Duidelijkheid, durf en daadkracht Vraagt u zich ook wel eens af waar we in dit land mee bezig zijn. Waarom lukt het niet de grote

Na5®>u

nosepo^ JW

vi

Duidelijkheid, durf en daadkracht

Vraagt u zich ook wel eens af waar we in dit land mee bezig zijn. Waarom lukt het niet de grote problemen waar we voor staan echt aan te pakken en op te lossen? Waarom loopt de werkloosheid weer op? Hoe kunnen we de stijgende criminaliteit de kop indrukken? W ie vervuilt de straat, de lucht en het water? Het vervelende is dat wanneer je op deze vragen antwoord geeft, de reaktie daarop overal dezelfde is: we willen geen mooie woorden, we willen daden! En niet ten onrechte. Het CDA/PvdA-kabinet is er niet in geslaagd een beleid te voeren dat oplossingen biedt voor die nijpende problemen. En de tijd dringt. De CDA-premier vraagt ruim een jaar voordat zijn officiële amtstermijn voorbij is, zijn collega CDA-ministers te zoeken naar 10 "aansprekelijke" resultaten die hun kabinet heeft geboekt. De CDA-fractievoorzitter zegt het beleid tot inzet van de verkie­ zingen te maken, indien (!) het succesvol met betrekking tot de werkgelegenheid is.

W an t wat heeft deze regering gedaan? Inkomenspolitiek bedreven met het Plan Simons, de lasten verhoogd (denk aan het huurwaardeforfait en het kwartje van Kok) en gesold met de belangen van veel WAO-ers. Het is de hoogste tijd voor een daadkrachtig beleid. Daarvoor zijn ervaren politici nodig die duidelijk zeggen waar het op staat, die hun nek durven uitsteken om moeilijke onderwerpen op de agenda te zetten en die bereid en in staat zijn woorden nu om te zetten in daden. Zodat problemen als werkloosheid, criminaliteit en milieuvervuiling eindelijk eens worden

aangepakt. Frits Bolkestein

Bodemsanering (2)

W a t vorige week gold voor de politiewet gebeurde ook bij de wetsvoorstellen voor bodemsanering: CDA en PvdA timmerden het debat dicht door gezamenlijk een enorm aantal amendementen in te dienen. Met deze achteraf- kamertjes-politiek blokkeerden de coalitiepartijen de discussie, het geluid van de zeven oppositie- en niet regeringspartijen was blijkbaar niet relevant. Er was zelfs een speciale Uitgebreide Commissievergadering voor nodig om op de 25 CDA/PvdA-amendementen in te gaan. W oord­ voerder Jan Te Veldhuis greep de tweede termijn aan om op deze procedure in te gaan. "De VVD heeft de indruk dat de eindbehandeling van deze wet kenmerken heeft van een gouvernementele democratie. Zo'n 25 wijzigingsvoorstellen worden min of meer als hapklare brokken aan de frakties in de Tweede Kamer opgediend. Die mogen er even op kauwen. Maar zelfs als het ze niet smaakt, hebben ze het maar te slikken."

O n s c h u ld

Toch is het onderwerp ernstig genoeg voor gron­ dige discussie. Uit door onafhankelijken gemaakte rapporten blijkt dat de voorgestelde sanering van de bodem 100 tot 200 miljard gulden gaat kosten. De staat wil daar nu 400 miljoen per jaar voor uittrekken. Hoe wordt de rest gefinancierd? De Woordvoerder: "Artikelen 27d-3 van het wetsvoorstel geeft de mogelijkheid aan de over­ heid om onschuldige eigenaren te bevelen om de vervuiling in hun grond of onder hun huis schoon te maken en om de eigenaren daar dan ook zelf de kosten van te laten betalen. De fracties van CDA en PvdA hebben de categorie van onschul­ dige eigenaren op het oog en zelfs nog uitgebreid tot onschuldige erfpachters en onschuldige gebruikers (zoals huurders). Die onschuldigen kunnen alleen onder het bevel van de overheid uit komen, indien ze aantonen dat ze niet op de hoogte waren, dan wel redelijkerwijs niet op de hoogte hadden kunnen zijn van de vervuiling."

P a r a d ijs v o o r a d v o c a t e n

De VVD vindt het principieel onjuist om wette­

lijk vast te leggen dat eigenaren verantwoorde­ lijk zijn voor verontreiniging en het schoonma­ ken. Dat kan namelijk zelfs wanneer de eige­ naar de vervuiling niet heeft veroorzaakt en het vuil er al honderden jaren ligt (oude vuilstort­ plaatsen bijvoorbeeld). "Ik behoef toch ook niet tegenover de officier van Justitie te bewijzen dat ik geen boef en geen fraudeur en geen moordenaar ben?" betoogde de woordvoerder. Op deze manier wordt volgens de VVD Nederland een paradijs voor advocaten. "Het gaat tenslotte om tientallen miljarden guldens. En om honderdduizenden eigenaren die zich niet aan bodemverontreiniging schuldig hebben gemaakt." De V V D vindt dat de geloofwaardig­ heid van de politiek in het geding komt met maatregelen als deze. Er is bovendien een eenvoudig alternatief: je mag alleen mensen en bedrijven die veroorzaker van vervuiling zijn, of die verwijtbaar gedrag kunnen worden aangere­ kend een saneringsbevel geven.

Bij alle discussie over urgente gevallen, niet- urgente gevallen en half-urgente gevallen van bodemsanering bleef een wezenlijk onderdeel van de wet op de achtergrond: hoe realistisch is de saneringsdoelstelling? Behalve de V V D sprak geen der partijen daarover. Nu is en blijft 'multifunctionaliteit’ van de grond als doelstel­ ling de regel. Het kabinet wil sanering van de bodem wanneer de gebruiksmogelijkheden van de grond kunnen(i) zijn aangetast. De VVD vindt dat van feitelijke(l) aantasting sprake moet zijn. Niet op elke grond hoeft immers een slaplantje te groeien. Zeker niet op plaatsen in de steden waar al honderden jaren koper in de grond ligt, afkomstig van vroegere kopersla­ gers. Volgens de V V D is de wettelijke regeling (multifunctionaliteit) een vorm van struisvogel­ politiek: je hoofd in de bodem steken om de werkelijkheid niet te hoeven zien.

9 0

_{VAN B IN N EN H O F}

Drugsbeleid

Het Nederlands drugsbeleid staat inter­ nationaal bekend als humaan en tole­ rant. Toch is er nog al eens misverstand over hoe tolerant dat is. Afgelopen dins­ dag stond het drugsbeleid op de plenaire agenda. Woordvoerder Hans Dijkstal benadrukte dat de V V D het officiële drugsbeleid van de afgelopen tien jaar steunt. Daarin is naast justitieel beleid ook aandacht voor hulpverlening. Dat betekent preventie en beheersing plus vermindering van het gezondsheidsrisico bij de gebruikers. Bovendien, niet onbe­ langrijk, is het justitieel beleid erop gericht het softdrugscircuit te scheiden van dat van de harddrugs. Dat is een pragmatische aanpak met kans op betere resultaten. Ten opzichte van de gebruiker is het humaan. De resultaten van het beleid in Nederland steken verhoudingsgewijs positief af tegen die in ander landen.

10 H o o f d p u n t e n

De houding van de V V D ten opzichte van het drugsbeleid laat zich samen­ vatten in 10 hoofdpunten.

1 - De V V D wijst legalisering van drugs om praktische redenen af (hoewel aan 'decriminalsiering' voordelen zitten);

JA,

ik wil een abonnement

op de VVD-Expresse,

de wekelijkse nieuwsbrief van

de VVD-Tweede Kamerfractie.

Het abonnement loopt vanaf de week van de aanvraag tot het einde van het parlementair jaar. De speciale prijs voor die periode bedraagt ƒ 25,-.

2 - Legalisering moet niet verward worden met het gedoogbeleid met betrekking tot softdrugs. Bezit en gebruik van softdrugs is strafbaar, maar wordt met een zeer lage prio­ riteit vervolgd (om soft- en hard- drugscircuit te scheiden);

3 - Het belangrijkste bezwaar tegen legalisering is het risico voor de gezondheid (harddrugs en vaak ook bij softdrugs);

4 - Het overheidsbeleid moet m.b.v. voorlichting en dergelijke een al te tolerant klimaat ten opzichte van softdrugs voorkomen;

5 - Alleen verstrekking aan ernstig verslaafden in uitzichtloze situaties wordt in een strikt medisch kader aanvaardbaar geacht;

6 - Nederland mag geen officieel produktieland worden. Produktie moet consequent worden vervolgd. Hennepteelt mag slechts voor land­ bouwdoeleinden en via een vergunningsstelsel.

7 - De V V D wil nadere informatie over het internationaal en het

Nederlands drugsbeleid;

8 - Internationale ontwikkelingen als drugsproduktie, -transport en - handel door grote drugssyndicaten

zijn reden tot zorg. De Huidige informatie waarover de Kamer beschikt is te summier, de VVD wil daarom nadere gegevens.

9 - De VVD pleit voor een conse­ quenter politie-optreden tegen de drugscriminaliteit, tegen drugsge­ bruikers die strafbare feiten begaan, overlast door drugshandel en tegen koffie-shops die zich niet aan de regels houden;

10 - De VVD pleit op het gebied van Justitie voor het consequent vervol­ gen van drugsgebruikers via de 'dwang of drang'-methode, voor het zeer streng vervolgen van drugscriminelen, voor het zorgdra­ gen voor voldoende celcapaciteit en voor sterke uitbreiding van het aantal drugsvrije huizen van bewa­ ring cq. drugsvrije afdelingen.

Inlichtingen:

Hans Dijkstal, 070-3182884

Ingezonden brief in "D e Limburger"

In ''De Limburger" van 20 maart schrijft Gerard Kessels dat de bestrijding van de criminaliteit als nieuw politiek punt in Den Haag is ontdekt. Hij heeft daarbij kennelijk het oog gericht op reeënte uitspraken van bewindslieden en

Kamerleden van CDA- en PvdA-huize. De VVD-fractie in de Tweede Kamer heeft al sinds jaar en dag gevraagd om een harde aanpak van de criminaliteit. Het is de VVD; die, naast de uitbreiding van de celcapaciteit, al in 1988 pleitte voor het plaatsen twee gedetineerden in één cel.; Het is de V V D die al in 1991 pleitte voor de invoering van de identificatieplicht en die onlangs een plan indiende voor 10.000 politiemensen extra. De W D -fractie zegt al jarenlang dat illegale vreemdelingen over de grens móeten worden gezet en dat drugsoverlast hard moet worden aangepakt. Verder wil de V V D dat criminele jongeren vroeg in de criminele carrière duidelijk moeten worden gecorrigeerd. Het is

onaanvaardbaar dat jongeren afglijden in het criminele circuit, door het uitblijven van een scherpe correctie van de overheid.

Politici van CDA en PvdA zeggen het de VVD nu na. Gerard Kessels spreekt van "de gebruikelijke ideeënfabriek in Den Haag". M aar de regering en de rege­ ringsfracties zijn niet bereid om hun plannen ook uit te voeren en daarvoor financiële middelen ter beschikking te stellen. De V V D heeft bij haar tegenbe- groting 1992 en 1993 het bedrag van 100 miljoen gulden extra beschikbaar gesteld voor de criminaliteitsbestrijding. CDA en PvdA wilden daar niet aan. De kop "Den Haag ontdekt de criminaliteit" is dus om twee redenen onjuist. De regeringsfracties lijken de verkiezingscampagne te zijn begonnen. M aar zonder budget. De V V D wil een harde aanpak van de criminaliteit en wijst de middelen daarvoor aan. Voor de Verkiezingen, ... en daarna. U mag de V V D daaraan houden.

TO T BU IT EN PO ST

Geneesmiddelen

en A W B Z

Vorige week hield een plaatsvervangend directeur-generaal van het Ministerie van Economische Zaken een speech waarin hij inging op de kostenoverschrij- dingen in de gezondheidszorg als gevolg van het naar de A W B Z overhevelen van de medicijnen. De V V D is van meet af aan een fel tegenstander geweest van medicijnen in de AW BZ. Argument daarvoor was precies dat kostenaspect. Vanuit het ministerie van EZ kreeg de VVD dus gelijk. De plaatsvervangend directeur-generaal betoogde bijvoor­ beeld dat met de stelselwijzinging in de gezondsheidszorg (Pian Simons) lijkt te gebeuren dat inkomenspolitiek wordt bedreven, een oud VVD-bezwaar tegen de stelselwijziging. Daarnaast verwees hij in zijn rede naar een rapport van de Algemene Rekenkamer waaruit blijkt dat van kostenbeheersing "eigenlijk geen sprake was, alle ingezette middelen en instrumenten ten spijt". Het

Geneesmiddelen Vergoedingen Systeem heeft volgens de plv. directeur-generaal van EZ niet het beoogde effect opge­ leverd. En als klap op de vuurpijl zei hij even later: "M en kan zeggen dat vanaf 1992, met de onderbrenging van de geneesmiddelen in de AW BZ, de tot dan toe bestaande prikkels vanuit de polissen zijn weggenomen. M et deze operatie is de geneesmiddelenverstrekking gecol­ lectiviseerd. Het is maar zeer de vraag of het GVS - dat nu ook geldt voor particu­ lier verzekerden - de functie van 'polis­ prikkels' heeft overgenomen. Er is eerder reden om het tegendeel te vrezen, dat wil zeggen, een afname tot efficiënt gebruik van geneesmiddelen."

S t a n d p u n t m in is t e r

Steun dus voor VVD-standpunten vanuit het ministerie. Reden voor woordvoerder Margreet Kamp mondelinge vragen te stellen. Ze dankte de verantwoordelijke minister, Andriessen (CDA), voor zijn duidelijke steun en vroeg hem "de heldere visie niet alleen buiten, maar ook in de Tweede Kamer uit te spreken, zoals het h o o rt". De minister wrong zich in bochten om de indruk te wekken dat door de VVD en de pers kunstmatig een tegenstelling werd geconstrueerd tussen hem en de staatssecretaris van

Volksgezondheid, Simons (PvdA). Hij 'zei dat alle aanleiding lag in één zin: "een in het kader van de ambtelijke inleiding wat ongelukkig uitgevallen, wat stellige zin". Dat zou in de pers dan zijn getransformeerd tot 'het standpunt van de minister'. De minister liep dus weg van zijn politieke verantwoordelijkheid. De staatssecretaris probeerde het

verschil van mening toe te dekken. Hij sprak van misverstanden die zich voor­ doen bij het onderwerp kostenbe­ heersing. Hij zal dat nader analyseren in een speciale brief. Daarin zal hij vaststel­ len dat de kostenontwikkeling in de geneesmiddelensector "zonder over­ heidsingrijpen niet tot staan kan worden gebracht." Inlichtingen: Margreet Kamp, 070-3182893 en Dick Dees, 070-3182917.

Anti-industriebeleid

Door de minister van Economische Zaken, Andriessen (CDA), wordt het Aardgasbatenfonds gezien als hét instru­ ment om de industrie in Nederland te stimuleren en bij te staan. De VVD heeft daar twijfels over, zeker omdat uit eerdere schriftelijke vragen bleek over hoe weinig geld dat aardgasbatenfonds zal beschikken de komende jaren. Bovendien gelooft de V V D niet in een gericht industriebeleid. De overheid beschikt nooit over voldoende markt­ kennis om zelf richting te geven. 'Picking up the winners' ontaardt al gauw in 'supporting the loosers' en protectie. Bij een Uitgebreide

Commissievergadering over het indust­ riebeleid bracht woordvoerder Len Rempt naar voren dat de overheid wel iets anders kan en moet doen: goede randvoorwaarden scheppen zoals lastenverlichting en infrastructuur. De V V D heeft het beleid van dit kabinet getoetst op deze en andere

randvoorwaarden en komt tot de verve­ lende conclusie dat de minister van Economische Zaken bezig is met een anti-industrie-beleid.

B o d e m lo z e p u t

W an t ten eerste: verbetering van de infrastructuur moet wachten op het aardgasbatenfonds waarvan de geschatte opbrengst al tot nul is geslon­ ken. Ten tweede: de lasten voor de transportsector worden verhoogd met 1

m ilja r d en de milieulasten voor bedrijfs­

leven en burgers gieren onhoog tot 2,3

m il ja rd . Op de rol staat bovendien een

wetsvoorstel inzake de plicht tot bodemsanering, zelfs met terugwer­ kende kracht (zie ook pag. 1). De kosten

daarvan zijn 100 m iljard, voorn amelijk

voor de industrie. Dat is een

toekomstige barrière voor investeringen. Ten derde : het probleem van de onbe­ rekenbare overheid. Het verlenen van

vergunningen duurt eindeloos en zelfs dan zijn investeerders niet zeker dat de eisen niet zomaar worden verzwaard. De minister sprak de bezwaren van de V V D niet tegen. Hij gaf toe dat de randvoorwaarden voor het bedrijfsleven niet goed zijn. De woordvoerder bena­ drukte daarop die onder het huidig kabi­ netsbeleid zelfs slechter zijn geworden. En ook dat werd niet tegen gesproken.

Inlichtingen: Len Rempt-Halmmans de Jongh, 070-3182889

Orkesten

Bij een mondeling overleg werd met de minister van W V C , D'Ancona (PvdA), gesproken de vestigingsplaats van een orkest: Enschede of Arnhem. Na verschillende adviesrondes wilde de minister één orkest overhouden en wel in Arnhem. Daar was Enschede tegen. Vlak voor het m.o. kwamen de provin­ ciebesturen van Gelderland en Overijssel tot overeenstemming, na T/2 jaar discussie: 145 musici en twee autonome orkesten, 65 in Enschede en 80 in Arnhem. Dan zouden de respectievelijke provincies en gemeenten die aantallen optrekken tot 79 en 90. M aar dat bete­ kent dat de 5 miljoen extra voor sane­ ring van de reisopera Forum uit Enschede niet door gaat. Woordvoerder Sari van Heemskeck wees erop dat de VVD ongelukkig is met de gang van zaken. Eerst een Kunstenplan, dan een commissie-Lammers, dan een advies van de Raad van de Kunst en dan een advies van de minister. En nu is het toch weer anders. M aar uiteindelijk is het een goede zaak dat de regio's het zelf eens zijn geworden. M aar er blijven voor de V V D vragen liggen: wat zijn de finan­ ciële consequenties? kan men een garantie van 8 jaar geven (zoals de CDA-woordvoerder voorstond)? Hoe gaat het verder met reisopera Forum? De Kamer heeft de minister gevraagd met de besturen om tafel te gaan zitten en hun voorstel verder uit te werken, vooral op financieel gebied. De minister is daar mokkend mee akkoord gegaan.

Inlichtingen:

Sari van Heemskerck Pillis-Duvekot, 070-3182888

90

OPINIE

Industriebeleid

gaat, wordt de roep om een industrie­ beleid dat uit meer bestaat dan het scheppen van de juiste randvoorwaarden luider. De term 'industriepolitiek' is in de jaren tachtig een beladen begrip gewor­ den. Toen werden de wonden van de jaren zeventig gelikt. Die jaren werden gekenmerkt door een geloof in de maak­ baarheid van de samenleving. De rijks­ overheid intervenieerde op grote schaal om de werkgelegenheid in de scheeps- nieuwbouw te behouden. Minister Lubbers, toen op Economische Zaken, bewoog Rijn-Schelde en Verolme tot een fusie en gaf hen een bruidsschat mee. Daarmee was een beleid van verlies- financiering geboren, waarmee miljarden guldens verloren zouden gaan.

In de eerste helft van de jaren tachtig heeft Gijs van Aardenne het defensieve industriebeleid omgebogen in een meer offensieve richting. Hij slaagde er in de miljarden die in de jaren zeventig naar noodlijdende ondernemingen waren toegestroomd, vrijwel tot nul terug te brengen. Zijn opvolger Rudolf de Korte streefde naar netwerkvorming tussen bedrijven, wetenschappelijke infrast­ ructuur en onderzoeksinstellingen. De Korte wilde zich in de eerste plaats op kansrijke nieuwe technologieën richten. In de Nederlandse politiek begon zich een consensus af te tekenen dat de overheid zich vooral moest beperken tot een voor- waardescheppend beleid. Het is de taak van de overheid een omgeving te schep­ pen waarin alle industrieën kunnen gedijen als ze maar innovatief en produk- tief zijn. Het vereist een actief overheids­ beleid op tenminste vijf terreinen: 1. arbeidsmarkt,

2. fysieke infrastructuur, 3. kennis-infrastructuur, 4. Soepele besluitvorming en 5. macro-economische stabiliteit. Sinds lang hebben verschillende bedrijven gepleit voor een industrie- fonds. Op de vraag waarom een onder­ neming als DAF, Océ-van der Grinten, Stork en Fokker niet gewoon naar een bank zouden gaan voor financiering van nieuwe projecten, antwoordde de voorzitter van de Raad van Bestuur van Océ dat een onderneming haar winst in de gaten moest houden. Als zij zelf meer geld voor R&D moest reserveren, zou de koers/winst verhouding zakken en daar­ mee de koers van het aandeel. Dat verkleinde haar entree tot de markt van het risico-kapitaal. M aar als een onder­ neming zo zwak is, dat zij haar eigen R&D niet kan opbrengen, is zij kennelijk niet in staat om voldoende geld in de markt te verdienen. Subsidies zijn in dat opzicht slechts uitstel van executie. Het bedrijfsleven moet niet alleen verlanglijstjes naar de overheid sturen,

maar ook eens de hand in eigen boezem steken. Er zijn talloze ondernemers - groot en klein - die hard knokken voor hun positie in de markt en die niets van overheidssubsidies willen weten. Daarover dus geen kwaad woord. Toch vind ik dat het Nederlandse bedrijfsleven te veel is gehecht aan het verschijnsel van de overleg-economie. Ik vermoed dat het gebrek aan dynamiek van onze economie mede valt te wijten aan een overmaat van risicomijding, aan

kartelvorming en aan de 'ons-kent-ons'- mentaliteit in de top van het bedrijfs­ leven. Die oud-Hollandse gezelligheids- cultuur past niet meer in het Europa zonder grenzen.

Een eerste praktijk die dringend moet worden herzien, is het Algemeen Verbindend Verklaren van CAO's. Deze praktijk houdt in dat bedrijfstak-CAO's verplicht worden opgelegd aan bedrijven die niets met het CAO-overleg hebben te maken. Dat verzekert werkgevers ervan dat er geen concurrenten in hun bedrijfstak rondlopen die met lagere loonkosten werken. Het geeft natuurlijk een warm gevoel van binnen maar beperkt wel de concurrentie. Bovendien is het AVV-en een van de oorzaken van de veel te hoge inactiviteit in ons land. Al doen werkgevers veel te dure concessies inzake de lonen, de VUT en de W A O , ze leven in de geruststellende wetenschap dat al hun concurrenten met dezelfde brokken zitten.

De bouwnijverheid levert een goed voor­ beeld van dit afwentelingsproces. De bouw is een bedrijfstak waarin de werk­ gevers onderling meer overleggen dan concurreren, terwijl er nauwelijks sprake is van internationale concurrentie. Mede dankzij het verplicht opleggen van de bouw-CAO lijkt de loonkostenontwikke­ ling voor de bouwonder- nemers nauwelijks een bron van zorg. De laagste loonschalen in de bouw-CAO liggen nu 2 5 % boven het wettelijk minimumloon. Zo wordt uitgerekend hier veel werk­ gelegenheid voor laaggeschoolden vernietigd.

Dan de 'ons-kent-ons'-mentaliteit van het Nederlandse bedrijfsleven. Het is moeilijk aan de indruk te ontsnappen dat in een aantal gevallen topondernemers elkaar teveel de hand boven het hoofd houden. Ondernemers krijgen vaak hoge salarissen omdat ze veel risico's zeggen te lopen. Waarom krijgen ze dan ook nog een gouden handdruk als het misloopt? Is het niet vreemd dat commissarissen van het failliete DAF weer even makkelijk een zetel krijgen in de nieuwe Raad van Commissarissen? Wisse Dekker heeft onlangs in een ochtendblad voorgesteld dat er een zakenkabinet moet komen. Doelt hij daarmee op een kabinet van zakenlieden die hebben gepresideerd

over miljardenverliezen zonder dat ze er persoonlijke consequenties aan hebben verbonden? W e zien in de politiek nu gelukkig een trend dat bestuurders eerder tot aftreden bereid zijn of worden gedwongen. In het bedrijfsleven zou men ook wat minder aan het pluche moeten hechten.

De Vereniging van Effectenbezitters heeft onlangs een rapport uitgebracht waaruit blijkt dat de verstrengeling in het bedrijfsleven toeneemt. In de top van het bedrijfsleven is een toename te bespeuren van het aantal mensen die bij verschillende bedrijven een functie vervullen. Dat is geen gezonde ontwik­ keling. Als men elkaar overal tegenkomt, wordt de neiging elkaar te ontzien groot. Ik denk daarom dat er een limiet moet worden gesteld aan het aantal functies dat één persoon in het bedrijfs­ leven mag vervullen. Dat zal het toezicht ten goed komen.

Ten tweede moet de zittingsduur van een commissaris aan een maximum worden gebonden. Een beperking tot twee termijnen van vier of vijf jaar geeft meer doorstroming. Dan is het risico minder groot dat zij zich te veel met de bestuurders vereenzelvigen. In het parle­ ment is het overigens om dezelfde reden aan te raden dat leden zich niet langer dan twee termijnen over een bepaalde portefeuille ontfermen.

Ook moeten wij ons afvragen of het niet tijd wordt dat aandeelhouders in ons land meer invloed krijgen. Ik wil er niet voor pleiten dat aandeelhouders op de stoel van bestuurders en commissarissen gaan zitten. M aar zou het geen goede zaak zijn als zij meer te zeggen kregen over de benoeming van de hoogste leiding? De huidige coöptatiepraktijk leidt er te vaak toe dat de leiding zichzelf controleert.

Colofon

De VVD-Expresse is een uitgave van de "M r Annelien Kappeyne van de Coppello Stichting", onder redactie van Clemens Cornielje, hoofd afdeling Voorlichting van de VVD-Tweede Kamerfractie, en Arno Visser en Dominique Peters, medewerkers afdeling;Voorlicht|ng. De VVD-Expresse wordt gedrukt bij Roeland Druk te Scheveningen. Een jaar-abonnement kost fl 75,- en is schriftelijk aan te vragen bij de VVÜ-fractie, Tweede Kamer der Staten-Generaal, postbus 20018, 2500 EA Den Haag

(telefoon 070-3182879).