Antiquity in plaster : production, reception and destruction of plaster copies from
the Athenian Agora to Felix Meritis in Amsterdam
Godin, F.T.J.
Publication date
2009
Link to publication
Citation for published version (APA):
Godin, F. T. J. (2009). Antiquity in plaster : production, reception and destruction of plaster
copies from the Athenian Agora to Felix Meritis in Amsterdam.
General rights
It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons).
Disclaimer/Complaints regulations
If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.
Abbreviations
ARA Nationaal Archief, Den Haag Arch.BiZa. Archief Binnenlandse Zaken
BAR British Archaeological Reports BiZa Binnenlandse Zaken
F.M. Felix Meritis archief
GAA Stadsarchief Amsterdam HdS Humbert de Superville inv.nr. inventarisnummer
MMW Museum Meermanno-Westreenianum, Den Haag PKL Prentenkabinet, Leiden
RANH Rijksarchief Noord-Holland, Haarlem Rijksmuseum archief Rijksac.B.K. Rijksakademie voor Beeldende Kunsten Amsterdam
SS. Staatssecretarie tijdens Lodewijk Napoleon TSA Archief Teyler Stichting, Haarlem
VOC Verenigde Oostindische Compagnie
* * *
BIBLIOGRAPHY (modern)
ADOLF 1890
Adolf, M., ‘Geschichte des Statuenhofs im Vaticanischen Belvedere’, Jahrbuch des Kaiserlich
Deutschen Archäologischen Instituts 5 (1890), 5-72.
ALLARD 1965
Allard, M.J. (red.), Les trésors des églises de France (exhibitioncataloque of the Musée des Arts Décoratifs Paris), Paris 1965.
ALCOUFFE 1973
Alcouffe, D., ‘Gemmes anciennes dans la collection de Charles V et ses frères’, Bulletin
Monumental 1 (1973), 41-46.
ANDREAE 1984
Andreae, B., ‘Symposium über die antiken Sarkophage : Pisa 5.-12. September 1982’,
(series: Marburger Winckelmann-Programm), Marburg/Lahn 1984.
AUSTEN 1999
Austen, S. (etc), Felix Meritis 1988-1998, een toekomst voor ideeën, Amsterdam 1999. D’ALEMBERT 1759
D’Alembert, J., ‘Elements de Philosophie’, Mélanges de Littérature, d’Histoire, et de Philosophie (nouvelle édition), Vol. IV, Amsterdam 1759.
ALFÖLDI 1937
Alföldi, A., A Festival of Isis in Rome under the Christian Emperors of the IVth Century (diss.), Pannon. ser. 2. VII, Leipzig 1937.
ALSOP 1982
Alsop, J., The Rare Art Traditions. The History of Art Collecting and its linked Phenomena wherever these have appeared, New York 1982.
ARMITAGE ROBINSON 1923
Armitage Robinson, J., The Times of St. Dunstan, Oxford 1923.
AUSTEN 1999
Austen, S. (etc.), Felix Meritis 1988-1998, een toekomst voor ideeën, Amsterdam 1999. BABELON 1887
BABINGTON, C. see: SMITH & CHEETHAM 1880 BADAWY 1978
Badawy, A., Coptic Art and Archaeology, The Art of the Christian Egyptians from the Late
Antique to the Middle Ages, Cambridge (Mass.) / London 1978.
BAKER 1982-1997
Baker, M., The Cast Courts of the Victoria and Albert Museum
<http://www.vam.ac.uk/collections/sculpture/cast_courts/index.html> 1982. _________1997
Baker, M., A Grand Design. The Art of the Victoria and Albert Museum (exhibition catalogue), London 1997.
BAKKER 1900
Bakker, J.A. De oorsprong der Academie te Rotterdam, aangetoond in de geschiedenis van het
Teekengenootschap ‘Hierdoor tot Hooger’, Rotterdam 1900.
BAUER 2000
Bauer, J., ‘Gips nicht mehr – Abgüsse als letzte Zeugen antiker Kunst. Eine Ausstellung im Akademischen Kunstmuseum Bonn’, Antike Welt, Zeitschrift für Archäologie und
Kulturgeschichte 31 (2000), 635-638.
BAUMECKER 1933
Baumecker, G., Winckelmann in seinen Dresdner Schriften. Die Entstehung von Winckelmanns
Kunstanschauung und ihr Verhältnis zur vorhergehenden Kunsttheorie mit Benutzung der Pariser Manuskripte Winckelmanns, Berlin 1933.
BAXANDALL 1971
Baxandall, M., Giotto and the Orators. Humanist Observers of Painting in Italy and the Discovery of Pictorial Composition, Oxford.
BAZIN 1967
Bazin, G., The Museum Age, London, s.a. (ed. princ., Brussels 1967).
BECK & BOL 1981-1982
Beck, H. & Bol, P.C., Antikensammlungen im 18. Jahrhundert, Berlin 1981. ________1982
Beck, H. & Bol, P.C., Forschungen zur Villa Albani: Antike Kunst und die Epoche der
Aufklärung, Berlin 1982.
BELL & WILLETTE 2002
Bell, J. & Willette, T. (ed.), Art History in the Age of Bellori. Scholarship and Cultural
Politics in 17th-Century Rome, Michigan 2002.
BENOIT 1954
Benoit, F., ‘Sarcophages paléochrétiens d’Arles et de Marseille’, Gallia 5 (1954), [suppl.]. BERENSON 1960
Berenson, B., The Italian Painters of the Renaissance (ed. Fontana Library), London / Glasgow 1960 (ed. princ. 1930).
BERG 1967
Berg, J.H. van den, Leven in meervoud. Een metabletisch onderzoek, Nijkerk 1967. BERGVELT 1993-2007
Bergvelt, E. (ed.), Verzamelen: van rariteitenkabinet tot kunstmuseum (Heerlen, Open Universiteit), Houten 1993.
________2007
Bergvelt, E., ‘
The Nation's Mantelpiece. A History of the National Gallery’
,Journal of
the history of collections 19 (2007), 149.
BERGVELT / MEIJERS / VAN WEZEL (etc.) 2008
Bergvelt, E.S. / Meijers D. / Wezel, E. van, ‘National Museums and National Identity
seen from an International Comparative Perspective’, Interdisciplinary research
project, Huizinga Institute, Amsterdam, and Institut für Museumforschung, Berlin,
Project 2008.
BERGK 1867
Berk, T., Poetae Lyrici Graeci, pars III, Lipsiae 1867.
BETH 1955
Beth, E.W., ‘Nieuwentyt’s significance for the philosophy of science’, Synthese Vol.9, 1 (January 1955), 447-453.
BIEBER 1961-1991
Bieber, M., The History of the Greek and Roman Theater, New York 1961 (ed. princ.1939).
________ 1977
Bieber, M., Ancient Copies, Contributions to the History of Greek and Roman Art, New York 1977.
DE BLAAUW 1991
Blaauw, S. de, ‘Papst und Purpur. Porphyr in frühen Kirchenausstattungen in Rom’, Tesserae,
Festschrift Josef Engelmann, Jahrbuch für Antike und Christentum (Ergänzungsband) 18 (1991),
36-51. BLANKERT 1999
Blankert, A. (ed.), Hollands Classicisme in de zeventiende-eeuwse schilderkunst. (exhibition catalogue, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam), Rotterdam 1999.
BLOCH 1963
Bloch, H., ‘The Pagan Revival in the West at the End of the Fourth Century’, in: Momigliano (1963), Chapt VIII, 193-218.
BLUNT 1981
Blunt, A., Art and Architecture in France 1500-1700, London 1981 (ed. princ.1953). BOARDMAN 1954-1994
Boardman, J., ‘Painted Votive Plaques and an Early Subscription from Aegina’, Annual of the
British School in Athens 49 (1954), 183-201
________ 1994
Boardman, J., The diffusion of Classical Art in Antiquity, London 1994.
BOBER & RUBINSTEIN 1986
Bober, P.P. & Rubinstein, R.O., Renaissance Artists and Antique Sculpture, New York 1986. BODEL NIJENHUIS 1840
Bodel Nijenhuis, J.T., Levensbericht van David Pierre Giottin Humbert de Superville, Prentenkabinet Leiden, MS.9, (12 fols., pages not numbered), c.1840.
BOEHRINGER 2001
Boehringer, C., ‘Über die Göttinger Sammlung von Gipsabgüssen antiker Skulpturen’, in: Hoffmann & Maack-Rheinländer, 64-72.
BOLTEN 1985
Bolten, J., Method and Practise. Dutch and Flemish Drawing Books 1600-1700, Landau 1985.
BONHAGEN 1914
Bonhagen, A., Der Stukkateur und Gipser. Umfassend: Die gesammte praktische
Gipsverarbeitung einschliesslich der Arbeitsmethoden des Modellierens und Punktierens sowie die Behandlung der verschiedenen Materialen und Mörtel. Nebst einem Überblick über Stil und Kunst aller Zeiten und einem Anhang brauchbarer praktischer Vorschriften, Leipzig 1914
(reprint München 1987). BOOGERT 1999
Boogert, B. van den (etc.), Rembrandt’s Treasures (exhibition catalogue, Museum het Rembrandt-huis), Zwolle 1999.
BOOM & ROOSEBOOM 1996
Boom, M. & Rooseboom, H. (ed.), A New Art, Photography in the 19th-century (exhibitioncatalogue Rijksmuseum, Amsterdam), Amsterdam 1996.
BOSCHMA 1978
Boschma, C., Willem Bartel van der Kooi en het tekenonderwijs in Friesland, Leeuwarden 1978. BOSMAN 2004
L. Bosman, The power of tradition: Spolia in the Architecture of St. Peter's in the Vatican, Hilversum 2004.
Bowersock, G.W., Hellenism in Late Antiquity, Cambridge 1990.
BRAUNFELS 1965
Braunfels, W. (ed.), Karl der Grosse, Lebenswerk und Nachleben, Persönlichkeit und Geschichte I, Düsseldorf 1965: Schramm, P.E. ‘Karl der Grosse in Lichte seiner Siegel und Bullen, sowie der Bild- und Wortzeugnisse über sein aussehen’, 15-24.
BREDEKAMP 1975
Bredekamp, H., Kunst als Medium sozialer Konflikte. Bilderkämpfe von der Spätantike bis zur Hussitenrevolution, Frankfurt 1975.
BREDIUS, A. 1915-1921
Bredius, A., Künstler-Inventare, I-VII, Den Haag 1915-1921.
BRENDEL 1955
Brendel, O.J., ‘Borrowing from ancient Art in Titian’, The Art Bulletin (The College Art Association of America), XXXVII, 2 (1955), 113-125.
BRINKMANN & BRIJDER 2006
Brinkmann,V. & Brijder, H., ‘KLEUR! bij Grieken en Etrusken ’ (exhibition catalogue Allard Pierson Museum, Amsterdam), Zwolle 2006.
BRINKMANN & WÜNSCHE 2004
Brinkmann,V. & Wünsche, R., Bunte Götter: die Farbigkeit antiker Skulptur : eine Ausstellung
der Staatlichen Antikensammlungen und Glyptothek München : in Zusammenarbeit mit der Ny Carlsberg Glyptotek Kopenhagen und den Vatikanischen Museen, Rom (exhibition catalogue
Glyptothek München), München 2004. BROOS 1948
Broos, H.J.M., Plato’s beschouwing van kunst en schoonheid (diss.), Leiden 1948.
________1948
Broos, H.J.M., ‘Plato en de kunst’, BaBesch 23 (1948), 1-6. BROWN 1981
Brown, P., The Cult of the Saints. Its rise and function in Latin Christianity, Chicago 1981. BRUAND 1959 (edition)
Bruand, Y., Les Sculptures antiques et modernes de la collection Ludovisi Boncompagni
(1621-1901), thesis, École du Louvre, Paris 1959.
BRUGMANS 1913
Brugmans, H., ‘Van raadhuis tot paleis: documenten betreffende den overgang van het Amsterdamsche stadhuis tot Koninklijk Paleis’, Genootschap Amstelodamum (1913) BRÜCHERT 1999
Brüchert, A., Kleine Gypse. Wohnzimmerrezeption antiker Plastik, (exhibition catalogue Tübingen), Tübingen 1999.
BRUMMEL 1951-1959
Brummel, L. ‘De zorg voor kunsten en wetenschappen onder Lodewijk Napoleon’, Publicaties
van het Genootschap voor Napoleontische Studiën 1 (1951), 11-26.
_________1959
Brummel, L., Lodewijk Napoleon en het Koninkrijk Holland (exhibition catalogue Rijksmuseum Amsterdam 1959), Amsterdam 1959.
BRUMMER 1992
Brummer, H.H., ‘On the Julian Program of the Cortile della Statue in the Vatican Belvedere’, in: Winner, M. (ed.) 1992, 67-76.
DE BRUYNE 1953
De Bruyne, E., Geschiedenis van de Aesthetica:
-De Griekse Oudheid. -De Romeinse Oudheid.
Amsterdam 1953. BUIJNSTERS 1967 (edition)
Buijnsters, P.J., Rhynvis Feith. Het Ideaal in de Kunst. Voor het eerst uitgegeven naar de
handschriften. Met een inleiding en aantekeningen door dr. P.J. Buijnsters, Zwolle 1967.
BURCK 1963
BURCKHARDT 1925
Burckhardt, J., Der Cicerone: Eine Anleitung zum Genuss der Kunstwerke Italiens, Leipzig 1925 (ed. princ.1855).
BUREN 1924
Buren, A.W. van, ‘The Technique of Stucco Ceilings at Pompeii’, Journal of Roman Studies 14 (1924), 112-122.
BUTLER 1958
Butler, E.M., The Tyranny of Greece over Germany. A Study of the Influence exercised by Greek Art and Poetry over the great German writers of the 18th, 19th, and 20th centuries, Boston 1958
(ed. princ.1935). BUTT 1980
Butt, J., The poems of Alexander Pope, Suffolk 1980 (ed. princ.1963).
CAIN 1995
Cain, H.U., ‘Gipsabgüsse. Zur Geschichte ihrer Wertschätzung’, Anzeiger des Germanischen
Nationalmuseums, Nürnberg (1995), 200-215.
CAMP 1986
Camp, J.M., The Athenian Agora, Excavations in the Heart of Classical Athens, London 1986. CAREY 2000
Carey, S., ‘The Problem of Totality: Collecting Greek Art, Wonders and Luxury in Pliny the Elder’s Natural History’ Journal of the History of Collections 12 (2000), 1-14.
CASSIRER 1923-1966
Cassirer, E., ‘Eidos und Eidolon. Das Problem des Schönen und der Kunst in Platons Dialogen’,
Vorträge der Bibliothek Warburg herausgegeben von Fritz Saxl, II Vorträge (1922-’23), Leipzig,
1-27. ________ 1966
Cassirer, E., The Philosophy of the Enlightenment, Boston 1966 (ed. princ.1932).
CHADWICK 1981
Chadwick, H., The Early Church, Harmondsworth 1981 (ed. princ.1969).
CHAMBERS 1928
Chambers, F. P, Cycles of Taste, an unacknowledged Problem in Ancient art and Criticism, Cambridge, Mass. 1928.
CHANTELOU 1665
Chantelou, P.F. de, Journal du voyage du Cavalier Bernin en France, (manuscript first published in 1877-84), [tr.] Marjory Corbett under the title: Diary of the Cavaliere Bernini’s Visit to France, Princeton 1985.
CHASE 1958
Chase, F.H., Saint John of Damascus. Writings, New York 1958.
CLARK 1966-1976
Clark, K., Rembrandt and the Italian Renaissance, London 1966.
________ 1976
Clark, K., The Nude, Harmondsworth 1976 (ed. princ.1956).
COK-ESCHER 1984-1991
Cok-Escher, M. J., ‘Allard Pierson Museum, Verzameling gipsafgietsels van museum en instituut’, Mededelingenblad, Vereniging van Vrienden van het Allard Pierson Museum 31 (1984), 3-7. (revised in 1991 by Horst, J.)
________1985
Cok-Escher, J., ‘Een Venus met een veelzijdig verleden’, Mededelingenblad, Vereniging van
Vrienden van het Allard Pierson Museum 33 (1985), 14-19.
COLLINGWOOD 1938
Collingwood, R.G., The Principles of Art, Oxford 1938.
LE COMTE 1702
Le Comte, F., Cabinet des singularitez d’architecture, peinture, sculpture et gravure [etc.] 3 vols, Brussels 1702.
COOK 1960
COPLESTON 1993
Copleston, F., A History of Philosophy, (Vol.II) Medieval Philosophy, New York 1993 (ed. princ.1962).
CORSO 2007
Corso, A., ‘The Art of Praxiteles: The Development of Praxiteles' Workshop and its Cultural Tradition until the Sculptor's Acme (364-I BC)’, Gnomon vol. 79 (2007) 5, 435-438.
COURBY 1923
Courby, F., ‘Les vases grecs à reliefs’, The Journal of Hellenistic Studies 43, 2 (1923), 208-209. CÜPPERS 1984
Cüppers, H. (etc.), Trier Kaiserresidenz und Bisschofssitz
: die Stadt in spätantiker und
frühchristlicher Zeit (exhibitioncataloque Rheinisches Landesmuseum Trier), Mainz
am Rhein 1984.
DALTON 1912
Dalton, O.M., Catalogue of Finger Rings. Early Christian, Byzantine, Teutonic, Medieval and
later, London 1912.
DENUCÉ 1932
Denucé, J., De Antwerpse ‘Konstkamers’, inventarissen van kunstveilingen te Antwerpen in de
16de 17de eeuwen, Amsterdam 1932.
DESCHNER 1974
Deschner, K., Das Kreuz mit der Kirche, eine Sexualgeschichte des Christentums, Düsseldorf /
Wien 1974. DEVISSER 1995 (red.)
Devisser, H., Fiamminghi a Roma, 1508-1608: kunstenaars uit de Nederlanden en het
Prinsdom Luik te Rome tijdens de Renaissance (exhibition catalogue of the Paleis voor Schone
Kunsten, Brussel), Brussel 1995. DICKENS s.a.
Dickens, C., Pictures from Italy / American Notes. By Charles Dickens, London s.a. <Chapman & Hall, Limited> (ed. princ.1846)
VAN DOLEN & MOORMANN 1993
Dolen, H.L. van & Moormann, E.M., Johann Joachim Winckelmann. Een portret in brieven.
Geselecteerd, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Hein L. van Dolen en Eric M. Moormann, Baarn 1993.
DREXEL 1916
Drexel, F., ‘Crustum et Mulsum’, Römisch Germanisches Korrespondenzblatt 9 (1916), 17-22. EDGAR 1909
Edgar, C.C., ‘Greek Moulds’, Catalogue général des antiquités egyptiennes du Musée du Caire, Cairo 1909.
EFFENTERRE 1980
Effenterre, H. van, Le Palais de Mallia et la cité Minoenne: étude de synthèse, Roma 1980. ELSNER 1997
Elsner, J., Art and the Roman Viewer: The Transformation of Art from the Pagan World to
Christianity, Cambridge 1997.
ENGELMANN 1976
Engelmann, J., ‘Zu den Dreifaltigkeitsdarstellungen der Frühchristliche Kunst: gab es im 4. Jahrhundert Anthropomorphe Trinitätsbilder?’, Jahrbuch für Antike und Christentum 19 (1976), 157-172.
ESCH 1969
Esch, A., ‘Spolien. Zur Wiederverwendung antiker Baustücke und Skulpturen im mittelalterlichen Italien’, Archiv für Kulturgeschichte 51 (1969), 1-65.
EIJNDEN, VAN 1787
Eijnden, R. van, ‘Antwoord op de vraag van Teylers Tweede Genootschap voor den jaare MDCCLXXXII uitgeschreven over den nationaalen smaak der Hollandse school in de teken- en schilderkunst’, Verhandelingen uitgegeven door Teylers Tweede Genootschap, vijfde stuk, Haarlem 1787.
Fellmann, B. (ed.), 100 Jahre deutsche Ausgrabungen in Olympia, München 1972. FERNOW 1806
Fernow, C.L., Carstens, Leben und Werke, Leipzig 1806.
FINDLEN 1989
Findlen, P., ‘The Museum: its Classical Etymology and Renaissance Genealogy’, Journal of the
History of Collections 1, no.1 (1989), 59-78.
FIOCCO 1958-1959
Fiocco, G., ‘Il museo imaginario di Francesco Squarcione’, Atti e memorie della Accademia
Patavina di scienze lettere ed arti LXXI, 3 (1958-1959).
FITTSCHEN 1990 (ed.)
Fittschen, K. (ed.), Verzeichnis der Gipsabgüsse des Archäologischen Instituts der
Georg-August-Universität Göttingen. Bestand 1767-1989, Göttingen 1990.
FLAXMAN 1831
Flaxman, J., Lectures on Sculpture, London 1838 (ed. princ.1929).
FOOT & KRAMNICK 1987
Foot, M. & Kramnick, I. (eds.), Thomas Paine Reader, Harmondsworth 1987. FÖRTSCH 1993
Förtsch, R., ‘Die Architekturdarstellungen der Umayadenmoschee und die Rolle ihrer antiken Vorbilder’, Damaszener Mitteilungen, Deutsches Archäologisches Institut Station Damaskus 7 (1993), 177-212.
FOSSI TODOROW 1966
Fossi Todorow, M., I disegni del Pisanello e della sua cerchia, Firenze 1966.
FOSS 1989
Foss, M., On Tour. The British Traveller in Europe, London 1989.
FOWLER 1989
Fowler, B.H., The Hellenistic Aesthetic, Wisconsin 1989.
FREEDBERG 1989
Freedberg, D., The Power of Images: Studies in the History and Theory of Response, London 1989.
FREY 1963
Frey, K. (ed.), Michelagniolo Buonarotti. Quellen und Forschungen, Berlin 1963. FUCHS 1978
Fuchs, R. H., Dutch Painting, London 1978. FUETER 1936
Fueter, E., Geschichte der neueren Historiographie, Berlin 1936 (ed. princ.1911).
FURTWÄNGLER 1896
Furtwängler, A., ‘Ueber Statuenkopien im Alterthum’, 1. Teil, Abhandlungen der Köningliche
Akademie der Wissenschaften 20, 3. Abt. (1896), 529-588.
GAMUCCI 1565
Gamucci, B., Libri quattro dell’antichità della Città di Roma, Venice 1565.
GAZDA 2002
Gazda, E.K., The ancient art of emulation : studies in artistic originality and tradition from
the present to Classical Antiquity, Rome 2002.
GERKAN 1955-1956
Gerkan, A.von, ‘Das Gold des Parthenos’, Wissenschaftliche Zeitschrift der Ernst Moritz Arnt
Universität, Festjahrgang zur 500 Jahrfeier (1955-56), 55-58.
GELSDORF 1994
Gelsdorf, F., ‘Das Wrack. Der antike Schiffsfund von Mahdia’ (exihibition catalogue Rheinische
Landesmuseums Bonn) I, (1994), 759-766.
GEYL 1947-1959
Geyl, P., De Patriottenbeweging 1780-1787, Amsterdam 1947.
_________1959
Geyl, P. Geschiedenis van de Nederlandse Stam [3 Vols], Amsterdam-Antwerpen 1958-59. GIBBON 1960-1966 (edition)
Gibbon, E., The Rise and Fall of the Roman Empire [Abridged by D.M. Low, ed. princ.1960], London (ed. princ.1776).
________1966
Gibbon, E. Memoirs of My Life (ed. G.A. Bonnard), New York 1966 (ed. princ.1779).
GIERSBERGEN 2004
Giersbergen, W. van, ‘Hulpmiddelen bij het tekenonderwijs. De gipscollectie van het
tekengenootschap >Hierdoor tot Hooger< en de academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen te Rotterdam’, Rotterdams Jaarboekje (2004), 206-225.
GILBERT 1977
Gilbert, N.W. ‘A letter of Giovanni Dondi dall’Orologio to Fra Guglielmo Centueri: A
Fourteenth-Century Episode in the Quarrel of the Ancients and the Moderns’, Viator 8 (1977), 299-346.
GIROUARD 1980
Girouard, M., Life in the English Country House, Harmondsworth 1980 (ed. princ.1978).
GODIN 1995-2000
Godin, F.Th.J., 'Een oude passie: Het verzamelen van afdrukken van gesneden stenen',
Mededelingen-blad Vereniging van Vrienden Allard Pierson Museum 62 (1995), 1-9.
_________1997
Godin, F.Th.J., 'Mythos versus Logos: Twee kernbegrippen in het Griekse denken', Tijdschrift voor
Mediterrane Archeologie 18 (1997), 49-58.
_________1999
Godin, F.Th.J., review of: Katrin Kalveram, Die Antikensammlung des Kardinals Scipione Borghese, in: BaBesch (Bulletin Antieke Beschaving) 74 (1999), 271.
_________2000
Godin, F.Th.J. ‘The Multiple Use of Stucco and Plaster in Classical Antiquity’, Essays on
Christian Art and Culture in the Middle East 3 (2000), 63-79.
GOEREE 1682
Goeree, W., Natuurlijk en schilderkonstig ontwerp der menschkunde (etc.), Amsterdam 1682. GOETHE 1890 (edition)
Goethe, J.W., Goethes Werke (Sophien- Ausgabe), Weimar 1890.
GOETHE 1993 (edition)
Goethe, J.W., Italienische Reise, in: Johann Wolfgang Goethe. Sämtliche Werke, Briefe,
Tagebücher und Gespräche, (hrsg. Christoph Michel etc.), Frankfurt am Main 1993.
GOFF 1989
Goff, J. le, Medieval Civilisation 400-1500, New York 1989 (ed. princ.1964). GOLDSTEIN 1965-1996
Goldstein, C., 'Studies in 17th Century French Art Theory and Ceiling Painting', The Art Bulletin 47 (1965), 231-56.
_________ 1996
Goldstein, C., Teaching Art. Academies and Schools of Art from Vasari to Albers, Cambridge 1996.
GOMPES & LIGTELIJN 2008
Gompes, L. & Ligtelijn, M., Spiegel van Amsterdam. Geschiedenis van Felix Meritis, Amsterdam 2008.
GÖTZ 1996
Götz, U., ‘<Sachsen - mein wahres Vaterland> Winckelmanns Aufenthalt in Sachsen - Bedeutung für den Lebensweg des Gelehrten und die Kunstgeschichte’, Antike Welt, Zeitschrift für
Archäologie und Kulturgeschichte 27, 6 (1996), 473-488.
GOULD 1965
Gould, C., Trophy of Conquest. The Musée Napoléon and the Creation of the Louvre, London
1965. GRABAR 1980
Grabar, A., Christian Iconography. A Study of its Origins, London 1980 (ed. princ.1969).
Gräf, B., ‘Die Aufgaben einer Sammlung von Abgüssen nach antiken Skulpturen’,
Museumkunde 4 (1908).
GRAMACCINI 1996
Gramaccini, N., Mirabilia, Das Nachleben antiker Statuen vor der Renaissance, Mainz 1996. GRANDJOUAN 1961-1989
Grandjouan, C., Terracotta’s and plastic Lamps of the Roman Period, Princeton 1961. (The
Athenian Agora, Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens Vol. VI ).
_________ 1989
Grandjouan, C., ‘Hellenistic relief Molds from the Athenian Agora’ (completed by E. Markson and S.I. Rotroff), Hesperia: Supplement XXIII, American School of Classical Studies at Athens (1989), 1-73.
GREENHALGH 1978-1990
Greenhalgh, M., The Classical Tradition in Art, London 1978.
________
Greenhalgh, M., The survival of Roman Antiquities in the Middle Ages, London 1989. ________1990
Greenhalgh, M., What is Classicism?, London 1990. GREENWOOD 1935
Greenwood, L.H.G., Cicero Orator (text and translation in English) Loeb, London / Cambridge
1935.
GREGOROVIUS 1978
Gregorovius, F., Geschichte der Stadt Rom im Mittelalter von V bis zum XVI Jahrhundert,
München 1978 (ed. princ. 1863). GREIFENHAGEN 1963
Greifenhagen, A. von, Beiträge zur antiken Reliefkeramik, Berlin 1963 (Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts. Ergänzungsheft, 21).
GRIJZENHOUT 1999
Grijzenhout, F., Een Koninklijk Museum. Lodewijk Napoleon en het Rijksmuseum 1806-1810, Amsterdam 1999.
GRUEN 1993
Gruen, E.S., Culture and National Identity in Republican Rome, London 1993.
GUARDINI 1948
Guardini, R., ‘Erscheinung und Wesen der Romantik’, Zyklus Tübinger Vorlesungen (1948), 237-249.
GUHL & CASPAR 1848-1853
Guhl, E. & Caspar, J. Denkmäler der Kunst zur Übersicht ihres Entwicklungs-Ganges von den
ersten künstlerischen Versuchen bis zu den Standpunkten der Gegenwart (erster Band), Stuttgart
1848-1853. GURLITT 1798
Gurlitt, J., Ueber die Gemmenkunde. Zur Ankündigung einer Schulfeierlichkeit im Kloster
Bergen am 29. März um 2 Uhr und am 30.März um halb 2 Uhr von J.Gurlitt, Professor und Director der Schule zu Kloster Bergen, Magdeburg 1798.
GUSSEN 1955
Gussen, P.J.G., Het leven in Alexandrië volgens de cultuur historische gegevens in de
Paedagogus Boek II en III van Clemens Alexandrinus (diss.), Leiden 1955.
GUTFLEISCH & MENZHAUSEN 1989
Gutfleisch, B. & Menzhausen, J., ‘How a Kunstkammer should be formed’, Journal of the
History of Collections 1, no.1 (1989), 3-32.
GOULD 1965
Gould, C., Tropy or Conquest: The Musée Napoléon and the Creation of the Louvre, London 1965.
DE HAAS 1941
Haas, C.M. de, David Pierre Giottin Humbert de Superville (diss.), Leiden 1941. HALLETT 2005
Hallett, C.H., The Roman Nude. Heroic Portrait Statuary 200 B.C. - A.D. 300, Oxford 2005. HAMILTON 2000
Hamilton, R., Treasure Map: A Guide to the Delian Inventories, Michigan 2000.
HANNESTAD 1994
Hannestad, N., ‘Tradition in Late Antique Sculpture, Conservation, Modernization, Production’,
Acta Jutlandica 69: 2 (1994).
HARSKAMP 1976
Harskamp, J.T., Individualisme en idolatrie: de problematiek van creatieve ontmoediging [..], (diss.), Amsterdam 1976.
HARTMANN 1929
Hartmann, H.R., Kirche und Sexualität. Der Wandel der Erotik, Rudolstadt (Thü.) 1929.
HASKELL 1993
Haskell, F., History and Its Images. Art and the Interpretation of the Past, Yale 1993.
HASKELL & PENNY 1982
Haskell, F. & Penny, N., Taste and the Antique. The Lure of Classical Sculpture 1500-1900, Yale 1982.
HAYWARD 1973
Hayward, J.F., ‘Jacopo da Strada, XVI Century Antique Dealer’, Art at Auction. The year at
Sotheby Parke Bernet, (1971-72), New York (1973), 68-73.
HAZLITT 1947
Hazlitt, W., The Spirit of the Age, London / New York / Toronto 1947 (ed. princ.1825).
HEATHER 2006
Heather, P., The Fall of the Roman Empire. A New History of Rome and the Barbarians, Oxford 2006.
HECKSCHER 1936-1938
Heckscher, W.S., Die Romruinen. Die geistigen Voraussetzungen ihrer Wertung im Mittelalter
und in der Renaissance (diss.) Würzburg 1936.
________1937-1938
Heckscher, W.S., ‘Relics of Pagan Antiquity in Medieval Settings’, Journal of the Warburg and
Courtauld Institutes 1 (1937-1938), 204-220.
HELLER 1981
Heller, A., Renaissance Man, Boston 1981 (ed. princ.1967).
HELMBERGER & KOCKEL 1993
Helmberger, W. & Kockel, V. (ed.), Rom über die Alpen tragen. Fürsten sammlen antike
Architektur: Die Aschaffenburger Korkmodelle, Arcos 1993.
VAN HELSDINGEN 1971
Helsdingen, H.W. van, ‘Histories’ en ‘peindre’, Poussins opvattingen over kunst in het licht van
de discussies in de Franse kunstlitteratuur in de tweede helft van de zeventiende eeuw (diss.),
Rotterdam 1971. HERES 1971-1989
Heres, G., ‘Dactyliotheken der Goethe Zeit’, Forschungen und Berichte 13 (1971), 59-74. _________1989
Heres, G., ‘Zu einer Ansicht der Dresner Abguβsammlung aus dem Jahre 1857’, Beiträge zur
Ikonographie und Hermeneutik, Festschrift für Nicolaus Himmelmann (Beihefte der Bonner
Jahrbücher Band 47), Mainz 1989. HERINGA 1976
Heringa, J., ‘Die Genese von Gemmae Antiquae Caelatae’, BAbesch 51 (1976), 75-91. HERMANN 1972
Hermann, H.V., Olympia, Heiligtum und Wettkampfstätte [As quoted in Schiering (1991)]. HIBBERT 1987
Hibbert, C., The Grand Tour, London 1987
HIGGINS 1967
Higgins, R.A., Greek Terracottas, New York 1967. HIMMELMANN 1976-1989
_________1989
Himmelmann, N., ‘Ein Plädoyer für Gipsabgüsse’ in: ‘Herrscher und Athlet. Die Bronzen von Quirinal’ (exhibition catalogue Bonn 1989), 185-198.
HO 1994
Ho, E.Y.C., ‘Edward Gibbon, Historian of the Roman Empire’, Intellectus (nr.30 April-June 1994), see: <http://alumnus.caltech.edu/~zimm/gibho1.html>.
HOFFMANN & MAACK-RHEINLÄNDER 2001 (ed.)
Hoffmann, D. & Maack-Rheinländer, K., >>Ganz für das Studium angelegt<< Die Museen,
Sammlungen und Gärten der Universität Göttingen, Göttingen 2001.
HOFSTEDE DE GROOT 1906
Hofstede de Groot, C., Die Urkunden über Rembrandt (1575-1721), Den Haag 1906. HOGARTH 1753
Hogarth, W. The Analysis of Beauty, London 1753.
HOLST 1967
Holst, C. von, Creators Collectors and Connoisseurs. The Anatomy of Artistic Taste from Antiquity to the Present Day, London 1967.
HOMMES 1999
Hommes, U., Marc Aurel : der Reiter auf dem Kapitol, München 1999.
HONOUR 1975
Honour, H., Neo-classicism, Harmondsworth 1975 (ed. princ.1968).
HOORN 1930
Hoorn, G. van, Het portret bij de Romeinen, Amsterdam 1930. HORN 2000
Horn, H.J., The Golden Age revisited. Arnold Houbraken’s Great Theatre of Netherlandish
Painters and Paintresses, Doornspijk 2000.
HOUBRAKEN 1718
Houbraken, A., De Groote Schouburgh der Nederlandtsche Konstschilders en Schilderessen (..),
Amsterdam 1718. HOUGHTON 1942
Houghton, W.A., ‘The English Virtuoso in the 17th Century’, Journal of the History of Ideas 3 (1942), 51-73.
HÜLSEN 1921
Hülsen, C., Das Speculum Romanae Magnificentiae des Antonio Lafreri (1920), Collectanea variae doctrinae Leoni S. Olschki, München 1921, 121-170.
HUMBERT DE SUPERVILLE 1817
Humbert de Superville, D.H.P., Projet d’un musée classique de la statuaire ancienne au moyen
des jets en plâtre (1817), Leiden Prentenkabinet, MS. II, HdS Suppl. [35 fols.].
IMMERZEEL 1998
Immerzeel, M. (etc.), ‘Syrian Icons and Wall-paintings’, Essays on Christian Art in the
Middle-East I Leiden, (1998), 56-72.
JANSON 1985
Janson, H., A History of Art. A Survey of the Visual Arts from the Dawn of History to the Present Day, London 1985 (ed. princ. 1962).
JENKINS 1992
Jenkins, I., ‘<<Gods without Altars>>: The Belvedere in Paris’, in: Winner, M, Andraea, B., Pietrangeli, C.: Il Cortile delle Statue, Der Statuenhof des Belvedere im Vatikan, Akten des internationalen Kongresses zu Ehren von Richard Krautheimer Rom, 21.-23. Oktober 1992, Mainz, 1998, 459-469.
JORDAN 1874
Jordan, H., Forma Urbis Romae Regionum XIII, Berlin 1874.
JUCKER 1950
Jucker, H., Vom Verhältnis der Römer zur bildenden Kunst der Griechen, Frankfurt 1950.
KAHN 1982
Khan, H.I., Mental Purification / Dreams and Revelations. The Sufi Message (Vol. 4), Delhi 1982.
KAISER-MINN 1981
Kaiser-Minn, H., ‘Die Erschaffung des Menschen auf den spätantiken Monumenten des 3. und 4. Jahrhunderts’, Jahrbuch für Antike und Christentum (Ergänzungsband) 6 (1981), 1-139.
KALVERAM 1995
Kalveram,
K., Die Antikensammlung des Kardinals Scipione Borghese (Römische Studien
der Bibliotheca Hertziana Band 11), Worms am Rhein 1995.
KANT 1784
Kant, I., ‘Was ist Aufklärung?’, Berlinische Monatschrift; Dezember-Heft (1784), 481-494; (also see edition by E. Bahr, Stuttgart 1974)
KÄSTNER 1929
Kästner, K.W., Das Münster in Essen, Essen 1929.
DE KEIZER 1983
Keizer, M. de, Rapport van de resultaten van het onderzoek aan de gipsen afgietsels van het
Allard Pierson Museum te Amsterdam (Instituut Collecties Nederland = Netherlands Institute for
Cultural Heritage), Amsterdam 1983. KELLER 2001
Keller, U., ‘Visual Difference: Picture Atlases from Winckelmann to Warburg and the Rise of Art History’, Visual Resources 17 (2001), 179-199.
KEMPERS 1992-2007
Kempers, B., Painting, Power and Patronage : the rise of the professional artist in the Italian Renaissance, Harmondsworth 1992.
_________2007
Kempers, B., ‘Tot verbeelding sprekende beelden: de permanente renaissance van het theater van de oudheid’, Beeld voor Beeld. Klassieke cultuur in prent (tentoonstellingscatalogus
Allard Pierson Museum, Amsterdam 2007), 61-72. KEULS 1974-1978
Keuls, E.C., ‘Plato on Painting’, American Journal of Philology 95 (1974), 100-127. __________1978
Keuls, E.C., Plato and Greek Painting, Leiden 1978.
KINGERY / VANDIVER / PRICKETT 1988
Kingery, W.D. / Vandiver, P.B. / Prickett, M., ‘The beginnings of pyrotechnology, part II: Production and use of Lime and Gypsum Plaster in the pre-pottery Neolithic East’, Journal for
Field Archaeology 15 (1988), 219-244.
KINNEY 1997-2001
Kinney, D., ‘Spolia. Damnatio and renovatio memoriae’, Memoirs of the American Academy
in Rome 42 (1997), 117-148.
__________2001
Kinney, D., ‘Roman Architectural Spolia’, Proceedings of the American Philosophical Society 145 (2001), 138-161.
KLEIN 1972
Klein, R., Der Streit um den Victoriaaltar: die dritte Relatio des Symmachus und die Briefe des
Mailänder Bisschof Ambrosius, Einführung, Text, Übersetzung und Erläuterungen, Darmstadt
1972. KLESSMANN 1971
Klessmann, R., Gemäldegalerie Berlin, Essen 1971.
KLOTZ 1768
Klotz, C.A., Ueber den Nutzen und Gebrauch der alten geschnittenen Steine und ihrer Abdrücke, Altenburg 1768.
KNOEF 1943
Knoef, J., Tusschen Rococo en Romantiek, ‘s-Gravenhage 1943.
KNOLL 1995
Knoll, K., Treus Versuche zur antiken Polychromie und Ankaüfe farbiger Plastik, in: G.Elsner and K. Knoll, Das Albertinum vor 100 Jahren – die Skulpturensammlung Georg Treus. Zur
Erinnerung an die Eröffnung der Sammlung der Originalbildwerken am 22. Dezember 1894,
Dresden 1994 (exhibitioncatalogue of the Albertinum in Dresden 18 XII 1994 – 12 III 1995). KNOLLE 1979-1983
Knolle, P., ‘De Amsterdamse stadstekenacademie, een 18de-eeuwse ‘oefenschool’ voor modeltekenaars’, Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek 30 (1979), 1-41.
_________ 1983
Knolle, P. ‘Het departement der tekenkunde van Felix Meritis’, Documentatieblad Werkgroep
Achttiende Eeuw 15 (1983), 141-196.
KNOWLES 1831
Knowles, J., The Life and Writings of Henry Fuseli, London 1831.
KOCKEL & GRAEPLER 2006
Kockel, V. & Graepler, D., Daktyliotheken: Götter & Caesaren aus der Schublade: Antike
Gemmen in Abdrucksammlunge des 18. und 19. Jahrhunderts, München 2006.
KOEVOETS 1983
Koevoets, B., ‘De beeldenstorm op het gipsafgietsel’, Museumvisie 7, nr. 4 (1983), 103-105. KRAUTHEIMER & KRAUTHEIMER-HESS 1956
Krautheimer, R. & Krautheimer-Hess, T., Lorenzo Ghiberti, Princeton 1956. KRISELEIT 1977-1980
Kriseleit, I., ‘Griechischer Schmuck aus vergoldetem Ton’, Forchungen und Berichte Staatliche
Museen zu Berlin 18 (1977), 13-20.
________1980
Kriseleit, I., ‘Antike Guss- und Treibformen’, Forschungen und Berichte Staatliche Museen zu
Berlin, Jubiläums-Band 150 Jahre StaatlicheMuseen zu Berlin 20/21 (1980) 189-198.
KUNZE 1959
Kunze, E., Neue deutsche Ausgrabungen im Mittelmeergebiet und im Vorderen Orient, Berlin 1959.
KURTZ 2000
Kurtz, D., ‘The Reception of Classical Art in Britain. An Oxford story of plaster casts from the Antique’, Studies in the History of Collections ! (BAR British Series 308, 2000), Oxford , 1-472. KYRIELEIS 1975
Kyrieleis, H., Bildnisse der Ptolemäer, Berlin 1975 (Archäologische Forschungen, Bd. 2). LADENDORF 1953
Ladendorf, H., 'Antikenstudium und Antikenkopie. Vorarbeiten zu einer Darstellung ihrer
Bedeutung in der mittelalterlichen und neueren Zeit', Abhandlungen der Sächsische Akademie der
Wissenschaften zu Leipzig, Philol. hist. Klasse 46, 2 (1953), 1-190.
LANDWEHR 1985-1990
Landwehr, C., Die antiken Gipsabgüsse aus Baiae: griechische Bronzestatuen in Abgüssen
römischer Zeit, Berlin 1985 (Archäologische Forschungen, Band 14).
_________ 1990
Landwehr, C., ‘Van het Griekse originele bronzen beeld over het gipsafgietsel naar de Romeinse marmerkopie’, (exhibition catalogue: Eeuwige steen, van Nijl tot Rijn, groeven en prefabricatie), Brussel 1990, 143-161.
LANGE 1951
Lange, K. König Echnaton und die Amarna-Zeit, die Geschichte eines Gott-Kindes, München 1951.
LANE-FOX 1986
Lane-Fox, R., Pagans and Christians, Harmondsworth 1986.
LAUB 1991
Laub, P., ‘Wahrnehmung und Wahrheit. Überlegungen zum Bedeutungswandel von
‘Sinnlichkeit’ im Klassizismus’, Künstlerleben in Rom, Berthel Thorvaldsen (1770-1844) der
dänische Bildhauer und seine deutschen Freunde, (exhibition catalogue Germanisches National
Museum Nürnberg), Nürnberg 1991, 241-248. LAZZARINI & MOSCHETTI 1908
Lazzarini, V. & Moschetti, A., ‘Documenti relativi alla pittura padovana del secolo XV’, Archivio Veneto, n.s., 8, no. 15 (1908), 72-122.
DE LEEUW 1984
Leeuw, R. de, Herinneringen aan Italië. Kunst en toerisme in de 18de eeuw, Zwolle 1984. LEGNER 1985
Legner, A., Ornamenta ecclesiae: Kunst und Künstler der Romanik (exhibition catalogue of the Schnütgen-Museum in the Josef-Haubrich-Kunsthalle), Cologne 1985.
LEHOUX 1966
Lehoux, F., Jean de France, Duc de Berri, sa vie, son action politique (1340-1416), I, Paris 1966.
LEÓN 1993
León, P., in: S.F. Schröder, Katalog der antiken Skulpturen des Museo del Prado in Madrid, I, Mainz 1993, 1-39.
LEWIS 1961
Lewis, L., Connoisseurs and Secret Agents in Eighteenth Century Rome, London 1961.
LEIPEN 1971
Leipen, N., Athena Parthenos, a Reconstruction, Toronto 1971.
LIEBENWEIN 1977
Liebenwein, W., Studiolo, die Entstehung eines Raumtyps und seine Entwicklung bis um 1600, Berlin 1977.
LIGHTBOWN 1986
Lightbown, R.W., Mantegna, Oxford 1986.
LIPPOLD 1923
Lippold, G., Kopien und Umbildungen griechischer Statuen, München 1923.
LOCHER 1978
Locher, J.C. ‘Het fotoportret; kunst en volkskunst’, Vormgeving en structuur. Over
kunstbeschouwing in de negentiende en twintigste eeuw, Amsterdam 1978.
LOHUIZEN-MULDER 1990
Lohuizen-Mulder, M. van, ‘Stuccoes in Ravenna, Poreč and Cividale of Coptic Manufacture’,
BABesch 65 (1990), 139-156.
LONGFORD 1976
Longford, E., Byron, London 1976.
LOWRY 1952
Lowry, B., 'Notes on the "Speculum Romanae Magnificentiae" and related Publications', The Art
Bulletin 34 (1952), 46-50.
LUCAS 1962
Lucas, A., Ancient Egyptian Materials and Industries, London 1962 (ed. princ.1926).
LUNSINGH SCHEURLEER 1976-1995
Lunsingh Scheurleer, R.A., ‘Ptolemies?’, in: H. Maehler & V.M. Strocka (eds.), Das
ptolemäische Ägypten, Akten des internationalen Symposions 27.-29. September 1976 in Berlin,
Mainz 1976, 1-7. _________ 1984
Lunsingh Scheurleer, R.A., ‘A note on two casts in the Allard Pierson Museum Amsterdam’,
Studi e materiali istituto di archeologia universita di Palermo, 5, Alessandria e il mondo ellenistico-romano, studi in onore di Achille Adriani (1984), 359-362.
_________1995
Lunsingh Scheurleer, R.A., ‘Pleisterbeelden in Amsterdam’, Collecties. Jaarboek 1995 van de
Universiteit van Amsterdam, Amsterdam 1995, 40-49.
LUNSINGH SCHEURLEER 1953
Lunsingh Scheurleer, Th.H. ‘De inrichting van het Koninklijk Paleis te Amsterdam onder Lodewijk Napoleon’, Publicaties van het Genootschap voor Napoleontische Studiën 4 (1953) 243-260.
MACKAY QUYNN 1945
MacKay Quynn, D., ‘The Art Confiscation of the Napoleonic Wars’, The American Historical
Review 9 (1944 / 45), 437-460.
MACMULLEN 1997
MacMullen, R., Christianity and Paganism in the Fourth and Eighth Centuries, Yale 1997. MAK 1999
Mak, G., ‘Een broedplaats van de nieuwe tijd’, in: Austen 1999. MANNHEIM 1927
Mannheim, K., ‘Das konservative Denken’, Archiv für Sozialwissenschaft und Sozialpolitik 57 (1927), 2 vols., 68-142 / 470-495.
MANDER 1604
Mander, K.van, Het schilderboeck: Den grondt der edel vry schilder-const: waer in haer ghestalt, aerdt ende wesen, de leerlustighe jeught in verscheyden deelen in rijm-dicht wort voor
ghedraghen, Haarlem 1604. [tr.] Elisabeth Honig under the title: The Foundation of the Noble Free Art of Painting, Den Haag 1985 (private edition kept in the library of the ‘Rijksbureau voor
Kunsthistorische Documentatie’, Den Haag). MANDER ed. MIEDEMA 1994-99 (edition)
Mander, K. van, The lives of the illustrious Netherlandish and German painters. Karel van
Mander; preceeded by the lineage circumstances and place of birth, life and works of Karel van Mander, painter and poet and likewise his death and burrial; edited by Hessel Miedema, 6 Vols.,
Doornspijk 1994-1999. MARCHANT 1792
Marchant, N., A Catalogue of One Hundred Impressions from Gems, engraved by Nathaniel
Marchand, London 1792.
MARIETTE 1750
Mariette, P.J., Traité des Pierres Gravées, Paris 1750.
MARTIN 1966
Martin, R. (etc.), Architektur der Welt. Griechenland, Fribourg 1966.
MARTINET / DELOYE 1992
Martinet, G. / Deloye, F. (etc.), ‘Caracterisation des mortiers pharaoniques des temple d’Amon à Karnak’, Bulletin de liason des laboratoirs des ponts et chaussées 181 (1992), 39-45.
MARTINET 1790
Martinet, J.F., Katechismus der Natuur 1790. MARVINE 1989
Marvine, M., ‘Copying in Roman Sculpture: The Replica Series’, Studies in the history of art vol. 20 (1989), 29.
MATTUSCH 2005
Mattusch, C.C., The "Villa dei Papiri" at Herculaneum : life and afterlife of a sculpture
collection, The J. Paul Getty Museum 2005.
MCCULLOCH 1932
McCulloch, J.A., Medieval Faith and Fable, London 1932.
MEDICI (Inventory) 1553
Cosimo Cinti (ed.), La prima reggia di Cosimo I de’Medici nel Palazzo gia della Signoria di
Firenze, Florence 1893.
________
Medici inventory, Florence 1456 Eugene Müntz (ed.), p.93: Una Nostra Donna di gesso di
relievo, fol.10.
MEISS 1969
Meiss, M., French Painting in the Time of Jean de Berry, London 1969 (ed. princ.1967).
MERZ 1851, see: GUHL 1848-53 MEURS 2000-2002
Meurs, M., ‘De gipscollectie van het Rijksmuseum: opkomst en verval van een hulpmiddel voor het Nederlandse kunstonderwijs’, Bulletin van het Rijksmuseum 48, nr. 3 (2000), 200-229.
________2002
Meurs, M., ‘De gipscollectie van het Rijksmuseum II: opkomst en verval van een hulpmiddel voor het Nederlandse kunstonderwijs’, Bulletin van het Rijksmuseum 50, nr. 2 (2002), 265-292.
MEIJER 1973
Meyer, K.H., Studien zum Steinschnitt des 17. und der ersten Hälfte des 18. Jahrhunderts (diss.) Hamburg 1973.
MIEDEMA, H. zie: Van Mander MIEDEMA 1996
Miedema, N.R., Die "Mirabilia Romae": Untersuchungen zu ihrer Überlieferung mit Edition
der deutschen und niederländischen Texte, Tübingen 1996.
MIJNHARDT 1978-1983
Mijnhardt, W.W., ‘Veertig jaar cultuurbevordering: Teylers Stichting 1778-±1815’, ‘Teyler’
1778-1978. Studies en bijdragen over Teylers Stichting naar aanleiding van het eeuwfeest,
Haarlem / Antwerpen 1978, 65-71. ________ 1983
Mijnhardt, W.W., ‘Het Nederlandse genootschap in de achttiende en vroege negentiende eeuw’,
De Negentiende Eeuw 7, nr.2 (1983), 76-101.
MÖBIUS 1964
Möbius, H., ‘Alexandria und Rom, Bayerische Akademie der Wissenschaften,
Philosophisch-Historische Klasse, Abhandlungen Neue Folge 59 (1964), 1-45.
MOES & BIEMA 1909
Moes, E.W. & Biema, E. van De Nationale Konst-Gallery en het Koninklijk Museum. Bijdrage
tot de Geschiedenis van het Rijksmuseum, Amsterdam 1909.
MOMIGLIANO 1963
Momigliano, A. (ed.), The conflict between paganism and Christianity in the fourth century, Oxford 1963.
MOMMSEN 1905
Mommsen, Th., Reden und Aufsätze, Berlin 1905.
MORITZ 1956
Moritz, A., Deutsche Goldschmiedezeitung, 1. Januar (1956), 10-13.
MORRITT 1914 (edition)
Morritt, J.B.S., Letters of John B.S. Moritt of Rokeby. Description of Journeys in Europe and
Asia Minor in the Years 1794-1796 (edited by G.E. Marindin), London 1914.
MOSKAL 1996
Moskal, J., Travel Writings (vol.8) The Novels and Selected Works of Mary Shelley, London 1996.
MULLER 1977-1989
Muller, J.M., ‘Rubens Museum”, The Art Bulletin 59 (1977), 571-58. ________ 1989
Muller, J.M., Rubens: The Artist as Collector, Princeton N.J. 1989.
MÜLLER 1907
Müller, A.V., Die “hochheilige Vorhaut Christi” im Kult, Berlin 1907.
MUENSTERBERGER 1994
Muensterberger, W., Collecting an unruly Passion, Psychological Perspectives, Princeton, New Jersey 1994.
NAU 1966
Nau, E., ‘Meisterwerke Staufischer Glyptik. Beitrage zur Staufische Renaissance’,
Schweizerische Numismatische Rundschau 45 (1966), 145-171.
NETTO-BOL
Netto-Bol, M.M.L., The So-called Maarten de Vos Sketchbook of Drawings after the Antique, (Kunsthistorische Studiën van het Nederlands Instituut te Rome, deel IV), Den Haag 1976. NEUDECKER 1988
Neudecker, R., Die Skulpturenausstattung römischer Villen in Italien, Mainz am Rhein 1988. NICHOLLS 1952
Nicholls, R.V., ‘Type Group and Series, a Reconstruction of some Coroplastic Fundamentals’,
Annual of the British School at Athens 47 (1952), 217-226.
NICHOLSON 1960
Nicholson, H., The Age of Reason (1700-1789), London 1960.
NIEMEIER 1985
Niemeier, J.P., Kopien und Nachahmungen im Hellenismus, Bonn 1984 (diss.).
Nieuwentyt, B. Regt gebruik der Werelt-Beschouwingen ter overtuiginge van ongodisten en
ongelovigen, Amsterdam 1715.
__________ 1719-20
The religious philosopher or the right use of contemplating the works of the creator, 3,
London 1719-20. NOCHLIN 1971
Nochlin, L., Realism, Harmondsworth 1971.
NICK 2002
Nick, G., Die Athena Parthenos. Studien zum griechischen Kultbild und seine Rezeption, Mainz
2002
NIJENHUIS ca.1849
Nijenhuis, J.T.B., Levensberigt van David Pierre (Giottin) Humbert de Superville, Ms.9, Leiden
Prentenkabinet, 12 fols., not paginated, ca.1849. ODONI (Inventory) 1555
Inventar des Nachlasses des Alvise Odoni, aus dem Nachlass Gustav Ludwigs. Kunsthistorisches Institut, Florence, Italienische Forschungen 4-5, Berlin 1911, 56-74.
OFFERHAUS 1979
Offerhaus, J., ‘Van Isaac en Apollo. De prijswinnende tekeningen van de Amsterdamse stadstekenacademie’, Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek 30 (1979), 43-78.
OHLY 1953
Ohly, D., Griechische Goldbleche des 8. Jahrhunderts, Berlin 1953.
OPPERMANN 1983
Oppermann, H., Römische Wertbegriffe, Darmstadt 1983.
ORNSTEIN 1975
Ornstein, M., The Rôle of Scientific Societies in the 17th Century, Chicago 1975.
OVERBECK 1866
Overbeck, J.A., Pompeii in seinen Gebäuden, Alterthumern und Kunstwerken, Leipzig 1866. PAGENSTECHER 1901-1913
Pagenstecher, R., Die calenische Reliefkeramik, Berlin 1901.
________ 1913
Pagenstecher, R., Expedition Ernst von Sieglin, (Hrsg.) Ernst von Sieglin, 2, 3, Leipzig 1913. PANOFSKY 1921-1965
Panofsky, E., Dürers Stellung zur Antike, Augsburg 1921.
________1946
Panofsky, E. Abbot Suger. On the Abbey Church of St.-Denis and its art treasures, Princeton 1946.
________1955a
Panofsky, E., Meaning in the Visual Arts, New York 1955.
________1955b
Panofsky, E., An Introduction to the Study of Renaissance Art, New York 1955.
________1965
Panofsky, E., Renaissance and Renacences in Western Art, Stockholm 1965 (ed. princ.1960). PARSLOW 1995
Parslow, C.C.,
Rediscovering antiquity : Karl Weber and the excavation of
Herculaneum, Pompeii, and Stabiae, Cambridge 1995.
PASTOR 1891-1953
Pastor, L. von, History of the Popes, from the Close of the Middle Ages, London 1891-1953. PAZAUREK 1932
Pazaurek, G.E., ‘Glas und Gemmenschnitt im ersten Jahrtausend’, Belvedere, Monatschrift für
Sammler und Kunstfreunde 2 (1932), 1-22.
PENNY 1993
Penny, N., The Materials of Sculpture, Yale 1993.
PERONI 1969
Peroni, A., ‘Gli stucchi decorative della basilica G. Salvatore in Brescia. Appunti per un aggiornamento critico nell’ambio dei problemi dell’arte alto medievale’, Kolloquium über
frühmittelalterliche Skulptur, I: Vortragstexte (Universität Heidelberg, Institut für Ur- und
Frühgeschichte), Mainz (1969), 25-45. PETRY 1983-1984
Petry, C. F., ‘Reliefs et inscriptions antiques dans les églises chrétiennes’, Les Dossiers / Histoire
et Archéologie 79 [decembre-janvier], (1983-1984), 48-60.
PEVSNER 1940
Pevsner, N., Academies of Art Past and Present, Cambridge 1940. PFANNER 1989
Pfanner, M., ‘Über das Herstellen von Porträts. Ein Beitrag zu Rationalisierungsmassnahmen und Produktions mechanismen von Massenware im späten Hellenismus und in der römischen
Kaiserzeit’, Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts, Bd. 104 (1989), 157-257. PFROMMER 1993
Pfrommer, M., ‘Roots and Contacts: Aspects of Alexandrian Craftsmanship’, Alexandria and
Alexandrianism, Papers Delivered at a Symposium Organized by The J. Paul Getty Museum and The Getty Center for the History of Art and the Humanities and held at the museum April 22-25, 1993, The J. Paul Getty Museum Malibu, California (1993), 171-189.
PIJZEL-DOMISSE 2008
Pijzel-Domisse, H.H., ‘Het Museum en de School voor Kunstnijverheid in de periode 1877-1926’, in: M. van de Weerd & J. Spee (ed.), Pleisterbeelden het Bewaren Waard, Symposium
georganiseerd door de Academie Beeldende Kunsten Maastricht op 16 oktober 2008, 99-110.
PILES 1681
Piles, R. de, Dissertation sur les ouvrages des plus fameux peintres, Paris 1681. PLATZ-HORSTER 1979
Platz-Horster, G., ‘Zur Geschichte der Berliner Gipssammlung’, Berlin und die Antike, Erganzungsband zum Ausstellungskatalog, Berlin 1979, 276ff.
PLUCHE 1732
Pluche, A. Spectacle de la Nature ou entretiens sur les particularités de l’histoire naturelle (1732); Schouwtoneel der Natuur of Samenspraken (..). The translation in English under the title: Spectacle de la nature: or, Nature display’d. : Being discourses on such particulars of
natural history (..) [4 Vols] 1740-1747.
POLLIT 1965-1986
Pollit, J.J., The Art of Greece 1400-31 BC., New Jersey 1965.
________1974
Pollit, J.J., The Ancient View of Greek Art Criticism. History and Terminology, Yale 1974. ________1978
Pollit, J.J. ‘The impact of Greek Art on Rome’, Transactions of the American Philological
Association Vol.108 (1978), 155-174.
________1986
Pollit, J.J., Art in the Hellenistic Age, Cambridge 1986.
POMPONIUS GAURICUS 1504
Pomponius Gauricus, De sculptura, Florence 1504 (later editions by Brockhaus 1886, or Klein 1969).
PONGER 1942
Ponger, C.S., Katalog der griechischen und römischen Skulptur, der steinernen Gegenstände und
Stuckplastik im Allard Pierson Museum zu Amsterdam (diss.), Amsterdam 1942.
PORCK 1976
Porck, H.J., De Maatschappij van Verdiensten Felix Meritis (doctoraalscriptie Vrije Universiteit Amsterdam), 1976.
PORTER 1991
Porter, D., Haunted Journeys: Desire and Transgression in European Travel Writing, Princeton 1991.
POTTS 1994
Potts, A.,
Flesh and the ideal: Winckelmann and the origins of art history, Yale 1994.
PRÜCKNER 1968
QUYNN 1944
Quynn, D.M. , ‘The Art Confiscations of the Napoleonic Wars’ The American Historical
Review (1944), 437.
RADEMACHER 1905
Rademacher, L., ‘Venus in Ketten’, Westdeutsche Zeitschrift für Geschichte und Kunst 24 (1905), 219-314.
REEDER WILLIAMS 1976
Reeder Williams, E., ‘Ancient clay impressions from Greek Metalwork’, Hesperia 45 (1976), 41-66.
REHM see: Winckellmann 1968 REINSBERG 1980
Reinsberg, C., Studien zur hellenistischen Toreutik (diss.), Hildesheim 1980.
REITSMA 1983-1987
Reitsma, H., ‘De Beginjaren van Felix Meritis 1777-1795’, Documentatieblad Werkgroep
Achttiende Eeuw 15 (1983), 101-140.
________ 1987
Reitsma, H., ‘Achtbare Heren’ en ‘Vriendelijke Verkering’. Regenten en Genootschappen in Amsterdam 1750-1800’, Werkgroep Elitis Bulletin 8 (1987), 35-49.
REYNAERTS 2000
Reynaerts, J.A.H., ‘Het karakter onzer Hollandse school’. De Koninklijke Akademie van Beeldende Kunsten van Amsterdam 1817-1870 (diss.), Amsterdam 2000.
VAN RHEEDEN 2001-2004
Rheeden, H. van, ‘The Rise and Fall of the Plaster-cast collection at The Hague Academy of Fine Arts (1920-1960). A personal enterprise of the Dutch dilettante and classicist, Constant Lunsingh Scheurleer’, Journal of the History of Collections 13 no.2 (2001), 215-229.
________2001
Rheeden, H.van, ‘De lotgevallen van het gipsmuseum (1920-1960). Een persoonlijke onderneming van de verzamelaar en classicus Constant Willem Lunsingh Scheurleer (1881-1941)’, Jaarboek die Haghe (2004), 76-114.
RICHTER 1970-1971
Richter, G.M.A., ‘An Aristocheiton from Baiae’, American Journal of Archaeology 74 (1970), 296-297.
________ 1971
Richter, G.M.A., The Engraved Gems of the Greeks, Etruscans and Romans II, London 1971.
RIEBESELL 1989
Riebesell, Chr., Die Sammlung des Kardinal Alessandro Farnese : ein "studio" für Künstler und Gelehrte, Weinheim 1989.
RIEMENSCHNEIDER 1986
Riemenschneider, U., Pompejanische Stuckgesimse des Dritten und vierten Stils,
Frankfurt am Main1986.
RIONNET 1996
Rionnet, J., L’Atelier de moulage du musée du Louvre (1794-1928), [Notes et documents des musées de France 28], Paris 1996.
ROEDER 1941
Roeder, G., ‘Lebensgrosse Tonmodelle aus einer altägyptischen Bildhauers-werkstatt’ Jahrbuch
der Preussischen Kunstsammlungen LXII (1941), 145-170.
ROOS 1800
Roos, C.S., Historische beschrijving van het gebouw der Maatschappij Felix Meritis, Amsterdam 1800.
ROSEN & ZERNER 1984
Rosen, C. & Zerner, H., Romanticism and Realism. The Mythology of Nineteenth Century Art, London / Boston 1984.
ROSENBLUM 1967
Rosenblum, R., Transformations in Late Eighteenth Century Art, Princeton 1967.
Ross, J., A study of the medieval attitude toward antiquities (diss.), Chicago 1934.
RÖSSLER 1999
Rössler, D., Archäologie in der erste Hälfte des 18. Jahrhunderts, 1999. ROST 1794
Rost, C.C.H., Abgusse antiker und moderner Statuen, Figuren, Büsten, Basreliefs über die besten
Originalen geformt in der Rostischen Kunsthandlung zu Leipzig. 1794 (Order-Catalogue of the
Firm that was based in Leipzig). ROTROFF 1982
Rotroff, S.I., Hellenistic Pottery Athenian and imported mold-made Bowls, Princeton 1982. (The
Athenian Agora, Results of Excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens, Vol. XXII).
RUBENSOHN 1911
Rubensohn, O., Hellenistisches Silbergerät in antiken Gips-Abgüssen, Berlin 1911.
RUSHFORD 1919
Rushford, G.N., ‘Magister Gregorius “De Mirabilibus Urbis Romae’, A New Description of Rome in the 12th century’, The Journal of Roman Studies 9, part 1 (1919), 14-58.
SALOMONSON 1972
Salomonson, J.W., ‘Römische Tonformen mit Inschriften, eine Beitrag zum Problem der sogenannte ‘Kuchenformen’ aus Ostia’, BABesch 47 (1972), 88-113.
SAPIN 1995-2004
Sapin, C., ‘Les stucs de Saint-Jean-de-Maurienne’, Cahiers Archéologiques, fin de l’antiquité et
moyen âge, fondé par A. Grabar et J. Herbert- dirigé par J. Thirion et T. Velmans 43 (1995),
67-100. _________ 2004
Sapin, C. (etc.), Le stuc Visage oblié de l’art Médiéval, (Exhibitioncatalogue Museé Sainte-Croix de Poitiers, 2005), Paris / Poitiers 2004.
SCHAEFER 1976
Schaefer, S.J., The studiolo of Francesco I de Medici in the Palazzo Vecchio in Florence
(diss.), Michigan 1976. SCHAERER 1938
Schaerer, R., ‘La question platonicienne’, Étude sur les rapports de la pensée et de l’expression
dans les Dialogues, Neuchâtel 1938, 157-217.
SCHAMA 1977-1987
Schama, S., Patriots and Liberators. Revolution in the Netherlands 1780—1813, New York 1977.
__________ 1987
Schama, S., The Embarrasment of Riches. An Interpretation of Dutch Culture in the Golden Age, New York 1987.
SCHEICHER, 1993
Scheicher, E. (ed.), ‘De vorstelijke Kunst- und Wunderkammer’, in: Verzamelen: van
rariteitenkabinet tot kunstmuseum (Heerlen, Open Universiteit), Houten 1993, 15-36.
SCHELLER 1978
Scheller, R.W., Nicolaas Rockox als Oudheidkundige, Antwerpen 1978 [with English summary]. SCHELTEMA 1817
Scheltema, J., ‘De Maatschappij Felix Meritis te Amsterdam, beschouwd als door de strekking harer werkzaamheden het beste bewijs opleverende voor het verstand der wetenschappen en kunsten’ [feestrede], Geschied en Letterkundig Mengelwerk, Amsterdam (1817), 1-59. SCHENK 1966
Schenk, H.G., The Mind of the European Romantics, London 1966.
SCHIERING 1991
Schiering, W., Die Werkstatt des Pheidias in Olympia, 2. Teil: Werkstattfunde. Mit einem Beitrag von Jürgen Letsch und Walter Noll, Berlin / New York 1991 (Olympische Forschungen, Bd. 18). SCHILLER s.a.
Schiller, F., Schillers Werke (hrsg. Ludwig Bellermann), 13 Leipzig / Berlin s.a..
Schittenhelm, H., Das Punktieren. Praktisches Handbuch für Bildhauer in Marmor, Stein und
Holz. Die Werkstatt, eine Sammlung von hilfs-und Lehrbüchern für das gesammte deutsche Handwerk und Gewerbe herausgegeben von erfahrenen, in der Praxis stehenden Fachmännern
(hrsg. A. Schneider), Bd. 31, Leipzig 1920. SCHLATTER 1975
Schlatter, R., ‘Hobbes Thucydides’- edited with an introduction by Richard Schlatter, Rutgers University Press, New Jersey 1975.
SCHLOSSER 1912-1924
Schlosser, J. von, Lorenzo Ghibertis Denkwürdigkeiten (Commentarii). Zum ersten Male nach
der Handschrift der Biblioteca Nazionale in Florenz vollständig herausgegeben und erläutert von Julius Schlosser, Berlin 1912.
________ 1924
Schlosser, J. von, Die Kunstliteratur (Oberitalische Theoretiker), Wien 1924. SCHMIDT 1947-1948
Schmidt, P., ‘Umtaufe antiker Gemmen in christliche Kunstwerke’, Stimmen der Zeit, (1947-1948), 385-389.
SCHMIDT-DEGENER 1915
Schmidt-Degener, F., ‘Rembrandt en Homerus’, Feestbundel dr. Abraham Bredius aangeboden
den achttiende April 1915 (Bredius bundel), Amsterdam 1915, 15-24.
SCHMITT 1966-1970
Schmitt, A., Disegni del Pisanello e di maestri del suo tempo, Venezia 1966.
_______ 1970
Schmitt, A., ‘Römische Antikensammlungen im Spiegel eines Musterbuchs der Renaissance’,
Münchener Jahrbuch der bildende Kunst 21 (1970), 99-128.
SCHMITT 1967-1970
Schmitt, C.B., Gianfrancesco Pico della Mirandola and his critique of Aristotle, The Hague 1967.
_______1970
Schmitt, C.B., ‘Gianfrancesco Pico della Mirandola and the Fifth Lateran Council’, Archiv für
Reformationsgeschichte 61 (1970), 161-178.
SCHOLTEN 1996
Scholten, F., ‘Pleistermodellen’, Kunstschrift 5 (1996), 24-31.
SCHRAMM, P.E. 1929
Schramm, P.E., Kaiser, Rom und Renovatio, Studien und Texte zur Geschichte des Römischen Erneuerungsgedanken vom ende des Karolingischen Reiches bis zum Investiturstreit, Berlin
1929.
SCHRAMM, P.E. see; BRAUNFELS, W. 1965. SCHRAMM & MÜTHERICH 1962-1981
Schramm, P.E. & Mütherich, F., Denkmale der deutschen Könige und Kaiser, München 1962-1981.
SCHULTZE 1970
Schultze, J., De Negentiende Eeuw, Amsterdam / Brussel 1970.
SCHWARTZ, G. 1984
Schwartz, G., Rembrandt zijn leven, zijn schilderijen, Maarssen 1984.
SCHWARTZ 1984
Schwartz, J., The Sexual Politics of Jean-Jacques Rousseau, Chicago / London 1984 (ed.
princ.1950). SCHWEITZER 1953-1963
Schweizer, B., Platon und die Bildende Kunst der Griechen, Tübingen 1953.
________1963
Schweizer, B., Zur Kunst der Antike:
-Der Bildende Künstler und der Begriff des Künstlerischen in der Antike (Band I), 11-104.
-Studien zur Entstehung des Porträts bei den Griechen (Band II), 115-167. -Griechische Porträtkunst und Forschungsstand (Band II), 168-188. -Die europäische Bedeutung der römische Kunst (Band II), 189-197.
(Ausgewählte Schriften), Tübingen 1963. SEYMOUR 1989
Seymour Howard, ’Laocoon Rerestored’, American Journal of Archaeology 93.3 (July 1989), 417-422.
SHEARMAN 2003
Shearman, J.K.G., Raphael in early modern Sources (1483-1602), New Haven 2003.
SHELLEY 1964 (edition)
Shelley, P.B., The Letters of Percy Bysshe Shelley edited by Frederick L. Jones, I: Shelley in
England. II: Shelley in Italy, Oxford 1964.
SMAGT 1913
Smagt, H. van der, Katalogus der Verzameling Afgietsels van Beeldhouwwerken van de
Rijks-Academie van Beeldende Kunsten door H. van der Smagt, Amsterdam 1913.
SMITH 2005
Smith, J., Europe after Rome. A New Cultural History 500-1000, Oxford 2005. SMITH 1988-1991
Smith, R.R.R., Hellenistic Royal Portraits, Oxford 1988.
________1991
Smith, R.R.R., Hellenistic Sculpture, a handbook, London 1991.
SMITH & CHEETHAM 1880
Smith, W. G. & Cheetham, S., A Dictionary of Christian Antiquities, Hartford 1880. SNIJDER 1932
Snijder, G.A.S., ‘Antique and Medieval Gems on Bookcovers at Utrecht’, The Art Bulletin 14 (1932), 5-55.
SOLIN 1971
Solin, H., Beiträge zum Kenntnis der griechischen Personennamen in Rom, Helsinki 1971. SOUTHERN 1970
Southern, R.W., The Making of the Middle Ages, Yale University Press, Connecticut 1970 (ed. princ.1953).
SPETH-HOLTERHOFF 1957
Speth-Holterhoff, S., Les Peintures Flamands, Bruxelles 1957. STAFFORD 1976
Stafford, B.M., ‘Arena of Virtue and Temple of Immortality: An Early Nineteenth-Century Museum Project’, Journal of the Society of Architectual Historians 35 (1976), 21-34. STEVENSON 1853-1858
Stevenson, J. (ed.), The Church Historians of England, Pre-Reformation Series, London 1853-1858.
STEWARD 1990
Steward, A., Greek Sculpture, Yale 1990.
STEWART 2003-2008
Stewart, P., Statues in Roman Society. Representation and Response, Oxford 2003. ________2008
Stewart, P., The social history of Roman art, Cambridge 2008. STILP 2006
Stilp, F., Die Jacobsthal-Reliefs. Konturierte Tonreliefs aus dem Griechenland der
Frühklassik. Roma 2006.
STOSCH 1724
Stosch, P. von, Gemmae Antiquae Caelatae, Amsterdam 1724. STRAUS 1972
Straus, W.L., Albrecht Dürer, The human Figure. The complete “Dresden Sketchbook”, edited
with an introduction. Translation and Commentary by W. Straus, New York 1972.
STENGER 1950
Stenger, E., Siegeszug der Photographie, Seebruch am Chiemse 1950.
STROMMENGER 1962
Strommenger, E., Fünf Jahrtausende Mesopotamien, Die Kunst von den Anfängen um 5000
STUTZINGER 1982
Stutzinger, D., Die Frühchristlichen Sarkophagreliefs aus Rom, Habelts Dissertationsdrucke, Reihe klassische Archäologie 16, Bonn 1982.
SULZER 1771
Sulzer, J.G., Allgemeine Theorie der Schönen Künste, in einzeln, nach alphabetischer Ordnung
der Kunstwörter auf einander folgenden, Artikeln abgehandelt von Johann Georg Sulzer, Leipzig
1771. SVORONOS 1908
Svoronos, J.N., Das Athener Nationalmuseum, Athen 1908.
SWARZENSKI 1927
Swarenski, H., Vorgotische Miniaturen, Leipzig 1927.
SWIGCHEM 1964
Swigchem, C.A. van, ‘Beeldhouwers die te Amsterdam de meesterproef hebben afgelegd in de periode 1750-1811’, Jaarboek Amstelodamum 56 (1964).
TALMON 1967
Talmon, J.L., Romanticism and Revolt. Europe 1815-1848, Norwich 1967. TATARKIEWICZ 1970
Tatarkiewicz, W., History of Aesthetics. Ancient Aesthetics Vol. I, Paris 1970.
TEEFFELEN 1996
Teeffelen, M., ‘Niets dan broze kalk... Het ontstaan en de teloorgang van een unieke collectie: de gipsafgietsels van het Haagse Museum voor Reproducties van Beeldhouwkunst, het
Gipsmuseum’, Jaarboek Geschiedkundige Vereniging Die Haghe (1996), 128-153. THIEME & BECKER 1907-1955
Thieme, U. & Becker, F., Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von Antike bis zur
Gegenwart, Leipzig 1907-1955.
THOMPSON 1934-1937
Thompson, H.A., ‘Two Centuries of Hellenistic Pottery’, Hesperia 3 (1934), 451-459. __________1937
‘Buildings on the West Side of the Agora’, Hesperia 6 (1937), 1-226. THOMPSON 1939
Thompson, D.B., ‘Mater Caelatura, impressions from ancient metalwork’, Hesperia 8 (1939), 285-316.
THORNTON 1999
Thornton, D., The Scholar in his Study: Ownersship and Experience in the Renaissance Italy, Yale 1999.
THORNTON, 1991
Thornton, P., The Italian Renaissance Interior 1400-1600, London 1991.
THORNTON 1986
Thornton, T.C.G., ‘The Destruction of Idols - Sinful or Meritorious?’, Journal of Theological
Studies 37 (1986), 121-129.
TREISTER 1990-2001
Treister, M.Y., ‘A bronze Matrix from Chersonessus’, Bayerische Vorgeschichtsblätter 55 (1990), 309-313.
__________2001
Treister, M.Y., Hammering techniques in Greek and Roman Jewellery and Toreutics (Colloquia Pontica, Vol.8), Leiden 2001.
TURNER 1996
Turner, J. (ed.), The Dictionary of Art, New York 1996. THUILLIER & CHÂTELET
Thuillier, J. & Châtelet, A., La peinture francaise: de Fouquet à Poussin, Genève 1963. URLICHS 1880-1887
Urlichs, L. von, Griechische Statuen im republikanischen Rom, Würzburg 1880. _______1887
Urlichs, L. von, Über Griechische Kunstschriftsteller (diss.), Würzburg 1887. VALERIUS 1992