Een nieuwe plek van politiek

Het ver-wel, ver-lten ring Jen-Toor .ves-veld Jor- ille- ant-•leet ~iaal

Jro-ie

Op sommige producten breken zelfs de beste reclamejongens hun tanden. De Mitsubishi Carisma, John Major, Omo Mega-pearls: men wil gewoon niet geloven dat het product lekker rijdt, goed bestuurt of zonder gaten wast. Vermoedelijk prijkt ook 'Europa' op de zwarte lijst. Europa staat voor het soort modernisering waar niemand warm voor loopt. Het vooruitzicht dat we straks allemaal dezelfde stekkers in Europa zullen hebben, leidt niet tot een gevoel van betrokkenheid. Bovendien denkt iedereen dat Europa vooral nationale verworven-heden bedreigt. Wij schijnen gehecht aan ons drugsbeleid, Duitsland is gesteld op zijn lokale bieren, Italie is verknocht aan lokaal geproduceer-de pasta. Maar alles lijkt door geproduceer-deE u op de tocht te staan.

Een Mitsubishi Carisma kan je uit de handel nemen, maar voor Europa gaat dat niet op. Maar, om in de metafoor te blijven, je kunt het wei vernieuwen. Onlangs op de top van Lissabon leek het zover. De regeringsleiders dachten elkaar gevonden in een nieuw samenbindend project voor Europa: de informatiemaatschappij. In feite was deze 'dotcom-top' een illustratie van politieke onrnacht. De nieuwe euforie betrof immers vooral de gedeelde wens om de 'achterstand' op de Verenigde Staten in te lopen. lmpliciet gaf men dus te kennen geen eigen visie op de informatiemaatschappij te hebben.

Vooral voor sociaal-democraten is ditnogal pijnlijk. Ondanks de on-gekend grote regeringsdeelname blijkt er geen zicht op een eigen, soci-aal-democratisch gedefmieerde toekomst voor Europa. Het is weer een aanwijzing voor het feit dat de sociaal-democratie op dit moment een eigen visie op modernisering ontbeert. De Franse antropoloog Latour merkte onlangs op dat de sociaal-democratie Europa als alternatief voor de Arnerikaanse modernisering zou moeten uitwerken. Rechts meent, zoals bekend, dat daar helemaal geen alternatief voor kan en hoeft te bestaan. Maar voor progressieven is Europa buitengewoon be-langrijk. Latour spreekt niet over Europa in term en van de Brusselse in-stituties. Hij schuift Europa als gemeenschappelijke waardenorientatie naar voren. Europa als bakermat van de Verlichting, als plek waar de wieg van de sociaal-democratie stond. Het is een benadering, die ge-richt is op een eigen Europees perspectief op mondialisering. Dat is een waardevolle correctie: Europa als een politiek project dat ingrijpt in de schijnbaar vanzelfsprekende ontwikkelingen, dat streeft naar een nieuwe vormgeving van de politiek op supranationaal niveau. Europa als de machtsbron die het mogelijk maakt om de hoge doelstelling van mondiale solidariteit in daden om te zetten door sociale eisen aan pro-ducten te stellen. Een Europa dat geleerd heeft van zijn eigen fouten: een Europa zonder chauvinisme dus ook.

Om dit te realiseren moet Europa van zijn slechte naam af worden geholpen. Dit kan aileen indien het aantoonbaar werkt voor zijn burgers. Het beste nieuws voor Europa en de sociaal-democratie zou zijn wanneer Europa eens door de red tape van natiestatenpolitiek heen-breekt en zichtbaar direct werkt voor de burger. Voedsel zou dit strate-gische potentieel de komende tijd weleens kunnen hebben. Europa heeft de bestuurlijke maat om het transnationale gerommel met het voedsel aan de kaak te stellen en aan te pakken. Juist op een dossier waarvoor nog geen uitgebreid reguleringssysteem bestaat, zou Europa weleens als nieuwe plek van politiek kunnen gaan Ieven.

-

--~-Eennieuwe

plek

van

politiek

J2I