BELASTINGVERMIJDING,
BELASTINGONTDUIKING EN
HET WITWASSEN VAN ZWART GELD
Frans Vanistendael
gewoon hoogleraar K.U.Leuven
Indeling
1. Onderscheid belastingontduiking
en belastingvermijding
2. Bestrijding van
belastingontduiking
•
Administratieve boetes
•
Strafrechtelijke boetes
•
Problemen bij de bestijding van de
belastingfraude
3. Het witwassen van zwart geld en
de anti-witwas wet
13/02/2006 Lessen XXI° eeuw 3
De verschillende vormen van
belastingvermijding
1.
Belastingbesparing
2.
Gebruik van de minst belaste weg
a) Verschillen in fiscale regelgeving
Vb. Verschil in tarief tussen personenbelasting (25%-50%) en vennootschapsbelasting (24,25% - 33%)
b) Uiteenlopende interpretatie van eenzelfde regel
Vb. Tijdstip van belastbaarheid van aandelenopties voor werknemers
c) Lacunes in de wetgeving
Vb. Forfaitaire aftrek voor buitenlandse belasting
d) Ongewone maar wettelijk toegelaten juridische constructies
Vb. Villa vennootschappen
13/02/2006 Lessen XXI° eeuw 4
Beoordeling
belastingvermijding
1. Verschil met
belastingontduiking
2. Bestrijding van
belastingvermijding met een
soepeler interpretatie van de
belastingwet
3. De morele geoorloofdheid
van belastingvermijding
Bestrijding van
belastingontduiking
1.
Sanctionering door administratieve
boetes
2.
Strafrechtelijke bestijding van
belastingontduiking
3.
Problemen bij de bestrijding van
belastingfraude
a. Dubbele sanctionering en de Europese Conventie voor de Rechten van de Mens b. Verschillen in beleid tussen
administratieve en strafrechtelijke sanctionering
c. Het conflict tussen het individuele karakter van de fiscale controle en het collectieve karakter van moderne bestrijdingsmethodes
(data mining verbod op “fishing expeditions)
De anti-witwaswet als bijkomend
instrument ter bestrijding
van de fiscale fraude
1. Werking van de anti-witwaswet
2. De gevolgen van de anti-witwaswet
op de rol van de banken ten
aanzien van financiële
informatie-verstrekking aan de overheid
.
13/02/2006 Lessen XXI° eeuw 7
Fiscale amnestie als middel
van fraude bestrijding?
1. De gevolgen van de spontane aangifte zonder amnestie
• Betaling ontdoken belastingen (inkomstenbelasting + BTW + successierechten)
• Nalatigheidsinteresten
• Administratieve boeten tot 200 % • Stafboeten + gevangenisstraf
2. Informele regularisatie
• Betaling ontdoken belasting • Belastingverhoging (15 – 20%) • Geen juridische zekerheid
3. Eenmalige bevrijdende aangifte (31.12.2003) 4. Permanente fiscale amnestie wet van
27.12.2005
13/02/2006 Lessen XXI° eeuw 8
Juridische problemen voor
fiscale amnestie
Samenloop van de bepalingen in de anti-witwaswet en de bijzondere toepassing van het begrip heling
in art. 505 en 42 strafwet
Art. 505 SWB:
Heling bestaat in het verbergen of verdoezelen van de opbrengsten of voordelen die uit een misdrijf (belastingontduiking) zijn verkregen.
Art. 42 SWB:
Straft met verbeurdverklaring (verval van
eigendomsrecht ten voordele van de schatkist) de vermogensvoordelen uit een misdrijf of de
goederen en waarden die in de plaats ervan zijn
gesteld en op de inkomsten uit de belegde voordelen
Probleem toepassing van in de
plaatsstelling van voordeel bij
belastingfraude
Art. 35 SV wanneer het vermogensvoordeel
niet meer in het vermogen van de
verdachte wordt teruggevonden, kan de
procureur op andere zaken beslag
leggen ten belope van het bedrag van het
vermogensvoordeel.
Banken moeten alle transacties melden
wanneer zij vermoeden dat zij van
belastingfraude voortkomen met inbegrip
van vervangende goederen of
actiefbestanddelen.
Nooit verjaring voor fiscale misdrijven.
Probleem fiscale amnestie
In de EBA en de fiscale regularisatie
wordt ernstige en georganiseerde
internationale fraude uitgesloten.
Dit begrip is niet duidelijk
omschreven.
Een belastingplichtige die zich
spontaan aangeeft riskeert buiten
de fiscale amnestie te vallen.
13/02/2006 Lessen XXI° eeuw 11
Samenvattende conclusies
1. Essentieel onderscheid belastingvermijding – belastingontduiking
2. Administratieve bestrijding belastingfraude gebeurt massaal. Strafrechtelijke bestrijding is sporadisch. Probleem van dubbele bestraffing onder Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
3. Probleem van efficiëntie van fiscale controles omwille van individuele karakter van bestaande controleregels.
4. Anti-witwaswet maakt van banken objectieve
bondgenoten van fiscus die op termijn automatische alle financiële informatie doorsturen naar de
belastingdiensten.
5. Permanente amnestie is te verkiezen boven
eenmalige amnestie, maar er blijven problemen van ontbreken van verjaring en ontbreken van een duidelijk bepaling van georganiseerde internationale fraude.
