MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM EINDEXAMEN HAVO 2015
VAK: GESCHIEDENIS DATUM: 23 juni 2015 TIJD: 07.45-09.45u Aantal vragen: 31 Aantal pagina’s: 3
Controleer zorgvuldig of alle pagina’s in goede volgorde aanwezig zijn. Neem in geval van een afwijking onmiddellijk contact op met de surveillant.
Suriname
1. Op 7 december 1942 zei Koningin Wilhelmina van Nederland in een radiorede, dat zij na de oorlog overleg zou plegen over de autonomie van alle delen van het Koninkrijk der Nederlanden. Leg uit welke stappen (2) ons land na de bevrijding nam om de autonomie voor te bereiden. 4p. 2. De eerste politieke partijen werden op basis van religie opgericht, maar al heel snel ging men over op het oprichten van partijen die zich richtten op een bepaalde etnische achtergrond.
Toon aan of dit voordelig was voor het nationaal politiek klimaat in ons land. 3p. 3. Vanaf 1948 mocht ons land zijn eigen begroting vaststellen en hadden wij bijna volledige financiële en politieke autonomie in onze interne aangelegenheden.
Beargumenteer of dit juist of onjuist is. 3p.
4. Johan Pengel werd in de vijftiger jaren van de twintigste eeuw de sterke man in de NPS en wilde de macht van de NPS -elite breken.
Welke strategie voerde Pengel uit om de macht van de NPS -elite te breken? 3p. 5. Het Tienjarenplan dat in 1955 van start ging, was gebaseerd op ideeën van economische grootschaligheid.
Waarom lukte het niet om plannen die gebaseerd waren op ideeën van economische
grootschaligheid te laten uitvoeren? 3p.
6. De Brokopondo - overeenkomst (1958) heeft zowel voor- als nadelen voor ons land.
Noem twee (2) nadelen die deze overeenkomst voor ons land heeft. 4p. 7. Het gevoerde economisch beleid van ons land in 1977 verschilde met dat van de tachtiger jaren. Waarin verschilde het gevoerde economisch beleid van 1977 met dat van de tachtiger
jaren? 3p.
8. In 1983 werden de Cuba -aanhangers binnen het militair -regime op een zijspoor gezet. Geef aan waarom de Cuba -aanhangers op een zijspoor werden gezet. 3p.
9. De Toecajana’s kwamen na het Kourou-akkoord in 1989 in verzet.
Wat was de oorzaak van dit verzet? 3p.
10. De verkiezingen van 1991 werden gewonnen door het Nieuw Front, een politieke combinatie van de “oude partijen” aangevuld met de SPA. We zien dat de NDP en DA 91 ook zetels
behaalden en daardoor ook invloed kregen in de Surinaamse politiek.
a. Vergelijk de economische doelstelling van de NDP en DA 91 met elkaar. 4p. b. Toon aan dat de NDP en DA 91 anno 2015 nog politieke invloed uitoefenen in ons land. 3p. 11. De ontwikkelingssamenwerking tussen ons land en Nederland werd door middel van Het Raamverdrag hersteld.
Verklaar waarom Nederland het nodig vond om in 1992 het Raamverdrag met ons land
te sluiten. 3p.
12. Staatsolie kwam in april 2015 in het nieuws met een oproep aan de samenleving om te
participeren in een nieuwe obligatielening. Leg uit waarom Staatsolie over is gegaan tot de obligatielening. 3p.
13. Voor de verkiezingen van 25 mei 2015 hadden de partijen die behoorden tot het Nieuw Front zich verenigd in een nieuwe politieke combinatie.
a. Wat is de naam van de nieuwe politieke combinatie. 1p. b. Leg uit hoe de gedachte van “verbroedering” ook in deze politieke combinatie tot uiting
komt. 3p.
14. Het aangekondigd vertrek van Alcoa (moedermaatschappij van Suralco ) uit ons land kan grote problemen voor de bauxietsector met zich mee brengen, maar tegelijkertijd ook kansen scheppen voor onze economie.
a. Beschrijf een economisch probleem welke het vertrek van Alcoa met zich kan meebrengen
voor ons land. 3p.
b. Beschrijf een kans die geschapen wordt voor onze economie met het vertrek van Alcoa. 3p.
Latijns -Amerika
1. In het noorden van Zuid-Amerika kwam de soevereiniteit in de eerste helft van de negentiende eeuw tot stand onder leiding van Simon Bolivar.
a. Leg uit waarom de creolen het voortouw namen in de bevrijdingsstrijd tegen de Spaanse
kolonisator. 3p.
b. Welk ideaal streefde Simon Bolivar na? 2p.
c. Toon aan dat de onafhankelijkheid geen verandering bracht voor het volk. 3p. 2
2. Tijdens de koloniale periode werd Latijns –Amerika opgezadeld met grootgrondbezit en monocultuur.
a. Welk gevolg had monocultuur voor Latijns -Amerikaanse landen? 2p. b. Beargumenteer waarom Latijns- Amerikaanse landen in deze periode nauwelijks pogingen ondernamen om tot industrialisatie te komen. 3p. 3. In Engeland leidde het economisch liberalisme tot verdere economische ontwikkeling van de industrie die gevolgen had voor Latijns -Amerika.
Leg uit waarom het economisch liberalisme in de tweede helft van de 19e eeuw Latijns -Amerika in een grotere afhankelijkheidspositie bracht. 3p. 4. In 1945 pleegde Juan Domingo Peron een militaire staatsgreep in Argentinië. Zijn vrouw Evita Peron had grote invloed op het beleid dat in die periode gevoerd werd.
Toon aan dat het beleid van Juan Peron en Evita Peron erg populistisch was. 3p. 5. In de tachtiger jaren van de vorige eeuw had Latijns -Amerika te kampen met een
hyperinflatie.
a. Noem twee (2) oorzaken die tot deze inflatie hebben geleid. 2p. b. Het Internationale Monetaire Fonds (IMF) was bereid hulp te bieden, die verbetering moest brengen.
Leg uit of deze hulp de gewenste verbetering heeft gebracht in de economie van de Latijns
-Amerikaanse landen. 3p.
6. Na herstel van de democratie (1990) vertoonden diverse landen interessante groeipercentages van de nationale economie.
Toon dit aan. 3p.
7. De strijd tegen het analfabetisme in de negentiger jaren van de vorige eeuw heeft in Latijns -Amerika positieve invloed gehad op het democratiseringsproces.
Geef aan hoe het alfabetiseringproces de democratie positief heeft beïnvloed. 3p. 8. Latijns -Amerikaanse landen worden vaak onderdruk gezet door geïndustrialiseerde landen om zuinig met hun milieu om te gaan.
Beargumenteer of dit juist of onjuist is. 3p.
9.Veel Latijns -Amerikaanse landen hebben te kampen met “institutionalisering van de corruptie” binnen het overheidsapparaat.
a. Wat wordt hiermee bedoeld? 3p.
b. Ook in ons land zijn er discussies gaande over hoe het probleem van corruptie aan te pakken. Bij De Nationale Assemblee ligt er een conceptwet die dit probleem zou moeten bestrijden.
Wat is de naam van deze conceptwet? 2p.
Cijfer: Score + 10 10
