J.F.B.M. Schupper
VERGELIJKENDE PRODUCTIEKOSTEN VAN EEN AANTAL BOSKOOPSE
GEWASSEN
1964
(stekheesters, handveredelingen, rododendrons en enkele
coniferen)
Verslag No. 134
Juli 1965
tv*** *
3
-INHOUDSOPGAVE
Biz.
WOOED ¥OORAF
HOOFDSTUK
HOOFDSTUK
I OPZET SU METHODE VAN ONDERZOEK
5 1„ Inleiding
§ 2. Indeling van de productiekosten
§ 3« De cultuurtermijn
§ 4° Basiskosten
§ 5 • Bijkomende kosten
§ 6. Arbeidsintensiteit
§ 7. Bedrijfstype
II KOSTEN EN KWANTITATIEVE OPBRENGSTEN VAN STEKHE3STERS
EN HANDVBREDELINGEN
HOOFDSTUK III KOSTEN EN KWANTITATIEVE OPBRENGSTEN VAN
RODODENDRONS EN ENKELS CONIFEREN
BIJLAGEN
A T/M G
BIJLAGEN
H T/M I
SPECIFICATIES VAN DE PRODUKTIEKOSTEN VAN
STEKHEESTERS EN HANDVBREDELINGEN
SPECIFICATIES VAN DE PRODUKTIEKOSTEN VAN
RODODENDRONS EN ENKELE CONIFEREN
7
7
7
9
10
12
13
14
15
85
21
87
APPENDIX Door het L.E.I, berekende kostprijzen van enkele
Boskoopse boomkwekerijgewassen (prijspeil aug.'64)
waarin een aantal door het P.V.S. geadviseerde
kostenfactoren zijn doorberekend.
123
- 5
WOORD VOORAF
Op vei-zoek van het Produkt s chap voor Siergewassen heeft het L.2.I.
kostprijzen van een aantal Boskoopse produkten "berekend (prijspeil
augustus 1964) ten "behoeve van het door het Produktschap te voeren "beleid»
In verband met het grote aantal te berekenen produkten en de
bedrijfs-structuur van de Boskoopse bedrijven, is gezocht naar een methode die het
uitvoeren van de berekeningen binnen de gestelde termijn mogelijk maakte
zonder de vereiste nauwkeurigheid aan te tasten. De produktiekosten voor
elk produkt zijn gesplitst in basiskosten en bijkomende kosten. De
basis-kosten omvatten de minimaal noodzakelijke basis-kosten voor elk gewas en zijn
afgestemd op de meest eenvoudige teelten met een teeltduur van een of twee
jaar (cultuurtermijnen)- De bijkomende kosten worden bepaald door de
spe-cifieke kosten, die verbonden zijn aan de teelt van een gewas dat qua
kos-ten afwijkt van de basiskoskos-ten o De toegepaste methode berust dus op een
vergelijking van teeltwijzen. Dit laatste is alleen mogelijk indien over
voldoende teelttechnisch inzicht wordt beschikt. Mede dank zij de volle
medewerking van de Boskoopse kwekers, was het mogelijk-de benodigde
teelt-technisch e gegevens te verkrijgen. 93 kwekers werkten mede aan de enquêtes.
In hoofdstuk II is een aantal berekeningen gegeven van gewassen, die
geteeld kunnen worden op bedrijven zonder glasopstanden. In hoofdstuk III
zijn die gewassen opgenomen, die een meer uitgebreide outillage nodig
hebber»o.a. kassen in bakken met z.g, "dubbel" glas.
Bij het vaststellen van de vergelijkende kostprijzen is, wegens het
ontbreken van voldoende documentatiemateriaal, uitgegaan van een aantal
hypothesen.
De in dit rapport neergelegde berekeningen zijn "kale" kostprijzen.
In de appendix zijn de kostprijzen vastgesteld op basis van de
uitgangs-punten zoals deze door het Produktschap voor Siergewassen zijn geformuleerd 5
nl. vergoeding voor ondernemersloon, weer- en afzetrisico en een rente
v a n 5?°°
Het kennen van de kostprijs is niet alleen bedoeld als hulpmiddel
bij het door de overheid te voeren prijsbeleid. Voor het
bedrijfsecono-mische inzicht van de kweker is het van groxe betekenis de samenstelling
van het kostenpakket van de gewassen te kennen, hetgeen voor hem een steun
kan zijn bij de keuze van het door hem te telen sortiment. Daarom is de
tot dusver bij het L.E.I. toegepaste kostenindeling gehandhaafd.
Het concept van dit verslag is getoetst aan het oordeel van een
commis-sie, bestaande uit do volgende leden;
rijkstuinbouwconsulent Boskoop (voorzitter)
boomkweker Boskoop
boomkweker Boskoop
boomkweker - Boskoop
boomkweker Boskoop
boomkweker Hazerswou.de
boomkweker Hazerswoude
boomkweker Boskoop
boomkweker Boskoop
bestuurder Landarbeidersbond Boskoop
ir. C. Dorsman
A.A. Brand
W.M. Brand
J.C. Bulk
D. van Gelderen
J. Hark e s
C. de Jong
J, van ITes
A.J. Schoemaker
J.C, Slingerland
305
6
-Van hun waardevolle opmerkingen is een dankbaar gebruik gemaakt«
Het verslag is opgesteld door J.F.B.M.
het L.E.I. bij het Proefstation te Boskoop,
zijn verzameld door P.G. Valk te Boskoop.
Schupper., gedetacheerde van
De gegevens op de bedrijven
's-Gravenhage, juli 1965
(Prof. dr. A. Kraal)
7
-HOOFDSTUK I
OPZET Ell METHODS VAN ONDERZOEK
§ 1 „ I n l e i d i n g
De kostprijsberekeningen die door de afdeling Tuinbouw van het
Landbouw-Economisch Instituut worden samengesteld, zijn gebaseerd op
de kosten en opbrengsten van een juist uitgevoerde en normaal
ver-lopende teelt in een daarvoor geëigend kwokersbedrijf, dat wat de
bedrijfsstructuur betreft in belangrijke mate in het gebied voorkomt
( typebedrij f ) .
Een voorbeeld van een dergelijke berekening is het
L.E.I.-ver-slag No. 33 "Kostprijzen van rozen en stekheesters
,
1962". In deze
calculatie zijn de kosten in uitvoerige specificaties verdeeld in
kostengroepen en kostensoorten. Tevens is grote aandacht besteed aan
de verdeling van de algemene kosten - die voor het bedrijf als geheel
zijn gemaakt - in direct aan het gewas toewijsbare kosten en in kosten
waarbij een verdeling moet worden toegepast.
Typerend voor het Boskoopse boomkwekerijbedrijf is het grote
aantal gewassen, veelal in vele cultivars, dat per bedrijf wordt
ge-teeld. Bovendien worden per gewas, gezien de meerjarige teeltduur
van vele Produkten, kleine oppervlakten aangetroffen van verschillende
leeftijd, die over het bedrijf verspreid zijn gelegen. Onder deze
om-standigheden is een kostprijsberekening, zoals deze in Verslag No. 33
is geschied, slechts uitvoerbaar indien over een zeer groot aantal
gegevens betreffende de kosten kan worden beschikt. Aangezien deze
ge-gevens niet voorhanden waren is gezocht naar een eenvoudiger methode.
Gebleken is dat met een vergelijkende produktiekostonberekening per
eenheid van oppervlakte het beoogde resultaat met belangrijk minder
offers kon worden bereikt. Deze produktiekostenberekening, die in
ver-gelijking met de hiervoorgenoemde berekeningen een meer globaal
ka-rakter draagt, voldoet overigens aan de te stellen eisen van
nauw-keurigheid.
§ 2 . I n d e l i n g v a n d e p r o d u k t i e k o s t e n
In de calculaties zijn de produktiekosten gerangschikt in drie
groepen,nl.s
1. de kosten van de duurzame produktiemiddelen^
2. de kosten van bewerking, oogsten en afleveren;;
3. de overige kosten.
Onder de kosten van de duurzame produktiemiddelen zijn de kosten
van die produktiemiddelen opgenomen, welke gedurende meer teeltjaren
worden benut (grond, kas, bak, schuur, schouw, enz.). Bij de berekening
van de kosten die verbonden zijn aan het gebruik van de duurzame
pro-duktiemiddelen is de vervangingswaarde als uitgangspunt gekozen. Dit
houdt in, dat is uitgegaan van de thans geldende aankoopprijzen en niet
van de aanschaffingsprijzen.
8
-De kosten van "bewerking omvatten alle kosten, die in het
desbetref-fende teeltjaar rechtstreeks aan grond en gewassen zijn "besteed*
Onder de groep overige kosten zijm een aantal algemene kosten
opgenomen, die indien verschillende gewassen op het "bedrijf worden
ge-teeld, aan de afzonderlijke gewassen toegerekend moeten worden.
De voorgaande kostengroepen zijn onderverdeeld in de volgende
kostensoorten;
a . r e n t e ;
b . a f s c h r i j v i n g e n ;
e . m a t e r i a l e n ;
d. d i e n s t e n van derden;
e . "belastingen en heffingen;
f. a r b e i d t
De rente is zowel voor eigen en vreemd vermogen als voor de
ver-mogensbehoefte op lange en korte termijn "berokend op "basis van een percentage
va.n 4^» De renteberekening over de waarde van de slijtende duurzame
produktiemiddelen had plaats over het geïnvesteerde vermogen. Dit
laatste is gesteld op
60p
van de vervangingswaarde o Daar de grond een
niet-slijtend duurzaam produktiemiddel is, wordt de rente over de
volle grondwaarde "berekend.
De afschrijvingen zijn "berekend op "basis van een vast percentage
van de boekwaarde, waardoor deze in de loop der jaren een degressief
verloop vertonen. De afschrijvingen in de calculatie gelden over het
jaar waarin de "boekwaarde van de produktiemiddelen
bOfo
van de
nieuw-waarde "bedraagt, met uitzondering van de grond, waarop als
niet-slij-tend duurzaam produktiemiddel niet wordt afgeschreven.
Onder materialen worden grond- en hulpstoffen verstaan, die in
het produktieproces zijn verwerkt.
Diensten van derden zijn betaalde diensten, die door derden
worden uitgevoerd met "bijlevering van materiaal en/of het gebruik van
werktuigen.
Alle belastingen zijn de grond- en polderlasten opgenomen, terwijl
als heffingen zijn vermeld; de vakheffing ten behoeve van het
Produkt-schap voor Siergewassen en de areaalheffing van het LandbouwProdukt-schap.
De arbeidslonen zijn berekend op basis van de C.A.O. voor het
contractjaar 1964/65° Hierbij is rekening gehouden met
waarderings-en diploiaatoeslagwaarderings-en. Voor ewaarderings-en specificatie van het berekwaarderings-ende uurloon
wordt naar bijla.ge A 5 verwezen.
De door de ondernemer en zijn gezinsleden verrichte handenarbeid
is uitera3-rd onder de kosten begrepen. De arbeid van de ondernemer is
gewaardeerd tegen C.A.O.-loon van een vaste arbeider van 23 jaar en
ouder. Bij de beloning is derhalve geen rekening gehouden met een
even-tueel hogere prestatie per tijdseenheid van de ondernemer, waar het de
handenarbeid betreft. De door de ondernemer gemaakte overuren zijn
te-gen het gewone uurloon berekend.
In de kosten is
geen
beloning opgenomen voor dat deel van de
functie van de ondernemer, dat bestaat uit het goven van leiding en
het houden van toezicht. Hoewel deze factoren strikt genomen wel tot
de produktiekosten moeten worden gerekend is hiervoor moeilijk een
waarderingsnorm te vinden, Van een eventueel voordelig verschil tussen
de opbrengstprijs en de berekende kosten moot dus een deel worden gezien
als beloning voor leiding en toezicht.
9
-De door het P.V.S. geformuleerde uitgangspunten voor calculaties
van boomkwekerijprodukten zijn in de "berekeningen verwerkt in een aan
dit verslag toegevoegde appendix. Deze uitgangspunten, waardoor enkele
kostensoorten werden gewijzigd, "betreffen:
1. het opnemen van een vergoeding voor de arbeid van de ondernemer wat
"betreft leiding en toezicht5
2. het doorbreken van risico's in verband met het weer (uitval) en de
afzet (onverkoopbaar);
3. verhoging van het berekende rentebedrag op basis van
5f°
in plaats
van
4fo.
§ 3 = C u l t u u r t e r m i j n ( t e e l t d u u r v a n h e t
g e w a s )
Bij de methode van de vergelijkende produktiekostenberekening is
van een aantal begrippen uitgegaan, die in het navolgende besproken
zullen worden.
Onder een c uituur termijn wordt verstaan de tijdsduur tussen het
planten en het rooien van het gewas. Waar tijdsduur gezien komen de
volgende cultuurtermijnen voort
1. minder dan een jaar;
2. eenjarige;
3. tweejarige;
4. driejarige.
Bij het kweken van boomkwekerijgewassen zijn twee stadia te
onder-scheiden, nl. het tijdsverloop waarin de plant gevormd wordt, waarbij
gedurende de verpleging van het gewas veelal hoge eisen aan het
vakman-schap van de kweker worden gesteld en de periode gedurende welke de
plant wordt "afgekweekt" tot aan de gestelde leeftijd of maat. De
vor-ming van de plant omvat voor de verschillen gewassen vaak.sterk afwijkende
teeltmethoden. De "afkweek" kenmerkt zich door een vrijwel uniforme
verzorging, die slechts in details afwijkingen te zien geeft.
De vorming.van het gewas heeft meestal plaats in cultuurtermijnen
van een jaar of korter, terwijl het afkweken overwegend
cultuurter-mijnen van twee jaar of meer vraagt.
Uit het oogpunt van de produktiekosten bezien,
geven
gewassen met
cultuurtermijnen van een jaar of minder dus de grootste onderlinge
kostenverschillen te zien. De cultuurtermijnen van twee jaar (driejarige
komen sporadisch voor en worden buiten beschouwing gelaten)
geven
voor
de verschillende produkten per eenheid van oppervlakte in het gemengde
boomkwekerijbedrij f (gemengd naar aantal gewassen) een grote post
ge-meenschappelijke kosten te zien. Hierop wordt nader ingegaan in §
4<-Een voorbeeld van een gewas, waarvan de totale kweekduur juist
oen cultuurtermijn van een jaar omvat is de teelt van gewortelde stekken
van Rosa multiflora. De teelt van geoculeerde rozen bestaat uit een
cultuurtermijn van precies twee jaar. Voor beide gewassen is hiermede,
waar het Boskoop betreft, het productieproces volbracht. Dergelijke
gewassen kunnen aangeduid worden als "afgekweekt leverbaar", d.w.z.
indien deze artikelen niet verkocht worden zijn deze niet meer
opplant-baar.
10
Jüen voorbeeld van de teelt van een gewas dat cultuurtermijnen van
verschil!onde lengte omvat is de rododendron (van zetling). De
onder-stammen worden het eerste jaar in een bak gezaaid (1e eenjarige
cultuur-termijn)„ Het tweede jaar worden de zaailingen in de hak verspeend
(2c eenjarige cultuurtermijn)« Het derde jaar worden de plantjes op het
vrije veld uitgezet» Hierhij worden do planten geschermd (3e eenjarige
cultuurtermi jn).. In het derde jaar is een deel van het aantal planten
somtijds roods bruikbaar als zetstam. Overwegend echter wordt nog een
vierde jaar opgeplant (4e eenjarige cultuurtermijn). Hiermede is de
teelt van de onderstam beëindigd. Hot enten van rododendrons hoeft
plaats onder glas o Bij verwarmde kasteelt wordt van december tot
onge-veer juni beslag gelogd op kas en bak (cultuurtermijn van minder dan
een jaar), Daarna worden de zetlingen op het vrije veld uitgeplant en
geschermd tegen weersinvloeden, de benodigde grond hiertoe wordt
vrij-gehouden ( cultuurtermi jn van een jaar). Het tweede jas,r worden de planten
voor tweo jaar uitgeplant (tweejarige cultuurtermijn). Het vierde jaar
worden de planten voor een jaar uitgeplant voor knopvorming (eenjarige
cultuurtermijn). Hiermede is de teelt bij de huidige vraag afgesloten.
Deze bestaat dus uit vier jaar voor de teelt van do onderstam (verdeeld
over vier eenjarige cultuurtermijnen) plus vier jaar voor een geknopte
plant (verdeeld over oen cultuurtermijn van een jaar (waarin opgenomen
het zetten)J gevolgd door een cultuurtermijn van twee jaar on een van een
jaar).
Rododendrons behoren niet tot de groep die aangegeven is als
"afge-kweekt leverbaar". Het is mogelijk grotere planten te kweken, waarbij
uiteraard de kweekduur wordt verlengd. De teelt van vierjarige
rodo-dendrons is typisch voor de Boskoopse bedrijfsstructuur. Do over het
algemeen geringe bedrijfsgrootte (in oppervlakte) eist een grote
omloop-snelheid van de geteelde gewassen. De teelt van grotere planten is minder
arbeidsintensief per eenheid van oppervlakte en vraagt, bij handhaving
van do oorspronkelijke arboidsbezetting, uitbreiding van areaal, hetgeen
in dit gebied vrijwel niot is te verwezenlijken. Bovendien is bij de
huidige marktprijs van de boomkwekorijgewassen de produktic van jonge
planton aantrekkelijker.
Bij de voor dit produktiekostenondorzook gehouden enquête is gebleken
dat in Boskoop per gewas een grote verscheidenheid van teeltwijzen wordt
aangetroffen. Speciaal teoltduur en plantafstand hebben oen belangrijke
invloed op do kosten en do kwaliteit van het produkt. Het is om dozo redon
dat uitdrukkelijk gesteld wordt, dat do berekende -produktiekosten slechts
alleen gelden voor de aangogevon teeltwijze van de gewassen, waarvan
aan-genomen mag worden, dat deze ovorwegend wordt toegepast on overeenkomt
met de gestelde kwaliteitseisen.
5 4« B a s i s k o s t e n
In verband mot do verschillende duur van do cultuurtermijnen is het
duidelijk dat hierbij belangrijke verschillen in kosten naar voren komen.
De vraag is in hoevorro hot mogelijk is per cultuurtermijn van eon zelfde
lengte kostengroopon of delen daarvan aan te geven die voor de verschillende
gewassen gelijk zijn.
11
-Als uitgangspunt is oon groep van gewassen gekozen, waarvan do
totale kweokduur juist con eenjarigecultuurtormijn omvat, nl.
een-jarige stekheosters (Deutaia, Forsythia, Cotoncaster, enz,)» Deze
Produkten worden gekweekt van winterstek, dat op het vrij o veld wordt
goplant (gestoken). De voor de verpleging benodigde arbeid is voor deze
gewassen vrijwel gelijk. Is "bovendien de plantafstand voor alle
gewas-sen dezelfde, dan zal het totale kostenpakket per eenheid van oppervlakte
nauwelijks verschillen te zien geven. Do kwantitatieve opbrengsten per
gewas kunnen echter wol grote afwijkingen te zien geven (door de
verschil-lende uitvalpercentages). Derhalve komen kostenverschillen bij deze groep
van gewassen in hoofdzaak tot uiting in de kostprijs per eenheid produkt.
(Ter voorkoming van misverstand wordt erop gewezen, dat indien heesters
por soort of cultivar in zeer grote hoeveelheden, dus als monocultuur
worden geteeld, er verschillen op bepaalde onderdelen van de teelt naar
voren zullen komen. Dit is het geval bij de arbeid die b.v. aan het
klaarmaken van het stek, het rooien e.d. is verbonden. Deze
arbeids-verschillen bij sterk gespecialiseerde cultures komen echter in
belang-rijk mindere mate tot uiting in het naar sortiment zo sterk gevarieerde
Boskoopse bedrijf, waar naar verhouding slechts zeer geringe oppervlakten
per produkt worden geteeld.)
De teelt van eenjarige stekheosters behoort tot de meest eenvoudige
teelten. Deze groep bestaat uit gewassen die per eenjarige cultuurtormijn
por eenheid van oppervlakte de laagste kosten hebben. Met andere woorden
allo overige gewassen met een tceltduur van een eenjarige cultuurtormijn,
of met een eenjarige cultuurtormijn als onderdeel van de totale tecltduur,
hebben minimaal deze kosten (basiskosten) gemeen. Sen vraag die hierbij
naar voren komt is, in hoeverre deze minimumkosten per cultuurtormijn
per eenheid van oppervlakte voor do verschillende gewassen uit gelijke
kostcnonderdelen zijn samengesteld.
Do kosten van de duurzame productiemiddelen (grond, schuur, schouw.,
enz.) werden in voorgaande calculaties reeds verdeeld naar het aandeel
dat do.desbetreffende gewassen van de grond innemen. Hierdoor ontstaat
er geen verschil mot de verdeling van do kosten zoals deze bij de
basis-kosten wordt toegepast.
De kosten van bewerking (de verpleging van het gewas), voor zover
die voor alle gewassen gelijk zijn, nl. grondbewerking, plantklaar maken
van het plantgoed, het planten, schoon- en loshoudon van de grond, het
rooien on hot leveren zijn, waar het de basiskosten betreft, per eenheid
van oppervlakte eveneens gelijkgesteld. Do basiskosten van een
cultuur-tormijn van gelijke lengte bestaan uit de minimumkosten die voor alle
gewassen gelden. Door het sterk gemengd zijn van de cultures geldon
deze minimumkoston bij do verpleging voor moor gewassen dan veelal wordt
verondersteld.
Als voorbeeld hiervan is het planten gekozen. De benodigde
hoeveel-heid arbeid bij het planten van bomen van verschillende grootte geeft per
eenheid produkt beduidende verschillen. Per eenheid van oppervlakte zijn
deze verschillen belangrijk minder, daar er bij grote bomen minder planten
por oppervlakteöonheid worden goplant (grotere plantafstand). Het
ver-schil in arbeid per oppervlakteöonheid tussen hot planten van grote en
kleine bomer' .komt in het sterk gemengde bedrijf - waar achter elkaar,
naar verhouding kleine hoeveelheden op steeds gewijzigde plantafstand
worden gozet - nauwelijks tot uiting 1).
1) Dit in tegenstelling tot gospocialiseerdo cultures,
305
12
-Het meten van de planttijden "bij verschillende plantafstanden bij
de steeds kleine oppervlakten is vrijwel onbegonnen werk. Daarom is
gesteld dat de minimale voor alle gewassen "benodigde verplcgingsarbeid
per eenheid van oppervlakte gelijk is» Deze gelijkstelling is beperkt
tot de plantaistanden van minimaal 4 ^ 6 duim en maximaal 12 x 18 duim.
Voor de groep overige kosten (administratie, verlet, e.d.) geldt
dezelfde maatstaf als voor de kosten van de duurzame produktiemiddelen.
Wanneer het voorgaande wordt samengevat, dan zijn basiskosten per
gelijke cultuurtermijn de minimaal noodzakelijke kosten die per
opper-.vlakteëenheid aan de teelt van de gewassen zijn verbonden»
^ 5 ' B i j k o m e n d e k o s t e n
Bij het vaststellen van de basiskosten van de teelt van eenjarige
stekheesters is een deel van de kosten buiten beschouwing gelaten, nl.
die van het benodigde stek. Om stek te kunnen verkrijgen is het
nood-zakelijk over moerplanten te beschikken, waarvan jaarlijks de stekken
genomen kunnen worden. Dit onderdeel van de teelt is afwijkend van
de teelt van andere gewassen en is derhalve niet in de basiskosten
opgenomen. Deze kosten worden aangeduid als bijkomende kosten.
Bijkomende kosten zijn specifieke kosten die aan de teelt van
een bepaald gewas of groep van gewassen zijn verbonden. De bijkomende
kosten zijn overwegend direct tocwijsbaar„ In enkele gevallen zijn de
bijkomende kosten indirect en moeten nader verdeeld worden, b.v. de
kosten van een verwarmde kas.
De splitsing van de kosten verbonden aan de teelt van een gewas
in basiskosten en bijkomende kosten gaat uit van een vergelijking van
teeltwijzen en berust op inzicht in de teelttechnische kennis in de
boomteelt. Vandaar de benaming vergelijkende produktiekostenberokening.
Als voorbeeld van de meest eenvoudige teelt van een cultuurtermijn van
precies twee jaar is de teelt van geoculeerde rozen gekozen. Het
speci-fieke voor deze teelt is het oculeren. Alle daarmede verband houdende
kosten vormen de bijkomende kosten en zijn direct toewijsbaar.
Cultuurtermijnen van minder dan een jaar, die zoals reeds eerder
werd aangegeven de "vorming" van de plant betreffen? zijn meestal sterk
afwijkend en bestaan overwegend uit bijkomende kosten.
Bijkomende kosten die voor een groep produkton gelden, kunnen in een von
worden vastgelegd, zoals in bijlage B 5, waarin het verschil tussen
"licht" en "zwaar" opgemaakt land - afhankelijk van de hoeveelheid
gebruikte aarde en most - is gegeven.
Aan de hand van de gegevens uit het L.3.1.-verslag No. 33
"Kost-prijzen van rozen on stekheesters, 1962" zijn de basis- en bijkomende
kosten van een- en tweejarige termijnen vastgesteld, waarbij tevens de
berekeningen op prijspeil augustus 19^4 werden gebaseerd (zie bijlagen
A 1 t/m A 4 ) . In bijlage B 3 is een samenstelling gegeven van do kosten
verbonden aan oen een- en tweejarige cultuurtermijn. Kort samengevat
zijn in tabel 1 deze kosten opgenomen.
- 1 3
Tabel 1
BASISKOSTEN VAN EEN SEN- EN TWEEJARIGE CULTUURTERMIJN IN BOSKOOP PER ARE
Omschrijving
I. Eenjarige cultuurtermijn
1„ Kosten van de
duurza-me produktiemiddelen
2» Kosten van "bewerking
3= Overige kosten
Totale kosten
ïïo Tweejarige
cultuur-termijn
1„ Kosten van de
duur-zame
produktie-middelen
2. Kosten van "bewerking
3 » Overige kosten
Totale kosten
Totaal
28,60
167,35
15,30^
2Ïi,25
58,35
228,10
35
?80j
322,25
Rente
15,50
-2,85
18,35
32,15
-10,^0
43,05
Afsch.ro
5,85
-_
5,85
11,70
-11,70
Mate-rialen
0,80
10,60
1,65
13,05
1,60
14,80
3^30
19,70
Diensten
v.derden
3,20
1,10
4,45
8,75
6,40
1,10
8S90
16,40
Belas-tingen
0,30
-0,50
0,80
0,60
-...J.*_-„
1,60
Arbeid
2,95
155,65
5,85
164,45
5,90
212,20
11,70
229,80
De gegeven "basiskosten zijn de kosten verbonden aan de teelt van de
eenvoudigste en tevens goedkoopste boomkwekerijprodukten» Per manjaar van
2150 arbeidsuren (berekening volgens het C.A.0.,zie bijlage A 5) kan van
deze artikelen de volgende oppervlakte worden beteeld.
^ m • • -,x x • • 2 1 5 0 u u r
1 . Eenjarige cultuurtermijn „
*c/ AC ,f -, cp
„
m
. . • • 2 x 2150 uur
2. Tweejarige cultuurtermijn„
?
„ Q ßn-f ^ 52
x 1 are = 46,0 are = 322 R.R
x 1 are = 65,9 a-
1
*©
461 R.R^
6 . A r b e i d s i n t e n s i t e i t
Uit de cijfers van de tabel blijkt de hoge arbeidsintensiteit van
de Boskoopse cultures» Het aandeel van de arbeidskosten zijn bij s
1. een eenjarige cultuurtermijn ° pil ?R~ x ^° =
-p
oo
o
f\r\
2. een tweejarige cultuurtermijn ' ° o22 25 x 1 0° =
^^°
In de berekeningen van de produktiekosten van gewassen waarvan de
teeltduur meer dan één cultuurtermijn bedraagt, blijkt het aandeel van
de arbeidskosten ten opzichte van de totale kosten aanmerkelijk kleiner
te zijn. Bij de produktie van b.v. tweejarige, eenmaal verplante
Cotoneas-ter bullata (zie blz. 17 No. 33) zijn de arbeidskosten slechts 58^ van
de totale kosten. De schijnbare sterke daling van de arbeidskosten bij
gewassen waarvan de teeltduur verscheidene cultuurtermijnen omvat is een
gevolg van de in dit rapport toegepaste wijze van berekenen. In de
bere-keningen zijn de kosten van hot plantgoed saiïiengebundeld tot één
kosten-soort, nl. de materialen. Om uit de berekeningen een juist beeld van de
arbeidskosten te verkrijgen van gewassen, waarvan de teeltduur uit
verschei-dene cultuurtermijnen bestaat en waarvan de produktie geheel in eigen bedrijf
plaatsheeft, moet dat deel van de materiaalkosten dat het plantgoed omvat
gesplitst worden in de verschillende kostensoorten. Een splitsing van de
305
14
-kosten van het plantgoed bij een tweejarige verplante Cotoneaster "bullata
geeft op deze wijze aan dat de arbeidskosten 76/£ van de totale kosten
bedragen.
Voor de kweker heeft do in dit verslag toegepaste berekening waarde,,
daar op deze wijze onder de kostensoort materialen het totale bedrag
is opgenomen dat in de voorgaande cultuurtermijn(en) is geïnvesteerde
§ 7 ^ H e t b e d r i j f s t y p e
Daar de basiskosten zijn samengesteld aan de hand van de
kostenbe-rekeningen zoals deze in Vors lag ïFo. 33 (Kostprijzen van rozen en
stek-he.estors) zijn opgenomen zijn deze basiskosten verbonden aan hot in dit
.verslag gestelde bedrijfstype.(Een kwokersbedrijf met een bedrijfsgrootte
van kadastraal 1 ha on een arbeidsbezetting van twee man»)
De bedrijfsgrootte van -§-1 ha is voor geheel Boskoop de meest
re-presentatieve (zie Verslag So. '33). De arbeidsbezetting van een bedrijf
van 1 ha varieert naar de aard van do geteelde gewassen van twee tot
vier man.
Bij de in dit rapport berekende kostprijzen is ervan uitgegaan, dat
de basiskosten per cultuurtermijn voor alle gewassen gelijk of vrijwel
gelijk zijn. Over het algemeen wordt aangenomen dat:.
1. naarmate de arbeidsbezetting op het Boskoopse bedrijf
toe-neemt ,de arbeidsprestatie per arbeider enigermate aftoe-neemt;
2. de arbeidsprestatie per tijdseenheid voor de ondernemer hoger ligt
dan die van de werknemer.
Volgens het Rentabiliteitsondorzoek (R.O.) te Boskoop had 80^ van
de kwekersbedrijven in 1962 een arbeidsbezetting van minder dan drie man,
16/b van drie tot vier man en slechts 47" van meer dan vier man, zodat voor
hot kwekersbedrij f de hoogte van de arbeidsbezetting op de prestatie
nauwe-lijks invloed zou kunnen hebben, temeer daar de arbeidsbezetting
over-wegend uit familieleden bestaat.
Op de bedrijven met een arbeidsbezetting van minder dan drie man is
hot percentage vreemd personeel 24^« Ook hier kan de invloed van het vreemd
personeel op de arbeidsprestatie slechts gering zijn. Op de bedrijven met
een arbeidsbezetting van meer dan drie man bestond de arbeidsbezetting
voor
Ajfo
uit vreemd personeel.
Daar bij het enquêteren 'allo bedrij fsgrootton 1) betrokken zijn
ge-woest mag aangenomen worden dat mogelijke verschillen zoals hiervoor
aan-gegeven de basiskosten verdisconteerd zijn en deze oen gemiddeld
kosten-beold geven. De basiskosten zijn derhalve berekend bij normale
arbeids-prestaties. Indien oon bedrijf belangrijk hogere basiskosten heeft dan
de gestelde, is er een reden aan te nomen dat er verspillingen
plaatshebben.
1) De geënquêteerde bedrijven varieerdenvan 300-1400 R.R . Boven de
1000 R.R2 ( 1-|- ha) werden slechts 4 bodrijven aangetroffen.
15
-HOOFDSTUK II
KOSTEN SN KWANTITATIEVE OPBRENGSTEN IN 1964 VAN STSKHSSSTER8 EN
HANDVEREDELINGEN
Om op korte termijn over eon groot aantal kostprijzen .te kunnen
"beschikken is in dit rapport niet meer uitgegaan van de tot dusver
toegepaste methode van berekenen, waarbij per gewas uitvoerige
speci-ficaties van de verschillende kosten werden gegeven« Bij de in dit verslag
aangegeven werkwijze zijn do kosten, die voor alle gewassen per
oppor-vlakte'écnheid gelijk of vrijwel gelijk zijn,samengevoegd. Deze
gemeen-schappelijke kosten zijn aangeduid als basiskosten«
De ambachtelijke structuur van. het sterk gemengde Boskoopse bedrijf
met oen uitgebreid sortiment is oorzaak dat op dit bedrijfstype de
basis-kosten belangrijk groter kunnen zijn dan op een op een of meer prpduktcn
gespecialiseerd bedrijf.
De specifieke kosten die aan een teelt of een groep van teelten
zijn verbonden vormen de' bijkomende kosten»
Basis- on bijkomende kosten golden voor oppervlaktocenheden en
zijn tevens gebonden aan een bepaalde tijdsduur (cultuurtcrmijnen).
De kwaliteit van het gekweekte produkt wordt in belangrijke mate
mede bepaald door do plantafstand on de tecltduur van het gewas.
Om een indicatie te verkrijgen van do kwaliteit van het berekende
produkt zijn in tabel 2 de plantafstanden en de tecltduur, die hierop
een belangrijke invloed hebben, bij de berekeningen vermeld.
16
-co
CL. CD CC - ^ CUcc
CD CNJ CD C I .— o> CO - H - M CO o o t — J < CD t _ CO s_ CD C CD - H ' CO O^
t CO ca CD _ o [ £_ CD ca E5 l S_ _£Z a co ca -+-• co co e * _ Ü C Z I S - CO J D C L c : C D . — CO S_ t _ C L C D ->r-' C L CO o Ü : t H-« CD =3 0 ) 3 H - " O G CD E » t — 3 " O C"~
-XD cz CO _ o L -CD>
- H * C CO D _•é»
CXJ C L l CD e n CD L . CD - o C L O L t -£ _ CD Q . - a - r — CD J D £ _ 0 3 C CD e n c : • r—-*-<
" O•
> »
- X J CD i ca e n c :>•
CD c : CD £_,
CO CO. - t -1 O - t -1 CD £ -CO S -CD CO-CO _NC 3 -4-< CO C D cr> • * — c CD t _ CO c :«-CD - t - ' - o CD CD I L . - O CD
-*-*
" O CD CD £ _ _ o CD e n CD £_ CO ro CD C D C D CXJ r ^ L O C D O D CNJ e n CNJ i _ o e n d -C D d -L O l C D C N ] L O d -L O L O L Or ^
d -L O CNJfc,
O C O d -C D m r*-o c o d -L O c o v -CNJ r——
c : CD co co ca £ -î _ CD -+-* C.O O i i C C CD Î N I o S -co j e c : ro>•.
o C L .•
C D CNJ 1 r L O C D c o O J c o CNJ L O CD i t -C D - d " L O t r o CNJ L O d-\—
L O L O r-L O CNJ..
C D C D - d " C D C O e n L O C D r o d -c o CNJ v— r—^
ca j e - H * C co >N,—
o Q _ CD e n t _ CD>-C D
,.
—
cz CD M O £_ CO j e : c : ca>•*
o C L .. ,
CNJ L O CXJ C D C O o o CNJ U D C D O O C D d -L D C D t — r— C D L O P O CNJ L O CNJ L O L O C D r o L O C D r—«.
T — L O L O C D CD CD CD - d " CNJ L O CNJ ~3-v — C O c <x> fN| o L . - W O o C L .•
r o L O - d * C D r o L O d d -L O T " C D r— CNJ L O r— c o L O CD o o s — L O c o L O * L O r o c o L O—
r o CNJs
L O r o L O o o L O t c o d -c : CDÜJ
co •+-' co S -CD - a c : o CD - t -1 -X. CD • +J CO C) e n..
CO £_ O H l r--«-•
'
co CD cew
d -C D d -L O r o L O L O L O 1 C O d -Cf> £_ CD CO CD CD - c ; - I C CD - M 0 7 CD Oz.
CO CD L U co-*-
coJ
r— r— Z3 J D L . CD H - * CO co CD C o o C Dm
u o C D d -L O r o L O L O L O l C O d-_
i _ CD H _ y co CD j e CJ> O c e 4 _ o CD T D S_ C L .•-ca £ _ J 3 ca o co co fNl -+-' Z3 CD c a
.
L O L O^
—
d -r o C D • r - r*-l C O d-^,
- o o o Se c >N_
co " O CD £ SL. CD -+-* C ca • r -~t~» > v CO o u _.
p — C D L O r o v -r- d-CNJ o o L O C D c o *— c o r— t t c o o o d d -„ co • F — • r— _ Q CO - W O CD C L c o „ ca - a CD E L_ CO CD O •+-' »,— c : c : . r - o C L ca ca « - . r - ^ - +J cO > » . « r — c o c_ s C -O CD U _ ^1 • » • c o c r i o ^ O l O U D c o r o T — e n t — r ^ d -C M r o C M r o C D C D L O C D CNJ L O C O T — c o r— c o i — t f t t c o c o c o c o d d d d -co — _ d j .,— ^ - CO co CD ca c o c : c : CD c e . ^ - . _ CJ Q O l CO ca e t - CD O CD • . - _ Q • — 1 > • Z3 L . — — Q . ca - F W ( O W CO Z3 Z3 3 - ^ - c j e j e a a a C- CD CD CD CD " O " O " O c_> co ca ca • r - • < .o
J :r r
— 1 Q . C L C L• * • ' «
C D T — CNJ r o v — **— •*— T — C D L O C O r o CD CNJ c o\
c o d -co co o o ' r — H-» Z3 £_ H -cO.—
H - ' C CD Q _.
m
d -T— L O c o T— r o CD L O r— t c o - 3 " co > v,_
CD c : cO ca—
co t o o o..—
- 1 - * 3 ï _ M -co'—
- W cz CD - • - • O o _*
L O*(—
L O L O C O T— r ~ d -r o -r o C D C D L O T — r ^ r— 1 i c o C O d d -e 3 CD E c : 3 • -cr 3 -.— e n Q . C . CO co co CO CO CD CD c e c e.. .
L O r * T— * -CD r o r^-CNJ L O c o c of
C O d-__
CO c : CD j e i 3 S -Q L , -+---=C e 3 CD c : 3 e n c : ca CO CO CD c e*
c o*-*
C D L O d -r o L O r ^ L O r—v
"
L O *™ r o C D r o i — C D L O C O T C D O Or—
L Or
-CNl L O CNJ-.
CNJ d -CNJ C D C D L O d -CDO L O c N j r o CD L O C N l L O C O L O f t c o c o ~± - d * £_ CD e . CD -+-' ca — • r— > N < er CD o j e » j e C D -*-• o C ' t -- = t u _ CÖ CO - o " O r ^ r— ca ca E E 3 3 J O . J O co co CD CU CO CO £_ £_ C L Q . c o o o • • • e n C D T— CNl C D d -L O O O L O L O L O I C O d -. r — CO CO^~-
e n 3 O - o ca CD ca £ _ C L C O.
m
^~
CNJ C D d -L O O O L O L O L O l c o -4r•<—
CD -t—' -+-• 3 O C CO>
ca CD co c C L o o • • CNJ CNJ L O d -r o C D T— r— t c o d -co 3 • +J CO e n>
CD CO r — CO 3 - a co CO 3 C L £_ ^ ^ ca co O 3 • r - CO s_ o O EH j e CD s ca C O - — '•
-r o CNJ L O d -o -o CD x— r— f c o d-•^~
-*-<
r — 3 ca c : o j e o co 3 Q . t _ ca o o j e C L > N c o•
d -CNJ L O C O T r o C D L O r— l O O d-—
t _ ca CD C L . H -O £_ CD j e - t - " o—
co 3 C L S -CO o o j e > N C O•
L O CNJ L O r— d -r o C D t — r—\
c o d -co 3 •+-• CO f— 3 O JCl £_ O C/î 3 C L î _ ca o o j e C L E C O.
L O CNJ L O c o v -r o C D L O 1 t C O d-—
CD e n " O CD e e CD - W j e_
co 3 C L £_ CO O o j e C L E C O•
r -CNJ L O-^^
r o C D t — r— t c o^^
C0 - o s_ o M -C0,
CD e n CD s-«
c o CNJ C D r o r ^ CNJ L O o o o o t c o d -ca - M co cr> CD • r t -ca = 5 -co c ca r ^ d ~ a £_ O<^_
CO(
CD e n CD s a-.
m
C O CNJ CD L O o L O C D L O e n L O e n CNJ CNJ CNJ C D L O C D C M C O O J co- e n c o \ 1 l c o c o o o • d d d->^ —
J O ^ - - o 3 CD CD o e _ic c e r~ , - t - J H - » o co t_ - w c e o CO C L . r - CO =S C - > CD C D U I Z— — —
co co co, . , ,—
CD CD CD e n Cn e n CD CD CD = = 3 r 3 :• - « *
C D ^ — CNl r o r o r o17
S
O L O L O L O L O C D O L O ' - ^ C D L O C D C D <x> c o c o e n c o CNJ c o CNJ cNj ( s j c o M L Os
i
—» t—»
O
L OC D LD CD LO
l-ï~>
LO LO
L O-d--d- -d" -d--d-
CO LO OJ CD CD
-3- -d" -J- -d" -d"
-d- -d- -d-
-a-un
-d-CD
co
LO
-d"
-d-OLO
-d-CD
CO
L O -d~LO
CD
co
LO
-d"
-d"
U 3
CD
LO
-d-CD
co
LO
-d"
-d-LO
S
L O-d-LO
C Oun
-d-LD
S
L O-d"
LO
s
LO
-d*
-d"
L OCD
uO
LO
-d"
-d~ L U O C O L O ~d"~d-S
L O -d" U 3 C D L O L O -d" L O O C O L O -d* L D C O L O -d--d~ L O C D C O L O -d-C D c o L O -d-L O C D C O L O ~d-L O C D C O l O -d-C D C O L O -d-L O C D c o L O -d-L D C D C O L O -d-U D C D L O L O -d-L O C D C O L O -d~ -d-L OS
L O -d-L O C D c o C D C D C O 1 — C Den
C D p - -d-L O L O CNI COco
oo
o_
CD
CD
GO
CD
CQ
or
L Uo_
CT
LU
ce
L O ex.CD
c o c o c o c o c o c ^ c o c o c o c ^ c o c o c o c o c o c o c o c o c o c o c o r o c o c o c o c ^LO LO LO
L O L OLO
L O L O L O L OLO
L OLO
L O L O L O L O L O L O L OLO LO LO
L O L O L O L O L O L O P~- r— p— P— p - p ~ r— p - p - p— i — p— p - r— P— P - r— p - i — r— i r— P - p— p - r*- r— CD p— ( X 3 C O < X > C O C O C O C O C O C O Q O C O C O C X ) C O C O C O O O C O C O C O C O O O O D C ^ L O L OC3
L OCD CD
L OLO CD
L OCD LO
L O L OCD
L O L OCD
r^- - d - c o u o CNJ CNJ p~_ i — c o r~- c o r— - J - c o L O c o CD •*— L O CNJ O O C D T — T — CNJ L O L O v - C D C D - d - < > g C N J C O C D C D - d - ~ d - C D ~ d - 0 0 - d - C N J L O c o c D v - c n c o c o c o c o c o c o c o c o c D c n ' U O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O L O C O C O C O C 0 0 D C O C O C 0 0 0 C 0 C 0 C 0 C O 0 0 C 0 C 0 a 0 C 0 0 0 C 0 C 0 C O C O ( X ) C 0 C 0 C ^LO LO LO
L O L O L O L OLO
L O L O LT) L O L Ot_o LO
L OLO
L O L O L O L O L O L O L O L O L OLO
L O C OUO
L OCD CD CD
CD
L Oco -d- CO
- d " O ? CSJ C O C D C D CsJ CJ> c o U O L O L O C D C D L O - d " ( N C D ( N J C M C S I C N J C S i r s I t N J C S j r s j C N J L O LO L O CD CD L O CD CNJ e n CO c o c o r*- CNj c o c o r~- r— e n C D CsJ CNJ CNJ CNJ C O L O L O C D L O CD CD C2 L O LO L O O O C O ^ — L O L O C O C O T — c o L O c o p— e n e n c o L O r^— C O O C O r O O C O O ^ -C N j r o c s J c o c o c o -C N j c o c o l p O O C D CD L O - d - LO LO CO CO L Or- co co co co co
en co co co co en
CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ C O C O C O U D CO 0 > CO CD CNJ CNJ CNJ CO L O CD LO LO CD c o CO CO CD I — cji L O e n c o e n e n \— e n c o CNJ CNJ C O CNJ CNJ CNJ C D L O L O L O C D C D C D C D C D L O T — r - P - C O ^ ~ U D L D L O e n c o r~- r~- CD e n ^ - r^- i —s
O Q O O O O O O O O O O O O O O O ^ O C n LO LO UO L O LO LO L O LO L U *-D LO LO LO LO LO LO CO CO C Dco co x— ^— en en en en en en en en en en p - en co
C D t — V — V - - d - CNJ L O CZ> L O CD L r ) L O L O r— c o d -CD -CD L O -CD -CD C D CZ> -CD C D L T ) L O L O L O L O CD L O c o - d - c n L o e n - d - L O p - L p c o i - O L p c D C D L O c D C D L O L O L O C D L O L O L O L D C D C n C N l L O C N J - d - C D e n c o L O r — e n c N j c D f ^ - i — L O C O C O L O I — L o e n e n C D o o o o o t - T— T— L O CNJ ^ d " ~ d - - d - CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ CNJ | - d " C N j C V J C \ J ^ J O ^ ^ ^ O O O N C V J O O C S I N C \ I C s J C v J C N J C N J ( N J ( \ j N £ \ l C \ 4 J < t-H T 3 XI
ca o _ <D 03 co «f—. " — » CU CD • — J d — • — 0 3~- _o a> o _o -c
s :
cc:
- ^ o r
Ü3 Cü X 3 T D co </> cn C/J o . f - . ^ * ca ca a i J : Q - Q . C X C I . C L O o a . _ i z j r _ E : c ö c a " - o » c n r ï o o w co ca ca 0 . 0 . 0 . « — .— o . c : C _ Q _ Q - O t . .— -— c o L ü co ca ca ca co M _ Lf_ 0 0 0cp •—
-+•'
O J C Ü C I Ï ' ^ - M — co c o W c a a i a j C ü ca co co co ca co " O " O " O -«-' -f-> > s > * . ^ - co co ca C/Ï co co ca a> a>Q> CO CÖ CD CD CD CD OJ CD -+-J H-< _Q X ! . O x j z x : x : x ü) CÜ CD CD CD C/Ï COO - O- O . O . > s
> * > s > x a 3 CD CD CD Q j . r . r -O Q ü . u . ^ a a c L i ^ C L u : i r c c M c o w M c < ) c v ) c o c o ! y ) a = r 3 : 3 S c o - d - L O L O p - c o c n c D T — C N J C O c o c o c o c o c o c o c o ^ i - - d - - d - - d - L O L D p ^ O O C n c D T — C N J C O - d - L O L D r — C O C n C D ^ — - d - - d - ^ d - - d - - d - L O L O L O L O L O ' L O L O L O L O L O L D L O L Or —
L O C D r— r~) c n CNJ -d-L O C D L O C O c o CNJ1
r~>cn
CNJ-d-ro
*—
V - CNJ C D C v j CNJ (TJ L O CO CD CD L O CNJ18
-e n O L O 3 -c o CNJ L O e n C D O CNJ c o L O C Do
L O L Ö c o C D C D . CNJ C O\—
L O L O C O C D C D CNJ C O L O . c o C D L O C D ' C D L Oeb
C D C D C D L O C O C D * — • L O CNJ^—
co
C D C D U Jcc
cc
U J C L . C C U JS
CNJ L Oö) en en-co a i o ) c n c D O ) ö ) c n a ) o ) G a )
co co co co co co co co co co co co co co ro
CO CO CO CO CO CO CO CO CO
C^i
co co co co co
'
L O CD"LO
LO"LO
LO' LO" L O U O LO'LO'
L OLO LO
L O( M r - C M C M C S J N C \ I O N C \ J C v J C \ J C s J C \ J C \ J O D C n c O C O C O C O C O C O C O C O C O C O C O C J D O D t ' V I ' t t " l 1 ' r— r— v— i — r— r ^ L O L D L O L O L O L O l r -L O t r -L O
) —
t r— L O t r— L O d -l t r— r— L O u o d ' d -t r— L O d -L r— L O . 1 r— L O CNJ L O 1 —CO
C D C O C D L O C D LOLOLOLOC D C D CD C D C DC Dc n o a ) O C J i r - o r ^ o c r ; 0 ) c n a > a ) o
C V J ^ C N J C O C N I C V J C O C S J C ^ C ^ J C S J C N J C N J C N J C OCD CD CD CD CD,CD CD CD CD. CD CD.
CD • CD CD CD
'r— i— — ' r— r*- r— r— r^ i— r— r— r— r— r—
r-LO
L O L O L O L O L D L D L D L O L O L O LO L D L O L D - d - L O - j - C O L O C O L O - d - - 4 - - d - - a - - d - L Os
C D L O C D ' L O ' C D " C D "1-0 C D L O 0 " O C D C D C D L OL O C D L O C O ;LO
_d-
C O
-d- co
L O L O L O L O L O C D
L D C O L O C N J L D C D C v J C D C N J L O L O i X ï L D L D r-i—
CD
r—
CD
r—
LD CD LO CD
r*- c— c— r— r— co
r^- co i— p- i— n- r— r— r— r— i— r— i— r-- r—
e n
_Ü:a>
o
o
Q
^
o
^
o
o
o
o
o
o
o
L D L O L O p - L O r - - L O L O L O L D L D L O L D <r>-*•
-a-n
O") s t -L 0 Ü l 3 -< - J 3--*
L O L O s t -i n LC3-*-c—> 1 s l -L D L D d -r - > 3 d -L O L O d -L O L O d -i.n Lf 5 d -l . O L O -=t-L O L O -=t-I O i n d -C D CNJ LO LOLO LOLO LOLO LOLO LOLO LOLO L D C O * - 0 L D C O * - 0 C O L O L O L O L D L O C S J C O ' Ï — C O L D r L O T — C O C O C O C O C O V -- d -- L O - d - ~ d " L O - d r L O - d - - * - ~ d - ~ d " - c f L O L O ' C O L D P - r L O C D C D C D CNJ L O ' L O C D . 1 — L O " l L O CD C D C O n -L O c o L O L O ' c d -C D -C O C O L D L O ' 1 M D C D C D c o r— L O ' L O CD 1 — L O L O CD r— L O L O C D L O L O C D I — L O C D CNJ C N J Ç N J C N J C N J C S J C N J C N J C N J C N J C N J C N J C M C N J C S J C N J
UJ
i
-o
a>
CDCn
CDI l ( t t I ( c ( I ( ( (
CD
C D C D C D C D C D C D C D C O C D C D C D C D C X J C O O D O O C O C O C O C O C O C O C O C O C Ot [ 1 ( 1 I ( t [ I t ( t I t
c o c o c o c o c o c o c o c o c o c o c o c o c o œ c o
L O L D L D L O L O LOLOL D LD LD LO LOLO LD LDo. c:
>N
ca
CD CD CO - o c 3 > - J D > S » i -Q> C-— O• >—
£_ CD r o . — CD- r— o •^—^
o
ru
c ; , c z o • t — Cl) r : o f = <D - < t -<C - M U J • — X ' X — 5 — J — ( O - P . — - * - Z3 C 3 ( D H - CD £_co o en c_
"-•• S_ CD_ ro co
co co c/>
co co co co
c a c o rococorocoaJcorococo
^ - L O L O r ^ C O C D C D ' r - C N J p o L Û L D L O L O L D L D ( — r— r — f — c — r * -L O L O a j ï , c p ••— c o „ e r — c ca o CD e e s " O • — 3 ••— o »«-^ -+-• n ) t w C J X c : t _ o . CD « r - • » - ^ :co > v CD j r — . C — 3 0 ) Q C - • C O - t - ' r ' — X H - - C > C3 . r - J 3 - . r - - ^ - . - H ' 3 C 3 o c a a ) e u c o > ^ ^ c a . — c r . o c D 4 a > £ -^ - O E O Q J t - C X . — _ c i = co o c r» « -CO . — ( — £ - . — OO» r- Q0J .» — L - £ - . Q > 3 E < < + - U ! — X X " ) - 1 — ' O - TO CO Ö » 3 ' — — C 0 . - H - — — . — — — — CO < D c : c o C Ö £ _ C 0 C O C O t O f / > . C 0 j y > £ / > j 7 ) , C 0 . C 0 C O 3 - ^ 3 * 3 3 ' 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 C raU>>- r - r - r - r - ^ r - 1 • • — ^ - 3L . c o c ö c a c a c a c o c a c a c a c D c a c a c a s _
r— CO 0 ) O r N c n t i / ) U D r ^ C 0 a ) O r
-r ^ -r ^ -r ^ c o c o c o c o c o c o c o c o c o c o c D C D
CD CD •^L CO O co cc U J Q _ cn u u o _ C D i "-* j £ - « - ' c o CD 3
o? ra c
i— - o
.^-- o
ro
o .
c pen
m
i _ J = » f l ï H-» " O (1) <D19
-L O L O L O L O U O c o œ O D I — C M r— r - r - - ' L O c o C D C D C D C7> C D O O O O Oco co PO o c o
L O L O L O L O L O C M ( N C M - ^ C S I O C D G 3 O L O CT> C D C D C O O O L O L O L O L O L O CC CO CO M r -OO CO -OO CO CT) i — r - - r~— c o t — C M r \ i C M ^ - r > CD O CD CD L O T— * — \ — \ — OO d d <d d -o o o o o a > CO CO i— T— C D C D C D r - c o ^ j - 4 - n r o UO C O CD C O O O CD O CDco co cr> CO CO
o
o
o
o
o
o
o
o
^
o
i
n
o
o
o
o
o
o
o
r— v— r— LO T — LOLOLOLDLOLDLOLOLOLDLOLOLOLD LO LO LO CO LD LO LD f— LO
[
-
— LO i_Q LO UO LO LD LO
CD
CD CD
L OUO
L OCD'
CO CO CT) CO CO CO' r—
Lc o - d - r— - d - r— en c o r— OC DC D C DC D LOLOC D CNJ L O CNJ - d - - d - ~d-L O C M CsJ ~d-L O C M C M C O - d " - d - - d * - d - - d - - d " -d~ ( ( t l ( t < t t C . { . ( • ( - I E C t COTOTO)CTO)coc)o>0)a)a»a)0)0)CDa)a)0)
c o c o œ c o c o c o c o c û œ c o c o œc o c o c o c o c o c oo
CJo
o
+-ra
ta
. o
c:
s_
o
o
t u c a - ^ o _ o - c o *r- _ _ — c o , — O _ O . . - - ^ ( O > c o CO CO CÖ CÖco co co r
CO ( f l CÖ CJ1 3 -« - . . - c o CD-r»
- < t > N C1Î F= • d .co
co
o
e
-+-'
« - - O > N — CD S -« — O U J r—_
C O < —•-—
ex «—
o —
zsz z e
c
er
o
-":
.,_
o
fcr CD _ J-«-'
0 3co
— i Z I4~
L_ O -CD -CD -CD -CD CO CO CO CO CO CO CO CO CO CO CO _ a . — c o C J C J U C J ) 5 = TS== c o c o c o • c o c a c o c ö c a c o c o L O L D p— c o c o C D r— C M c o - 4 : L O L O i — c o c o C D0 ) O T O ) C D C J ) O O O O O O O O O O r
-c o CD ! C O r ^ - C O - d - C O L O - d - C O L Oe n c o o c o c n c o c o a i c n c ß
L O L O C O L O C O C O C O C O L O L O L O C X J O O C O C O C O C O C O C O C O C O C O C M C M C M C M C M C M C M C M C M C M C M L O L O CD d -C D L O -C D L O -C D -C D L O L O L O C O d L O C M L O L O C M C M d-co -p-i
L Op—
L Oi-~- LO LO p - r*- r*—
o
L O L D C D d -L O L O d -U D C D L OCD
L O L Oo
L O C D C D C D 3 -L O C D d-CD
-3-L Q C Den
O
-3-L O C D L O d -L O L O t — C D 3 -L O L O C OCD
L O L O C Oen
L O C M U O C M L O O Jr—
L D L O CD-c±- r— r— r—
L O C M L O L O L O-d*
r^-C^C NJCMC MC MCOCMCMCMCMC M L O C D CD CD L OLO
L O L O L O L O L O L OCD
CD C D
I— CO 'LO CO O ) co cn r- C O L O L O
L OCO
-d-
LO LO LO LO
C Ó L O C D C O C O C O C O C M C M C M C O ' T \ r L O C O C D C O C O L O C O C O L O L O r -r— LOLD L OLOL OLO LOLO LOLOCD LO
L O L OC D
CD
CO LO LO
L O-d- CO
*d-
-d-OO
L O L O L O L OLO LO LO LO LO
-d-L O d -1 — 1 — CD x— CD L O L O C M
c o
CD*—
C Duo
L O C M C M C O L O C O C O L O O O*—
L O C M L O-d-co
L O C O C M -d-t i CD C O • J d -C M -C N . J -C M -C M O J -C M -C M -C M -C M -C M -C M co c o co c o co c o co c o c oc o c oLO LD LO LO LO LO LO LD LO LO LO
O . . — CÜ O - O i — O 3 3 c a . — c : - a o ca c o . -c a C _ D o _ o _ c o • >— CD Q> -t->co co cö co cp
CD CD CD - H - - + - • -*-» CO CO CO ' CO CD CD CO CD 3 ^ — CO — H~ r 3 CD CD CD CD C . — C TC :C : C ÖC_C OC OC OC OCO > N O O • O •+-> 3 . rS' =3' J ' 3 3 £_ - • - ' - + - ' . - + - ' c a - - a . — « — . — . — i — 0 0 * 0 0 c _ c o c o c o c a c o c a C _ D C D C D C D C O — I ^ S = ^ £ = 2 = T — C M c o - c r i o L O r * - c o c o C D T —r - r - T - T - r - r - r - r - v - C M C M
L O C D C OC O Cl-C O C D C O CC U J Ci_ c o C U C D C X C CD O - CD CO f— - o • —