'n Ondersoek wat as voorbereiding kan dien vir die opstel van 'n toetsbattery vir die keuring van lettersetters in 'n drukkery vir tydskrif en koerant in Bloemfontein

IN OND1 R30 :iK 0_{J1-T t1S VOORB.8R} I-DING KrN DI ~N VIR DIE OPSTPL

Vi N 'N TO ~TSB, TT HY VIR DI •. K URING V, N L T1

1 R' ·TT R 3 IN I_{N DRUKK P.Y VIR TYDJKRIF N}

1.

-

---e I

'N ONDERSOEK Wr.T nS VOORBlIB~'.DING KAN DIEN VIR DIE OPSTEL V.hN 'N TORTSB.nTT ·RY VIR DIE: KEHRING VAN LKTTERSKTTHRS IN

r

t N DRUKKERY VIR TYDSKRIF ..,i:J KOER.F.NT IN BLC Efu"FONTEIN.

dour

.

....

,lCOi. .. i..ii.L, lvL.lu. ll.., ... OlLD.t... L.'UYa.>

.

.,

voor · l~ ter vorvulling von •n deol vn1 die vore1 teu vlr Cliu o.ud gl.ster Art1um, in a1c fo ulteit van \Ctonske~ nan die Dnivers1to1 vcn d1 orenje 1rystaut.

HIERDIE EKSEMPLAAR MAG C~::z;, GEEN OMSTANDIGHEDE UIT O:E BIBUOTEEK. VERWYDER WORD NIE

UOVS-SASOL-BIBLIOTEEK 0040892

111111111111111111111111

111080746901220000019

K verkloo~ dat die· v ·handeling·.et b1erby vlr die

fraod van glnter ~rtium aan clc Gn1vers1te1t van die Urerjo Vryntaet deur my 1n£ dlcn .ord, n1e eori ~r ueur

my v1r 'n srnad eon cn1t_:c ender Un1v rs1te1t Inge len 1s n1c.

1~ .•

Luo ..

t U U 8 D •

Gro.£6 w11

cte

hlc.t• ee my f.11..I! 10 c

l:"c.c,Ooo~.

L,., ;:;:tH! •• uJ volgcn!ic peraonc uitt.>_prco .. :

-.u,rsteno 11

c,~

r.;.ur. c .P.J . esmuo h. ... rt11K bedank. vnder oy si patie·o en g troue lo1d1ng is hierdie v rhond ling oontl1~ gemonk. HY hot selfs oy vrve tyd o~gcotrer 0:!1 reo<'l en iby6toud, \taur nod1g,

te vorlcen. Oo L'!Y inn1ge d:enk onn Pr.

c

.h • ...,c:l.Z'm1dt

1c; t.e enkc en hul.p vcn onskotborc uurde as.

r,an

~r. our1c, "er sb ctuurdor vcn ,. 'l"ho ~""ri cnd '', r dio ond r ... oe .. u.1 tgovo ... ~ is, 11 o t oo buit! acnJC:1o : t " • fly hct rr:y nic sle o in die eelcentto1d

s

otel o die ond roocK deor tcr plootsc ult te vocr nie, meur hot oy oo{ ct uordovollo road oygontoon •

..,,y 1nten~1e'70 aenoi ... tot d1e bedryf .bet hy vrJi J..1 me -gedc J. en EOc!oende

a

ic ondorsool!. e.onsienl.1 .. vort.cw.n.t:J..1 ••

Vcrvol ens .11 ck h1craee can clle erKors in <11e bcdryfaon.dernc::i1ng my dun t oordro.. 1.ul hot nie

eicgs fohclp ~~er nod1g n1c, uor as ook ne,1111g o~ as pro .. fpcrsonc 1n

c

1.u om.u1·t.ve1:C op to tree.

west ·ns,

1nn1gc aan" on cord ring uittprcek tecnoor .:llJ ouoro ~st gecn opott rlo to gt·oo~ goa bet o~ ~Y bJ tc ntuan nie. li.ul hct nic elegs f'inonaiolo ondersteun1nt. vcr-Jeon n1o, moe.r no g1·otcr: morelo o:udor ... tcun1ne;. ~s bty~ VLJt cy 1nn1g dank, dre o! t.1or~10 verbcndollng oe:n. hull op.

---+\~-./ ....

,.~r""~

r

r :, ;.

t

I

i

I

t

.

111. I N H O U D b O P G a . E. HOOFSTJ'A 1. lNL61DING. l . r-1·obJ.eems tel.ling ••••••••••••••••••••• 11. Dool ••••••••••••••••••••••••••••••••• 111. Met ode . .... .... ~ ••.••..•..•..••.•• HOOFSTUK 11. oETTER. l. 11. 111.

.erksanallse gedefin1eer ••••••••••••• Y.etodes &angewend tcr lnsameling van

gegewens met betrek1.<ing tot d1e bc-roepe: hand- en masjiensette~ ••••••••

,erksaspek van die werkspesLfikasi~ v1.r <lie Le1·oope: hand- en m1.1oj ien -set ter ••••••••••••••••••••••••••••••• lV. ,erkersaspek van die werkspesitikusie vir die ceroepe: hanu en masjiensette~ HOOF.::>Ttfl{ lV.

DI l., tOBL-&.1 VA~ 'N ODJ...,41

rIB~1b .llfiA.ATi:.J •. :AF.

.l. 9 10 13 32 46 l. Inleiding... ... ... 65 11. Bespreking vun di3

paarvorge:yKing~-metodo... • • • • . • • . .. . . . • . • . . . • • • • . • • . • • 68 111. Toer,assinc van die paurveI'gelykings

-en rangordemetodes •••••••• ••••••••••• lJOOFt>TUK V.

PblGOLOG·l.ESE TOET..;E ,AT GEB1mll\. It> TEH OPb '~"-1..,ING VAN 'N VOO~LOPIGR TO~TSBATT~rlY.

l . Inleid1ng ••...•••.•••••••••.•••.•.•••

11. Dcspreking van die toetse toegepa5 ••• 111. ~umi~istraGie van ~oetse ••••••••••••• HOOFi..>~0K Vl.

74

03 85 103

RhSULTAiE VJili DIE OiDEHbOEK •••••• ••• •.•••.•••••• 105 hvOF • .:/IUli Vll.

INT.:.1 P IB~.rt~5Ii.5 !ill GE.VO ... G11

.rlE.tU\.li~G ...

l. lnterpretasies va11 resultatc... .. .... 14.l. 11. GevolgtrekKings •••••••••••••••••••••• 146

.1.J l d , . .1.'\iG...t· • .i.... • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 153 81 ~l 1 O~~fW!~. . . . __ . . _ . . . _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ J ~ 9.

lNLE;lDING.

Dit i~ 'n onbetwiub~ro reit dat slogs •n min1ma!o persontosie van die jougoiges wet d1o sKOol verleat, die

omvang vnn bul e1e hood~nighnae en bokwo.arnhedo ten en dlonoo;roeulmmstig 'n .botrer.:k1ng be l;:t•ec. Oo.1.· die o.le;erneen is hierdie jong adolossonto skoolvarlo.ters bebop met F.,lega

e(3n id.co: om so gou oontlik hu . cie geld te verdlen en soduende • n onafl1a11Klil.\.e lewo te lei. Om hie:rdie <Joel te boreik, word oie eerste werk, gcvind d.m.v.

toevalll-ge ud.vor.tennlcs of met bellulp vun vriondo, aangeneem.

In ander paval...1..0 bcrus dio keuse van die heroep op he.lde -veror1ng, romantiese idees ~at die work inhou, aanvongsu -larin, volc:1ocn1ng aun ouer.s se hoe ve1·"'agting~ of mlslcion in navolging vu uie be~oep van dle ouer self.

Deur so ' n toeval.J.igo en oppervlalckige boroepskeu -ee onderskot die jeugdige een vun die ;-iecs rundumentelc

dinge in die lE\e• nl. dat diG baroep die spil is waaro~

elke mcnBlike akti~itelt in die lew~ draai. Eul besef nie dat hierd1e beroep. waarin ecu uerde van htd. bestatJn moP.t deU1'{ _{ob.rin 6 Viord}, as mic'idelpunt d1cn vii· die lie le

lewenstandaord en leo1'\Vyse n1e. bul dink r, ic du.ai·a.un uut die bcroap die mees alge'llenc on<ier-we1·~ Vtlil b :-;prc

-kine en dia rJotste veld v~n keun~s is n1e. Die ~erk-kr1nt word betree. onberius van die feit dat d1t uie bron

van d1e crootDtc lojul1Lolt en aandat.,; ls, asook die

voor-1~erp vun <.lio mens se trots en ciic geleentL.eld vir die beste u1 tdrukkine van s-y be t'"uamht.Hle.

2.

bogenocmde rode ken deer geen groter teleur-stelling vir 'n persoon ces as om die crootste ccdeelto van sy ler.e te gebru1 o~ 'n werk can te leer, o to poog o •n su ses dearvan te ak, r1ot om uit te vind

dot hy hopoloos 1n sy doel gcfe l tot. ~ou ecrs v1nd hy dnt sy werk 1.p.v. g lu,, ales •n bron van irr1to-r1ng en ontevredonhoid vlr bom 1nlou.

dua 'n wor te vind, ls nie ~o bclungrlk us o \i,er to kry nie. .;,Oms b sit die o.rbe 1<1e1· gcon aanicg v1r •n betrok c .erk nie. .ieruit v~ortspr 1tend 1s, de.t die work v11· hom g1. en 1nto1·ec.:sant eid inhou, geen cntooai~ti c an akkcr, n1 bovredigende essosiasiea ver-oorsaaK nie, musr slc s oaololdia gee tot menigvuldigo irrltosieD. D1t ord wcorsp1eel in 'n vertra ing o d1o wcrk to bemee tcr. Verder ce dit aonle1d1ng tot ate -los1gho1d en onvers 1ll1gheid tor u1tvo ring van die tae en •n aanhoudcndo gebrek can oanaog .anneer groot •erantwoordelikhcid g var ,ord. Dio £ volg is 'n lee ataudaard van erk, tlogtes van ops1stcrs en voormanne, 'n tygcnde etal ongelukk.c, oanhoudondo uitputtlng aan die ko.nt vun die erk.er ot u1to1 .a.ocli .. lei tot ontsle •

Ilicrd1c er sontovred nbeia. bre1 selta u1t nn die hu1slike cluk en r fle toer lt oo in dl sos1 le o1-tuas1cs in ale vorm van 'n 01,cnbaring va bcdrukthcid,

onhoop en vert y.foling.

As sevol van h1,.rd1 f&ktore ord dio ento sius-me v1r die uerk byno gebeel en a~ €,C emp. D1c resulteat

i dat die arbo1aer van v.erk, or selfe berocp, veran er.

Dicwolt'd prosedure ord egtcr bier hcrhl'.al sodat dio ertter u1te1ndel1k. 'n lid ord van dle so vele an ong -p stes; wan ongcpus tot ho ~el~ en to~ sy so iale

bedry-w1gh de.

TernoorgedruKthe1d en efgo atte cvoclcns is go-woonl1 die en.~erke van dio enasneepaste. 1te1n

e-lik onteard dit in •n algehele cebre~ aon a b1s1e, soo nangetoon dour ttnsterberg: • ~he 1nd1v1aual tries, o.nd

when he is doing hio ,ork too badly he loses bi job,

he 1s pushed out tro~ the career h1cb ho has clo en 1th

the eat probability thot he ill be crush d by the

boels of ocial life •••••••••• ~oc1al statistics sho with an appalling clearness what a burden and late

dan .... r to tbe social body is gro, 1ng fro tho rno.sscs ot

those wbo do not succe d ond ho, by their lac

or

ouc-cess become discouraged and embittered. Tt£ social

psy-chologist cannot reoist t to conviction th.et every single

one could huve round a place in bich he could hnve a

-chieved so~ thing of value ror the co onweclth. Tbe

loboror, ho in spite

or

h1o orforts, ~hos h uelr useless and clumsy before one acbin • 1ght have done perhaps &at1sfactory or 1n th next, here the aohinc

de~ands another typ of ontal reaction. Bio physical

rhytbm nnd his inner runot1on· wouln be able to a

Juut

themselves to the requir onts of the one kind

or

labor ana not to those ot tho other. :i.ruly the hol. social body ha~ hnd to pay a heavy penalty for not 1ng ev~n

tbc ta1ntcst ertort to settle systemet1cally tho

tundu-ental nroblo of vocational choice, tho proble

or

the

physical adaptation

or

th individuality." lJ

l) nsterborg,

n

.

:

Psychology nn In u,;,trlal tfic1ency,

p. 3~. wien oo,: orton: Oc~~atioool eb1!1t1cs, p. 4, v1r verd re boaprc 1n in h1erd1e vcrband.

4.

O:ll eon ta toon boo o vo.nt rylt die pro lee van Ko1·-ro e b roepc:e.ousc is, het Bell ge ys dat 96. van •n

grocp erKors in •n in ae~fabrie~ in r 11Kho1n bul err ..

ver fsKu. 2) liappoc het 3 vol4essen s godurcnce di~ dcpr 1c onwcrvrn. By v1nd dat 30 van die er crs ~ui

tank v rsr KU en nog ~1, hul er cal vcrandcr 1ndien 1n

die gcloenthe1d stel. Z)

Die statisti se u1tcen ott1n 1n tcbol l, is d1

resultoto op d1o vrcos ut gestel 16 &un •n aental or -kers: ,. As u eer 16 c.n we c, sal u •n ander boroep

vols ?" 4)

durdom O S

Tota.ol 2 -4v Oor 40 ans Demeo

Jo 41.0, :9.0, 43.0,

.

e,

2i1.o,

Nee :'.:9.2, 0.3,

i1

.

o,

34.9, 4;;. r:.,

i uns er ve.n

oa.otond 1CJ1 c-e .l,: • "' ,I;. lf-.9, 14.6, 15.9, l .6, Ons Kor 4.6,-., • 81 4. ,:) 4 • I 4.9t

~ .. ...L 1.

Daniel utcrcb hot 'n ond r6oe~ u1tgovoar et die

volgcndo vru £: ,, 1:r you Ju:.d your .life over ceutn, ,hot

thro thingo ould you clo ci11'rerently? . .. D1e vol cnde

rosultotc, ooos vervot in 1ob l 11, is ecvind: f) ' n Ander borocp volg ••••••••••••••••••••••••••••

-Ocr ople1d1ns ••••••••••••••••••••••••••••••••• Goldbesparin •••••••••••••••••••••••••••••••••••

tli..1. I I.

2) Dell, ii • .• : Youth tell theiI· story, liiiJ. ,:icun Youth

c·.):;ncil, f!;.,Llrit 1.on, J. L,. , 1 .... 7, soos C\iotecr ult: Or\"e>~ , f~1-="•'t>~'J i... t"ci\1o1et-_.'J I P. ;:t,

3J C:>Joc~, ,.: JO. t.1 &C\..on, .... t..r,l. ti..~ .ros., Now Yor!C, 193f, soos A1"'Jteer uit;

o ..

°'1·~ Of- e.it:., f>. 3:2.J

4) He;;r r: Ps. cholot y -.JPlied to .i..if( c. .c oric, c>· 332. ~) Ibid., p. 3:3.

r; • •

Ui t bostaande statL.,tiese gce_e\,ens blyk uat on-gelukk.ighe id in dle work • n akute problcem is. Die in-vlood daarvan is omvangry~ en bedreig die beroepsle c van ons samelewing.

x .

... ielkundig benader , 1€. Jie oplossing van h.1erdie probleem daarin, o:n die regte werker in die regte \',erk te plaas. JJi t kan slegs gedoen wo.1·d deur seoruikmak1ng van 'n \l,etens.<.aplike m.etode van .r.eeuring. ...Jierdeur

poog die s.ielkundigc om groter 1ndiw1duelc geluk en tevredenheid te be,verkstellig en sodoende groter el<o -noroiese welvaort te verseKer.

D1t is egter ni slegs vir die werker essonsieel om die regte werk te betree nie, maar ook van die ulle1·-grootste belung vir die bedryfsondernemings • .Die docl

van enige bedryr~onderneming is tog om u1e optimuru pro-duksie teen die le.a.gs moontl:lke koste te verkry. Om hierdie doel te bcreik, be~us grootliks by die werker self; of hy ko-operatie f' of indi\iidualisties gesind is. 1{0-oper.asie op sy beurt, word slegs ve:r,.cry wLnneer die werkt,r gelukkig is in sy .,,erk, m.a. w. wonnee.r hy die nodige psigologiese eienskappo vir uie spcsifieKc ~erK

besit. unneer dit die geval is, sal werksuanpassing outomaties geskiod. _{•aa.r die tendens in a.ie meestc} i11 -dustrit!lc onuernomings i~ nos te vry algemt:en om wer-kcrs, slogs op grond van 'n oppervlnkkige onderhoud, in diens te neem. · Sodoende .-oru die psigoJ.ogiese as

-pek heeltemal ult die oog verloor. \anneer dit die ge -val is. brine dit 'n esrotcr arbcidsomset tcweeg, met bieruit-voortvloe1ende; groter produksiekoste.

Om di~ omvaog van arbeidsomset aan te ~oon, is be -wys dat in een huurmotorfir.mu in 'n stud naby Philadel

-6.

tt,

or

r:Ju, per jonr lo. 6J oleeins • ll deur i .... ter en t..Utm . in

orikc, 1 b rcitcn <10.t "'v tot L.c iljoon or ::crs

Jo.o.

-liK

ve ocroe vcrun er

.

7) ono eonnec dot dit

gc 1daeld 4~ dollor ~o o ' nu o rKDt' op t le 1, or do~ Jcurll o OJ,v ~. ~. J doll.er boDt u n d.1t: o leiding v n nu eritcra.

,olh~u bo teen e B 8 n , o on~ d~ tot die

e olgtre ttinC dut d1o ori:.c1· ( sic ltruo. 1S f;;ti Ki • ul

dan 1} nt tot u!c bcdrJt oudcrn g toccolcet ora,

d! bcsli ndc ra~tor in dlc vooru1t ens n oorto~-ateen vo die b tro c b dryr~on crno 1 1 • en d.1 onO r ~ant 10 ~le to~lotine en ic erKO£ tot die

bca:r·ytsond rnc ins a1e hoof:!'e tor in die opbo 1n vnn oy

oreul,

sy

vcrhoud1n to sy

~os1n en die o le.lo le\li •

lho oi bostanndt uitcensottinc o~ 'u van

~1r-oprcAc14o, ullca e oo,log1 ~e rea no i eunt ncCJl orJ,

1n ~n to dat uio n 11 era to 1n ie ind etr1

mno.r op be in t o uondc tc ccnict.

~a £CDien

alo

toepo o1n£ van ps oloc1o to t.,)G vir 1c r.;.ouri 1g vc.:n er~crn duo • n b t o lik nu o 01 ..

t-1..i..~clin f-f'QOC 1n dio 1 .nust.: 1010 le\.c ls, is dc.ur tot

dusv r uo uccl einig op htcrclc cbicd, en vcrul in

cu1d- !'r1 o, presto r. s evols 1cn ,le foit dtlt die

,oerd vou pcle,olo 1 c tootae 1o uuid· J .fr1 ·a no nio de .... r en ccur bo l 1~ nic, lo dit verDtounbLar dct ~1~ bcdrifsondernc 1ngs

noe

~1c lierd1o onsep vcn

ten-(j) Vitt.le : ln .... u. tl'1£ll i O]ChOlOi y, r,. 11~.

7J J1t t,01• mt: .-... ... di. ..,.EJt.is1'1e or~ r, uoo ... o-tcer ult itcl

s,

Op. cit., p. ll&.

7,

b pl .. eur1 11.. 00 b

vry

n

11

o

.no

n1c.

creL ...

r. .. deu:r !.1 t n t no '

t

G h e o , or1 1

er

s nvra

e

a1 o bo

oor-~.te! • 1t el vora v1

er.. 1e te noor vol 1 nu ~riel p l oiD~f ot hy ai.n ·nt

r

1 v .n sy ~ 118 t to

1 , d ~ it e 001tl1 oon dut •n l 1

-nor · r rs wot el oe1 1 olo o

1

b

l

tell.in 0 D di~ trot 1•c nu tit". 1 \;

at

1 • 1 noa.1

re

.ro l. -io ~o n, 00)

ab too:n 't-.:

ver

r

.

it r:t 00 outcoo ie

• l 0 !:'C1J

_•

l l t fl 10 . r o oltaii.: 1 1 .

t Otil 1 b in

or

v

n tcroop var no

r o ...

.st

tu.l

. r

on1nt r

01>1-a1 t

o

~

•

n

t,ron vou

.

..

l urot l l l vi cl.

1t 1 dll otrnoluut

noods

ottli '11 t le no 1 f,

er

ot VJ VO t'f G ~ 11, ~ ur1n D .,..uid•

GO OU v1n· orcl. J. t

ssl •n

ot~o vooruit

•

v1r

0 l dlo

..

erhe1ucl

c

eo

u1

Inou

e

.

1 ru ... a e1c b dr fGOtt n ~1

t 1crd1

..

..

ti Vt.U Ot 1 o

1

_•

&Gr 00 di r~ r sta e~

-t -t tJ (S _rt o ... c; ac:;

r.

1 be ltou .Q ..i d1t n1

6

..

' I fin n iul ru1nor1:.. b i.. ... .o r .. 10. er it 00 00 .tl1. e1 ot ont la u1i .1.e .. e _•

(IU _•

.

'

.

1

o

y oo 1 er t

.n

8f1

b a

scr.e

ctt:ns cp.l.l o

eur1 .,.

e

e

.

tn ,1ng ~ t a. 11 ... c r1 ·€· 1c O t pr ~tic-60 b l t or dtlor1n c ind, dat

u

r 1

or

'tun

1 1cn r1 io 1<

r

lop Jar

re

0 inn&l L r 1 bet

:tl do l1kn

no

... 1 1 o::.l v ld 't 11. .Per on cl

-eu1·i e1 tlh: • OV. lVOI. _ti nc u~cn ... c die

rsto 1.. .·, ,.. ldoorl 0 tot ando toe no liO::n•t to t>e -strum en u t obou c

or

.

ir toll Vt • beroopo 1n deor r enc; urlo b .... tt rye ont

er

.

in tiO ige vol

'

sel s OU r;epcu tot • D uPCt.1t1e b d1'yf' 01Hlern lng. un elu.

1c

c ton <io r co Di cul gc,etenoc.ar -dls crdc " Ur

.

b tt t .. ye

vir

i dr~t· en 1n b onder

v1r

dlc b rocpe end- en

Ji

n ... ott r 1u uid

-f'r1 t nie. ro ens 1t dio ae te:::u vir ie huidice

uov r ,o •at al nu or in on 5tr. 1 ~ord tot

o;, d tu sle en i ndoord1 ... ocrd toct ... t t ry,

nl

.

d1e lgc n

c

0.tl h ic. toot ... b tt ry (•Gen l'Lil 1 -tude .est ttcrJ ) _dour ic ,,, c.r1 oense

c ertc

nt

an t" .t.c1

c

bru , t r uri, VO letter tt _•

.u1 r 1

uo

-d 1 t,tor :n C't tt.: d, d. • s. dlt oog OZA uord'..ers tc \.cur 1n IJ 06 .ll. bcr po.

1t is 4uo u1 ult lu:a.tliu:. cp .t Lt tot l

ur1

voi lo ttcrsettcrs 1c • .Bon ens di I h, 1ora1e tact ot-try _n" rl C O ~t:itc • wu1d- 1"r1 mo.use t c.l n

oontes vcr ~11 e t. r 0 .oli ct 1 von ri;m. Ge -V0ltl1 1 dit u \10U6lik O 'n toetoo ttex·y op to Gtel, u1tslu1tll

v1r

wuiu- fr1ttse ~ o sto di 1~dc, e1.

'n

aire t to pats1nf::' op lott.or tt _{r •} bcr ie.o de ult d1e

t,oe beroc e

vun

L • • l.. 1 t~ r.

1e c .ilc Yif.: ld..-.to t..,buttory 1 n1e i

to pn 1

n1

.

odra on oor an tot. under tu 1 s, 1 pro bl c ol ho e r ciul. ter. a.or is .. elto no n 001· n iu. on er v rsi'iill nJc n

vor

rs borei.: oor i es-enc1Gle e1ena~ pc ut ' n lettcrset er

Oct 1 l or uu...:-o vol tc

beocrc

nio.

....

o

yv., Vind 1 SC t<i nu oro r ln ce van y onde.r ;iOC

det 1 tellicon 10 bel n r1 1 vlr di lett .rsctter, o

o 1dd llik d crne in 'n o~ nd on er 1 t 1 oo:i.:

-co~told te bewys. Fa tore soo~ h1era1 , o ol a d1 te or het as v rn seek. O L: t di 6 cm c, en in 1lduotr1ele le t. 1o tod vu di Be c 1doto t cttery, ste 1 p tus e 1eu vir di tul 1g on

or-probl e , S-006 UL'tCC :e1..i t lo di

voore!"-n

>JOlel va d1 nu re t n unt 1 1

e

,

suan

on~ in bier 1 ondor ... oe be, n

van e n ~pl1 l ~1 ve.n .1 t

r-ttor

lu

'

n s

1tictt bcdry:tso it 0 boa er op die to passlnt;i vo oontl1 c p

toetc 1 g e o di p .... 1 ol

po t to to ct • r ,er vir t 1 l'di bero die or u ~ volt vcrri . l die

1 olo 1eoc

ci n

bcsit tote

van ~n 1·do bly ~ t wee , sol it O b:i.n

er

.ord in

•

n

t o t t t r~ o odo nd t die

vlr

1

~-ring von l tt rcottcr~ _• • v • 'n tOd .

t hl rd c oud oe ord e te n1o slc s. poog 0

'

n

~eurl _{to ... b t t} ry v1r di el 1c vun

na

-on flSj 1 C. t 0 t at l 1e,

o r

0 0 'n :Uc in

t le O di

-10.

vorander in •n positie ~,:,, . 1 .g daertocz .. 001·.

vpoo "'""-c;:nc. ken dus ~~ ord, det dle b langr1 sto

doLl vsn 1e ~uid1eo oudcrsoc i , O- e,eldige resultute en d~t& to probecr veriu-y, ter cte~1 ve. c.i uu~ore

opvatting. .D1t r l aien n~ hulp iadol v1i- d1c vcr,t

s-ging van die rc(!te perooon in die re te ~crK in

die@?-val vun lcttersetters.

:

D1o m·todo asng ond o b1erd1o aoel te be~e1~, ia Kortlik;:. soo. volg: .t.er tone;. is ~ n nouKeurige er.c1:sano.

-l1se von dio tee oro po van h nd• on csJicnoetter,

£C-meo~. O~ dit te kon ooen • • ca skry er vir ~ r:mundo

" ge-~ plojoor" 1n een va die grootet ~ruk~orye ~1~ tydsk:r1:f en t:oer!l.nt in Sloero.rontcin. Data. m.b.<t . . . 1c ve r ... 1'1llon e tcke at vei·r1g t;Ol" • ;econ .... odo do 1.ugo in

ord d.

1

.

v

.

on o~houde en

uacrne

.t.1\:: .rdle

1ul1e,-t1ng is ~o binecr ct l1torotuurstud1e rr~t die tyne ·e

be@insele vun die vo:rskillc. de ~ ke beva.t.

I11 di ... bcnla-y ill va uic erJ.toe.nalis is vcn die stendpu t u1 tgegoan o die .er~ 1 . elk vou a i t .oo oe-roe;po op tc broe in d1 vc:r:.ndllcnde tc~c ot d1t

1n-a1e vers 1llcnde b&nael1n£C -ot d1t inuluit. tit die er~sanelise is ooutli cicnsk ppe o est ct •n ban

-en masj1cn~ettcr oet l.;

...

o:--- d 1o

ie o goat ldc icna:.sppc is afeonderliK deur 17 hUlldsct-tcrs en 14 usj lenscttors bcoordecl, vol1::,en:.. b o.11e~il.(-held. 1~ go 1dd~lde beoorde1lng veo e ven 10 t: icn-s.o p 1c iervat 1n 'n er.pGigo aer, v1r el~ vo, die

11.

van die t~ee bcroepe. Iadct d1e belungriKe eiens~e1pe,

soos oa.ngetoon deur die \',er tpsir:ograc

r

,

seleK.tecr is, is vcrsKillcn e psigologiese toetse selcktecr o die spesiricke eienakappe te meet. As gevolg van die kort tydsbestek ~aarin die ondersoeK uitgevoer is, is geen nu~c toctne opgestel nie, maer sleg~ vun rocds bestuen -de en moontl1k geski~te toP.tse februik ge~aek. Behal-~e dit, ~as die onder3oekor tot 'n mete bepcr~ tot

toct~e wat beski~baLr es.

11erdie selektecrde toetse is toogept.s op 2~ ~erkers, insluitonde belde hand- en m&sjiensetters, in die spesi fleko druldmry inuar die ondorsoe , ui tgevoer is.

l..1erd1e wet'kers \iat us proerper ono opgotree het, het dit gedoen op 'n algohele vr)'iJillige bu~is, ne.dat die doel en strekkins van die ondersoeK san 6llc lcttcr

-setters, worksenm in die bedryi"aondcrnemlng,

verdt11do-.li.:e is. nee van aic vryw1111gers· moe.:. elirr.ineer word as gevo.1.g van 'n to hoc o,,derdom, aangeslen die ouderdo;nsgrens op c.~ gestel if,.

ll1erdie paigologiesc ~oetse is toegcpus op ~er

-kers van slcgo een bcdry:fsono.e-rneminc O[ll die volgoude

rodes: (l) ender dru k<~rsondernemings in Bloemfontein

het 'n minirnele auntal hand- ea rr.aaj1ensetters 1n d1ens,

wat d1t dus prakties onmoontlik mtak om monsters te ver -Kry wne.ruit geldige result6te .moontlik. is; (2} Alhoowel

byna al die toetse ,at toegcp~s is, grocpstoetse is, is dit tog ind1wiaueol to gopao • ..Aangcsicn dit moes geskied gedurende vmrksperiodes on slogs een ,,erkcr op

'n tyd dearvoor c.fgesondcr kon 1Nord, het dlt Oi' sigsolf

so-veal tyd in beslae; gencom, dat, ao cevols van uio tydsbeperKing veo die ondt1rsoe1t, d 1 t nie ~oli onder

be-12.

dryfsondorncm1n win die Onie, ui

(3) ~elfs dour gebruilanaking van proe.fpcrsone kan vesgostel t,ord

tecrde toetse

Indien gcsKi~, Ka.n dit uitgotoet~

oor d1c Unie. ( ) Die

gelyk heel gunst1g mot die monste

wat gebrui is vir die stand Bek\Vaa~h idstoetsbattery vir die

in merika.

ha die toopassing van

tosics van die proofpcraonc ope

'n kr1ter1u~. bestaande u1t

d'.ie proefporsone dour tt,ee h ogtc VHD SOKG ,as met di

'C erkors. h> bcoordolint..s~al

d1o poorver ely~inB~ etooe gebru1~. Dit .ac die mcoa subjckti e to~nickc, .ant

r1u was orunoontl1k, .,oos in d1o

d rsoe sul uan etoon ora.

U1t die

statis

1esc

uit

ebre1 kon or nio;

1n1 ale getal

hoevorre die sele

-ring van lcttcrsettcrs.

ord op lottorsetters 2~ proefp rcono ver

-en :-5 persono die Jilg\,; ene ur1ng van lottorsetter»

ctsc is die toetspres

-orrelecr met

oordel1ng van olK van

ut beie ood op

heid vun die otrok

-s 'n ko. inasie van un ordeb~oordel1ng metode onaer die lute ou~cktie~c krite

-spreKlng van dio

on-1e re:;ul

-to.te I.ton vervolgen .... die waorCl(;l vw d1t; ... elo tecrde to

t-se tor ~euri~g vun lettorsetters, s~gelei ~ord.

Voordet oorgegaLn ~ora tot 1e bcspreking ven die

huidigc ondersoek, laat kortl1ks let op

die o~sporimontele data, soos ing in, in snko k uringc

-t tse wat betreKK1n hct o die onaer becpro

I l .

s ovol van d1 o 111 o e o~baerhola van vol

-lodig veraloe m. b.t. eKSp ri

vo~r in die bu1t lund, ter

toets att r1 vi hond- en

paer bcv1nd1n e in hlordi ver

Gedurond oo:nbor

die ensylvcn1

oos u1tslu1tl1~

uit-vcn •n ~ urine

-tt r , r.on s

•n

0 ord.

Fobruar1e 1.~L is u ur uit ovo et ~1 lctto~s ttcrn in drl

'n cksper1 n t

ittsburg e du

-k rye, tor otnn urdi~crln vo d c Al ca oidti-to t6b·tt ry (GlTll). ie oudero.o v n lo proetpor -sono hot€ 1ssel vunot ~~ tot ~1

J

r .

cnco . die o b1n 1 va beoord 11 v

s :triterlu 1o

voor nn

va.n ol. v die dr1 aru rye. 8

Die result te v le

volg:- Ou erdo , o lcid1.

di u .. itori ; -.23!'>, - . f-0

d r ebru1 n~1n v le

la la etodc. In eg. t

e

_volle t r ~l die ~orr l ~1 1n 1 l .

o le

.

o~

or

.ul atcndeerd Le

Ult i ors~ oliac ia di ion ... K pc, t di er er

sesvol u t t voor, ~elo~te

8) enns lven1o tat plo nt port o tu dard1~at1on of th

stt ry ror inter 4 - 44.Jl

&6 ortli~ 600u

in ... orrcleer t 6, onder-~ei uli , -~roduct o ent Korre

-oen orrelo .... 1e, vol een b t c 1

cnao bel n rilio dle t a

l l i Cnl,10 (G) • rb

-e vic-e: t~chn1c l to

-Gen ral ptitua at

l •

le vor

oe

{V}, klerklike perwcps1 (~) , v1n rvaard1g -he1d (F), hcndvnar~i boid ( } , oo -h nd- o-o d1nuw1e (A), vor p rs p~ie ( >) , rui t pcrc p 1 (u), otori c spoed

(~) en retccn nind1g vcr oc ( .. ) ; e cno .. pp at e.l 1 in -gcsluit ord in tie toet c va di

~ort 1 ... vo1.. 1: ke c1e1. ka 1n

it 1 V6w st l dat

vooroannc bcte'cn1cvol 1o m.b.t. is di drie bcoordcl1nes 1 cen

• (v1mbol1e~e ar

-lin van die c rdes, dub b1ncer.

le volgende tabel ( abcl l 1) too di e iddol -des ( ), stendaardo .ykings ~6, • eoroon roduct- o ent korrelooies et kr1tor1u (r) en 1 tanda ~d~out ven

Korr lnsie l6ri, vir olkc eionsko , oan.

pe r

_Or

G- Intelli ensie l u9.L3~ 18.140 . 315 .1"'6

V- Verbcl .... v r otJ _110.2 ~ 17.711 .429 .14 l,- rlo enttund1 o vcr o 101.L73 l .960 .3~0 .12f u- lui t pe:rsep ... ie 10s::. 72.!"i _{J.9.728 -.019 .140} i - Vor porsepuiO _{99. 3S2 l ~.9!il -.021 . l O}

q,- l.U.erk.11 e pe SC wiO 104.176 _{11. 936} .3~9 _.12~ - Oog- hand-ko-or 1nusio 9. 2~fi 14.654 -.077 .l'-9

:L- otoriooo spoed 101.1~7 14.or.2 _{.03? .140}

F- ~ing rvcar d1gbe1d 102.686 l~.206 -.098 .1:9 - 1fu..ndvaord1 eid 109.980 l7.G27 .lU7 .138

.B .... .t.. I I I.

Vir elK va. die vers illcnd toctwc at bo no d c1ens-nppe meet, iu soo~tgely

daarde.~ y ingo I go tcndaurdiscerd st ndoardisc rdc stcndoardaf.y duct- omo t orrclea1c ct die

tout ven korrclo~1c, verkry. noe de e1cns~oppc meet, 1 as

lyk1. (tool otcb1 ), noo v

omiddcldcs, go-eo.raon ro-o.rd -b1i boge -: Ger cdsKo.psve (no c co:upa

-rison) , af er~in , boro c outution) , t

eodi-mcn ion le rui to, npo d, dried! ns1onclc rul to, ro

-konkuna1e redenering, ,oordes .. at ., ar ~ e. 1ngn, vor

-vergolykin , ploaQ (ploco , omdra i (turn) , ontecr (as

-cemblo) en afto cl (di.ssse bloJ . V1r Lierdio toetso

io korrclaslcs, is ... clon o vo.naf .1~6 tot .4 .... 9 verk.ry. Blons ppa G on Via vclo t er, v1r 1nsluit1n 1n die norme, op d1e basis von 'n hoe gem1ddelde, •n

hoO Korrelasie et die kr1tcr1um n d1o belcngr1kho1d, soo~ aangetoon dour dio erksonul &o. £1ens ap 1

1ngcsl,11t o det dit •n hoer eemid eld, a& gchad b t . inimum puntetellings vir de o1ons appe G, Ven

, 1s vorkry op •n vyt-puntskaal, die naeato ean cen

s i ~ onder die gc iddclde on v1r ~ ' bictjle bo r cs

die genoemde vyf-punt-skaalbasis, o dat die sele~t1~1

-te1t von die nor e dourdeur verbo g ord. Oio mini um

puntet llin o vir G, V, -c. en M, 1 bic.x----:nu op 90, gs;,

9t on 90 reapctct1oTI~l1k, geotcl. llieruit ~on di vor -ontokup tuwacn tootsnormc, b uta ndc uit d1o

eicns~ap-pe G, V, " on verkry ord, ct ie in1ruwn puntotel -linf:::i van 90, 9~, 9-: en 90, en di kr1tcr1um, soo:.. 1n

'Lobel lV aa1l{:etoon ora.

Goeio er ors

oak .erk rs

"oteol

lUc- k

alifi1.,e-ronde toeta untc

7 11 18 rt t • •

c:.e

~ • .23 r 1.et JJ L IV. wnl1t1scren -c to .. ts unto 2"

a

,;: ,;:

...

..,

--x2

_•

p/2

_•

totaul 32 19 ~1 "· ::87 . 02~

16.

olgens bostaande t Je~ lo aar 'n ver ants p

tusscn di toetsnor e en dle krit , 1an dio mon ... tor.

Godurenac vepte~ber • n soorteely.m

ondcr ... oc ~ u1 tgovoer o ~., ttcrs dour die 1

-con~1n tOrKsverskaff1nc.s~1 ns.

t

,

,eercens is gecn noe ens uaraigc korrclo~ic tus~en ouderoo~, oplelding, onuorv11oing en -..1·1tcrium gcvina Dieselfcle r:

1-tcrlun, 600..., in oie vorig 1s get>ru1

_•

r;i • ..., •

b ... oordclings

aeur

voormnnnc. proct'pcr~ .. onc is in

die volgendc tcgorie ingcdoel: iddeld - l\;

or-kcrs, emiddeld - 24 werkcrs en o or em1ddcla

-

15

Werk.ors.

D1escl.fde toot;;;o, soos bes yt,c in die vor1e, onctorsooK, 1& fcbruik. Die korro aoio vir die

versK11-lende toetse ct dio Kritorium, h

tot .460.

c.1ssel vonar .ilo

Tsbcl V toon d1e gcmiddelde ( ), standaurda~y

-kin s ~6,, eurson Product- oment korrclusi• c die (er,)

kriteriull (r) en stv.ndaardrout va korrelo. 1 ,,._ v~r die oiensrtappc deur die toetuc gc oot

h1enskappo

G- Intell1eons1o 106.9

- Vorbtle vcrmoe l 4. fi

mkenkunui e ver ot? 10~.1.

lu1mtcl1lo percepsie J..07.8 P -Vor:nperscpsi 10 .4 - Klerkli..o perscpsic l 6.4 otoricse apoea 102.1 - Vingcrvaardigbeid L.,G.7 ~

...

lmnavoard 1gheid _11r:.2 ~J

.e

L V. 8) ,i econ~in ~tctc llmploynent .... er

on tltendard1znti<,n of tho GATD 4. 10, l3 - 28,;;. r 1

.

o

.4!>7 l.t... 7 .3ZO 13.;;. .468 18.0 .~99 l~.J. .L76 14.2 . :.220 14.8 .4?-9 20.8 . 2c:7 19.6 • r:09 ice: 1echnjcul f'or compositor 0 _r .102 .120 .104 .112 .1;;..~:s .1:..0 .108 .12,; . 099 !le port 114

-17.

1 no upp dcldcs vir die

, G, g , Fen ct ic hoo stc g

id-onster get.ad, tcr ~l die standoerda~ J-~1ng vir olK on er 20 &b, behal

ot 'u st ndoordaf

sicnte van cicns~eppe G, l , ~, .

die 1, standoord, t r~yl , Pen

"r

stt.ndnard.

in die geval van , ie orr l~o1 ~oo f1

-a .. o.urdevol op

av.rdevol ,as op d1e

ic toetspcrs ntos1 s het o reon~o s otoon . b.t .

ee

iddol es en stendaurds yk1ns~ Van beleng i~, dat oienF.lu:ip u •n hoc orroln 1e-koe~ isi nt in die govol

v n die ~en ylvanio, musr n1c in ie isconoin onst r

het nie. hicnokapp G,

v

,

on is in beidc 60Vo!le

oore<:..nko:imtig m. b. t. die gomid cl ca en ko.rrolusie- oc -6f1a1ontc tcrwyl die erKsennli~e eta ook d1eselfdo 1s.

d t d1 t co ondorGoe o ' r del1 e@ lykvor 1g

-heid in ronultoto toon, kon

vir leas noe de ond rsoek ook

totr or1cso korrelasie-ko Gf1s1 te ni kc. Vir h1erd1e do l is di

tomosoor et di

&odat ai booordclin s von de ,erk rs in en

sro

p

res die s,ak ro p erK r uit o

1 s d1coelfde nor d, vcr ry d • • v. di die cb1- it sdrn t kriterium €od1clo -bcoor<leluars, id cl o ~n c 1ddol-1s, tcr yl die h t. 1e v rwnnt

-o~ p tusson die to tsnorm., be~ta eions~uppo

G, V, ',(. n

.Li

• m-t

~r1t1e.,e pw1tet llin{ ... vai 90,

o

,

9~ on gv respckti 11k, en die K iter1um, 1~ h1croa

verkry. Tobel Vl toon dat di ep.,vcrdcl1n ~ un uio .or,ers d • • v. to tsnor e, (n ens beoordclints 1n

rocpe eur eoordcloars, di~o~ o iccnstcn.

t ngEh .. ien dl G D 'n to t. ttcry 1 .. , vi~· 'n hcl eantol bcro pc, on o Ciot bogenoc on rsock slt. G·

1a

.

hie- elifiscr n-de \oetspunto

wulifise- To

-endo toetEpuntc t~ol.

Goe1o lierkers .... ,ett ,erk rs Toto cl 8 l l 19 3r: 2 37 43 l~ 11\6 L VI.

uitgevocr is ou die to tttbattery ok op luttcrscttcr6

te stondaardiDeer. is dit vir die bu1digo ondorsoo

oardevol. 1n sov rre dit 'n aand !din fee van utter eiensKappe van boum is v1r die our1ng vu:u let er .... o t

-tor. .

'n Ander studie is uitg vo Cleur uscio 9) , 'n Britsc ~leliru d1go. m.b.t . handse tc s. IY vind d~t C11 volgcnde oicns oppc bcl nerik is ter uitvoor1nc van

die taak:

l) Goeie gcD1gs erptc.

2) Flsiose u1thoudinc~vermo .

~} 'aQrdigt~id vu r ~terhu u en erm.

4) Vluggc visucle observas1.

~) 'n OniniddelliKe goheue. .w ... o data vir 'n oo~bl1k te onthou.

OJ okutt1ng vnn grootte en 01· van die urt1kol

<>f ed vcrtonsle.

7) Ucm1ddcloe gx·uad VtJll int .L.igr.:rioic.

Ses versk1llcnd oetsQ is itL tootc op 4 groepc hancisetters in bedryrsonde ncm1 gs, be tia.nuo uit ~: •

9) .. ornbauscr en .u.ings ury: Pi:.y<.11 l,,gioo L toots in usi-noss; p. l 2v-l2 .

19.

24, Oen 11 wer ors ond rr. e1del _• Obje ti ~e

boor-delings deur voormanne ig a-, a·it (;ODOe . Dr1e

van dlo ge.onc to tee hct goc1 r t argc erp, nl. :

1) • n " :.atch stic " toets, bestoando u1 die

in-steck vo sto ies in aatjies.

~) •n Acnselleringstoots blodsy ocs # noelloer ~ord.

:) !nvtru~ ietoets weer1 stru sics moos uitvoer.

Dlt bot gebly~ dat 'n €()ed korrelcer bot. llierdic

~1n elKo e in aic

toets oo~ tea L1k

het bestnen uit die neerskryf vcn sinno .ut hy '11 oo l1k tevoro gohoor h t.

Gen dofn1t1o o resultate aar d1t

bly uit bogonoo de dat dit £Cen tensie~e ondcr•oo s nie en die feit dat

r:o,

va to

s{

pas, geen aarde geho.d bet nic, ve1·lo.a di

s

tel tc v n alo onderoock tot 'n groJt tc.

'n 1 eede eksperi nt is uitgevoer, on er le1din von dio

d1 selfde onderaoeker 1tse edicse evor

-sin nraad 10), m. b.t. 7 groepe be yfsondernom n s, be-&toende ult: (~} 12 looers, (b) ~ ono;uasj1enopereteurs,

(c) 2~ hnnfu;:cttcrs, (d) 2

ters, v rbonde oan advertenwle en

Ce)

~ handsctter .

10)

Toetse ee aon t~oe (e}

(lJ onelhoid van observa~1c.

(,) Om iddoi11 e ehcuo.

cio, B. : " lle psyc 10- pbys quired by the h ndcompositor",

rle~eorcb Council, lncustriel i lcport o. 16, 1~~2, ~-37, k Jones: Honobook of l!Jnployee se p. 29.

crs, (e) 8 hendwet-6 handsctters

6!

log1col capoclt1eo rc

-Grcat Dritoin ed1cal ti ue e~ urch o~rd, eer ult: Dorcu ... t:1,Q cction; Uittre el ~L,

20.

(3) •n Par tootno vir 1ntc 1 n ie.

Tote gegee aon ~roop ( ) as:

(i} ~n lleid v n ob.ervosic

(~) On.n1ddell1

es

hcue. (3) lntelli cnb1c. (4, Vinger o-ordinas1o. n groepe (c} tot \g): (1) 'n utch sticK"-to (t) Konsellor1neatoctse v1nn1gfl otwe1·vo.si boid. 1o proctpersone

uanhouaend elke ~uk

1ync k6nselleor.

( 3) Onm1c'idolliko gel.cuetoet waur ayf rs in

ord.

( ) In truksiotocts

met tydsboporking uitt:re As kritor1u 1o die

die beoordeling dcur voor nne;

dour voormanne, ~er produ~sic oo

(c) tot (g1: booordoll1g deur voo

et tyd b ~ rk1ng.

v r is, nutond teen erge

.at-o a vir twee minute

'n subot1tusieto ts ri@lre moet gepla a

noukeuri ord.

groep (a):

cp (b):beooraolints Swj (7"0 pc

Dier ulteto van a~ as volg:

Groep (a): 40rrcle l tunben die tot le to t p1·e6tos1e en a-1te1~iwn: • 71.

G~oep (b):

ce

iadcldc ran

-orde 1n alle toots met di .90.

Groep \c): ranborde in tootsc,

korrcleer et kritcriu:

.

ee

.

Groep { tl 1 : ~e\.ee v n tot-ac, !c:orrclee t,; t be

21.

Groop (e): ko1·relasi tussen omni dellit:o

gcheuetoet s en bcK ea he id: • 6 •

Gro p (f): :orreleei tussen be r:aa"ilhoid on (1) onmiddelli .. e gcJ.t. ·~ .. "~ts: • l ; (11) instrul.(si toets: .82; ( 111) inateek van sto K:ies: . 6~.

Groep (g) : orr losi tuss n be ae he1d en {i} instruksietoets: .90; (11) kensel r1n ::;toeto:

.6~. Di betroubaorhoid word nic ge ee nie.

Dogeno mdc resultate toon v ral •n hoe korrela tusnen on iddollike gehcuetoetLI e bcio ao heid. o die lnstru s1eto to korrelcer boo et die 1Critcr1um, m&t1r 1natruLs1c sluit 1el ehouo o in.

1c

~aylor hot lcerling rukKers cenoe ter u1tvocr1 g van 'n verdore onae aooA. 11}. Di procfp sone he-. in-eesluit: (a) 400 bands tter en ( ) 70 linomasjicnop -rotcurs en under druKKcrs. Die v lgendo to~tse 1 to

-gepas:

11}

(l) hoodworth ell..:> - •n ge odif1oerde :eansclle-ring.,toats.

(2) .ood.orth ells - vor l~ batitu~ie.

(3) ~ood ortb ells - gcnod tleerdc

syferkanoe~-leri

g

toots

.

(4)

'n

ioets vir dies ett1 van lin1cre afstnn~e. (~} •• 1nneaotu ~aper ~ormb vor s e

n

.

{6} Oti~ toets v1r intoll1 e hoer graad • \or n (7) c~uoriotoets vir me a 1000 uonle .

(8) Per oonliKe d t .

ioylor • D.ll.: he .lt.;l .ct"ion o Vocatlona! Guidance i.;;o • ,1nc,

286, k otcer u1 t uo1·cu .. and .,

ployee selection, uittre LCl

~r1ntor'a ppre tico~, 10~9 -

~o,

o,

p. ~lt -n s: Hunaboo

or

~1. p. 11::.:.

22.

As kritcrlum 1o die booordelin&s vun instru~tcurs in die vote oorlingsltool, gen _•

Die rosultotc van die ondorsoo 1~ tortLi a ooos

vols: Vir dio lino uoj1cnoperatcurs is 'n Korrelasie

van . l tusscu die kriter1um en toets 6 verKry. Die

resultate von dle ha dbettcrs hot teen ho orrclcsie

m.b.t . die toetce getoon nie. 1 betroubanrho1d vu die rosultato ora nl gcge nie.

Volgon bo enoemdo r sultoto blyk dnt slog in

dio gevol van die lino aojionoperatcurs •n korre as1o

-oc~t1s1ont v1r slegs toot 6 verk.r1 is.

Aan di hand von boe noo de rccultoot. hct Toylor vc·volgen~ die 1 tcll1gens1e vc.n jon ru crs bepaul,

deur bru1~ ~ing va uic ut1s- 1ntcll1 cno1otoet 12).

Die on<,orso • i r ui tccvocr op 12~6 drui:t .. ers, b wtou.nde

uit 466 e on leerl1nc , 47!- han .... otlooI'l1ngc en c:.gr.

1 crl104;drukkers.

Die to topu1to 1s verwerk in dio IB (Index

or

r1 htness} vor . Die IB ord vcrkry dour 100 t n e ,

pluqiio punt t 111 g ot oi proofpe uoon verkry het,

bo nt die gc 1ddolde Tan ay ouderdo , or

l

oo

1nus di puntctclling

at

by kry, on or nt dio go

vir sy oudcrdo . hierdi l is vcr er in Per ontiel

-ran ordos. obol 11, bledsy t?, tocn dlo di tr1bus1o v n to tspunte vir die dric eroepc er~cru nl., ge

o-nc le rlin , hon tlcerlin c en .leerlingdruKceo _•

1guur l , blndcy 2 , to i~ di£t11buoi v~n

die lB vir ic dr1e gro pc in grafieoe voor t ll1og.

l i...J Taylor. D. H. ; ,. Intoll1 once

or

Young Pi· int rs.", Porsonn 1 Journal, .9~8,

o

,

p. ~9 - :~.

··~

1

·

·

~

•ll., •I\ •10

.

.

,

·o<. ·•'t •O\ lB l'l '-17 J. ... -1 , ... l S ,- l ~. l ~ J--.l 1 ~ 130-139 120- U .. 9 110-119 lOi,;-109 90- 99 8 - 89 70- 79 ""'"'- GO !i -- e:: 49 3 - 3 2 - c.9 lu- 19 1-'l1otnel: ( I I I I I - --..J , / I I ) Ge on r ra /\ I \ I 1 3 7 l l

_,,.

,J l

"

Sv 5 , "' ... 6 33 £6 1 11 5 5 66 I I I 23. l 3 11 17 22 24

:o

6 V• 5. S5 i.5 21 10 3 6 l 'l,:;. :L'otaal. 0 ,:. 0 6 0 l.6

.,.

_~l .., 7 c:9 97 .L ~ 97 .l.4 121 20 l 7 19 1::2 ~7 1 LI :l9 1J7 4,.,"' 81 . :, l~ 21 11 _5 l ~ 1. r. _1.~~6 l l. ~ I I I 1 \ I \ ~

\

/ ~ I I I I\ I I I \ I I I I I\ I I .) \" " \,/

\

I I \ '

'

_'

- - -Se-,.,°"a. lcerl."''J~ ______ .Dr'-41<.1,er~l~rli~ e - - rl"-''4ietlec<11"'':lC

'

~Ca \o '1-o :,o 4• ,o ~o 'lo ,oo ,,o <Lo r~o NO tiO ti.& ,.,.. tJo

l('l\'.>£1<.~ \LAN- 1-(,;1,.oe'lH.i!.l J:> (1~)

2 •

o en f 1011 .. r l , kon

ur

oloi ora aat u le l.B-:rur ea vlr r; one lcerl1tt£C e1. hen c tlecrl.in , &oot-l1ka die c t•ac 1s ct '11 ol e.belc afi.Jy ing in 1e

t'..Ur-ie vir die dru ~erslcerlingc. Gro pover o y~intE von

di 1ddolucs en stanaocrdot• y in s Vt u die tre ... on -1ed1o ·1but>io vir ~le ll3' s, .ord aant,;otoon 1n £tbol Vlll.

Go 1ddel-· .oontl1ke ~tandue.r

Grocpe doa fout of\ yking.

Ce on lcerlinge 9k.98 .948

zo

.

zc:

l nd.s tl erl1nge 91.00 _• l!.;2 30.7

ruL"tkcrslccrl1ng. 67.· 7 l.4 7

z~

.

34

Irr.

U von t stcl of d1~ moontlikc tout vlr o1e ver-o illondc groepc to vall1g v roorvavc 1s, is d1e

vol-ona · for" l gcbru

il<:-.P.t .m1-m2

•

j

{P.h.a₁

1

'

~ plus (P • _•

our P.h.

-

-

moontlikc .fo\ilt

l

-

-

oersto roep.

2

--

tv;codt. g.rocp.

s die ge:ni<ld ldos VO J. f.l Ci Vlll bcstud

er

.o a,

i:h. n di Ol£end at clol ord: Di vors~il in cc i1ddol

-dos ven d1o cer te tee groepo !u 1.18 en die

P

.

~

.

v n

die vcrs"11. volgon .tor ulc, is l.34r., a • • o. e;.rctcr o.s dio ,erk.11 vors 11 ve a1c .P • • lr ubso .. u be-trout, crh id oet d1o vars 11 t n in ... tc vier mnel

t·J-tor, o as le er~l1 vcrs ll. Di dru ~, .. erslcerl 1~ ~.

~ors ~1 von 1.70, }re en vo.c n, for ulo. viosolfnc roep 1n verrc yk.1ng ct. <Uc cerate 1·oop • gco 'n vc -Si:il van £~. 71, u • • s. ongcvecr- <iic elfdo a:s in 01 vori c ~v l..

eylor ko tot d1c B(;Volgtrc ~1nc dot intcll1[en

-s1e, soos gc~oot deur dio ut stoets, nic van uoGrde vir die: keu1~1n vu., bondsettero is n1e. °Co r>os1nt roo .

orKer~ ceo=e~ unEclected on th bcaiv ot the ability eesured bj tho test. There a:... so e cvic oce thc.t tt.1n ditf.cronce 1ght ho due to experience r· , ~~rc nts ratbc than to job re~u1ro :uonts. he ro~ulto sce:cd

~ufficiently s1gn1ricoo~ to crrcnt e ~r clcborctc

ctrort to d~tcr ino tho cbL;;rcctcriutic~ to euccco~rul

,orkers in tho tre.dc.11 ₁₃₎

• Bzperimontet1 n led to the concluwion ttct the

t st oelectcd ao ~ rcliebl ~nd vsl1d a ~ny end f~r the tr~up to be stuuied pr b~ ,ly the oot des1rod." l

vpz end oo dus

c.

~ .ora dct e1c s.spye at

vor1tc ondorso kore, 010 vol endc iv: heuetoet;;.). kiln

-u c1o. Toylor h t ook •n ~c.nscller1: .. otoet~ bruitt, ct coon rosultt!;to c.tg crp bet D1£. ...leg oic Ot;l ....

-toett het ' n orrelon1e vcn . l ir mowJi naottors, at 010 kr1tcr1u t.. tO:)n, or e urendo •u atorc onaornoeK

deur dieselfde novor.er, i _ys dot i econ ourdc is vir die reurin va..n .tuu. .. - cm

te s nie.

t1stootc. van

r;Jicnoot-12, .aylor, , .: .Intolll~~ ce

or

Joung r1ntox~", or-e niel Journal, 19ts,

o

,

p. ~9.

26.

i l o cteri;o K \.o t 1 cl e.n .n _{ly~ to} \00S1 1

1o ondor o k soo~ VOQI· dct:i.r .t ar1 c.uiuic.:: or

a-vo.r Kaffin 1.e

.:.i

,

t r t n<laur. if., 1 van 1c WTB,

e _{el t.o.v.} u e VOL£

a

kl .r littc l re _{i • ho d}

-v oC! e • 1·u1 t

Dit bo .uo o lyk <i1t oat l 1 b rei is m.b. t . cions app

•

n

h

n

-

on

~ jionuet

er

o d10

vo r nic. ~t r suJ.toto tot

un 1€o no te n~ino 1n steot o

voo:t· tc

lr

...

1r die \.let.en kopl1

setters nlc. ln eon g val .orp

lite rd1 1 • id, v bcle en or unn c 1t -lan ia 1r rh SUKOCSVOl ult t vorio:y, 1 d1e s1 l-cur1ngvtoo~sbottcry v n l tter-~Ln cllcrlneotoot

((() io r sultotc er, tor yl di in n volg nde onaeraooA von een aord blyK tc c o nie. In :L 11101· ... o oor .... t

ondcrso k toon d1o ~tiatoeto •,

vun • 1, t rt _{by n 'n vol}

dut di Otiu YflD a rd

hen - n aoJ1o sett rs n1c.

1e (no di vervgyning va aio

r~ por oor die opstcllins v

vir l ter ttors) , dnt oo~

pl.1 (i 1

evo 1, b len stellin

... voile b o .t u1 , van

~ ji s t t r. I t nstollin

rittuonoo ,or cv x-.... e1t1·1n 6 1011

tusson ve ~ennio en 1 ~r1tor1u

~1er 1 ulte nlop nd

dus nut doar no nlcgs 'n b ... in

llnc Vull •n toct.bot ct'y vir ai van lctLor t t re. \ol nu di

lcsio.!:t'ocetia1ent

ersooK kon lu er

curine a

tot "'io tton lu-,ovor:ein rm-,a-...,toc .... ot.t ry vo ~er n1e, ... nsicol ... vi crop van b nd- en v1nd al o -01" _~ en :torr lo 1 le. n opvv.tting toon t ale om 1-11 .. url VO tt, ng in clio

indu. trUn ,.. . l , 1.:.. i

un

t<

n au

"

, : aic c£J..,o wi ol. r1n ubo.ttery ir lottcre-tter~ vcr tJ' er t tap dl t is U( stuk. c vorr:l£ Ol.1: <.11

iertoo

,

cu d 1 ht nc.:- on tua1 onc.ort. rp rnn

..

ring a~soluut liu von 'n u~ e.11se vcn

vol ondc toor

....

_..,. ... - • • •• Ole lu'llle

•D•IIIMlillll& • •

117 • • _.._ la WIIMlr • KLlmda. • I llll. ... 1 ... • •

-...

a..-1e

4d.la1.S. Hldll.e•• . . . , .

....,

...

A

JN'

a la M .11 ... rQ illlll,U'._..U. . . . .

.. .,,,.! ...

.

.•

...

,.11.lllt.

._._

--~~

.

...

..

... ..

&9 •

. . r~ .... 11••• aooa 17~ ult a1e Y

. . 1• • t ••1• \1t1• atu4J aA4 ot ail the

tae\a about a Job waleb reYeal an4 I.be

.o-41f'ylllg tactora •hleh aurrollDCl 17) • II 1oYOlY a ·• 4eleN1nution

ot

\be •••• t.1al •i.u . . . nt.a 1a ,1:1e Job

8114 ,11e i11&lltloa,1aaa a

. . .

n.1

pertoraaoe. •

l8J

ND 41• tNe t.el"IN wor4

• 1 \en

~t£4MH11M

e

oa

llllla11ac 1 ••• ell• aar4 •

w

writ ill t•

-1

.

aa

ell• proNclur• a . . . . Nad •

41• IIOOll~k.llke eleaakappe • t. •

• 1• beroep •kaeawl te beoet

14el1tte Yerakll

tu.-11 en Brom aa•ak:

i• prGNdUft .YOlg

a\aa4e Taa • • •·

4aana'9••• Y rll)'a

•.

,,

'a flE!HNlM! la 41• w l 41• •l'k

bea'8aa. •

•a

1114

la •a M bel Taa ••rk ot • l l u 1aapaDD1ag9

aaa-P•81Ul Tlr

•a

apealtleu

ioel.

•..

•a

Taak

••r

,

IMt-. , . . . • \ a\aan WOl'41 41• T .

-ak1Uea4e

NNa1ps• • '

•1\pTOer

Wffl

_{• • • • paoe•}

_{laka ak}

1111&

Ya.a

•a

wrkar le regWr41&e ••••• MA p

raeo

• ' alle t.ak.11 ~1& •

.u all•

MJ"Oepe

1Y) 18)

19) IO)

!'ea •

o

.

••

,.,..ir

.

.11.

.

c

.

:

~tiNMNUIN

•4a1alava

-,1.

,

P

•

B"P.i noMer

uit.

fl

JJW.ulrlai

a7-obolog, p.

u

.

Baou,,

.

J..aNr . . . , . p. aooa

11twote

r u ,

Yla.l . . , lllaawlal. a,.bol • P• lU.

OIIINU ad Jll'-1 i9raoaael

...a

latlllalrial

•7-euioo

.

p.

u

.

Bellow•, .11 . 1 Jtayolloloo ot all4 la411.•lry, P• M .

!!O.

t n es 'a hool enBl1s or ord, ,Ord d1t t

boroeeE-( Ocou pat io.uc l enc ly i,.J is J

se

oer:a, c. r ~unu

er

'n ntnl oor 1st , ndo b roopc in v rsttill nd b

-drytoo dcrn anal1 ... or ord,

ord

d1t

•

wor"

ano.-.!!§£ gcno _• .c •.• • n· dru ery t11nn u1t

ver ...

1ll

n

-de rcielln s, byv. " procc s -atdel1n , ~tureo-afaellng,

litocrari so nfdeling, 1 tter~ottc~ cu·. nnncer ol.

hierd1 borocpc o eoheol snollc~cr ord, is dit •n

beroep nalisc, acr • nneer slo a e b1orvan

onali-seer ,ord, is d1t 'n .or sanoli _• 1e teko c.n llandc

-llne vorrie in hi ~die ecn borocp is 1dent1o e&n a1o tE»ke en h ndolineo vorric .b.t . di seltd beroep in ender bcdrl taonderncm1n s, d. • s. • n er1'\.sanc.11so vo11

oor en te onde bero~pe in vor~K1llendc b dr~foon erne

-1ng:.,.

er o;,Snal1s o t on or t:e 1 ord vw r £1:tlcc

1-fi~n 100 en eroo ~laaw1!1kes1cc, imt •n oe,regnsi 1 v n die v r 111 nae bro p en t ~ in ro p .

lho l 'n wer ... en lise uit i er .. b sKry in , ~erttu s1f'1kas1 , wor tV r o.nt-;i~ , cos.• beetncn, ord

vir kour1n dooleinacs olcg. f brui ak Vfln <11

er.• pc 1r1 .us1 •• lk er wPCS1fiiroa1c ht •n

---a p ts, of di b suy in v 1e hoo ... tr !ttee von di erk,

bet ult Qi on .t'1

-G1 so e1cnskoppo ,at d1c

-·

,L r oct . I "' ::) die b roep

cu K.SOSVOl t b er n.

OnOorstaende is •n cmov6ttena r~sp ifi.ic ale,

soon er lei ult di be kvui f~ van ver 111 n c onder

-so • r , ca soos toq pos o;> ai .t.uiai.c on crsOt.i&~:

luit die volG~nac in:

er kor

bul

(L) entol crlm ~.

(3) ort be ry ing v n cr~6verI1 tin~· ( ) crlttu1 n uaj1 nc t bru1 t c ·

u1t-voeriuB en ic v s .. 111 nd t •

( ") Js.nul1bo van vers 111.cnd t;ck. vorri •

(6) .ork~o stan igh ~c.

( 7} Ver onto top t c.n r rke 111 d 1 self

-ic b dryts.- o ~o i •

((..) Ty ea curd van o le1d1n . ( 1) J~~ ;nccn;

( Q ) uc ks • _

( i>) Opvoodltunoig lcr.al1 i 00100. (2) .Po1·ooncelvorc1t t s:

{u) u1ntuit l1i.to 01tinu ~ppc.

l bJ Pers psic

( c) 1i:.1 o olonf ·

(d} up iole b gaof hcd .

(eJ lntoll ~tu l b wau ~e~e.

(f # onde. sb do.

(

,

mo 1onal1t it.

our mid<lol. von di or rna .... pck ord l {;;eflOV.C

be 111 tcr? von die be .. C!Jlh ... de ct ie er -oet ,.. .) 1 bcro .... p _6t:~S svo.L t b oorcn. fie

-C O. t \\eet attor b ~ ao h d_ esacna1 el ii; o die

crH: t verri

,

iv it 00 vun belr..n 0 te cot !.Q__

belangr1 cl van h1crd1e c 11'1c 1 n ... ~ p,c is • • t>. t . lu sg no e o l i t, c Lin ecr t

o. t u crccr dot u1c e1en .a o ot

'

a

e r b -roop vcrc, be •• y o t o. int r v I boc fO -0. alt.:

o-si. GO oegrlp 1 0 io ~octoc toe t pas en dio p 1

o-loeiesc k ol1r1 osiou vir die bepauldo b rocp, in tonne

von ie tootGpun~o bchaul, tc es.r.ry _•

eg ~oro •n wer~p igo ecr ont erp, ar1n ,or tli c

to tapunte d1e subjc,ti c sKettin s verveng.

ierdi subje tic~c o~att1ngo ord r cda voorer verkry in die voro von •n ,crKps~gol3l='aur, nos O?ccc ol

u1t di bas ry.J ne; vcn le e_·ttc saopcit, nndet dio

middeldc b oordelingo van u1o ps1golog1ose e1cn<;.>ttappo

deur al ie rtWro in di esiti ~ beroep, ver ry is. .By di opo~elling van o •n ubJc tic c 6~ettinu,

1e deur itclc obrultt e;c'41.aa .. v, n 'n vyf-punt skst: l ,

~oaro> vooraf opgostoldo c1e, !:Wppo booordool 1e. •n

teen.~tellinc h1cr oe. h t dlo J..UD.eri~ cnso er cv ro~ut-fingsalon van 'n v1~r-punt sK l f bru. ~ ak, 1n te.rnc v n A, D,

c

en

o,

aorop ale creud van bcl ngriK

-boid v n o.ke eiens~op beooroeol is.

Ter opstoll1ng von so 'n erkpsigogreot 1~ duu

eercten~ ooreesonn tot die inse eling vnn r,egc ens v1r

die er~son~lioo.

Di volgcnde etod n is aango.cna tcr 1nss ol1ng

van d~ta vi~ dle rttt:,ouslis

.

_•

( lJ ~ Q.U.!l_Si'-... vor. _~

D1c hondcl1n c ~s 1 ro<'le11 ~tcdig, en

cius _a 11~ vol b nr vlr die ooe. 1.Jodoendc I.ton a1

hen-dellngc in aie tynwtc bcsondorh de ontl~e ore.

(~} Ond rbouco

Du1 11 h iu oor el~e handeLinL a\ 1~

deur on er ouj t t i .c .er cvo la. s. 1er-oi ond rhouao 1~ voorcf' ,:,_e n eur 1 1 • v a:I. K0-0 er a! v 1 .1..0-oporosi 1 ... 'Vind

dour e rsten ilie do 1 en od VO di one oo. con ol e er· r t vcr u1dr.l1k. it 00 nood ea "lire

0 nnn el e ltc1· di

v rse

rin .. c oe dn t bicrdic in11tt1n ge sin o. "'orcu on oy pre .... t1 e 1n d1 ortt

of' v r o 1ng dE:orvoor al doc ni • In die hu1d1ge

on .. cruook iD u1tst ;(end ·o-o eroslo t bync oltt

or-kcr vcrkry. 1 h t v rd r bly dot licrdi onderhou

-de van o c bare o rde v1r d1~ onuor o ~ r .a~ . (?j 1tcrstuur:

Deur 16.d l n observos1o en d 1 ondert.ouco k:011

die tcorcticco ~onni, v rbon an di beroepc v n nu -en a6;1en t t r , n1e vcrKry or n1c. acrvoor ua

11-tern1,uurstud1e e ... c11s1ec1. veur i del vnn 1nli -tir. 1nge in dour ob;,erv oic n ond-erl:ouco, go b1necr

at. liter tuurctudie, a

•n

sch eltoel.d von elke tna ...

on die h dol1n e in i( 1 _t ruy.

Ult 1nl1et1n{:, ElOO. v rtcry ccur boceno d dr1

otodc , Kon d1 r teospe bOOKrY'> or~.

l I I.

.

. S Pt':il fl 1\~~ll;. .1.

.

.

~er.~enalis uitfovoer v1r die or~ von

letter ctt r , becta ndc ult d1 bcroep vun h na- en

maojicnsetter, in 'n dru .. ery 1r t do r1f en o ront.

(2J

ln di o1.f1c .c. b dryfDon o.rnc 1n , ~uer

a

1c erttson lid.1 co r 1o, ib u ur on cvcor ~,

let-..

,

• •

tersettors, inelu1tcnd voor nn , ondorvoor. eon ,

leerlin on on al1t1 e rd unno. ( 3) '.I.Ort besn:. inf ver

D1o lettorsettor voer allc tc~e uit . b • •

die sot ven letters a.m.v. die hcnd on d l:1no;.'Il.ssj1cn;

die cum f.ltell1nc von go ... ed or gecettc lyn in aie

vor s, optr k ven roo e, o tr k, o ~luit en etbr

ven vo sen d1Gtr1buc1o van lo l tters.

(4) tor u1tvoer1nc vcn c1

(aJ

( 1) Cerccd

k1os,. 1J1e er· r voer eedecltcl1

ngelwe te - in ~

U-y ton uit by ' n h~utworKbon~ ..et 'n akuin~ OJporvl kte un ed oltcl1~ b1· 'n crKsb nk t 'n stooloppcrvla~te (stone) , on c

-veer 2' on hooE . ~Y hlcrdi • r obnn o ore a~o vol

-nde greeds p non etref: 'n opaoicsnyc~ {spnc -cutter) ,

'n 1opcrsnyer (slu -cutt r) , bcido, .ia lond in lon& -t .... ; n of' eer tasrtor:i otJios (t et "ero) , n •n

1·ut-er Bela ( bodte1nJ • l.i:lorb n ns, 'n autsto , ureemork tot 1~

or

z

d . as di en ent en tot 1~ or 1 e G₉

onoorverdEel in punto, ean di toenoorg stolde kant op

dieseltde vlo • (Di vcrlloudinf tusoon c u n du iB ongcveer: 6emo is ( lyk aan l,dulm, torcyl l~. unte re-ly .. is ann l • ) _{ord r: eon}

_or

t e~ v

4c

;

aa

leic

(galleys) , ,is £Jlendo i grootto vo1~or oni<olo:n tot • n tydskrifbltt ey root tc, vor c ( cha os) in t11.ee r ott .s nl., o rnntbla oygroottc, dt.bbolt)'dt... r1tblodoygrootto;

'

n

blolthamer en blor; { allot t n plan r) ot • n cl,c.oluto

{,Cl :e op 01·vleig:t on so sto ttc ( ott111t, Ltic SJ .

(11) ~, tcriaul: ~teal- of tout ob1nette oic,

louie crin dlc vero 1llcndo groottos en t ipcs van

l~ttors is. 11crd1e oai it ccr op edool in klciner

vo k1cs vnn oncwcredie £.l"Oottc n rin die hootlettors,

oy:t'er, nc ono letters en leestekcnn in 'n s'tund e.ravo

e

-ordo 1s.

~pa&1os, at d1 no~ 1e bladsy op te vul, ord

vervanrdig deur die moL~sm asJ1cn en el in ho

oge-no

longtoe von

ar-

dm. en 12, 3, 6 n l~pt. di tos.

(111} anJ1enc: Dio volgondc osjlcno ord

gebruik in die taekverr1 t1n: di Ludlo met sy tocbe

-hore, b stcande u1t: vers illendc ~et toK~o en ai LUd

-lo -motrys- knblnot (Ludlo trice cabin t); d1o ,,m1

-tcr1n -muojien11

; asj1cno o pro c c tc trc:t,

cc1o-tall,,er op vorslt111 nde oontralc po ... 1s1eo in d io .. r1ec-plck:. I ie bone »enu, •n loodaaa{!}Uasjion on d1o u type

-roc1J18 ochin "•

Die ~asjienact~cr gebru1K slces 1_{n ant}

-oto1e i cnt1es onn ei1o cen van d.lc handsottor, cu ic

l..1 oo:icsj 1en.

(~) nolise vnn die vcroK1llen0£...l._Ko vorri~:

(e) 01 handEctter:

( 1) beotean fund

le b ginG ls ot kon en bogryp oet ord dour die

nte

-bnndsetter 1n d1c uitvo r1

u

van oy .er~. Ole eorsto

nt die nuro veld t>ct be coat r , ia die b ne

-mi,.gs en .orit1r,.g van clK van ey r;erKtule en • anj H n •

.bierd1e ga.ni so Kcnniw wat hl opdocn by d1o aanloer

van die nnics., s1steo vc1, dio m sj icn , sal ho:n

la-..·.r ,. paG ~o , en el o ml. dcrbeluncrik:c t:Ollto n u

lo mot1ncs1ctec , dio so enu de punts! tee , cni

vnn vy coort 1 en l(g b~ di dr~~ ry oengotret or ,

be oc tor. uy moet lo r o:n a1e v :;:x·oKillcnde l.etter

-groottoo en l ttertipos te is rim1nec~ soo~ 1c vol

-o d ·~orin hul 1n dio vaK~ieo vers.yn. og bulan

-ri .~ tar, is di. cl€ hole roorient &sie • b. t . d.1 r;e -s1 • en .ol o di letters en 1nnc v r Aerdo en van 11c nor gG te lees.

( 11) Die volgenc c

too ord dour di hanductter u1tgcvoer: Cic uit r ,

sot on op na~ v n udvertonsieo; op:no K von bleu yo van

tydslcr1fte en ooranto; opbrce vcn oaruKt ble~

yo

,

aenplo bilJette n die distrlbusio veu verskill n loo lqtters t bru1K 1s.

( 111) hunaolinf in tuk

vc vet: U:ndat die h nac11n •ct vcrvet ord in ale

ve att.111 n e t k ol o l voor ~o

'o aavcrten ic, eel vcrv~i ons di

voor bespr o ord.

1n a1c o~etellin Vti bol prosedure

bier-Die hnnas ttor

ontven

•n

u1tge

er~t

die sdv rt n ic. 1oro1e kopio boat f

AOpi van

s1fiGocrae roottos van die ~-os,r g dt ~tc~, toto's en die ad

-vert ns1o a. 'n B heel, alho el die plo noodwondi di sol:t'oc grootto as die a v rten ... 1 t: n ·"' le. In so 18 gevolle .ord se11·"" die grootte en letto 1p gesp sit1soer. 1cr lo adverten~1e 1o oor d1o olEc n

s a~ uit r,. et •n v r cerdolik: bore ~c: iog van <11

eroottc v n d1o ver ill de gcdceltcs .ua it dit bc-oto n. Die hands t er oot u ai vle ui~ccnuctt1n noecon c, bcrl n 0.1 di lntloud d1o espo,..1 ' l s tsruc

37.

aa~ by vcrandor1n a oan di Lrootte lett r .at h) oet bruik, sonot a1t in die boperkte ruicitc aol 1npoo. ln hierd1o proacdur is hy sos ccnoodsauk o~ so ore geskr e ccaceltoo op to laat in oorle3 et die

botrok-ke :f:lr a wo.t die odvortensie o_ppestE')l }Jot. J iordio bc-1·ekoning en b oordeline; von die groottcs van gestC e

godeelteo bcrus ·ootliks o onderv1nding, clhoe ie

nuwe vakleerling djt TeKenkundl bcpeal.

cnnoer dlo hcndsetter vervolgons oorgean tot die beoordeling van die rangakik 1ng van die 1nhoud, 1r:. dner sekcre beglusels at by moet hanuhaer. Aung s1on

die advertensie uit verskillenae dclo bestean, nl. die

hoof, die beskryt1ing en d1c plo \'.aor aie art ii.cl kan

€Okry ord, moot d er gcoordcol .. ord

or

die vcrhouC11ugs

van ecn gedeelte tot die andor res lout gcsKied cun

die beginsels .• b.t. die opsto1l1ng van •n edvertonuio.

i 1erd1e bcg1nsels s.lu1t C11e volgenc.e 1n:

(l) ProporGioncl1te1t, d.w.s. dio

handba-·ins van die vcrnoud1n van die hoof, ( in groot lette1

·-tipe} tot die bcokr~i1ng { ln k.loin lettert1pc) en die plck oar d1e artik l ~en gekry ~ord ('n lettertipc,

groter as in die ibcslly 1ng, maar k:leincr os ..

l

e

o.t

gebruik is in die hoof.}

(2) Eenvoudigheid, norvan die bolnn

r1k-beid deur oayers en btuardt as volg ean etoon oord:

,, Simplicity appl1od to everyday typograp?1y is juat a

attor

or

getting a rich sense

or

the copy and arra.11ging

it in a logical, orderly sequence, so that tho copy is understood .1th e minimum of effort." ,1)

Ll) Sayers ond .... tuardt: Art nnd l ract.ico

or

..

r1nting, p. 217.