KLEUR
GROEN
KLEUR GROEN
Sortiment Russische markt boomkwekerij EBBEN.
Uitvoering - Beplanting - Advies
Buro UBA
Opdrachtgever:
Ebben Boomkwekerij C: Mw. Ing. Theresia Bos
Advies:
Buro UBA Sam Buitenhuis Jochem van Lith
Begeleiding:
Hogeschool Van Hall-Larenstein C: Dhr. Ing. W. Verhoeven
Datum:
Voor u ligt het sortiment voor de Russische markt
voor het boek Kleur Groen van boomkwekerij
Ebben B.V. Dit afstudeeronderzoek is in 2012
uitgevoerd binnen het kader van de major
‘Planuitwerking en Realisatie’ van de opleiding
Tuin- en Landschapsinrichting aan hogeschool Van
Hall Larenstein.
Het boek Kleur Groen visualiseert de bijzondere
mogelijkheden van kleurgebruik binnen de
dendrologie aan de hand van wetenschappelijke
kleurtheorieën, kleurwerkingen en kleurconcepten.
Daarnaast geeft het een overzicht van bomen
en heesters , gerangschikt op kleur door de
seizoenen heen. Het boek wordt in september
2012 in het Russisch uitgebracht. De interesse
in landschapsarchitectuur wordt in Rusland
steeds groter en de vraag naar Kleur Groen in het
Russisch neemt toe. In september 2012 wordt de
beurs Flowers in Moskou gehouden, boomkwekerij
Ebben wil op deze beurs het boek Kleur Groen in
het Russisch presenteren.
Het doel van dit rapport is dat het dient als
voorbeeldboek voor de Russische versie van
het boek Kleur Groen. Boomkwekerij Ebben zal
deze informatie op hun manier verwerken in de
uiteindelijke versie van het boek.
Het sortimentadvies voor de Russische markt
bestaat uit een toelichting op het doorlopen
proces, een toelichting op het kleursortiment en het
kleursortiment zelf welke uitgebreid beschreven en
geïllustreerd is.
Theresia Bos heeft tijdens dit onderzoek
opgetreden als contactpersoon van boomkwekerij
Ebben. Willem Verhoeven is als docent van de
afdeling Tuin- en Landschapsinrichting binnen
hogeschool Van Hall Larenstein betrokken
geweest. Er is door beiden op een goede en
heldere manier begeleiding gegeven aan het
onderzoekstraject. Zij zijn ook altijd bereikbaar
geweest voor eventuele vragen en/of problemen.
Wij willen hen dan ook bedanken voor de prettige
samenwerking.
Verder gaat onze dank uit naar de volgende
personen en/of bedrijven welke ons van onderzoek
informatie hebben voorzien:
Оlga van Zon-Kolonova
Richard kraaijvanger
Diverse kwekerijen en handelscentra
Velp, 07-06-2012
Colofon 4
Voorwoord 6
Inhoudsopgave 8
Inleiding 10
2. Proces
13
2.1 Doorlopen proces en werkwijze
14
3. Toelichting kleursortiment
23
3.1 Toelichting Russische sortiment Kleur Groen
24
4. Kleursortiment
27
Wit 29
Geel 47
Oranje 67
Bruin 77
Rood 89
Roze 109
Violet 119
Blauw 135
Groen 145
Grijs 165
Zwart 175
Namenregister 182
Bronvermelding 188
Bijlagen 192
In dit rapport zullen de volgende onderdelen
worden behandeld in de hoofdstukken. Hoofdstuk
twee gaat in op het doorlopen proces en de
werkwijze. Het doel hierbij is om inzichtelijk te
maken hoe wij te werk zijn gegaan en wat er met
conclusies uit het vooronderzoek gedaan is.
Hoofdstuk drie beschrijft een toelichting op
het kleursortiment. Het doel hierbij is om een
algemene beschrijving te geven over de opbouw
van het sortiment en hoe dit geselecteerd
is. Tevens wordt een kaart gegeven met de
winterhardheidszones van Rusland. Dit hoofdstuk
dient dus meer als leeswijzer.
Hoofdstuk vier behandeld het kleursortiment. Het
doel hierbij is te laten zien welke soorten gebleven
en toegevoegd zijn. Daarnaast wordt het nieuwe
sortiment uitgebreid beschreven en geïllustreerd.
Winterhardheidszones
De winterhardheidszones van Rusland zijn één tot
en met zeven. Toch beslaan winterhardheidszones
zes en zeven maar een klein deel van het
oppervlak van Rusland. Volgens de USDA
winterhardheidszones behoort Moskou tot
zone vijf, terwijl binnen onze kaart Moskou
in zone vier valt. In de praktijk blijkt dat in en
rondom Moskou veelal soorten worden geleverd
die in winterhardheidszone vier kunnen. Wij
hebben aan de hand van de analyse van de
gemiddelde jaarlijkse minimumtemperatuur geen
verschillen kunnen ontdekken. Onze Russische
contactpersoon van Ebben heeft tevens de
uitspraak gedaan dat alle soorten die binnen
winterhardheidszone één tot en met vijf vallen
geselecteerd kunnen worden. Uit bovenstaande
argumenten hebben wij de conclusie getrokken
dat voor het sortimentsadvies soorten die binnen
winterhardheidszone één tot en met vijf vallen
geselecteerd kunnen worden.
Selectiewijze te behouden en te
verwijderen soorten
Bij het selecteren van het sortiment voor de
Russische markt hebben de winterhardheidszones
voor beplanting als leidraad gediend. Daarnaast
is vanuit het vooronderzoek gekeken welke
soorten al in Rusland voorkomen en in welke
winterhardheidszone. We zijn begonnen met
soorten in de Nederlandse versie van Kleur
Groen die behouden en verwijderd moesten
worden. Aangezien het selecteren van soorten
zo nauwkeurig mogelijk moest gebeuren hebben
we ervoor gekozen zoveel mogelijk verschillende
bronnen te raadplegen. Hierbij hebben we
boeken gebruikt die winterhardheidszones
weergeven zoals Van den Berk, Lappen, Botanica
en Hortica. Deze zijn lichtblauw omlijnd in de
selectietabel. Ook hebben we het internet
geraadpleegd waarbij we enkel in Engelse
termen hebben gezocht. Op de University of
Florida en Google zijn winterhardheidszones
opgezocht, deze zijn donkerblauw omlijnd in
de selectietabel. In het vooronderzoek hebben
we gekeken welke soorten binnen Rusland
voorkomen en in welke winterhardheidszones.
De conclusies die hieruit zijn getrokken hebben
we verwerkt in de selectietabel. Daarnaast
wilden we ook in landen met vergelijkbare
klimaten en winterhardheidszones zoeken of
soorten hier voorkomen. Dit zijn (Noord) Amerika
en Canada geworden. Middels de boeken
Native trees of Canada, Field Guide to Trees
of North America en internetsites van o.a. het
USDA hebben we gekeken in welke klimaatzones in
deze landen soorten voorkomen, deze zijn paars
omlijnd in de selectietabel.
Selectiewijze nieuwe soorten
Hieruit is een lijst gekomen die in het groen de
soorten aangeeft die volgens ons in het boek
moesten blijven, zie tabel 2.1. In het rood welke
volgens ons verwijdert moesten worden. Dan
hebben we ook soorten in het oranje aangegeven
waar we geen informatie over hebben en dus onze
twijfels bij hadden. De blauwe letters in de excel
tabel geven aan dat we geen informatie over de
cultivar hebben gevonden, maar wel van de soort.
Deze lijst is doorgestuurd naar Ebben, zodat zij
hierover een oordeel konden vellen.
Selectie criteria Latijnse naam Sorti-ment Ebben
Kleur
Groen V/D Berk Lap-pen Bota-nica Hor-tica Uni- veris-ty of florida
Overi-gen Rus-land
WHZ Ca-nada WHZ Noord Ame-rika WHZ Geel blad Fraxinus excelsior ‘Jaspidea’ ja 4-8 4 4 4-10 5 x 4-6
Geel blad Thuja occidentalis ‘Sunkist’ nee 3-9 3 6 4-10 2 2-7 3-7 2-5
Geel blad Acer pseudoplatanus
‘Brilliantissimum ja 4-9 4 4 4-10 5 5-7 5
Geel blad Thuja occidentalis ‘Lutea’ nee 3-9 3 5 4-10 2 2-7 2-7 Geel blad Taxus baccata ‘Fastigiata
Aurea’ nee 6 6 5-10 6 5-7 6-7
Geel blad x Cupressocyparis leylandii
‘Gold Rider’ nee x 7 5-10 5 2-7 6
Geel herfstblad Carpinus betulus ‘Frans
Fontaine’ 5-8 5a 5b 6-9 5 4-7 5-8
Geel herfstblad Celtis occidentalis 4-9 4 4 3-10 3 x 3-9 4-5 4-5
Geel herfstblad Gleditsia triacanthos ‘Skyline’ 4-9 5a 5a 3-10 4 4-8 4-8
Geel herfstblad Liriodendron tulipifera 5-9 5b 6a 4-10 4-9 5-9 5-9 5 5-8
Geel herfstblad Ulmus ‘Lobel’ 5-8 5 5a x x x x
Geel herfstblad Fraxinus ornus ‘Ebben’s
Column’ 7a 7a 6-10 5
Geel herfstblad Acer platanoides ‘Ebben’s
Column’ 4-8 4 4 4-9 4 4-7 3-8
Geel herfstblad Ostrya carpinifolia 5-8 5b 6b 2-9 7 x 5-8
Geel herfstblad Acer saccharinum
‘Laciniatum Wieri’ ja 4-9 4 4 4-9 3 3-9 4-9
Geel herfstblad Betula nigra ‘Heritage’ ja 4-9 4 5a 4-9 4 4-9 4-9 Tabel 2.1 I Selectietabel soorten
Soorten die volgens ons moeten blijven Selectieronde 1, selecteren, te behouden en te
verwijderen soorten uit Nederlandse versie Kleur Groen Selectieronde 2, selecteren soorten voor Russische versie Kleur Groen Soorten die verwijderd moeten worden
Soorten waar wij over twijfelden, Ebben moet hier over oordelen
Nieuw toegevoegde soorten
Afgevallen op leverbaarheid en gangbaarheid Afgevallen wegens niet voldoende winterhardheid Al vergelijkbare soort in Kleur Groen,
de Russische markt. Daarbij hebben we zoveel
mogelijk rekening gehouden met gangbaar
sortiment en soorten die zich bewezen hebben.
In het geel hebben wij soorten toegevoegd
die volgens ons in het boek moesten. Iedere
nieuwe soort hebben we uitgebreid getoetst op
winterhardheid met dezelfde bronnen als bij het
behouden en verwijderen van soorten.
Bij de nieuwe soorten die in het geel zijn
aangegeven, hebben we gelijk gekeken of Ebben
ze levert. Soorten die Ebben niet levert hebben
we getoetst op leverbaarheid en gangbaarheid.
Hier zijn volgens ons soorten afgevallen die we
in de grijze kolommen hebben gezet. Ook zijn
soorten afgevallen die niet winterhard genoeg zijn
voor Rusland welke bruin zijn gearceerd. Tot slot
hebben we nog een selectie gemaakt van soorten
die wel in de winterhardheidszones kunnen,
maar waarvan al vergelijkbare soorten in Kleur
Groen staan of waarvan wij twijfelden of ze een
voldoende opvallende sierwaarde hebben. Deze
zijn roze gearceerd.
De laatste handeling die we hebben gedaan
is per soort die optioneel is of in Kleur Groen
blijft een bereik van winterhardheidszones
toekennen. Bij enkele soorten hebben we alleen
informatie over de soort en niet de betreffende
cultivar of niet genoeg literatuur gevonden om er
winterhardheidszones aan toe te kennen. Deze is
in rode tekst gezet.
De selectietabel is verstuurd naar Ebben, waarna
Theresia Bos een lijst heeft gemaakt welke
soorten in het boek moeten komen, zie tabel 2.2.
Deze selectie zou in eerste instantie samen met
Toon Ebben plaatsvinden. Door de grote drukte
bij Ebben was dit echter niet mogelijk. Dit kon
meer werk met zich mee brengen, omdat wij de
soorten in deze lijst gelijk zijn gaan uitwerken en
hier geen goedkeuring door Toon Ebben voor
was gegeven. Vanwege de tijd moest het proces
echter doorgaan. Bij de lijst die Theresia heeft
gemaakt zijn de nieuwe soorten die wij in het
geel in de selectietabel hebben gezet doorgezet
in hun tabel. In het wit staan de soorten die wij
in het groen hebben aangegeven en dus in het
boek moesten blijven. Daarnaast heeft Ebben
aangegeven waar de nieuwe soort een vervanger
voor is. De pagina en volgorde zijn enkel voor hun
van belang. Wat opviel bij de selectiewijze van
Theresia is dat soorten die wij in de selectietabel in
het grijs hebben gezet soms toch door gingen. Hier
hadden wij echter onze bedenkingen bij vanwege
leverbaarheid en gangbaarheid.
Ondertussen hebben wij de soorten uitgewerkt.
Hier zal in de volgende paragraaf verder op in
worden gegaan. Nadat wij klaar waren met het
uitwerken van de soorten heeft Toon Ebben echter
toch kans gezien de lijst door te nemen. Hierbij
heeft hij soorten die niet in de Russische Kleur
Groen moeten komen lichtblauw gemaakt en de
reden erachter vermeld. Het nadeel hierbij is dat
hij geen vervangende soorten heeft gegeven,
terwijl die wel vaak ruimschoots in de selectietabel
voorhanden waren.
SOORT
PA-GINA VOLG-ORDE VERVANGING VOOR ZONE REDEN
Kleurbalk foto's
Bast / twijgen Bloei Blad Vrucht Herfstkleur Seizoensbalk Tekst Foto Kleur Groen Inhoudsopgave Compleet i / h boek
Wit blad:
Acer negundo 'Variegatum' 107 2 4-8
Acer platanoides 'Drummondii' 107 3 4-8
Populus alba 'Nivea' 108 1 3-9
Tilia tomentosa 108 2 Tilia tomentosa
'Szeleste' 4-8
Witte vrucht:
Sorbus discolor 108 3 Gaultheria
mucronata 'Alba' 5-8 Geen witte vrucht
Witte bast / twijg:
Betula ermanii 'Holland' 109 1 Betula utilis
'Doorenbos' 4-8
Betula pendula 'Zwitsers Glorie' 109 2 2-9
Populus x canescens 'De Moffart' 109 3 5-9
Tabel 2.2 I Selectietabel vanuit Ebben
Selectie nieuwe soorten voor Russische Kleur Groen Selectieronde 1, selecteren te behouden en te
die hij nog graag in het boek wil hebben, zie lijst
2.3. Deze moesten echter nog wel getoetst worden
op winterhardheid en of wij ze al niet in het boek
hadden gezet. Tot slot hebben wij de lichtblauwe
soorten nog weer uit de lijst gehaald, de lijst van
Toon Ebben getoetst en overgebleven soorten
doorgevoerd in de lijst.
Het is nu aan Ebben om de soorten die zijn
verwijderd door de selectie van Toon Ebben nog
compleet te maken met de optionele soorten uit
onze selectietabel. Om dit te verduidelijken zijn in
de bijlage lijsten opgenomen met onder andere
afgevallen soorten en soorten die nog toegevoegd
kunnen worden.
Lijst 2.3 I Lijst Toon Ebben
Populus tremula ‘Erecta’ (vervanger voor Populus
tremula)
Ulmus ‘Columella’ (staat er al in)
Sorbus ‘Joseph Rock’
(afgevallen i.v.m.
winterhardheid)
Acer saccharinum ‘Born’s Gracious’
Acer pseudoplatanus ‘Spaethii’ (syn: A.
pseudoplatanus ‘Atropurpureum)
Taxus cuspidata
Acer platanoides ‘Crimson Sentry’
Taxus media ‘Hillii’
Heptacodium miconioides (afgevallen i.v.m.
winterhardheid)
Syringa vulgaris
Syringa josikaea
Syringa patula ‘Miss Kim’
Betula pendula ‘Tristis’
Betula pendula ‘Youngii’
Ulmus ‘Camperdownii’
Chamaecyparis nootkatensis ‘Pendula’ (staat er al
in)
Een belangrijke conclusie uit het vooronderzoek
is dat de seizoenen in Rusland anders lopen.
Naar aanleiding hiervan en in overleg met Ebben
is besloten de seizoenbalken van het Russische
sortiment te wijzigen, zie fi guur 2.4. Hierbij zijn als
eerst de seizoenbalken gewijzigd van de soorten
die in het boek blijven.
Bij het veranderen van de seizoenbalken zijn
we er vanuit gegaan dat soorten gemiddeld een
maand later in het blad komen dan in Nederland.
Ook zijn we uitgegaan van gemiddeld een
maand kortere herfst. De seizoenbalken uit de
Nederlandse versie van Kleur Groen zijn gewijzigd
naar seizoenbalken voor de Russische markt. De
bestaande seizoenbalk was hierbij leidend en per
soort is bij iedere seizoenbalk het voorjaar en de
herfst gewijzigd. Dit naar rato van de bestaande
balk, omdat de ene soort bijvoorbeeld vroeger
uitloopt en langer zijn blad houdt. Soms is er
een kleine wijziging aangebracht in bloeiperiode.
In het vooronderzoek naar de groei van bomen
in Rusland is de bloeiperiode immers zo goed
als hetzelfde gebleken. De vruchtperiode bleek
echter wel te verschillen. Vruchtdracht van soorten
zijn daarom vooral bij de vlezige vruchten zoals,
appels, peren en bessen ook gewijzigd. Dit omdat
de winter in Rusland vroeger inzet.
J J F F M M A A M M J J J J A A S S O O N N D D
J F M A M J J A S O N D
Wij hebben tijdens het uitwerken van de soorten
continu de informatie die we nodig hadden
bijgehouden. Op deze manier hadden we
duidelijkheid over soorten die afgerond zijn en
waar eventueel nog informatie ontbrak, dit principe
is groen gearceerd in tabel 2.6.
Per kleur zijn wij begonnen met het uitwerken van
de nieuwe soorten. Hierbij zijn wij gestart met het
beschrijven van de dendrologische eigenschappen
en de toepassingsmogelijkheden in de openbare
ruimte. Vervolgens zijn op het internet foto’s van de
betreffende sierwaarden van de soort verzameld,
zodat de seizoenbalk kon worden opgesteld.
De seizoenbalken zijn voor de Russische
markt gemaakt. Vaak waren er al voorbeelden
voorhanden van soorten en cultivars die in het
boek bleven. Aan de hand van beschrijvingen uit
boeken konden nieuwe seizoenbalken worden
opgesteld, zie fi guur 2.5.
Tijdens het plaatsen van zowel blijvende als
nieuwe soorten in de Russische versie van
Kleur Groen is tevens een vormsymbool van de
betreffende soort opgenomen. Ook zijn bij de
dendrologische beschrijving winterhardheidszones
toegekend per soort. De inhoudsopgaven zijn
per kleur voorzien van een groen vinkje als een
soort nieuw toegevoegd is. Als laatste hebben
wij de illustraties die representatief zijn voor de
sierwaarde van de soort toegevoegd. Deze komen
bij de blijvende soorten uit de Nederlandse versie
van Kleur Groen en bij de nieuwe soorten van
het internet. Ebben zal voor de nieuwe soorten
zelf passende illustraties zoeken. Alle hierboven
beschreven handelingen hebben geresulteerd tot
het sortiment voor de Russische markt welke in de
hierna volgende hoofdstukken beschreven is.
Tilia mongolica Mongoolse linde
vorm: breed eirond tot rond hoogte: 6 - 15 m
breedte: 6 - 10 m
plaats: zonnig tot schaduw, beschut bodem: vochthoudend, diep
doorwortelbaar, voedzaam, humeus, kalkrijk
zone: 4 - 9
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: 3 tot 5 lobbig roodachtig blad zomer: 3 tot 5 lobbig glanzend groen
blad, geurende bleekgele bloei (in koude dele weinig)
herfst: 3 tot 5 lobbig geel blad, grijzige vruchtjes
winter: glad grijze bast, roodbruine twijgen
SOORT
PA-GINA VOLG-ORDE VERVANGING VOOR ZONE REDEN
Kleurbalk foto's
Bast / twijgen Bloei Blad Vrucht Herfstkleur Seizoensbalk Tekst Foto Kleur Groen Inhoudsopgave Compleet i / h boek
Wit blad:
Acer negundo 'Variegatum' 107 2 4-8
Acer platanoides 'Drummondii' 107 3 4-8
Populus alba 'Nivea' 108 1 3-9
Tilia tomentosa 108 2 Tilia tomentosa
'Szeleste' 4-8
Witte vrucht:
Sorbus discolor 108 3 Gaultheria
mucronata 'Alba' 5-8 Geen witte vrucht
Witte bast / twijg:
Betula ermanii 'Holland' 109 1 Betula utilis
'Doorenbos' 4-8
Betula pendula 'Zwitsers Glorie' 109 2 2-9
Populus x canescens 'De Moffart' 109 3 5-9
Tabel 2.6 I Bijhouden informatie uitwerken soorten
Het uitwerken van het sortiment is eigenlijk zeer
goed verlopen en tijdens het proces is er meerdere
malen contact geweest met Willem Verhoeven en
Theresia Bos om de vorderingen en aanpak te
bespreken. Wat tegenviel is dat we door de drukte
bij Ebben eigenlijk geen tijd hebben gezien om
onze werkwijze te bespreken. Als hier tijd voor was
geweest hadden wij onze optionele soorten beter
toe kunnen lichten en had het sortiment al zo goed
als compleet kunnen zijn.
3. Toelichting
kleursortiment
Toepassing kleursortiment
Wanneer u zoekt naar één kleur die op een
bepaalde plek gedurende het jaar, kan er een
keuze voor soorten worden gemaakt via de
inhoudsopgave van één kleur. Daar zijn soorten
binnen die kleur gerangschikt op:
- Kleur van bloei op kaal hout
- Kleur van bloei met het blad
- Bladkleur
- Vruchtkleur
- Herfstkleur
- Twijg- / stamkleur
In de tekst onder de afbeelding staat een duidelijke
beschrijving van de dendrologische eigenschappen
en de toepassingsmogelijkheden in de openbare
ruimte. In de Russische versie van Kleur Groen is
tevens een vormsymbool van de betreffende soort
opgenomen. Daarnaast zijn winterhardheidszones
toegekend per soort. De opgenomen soorten zijn
daarnaast geselecteerd op:
- Ziektebestendigheid
- Bewezen soorten
- Duurzaamheid
- Visuele kenmerken
- Leverbaarheid
- Toepasbaarheid in Rusland
Winterhardheidszones beplanting
Bij het bepalen van soorten voor landen of
gebieden in de wereld wordt vaak gesproken
over winterhardheidszones. Deze worden ook
wel ‘USDA hardiness zones’ genoemd en zijn
ontwikkeld door het US Department of Agriculture.
Inleiding kleursortiment
In de Russische versie van het kleursortiment
zijn 319 bomen en heesters beschreven. De
opgenomen soorten zijn gerangschikt op alfabet.
Hierbij zijn eerst soorten weergegeven die in het
boek zijn gebleven. Vervolgens zijn ook weer
alfabetisch soorten weergegeven die nieuw in het
boek zijn. Deze zijn in de inhoudsopgaves per
kleur voorzien van een groen vinkje.
De opgenomen soorten zijn gerangschikt volgens
de kleurencirkel van Johannes Itten. De zuivere
kleuren, geel, oranje, rood, violet, blauw en groen
zijn uit de kleurencirkel opgenomen. De tertiaire
kleuren wit, zwart en grijs zijn aanvullingen op de
zes zuivere kleuren. Roze en bruine tinten zijn niet
makkelijk bij de zuivere kleuren onder te brengen.
Deze kleuren komen veel in de natuur voor en
om het zoeken te vereenvoudigen staan deze in
aparte hoofdstukken. Dit brengt het totaal aan
kleurhoofdstukken op elf.
De voorwaarde voor geselecteerde soorten in
Kleur Groen zijn dat ze een sprekende kleur
moeten laten zien welke van een afstand
waarneembaar is.
Seizoenbalken
Omdat de opgenomen soorten in andere maanden
of seizoenen andere kleuren laten zien, is er onder
iedere foto een seizoenbalk te vinden, die het
kleurverloop van die soort over het gehele jaar
weergeeft. Kleuren die onopvallend zijn, zoals die
van wegvallende bloemen onder het blad, zijn niet
opgenomen in de seizoenbalk maar worden wel in
de tekst vermeld.
voor de hele wereld de winterhardheidszones in
kaart gebracht. De kaarten worden gebaseerd op
de gemiddelde jaarlijkse minimumtemperatuur
van een land. Het zegt dus niets over de
tijdsduur en frequentie van een dergelijk lage
temperatuur. Het zegt ook niets over onder
andere zonneschijn, sneeuw, luchtvochtigheid,
bodemtype, vochthuishouding van de bodem,
hoeveelheid neerslag en de verdeling hiervan over
de seizoenen. Toch worden deze kaarten veel
WHZ 1 < -45,5 WHZ 2 -45,5 tot -40,1 WHZ 3 -40,0 tot -34,5 WHZ 4 -34,4 tot -28,9 WHZ 5 -28,8 tot -23,4 Irkutsk Petropavlovsk-Kamchatsky Moscow
Voronezh KazanNiznhy Novgorod Volgograd Perm Yekaterinburg Chelyabinsk Omsk Novosibirsk Krasnoyarsk Yakutsk Magadan St. Petersburg Ufa Samara Rostov
de gemiddelde jaarlijkse minimumtemperatuur
van Rusland hebben wij een kaart met de
winterhardheidszones opgesteld, zie figuur 3.3.
De bron die hierbij gebruikt is, is te vinden op:
http://www.agroatlas.ru/en/content/climatic_maps/
Temperature_min/Temperature_min/
Winterhardheidszones één tot en met zeven liggen
binnen Rusland, waarbij één het koudst is en
zeven het warmst.
32 Amelanchier lamarckii
32 Magnolia kobus
32 Magnolia stellata
Prunus serrulata ‘Taihaku’
33 Prunus spinosa
33 Prunus x gondouinii ‘Schnee’
34
34 35
Magnolia x soulangeana ‘Alba Superba’
Prunus subhirtella ‘Pendula’
Witte bloei met het blad
Aesculus hippocastanum ‘Baumannii’
Aesculus parvifl ora
35 35 36 36 Cladrastis kentukea Cydonia oblonga Halesia monticola Hydrangea paniculata ‘Grandifl ora’ 36 37 Malus ‘Evereste’ Prunus avium ‘Plena’
37 Prunus padus ‘Albertii’
37
38 Rhododendron ‘Cunningham’s White’
38 Robinia pseudoacacia ‘Nyirségi’(Robinia pseudoacacia ‘Myirzegi’)
39 Syringa reticulata ‘Ivory Silk’ 39 Syringa vulgaris ‘Madame Lemoine’ 39
40 41
Viburnum plicatum ‘Mariesii’
Viburnum x burkwoodii Aralia elata Crataegus laevigata ‘Plena’ 41 41
Exochorda ‘The Bride’ Maackia amurensis Malus baccata ‘Street Parade’ 38 Sophora japonica 40 Viburnum ‘Pragense’ 42 Philadelphus ‘Virginal’
Pyrus calleryana ‘Chanticleer’
33 34 40 42 42 Pterostyrax hispida 43 Viburnum rhytidophyllum
Witte bloei met het blad Witte bloei op het kale hout
43 Acer negundo ‘Variegatum’
43 Acer platanoides ‘Drummondii’
44 Populus alba ‘Nivea’
Tilia tomentosa
Witte bast/twijg
44 Betula pendula ‘Zwitsers Glorie’
45
Populus x canescens ‘De Moffart’
Betula ermanii ‘Holland’ 44
Amelanchier lamarckii
Krentenboompje Magnolia kobusBeverboom, valse tulpenboom vorm: meerstammige heester
of kleine boom, vaas hoogte: 6 - 9 m
breedte: 5 - 8 m
plaats: zonnig tot schaduw, verdraagt (zee)wind bodem: doorlatend, kalkhoudend zone: 4 - 9
gebruik: park, tuin, groenstrook, kust, in open verharding
vorm: breed eirond hoogte: 6 - 8 m breedte: 4 - 6 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, beschut
bodem: humeus, doorlatend, kalkarm
zone: 5 - 9
gebruik: straat, laan, plein, park, tuin, in verharding
Magnolia stellata Stermagnolia
vorm: (meerstammige) heester, rond, dicht vertakt hoogte: 3 - 5 m
breedte: 3 - 4 m
plaats: zonnig, vorstbeschut bodem: humeus, vochthoudend,
kalkarm zone: 5 - 8
gebruik: park, tuin, in verharding
lente: witte bloei op kaal hout, roodbruin blad
zomer: groen blad herfst: rood/oranje blad,
roodviolette vrucht winter: zilverbruine twijg,
grijze bast
lente: witte bloei op kaal hout, groen blad
zomer: rode vrucht, groen blad herfst: rode vrucht,
geelbruin blad winter: olijfgroene twijg,
grijze bast
lente: geurende witte bloei op kaal hout, groen blad zomer: groen blad
herfst: groenrode vrucht, geelbruin blad winter: grijsbruine twijg
Prunus spinosa Sleedoorn
vorm: meerstammige heester of kleine boom, dicht hoogte: 3 - 4 m
breedte: 3 - 4 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, verdraagt (zee)wind bodem: kalkhoudend, humeus,
doorlatend zone: 4 - 9
gebruik: groenstrook, landschap, kust, haag
Prunus x gondouinii ‘Schnee’
Yoshinokers
vorm: vaas tot afgeplat rond, dicht
hoogte: 5 - 6 m breedte: 5 - 6 m
plaats: zonnig, windbeschut bodem: humeus, vochthoudend,
doorlatend, kalkhoudend zone: 4 - 8
gebruik: straat, laan, plein, park, tuin, in open verharding lente: witte bloei op kaal hout,
groen blad zomer: groen blad herfst: blauwe vrucht,
geel/rood/groen blad winter: grijsbruine gedoornde
twijg, donkerbruine bast
lente: witte bloei op kaal hout, groen blad
zomer: groen blad herfst: geel/rood blad,
rode vrucht winter: grijsbruine twijg,
grijsbruine bast Prunus serrulata ‘Taihaku’
Japanse sierkers
vorm: breed waaier, halfopen hoogte: 5 - 6 m
breedte: 6 - 8 m
plaats: zonnig, windbeschut bodem: kalkhoudend, doorlatend zone: 5-8
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: witte bloei, bruin blad zomer: groen blad herfst: geeloranje blad,
zwarte vrucht (weinig) winter: grijsbruine twijg,
Prunus subhirtella ‘Pendula’
Voorjaarskers vorm: breed, treur hoogte: 3 - 4 m breedte: 3 - 4 m
plaats: zonnig tot halfschaduw bodem: klei- en zandgrond,
kalkhoudend, verdraagt geen natte bodem zone: 5 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: witte bloei op
kaal hout, bronskleurig blad zomer: groen blad
herfst: geel blad
winter: grijsbruine twijg, bruine bast
Aesculus hippocastanum ‘Baumannii’
Dubbele witte paardenkastanje vorm: breed ovaal, dicht hoogte: 20 - 25 m breedte: 12 - 18 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, verdraagt wind
bodem: open, humeus, vochtig zone: 4 - 8
gebruik: brede straat, laan, plein, park, in verharding
lente: witte gevulde bloei, donkergroen blad zomer: donkergroen blad herfst: geelbruin blad,
geen vruchten winter: donkerbruine twijg,
bruine gladde bast
Magnolia x soulangeana ‘Alba Superba’
Beverboom, valse tulpenboom vorm: meerstammige heester,
breed vaas hoogte: 3 - 4 m breedte: 3 - 4 m
plaats: zonnig, vorstbeschut bodem: humeus, vochthoudend,
kalkarm zone: 5 - 9
gebruik: park, tuin, groenstrook, in verharding
lente: witte bloei op kaal hout, groen blad zomer: groen blad
herfst: rozerode vrucht, geelbruin blad
winter: grijsbruine twijg, grijsbruine bast
Aesculus parvifl ora Herfstpaardenkastanje vorm: brede heester, vormt
worteluitlopers hoogte: 2 - 5 m breedte: 2 - 5 m
plaats: zonnig tot schaduw bodem: doorlatend
zone: 5 - 9
gebruik: park, tuin, groenstrook, industrie
lente: roodbruin blad zomer: witte bloei, groen blad herfst: lichtgeel blad,
bruine vrucht (weinig) winter: grijsbruine twijg
Cladrastis kentukea Geelhout
vorm: afgeplat rond, laag vertakt, halfopen
hoogte: 6 - 10 m breedte: 8 - 12 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, windbeschut
bodem: klei- en zandgrond zone: 4 - 9
gebruik: park, groenstrook
lente: witte bloei, groen blad zomer: groene peulvrucht,
groen blad herfst: bruine peulvrucht,
geel blad winter: grijsviolette bast
Cydonia oblonga Kweepeer
vorm: heester tot kleine boom, rond, dicht
hoogte: 3 - 5 m breedte: 3 - 5 m
plaats: vorstbeschut, warm bodem: vochthoudend zone: 5 - 9
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: witte/witroze bloei, witviltig blad zomer: donkergroen blad,
gele vrucht
herfst: gele vrucht, geel blad winter: jonge twijg witviltig,
Halesia monticola Sneeuwklokjesboom
vorm: meerstammige heester of boom, waaier hoogte: 6 - 8 m
breedte: 6 - 8 m
plaats: zonnig, beschut bodem: humeus, vochthoudend,
kalkarm, doorlatend zone: 5 - 9
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: witte bloei, groen blad zomer: groen blad,
groene vleugelvrucht herfst: bruine vleugelvrucht,
lichtgeel blad winter: grijsbruine twijg,
grijszwarte bast
Hydrangea paniculata ‘Grandifl ora’
Pluimhortensia vorm: brede heester hoogte: 2 - 3 m breedte: 2 - 3 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, beschut
bodem: humeus, vochthoudend, zuur
zone: 4 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: groen blad
zomer: witte bloei, naar roze verkleurend, groen blad herfst: geel blad
winter: lichtbruine twijg
Malus ‘Evereste’ Sierappel
vorm: breed eirond, halfopen hoogte: 5 - 7 m
breedte: 4 - 6 m
plaats: zonnig, verdraagt wind bodem: humeus, doorlatend zone: 5 - 8
gebruik: straat, plein, park, tuin, groenstrook, industrie, in verharding
lente: witte bloei, groen blad zomer: groen blad
herfst: rode appeltjes, geeloranje blad winter: rode appeltjes,
bruine twijg, donkerbruine bast
Prunus avium ‘Plena’ Zoete kers, kriek vorm: rond, halfopen hoogte: 10 - 15 m breedte: 8 - 12 m
plaats: zonnig, windbeschut bodem: humeus, doorlatend,
kalkrijk zone: 5 - 8
gebruik: brede straat, laan, plein, park, tuin, groenstrook, in open verharding lente: witte gevulde bloei,
bronsrood blad zomer: groen blad herfst: geeloranje blad,
geen vruchten winter: roodbruine twijg,
roodbruine bast
Prunus padus ‘Albertii’ Vogelkers, troskers
vorm: breed piramidaal, halfopen hoogte: 8 - 10 m
breedte: 6 - 8 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, windbeschut
bodem: kalkhoudend, verdraagt natte bodem
zone: 3 - 8
gebruik: straat, laan, plein, park, tuin, groenstrook, in verharding lente: geurende witte bloei,
groen blad zomer: groen blad herfst: geel/rood blad,
zwarte vrucht winter: grijsbruine twijg,
bruine bast
Pyrus calleryana ‘Chanticleer’ Sierpeer
vorm: piramidaal, opgaand hoogte: 8 - 12 m
breedte: 4 - 6 m
plaats: zonnig, verdraagt (zee)wind
bodem: kalkhoudend, doorlatend zone: 5 - 9
gebruik: straat, laan, plein, kust, industrie, in verharding
lente: witte bloei, groen blad zomer: groen blad
herfst: bruine vrucht (zelden), roodviolet blad winter: roodbruine twijg,
Rhododendron ‘Cunningham’s White’ Rhododendron
vorm: wintergroene heester hoogte: 1,5 - 2 m
breedte: 1,5 - 2 m plaats: halfschaduw
bodem: humeus, vochthoudend, zuur
zone: 5 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: witte bloei, groen blad zomer: groen blad
herfst: groen blad winter: groen blad,
lichtbruine twijg
Robinia pseudoacacia ‘Nyirségí’
Valse acacia
(Robinia pseudoacacia ‘Myirzegi’) Vorm: breed ovaal, halfopen hoogte: 20 - 25 m
breedte: 12 - 18 m
plaats: verdraagt strooizout, zonnig
bodem: doorlatend, kalkrijk, verdraagt droogte zone: 5 - 9
gebruik: brede straat, plein, park, industrie, in verharding lente: groen blad
zomer: geurende witte bloei, blauwgroen blad herfst: geel blad,
roodbruine peulvrucht winter: bruine gedoornde twijg,
grijsbruine bast
Sophora japonica Honingboom, Japanse pagodenboom
vorm: rond tot vaas, halfopen hoogte: 12 - 16 m
breedte: 12 - 16 m
plaats: zonnig, windbeschut, verdraagt strooizout en hitte
bodem: humeus, doorlatend, kalkrijk
zone: 5 - 8
gebruik: brede straat, plein, laan, park, industrie,
in verharding lente: blauwgroen blad zomer: geurende witte bloei,
blauwgroen blad herfst: blauwgroen blad,
groene vrucht winter: donkergroene twijg,
Syringa reticulata ‘Ivory Silk’
Japanse boomsering
vorm: meerstammige heester of kleine boom, rond hoogte: 6 - 7,5 m
breedte: 4 - 6 m
plaats: zonnig, verdraagt wind bodem: humeus, doorlatend zone: 3 - 8
gebruik: straat, plein, park, tuin, in verharding
lente: groen blad
zomer: geurende witte bloei, groen blad
herfst: geelbruin blad, geelgroene vrucht winter: roodbruine twijg,
roodbruine bast
Syringa vulgaris ‘Madame Lemoine’ Gewone sering
vorm: opgaande heester hoogte: 3 - 4 m
breedte: 3 - 4 m
plaats: zonnig, verdraagt wind bodem: humeus, doorlatend,
kalkhoudend zone: 4 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: geurende witte bloei, groen blad
zomer: groen blad herfst: geelgroen blad
winter: bruine twijg, bruine bast
Viburnum plicatum ‘Mariesii’ Japanse sneeuwbal
vorm: brede heester, horizontale takstand hoogte: 1 - 2 m
breedte: 3 - 4 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, verdraagt wind
bodem: humeus, zuur zone: 4 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: witte bloei, groen blad zomer: witte bloei, groen blad,
rode vrucht herfst: roodviolet blad,
zwarte vrucht winter: lichtbruine twijg
Viburnum ‘Pragense’ Praagse sneeuwbal
vorm: wintergroene heester, opgaand
hoogte: 2 - 2,5 m breedte: 2 - 2,5 m
plaats: zonnig tot schaduw bodem: humeus, vochthoudend zone: 5 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook, kust
lente: witte bloei, groen blad zomer: groen blad, rode vrucht herfst: groen blad,
zwarte vrucht winter: groen blad,
grijsbruine twijg
Viburnum x burkwoodii Sneeuwbal
vorm: halfwintergroene heester, ijl vertakt
hoogte: 2 - 3 m breedte: 1 - 2 m
plaats: zonnig tot halfschaduw bodem: humeus, vochthoudend zone: 5 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: geurende witte bloei, glanzend groen blad
zomer: glanzend groen blad, rode vrucht
herfst: groen/rood blad, zwarte vrucht winter: groen/rood blad,
grijsgroene twijg
Aralia elata
Duivelswandelstok, engelenboom
vorm: meerstammige heester, opgaand
hoogte: 5 - 6 m breedte: 3 - 4 m
plaats: zonnig tot halfschaduw bodem: doorlatend, voedselrijk zone: 5 - 9
gebruik: park en tuin
lente: bronskleurig blad, groen blad
zomer: crèmewitte bloei, groen blad
herfst: purper blad, zwarte besjes winter: lichtbruine twijg, lichtbruine
Crataegus laevigata ‘Plena’
Tweestijlige meidoorn vorm: rond tot breed rond hoogte: 8 - 10 m
breedte: 4 - 6 m plaats: zonnig
bodem: doorlatend, voedselrijk zone: 4 - 8
gebruik: park, tuin, straat, groenstrook
lente: groen blad
zomer: witte bloei, groen blad herfst: groen blad, geel blad winter: grijze twijg, grijsbruine bast
Exochorda ‘The Bride’
Parelstruik
vorm: open opgaand, los overhangende heester hoogte: 1,5 - 2 m
breedte: 1,5 - 2 m plaats: zonnig
bodem: voedselrijk, vochthoudend, zuur tot neutraal
zone: 5 - 8 gebruik: park, tuin
lente: witte bloei, groen blad zomer: groen blad, bruine vrucht herfst: groen blad
winter: grijsbruine twijg, grijsbruine bast
Maackia amurensis
Amur Maackia
vorm: rond tot breed schermvormig hoogte: 8 - 12 m breedte: 8 - 10 m plaats: zonnig bodem: voedselrijk zone: 4 - 8 gebruik: park, tuin
lente: zilvergrijs blad, groen blad zomer: witte bloei, groen blad herfst: groene peulvrucht, groen
blad
winter: bruine peulvrucht,
Malus baccata ‘Street Parade’
Sierappel
vorm: smal eivormig tot eivormig hoogte: 5 - 8 m
breedte: 3 - 5 m
plaats: zonnig, gevoelig voor zeewind
bodem: voedselrijk, doorlatend zone: 2 - 8
gebruik: park, tuin, straat
lente: lichtgroen blad, witte bloei zomer: groen blad
herfst: paarsrode tot bruinpaarse appeltjes, geel blad winter: paarsrode tot bruinpaarse
appeltjes, donkerbruine twijg, donkerbruine bast
Philadelphus ‘Virginal’
Boerenjasmijn,
gevuldbloemige tuinjasmijn vorm: opgaande, overhangende
heester hoogte: 2 - 4 m breedte: 2 - 3 m plaats: zonnig
bodem: vochthoudend, voedzaam zone: 4 - 8
gebruik: park, tuin
lente: groen blad
zomer: witte bloei, groen blad herfst: groen blad
winter: bruine twijg, bruine bast
Pterostyrax hispida
Epaulettenboom, vleugelstorax vorm: breed waaiervormig, rond hoogte: 6 - 8 m
breedte: 3 - 5 m
plaats: zonnig, gevoelig voor wind bodem: zand-, klei- en veengrond zone: 5 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: groen blad
zomer: witte bloei, groene pluimen, groen blad
herfst: bruine pluimen, groen blad winter: bruine twijg, grijsbruine bast
Viburnum rhytidophyllum
Sneeuwbal vorm: breed hoogte: 3 - 5 m breedte: 3 - 5 m
plaats: zonnig tot schaduw bodem: vochthoudend zone: 5 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: witte bloei, groen blad zomer: rode vrucht, groen blad herfst: zwarte vrucht, groen blad winter: groen blad, viltige bruine
twijg
Acer negundo ‘Variegatum’ Bonte vederesdoorn
vorm: breed eirond, halfopen hoogte: 6 - 10 m
breedte: 4 - 8 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, windbeschut
bodem: alle, ook kalkrijke en arme gronden
zone: 4 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: geelrode bloei, witbont blad zomer: witbont blad
herfst: witte vleugelvrucht, witbont blad
winter: groene twijg, groenbruine bast
Acer platanoides ‘Drummondii’ Noorse esdoorn
vorm: breed eirond, halfopen hoogte: 8 - 15 m
breedte: 6 - 10 m
plaats: halfschaduw i.v.m.
zonnebrand, verdraagt wind bodem: humeus, doorlatend zone: 4 - 8
gebruik: brede straat, laan, park, industrie
lente: geelgroene bloei, witbont blad zomer: witbont blad
herfst: bruine vleugelvrucht, geelgroen blad winter: groenbruine twijg,
Populus alba ‘Nivea’ Witte abeel
vorm: grillig rond, halfopen hoogte: 15 - 20 m
breedte: 15 - 20 m
plaats: verdraagt (zee)wind bodem: humeus, vochthoudend,
verdraagt kalk en droogte zone: 3 - 9
gebruik windkering, kust, park, bosplantsoen, landschap
lente: witgrijs blad
zomer: grijsgroen blad, onder wit, bruine vrucht herfst: geel blad winter: witgrijze twijg,
lichtgrijze/zwarte bast, rode katjes op kaal hout
Tilia tomentosa
Zilverlinde
vorm: breed kegelvormig tot rond hoogte: 25 - 30 m
breedte: 15 - 20 m plaats: zonnig
bodem: matig droog tot
vochthoudend, basisch, voedselrijk, leemhoudend zone: 4 - 8
gebruik: park, laan, landschappelijk
lente: groen blad, onder wit zomer: geurende gele bloei, wit
blad herfst: geel blad
winter: grijsgroene twijg, lichtgrijze bast
Betula pendula ‘Zwitsers Glorie’ Ruwe berk, witte berk vorm: ovaal, open hoogte: 10 - 15 m breedte: 5 - 10 m
plaats: zonnig, verdraagt wind bodem: open, vochtig tot droog zone: 2 - 9
gebruik: landschap, groenstrook, park
lente: geelgroene katjes groen blad zomer: groen blad herfst: geelbruine vrucht,
goudgeel blad winter: roodbruine twijg,
Populus x canescens ‘De Moffart’
Grauwe abeel
vorm: breed ovaal, halfopen hoogte: 20 - 25 m
breedte: 12 - 18 m plaats: zonnig, verdraagt
(zee)wind
bodem: humeus, vochthoudend, verdraagt droogte zone: 5 - 9
gebruik: landschap, kust, verkeer, industrie, in verharding lente: witgrijs blad
zomer: grijsgroen blad, onder wit herfst: geel blad
winter: geelbruine twijg, witgrijze bast,
grijze katjes op kaal hout
Betula ermanii ‘Holland’
Erman’s berk
vorm: eirond tot breed eirond hoogte: 15 - 20 m
breedte: 8 - 10 m
plaats: zonnig, gevoelig voor zeewind
bodem: geen arme droge bodem, verdraagt geen verharding zone: 5 - 8
gebruik: brede straat en laan, park, tuin, groenstrook
lente: geelgroene katjes, groen blad
zomer: groen blad
herfst: goudgeel blad, geelbruine vrucht
50 Cornus mas Gele bloei op het kale hout
50 Hamamelis x intermedia ‘Arnold Promise’ 50 Hamamelis x intermedia ‘Pallida’
51 Magnolia denudata ‘Fei Huang’(Magnolia denudata ‘Yellow River’) Rhododendron luteum
52 52 53
Laburnum x watereri ‘Vossii’ Mahonia aquifolium ‘Apollo’ Caragana arborescens Cytisus praecox ‘Allgold’
53
53 54
Tilia americana ‘Nova’
Geel blad Acer pseudoplatanus ‘Leopoldii’ Euonymus fortunei ‘Emerald ‘n’ Gold’ 58
54 Fagus sylvatica ‘Dawyck Gold’
Gleditsia triacanthos ‘Sunburst’
55 Liriodendron tulipifera ‘Aureomarginatum’
55
55 Ulmus x hollandica ‘Wredei’
56 Chamaecyparis pisifera ‘Filifera Aurea’
Gele vrucht 56 Cydonia oblonga 57 58 58 Malus ‘Butterball’ Maclura pomifera Prunus domestica ‘Mirabelle de Nancy’ Sorbus aucuparia ‘Xanthocarpa’ 57 59 Geel herfstblad Acer platanoides ‘Ebben’s Column’ Carpinus betulus ‘Frans Fontaine’
56 Thuja occidentalis ‘Sunkist’
57
Malus toringo
Celtis occidentalis
Robinia pseudoacacia ‘Frisia’
51 Hamamelis x intermedia ‘Westerstede’
51
Gele bloei met het blad
Geel blad
60 60
Fraxinus americana ‘Skyline’ Fraxinus pennsylvanica ‘Summit’
Ginkgo biloba ‘Tremonia’ 52
54
59 59
60 61
Gleditsia triacanthos ‘Skyline’ Liriodendron tulipifera 61 Ulmus ‘Lobel’ 61 62 Acer saccharinum ‘Laciniatum Wieri’ Ostrya virginiana 63
Gele bast twijg 62
62
Cornus sericea ‘Flaviramea’ (Cornus stolonifera ‘Flaviramea’) Fraxinus excelsior ‘Jaspidea’ Ginkgo biloba
63 63
Populus nigra ‘Italica’ Salix alba ‘Vitellina’
64 Salix x sepulcralis ‘Chrysocoma’ 64
64
Tilia cordata ‘Rancho’ Tilia x europaea ‘Euchlora’
Cornus mas Gele kornoelje
vorm: meerstammige heester of kleine boom, rond hoogte: 5 - 8 m
breedte 4 - 6 m
plaats: verdraagt schaduw en (zee)wind
bodem: kalkhoudend zone: 5 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook, industrie, landschap, kust lente: geelgroen blad
zomer: groen blad herfst: rode bes,
roodviolet blad
winter: gele bloei op kaal hout, groene twijg,
oranjebruine bast
Hamamelis x intermedia ‘Arnold Promise’ Toverhazelaar
vorm: meerstammige heester, breed vaas
hoogte: 3 - 4 m breedte: 3 - 4 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, beschut
bodem: humeus, kalkarm zone: 4 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: groen blad zomer: groen blad herfst: geeloranje blad,
bruine noot
winter: geurende gele bloei, bruine twijg
Hamamelis x intermedia ‘Pallida’
Toverhazelaar
vorm: meerstammige heester, breed vaas
hoogte: 2 - 3 m breedte: 2 - 3 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, beschut
bodem: humeus, kalkarm zone: 4 - 9
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: groen blad zomer: groen blad
herfst: geel blad, bruine noot winter: geurende gele bloei,
Hamamelis x intermedia ‘Westerstede’
Toverhazelaar
vorm: meerstammige heester, breed vaas
hoogte: 3 - 4 m breedte: 3 - 4 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, beschut
bodem: humeus zone: 4 - 9
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: groen blad zomer: groen blad herfst: oranjerood blad,
bruine noot
winter: geurende gele bloei, bruine twijg
Magnolia denudata ‘Fei Huang’
Beverboom, valse tulpenboom (Magnolia denudata ‘Yellow River’) vorm: meerstammige heester
of kleine boom, rond hoogte: 8 - 10 m
breedte: 8 - 10 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, windbeschut
bodem: humeus, vochthoudend, kalkarm
zone: 5 - 8
gebruik: straat, laan, park, tuin, in verharding
lente: geurende lichtgele bloei op kaal hout, groen blad zomer: groen blad
herfst: geelbruin blad winter: violette twijg
Rhododendron luteum
Pontische Azalea
vorm: bladverliezende heester hoogte: 2 - 3 m
breedte: 1 - 2 m
plaats: halfschaduw, windbeschut bodem: humeus, vochthoudend,
zuur zone: 5 - 8
gebruik: tuin, park, groenstrook, vakbeplanting
lente: welriekende gele bloemen op het kale hout, groen blad zomer: groenblad
herfst: oranjerood blad winter: bruine twijg
Laburnum x watereri ‘Vossii’ Gouden regen
vorm: meerstammige heester of kleine boom, vaas hoogte: 5 - 7 m
breedte: 3 - 5 m
plaats: verdraagt wind en strooizout
bodem: humeus, kalkhoudend, open
zone: 5 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook, industrie
lente: goudgele rijke bloei, groen blad
zomer: groen blad herfst: groene peulvrucht
(weinig), groen blad winter: groene twijg,
groenbruine bast
Mahonia aquifolium ‘Apollo’ Mahoniestruik
vorm: wintergroene heester hoogte: 0,5 - 1 m
breedte: 1 - 1,5 m
plaats: zonnig tot schaduw bodem: droog tot vochtig zone: 5 - 9
gebruik: park, tuin, groenstrook, bodembedekker
lente: gele bloei, donkergroen gedoornd blad
zomer: donkergroen gedoornd blad
herfst: blauwe bes, roodviolet gedoornd blad
winter: roodviolet gedoornd blad, grijsbruine twijg
Caragana arborescens
Erwtenstruik
vorm: hoge opgaande heester hoogte: 3 - 5 m
breedte: 1 - 2 m
plaats: volle zon, lichte schaduw (minder bloei)
bodem: alle, ook duinzand zone: 3 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook,
lente: felgele bloei, groenblad zomer: felgele bloei, groenblad herfst: groenblad, groene peulen winter: donker groene twijgen
Cytisus praecox ‘Allgold’
Brem
vorm: sierlijke overhangende heester
hoogte: 1,5 - 2m breedte: 1 - 2m plaats: zonnig bodem: licht, zuur zone: 5 - 8
gebruik: tuin, park, groenstroken
lente: zeer rijke zuiver gele bloemen, groenblad zomer: groenblad
herfst: groenblad winter: groene twijg
Tilia americana ‘Nova’
Amerikaanse linde
vorm: kegelvormig, later breed eirond
hoogte: 20 - 30 m breedte: 15 - 20m
plaats: volle zon tot halfschaduw, stadklimaat
bodem: alle, goed op lichte grond, verdraagt droogte
zone: 3 - 8
gebruik: laan, plein, park, industrie, in verharding, drachtplant gevoelig voor luis lente: donkergroen blad zomer: geurende licht gele bloei,
donkergroen blad herfst: bleekgeel blad
grijzige vrucht winter: olijfgroene twijg,
grijsbruine bast
Acer pseudoplatanus ‘Leopoldii’
Bergesdoorn, gewone esdoorn vorm: breed eirond, halfopen hoogte: 14 - 18 m
breedte: 10 - 15 m plaats: zonnig, verdraagt
(zee)wind bodem: alle doorlatende zone: 4 - 9
gebruik: laan, park, groenstrook, kust
lente: geelgroene bloei, geelbont blad zomer: geelbont blad herfst: geelbont blad,
geelgroene vleugelvrucht winter: grijsgroene twijg,
Euonymus fortunei ‘Emerald ‘n’ Gold’ Kardinaalsmuts
vorm: breed opgaande heester of klimmer
hoogte: 0,5 - 3 m breedte: 0,5 - 1 m
plaats: verdraagt schaduw en (zee)wind
bodem: kalkrijk zone: 5 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook, kust, bodembedekker lente: geelbont blad zomer: groene bloei,
geelbont blad herfst: witroze/oranje vrucht,
geelbont blad winter: violet/geelbont blad
Fagus sylvatica ‘Dawyck Gold’
Zuilbeuk
vorm: zuil tot smal ovaal, dicht hoogte: 20 - 25 m
breedte: 4 - 5 m
plaats: zonnig tot schaduw, windbeschut
bodem: humeus, vochthoudend leemhoudend, doorlatend zone: 5 - 8
gebruik: laan, park, groenstrook
lente: geelbruine bloei, heldergeel blad zomer: lichtgroen blad,
heldergeel uitlopend herfst: bruine vrucht, geel blad winter: donkergrijze twijg,
grijze gladde bast
Gleditsia triacanthos ‘Sunburst’
Geelbladige valse christusdoorn vorm: breed ovaal, grillig, open hoogte: 12 - 16 m
breedte: 8 - 12 m
plaats: zonnig, windbeschut, verdraagt strooizout bodem: open, vochthoudend,
verdraagt droogte zone: 4 - 9
gebruik: straat, laan, plein, park, in verharding
lente: geelgroene bloei, geel blad zomer: geelgroen blad
herfst: geel blad, geen vruchten winter: lichtgroene glanzende
twijg, geelbruine bast, doornloos
Liriodendron tulipifera ‘Aureomarginatum’ Tulpenboom
vorm: ovaal, halfopen hoogte: 10 - 15 m breedte: 8 - 12 m
plaats: zonnig, windbeschut bodem: humeus, doorlatend,
kalkarm zone: 5 - 9
gebruik: brede straat, laan, plein, park, industrie,
in verharding lente: geel blad zomer: geelgroene bloei,
geelbont blad
herfst: geel blad, bruine vrucht winter: roodbruine twijg,
lichtgrijze bast
Robinia pseudoacacia ‘Frisia’
Gele valse acacia vorm: ovaal, open hoogte: 14 - 18 m breedte: 7 - 9 m
plaats: zonnig, windbeschut, verdraagt strooizout bodem doorlatend, kalkrijk, verdraagt droogte zone: 4 - 9
gebruik laan, park, industrie lente: geel blad
zomer: geurende witte bloei, geelgroen blad herfst: roodbruine peulvrucht,
goudgeel blad winter: roodbruine gedoornde
twijg, grijsbruine bast
Ulmus x hollandica ‘Wredei’ Goudiep
vorm: piramidaal tot rond hoogte: 8 - 12 m
breedte: 5 - 9 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, windbeschut
bodem: humeus, vochthoudend, kalkhoudend
zone: 5 - 8
gebruik: straat, laan, plein, park, groenstrook, industrie, in verharding
lente: roodbruine bloei op kaal hout, geel gekroesd blad zomer: geelgroen gekroesd blad,
bruine vrucht herfst: geel gekroesd blad winter: bruine twijg, grijze bast
Chamaecyparis pisifera ‘Filifera Aurea’
Sawara cipres, schijncipres vorm: breed kegelvormige
conifeer hoogte: 2 - 3m breedte: 3 - 4 m plaats: zonnig
bodem: vochthoudend, voedselrijk, zuur tot basisch
zone: 4 - 8
gebruik: tuin, park, groenstrook
lente: heldergele schubben zomer: heldergele schubben herfst: heldergele schubben winter: heldergele schubben
Thuja occidentalis ‘Sunkist’
Westerse levensboom vorm: breed kegelvormige
conifeer hoogte: 2 - 5 m breedte: 1 - 2 m plaats: zonnig
bodem: vochthoudend, voedselrijk, zuur tot alkalisch
zone: 3 - 9
gebruik: tuin, park, groenstrook
lente: goudgele schubben zomer: goudgele schubben herfst: goudgele schubben winter: bronskleurige schubben
Cydonia oblonga Kweepeer
vorm: heester tot kleine boom, rond, dicht
hoogte: 3 - 5 m breedte: 3 - 5 m
plaats: vorstbeschut, warm bodem: vochthoudend zone: 5 - 9
gebruik: park, tuin, groenstrook
lente: witte/witroze bloei, witviltig blad zomer: donkergroen blad,
gele vrucht
herfst: gele vrucht, geel blad winter: jonge twijg witviltig,
Malus ‘Butterball’ Sierappel
vorm: breed overhangend, halfopen
hoogte: 4 - 6 m breedte: 4 - 6 m plaats: zonnig
bodem: humeus, vochthoudend, doorlatend
zone: 5 - 8
gebruik park, tuin, groenstrook, industrie
lente: witte bloei, groen blad zomer: groen blad
herfst: gele appeltjes, geel/rood blad winter: roodbruine twijg,
grijsbruine bast
Malus toringo Sierappel
vorm: afgeplat rond, halfopen hoogte: 4 - 5 m
breedte: 5 - 6 m
plaats: zonnig, verdraagt wind bodem: humeus, doorlatend zone: 5 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook, industrie
lente: witte bloei, groen blad zomer: groen blad
herfst: geeloranje blad, gele appeltjes winter: roodbruine twijg,
roodbruine bast, geeloranje appeltjes
Maclura pomifera
Osagedoorn
vorm: brede afgeplat, halfopen, tweehuizig
hoogte: 12 - 20 m breedte: 6 - 10 m
plaats: zonnig voor meer vrucht, schaduw mooi blad mnl. schaduw, vrl. zon bodem: vochthoudend, voedselrijk,
zure tot alkalisch grond zone: 5 - 9
gebruik: tweehuizige boom, tuin, park, groenstrook lente: donkergroen blad zomer: donkergroen blad, geelgroene vrucht herfst: oranjegele vrucht,
geel herfstblad
winter: afschilferende donkerbruine stam, olijfgroene gedoornde
Prunus domestica ‘Mirabelle de Nancy’
Pruim
vorm: rond halfopen hoogte: 4 - 6 m breedte: 3 - 5 m
plaats: zonnig, windbeschut bodem: humeus, vochthoudend,
doorlatend, kalkhoudend zone: 4 - 8
gebruik: park, tuin
lente: witte bloei groen blad zomer: gele eetbare pruim met
rode puntjes, groenblad herfst: geel blad
winter: violet bruine twijg, bruine bast
Sorbus aucuparia ‘Xanthocarpa’
Gewone lijsterbes
vorm: breed los rond, zonder doorgaande top hoogte: 6 - 10 m breedte: 4 - 8m plaats: zonnig
bodem: zandig, niet te nat zone: 3 - 8
gebruik: park, tuin, groenberm
lente: witte bloei in tuilen, donkergroen blad zomer: donkergroen blad
oranjegele vruchten herfst: oranje gele vruchten
geel tot oranjerood blad winter: bruine jonge twijgen
gladde grijze stam
Acer platanoides ‘Ebben’s Column’ Noorse esdoorn vorm: zuil hoogte: 12 - 18 m breedte: 5 - 6 m
plaats: verdraagt schaduw en wind
bodem: alle doorlatende zone: 4 - 8
gebruik: straat, (smalle) laan, park, plein, in verharding
lente: gele bloei, lichtgroen blad zomer: groen blad
herfst: lichtviolet/geel blad, bruine vleugelvrucht winter: lichtbruine twijg,
Carpinus betulus ‘Frans Fontaine’ Haagbeuk
vorm: smal eirond, dicht hoogte: 12 - 15 m
breedte: 4 - 6 m
plaats: zonnig tot schaduw, verdraagt wind bodem: humeus, doorlatend,
vochthoudend zone: 5 - 8
gebruik: smalle straat, laan, plein, industrie, in verharding lente: groene bloei,
lichtgroen blad zomer: heldergroen blad herfst: geel blad, geen vruchten winter: donkerbruine twijg,
grijsbruine bast
Celtis occidentalis Zwepenboom, westerse netelboom
vorm: onregelmatig rond, laag vertakt hoogte: 10 - 15 m breedte: 10 - 15 m
plaats: zonnig, windbeschut bodem: alle, verdraagt droogte zone: 4 - 9
gebruik: brede straat, laan, plein, industrie, in verharding
lente: groene bloei, groen blad zomer: groen blad, oranje vrucht herfst: geel blad, zwarte vrucht winter: grijze bast met kurklijsten,
zwarte vrucht
Fraxinus americana ‘Skyline’ Amerikaanse es
vorm: breed eirond, halfopen hoogte: 10 - 13 m
breedte: 8 - 10 m
plaats: zonnig, verdraagt wind en strooizout
bodem: vochtig, iets zuur zone: 4 - 9
gebruik: straat, laan, plein, park, in open verharding
lente: lichtgroen blad zomer: lichtgroen blad
herfst: geel blad, geen vruchten winter: violetbruine twijg,
Fraxinus pennsylvanica ‘Summit’
Zachte es
vorm: opgaand ovaal, halfopen hoogte: 14 - 18 m
breedte: 5 - 10 m
plaats: verdraagt (zee)wind en strooizout
bodem: humeus, vochthoudend zone: 4 - 9
gebruik: straat, laan, plein, park, kust, in open verharding
lente: geelgroene bloei, groen blad zomer: groen blad herfst: geel blad, bruine vrucht (zelden) winter: groene twijg,
grijsbruine bast
Ginkgo biloba ‘Tremonia’ Japanse notenboom, waaierboom
vorm: smal zuil, mannelijke vorm vruchtloos
hoogte: 10 - 12 m breedte: 3 - 4 m
plaats: zonnig, verdraagt hitte bodem: doorlatend, diep
doorwortelbaar zone: 4 - 8
gebruik: straat, plein, park, tuin, industrie, in verharding lente: lichtgroen blad zomer: lichtgroen blad herfst: goudgeel blad winter: geelgroene bast,
bruine twijg
Gleditsia triacanthos ‘Skyline’
Valse christusdoorn vorm: piramidaal, open hoogte: 15 - 20 m breedte: 6 - 10 m
plaats: zonnig, verdraagt wind en strooizout
bodem: open, vochthoudend, verdraagt droogte zone: 4 - 9
gebruik: straat, laan, plein, park, in verharding
lente: geelgroene bloei, groen blad zomer: groen blad herfst: geel blad,
zwarte vrucht (weinig) winter: roodbruine twijg,
Liriodendron tulipifera Tulpenboom
vorm: ovaal, halfopen hoogte: 20 - 25 m breedte: 10 - 15 m
plaats: zonnig, windbeschut bodem: humeus, doorlatend,
kalkarm zone: 5 - 9
gebruik: brede straat, laan, plein, park, industrie,
in verharding lente: geelgroene bloei,
groen blad zomer: groen blad
herfst: geel blad, bruine vrucht winter: roodbruine twijg,
lichtgrijze bast
Ulmus ‘Lobel’ Iep
vorm: piramidaal, dicht hoogte: 15 - 18 m breedte: 6 - 10 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, verdraagt (zee)wind bodem: humeus, vochthoudend,
kalkhoudend zone: 5 - 8
gebruik: straat, laan, plein, kust, industrie, in verharding lente: lichtgroene bloei op kaal
hout, bronsrood blad zomer: groen blad, bruine vrucht herfst: geel blad
winter: groenbruine twijg, grijze bast
Acer saccharinum ‘Laciniatum Wieri’
Zilveresdoorn, witte esdoorn vorm: breed los waaiervormig hoogte: 18 - 20 m
breedte: 18 - 20 m
plaats: windbeschut takbreuk gevoelig, open grond wegens wortelopdruk bodem: zowel nat als droog zone: 4 - 9
gebruik: park, open groenberm, in open verharding
lente: diep ingesneden bronskleurig blad,
groengele bloemen voor het blad (weinig opvallend) zomer: blad bovenzijde groen,
onderzijde zilvergrijs herfst: diep ingesneden geel blad
Ostrya virginiana
Amerikaanse hopbeuk, Virginische hopbeuk
vorm: kolossaal rond, begint laag op de stam
hoogte: 8 - 20 m breedte: 8 - 20 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, verdraagt wind
bodem: humeus, verdraagt droogte, kalkminnend
zone: 3 - 9
gebruik: brede straat, plein, park, in verharding
lente: groen blad, groengele katjes
zomer: groen blad, groene vrucht herfst: geel blad, bruine vrucht winter: gegroefde afschilferende
stam, bruingrijs, later donkerder,
bruine vrucht
Cornus sericea ‘Flaviramea’ Kornoelje
(Cornus stolonifera ‘Flaviramea’) vorm: brede heester
hoogte: 2 - 3 m breedte: 4 - 5 m
plaats: zonnig tot halfschaduw bodem: vochthoudend
zone: 2 - 8
gebruik: park, tuin, groenstrook, industrie
lente: witte bloei, groen blad zomer: groen blad, onder
blauwgroen herfst: geel/rood blad,
witblauwe bes winter: gele twijg
Fraxinus excelsior ‘Jaspidea’
Goudes
vorm: piramidaal tot rond hoogte: 14 - 16 m
breedte: 8 - 12 m
plaats: verdraagt (zee)wind en strooizout
bodem: humeus, vochthoudend zone: 4 - 8
gebruik: laan, park, kust, landschap, industrie
lente: geelrode bloei, geelgroen blad zomer: lichtgroen blad herfst: goudgeel blad,
bruine vleugelvrucht winter: bruine vleugelvrucht,
Ginkgo biloba Japanse notenboom, waaierboom
vorm: piramidaal, open hoogte: 15 - 20 m breedte: 9 - 12 m
plaats: zonnig, verdraagt hitte bodem: doorlatend, diep
doorwortelbaar zone: 3 - 8
gebruik straat, plein, park, industrie, in verharding
lente: lichtgroen blad zomer: lichtgroen blad herfst: goudgeel blad winter: geelgroene bast,
bruine twijg
Populus nigra ‘Italica’ Italiaanse populier
vorm: smal zuil, halfopen hoogte: 20 - 25 m
breedte: 3 - 5 m plaats: verdraagt wind
bodem: humeus, vochthoudend zone: 3 - 9
gebruik: park, groenstrook, windkering
lente: groen blad zomer: groen blad herfst: geel blad
winter: rode katjes op kaal hout, grijze bast, gele twijg, prachtig wintersilhouet
Salix alba ‘Vitellina’ Bindwilg
vorm: ovaal, opgaand hoogte: 12 - 18 m breedte: 8 - 12 m plaats: verdraagt wind
bodem: humeus, vochtig tot nat zone: 4 - 9
gebruik: laan, park, landschap, knotboom, in verharding
lente: gele katjes op kaal hout, grijsgroen blad
zomer: grijsgroen blad herfst: grijsgroen blad winter: gele twijg,
Salix x sepulcralis ‘Chrysocoma’ Gele treurwilg
vorm: breed treur, halfopen hoogte: 15 - 20 m
breedte: 20 - 25 m plaats: verdraagt wind
bodem: humeus, vochtig tot nat, zuur tot kalkhoudend zone: 5 - 9
gebruik: waterkant, park
lente: gele katjes op kaal hout, grijsgroen blad
zomer: grijsgroen blad herfst: geelgroen blad winter: gele twijg, gele bast,
prachtig wintersilhouet
Tilia cordata ‘Rancho’ Winterlinde, kleinbladige linde vorm: eirond, opgaand, halfopen hoogte: 10 - 15 m
breedte: 5 - 9 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, verdraagt (zee)wind bodem: leemhoudend, humeus,
doorlatend, verdraagt droogte
zone: 3 - 8
gebruik: straat, laan, plein, industrie, kust, park, in verharding, geen aantasting door luis lente: groen blad
zomer: geurende lichtgele bloei, groen blad
herfst: geeloranje blad, geelgrijze vrucht winter: geelgroene twijg,
bruine gegroefde bast
Tilia x europaea ‘Euchlora’ Krimlinde
vorm: smal ovaal, halfopen hoogte: 15 - 20 m
breedte: 8 - 12 m
plaats: zonnig tot halfschaduw, verdraagt wind
bodem: leemhoudend, humeus, doorlatend, verdraagt droogte
zone: 4 - 8
gebruik: straat, laan, plein, park, industrie, in verharding, geringe aantasting door luis lente: groen blad
zomer: geurende lichtgele bloei, groen blad
herfst: geeloranje blad, geelgrijze vrucht winter: goudgele twijg,
69 Alnus incana ‘Aurea’ Oranje bloei op het kale hout
69 Hamamelis x intermedia ‘Jelena’
Oranje vrucht
70 Hippophae rhamnoides
70 Malus ‘Professor Sprenger’
71 71 Sorbus x thuringiaca ‘Fastigiata’ Prunus armeniaca Sorbus aucuparia Oranje herfstblad 72 72 72 73
Acer palmatum ‘Ôsakazuki’ Acer rubrum ‘Karpick’ Parrotia persica ‘Vanessa’ Prunus sargentii ‘Charles Sargent’ 73
73
Rhus typhina Acer rufi nerve
74 Acer saccharum
74
Oranje bast/twijg
74 Salix alba ‘Chermesina’
75 Calocedrus decurrens
75 Cornus sanguinea ‘Winter Beauty’ (Conus sanguinea ‘Winter Flame’)
75 Betula ermanii ‘Blush’
Acer trifl orum
69 Crataegus x lavalleei ‘Carrierei’
70 Sorbus aucuparia ‘Sheerwater Seedling’
Oranje herfstblad
