestel word dat daar genocg-samc tyd ook vir opleicting en

onlspanning afgesondcr word.

GEBIED B

Oolc die scuns en dogtcrs ,·an

Gcbicd B (Oos-Kaapland) sal

die voon-eg he om vanaf 29

Maart tot 7 April 'n laertt·el<

op die O.B.-terrein te Boes-mansriviennond by le woon. Pr·agtig gelee tangs die Boes

-mansri\·ier en slegs enl\ele myle

BY\YOXIXG Op cll<c ouer en offisicr· van die 0.13. WOrd 'n berol'p ~t'tlOl'll om mce te help om hirnlic J:u.•r·s 'n gr·oot sukscs tc rnauk deur hul cic ldndcr·s daar·h••(•u tc

~<tuur· en toe tc sien dat sc)Vecl andcr l<inders as nwoul Jilt nit hul afdeling <.laar· tccnwn(Jrdig

is. D!e laers, wat orH..h-r strcngc

dis!'ipline ·sal staan, sal vir 11

ldntl 'n ware plcsicr en val

;:w-Sit' wees.

Lt!de van die O.U.-wag <'II

antll'r· belangste:tcndcs is ook op die laers wcll<om.

Die name, actrcssc en range

\'an personc wat ccn van die lacrs sa! bywoon. moet dadelik

a an die ,·olgende ,·crstrek word: Amajuba-laer aan Bocr·e

-jcughoorkwartier·.

Boesmansriviermond-laer ann mnr. H. Heunis, P.K

Alexandria, I<.P.

brand, sl<ryf ons korrespondcnt.

Die opkoms was hecllcmal be-nedigend. V cldl;:omet Mulder het die \·crrigtings gelei en ook

die gchoor kt·agtig toegesprcck

en hul aangemaan tot

daad-werldike optrede teen die gc-organiscerdc vyande.

KAMIESKROON het in die

t'tfgelopc tya ·n groot herlcwing ondcr\"ind. en daar· hct weer

nuwe Jcdc aanggsluit, lerwyl

Afrikaners in andcr grocpc

gToter wc!willcndheid opcnbnnr·.

Ongc,·cer 60 mcnse hct

Vry-hcidsdag gc\·ier op die plaas

,·an gcnl. J. de G. Genis, onder

wic daar heclwat lede ntn die

H.N.P. en Verenigclc Party was. Ds. C. J. van Li:le hct

die godsdiens waargenccm, lcr -wyl mnr. D. J. Scholtz, ·L.P.lt., 'n Jnagtig~ toespraa~< gehou

hct. Die arbeid van lcomdlcs.

\\'. D. Kotzc en A. :O.L Genis hel £5-1 ;)-0 opgelewcr.

lLQ Vo

~® W~tt N~tt ~a~tty~

V

~~

~~~nW'COY@

J

nrd

n

~

VRU

G

T

~

~FE:E

S

O

P

CO

N

S

TANT

IA

Die jaarlikse vrugtcfccs op

die plaas \Velgelee, Com;tantia, onder Ieiding van I<Omdtc. mev.

Llltcgan, ~word op Salcrd:tg, 22

:-.raart vanaf dric-uur· die mid

-dag gehou. Behalwc vrugtc en groente, sa! daar ook aJler:ci

lcldternye tc l<Oop aangebied

word. Alma! is harllil< welkom.

Onder die ingcvocrdc pad.y

-politicl<e stclsci het die voll.:s -verteenwoordiging soos dit in die Republilu:insc dac in swang

was, ontaard tot 'n partyver

-h:cowoordiging. Hicr<lie waa

r-heid word baie duidclik geil -lustrecr dcur <lie feit dat ten minstc vyflicn ledc van die

huidigc vollcsraad dcur hul p

ar-t.y-lciding van elders - ho of-sa.aldilc stcdc!ilw gebicde - in -gcvocr !s om plattclandse ld c-sers t<l vcrtcenwoonlig en in werldil(heid ous gccn direl\te

belang by hul ltiesafdeling~

het nie.

Gedurcndc die iaaste jaz·e het dit 'n algemene gebruik \'an

die politickc partye in ons land

geword om bcrocpspolitici van buile die l<icsafdelings. as l<a

n-didatc vir die verl<iesings tc bc

-nocm. Die inisi:>.tief hicrvoor

gaan hoofsaaklik uit Yan die party sc hoofkantore wat die finale seggenskap het oor die

benocming van die kandidaal

en ook die mag het om 'n

ge-nomincerde kandidaat af tc

l.:cur. Op die oomblik is daar minstens vyftien sullte inge-\' o e r d c ,,volksverteenwoor

·di-gcr·s." Dit raak sowat 100,000 kicsers.

Uit die vyftien gcYallc wat

ons kon naspoor is dit opva

l-lencl oat die lede honderde myle

van hulle kiesers woon en dat

mensc wat aan die balic bC·

hoort wol- en koringbocre vc r-tccnwoordig. Ander wat tot die

mediese bcroep behoor·t,

vcr-tcen\\'oordig weer wynboerc.

Dit spreek \·an se:r dat hier-dic mense wat Yer \'an hullc

k iescrs woon en \\'ie se be lange

in heel ander rigtings opgaan as die van hulle kiesers nie dicself -cle bclangstel:ing en l<cnnis

van die besondere omstandig -hcid clnl as die vcrlccnwoonli -gcrs uit cie gelederc nic.

Onder·staande is 'n lys \'Ull

inge,·oerde Yerteem,•oor·digers

tcsame met hu: woonactressc en

die kiesafdeli.ngs wat huJlc

vcr-tcenwoordig.

RUSL . .\~D WJ~IF.;H ONDE

R-:SOEK. - Nadal Amerika 'n

protesnota aan Rusland gcstuur

het oor laasgcnocrnde sc in

-menging en lilndcle!"ing van anti-kommunistiese leicrs in Oos-Europcse state, hct Rus-land die voot·stel, waarin ve r-soek word dat 'n g-esamcntlilce

ondersoek na tocstande in Hon

-garye ingestcl wor·d, vet"\vcrp.

Vcr·f ccm\·oor<ligcr Woning 1\.lesaJdeling Mnr. H. T. van G. Beltl<cr Steynsburg Kimberley (Dist.) Lt.-I<OI. \V. A. Booyscn Kaapstad Namalnvalancl Dr. K. Bremer Kaapstad Stclienbosch

Mnr. H. van .Aardc M:llmcsbur·y Holtentots-Holll\nd Adv. F. C. Erasmus Kaap.>tad ;vroorrecsbur·g

Ad\'. E. H. Louw Kaap,tad Beaufort-Wes

Dr. D. F. Malan Ste:l< nbosch P:kctberg

Mnr. P. J. O!iviet· Kof(; ~iontcin Kuruman

).Inr. P. Sauer Ste!lt nbosch Humansdorp Kol.

c

.

F. Stallard Johannesburg Pietermari tzburg Dr. A. J. Stals Kaap:;tad Ceres

Adv.

c.

R. Swart Bloemfontein Winbur:g

Dr. P. J. van Xierop Somrrsct-\ v cs .Mosselbaai

,

Bnng u oogarts se voorskrU na ons. Laat gekwalitiseerde

Voorskrif-Oogkundlgea u be -<lien.

W

a

hl,

lawire

ir!l

c

e

EN K

I

E

.

BRILMAlU!:RS

Adderlcystra.at l:lOa, f{uapsta(l

Foou 22408

EN VAN SC.H

OOR

E!Pnaar: ()fl~TAV RETtEF

P

l

,

(JlM

VEIE

Dte Uente lrtrma om n PLUIM VK~; ElEltS en nntJf"r l'ltOUUR'rE nan t.o ntunr Is:

C. l\

J.

Jo:

L

O

FF EN

K!

K

(t;am8. l Bpk )10RE)I.\HI{ (l'o8bU8 118~) :Sew10n

PRO

ECCLE

S

IA

-

BOEK

H

ANOEL

KAN AL U

ST

UDIE

-

B

O

EKE

VOORSI

EN

!

W

e

t

e

n

s

k

ap

li

kc Boek

e o

o

•

·

di

e

Yo

l

g

e

n

d

e

ondcrw

e

r

pc

i

s

n

o

u

in

u

E

I

E TA

A

L

Wiskunuo: Opvocdlmnde: .

be

s

ki

k

ba

a

t

·

A~ALITIESE

I\J

EETKUN

D

E

VAJ.'I DIE PLAT VLAI( dcur Prof. D. J. van Rooy

20/6 posvry Physlologle: 0

l\l

ENSLIKE

PHYSIO

L

OGI

E

d~ur Dr. H. E. Brink Dec! I en TI - 21/- elk posvry €>

I

N'L

EI

DI

N

G TO

T

D

I

E A

L

GE

MENE

TE

OH

ETIESE

O

P

YO

E

D

KU

ND

E

deur Prof. dr. J. C. Coetzee .. .. .. . . .. 15, 6 posvry Bantu talc:

0

I

NLE

I

D

I

NG TOT

DIE

S

T

UDIE

V

A

N

S

UI

D

-

SOTHO

dcur Prof. dr. B. I. C. van Eeden . . . . 12/6 posvry Soologie:

o

D

I

E O

NTLEDIN

G

VAt~

DI

E KON

YN

deur Dr. C. Grobbelaar . . . . . . . . . . 13/9 posvry Regslcer: 0

IN

LEIDING

T

O

T

DI

E ALGEl\lENE

REGSLEEH

dcur Prof. L. J. du Plessis . . . . . . . . . . 3/- posYry Elconomto:

o

Th

L

EI

DI

NG T

OT

D

IE

EKONOMIE

deur Prof. C. G. \V. Schmr.ann en Pro(. D. G. Franszcn . . . . . . . . . . . . . . . . 20/6 posvry \'RA 0:\1 VOLLEDIGE LYSTE

Pro E

c

cl

e

si

a""'

Bo

e

kh

an

d

e

l

Po

shu

s

29

S

TELLEN

B

O

SCH

BLADSY Vlf!!R DIE O.B., WOENSDAG, J!J 1\fAAR't 19±7.

DIE O.B., WOENSDAG, 19 l\fAART J9:17

Die

Sig

Die stigting \'an 'n werkersorganisasie wal hom op die poli-tleke terrein gaan begewe, is 'n aanduiding \·an hoe die wind

van hevorming reeds oor ons politieke velde waai. Dit openbaar

die dmng om 'n eindc tc maak ann die kunsmatigc verteenwoor -diging van die partypolitick waar politieke stigtings soos parlye

hulsclf opwerp as agenlc \'it· die vo!ksverteenwoordiging. Die Ide

-sc•·s het. onder hienlie ~tebc·l t'i'f'<ls lank gelelle aile rrg-stree](SI' \'er·te'Cil\\'OOnliging \·erloot·. Oil is nie meer kiesafdeling A en l<ies -afdeling B wat in die parlement verteenwoordig word nie, maar Party X en Party Y wat 'n agent in die hoedanigheid van J,andi-daat na daardie ldesafdelings stuur vir wie die kiesers dan met parlemcnU!re gesag moet beJclee, en ltierdie pal'tyl,andidaat. se hooftaal< is om in die parlcmcnt t·e gaan l.1clp propaganda maal< vir ~'Y pn.rt.y. Daat· mag hy nil' :;tem soos sy kiescrs vcl'lang nic,

maat· soos sy part')·koulms bcsluit in ooreenstemmjng- met die

belang<' van die party, wat die lcautli<laat misl,jen dui~crHI my! \'Cr na ldcc;nfdcling A inge\'OCr hct.

SOOS O~KHUJD

Pohtiel<e pnnyc pas hulle nan by die kiesers soos onlnuid hull~

aanpas by die lnnder·ye. N'et soos vnkr·uid opskiet on.l want Jnn -derye aangelc wot·d, so skiet daar partyc op waar daar stemme tc

haa! is. Op die m~mier ontstaan t:tar 'n party \'ir ui~ geldmag wat, as hy nan bewind is - soos ons tans beleef - hy 'n ,

ryk-mansbegroting" indicn wat net. die geldmag bevoordeel en nie die gewone man nic. D:\ar ontstaan ool< 'n party vir di.:l werl<cr·. gewoonlik Arbci<lcrsparty genoem, en 'n party vir clic landt!lil<e

bevolki:-tg - in baic Iande ,Boereparty" gcnoem. Gewoonlik kan

geen party die slag· wen net met sy eic ld.eserskorps nic; hy moet ook ondersteuning vnn elders ont\'ang - van die sogenaamde

vlottcncle stemmc. En dit is hier waar· die meesto partye - met IIIOOlltliJ(I} ttit!<OIHI(•t·ing \'1\11 <lie ,geldmagparfy" - hul \'URI!' lcicsers in die st<'(·l; I ant, want tlie .. vlot icnde stem'' word uie J..:'C·

vang met \'<'t'hOflg-ch· r,ol'in~:,"J)r;ysbeloftcs o( minimum-lone uic·,

maar met men:<lil'c \'noroor·dele. Die geYolg is 1lat in aile opt relics vun <Lie party eli<• OOf' meer· gcrig moef wecs op die begc('J'{e,s \'an die ,,\'Jottcndc ,;ft•m•· as op die van die werlmr of boer·.

Ol•' UIT OF

r

,;.;

Die gl'Ond van die moeiliklleid le per· slot \'an sake hierin

dat die partye hHI"-t'lf ,·crteenwoordig en as sodanig Of in die

woestyn 6f in die lwssing-s moet wees, lerwyl die \'Oil' altyd in d1e wocstyn b:y - on!; hoor hulle dan oolt in die parlement praat \·an .,die \'Oik daarbuiu·". Die \'Olk met sy versldllende natuurlike

grocpe het geen staanplek in die parlement nie. Daar gescls net die partye en daar hesluii net die party in die Jwssings. Daarom

hel <lie bchocrte ontstaan \'ir 'n ware volksvertecnwoordiging

wat in nile omstandighe<.lc die werker, die boer, die proiessionele <!ienste, ens. standhoudend sal verteenwoordig - en nie net wan -necr ecn van hierdie groepe in die kussingsis nie en vir die res van die tyd in die woestyn nie.

Die doc! van die we1·kers nou is om nog met behulp van die parlementcrc stelsel hul cie verleenwoordiging te Ides. nio \\'Cr· -l;erslcnudiunat wat. parlcmcnt toe g-aan in ccn of andcr· ld<~sardc­

lin)::', snl brslwu wort! a.s die vcrtccnwoor<liger \'1\11 aile· \\'erlwrs dwarsd!'ur· dit• lane!. Dit is 'n stap in die regte rigting, maar binne

die par·lemcnlcre stelsel bly clit on,·olmaak, want ook hier is dit

nog 'n knnsspcl

o

f

in die woeslyn Of in die kussings. Oaarom beywcr· die Osscwabrandwag hom \'ir 'n hervormde l>ia:1t,;telscl \\·aariu tlit! \\ l'rlrrr. tlie bocrc, en.,., permanent c. regst t·e,•J;sc vcr· -teenwoor<ligiug- sal hi!. Die \'Crl<icsing sal dus 1tic, soos nou, teen ander bclang-c cc,·oer word wat enigicts van 'n totale necrlnag -d.w.s. Hitsluitillg - tot ·n totalo oot'\\'inning insluit nio. ))le

vcrldesing !;Ill net binne die cic gelede1·e plaasvind, maar jaur in en jaar uit snl llir wcl'l<crs \'ersci>Cl' wees van 'n bestcndige \'C r-teenwoorlllglnG'. al wat wissel sal die persone wecs wat hullc

aanwys.

Die huidigc stap \'an die werkers bring hierdie r.\Oo ntlik-heid nnder, en as die boere hul \'Oorbeeld sou \'Olg, sal die twee stcrl<stc natuurlike gt·ocpe by magte wees om die

ge-wenste hervorming groolliks te \'Crhaas.

V~ot

lin JEie

Handl

e

Die noodsaaklil<hcid dat die werkers hul eic \'erteenwoord

i-ging in die landsreg-ering het, word slerk onderstreep deur· die

onlangse staldng a11n die Rand. Die po!~liekc Minister van Arbeid wat sy oog meer moet hou op die belange van sy party en die in\'IOcde daaragter, lwn gcen oplossing vind ses weke lank nie.

l\Ia.ar toe die stalwn<le' wrr·l.:crs gebrulk gcmaal< het yan hul medc -arbclders as vertccn woordigers by die goudbelangc was die st.al,ing binnc scs <lao opg<:los en J;;on die werl;; hen•at word met

bevr<'digiug vir aile l>l'l:lnghebbcnde ~roepe.

Dit is 'n trefiende i:Justrasie \'an die \'lotheid waarmee sake

gehantcer kan word wanncer belangstellendes en ::!eskundiges op nul cie terreinc optree sondcr die ,hulp'' \·an politieke agentskappe

wat in die eerstc instansie tog maar hul eic be:ang oorweeg.

Vrugte Van

Konings-Propaganda

Hie' Volksblad. wat Iustig

lllCl'l:'t'tloe·n het ann die l<o· ning-... propaganda dc>nr np

groot sl<anl bcrigk ('n foto·~

oor lllo \ ourbc>reidings \·ir die onh·nn)::'~ \'an die Bt·itsc l<o-ning In eli<' Vr~'staat. ll'

plnns, lwu non sy ocs iu -sonwl. Nn. a.aulcitling Yan die

onthaal \'ll.lt die vorstelil<e

gesiu in 11locmfontein, sl<r;yf di<' :-<unday Times:

,G<'saghcbbcnd is Ye r-lclaru· lint ten mLnste die

lwlifr \'fin die m('nsc wat OJI die tuinparty en bui· -gl'rlii<CI dans aanwesig was. \HIIII'rst('uncrs \·an die

Nusioualc' l'arty was. Baie

min \'1111 die aanwcsiges hc·t in gc·hr·<'lce gebly om

ondl'r die bl'tO\\'~'ring \·an tlie crn\'oud. Oltr<:'gtheid en

bckoring \'fill eli<' l;:o ninl(-lil"' famili<' h• lwm".

.

0./B.

Sterk

Bn

We$ .. Tv D.

C<:'ul. Opperman JOHA:-::-:ES13URG. - In ge -sclsl<ap van lwmclt. Du Plessis,

plaaslike bcvel\'ocrende o

W-sicr·, het gehiedsgenl. Gerrie

Oppcmlnn 'n uilgebreicle besoell:

g·ebring- nnn <lie afdeling Leeu

-tloomstad en l\laquassi.

Gcnl. Opperman ltet \·erJ,:aar

dat. die

o

.

n

.

in hierdic gebied nog onhetwisbnur st.erk staan.

Hy hct di .. ncuJd;.u.aldikheid n111

'n !-lcrlt or·g-anisasil'fonds met die oog OJ• me:,·r· intensiewe

or-ganh,a~ir hl•ldrmtnon. - (Eie I3erig).

Vergaderings In

Wef£-

Tvlo

Terwyl daar In ecn afdeling

van Schwcizcr-Rcneke, \Ves -Trans\'a:ll, 'n vcelbclowende o

r-ganisasie onder· bc\'cl van komdt. Jacobs in die lewe ge -roep is, is hierdic nfdeling vcr-det· in orde gebring clcur 'n on -langse besoek vnn gen! . . Jan Wentzel en genl. B:<tTY Gro-bler.

Ter opvolging \'an die be

-sock wal deur hicrdie offisierc afgclc is, sal op 22 )faart, om 10-uur \'.111. 'n \'ergadering ge

-hou word aan rue huis \'an mnr. :>.rartin Conradie \'an Fort ·

we-ber en in die namiddag 'n vei·

-gadering aan die huis van mnr. · I3rand van Zyl \·an Vict·Contcin. Brandwagte en belangstellendes wot·cl hartlik uitgenooi om die

, vcrgal!crings by te \\'OOn.

Brri~$<e

Rylk

lDleur

99

T

rRomfoOniwangs"

V

err§tewig

,Rri

t

t anjt· pr·OI)f't'J' nm 'n vr·ye F.mpi rc :ltUl mekaar tc scment

non <la.l die pilar;• \':\11 mag inm('l<~lr t11inH'I". is ilie lwmmentaar ,·an l!ie Amccilw:~n'-•· Iliad C'hrbtiau SC'i<•n('(• .1\lclnitor oor die be· :<oel; \·an die l:ritse Jwning in .'uid-Afrika.

bly wat. nic sag gcma.ak lmn

Die blad sc Jwncspondcnt be- word nic.

klcmtoon die fcit d;1 t die l<o- Die ccnsgcsinde gulhar tig-ninldil<e gesin so'n ,tliepe i

n-druk" op die Afrilwanss

pre-l<endes maal' en se: , Dao r· is

hocgenaamd gcen twyfcl dat

die aantreklil<heid \':11\ die l<o -ninklike bcsoekers die harte

van die mans en \'l'OU~ \'an a:

die partye en aile politicke rig-

-tings ge\\'en het nie, mel

inbe-grip \·an die uiterstc anti-I3rits<' \'leuel \'an die Kasionnle \folks -party·•.

Die lwnespontlent \'c)c•g-t•g-lc••·

<laarann toe dat danr· 'n htndt•

l<ern \':\n rcpublil<anblll('

our-G

root

fee$

Op

C

ed()]rviDHe

CEDARVJLLE.- Op 27 Fcb -ruarie het Oos-Cril<walnnd S<'

Jwmmando's saamgctrcl< op die plaas van mnr. S. de Kock.

Hfkmdt. De Kock hct die ver

-gadering geopen en ges~ d:ll

die Osse"·ubrandwa~ hondcnl

persent republikcins !s en dit

sal

bly. Die politiel<e partye

slaan hecldag- bolmnkie>sic.

Mm·. Gre) ling, hoof \'an die F.A.K. in Nat:1:, hct 'n bocienclc

1·ede gchou oor tEe stryd \':ln

die Airika'l•tsmcd:um-s:w!e in

2'\ataJ. In :-::..tal tl; n(;t twel!

Afrikaanse slwlc, die \'o ttrek

-kerskool en die C X 0.-skool.

Vyf-en-Yeertig !:'lwle in );atal

ont\·ang regc ring:;onder

steuning-maar die regl'l'ing- wcier om

hierdie twcc slmlc tc stcun.

Spreker het. 'n bcroep gcdoen

om fondse Yir die slryd.

Cenl. E. Codlc het die \'Cr

-gadering gedurende die middag

tocgcspreek. Spr. lwl <lie o p-dracnde stryd wat dlt! 0. B. gl.!

-durende die o01·log- gcstry h<'l,

gcsl<ets, en gewys op <lie pr<'s

-tasie van die Noouhu'pfon<ls.

Die Ossewabrandwtlf.:' hct 'n

ereplel< in ons gesl<iedl!nis vcr

-wcr(.

Gcdurende die oorlog mocs

die l'egering 45 000 trocpc in

die land gehou het. Hy was

bang ,·it· die O.B.. hoewcl ons

geen wapens gehad hct ni<'.

Die Osse•\·abrandwag "Std gecn belang in die Bt·it:;t! !to -ning nie, het spr. gesc. Gedmende die dag is £81 i n-gesamel, £2 mecr as vl!rlcdc jaar. Die Boerejeug hct ool<

hul aandeel hiel'in gehad. (Korr.)

heid waannee Suid-Afrika die

Britse l<oning verwelkom, word

in Duits:and vertolk as 'n be-wys dat die Britse Ryk nie be

-sig is om lc ontbind nie. Die

per:.dien<; nu1 die Dwtse

So-siaal-dcmoltraticsc Party het 'n waarskuwing uitgespreel;; teen ilie op,·atting- dat die Brltse

RyJ• bcsig is om ineen t.e stort.

fly ,·erw,Ys m1 die ..

triomfante-lil<e ontYangs" \'nn die ko nink-lil'e gesin in Suld-Afrika as 'n b<'wys van hoe stcrk die Britse

bande werklil< Is.

SY TAAK

Hoe\·eel waarde die Britto self heg ann die !toning as ver

-sterkcr van die Empire-lwnnek

-sie, b:yk uit die kommentaar

van die Londense Times: ,Dit;

is die fun!{sie \·au die konlng om nl daardie moontlike kragte in llie menslil'e gees \\'O.t <lie

hroc•c.lcrsl;;ap \'an die Britso stn -tcboud bewel'icstellig - lcragte wnt. moeilik in woonle bcslrryf I<On word <:'ll onmoontUk op ge-W<'Ic lmn word dc111· inst.cllings, ho<'wt'l dit gecn redo is njo om

t •· ~ode na. instellings wnt dlt lmn hl'vot·del' - te simboliseer

<·n OEUJt SY TEEXWOOR

-l>IGIIEID TE \'ERSTERK".

Versterking \'ail die Britse

Ryksbande word dus onomwon

-de deu:· hierdie r.tondstul< Yan

die Britse bc\\ind aangegee vir

die Jwning se teenwoordigheid

in Suid-A fril<a. Tot hierdie

ver-slt!t'ldng help ook hulle mee wnt

mel hul tcenwooriligheid en hul ltocrnntc die lwning se tecn

-woordigheid be\\'ierook.

Organ

os@si

efotndS>

V«:B

Oii

Wu~wo.Jit.<erstr@tnd

r

u

G1·bkcl E (Witwatersrand)

is clke lwrnmando besig om aan '11 (>rgunba!.iefonds te bou.

soda! nteH ,·oltydse organi

-;.eerder:-. in eli(' \'t'ltl gestoot Iran word.

Die hoofkwartie1· van die

Witwatersrand erken met

waardel'ing ontvangs van £300

wat deu1· twee getroue brand

-wagte, mnr. en me\·.. A. J. Nolte. aan die Roodepoorl

-hoofkommando geskenk is ter

stywing \'OJl rue o

rganisasie-fonds. - (Eie Berig).

B

oereseun1

Sli\ep

Rel\o

rd

Met

§~\ipberg

i

ng

Deur 'n ge,.;trnnue sldp, eli,•

Cit.y of Lincoln, \\'at mcer a..; vier maande op tlil' rotse nnby Quoin-punt gclc hct, t-e berg I'll

veiUg na. die l(aapstadse ha\\'<' te sleep, hct dril' Suid-Afrilm

-ners Yerlctlc weelc \\'crcldb

c-rcem<lheid \'C rwcrf. Een van

!lie drie ingcnieurs was mnr. Gerrie ,·an Zyl. lu·oc·r Yan gc -bicdsgcol. dr. F. D. du •roit \'an Zyl en SCUll \'Ril mnr. J. J. :\I. \'an Zyl \'an L:uli..,mith . . y me-tode om 'n groot bar;. in die

sltip too te maal.: met wate r-sald'e is deur buitelandsc d es-lwndig-cs as unick in die geslde -cl<·nis van berging bcsl<ryf. Die helt' und<lrnemlng: word troucns

liS 'n wcr·oldrelwrd bcslwu. Die ander ondernemers was mnre. J. Johanssen en F. C. Jameson.

Die bergers is \"Olgens

kon-ti·ak gc1·egtig op een-derde Yan

die sldp se waarde. wat na vcr

-wag word, op 'n paar

DIE O.B., WOENSDAG, 19 MAAR'!' J9·J1.

Gaa~

_..

_Ander

~~rb~~® ~~~

S®

Oud~Geva~g®~~

HUkLDE

B¥

KLIPK~~J:PillrE~

,O

us

k

yk

t

c

t·ug op

dam·di

c

lee

jar·

c

·wa

t

a1

1

y

d

'

n

na

gmerr

i

e

s

a

l

hi

r,

e

n

v

r

a:

v

;r

u

s

di

t,

di

t

wenl'?

K

ou

ou

s

n

i

e '

n

a

nd

e

r·

p

a

d

_

geg:1

a

n h

et

ni

e

'(

V

r

ie

n

de,

on

s

kon

'

n and

e

r p

ad geg

aa

n

het.

1\'J

aae·

,

o11

s

k

on

nie

'

.n

a

ndN·

ee

rbare

pad gegaa

u

h

e

t n

ie,"

hct oud

-

poli

tic

kc

'

gev

an

ge

n

e,

I

.

.

L.

F

t>r

.

·

.

r

c

ira

ge

se

t

o

e

hy

t

e

Kl

i

p

k

oppie

s

narn

en~

die vrygelaH

·

ncs

dau

k

h

ctu:i

g

h

c

1.

Die weg van Eor en Plig hct

vir ons ueur die gevangenisse

van ons land gclei, hct J•y ve

r-l<lnar. Va.naan<l VOl)) ons innig

danl<baar dat ons oaardie pad

l<on volg en U.at ons in al die

mecdocnloosheid van U.ie str~·d

nie ondergegaan het rue. En waar ons nie ondergcgaan het nie, wil ons nie die hand op eie

oors slaan en na onsself venvys

nie, maar besef ons terdee dat

ons aileen !<an staande bly om

-dat ons nooit aileen ge:aat was

nie. U het ons nie in die steel< gelaat nie. U almal se belan

g-stelling en kameraadskap was

vir ons altyd 'n ligpunt in die

nag. Ons kan nooit alma! by name noem nie. Daar is die

.honderde ope deure en warme

Boereharte wat vit· ons oopge -staan het toe ons soos wi:de

diere deur ons eie Vaderland

gejaag is. Aan bulle almal \Vii

ons ons innige waardering

be-tuig. El< mag nie nalaat om die

groepie dames te noem wat so

gereeld vir ons boerekos inge -stuur het toe ons nog

straf-afwagtend was nie.

BEAlvlPTES

Dit is ool< ons plig om me l-ding te maak van 'n klein aan

-tal gevangenisbeamptes wat

ons met die enigste wat ons van hu:le Yerwag het, ordcnt. -likheid, behandel het. Oor die

optrede van die meerderheid sal ons nie by 'n feesgeleentheid

spreek nie. Aan daardie ldein minderheid reik ons die hand

van waat·dering, en s(: ons aan hullc: ,Dit is mooi om 'n Boer

te sien wat Boer kan bly !.ei1·

spyte van dissiplitH'!re regu

la-sics wat jou in die hamas teen jou eie bloed dwing".

Ons dink ool< met trots aan daardie klein groepie regsge

-leerdes wat ons sake behartig

het. Namens my kamerade

moet ek ook 'n woordjie rig

aan ell<een van ons ouers, eg·

genotes en verloof<les, en elke

familiebetrekking, wat sa,am met ons moes ly. Ons eer u,

Vrou en Moeder.!

NOODHULP

met die grootste respek en

sim-patie behandel.

SOOS 'N BERG

En dan ten slotte, geagle

vriendc, wil ons bedank ons ge

-liefdc l<ommandant-generaal,

dr. Van Rensbm·g.

Soos 'n berg venys hy ho ai

die :1nder wat ons genoem het. Xicmand het in hierdie ty<l

ooi~ nader aan ons gestaan as jnis hy n!c. Hoe sal ons hom bedanl<, want woorde kan ons so moeilil< vind. Maat· laat my een en ander aan u mecdeel dat

u se:f J;.an sien wat hy vir ons belekcn het.

Toe Visser en Van Bieri< ler

dood veroordeel is, was sommi

-ge mense rasend daaroor·. Hulle

het nie alleen die saak van

plat-form tot platform besprcel< nie,

maar hulle ook openlik verloen

deur !uidkeels aan te kondig: .,Dis nie ons mense nie". Ons

sou dit graag liewcz· wou

ver-swyg, maar daardic woorde het

soos 'n priem ons harte cleur

-boor; dit het ou.,s diep vemcder

,·oor ons vyande, . en dit het

daardie twec man in die uur

van hul hoogstc nood totaal

verbrysel.

LTG

1\hi.al' in daaz·dic donl<erste

unr van hul bcproewing het

tlaar ool< viz· hullc 'n Jig dem·-gebreck, toe ons KG. sc boo

ll-skap gelwm hct: ,Hou goeic

moed! JuUe is my broers, en ek

is my broers

s

c

hocder''. Gene -raal, u he( op tlaanlie oomblil\:

'n plek in ons harte verO\\·er

wat <leur gcen ander mens ge

-nccm lean word nie! Dit was op

daardie oomblik (!at; ons gewcet het daa.r hei weer 'n Christ"iaan

de \Vet ondc1· ons volk opge -staan!

Dit was toe dat ons geweet

het dat met 'n Ieier soos hy

ons moet wen en met daardie

gelooisoorluiging staan ons

vanaand !tier voor u.

Vriende, l<en u ons K.G.? Ken

u hom soos wat ons hom ken ?

Nee, elc glo nie, want hy hct

vir u toe u tot 10 en 15 jaar,

ja lot die dood veroordccl was,

u bloed,·erwante gaan opsoek

vir vertroos nie. Jfy het. nic \'ir

u '·n belofte gcmaal;:, en <lit ua

-gckom, dat cerder hy sal hon.

-gez·Iy as n afhanklikcs nie! Nog

meer: Hy het nie vir u voor

die tronkdeure van Sentraal

omgedraai omdat vyandige

mense hom nie by u wou to

e-Jaat nie! En wat gcbeur toe?

Toe hulle hom nic wou toelaat nie, toe J,:om mcvrou Van Rens

-burg, hullc doglcr en scun ''ir

ons kuier!

MEV. VAN RENSBURG

Ons wil ool< aan haar hulde

bring, en han.r bedanl< vir wat

sy vix· ons gcdocn het. Ons weet

dat ook sy die mocterne geriewe

van 'n Administrateurswoning

vaarwel gese het \'ir die stof·

pad van Suid·Afr'ika - 'n pad

wat dil<wcls blootgcstel is aan

die modclet·bomme van po:itiei{e

fluisteraa rs. Ons waardeer u,

mevrou! Ons waardeer dit dat u 'n aktiewc aandeel neem in ons vo!k se strycl.

En nou vriendc, kan dit: nic

net by hulcte betoon, h

andege-klap en Hosannas bly nie. Ons

as groep is ,·anaand hier on•

weer trou te swcer aan ons JCG. en aan u. Om aan horn tc

so dut ons gerccd staan vir

dicns. Ons moue is reeds opgc

-•·ol en ons s!cn u!t na diu dag

nw mo,·c om tc pegin.

Ons wil op alma! 'n bcrocp

docn om heftiger as ooit die

stryd aan tc pak, ons arbeid te

doen, ons offers lc bring, om hom sodoende in staat to stel om ons tot oorwinning tc \'Oer. I JlUfSLOSES. - Die aantal huis:oses in Kaapstad hel die

nfgelopc maand met 473 tocge

-ncem. Daar is nou 7.767 pcr

-sone wat aansock gcdoen. het

om huis,·esting. In hicrdic om

-standighede het lussen 100 en

500 immig-rante vct·ledc week met die Carnarvon Caslle in I<aapstad aangekom.

AQK®G@ SlUJEN

0 0 0

Produkte wnt

deegllk

gemnak I

n,

In altyd

'n

';IOOrdellge

beleggl ng

...

Vo

lg

die

voorbeeld vnn

~ u

I

Ge n

de beleggers

-k

o o p

t<.

o m m a n <:\ 0•

"'§

n era

.Al

JE

IE

'IFTr

JE

KO

-

OPE

H

ATIEVE

WUNBOUWEA~S

VEH

EN

IGING

V;\

..1

'\'"

ZUJO

-

AFl

UK

A

,

B

E

P

E

HKT.

( <..<ercgistreer Juagteus die ~\'et op ICoop. Veren.igings, 1939).

1\:ENNISGEWJNG AA.t'l LEDE INSA.KE

IN'l'HJ<:l\IONG VA~ AA~OELE.

Lede wat hul wynbocrdery opgcgee hcl en wat begerig is om

hul aandele kragtcns die bepaling van Artikcl 21 van die Statuut

van die Vereniging te laat intrek (waarna die ICW.V. die nomi

-nale waarde va11 10/· per aandeel aan hulle sal uitbetaal), word

versoek om sonder versuim met die Hoofltantoor skriftelik daar

-omtrent in verbinding te tree.

Sodanigc intreldting !tan egter slegs deur 'n besluit van die

lede op 'n algcmcne vergadering gesl<ied en aangesien die Alge-mene Jaarvergadering van die Vereniging binnekort gehou sal

word, moet aile aansoelce vir intrclcking van aandele tesame met

die betroklce sertifikate die Hoofkantoor van die Vereniging,

Pos-bus 528, Zuider-Paarl, voor 30 Xpril 19•17 bereik.

Ly

k

Hierdie

Jaar

O

p

U

Beste!!

Ons

h

ied die

A

ll

c

rj

ongs

t

c

oggend

-

en

middag-rokk

c

aa

n

.

Loa

en Fremode Kostuums

-

-

-CJ

En nou, vriende, kom ons by

'n Organisasie wat baie na aan ons hart le - Die O.B.-Nood-hulpfonds!

Dit was u en aile brandwag

-te en Vriende wat daardie

fonds gedra en in stand gehou

het. Ons moet u bedank vir

daardie cdele wer·k van naaste -liefde wat u so trou nagekom

het. U hot tlcur· Noodhulp ons

leuse: ,Elc is my broer se wag

-ter", prnl<ties uitgeleef, en u

het daardenr 'n monument g()

-bou wat vir gcslagt.e wat lwm

'n lnspirasie sal wees. U het; 'n daad verrig wat net ons wat in die verknorsing was na \\'aanle lmn sit at.

NUVVJE

LE~E

~~~v:~~,::-~~

~~:·d~~l~!~

:<l

:.;

OSSIEW

AJE~ANDW

AG

Adjunk-1\.G., J. A. SmHh en hooflcomdt. S. J. J\amff0r·, :;t

a(-hoof "an \Ves-J\aapla~d, hct so

pas 'n gesla.agde reeks vcrg

a-derings in die aftleling-van gcnl. :Francis Rohertson gchou. Gcn!.

Smith hot vcrgaderings

to<'ge-~pr·cck te Diepkloof, Grootbral•·

•·ivier, Middeldrif, Rus-.ln-vre<lc, Gco•·ge en J{nysna.

Des te meer het ons seer ge-voel toe daar mense was wat

slcaamteloos genoeg was om

hierdie edele werk te onde•·-myn. Die naam van genl. prof.

Cronje is onafskeidbaar ver -bonde aan Noodhulp. As hoof van Volksorg het hy self vir ons daar kom opsoek en niles

vir ons gedoen wat hy kon. Hy

het ons a.mal se vriend geword

wat gedeel het in ons inticmsle

geheimc, en hy het dit altyd

By geleentheid van

Vryheids-dagviering te Diepkloof het die

A.K.G. 'n besie:c:nde boodskap

tot die aam,vesiges van wie 'n

groot aantal nie O.B.'s was,

ge-rig. Persone uit aile groepe het Iustig aan die fees deelgeneem.

'n Geweldige Vr·yheidsvuur het

hier gebrand. Die opkoms was

besonder goed. Oolc te Midde

l-rug waar die A.K.G. opgetree het, was daar heelwat belang

-stelling.

NUWE I...E\VE

Die besoek van die A.K.G.

die O.B. gebring. Mense wat

lank nic funl<sics van die O.B.

bygewoon het nie, het hulle op

-wagting gcmaak en genl. Smith

persoonlilc beda11k vir sy l:>esoek

en manier

,·

an

optrede.

Die opkoms op George was

teleurstellend. Die Adjunl<·

K.G. het in sy toespraak verwys

na die feit dal George etlike

duisende ponde vir die ,People

of Britain Fnnd" gegee het, maar <lat <iaar geen merkbarc

verbetering in die landbou, bc

-sproeiing. ens., van George

aan-gebring is nie. Dit is 'n skellc

kontras.

Op Oudtshoorn is 'n groot vcrgadering van ttrssen drie-en

vierhonderd mense toegespreel<.

'n Afdcling van die O.B.-wag

het die A.K.G. te fiets huitc

Oudtshoorn ontmoet. Dit was

die cerste keer dat hulle so in

die publiek optree.

BEL_<\NGRIKE

OPJENIBA1RJE

VERGADERKNG

S

TA

DSA

AL

SATE

H

DAG,

STELL

EN

BOSCH

22

MAART

om ~-uur n.m. SPREii:ERS:

D

IE KOMMAN

D

ANT

-

GENEHAAL

D

IE ASST

.

K

O

M

DT

.

-

GEN

E

RAAL

Elke o

j

jisi

cr

en

branchwg in die o

mg

e:wi

ng

g

aan

t

.

ee

nwoon.l

i

g -wees

e

n

g

aan

ook

'n paar