Vondstmelding aan de Rijselstraat in Mesen (West-Vlaanderen)

(1)

Onderzoeksrapporten

Agentschap Onroerend Erfgoed

Vondstmelding aan de Rijselstraat in Mesen.

(Mesen, Prov. West-Vlaanderen)

16

Vlaanderen

is erfgoed

(2)

(3)

Brussel 2015

Onderzoeksrapporten Agentschap Onroerend Erfgoed

Vlaanderen

is erfgoed

(4)

COLOFON

Onderzoeksrapporten Agentschap Onroerend Erfgoed

Een uitgave van Onroerend Erfgoed

Wetenschappelijke instelling van de Vlaamse Overheid,

Beleidsdomein Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed Published by the Flanders Heritage Agency

Scientific Institution of the Flemish Government,

Policy area Town and Country Planning, Housing Policy and Immovable Heritage

Verantwoordelijke uitgever: S. Vanblaere

Onroerend Erfgoed Phoenixgebouw

Koning Albert II-laan 19 bus 5, B-1210 Brussel tel.: +32(0)2 553 16 50, fax: +32(0)2 553 16 55 info@onroerenderfgoed.be

www.onroerenderfgoed.be

Dit werk wordt beschikbaar gemaakt onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Unported. Bezoek http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ om een kopie te zien van de licentie of stuur een brief naar Creative Commons, 444 Castro Street, Suite 900, Mountain View, California, 94041, USA.

This work is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported License. To view a copy of this license, visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ or send a letter to Creative Commons, 444 Castro Street, Suite 900, Mountain View, California, 94041, USA.

ISSN 1371-4678 D/2015/6024/7

(5)

Onderzoeksrapporten agentschap Onroerend Erfgoed.

Vondstmelding aan de Rijselstraat in Mesen (West-Vlaanderen).

Terreinwerk & rapportage Marc Dewilde archeoloog Franky Wyffels, veldtechnicus

(6)

Vondstmelding aan de Rijselstraat in Mesen (West-Vlaanderen).

Administratieve gegevens:

Provincie: West-Vlaanderen Gemeente: Mesen Adres: Rijselstraat

Kadaster: Afdeling: 1ste_Afd. _{Sectie: A}

Perceel: 188s

Opgraving x Prospectie ¨ Machtiging: 2012/278

Datum machtiging: 27/06/2012 Naam aanvrager: Dewilde Marc Naam site: Rijselstraat in Mesen

(7)

Inhoudsopgave

1 Inleiding ... 5

2 Ligging en bodemgesteldheid ... 5

3 Historische en archeologische informatie ... 5

4 Veldwerk ... 6

5 Besluit... 9

(8)

(9)

pag. 5

1 Inleiding

De sporen zijn vrijgekomen bij de aanleg van een werfplek voor grondbijmenging n.a.v.

rioleringswerken in opdracht van Aquafin. Daarbij moest in eerste instantie de teeltlaag afgegraven worden.

Jan Decorte, intergemeentelijk van archeoloog Archeo7, meldde de vondst op 25 juni 2012.

2 Ligging en bodemgesteldheid

De vindplaats staat kadastraal bekend als Mesen, afd. 1, Sie A, 188s en ligt ruim genomen in de hoek gevormd door de Rijselstraat en landweg, die de Rijselstraat verbindt met de Armentierseweg (fig. 1). Bodemkundig ligt de plek in een groot complex vochtige leem.

Fig. 1 Localisatie van de vindplaats.

3 Historische en archeologische informatie

De vindplaats ligt ten zuiden van de kerk en voormalige abdij en abdijhoeve, buiten de middeleeuwse stadsgracht, die hier bekend stond als de Fossé Madame.

In de CAI is de toevalsvondst al opgenomen als item 160026, de abdij als 152158. De informatie uit WO1 is schaars.

In maart 1917 is in de buurt een N-Z verlopende prikkeldraadversperring en verbindingsloopgraaf, uitgebouwd met traversen te zien. In april is de structuur reeds verdwenen. Het is maar de vraag of deze verdediging ooit echt is uitgebouwd geraakt.

(10)

pag. 6

4 Veldwerk

De registratie ging door op 29 juni 2012 (machtiging 2012/278 van 27 juni 2012)1_.

Eigenlijk waren de sporen iets te ondiep afgegraven om volledig duidelijk te zijn (Fig. 2).

Fig. 2 Het OE opgravingsteam in actie.

Het bleek om uitbraaksporen te gaan; uitbraaksporen van 2 parallelle, grondig afgebroken muren, die zich 21,5 m uit elkaar bevinden, haaks op de Rijselstraat, zuidwest-noordoost gericht (fig. 3).

Fig. 3 Sporenplan.

(11)

pag. 7

De breedte schommelt rond 0,6 m (0,48 tot 0,7 m), de diepte rond 0,2 m (0,15 tot 0,29 m) (fig. 4 en 5)

Fig. 4 De noordelijke muur vertoonde enkele

onderbrekingen.

Fig. 5

Overzicht van de zuidelijke muur. In de vulling stak hier en daar nog heel wat rood baksteenpuin (26 x 11,5 x 5, ? x 12 x 6, ? x 9 x 5 cm) (fig. 6 en 7).

Fig. 6 Coupe op het zuidelijk spoor.

Fig. 7

Coupe op het noordelijk spoor.

(12)

pag. 8

Ook de functie is onduidelijk.

Het verband met het Koninklijk Gesticht (met aansluitende hoeve), daar gebouwd in 1776 of de Fossé Madame, de zuidelijke stadsgracht is alleszins moeilijk te leggen.

Het lijkt ook niet om oorlogssporen te gaan. Op luchtfoto’s en loopgravenkaarten wordt niets aangegeven (fig. 8), dat hiermee in verband kan gebracht worden.

Fig. 8 Loopgravenkaart (9 april 1916).

Het enige houvast dat geboden wordt, is het feit dat de muren haaks op de Rijselstraat gericht staan en met perceelsindeling / verkaveling te maken hebben (fig. 9). De huidige verkaveling dateert uit de jaren 60 van de vorige eeuw. De aangetroffen sporen moeten dus iets ouder zijn2_.

Fig. 9 Zicht op beide uitbraaksporen in de richting van de verkaveling aan de Rijselstraat.

(13)

pag. 9

5 Besluit

Twee uitbraaksporen van parallele muren kwamen aan het licht.

Het zou kunnen gaan om tuinmuren, die te maken hebben met de verkaveling van de gronden langs de Rijselstraat, net vóór of na de Tweede Wereldoorlog.

6 Geraadpleegde literatuur

VERDEGEM S., BILLEMONT J. & GENSBRUGGE S. 2013: Archeo Rapport 28 Mesen – collector Aquafin,

Adede Rapport 28.

BEUN J. 1994: Messines Une petite ville au passé riche, Bulletin du Crédit Communal, 48, n°189, (1994/3), 5-36.