Die O.B. Jaargang 6, no.39

Geregistreer aan die Hoofposkantoor as 'n Nuusblad:

W

AT

ENGELAND SE BOEKETOON

Nieteenstaande Engeland alles in sy vermoe doen om sy invoer en uitvoer te laat klop, won! die ~:aping by die dag nog gro· ter.

Volgens Attlee was die verskil in 1946 sowat £.WO.OOO.OOO, maar vir die eerste ses maande van hlerdie jaar het dit vermeerder tot 'n koers van £700,000,000 per jaar.

die J."tlping nog steeds &"roter geword bet.

Tydens Junie aileen was die verskil tussen in- en uitvoer £60,500,000 per maand <of (£726,000,000 per jaar) en nie-teenstaande die Britse uitvoer verlede maand die hoogste van aile tye was, het die tekort na £68.000,000 opgeskuif sodat vol-e-ens die hl,lidige tempo die jaar-likse tekort op £816.000.000 te staan kom.

en uitvoer dus net moor as verdubbeL

Die Kaapstaase stadsraad verwag 'n tekort van £150,000

op sy huidige begrotirig. Na berekening sal die opgehoopte tekort teen 1949 sowat £450,000

wecs.

Jrg. 6. Kaapstad, Wocnsdag, 27 Augustus 1947. No. 39.

'n Spesiale poging is dal).rn~

aangewend om die uitvoer te verhoo~: en so min as moontlik in te voer, maar syfers t{)on dat

Binne een jaar hE:t die ver-skil tussen Brittanje se invoer

Tydens die oorlog het die stadsraad groot skcnkings ter

ondersteuning van die Britse oorlogspoging gemaak .

,N

i

e Moeite

Werd

'

1\let kenmerkende" Brit!'<e smJsme berig die Times se korrespondent 1ft J,o-nden as volg na aanleiding van Enge-land se Vt>rbreking van die IC"ningsooreenkoms met d;e

V.S.A~:

,Die be<lr:•g van die Iening wat oorbly is nou so klein dat dit twyfelagtig is of dit die moeae werd geag sal word om die kongres-perdeby in beroering te bring ten einde clit hr hande te kry."

SESTIG PERSENT van die Jande in die wereld is bankrot, het mnr. F. C. Sturrock, Minis-ter van Vervoer, verlede week vcrklaar. Die Unic is een van die gelukkige Jande wat nie bankrot is nie, het hy gese.

---··

,

S

org Vir E

ie

Voedsel M

et

Duits

e

Arb

eid

j

r

.

BRITTANJE

BREEK K

ONTRAK

MET

AMERIK

A

Gee Nou

Weer ,Erew

o

ord

'

Aan

Dominiums

B

r

ittanj

e

het verled

e

Donderdag

s

y l

e

n

i

n

gso

o

reenkoms met A

m

e

r

i

ka

ve

rhr

ee

k nada

t

hy reed

s

n

eg

e

-

t

ie

n

de

s

v

a

n die l

e

ning op

ge

hruik h

et en binne

'

u

paar weke na

da

t

d

ie

betrokk

e

klou

s

ule in

we

rk

i

ng gekom het.

V

ol

ge

n

s

die ooreenkom

s

, wat op 1

3

J

u

li

e verlcde jaar dcur

d

ie

A

m

e

rik

a

an

se

kongr

es

hekragtig i

s,

h

e

t Br

ittanje onderneem om

na

12

maande aile lop

e

nd

e s

terlin

g

-b

a

lan

se vry

t

e

stcl vir inwisse

li

ng

in

d

o

lla

rs e

n om hom t

e

beywer vir di

e

a

fs

k

a

f

fi

n

g van die stelsel va

n

v

oo

r

-ke

u

r

t

arie

w

e

ook t

e

n op

si

gte van di

e

B

ri

t

se Ryk

.

Daar is toe verwag dat die lening van byna £1,000 miljoen tot in 1951 sou hou, en van Amerikaanse kant is toe natuurlili gehoop dat Amerika 1dus 'n hele paar jaar vrye handel as vergoeding sou kry vir sy reuselening.

Die lening het egter met 'n

l

geraak, en in Julie maand is steeds vinniger tempo g~daan · die rekordbedrag van £171'i

miljocn getrek, sodat minder as 'n kwart van die lening t<>e nog oorgebly het, en op 20 Augustus was daar nog net £100 miljoen of ePn-tiende oor.

Of die Britse behoeftcs so toe-gencem het en of daar doel-bcwus swaarder op die reke-ning getrck is sodat Brittanje nie veel sou vcrloor indien hy sy dee! van die kontrak vt:'r-breek nic, kan nie ge~e word nie, maar op 17 Julie is aan-gekondig dat die Britse Ryks-voork!'ur nie a:tgeskaf sal word soos 'n jaar tevore in \Vashing-ton onderneem is nit:', en op 21 Augustus is uit Louden aange-kondig clat ook claardie deel van die kontrak wat op die inwisselbuarheid van sterling-balanse sien. Vl'rbreek word en dat geen sterling verder vir dollars of ander buiteland.,e geLd gewissel mag word nie.

t.ENING BEVRIES Die onmiddellike reaksie uit \Vashington op hierdie verbreking van die ooreen-l<Oms was om me res van die

l~>ning-nou nog net £100 mil-joen, of minder as 'n maand !>e genade a.an '8rittanje-te bevries.

Uit Engcland word dit as 'n .,noodmaatrei:il" beskryf, en nooct breck wet, so word verklaar.

Engeland het sy sterling nodig om vir hom nuwe klandisie tc

werf vir lewensmiddele, en hy kan dus nie toelaa~ dat sy sterlingvoorrade in Amerika se bclang wegsmelt nie, so lui die ekskuus.

NJE GEWILLIG Dit was lankal duidelik dat die Amerikaanse wetgewers nie van voorneme was om Brittan-je 'n verdcrc Jening te gee nie. Britse berigte uit Washington hct in die afgelope maande hicrdie feit baie sterk beklem-tcon, en daar is gewaarsku dat Brittanje hom nie vir Ameri-kaanse hulp moet klaarmaak nic, maar sy eie potjie moet !trap. Brittanje hct dus besluit om maar te se: ,Fonteintjie ek drink nie weer van jou nie." en kontrakbreuk gepleeg en sy mond afgevee soos hy a! so d ik-wels in di!e verlede gedoen het. Terselfdertyd bet hy 'n beroep op sy kolonies en dominiums gcdoen om alles in hul vermoi! te doen om hom by te staan in sy krisis. Hulle is versoek om so min as moontlik van Ameri-ka te koop, en ook om soveel as moontlik na Engeland uit te voer op 'n krediet-basis.

NOU ONS BEURT Dit wll se Engeland wil nou geld leen van sy dominiums vir lewcnsmiddele wat hy voorheen uit Amerika inge-voer het en wai: hy weens sy woordverbreking nie meer kan doen nle .

Aan hierdie lening is blykbaar geen verpligting aan BrittanJe se kant verbonde nie. Die

dG-(Vervolg op bladsy 8) Ten einde £12 miljoen ·se

voedselinvoer per maand te be-spaar bet die Britse regering 'n' beroep op die boere ge.;Joen om hul produksie in die vol-gend~ vier jaar met £100 mil-joen te verhoog - 15 pcrsent boer as die boogste produksie-syfer tydens die oorlog. Vir d:e doel bet die regering hom ook met magte' beklee wat hom in staat sal stel om rnense te dwing om op plase te gaan werk. Op die oomblik word nog van duisende Duitse krygsg~­

''angenes as goedkOOJl slawe-arbeid gebruik gemaak, soos op die foto te sien is, waar 'n boer besig is om sy koringoes in te samel. Aanstaande jaar se oes word egter <leur 'n kwaai <lroogte op die oomblik in ge-vaar gestel.

I

£80

Milj

.

e

n Kos-tekorte

Offerande

van skaars voedsel na En ge-land nagenoeg sal. verdrie-<lubbel.

-

--

-

---

-...--

...

S.A

.

Suid-Afrika sal aan E nge-land 'n ,lening" ter waarde van tussen £60 en :£80 miljoen gee as deel van sy bydrae tot h ulp-verlen.ing aan Brittanje, na Sapa uit Londen berig.

(Aile belangrike aanl~:ondi­

gings oor Suid-Afrika se besluite onder die Smuts-bewind is in die reel van Lon-<len afko:mstig.)

Die ,lening" sal oor 'n tyd -perk van twee tot drie jaar strek, en sal aangewend word vir die aankoop van

Suid-se

Mrikaanse voedsel en vrugte. Engeland hoef nie met die terugbetaling te begin voor eers oor 10 jaar nie.

Aangesien die Unie voorheen slegs ongeveer £3 miljoen se vrugte jaarliks na Engeland uitgevoer het, beteken dit dat Brittanje volgens hierdie oor-eenkoms tot vir soveel as £37 miljoen deur die Unie van voedsel voorsien moet word, en, soos orlaar geskimp word, moontlik teen pryse wat laer as die wereldmark is-daar

word in dieselfde verband naamlik verwys na Kanada se lofwaar<lige hulppoging deur koring te lewer aan Engeland teen 'n luer prys as die op die wereldmark.

Aangesien Engeland verlede jaar altesame maar vir £15

miljoen van <lie Unie gel~:oop bet, wat ook ander goed as voedsel insluit, moet dus aan-geneem wor<l dat: Suid-Afrika se ,opoffering" daarin sal bestaan dat ons ons uitvoer

•

Geen wonder dat die Sunday Times op sy voorblad kla dat die Unie-regering 'n , doofpot-belei<l" volg ten opsigte van sy hulpverleningsplanne nie! Hy kan nie waag om met die feite na die publiek te kom nie.

Van hierdie sogenaamde lening sal Suid-Afrika nie 'n pennie terug kry nie, want Engeland het reeds getoon dat hy 'n wanbetaler en kontr ak-bre!{er is. Wat sal gebeur is dat die belastingbetalers van die Unie opgevorder word om die skepping van reuse-voedsel-tekorte te finansier tot 'n bedrag van £80 miljoen.

...

BLADSY TWEE ,.DIE O.B.," WOENSDAG, 27:_:A~U:.G.:.U.:..:.ST:.U.:.S:._~19:...:4:.:..7 _ _ _ _ _ _ _ . _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _

'

TROTS

OP

VERSET

EEN

EMPIRE

.

On" i" net 1>0 hool'JfiOI'di~ op on<; l"erset teen dit' Empirt'

t'n '>Y oorlog lh wat on" trot" io, op die rebellie ~·an 1914. Dit> wordingt;jare ~110 die Os!>f'wabrnndwa~t was 'n veel bewoe pt"riodt',

rnnnr dit i<; 'n l)d r'Raroor On'i nooit !tkaam hoef te wees nit'. Die nagesla~t sal on .. nooit kun H•rw) t dat ons moeg was voordat on"

llt'gin hrt t"n dnt die

o

...

wubrundwag 'n swak skakel in die ~otk,ketting 1,. nil'.

Hicrdic woorde is deur gcn!P.. dr. Erika Theron, Vrou<•·lcld· • stcr van die O.B. in Wcs-Kaap· land, uitgespre<'k tydl•ns die Vi<'ring van die verjaard·tg vnn die Oss<'wabrandwag deur die

l<ommnndo's van die Kaupse Skicr!'!land.

Ccnlc. Theron hct haar dlepc dankbaarhcid uitgespreek vir die ongeewcnaarde ywer en prestnslcs van die vrouc wat opnuut getoon hct waartoe hulle In stnnt is. ,.Dcur u harde en mocllikc arbcid het u op-nuut u trou nan die Leier en die volksbcweglng bewys."

Die nfgclopc negc jn.ar was 'n pcrlodc van storm en drang, van kampc en tronke, van voortvlugtcndcs en soldate son-dcr gcwun•.

Die O.ssewnbrnndwng het deur sy vcrsct tet'n die Empire en sy handlangers gctoon dat daar nog 'n grocp in die Afrlkaner-volk is wat nie sy sic! vcrkoop hct en sy rcpublikelnse ideaal lnat vnnr hd nle. So lank dn.ar

nog Vf'rsct is, wN·t On'\ dut die

Afrikam•rr;h•l nol{ nil' H•rkoop is

nit'.

KRAG TOT VERSET Sommige hcl dandw<'rldik op-gctrec <'n nndcr hPl d<•ur hulp en bystand hul dcd bygedra tot die verwt. Ona Is trots op ons V!'rset. 'n Afrikaansc skry-wer hct gcstl dlt !II gccn skan-de as daar 'n rebelllc (s nlc, maar dit Is 'n skandc

na

dnnr, solnnk ons volk vcrkneg Ia, ecn geslag verby gaan sondcr om te rebell~r. lJar

o.n.

het doe t:mpire ~toon dut on!> kru~t

tot ver-.4't het f'n dat on" nie !olt'~er h. U'l dit' lndii;r,. nit•.

Die .,romanticsc pcrlode" van die Ossewnbrandwag Is miskiPn V<'rby - vir 'n tyd altans. l\fnar daar· is gccn tyd vir 'n bictjie uitspan nie omdat dit •n nimm<'r<'indigende stryd is. OnH

Genlt'. dr. Erika Theron.

is "lt'g!l 'n skakel in bierdie

str)·d en On'l moet sorg dat hif'rdie .,kakt>l sterk i... Die

volk van die tOt'kOrn'l mag en

~ oru. nooit kan verwyt dat

ons die skakel swnk gt>mauk

bet nie. Dlt is nie vir on11 om te vra wanneer •lie einde 11n1 annbreek me.

IDEAAL VERLO:EN Danr was tye in ons volk se geskiedenis dat die

rcpu-blikeinse ideaal deur die

party-politick opsy geskulf is vir tydelike voordele. So

was

dlt

in 1924 en so bet dit nou Wt'er

gebeur. Op die jcug van ons volk het dit 'n nadelige slelkun-dige uitwerk:ing.

Is 'n ideaal dan net somtyds belangrlk? bet spr. gevra.

Danrom is ons dankbnar dat

On'! 'n republikeinse volk'lbe·

weging bet wat geen ideaal

prysgee vir tydelike voordele nit'. Die ideaal van ons vry-hcid en Republiek sal die O.B.

nooit prysgee nic, het dr.

Theron onder Jangdurige

toe-juiging verklaar.

IIWEES

STER

K EN

VOL

MOED''

AeK.G. SE

BOODSKAP

Die ndjunk-lf'if'r ~·an die

O..se\mhrundwn.lf, gf'nl. J. A. ~mith, ht·t 'n he~if'lencle bood-!>l<:~p man die ~·olk.,b<'Wt"ging

grrig met tlir oog op dit" bt>r

-dt>nklng ,·nn dil• gl'boortt'dng

~·un die nuwt• ht•dt•ling in on.,

~·oJksll'wf'. 1-\) bood .. kap is

~oorgl'l!'es bdon'i die ~·iuing

van O.B.·dn~ deur die ~kier­

t'iland~e kotunmndo'"·

.,In die 1wes is ek met u en verlang dat etc sanm kon fees gevier het. 8 Augustus is die dag \'tin heranngording vir die jaar wnt voorlo in ons stryd om die b<•ginEt·ls soos in ons geloftc vervat brgln:;rls wat. onverwerplik, onverwinllk, <'wig bly as die <'nig~le rlgsnoPr vir 'n Christ<'likc mPnsdom I..nnt ons net sterk Wt'<'S <'n vol moed

om nic llnl<s of regs

at

tc wylc nie. \Vat In Josun 1 vers 11 en 'n gedceltl! van v~rs 14 staan, Is my boodskap aan u:

.. ,Gaan die Jaer deur en &"ee die vQ)k bevel en s~: Maak vir julie padkos klaar .• .' en dan, ,maar julie (O.B.'sl self, al die

dapper helde, moet gewapend voor julie broers deurtrek en hulle help.'

,.Laat 8 Augustus hier van-nand die bereiding van die pad-kos wees op die volgende jaal" se skof. Ek groet. u almal. Saluut. U kameraad.''

Britse F abriek

Na S.-Afrika

Weens 'n tekort nan

wcrk-kragte in Brittanje, bet di<' <'ic-naar van 'n Bradfordse !!pin- en weeffabriek besluit om 'n

spin-installasie na Suid-Afrika te verskeep. Dit sat in Port

Eliza-beth opgerig word.

Dit is die tweede weeffabriek

wat gedurende die afgelope. weke uit Engeland na die Unle

Vt'rplaas word.

A

fskeidsfu~ksie

Op

Wellington

"

Besieling

Gaan

Uit Van

Die K.G.

On., voel ~'llnaand buie in on., "'kik om di«> K.G. hier op

\\'t•111n~tton in on" mlddt' 'te he, bet komdt. Kri.,jan du Toit

\·erh•dt• Oonderdagaand n•rklaar toe h.v dr. J. F.· J. van

Rt•n,burlf ~~rwt•lkom bet by 'n gc.,elligc hrnnivlf'i«nand wut gt•hou lo, OJl die piau' Vrugbaar, van mnr, ,Joubert Cilli~. Komdt.

du Tolt ht•t voort., gt'..C dat die K.G. &e te<'lnvoordighrid bowe-n! wunrdt•t•r word omdat hy gf'l(om bet nit' om ongt'ltnnkbnnr van di<• vt•rh()Oif nf nwt dit' !tknr<' te sprt•t>k nil', rnuur wt•l om Hoos 'n

mt·n~like nwn'l g-t• ... t•llig met orfiHierc, brundwngtt~ rn medt'·

Afrihnm•rH lt• wrkt>rr. Juis die feit clnt dr. Vun Rrn'lburg so

inti<•m m<•t "Y volk kun omgaun onclPrskt>i hom ~·nn ('n \.Y.rhef

hom bo und<•r lt•'t•r .. in ()liS ln'ld, bet die kommandnnt gl's!-.

Die brnnlvlelsfunksle is ge-reiiJ om gpl<•entheid nan die

O.B.·kommando's en publiek van \Velltngton te gee om afskeld tc nt•em vnn oud-komdt.

Chari CciHers en sy gesin wat op die voorannd Is van vcrtrek

na Cloeolan In die Vrystaat. 'n AansJenllkc aantnl mensc bet

die funksle bygewoon, die

O.B.-kommando wnardeer dlt \'eral dat so bale andcrsdenkendc

Afrikaners ook aanwcslg was.

TROETJo;J,KI:\'1) NA

STIEI•'IUNI)

Mnr. Koos Mnlan <Onkdenel,

lid van die kommnndo-raad, het

die afskeidswoordc tot die

ver-trekkende famllil• Cl'IHers gl•rig.

Op tipi<'se pittlgc en luimige wyse het hy huldc gl'bring aan mnr. Celliers vir die skittcrende dienste wat hy ann die samc-lcwing, vera! die wynbocre-gemeenskap, en aan die O.B. gelewer het. In di1• du~ ~·an

t.keurinK toe dit' O.B. ~an

troett>lkind mt !>ti(•fkind oorge-gann ht>t, wa., dit mnr. C't'llit'r~

wat dit' ,,krummt•h;" op \\'el

-lington b)·mt>kanr gcmauk bet

en opnuut 'n kommando dan

r-uit g«>hou het. En dat die

.,krummel'>" durem nit' .,o min en !>10 nik.,werd wa .. nil', en ditt

mnr. C«>llif'rk goed gt•bou hrt,

word b4•wyo, ondt'r rnf't'r dt>ur

hlerdie funk!tie ~·annand, bet

mnr. l\fulnn Itt'~.

GESKE~K

Die kommandant-voorsitter

hrt 'n t<'lt•gram van waardering voorgelr1·s wat ontvang is van

g!'nl. W. Marsh wat op vakansie In Pretoria Is. En nadat

hoof-genl. Mnx Smuts, namens die hoilr offlah•rRI<rlng,

afskeids-huldc ann mnr. Cellicrs gt•bring

h<'t, hrt hoofkomdt. Voigt. nam<'ns die

\V<'IIington-kom-mando's, 'n reiskoffcr nan

mnr. <'n mev. Cclllers oorhandig.

rielle republlkelnse stryd vir hierdie geslag \'tin die Afril<a-nerdom ge,·oer en republlkelnse offers gcbrlng. Die andcr faktor is die ecd wnt O.B -!cdc geswccr t'n .J;"ehou hc-t, nl. ck sal my mede-Afrikaner 110<1lt in die stryd vedant of nan dle vyand u'tlewer nie. Hlerrlle, ced h;t <:Ike O.B.-Iid gestand gl'doen dcur sy of haar bydrae ann die Xoodhulpfonds wat 'n bcdrag van me~r as £100,000 b<'rcik het.

SOORT ~El'Rt~~HEHG

Daar is nou !!prnke, hct die K.G. voorts gese, van 'n soort

Suid-Afrikaanse ~eurenbcrg

wat die regering glo wll hou. En dicgene wat voorg<•e om te weet voorspcl dat die rol van anngeldangde vir die O.B. toe· gel'c is.

Daar is lt>it'r'l in Snid-,\frilm wut bt'~ig is om wrg te bnrdloop van die OsSt>wabrandwat~ af •u•t

omclat hit>rdit> soort .Nt•urNl· brrrr·praatjies in die lu~ iH. J.aat

hullt> maar harclloop - hulle

h:lrdloop van dir gf'<,kif'denis

ur

wrg!

\\'at die O"ewnbrand\\'llg h"· tn•f - on" !'al nie wrghard·

looll nil': nil' van die '\erledt•

n'r. rn daarom ook nie \an dit'

toe1_{com,., nil', hl't di<' K.G. ondl'r} u'tbund't'e tflf'jui~in~t gf'<.tt.

D'eselfpe twec faktore. nl. dl·• 1eoubl1J:elnse beslelin~ en dle ecd van Afrikancrtrcu wat die O.B. deur die moeilike oorlogs-jare stnnnde gehou hf't, !!BI die O.B. ook l':taand<' hou vir aile toekoms Jaat kom wnt wil. het die K.G. ten besluitc ver-klnar.

STRYJ> l\fOET VOORT Mnr. Joubt'rt Cilll<l, op wie se plans die funlc!'!h• gPhou Is, en

Hd van die Jcnmmando-raad, het

die KC. bcdank. Hy het

gc~e dat dr. Van Rensburg nog altyd reg geld lwt t•n nog steed<; re-: lei; die KG. kan

~•ant maak op W<•lllngton . .,Ons sal by u staan. glt voort die stryd" het hy bcslult.

Xadnt dil' nnnwcslges nog 'n slag koffic gedrlnk en wor.s en braalvlels gecet het. wat dcur yv:erlge komdte. Rctlef c·n haar stantmnk<'rs V<'r~<l<af Is het 'n gc~elligt! en bnie bcsie· lende fulcsie ten einde gcloop.

Slciereiland

Bring

Sy

Offers

IA!wendi&f' mnr..mw.it>k deur 11ie O.B.-blaa.,orkt>s ondt>r leidint:

'an komdt. S. J. Swanepoel bet

dle ~·iering \an O.B.-dag deur die Skiereiland!Oe genernalskap-IW! In dit'l llofmt>yr .. aal,

Kaap-htnd, OJl 18 Augu .. tuo;;, ingelui.

By hh•rdit• gelt•!'ntheid bet die

kommando'" hul b)·draes

ge-stort wat die rt:'USt'·bt'drng van £1,147 opgeh•wt:'r het.

Die vcrrlgtlngs het plaasge-vind onder voorsitterskap van hf.-komdt. J. de V. Truter en is met gt•bcd dcur genl. G.

R<'-tief gcopen.

Gebledslcicr, genl. dr. F. D. du Toit van Zyl, hct spcslaal

mel-ding gcmaak van die prestasi<'

van die Papendorp-kommando

onder komdtc. A. M. Jeppe wat die pragtige bedrag van £155

opgclewer bet. Ook die

Bocr<'-jeug het gepresteer drur ge,.a-menUik £136 in te briJg.

Genl. J. de Vos het sy dank uitgesprcek vir die pragtigo

r<'kord van sy generaalskap CAll wat verantwoordellk ",'

!7l:l was.

Genl. Gustav Retlcf. ,·an Gcn<'-raalskap A2, bet hom hierbv aan::esluit ent beklemtoon dat

niks sander hardc arbeid ver-kry word nie. Sy gencranlskap 'hct £434 opgebring.

Hf~enl. P. D. Rousseau. her

sy dank bctuig vir die offers wat weereens gebring is. ,.Di<' O.B. is die beliggaming van

die liPide van die Afrikanervolk.

\VNI< t•n omgord u vir die stryd wat voorH~". was sy boodskap

nan die aanwesiges.

Ntnv

~

G

ent

raal

Gen<'ranl S. Nel van Brand-vlci IA20) skryf as volg n11 llan-leldlng \'tin sy aanstelling ns generaal in dnardie afdeling:

•• Met dlepc bcscf van die groot en sewlgtlge tank wat ek op my ncem, aanvaar ek dit onder die Ieiding ,·an die Hoer Hand..

en In \·erwagUng dat my med ..

-of!lslere my altyd met raad en

daad s:~J bystnan In hierdie

aan-stclling as gcncraal.

.:rcn ~;lotte wll ek net my

hocr of!isiere hartlik bedanl< vir die \'(•rtroue wat hulle ir.

my gcstt'l hPt, en mag <iaa:-nooit 'n oomblik voorval waar-op ck hullc teleurstel nie."

Britte Mag

Nie Reis

Die Britse regering is van

voorneme om nile reise in die buit<'land. behulwe sakereise. wat Britte wil onderncem. te

verbied. Bcsoekt•rq na en van Brittanje sal nie to<"gelant word om meer as £5 In pl$ns van die

huidi~re £20 snnm te neem nie. Die slap word gedoen ten gc-volge van die opbi!C!ing van file ir.wlsselbaarhcid van sterling. Oud-komdt. Chari Cclliers

het namens homsclf en sy familie dank betulg vir die gcskenk en die ~Tiendelike woorde van wnnrdering wat aan sy adres gerlg was. Op '~Y

beurt, nidus rnnr. O••llif'rs, wil

by ~) OJirf'Jtlt• dnnk nan dit' ()o;.'l('wnbrandwul{ ~·nn \\'t• lling-ton betuig ~lr dif• Jtt•h•t•ntht>icl

wat hy gt•krl lu~t om NY ~·olk

te kan dif•n.

CLAN\V

fLLf

AIVI-BLOJ.Vll\1E

GEESDRII<'

Komdt. Du Toit het vcrklaar

dat die verrigtinge nou dir: hoogtepunt nndcr. Hy stel die

Kommandant-gcneraal nan dle

woord. 1

Dr. Vun Rrn.,hurl{ het in 'n

l'ort maar bait' bl',.if'lt•nde rtdc

groot J{f't'"ffrif ·b~· dl1• uanwt'..,i· ge., opgewek. Hy het vt·rklanr dat veral twce faktore dir

0 B. gcdurende die afgclopc nt:'ge jaar, in d1e aangt•sig van tcenstand uit alle oorde, lewen!l-kragtlg gehou het. Die een

faktor Is die republikeinse be-alcllng. Die O.B. het die

histo-Vir

die

vol

~wnclt·

\'iN

\H'ke

sal Clarm

i

lli

am-distrik

oortre

k

wces nwt

n

b

ont mas sa

wi

Id

e

blomm

e. l'\ou

is

dit

:

tyd

om

dit

t

c

kom

sien.

Die regtc

en

1

wsl<•

p

l

t•k

om

by

I

ui

s

te

gann

i

s

die

HOTEL

CLANWILLIAM

(Bestuurd<'r: R.

SJR

.\~SBERGER)

F

OO:'\

2

POSBCS

.t

Skryf

om

hesonderltecfe

eu

lw

sprcH•k

vroegtydig.

•

t

- - - -- -- - - -...:'.:..'D_I_E:..._:O:..:..B::..::·•" WOENSDAG, 27 AUGUSTUS 1947 - - --

---

----

----

BLADSY DRIE

O.B.. Se Ankers

Deur Oorlogsjare

Die Republikein-.e ideaal van die Ossewabrandwag en die eed

wat by voor God gesweer bet om sy mede-Afrikaner nooit in diA stryd te verlant of nan die vyand uit te lewer nie, is die twee ankers wat hom deur die oorlog!!,jare gedra bet en hom ook sal

dra in die moeilike tyd wat voorle.

daarop gewys dat elke politiekP gevangene na a! die jare in die tronk met hart en siel d1e Ieiding van die Kommandant-generaal

ondersteun.

Die aanwesiges ts met musiek

en voordrag vergas.

Villiersdorp

. In verlcde wt•ck sc uitgawc i.> in 'n opskrif berig dat Vil

-lius 'n nuwe kommando gestig hct. Soos ook blyk uit die inhoud van die berig is dit natuurlik op Villier~dorp waar besluit is om weer 'n kommando op die been te bring.

T

U

LBAGH

Die kommando van 'l'ulbagh het vir O.B.-dng reeds !)'leer as

£70 inbctaal. Daar is nog geld

uitstaandc sodat die bcdrag nog hoi>r opgeskuif sal word.

-, Vieegcdccl.) So hct kommandant-gcncraal

dr. Hans van Rcnsburg vl'rlcde Wocnsdagaand voor die Brand-wagte van Malmesbury tydens 'n gesclligc byecnkoms in die stadsaal verklaar toe hy verwys hct na die politiekc bom wat

die rcgcring moontlik in die mou hou.

Die Ossewabrandwag is nic die enigstc Rcpublikeinc nic. en daarvoor is ons dankbaar. Maar die O.B. is die c:>nigstc organi-sasic wat hicrdie idcaal op die voorgrond gchou het en dit nic vir tydelikc voordccl afgcwater hct nic. 'n Idcaal is nooit vcilig in die hande van 'n politiekc party nie omdat 'n party nood-wendig sy scile na die wind moet span om andersdenkendes te vang.

Laat Ons Weier

Tienduisende Afrikaners bet die eed van die Osscwabrandwag tydens die oorlog gestand

11:1:-doen. Daar was gecn vlugteling aan wie ooit hcrberg gcweit"r is nie. Elkcen het sy pllg gctrou

gcdoen. of dit binnc in die tronk-sellc. in die skadu van die galg of die onderstcuning van 'n

funksie was; nooit hct die trou van die Ossewabrandwng in g~­

breke gcbly nic.

Daar is svrakc dat die regc-ring 'n vcrkicsingsbom in di<' mou hou. Sommigc leiers h<'t reeds by voorbaat op:~y gcstaan

~et so min ns wat die O

sst"-wabrandwag tj·:len., die oorlo

o;-vir die regering &'~''lug het, n.-t so min sal hy ns daar lets moet

gebeur, opsy staan. GETROUSTE

Die O.B. staan in die bewus-syn dat hy die beste en troust~

manne van die volk in sy ge-ledere tel. Die O.B. is soos 'n magneet, hy trek net staal, hct die K.G. vcrklaar.

Die Brandwagtc van Malmes

-bury het die aand gescllig saam verkcer en van die gcleentheid gcbruik gcmaak om die

geboor-tedag van die O.B. in die nan-wesighcid van die K.G. en genie. dr. Erika Theron, hoofvrou van Wes-Kaapland, tc hcrdcnk.

Genle. Theron hct namens die Wes-Kaaplandsc gebied haar innige dank uitgcsprcek vir die ywer en opoffercndc werk wat die vrouc bulle die afgclopc Jaar getroos het om 'n .,verjaardall;-geskenk" aan die O.B. te bring.

Mnr. Ben Botha van Stellen

-boseh, 'n oud-politicke gcvang(·· ne, het interessante· slaaltjies uit die tronklcwe vertel, en

Met Gevoude Arans

O~der

Te Gaan

By geleentheid \'lln O.B.-dagviering te lloop"tad op 9 Augustus bet genie. mev. C. l\lt>yer, hoofvrou van Gebied C, die

\'Ohtende boodskap in baar toespraak gt>lewer: Ons berdenk vandag weer

die geboortedag van die Osse-wabrandwag. Ons dink vera! aan die besieling wat daar uitgegaan het van daardie Volksfees van 1938 en ons volk opnuut waklj:er geskud

het.

Hicrdie dag is vir ons nie net 'n dag van feesviering nie,

:\Iev. Genie. ::\Ieyer.

maar 'n offerdag, 'n geleen

t-beid om te antwoord op die

roepstem.

Wie ken nic ons Volksb e-weging nie? Wie ken nie die offers wat hy moes bring nie?

Vir meer as ses jaar was hy voelvry verklaar vir enige een om op tc skiet of te skcl. maar

nog is hy in die veld en in

die hittc van die stryd.

Hy moes die grootste ver-volging dra. Waarom? Omdat dit nie 'n nul was ni~. As dit niks beteken het nie. sou dit nie <lie moeite werd gewccs het om dit te vervolg nie.

Nou weer wag 'n Ncuren-berg die O.B. 'n Swaard hang

oor die hoof van ons K.G.

\\'an rom? Omdat by nie 'll nul

is nit>. Omdnt hy veg vir vr y-heid, en ~ker nie omdat hy skakel met Irene nie.

Maar ons wil aan ons ve

r-volgers sii dat gcen offer nog

ooit tcvcrgeefs was nie. Hoe

grotcr die offer wat hy bring,

hoc grotcr die besieling wat

van hom sal uitgaan en hoe groter die huldc wat 'n dank-bare volk hom snl bring.

In die gcskiedenis het die

grootste vcrvolging soms die

grootste ontwaking gcbring. In hicrd1c. dac sal ons vaster

staan as ooit.

GEVARE

D1e wcreldtoestande vertel

ons daagliks van skomm e-linge en preigende gevare,

selfs die blankcdom is in ge-vaar. en in ons- cic land nie die minstc nie. Onheilspel -fendc gcvarc sak toe oor die blankc Afriknerdom. Maar ons volk wat soveel aanslae trotseer hct sal nou ook nie tcrugdeins nic. Uit die donkcrstc nag word die skoo

n-stc dng geboro.

Dit Is in die moeilikste tyc dat die Afrikanervrou onge

-kcndc hoogtcs bereik het. Ook in hicrdlc tyd van bedreigingc

sal sy die front nie verlaat nie.

ONS BOU

Laat ons beset ons is besig om

'n volk tc bou. 1\let elke woord, daad en beweging is ons besig

om 6f te br.-ek of te bou. Nou, mt'er as ooit tevore, moot die Afrikunervrou kniewt>rk doen en

sorg dat die hui'!altare bran-dend gehou word.

ASPIRANTE AAN OPDRAG

HE.RINNER

Laat elkc offisier en elkc Brandwag bescf hy of sy is daar omdat daar diens verwag word, diens aan ons volk. As u in die vcrlcde opofferings gemaak bet,

wil ek u vra om in die toekoms groter opoffcrings te maak ter -willc van ons volk. Laat ons weier om met gevoude arms onder te gaan!

Gent. \V. R. Laubscher, Voor-ligtingsoffisier, skryf:

Dit is onder my nandag ge-bring dat O.B.-lede in verskillen-dc kiesafdelings in Kaapland lns-tig geval word deur voornemcn-dc aspirant-ltandidatc van die

H.N.P. wat gretirr is om uit tP vind of O.B.-lede vir hull<' sal steun indicn hulle as H.N.P-kandidate gcnomincer mag word by die cersvolgende Algemene V crkicsing. Sodanige persone wit dan graag die bclofte van O.B.-steun gebruik om hul saak by die partynominasie te bev..:>rder.

Voornemcnde aspirant-kandi-date wat op hierdie manier op-tree. handel teenstrydlg met die uitdruklike voorskrif van hut partysekretaris. mnr. I<'. C. Eras-mus. Laasgenoemde se

waarsku-wing aan hulle lui: .,Persone wat hulself vooraf beywer om h'Ulsclf

-as kandidate benoem te kry loop die gcvaar dat daardic onnodigc voortvarendheid teen hulle met nominasics gcbruik kan word." - Die Kruithoring, 16 Julie 1947.

Mnr. Erasmus het in Die Kruithoring van genoemde da

-tum .,aile takke en rade. en aile aspirante vir setels daaraan herinner dat die Kaaplandsc Hoofraad bale beslis neergch~ het dat die kwessie van kandidate met die aanstaande verkiesing nie nou bcspreek mag word nie. '

O.B.-lede sal miskien goed doen om .,voortvarende" aspi

-rant-kandidate effe tot bedaring te bring deur bulle daarop te wys dat kandidaat-kwessies nie nou bespreck mag word nie!

My oproep nan clkc A!rikanc

r-vrou is: ,.Wl'es getrou nun en

stann brandwag vir huis en

haard, vir volk en vooerland!"

Suid-Afrika

En

Jndie

Die onderhnndelings tussen die l.lnie-regering en die regering van Indie h(•t op 'n doole punt uitgt'loop, blyken" 'n reeks ka-belgrumme wut genl., Smuts en

Nehru gewi.,<,t>l bet. Dit is hoof

-saaklik a'! gevolg van die ngres

-siewt> houding van lndie.

EX

C

ELSIOR W

YNE.

BR

ANDEWYNE EN LIKEURE

u~e aJomoeJ<enae Cll'alll<lH. .Ute elwonsle van Joteur, dle f)"llote ,·an ~teur wat a oou ceproe bet. uranl<IM wat nJe all~n pr)ll& w•n op tentooll!ltelltngo ole;

maar wat deur aile rynproewen &IIJI.IfPI')'I word •

P8Y8L 1'8

\VYl\"E:

OU Port .. . . 2/11

J.Dwallde Port • . • • . . • • 3/3

Spesiaal Soet . . • . . . . . 2/9 12/11 Wit rut Rool Jerlplko .. 2/- 10/

-Wlt en Rool Malmsey .. 2/· 10/·

Wit en Rool Muakadel .. 1/11 9/6

SOet Port . . .. .. . . . . 1/11 9/6

Port. Pontak,

worcester Hock •. 1/10

9/-Bpesiale SJerrle (Soeterlg) 1110

9/-GOudkleurtge SJerrle . . . . 1/9 8/6

Ou Bruin SJerrie . . . • . . 2/fl

.. Cocktail" . . . . . . . . • . 4/3

vermouth (Droog ot soet> 3/·

swartberg SJerrle . . • . • . 2/9 .OROJt WYNE: BoergonJe (Roo!) • • • • • • 2/· Riesling (Drol! Wltl . . . • 1/9 \101\KELW\ l\o.E: Orand Spumante (Soeterlg) • • • . . . . • 1013

Grande Splendure <Droog) 7/9

Vonkel BoerconJe . • . • 8111 ISU•\1\UL\\ \N: Aurora V.B.Q. ( Dte allerb<atel Eureka . . • • • • A.1 • • • • • • • Royal • • • • • • • . ~e~~:oe . . . LliU:!:UK: •• ~0/-8/tl 8/-8/6 7/6

Peperment, Perske, AP· pelkooa, Plesa.ng

7/-Kerate. Anys, Gemmer.

Naaltlle . . . . • • . . 616

van oer Hum • . • . • • 6/6

JEN I':WER (01Nl:

Droe. Lemoen, suurle-moen .• 7/~ V.l!lKKUOl'SVOO.KWAAHDEB: (1) HeatelliDII:I moet l)fsta&n Ult 12 I>Otte • Of o geutng vaatJie, or veetvoud daarvaoo. (lll voeg I>Y '1.0/- Oetros•to per va t11o

or 0/· per ktule met l>ottels. Hterdte oepoalto•a word Oadellk aan u terugne ...._, op ontvangs van Ole let! goed. vra~~:~teld l>eta&ld na VJ&l<tepJaau-s...,,e. (3) St "'

kontant plus deposito's met bestelllDJI or anoer Jewer ona k.l>.a. u oaaste sta

EXCELS

IO

R WYNMAKERY (ED!\lS.

)

BPK.

POSBUS 1, VLAKTEPLAATS-STASIE, K.P.

A.V.B

.

O.B

.

Bloemfontein - Pretoria

180 Takke

PL

U

J:\

TYEE

Ole ~•t• Flnt18 ""' o Pl.{"l'~l' E.t

t;ll;Ji:f eo aud~r I'WIIJlliTE a&D

ae atnur Ia:

C. M.

ELOF

F

EN

K

IE

lf"A!n,..l 8pk

MOKJ':MARK <Poolluo 711161 ;-oewton

Vir

Baie Plaa

sdoele

in

des-Maar

va

n Uit

st

a

a

nde

D

oeltreff

en

dh

e

id

P

ETROL/PARAF

F

IEN

ENJ

IN

S

H IERDIE enjins voldot>n aan die loencmende aanvraag vir 'n n•rtroubare masjien van 'n eenvoudigc dol! ~INk ontwerp. Hulle wcrk vir 'n lang tydperk onder cnige wt·ersloestand. vera! buite. met die minste geskoolde aandag.

Enige van die unickc ciemkappc ,-an die Coborn Enjin

. SOLEX VERGASSER - wrgcmaklik ~innige vat .. .

l\-1AGNEET- gcwaarborg teen wcerslot·stande . . . AF:.'\EB I

-BARE SILI0!DERKOP - om koolstof spoedig te YCn .. .-yder . . . KRUKAS ,... gevorm op groot spitsvormige koeclrollaers

wat afsonderlik gchuisvcs is . . . DOEI.TREFFE 1DE \'ER

-KOEUI'\G onder aile toestundt• - sentrifugaal waaier in

vliegw!el gegict ,... gccn oorv<•rhittinl! nic - geen risiko van

gekraakle silindcrs nic Sf>AARSAAl\-1 op brandstof teen

maksimum dryfkrag . . . SMERING dntr pomp en spat stelsel.

COBORJ~ ENJLNS is id<·aul vir di<· AANDRY\Vll'\G

VAN POMPE. VERUGTIJ\:GSTOESTELLE, HOUT

-W ERK-

EN

MAALMASJlENE, asook vir andt'r gebruike.

Vir Verdere

Besonclc>r

l

lc>cle skryf

aan:

CONTIN

ENTAL

&

S

.

A.

TRADING

CO. LTD.

Van Rieb

ee

c

k

-

ge

b

ou,

D

e

Villie

r

s

s

traat I 5

BLADSY VIER ,.DIE O.B.," WOENSDAG, 27 AUGUSTUS 1947

,DIE O.B.," WOENSDAG, 27 AUGUSTUS 1947

Ons

Groet Enge and

S

o

nder Trane

Engeland le op sy sterfbed. Soos a11e groot empires ten ondergaan wanneer hu11e die volheid van hul w!lrcldplundering

bereik het, so is ook hierdie vertrapper van klein nasies vandag

besig om onder die puin van sy eie ongeregtighede toe te val;

en soos die burgers van vorige wereldryke na a! die vettigheid van hul genietinge om brood en spele gevra het, is ook die volk

van Brittanje vandag besig om die hand uit te strek na brocd en spele brood wat deur die dominiums verskaf moet word en die spele wat hu11e darem nog self organiseer.

En nou verneem 'n mens 'n klaagsang nie a11een onder afstammelinge van Brittanje nie, maar selfs in sogenaamde republikeinse kringe in Suid-Afrika. Vir sommige mense kom dit blykbaar geleerd en waardig voor om by die weenltoor in te val omdat dit tans mode in die Britse wereld is. Hulle kom ook aangedra met pleidooie vir hulpverlening aan Brittanje omdat laasgenoemde dan ons beste kJant is en sY vcn•al ook ons skade

sou beteken.

Niemand met effens 'n insig sal betwis dat die instorting van 'n wereldryk gepaard sal gaan met 'n mate van ckonomiese

ontwrigting nie, en ook nie dat die verbreking van eeu-oue bande met C}3rittanje vir 'n tydjie pynlik vir sy Ryksdelc mag wees nie, maar waar hierdie instorting plaasvind te midde van 'n bestaande wereldontwrigting kan ons nie anders se n!e as dat dit min of meer op sy tyd gepas het.

Want as Brittanje se verval 'n ontwrigting vir die wereld sal

wees dan is die feit dat 'n tagtig miljoen men~c in Duit~land in

gate moet woon, dit ook. En tot 'n paar maande gelede was dit

nog ('en van Brittanjc se positiewe oogml'rkl' om die fabrieke

waarvan Duitsland mot"t lewe, weg tc ira ·vir homself en uit tc

deel ann die Rosse.

E~ VRYHEIDSOORLOGY

Maar van ontwrigting gepraat, was die driejarige Vryhl'ids-oorlog met al sy moord en verwoesting nlc vir die Rcpubl keinC!

van toe 'n vee! groter ontwrigting nie? ::\loes bulle afge i!'n h!'t

van hul stryd omdu.t die Britse troepe bulle 'n stoflikP skadf' van

80 miljoen pond berokken bet en twintig per-.ent '\'an hul \·rout> en

kinders van hongl'r laat sterf bet? In die andPrhalwe t>t>u van

vrybeidbtryd wa'! daar altyd genoeg r€'publike>ine wat b••r••ill was

om vir die vryheid van bul volk ontwrigting te verduur; en omdat ons in Brittanje se instorting die vcrwesc'nliking sien van 'n eeu-oue vryheidsideaal, kom die pleidooie om hulpverlening ann Brittanje uit Afrikanerkring vir ons voor soos 'n late b?kerlng tot

die imperialisme. \\'ant as die t>konomiel>e bande met Ettg1•land

wat ons al die jare wou verbreek, nou WE'er stE'rk gt>m:tnk mot>t

word ter voorkoming van ontwrigting, dun was die ite!e str~·<i teen

die Britse ltonneksie 'n klug ('n dan was die jingo II OJ:' ult) tl re~. En as in die aangesig van 'n ongun1;tige handelsbalans v~n £60

miljoen met Engeland laasgcnoemdc deur 'n Afrikaansc koerant voorgehou word as Suid-Afrika sc beste klant, dan skyn dit of die bekering wei grondig moes gewees het.

BRITSE SEE~"n'GE

\Vat ons betref, ons sien in die ondergang van Brlttanjc nie veel om oor te ween nie. Engeland het hom vcr~luk, en ons is nie

bereid om hom te laaf nie. On., is be\¥US van dir •kadc wut hy Sui(l-Afrilca. en 'n groot odN•l van die wheld aangeda~•n bet. As

on'! die seeninge van Britse be~okerming begin t~>l, struikel ons

oor groot erosiesJote in ons volk. Ons sien byvoorbrt>ltl hoe genl.

Smuts, die Boeregeneraal van weleer, in sy stryll om ,beboud van

die blunkedom" hom moet uf'!loof vir die invoer vun immigrante

wnt die vnkante plek moet kom vul van 27,000 ''r0u11 t>n kinders

wat in Britse konsentrasiekumpe om die lt>we gt>bring is; ons

~>ien ook hoe die Engt>lsc afstammelinge in ~atal 'n vcrloorstryd

moet voer teen 'n kwnrtmiljoen lndiers wat Brittanje daar kom plan~ bet; ons verneem ook hoe selfs op bierdie dag die Engelse

kolonis in Rhodesie uit Londt>n belet word om sy naturellevraagstuk in belang van die blanke nan te pak-en dit klink vir ons belrend

omdat ons self met 'n Brits-verknoeide naturellt-vraagstuk sit.

Met die verdwyning van 13;ittanje as w~reldmag sal sommige

van hierdie slote wei opgevul kan word. Daarom ~oil'n ons in sy ondergang nie net ontwrigting nie, maar ook positiewe verligting, en die belangrik!tte hiervan !>al wees die hoop op uiteindelike eE'nwording \'an die blanke ras in ons land omdat enersyds die

groot onderploeger van die Alrikanervolk daarmee tot 'n verdiendl'

rus sou kom, en andersyds die Engel"-'>Prt'kende in Suid-Afrika

die voorskoot van die ouma sal los wat hom so lank weerbou hrt

om op seltstandige bene lungs die Afrikaner in te val vir dit>

welvaart van sy vaderland.

En met hierdle verwagtings voor oo . . . groct ons Engel and sonder trane.

Kerk Bearbei

Nie-8/ankes

Die Algemene Sendin gkom-missie van die N.G.-kerk in Kaapland is van voorneme om sowat £150,000 in die lopende boekjaar aan werk onder nie -blankes te bestee. Dit beteken

dat elke lid van die N. G. Kerk sowat Ss. 6d. per jaar tot die

sending bydra.

'

V

erligting Vir

Italie

Argentinic en ses ander La-tyns-Amerikaanse Jande het by die sekretaris-general van die V.V.O. aangedring op hersie ning van die vredesverdrag met Italic met die oog op ligter voorwaardes.

H

ULPKRAGTE SAL

DEURSLAG

BY VERKIESING

GEE

Veldmnarskalk Jan Smuts bet Suid-Afrika onlangs nan die

proes gesit met 'n kostelike stukkie snobibme toe aangt>kondig is

dat mnr. Hurry Lawrence, van Soutrivier, in September na die · vergadering nut die V.V.O. sal gann om aldaar met die lndiers

te gaan gesels!

Veldm. Smuts en sy adjunk, mnr. Jannie Hofmeyr, gaan in Suid-Afrika bly om te woe! met die OO&' op 'die komende ver-kiesing.

Dr. D. F. Malan en sy ven-noot, mnr. N. C. Havenga, het dte stilswyende uitdaging

aan-' gene'em en het reeds telkemale bor!)-aan-bors die verhoog bestyg ten einde die lendene van hul volgelingc vroegtydig te omgord.

HULPMAGTE

Die belangrikbeid van die twee hoofgroepe, nl. die Smuts-Hofmeyr-kombinasie en die Malan - Havenga - vennootskap, wat by die op hande synde ver-kiesing teenoor mekaar te

staan sal kom, durf nic oor die hoof gesien word nie. Hulle

sal die kolonnes verskaf wat in

die beloofde titaniese

verkie-singstryd mekaar aan die kele

gaan gryp. En dat hulle mekaar in magtige grepe kan vaswoel is glad nie uitgesluit nie. Die

uitslag van die stryd knn dan maklik bepaal word deur die

hulpmagte wnt die omlerskeie

grOeJ'IC kan nanbring. Daarom

is die belangrikheid van die bulpmagte morilik te oorskat.

Die hulpmagte wat beskik

-baar is en wat aangebring kan word, is enersyds die Ossewa-brandwag en die Madeley-groep van die Arbeidcrsparty en andersyds die MacPberson-groep van die Arbeidersparty.

BENONI

\Vat die twee Arbeidersparty-groepe betref~ wil dit voorkom asof die tusscnverkiesing in Benoni hulle lot deurslag-gewend gaan bepaal. As die koerantberigte JUIS is, moet mens aanncem dat die Malan-Havenga-vennootskap geen kan-didaat gaan stel nie, maar die Madelcy-Arbeiders se kandidaat

sal steun. Dit beteken dut l na'l-gl'normdl' groep as bulpkrug in

dir stede deur die :ualan

-Huvengn-n'llnootskap aanvaar

Dan M

o

s Nie

Vir Br

it

t

an

je

!

Die burgcmeester van K

aap-stad het verlede week sy

tclcur-stelling uitgespreek oor die feit dat sy oproep om bydraes vir 'n trougeskenk aan die Britse prin

-ses 'n skamele £600 opgebring het terwyl by minstens op

£5,000 gehoop het.

NA die koninklikc gcskcnke-rcen aan die begin van die jaar is die Suid-Afrlkaanse publiek natuurlik nou al taamlik opge

-droog in hierdie rigting. Maar gebrek aan bydraes is seker

vir 'n dec! ook toe tc skryf aan

die onsekerheid wat daar by die skenkers bestaan het oor die soort present wat gckoop moes word. Daar is naamllk aan die begin van die kollekte ges

in-speel op 'n moontlike Jiefdadig-heidsinrigting In Suld-Afrika wat met die geld tot stand ge

-bring moet ·word - 'n lewende geskenk, so is ges~. Dit was na

-tuurlik boegenaamd nie 'n s ti-mulerende gedagte vir die Brit -se lojale harte nie, wat nou as

'n laaste poging voorgestel bet dat vir die .£600 l!'ldcergoed ge -koop mod word vir die Britsc

kinders!

word en deur sclf"'tandige kan

-didaat!.tclling erken wor;l. Die Smuts - Hofmeyr - kombinasie hink blykbaar nog op twee gedagtes. As bulle 'n kandidnat gaan stel lungs die kandidaat van die MacPherson-groep wat reeds benoem is, kan dit beduie dat veldm. Smuts hierdie hulp-krag wil suiwer van die odium van kommunisme wat afsto-tend aan hulle kleef. Veldm.

Smuts sal dan vcrtrou dat 'n sterk houding tot gevolg sal he

dat die groep sy geestelike

moeder, mev. Jessie MacPher

-son, en haar leerstellings oo

r-boord sal gooi ten einde die weg voor te berei vir 'n ooreenkoms met die Verenigde Party waar-oor laasgenoemde hom nie sal hoef te skaam nie.

OSSEWABRAND~ AG

Die houding ten aansien van die derde hulpkrag, nl. die O sse-wabrandwag, Is vir die toe-skouer heelwat meer ingewik-.Keld en gevolglik ook onduide-liker.

Mnr. Havenga, die Ieier van die Afrikanerparty en die

H.N.P.-leier se vennoot, hand-haaf vrlcndskaplike

betrek-kinge met die O.B. Di~ Afr

i-kanerparty verwelkom O.B .-lede in die party met bt>houd

van hul ,non-partypoliti(•kl'"

idt>ntiteit.

Die H.N.P. se houding tcen-oor die O.B. maak die situasle baie troebel. Afgesien van die felt dat die party sy oorlogse stryd teen die O.B. nog nle afgelas het nie, kan die party blykbaar op die huidigc tydstip geen houding tecnoor die O.B. bepaal wat vir aile seksies in die party aanneemlik is nie.

Enersyds verklaar dr. Malan

in toY pers dat by geen rede sien waarom die "'tryd tt't>n die

O.B. moet voortge'lit word nie,

want die party bet die nodige veiligheidsmaatreiils get r e f ;

dndersyds bet Die Kruithoring,

ampteli~e orgaan van die

H.N.P., in die Jong!ite I'll voor -gaande uitgawcs homself

ge-haas om bitsige en totaal

onge-vraagde aanvallt" op die O.B. te .doen.

Enersyds probcer mnr. Haven

-ga om die O.B. as belangrike en moontlike deurslaggewerrde hulpkrag in te skakel by die

Opposisievennootskap. Ander-syds doen Die Kruithoring alles in sy vermoti om O.B .-lede af te sltrik en vyandig te stem.

HOE LANK?

'n ~frns wondt>r hoe lank Die

Kruithoring guan aanhou met

sy aanvalle op en verdag

-makery teen die O.B. wat di

t-Bykomende Nood

In Engeland

Om die kroon te span op die Britse eUende wat hom

met ondergang bedrcig, is 'n (troogtetoestand afgekondig.

Na die warm somer h<"t dit>

rt'en nog steeds weggebly. Die droogU> is 'n bedreiging vir die Britsc oes en bet aJ verskeie bos- en veldbrande laat ont-staan. Dorpe wat tydens die win -t('r byua deur die vloed wa-ters versuip is, moet tans bulle drinkwater met emmer~> aamlra.

bondg('noot \'1111 di(' Alrikaner

-party is, wat weer op ~>Y beurt

die bonclgenoot \·un Die Kruit

-boring is. HOI' lank gaan dr.

;ualan <lit duld? En hoe lank

gaan mnr. Havt>nga dit duld? En hoe lank gaan die O.B. dit verdra'?

Die Kruithoring self ver-dedig sy aanvalle op die O.B. deur te verklanr dat hy daarmee die Engelsspreltendes, wat nic van veldm. Smuts of van die O.B. hou nie, na die mond praat. Die blad mcen dat die H.N.P. moet kies tussen hierdie

Engels-Politi

e

k in

Oensko

u

d

eur

Waa

r

n

et

u

e

r

sprekende kiescrs wat onlcvrede

is met die Smutsbewind en hopelik vir die H.N.P. sal stem en die O.B.-kiesers. Altwee seksies se stemmc, meen Die Kruithoring, kan die H.:-l'.P. nie kry nie. Die blad verkics om te vry na diel Engelssprekendes

sc stemme .

VERSKILLEND Die Kruithoring baseer sy verwagting dat die H.N.P.

genoeg Engelse lltemme gaan

trclt om die O.B.-stemme te kan

vcrsmaai, op die ultl;lae van die jongste tussem:crkiesings.

Die blad \'ergl't>t egt1•r dat die tussenverl<iesing'! plaasgevind

bet tydens skanrstes uan seep,

~>uiker, sement, en nnder onont

-beerlike artikrls; en dat die

H.X.P. dit> tussenverkiesings oor hirrdie t>in!>te !ok,aarstcs gewen bl't. As 'eldm. Smuts, wat nie 'n kill() in die politiek is

nie, by dit> alg1•mene verkiesing gaan sorg vir oonloedeJ op wattt-r grond!' gn:m Die

Kruit-horing, van ull1• koerante, dan Engelse sh•mme vir die H.N.P.

insamel? 01) grond van sy baat teen die O.B., \vat 'n vriend van sy bondgenoot is?

Ons vrecs Die Kruithoring jaag agter 'n secpbal aan. Dit mag pragtige tinte in die son

vertoon, maar raak 'n mens

daaraan bly niks daarvan oor

nie.

Die groot partye mag slag-gere<"d wee1-:, maar die belang-rike en dcurslaggcwend'e

bulp-magte meet bl·slis nog gcmobi-liSl'Cr word.

Suid-Afrika

S

e

Gunstige

Po

sisie

Watter invloed sal die skokke

wat die internasionale handel die afgelope week toegC'dien is, op Suid-Afrika M? Hierdic vraag het menigcen homself af-gevra 'nadat verneem is dat Engeland die inwisseling van sterling tydelik opgehcf het.

Deskundiges meen dat

Suid-Afrika vanwee sy

goudproduk-sie nie nadelig gctref is nie maar dat hy in 'n unieke posi-sie verkeer. Suid-Afrika bet ge-noeg goud en sterling om sowel in Iande met vry inwisselbare betaalmiddels as in Iande met nie vry inwisselbare betaalmid-dels, sy voorrade te kan koop. Die Unie se ~rouareserwe is ook genocgsaam om in ons dol-larvereistes tc voorsien.

,I>IE O.t3.," WOENSDAG, 27 AUGUSTUS 1947 BL.A!>SY VYF

Oorl

og te W

~erstaa

n

Is, ,O

orlogs

·

misdaa

d'

Die negende verjaardng van die O.B. is op Saterdag, 16 Augu&tW>, op ge!>ellige wyse gevier in die Eendragsaal, Johanne!oburg. Die funk;,ie bet plaasgevind onder Ieiding van

genl. D. Erlank, ofti&ier-in-bevel van die afdeling.

nog gehad bet, ontslae te raak. Saam met die K.G. op die

ver-hoog het verskyn oudgevang~>­

nes, Jan van Zyl, Wessel

Cron-je, Willie van Rensburg, H.

Pre-torius, Carl Kriel en Vale Fer-reira.

Die K.G. is ontvang deur 'n <!rewag van Boer.eseuns en

-dog-ters, wat opgetree het saam met 'n gedeelte van die

Boereicug-orkes. Vir hierdle deel van die

verrigtinge het die K.G. later in die aand hulde gebring aan

Jeughoofkommandant Ben tlu Toit, en hoofkommandante Du Toit, wat in hierdie gebied wel-bekond is vir hul onvermoeidll ywPr in belan&' van die BoCJ

e-jt.ug.

Hfgenl. B. J. Vorster bet die KG. verwelkom en verklaar dat wat ookal met die K.G. mag gebeur, ons vertroue in hom nie

geskok sal word nie.

Die K.G. bet in sy tocspraak beklemtoon dat die O.B. 'n magsfaktor in ons volkslcwe is

wat sal bly voortbestaan. om!

dat die beweging die draer Is

van die republikeinse gedagte

en omdat tien-duisende Afrika-ners steeds getrou gebly het

aan die ced dat bulle hul

mede-Afrikaners in die stryd nie sal verlaat nie. I'D A.an die vyand

nie sal uitlewer nle.

DIE BOM

Die K.G. bet met verwysin,i na die sg. ,politieke born" ver-klaar dat dit blyk dat die oor-logsmisdadigers nie daardie mense is wat die oorlog gevoer

bet nie, maar wei diegene wat die !olagting wou wrhoed. As

ander mense van die born af

wil padgee, staan dit bulle vry. Die O.B., egter, sal nie padgee

nie.

Spreker bet daarop gewys dat

die O.B. nie gesoek het na die

din2'e wat hom oorval bet nie. Die taak van die Beweging was oorspronklik uitsluitlik om

die eenheidsdrang van die

sim-boliese Ossewatrek te bevorder

in die gees van die eed wat later by Monumentkoppie

af-gele is. Maar oornag het toe-stande verander. en bet talle Afrikaners, die Afrikaners van

Mouumentkopilie, bulle In kaf-fertronke bevind, sonder aan-klag en sonder verboor. ,Toe bet manne soos hierdie oud~~:e­ van~;tPnPs op die vprhoo.r na vore getree." bet die K.G. ver-klaar.

ASIATE-MAG

Spreker het verwys na die

ge-skicdkundige gebeurtcnis op 15

Augustus toe 400 miljoen Asiate onder blanke beerskappy uitge-gaan bet. Die K.G. bet vcrklaar dat die afgelope oorlog 'n broe-dermoord was en dat die vry-wording van IndHi, asook die

opkoms van die Asiate-wereld elders. dit gebiedend

noodsaak-lik maak dat die blankcs me-kaar vind en saamstaan.

.. In die komende verkiesing," bet die K.G. ~esc, ,sal die O.B.

sy plig doen. Die Ieiding in hierdie verband kan gerus In die hande van die Grootraad gelaat word." Die KG. bet ver-wys na die uitdrukking wat deesdae dikwels gehoor word.

DiP stigter van die ,,Nuwe ProtPstant!.e Kerk", dr. D. J.

de Vos, en sy broer het met hul

gesinne afgeske1 van die nuwc kerk weens verskil "''Oi' beleid-sake. Dit gaan oor 'n artikel

wat dr. De Vos in ifie"orgaan

van die kerk geskryf het. Hy het nog nie besluit of hy weer

'n kerk sal stig nie.

nl. dat hierdie verkieslng ons laaste kans is, en by bet ver-klaar dat indien dit so was, die toekoms werklik donker lyk; maar hy glo nie dat daar icmand in die gehoor is wat eerlik hierdie mening toege-tlaan is nie. Of verkiesings nou

gewen of verloor word, die Afrikanerdom gaan voort en as

by die Afrikaners reg verstaan

sal bulle altyd 'n kans maak of 'n kans vat.

BELANGRIK

Nietemin is bierdie verkiesing bale belangrik en gaan die O.B.

sy deel doen om van bierdie allerswakste regering wat ons

Willie van Rensburg het die gevangenes beskrywe as

sol-date wat in die slag gjibly het. As bulle 'n begeerte mag uit-sprP,ek, sou bulle graag sien dat daar nie by bulle stilgestaan

word nie, maar dat elke brand-wag die stryd voortsit.

Hfgenl. Vorster wat die

oud-gevangenes aan die gchoor

voorgestel het, het verklaar dat bierdie ses manne tesame tot

37 jaar tronkstraf gevonnis is.

Die funksie bet die afdeling

van genl. Erlank in staat

ge-stel om hul jaarlikse verplig-ting van £250 na te kom.

-(Korr.)

O

.

B

. Ste

u

n A

.P

. O

m Twis

Te B

e

ei

ndig S

e Gebieds·

Ieier

1\laatreels om die H.N.P. wat nog altyJ vyandskap met die O.B. handhaaf, in 'n posisie te dwing om vrede met die O ssewa-brandwag te maak, is deur die GebiedHleier van Wes-Kaapland,

dr. F. D. du T. van Zyl, in die Hofmeyrsaal, Kanpstad, behandel tydens die viering van O.B.-dag. Denr die A!rikanerparty, wat

die O.B. goedgesind is te steun, dra die O.B. nle aileen sy deel tot die oorwinning by nie, maar vrywaar hy bomseU ook teen verdere aanvalle, het genl. Van Zyl ge&e.

Dr. Van Zyl het die

gewel-dige aanslae van Rusland op die Westerse beskawing beban-del. Hierdie kolos huldig 'n lewensbeskouing wat die

onder-gang van die Weste inhou. Hy het reeds sy wortels oor die hele \Ves-Europa uitgebrei

so-dat hy 'n byna onkeerbare mag geword bet.

Ook in die Ooste bet daar 'n nuwe moondheid van 400 mil-joen siele verrys wat homself

tereg die ster van die Ooste noem. Hy verkeer nog in die dronkenskap van sy pas verkree vryheid. Dit is bale duidelik dat hierdie moondheid 'n rol in die toekoms sal speel. In Suld-Afrika het Indie sowat

300,000 verteenwoordigers en baie miljoene in die ander dele van Afrika. Watter bedreigin~ dit vir blanke Suid-Afrika inhou is vanselfsprekend.

P ARTYPOLITIEK Daar was dae toe ons met groot afkeer van die

party-politick gepraat bet, bet spr.

vervolg. Hierdie afkeer bet

steeds groter geword en vandag bereik dit nogeens nuwe boog-tes omdat dit die volk onmag-tig maak. As gevolg van die partypolitiek sal die blanke beskawing in Suid-Afrika nog ondergaan.

Ter selfdertyd moet ons nie die oe sluit vir die geleenthede

wat hom voordoen om iets t~:

doen en die gevaar af te wend nie.

Die saamwerkbeleid van die O.B. bet reeds tot so 'n mate ingeslaan dat die Afri kaner-party en die H.N.P. besluit het om saam te werk. Die vraag is nou hoe moet die Ossewa-brandwag ten opsigte hiervan reageer?

O.B. FORSEER VREDE

Die O.B. stel belang daarin hoe die partye gaan optree, maar een van bierdie partye maak dit vir die O.B.

oruD.oont-lik om saam met hom langs een

vuur te sit. Die vennoot van

hierdie party-die

Afrikaner-party-·het egter nog alles ten

beste vir die O.B. gedoen. Daarom is dit on<t beleid om

die hande van die Afrikan

er-party te sterk en die n.:s-.P. in

'n posisie te dwing waarin

bulle nle Ianger die twis met

die O.B. kaJi bandhaaf nie. Dit

is ons hoofdoel om die twis te beeindig.

Hleruit vloei ook voort dat indien die O.B. die A.P. steun,

by geleentheid kry om sy klein deel by te dra en te doen wat hy dink reg Is. Maar by kry ook kans om 'n borswering op

te rig teen die aanvalle van die H.N.P. Daarom het duisende O.B.-lede spontaan lid geword

van die A.P. en dit gcdocn met die goedkeurlng van die Leier van die Ossewabrandwag.

TWIS UITGESKAKEL

Indien hlerdle twee partye daarin slaag om die meerder-heid by die verklesing te behaal, sal die meerderheid maar baie gering wees. Die H.N.P. sal nie aan bewlnd kan bly sonder die

steun van die A.P. nie wie se

bydrae tot die oorwinning die belangrikste is. Daarom kan by nle waag om met die A.P. te twis nle .

Indien die H.N.P. dan nog begerig is om met die O.B. te twis, sal hy ook met die Afri-kanerparty moet twis omdat die O.B. toevalllg ook lcde van die A.P. Is.

Behaal die twec partye egter

nie die meerderheld by die vcr-kiesing nie, sal bulle 'n sterk

opposisie vorm. Ook bier het die H.N.P. die stcun van die

A.P. nodig. Twis hy dan met die O.B. dan twis hy met die Afrikanerparty, en twis hy met

die A.P. dan twis hy met die O.B.

So hoop die Ossewabrandwag om 'n einde aan die twis te

maak, hct die Gebiedsleier onder toejulging verklaar.

'

-...

..

....

...

.

...

...

.

.

PRE

T

O

RIA!

AA

ND

AG!

Os

s

ewabr

andwagdag

\Vord gevicr op

6

September

1947

Vanaf 2 unr n.m. tot 11 uur n.m.

te

K

lipko

pp

ies, Pretoria

Kom geniet \Varm Etes en Boeregeregtc, Volkspele en Boeresport.

TOESPRAAK 01\l 7.80 N.\l.

GEBIEDSGE!I."ERAAL Prof. Dr. H. l\l. VAX DER 'WESTHUYSEN.

...

.

..

..

.

.

...

...

..

...

.

ME U B ELS

Beskerm u

Oe

PRYSE STYG VINNIG

KO

O

P

N

O

U

Ons bou alleen!•'k goeiP kwalltelt Meubels lD voorraad

WERDA

M eubelhandelaa r

s

(EIENDOI\18} BEPERK Groote Kerkgebou - Kaapsta ·

Bring u oogarta se voontk.rtf na ons. Laat gekwalifiseerde

Voorskrif-Oogkundlges u b

e-dlen.

W

a

hl,

Law

rence

E

N

K

IE

.

BRILMAKERS

Adderleyatraat 120a, Kaapstad FooD 22408

...

.

.

.

..

..

...

.

...

...

OLIE en W ATERVERF

V

I

R KUNSTENAARS EN

STUDE~TE

SO

P

AS A.ANGEKOM!

WINDSOR EN NEWTOX-::UAAK

OLIEVERF:

Flake White en Zinc White: lOd., 1/10, 2/2, 3/3 per buisie

Die Volgende KlPure: Die VolgendP Klcnre:

lld. per bui&ie 2/2 per buisie

Paynes Grey; Deep Ultra-marine; Permanent Blue;

Terra Vcrte; New Blue;

Naples Yellow; Harrison Red; Alizarin Crimson;

French Ultramarine; Scar-let Lake.

Die Volgende Kleure:

lOd. per buisie

Burnt Sienna; Indian Red; Burnt Umber; Ivory Black; Light Red; Raw Umber;

Raw Sienna; Yellow Ochre.

Die Volgende Klenre:

2/- per buisie

Vermillion; Aurora Yellow;

Permanent Blue; Naples

Yellow.

Die Volgende Klenre: S/6 per buisie

Cadmium Green; Cobalt

Green; Cadmium Orange; Cadmium Deep Red;

Cad-mium Yellow; Auredin; Co-balt Blue.

Rose 1\ladder: 5/9 per buisie

Groothuise

Burnt Umber; Yellow Ochre;

Light Red; Raw Umber.

WATERVERF

Serie 1 - lOd. ,1-pan Naples Yellow; Light Red; Indian Red; Raw Umber; Yellow Ochre; Permanent Blue; Burnt Umber; Vene-tian Red; Ivory Black; Raw Sienna; Chinese White; New

Gamboge. St'rit- 2 - 1/2 !-pan Alizar; Carmine; Scarlet Lake; Sepia; Rose Madder;

Aliz. Crimson. ScriP 3 - 1/6 !-pan

Lemon Yellow; Cadmium; Orange; Cobalt Blue; Oxide

of Chromium; French Ultra-marine.

Serle 4 - 2/• !-pan

Cadmium Yellow; Cadmium

Red; Vermillion; Auredine.

P

ro

E

c

clesia-Boe

kh

andel

P

OS

B

US 29

STELLENBOSCH