In dit blad o.a.:

wz~DJ] . [fu ® ^D _~ ^. ® ^{ITJ) ·}

democratie

door mr J. de Wilde, lid van de Eerste Kamer voor de VVD

Abonnementen

De afdeling abonnementen·n.dmi·

nJsatie van het algemeen secre- tariaat van de VVD is sinds enige weken telefonisch aangesloten on·

der nr. 070 • 1117 41.

Belangstellenden verzoeken wij vriendelijk voortaan uitsluitend dit nummer te geb1·uiken.

In dit blad o.a.:

• Pornografie en wet op de kans- spelen:. pagina 5

• ·Kritiek op Beernink: pagina 5

• Economisch gemodder: pagina 7

• JOVD laat belastingverlaging vrij koud: pagina 11

Radio-uitzending VVD: zaterdag

21

van ·de november,

18.20-18.30

uur, over de zender Hilversum 11

(298

m).

Iedereen, van welke politieke kleur oolt, !i!ial moeten erkennen dat wij na de·

oorlog een onjuist woningbeleid hebben gevoerd. In een welvaartsstaat behoort 25 jaar na afloop van de oorlog het begrip woningnood opgelost te zijn. De hoofdoorzaak schuilt in het feit, dat een economisch probleem met sociale aspec- ten tot een politieke zaak is gemaakt.

Jarenlang is het vra.a.gstuk alleen van de zijde van de produktie van woningen benaderd. Voor een goede distributie van het woongenot had men geen be- langstelling. Een op een economische huurwaarde gericht huurbeleid werd uit politieke motieven afgewezen. Op de voortdurende stijging van de bouwkos- ten werd met aanvullende subsjdies ge- reageerd, waardoor de t•elatie woonge- not, dat men verlcrijgt, en offer, dat men voor zichzelf wenst op te brengen nog verder werd verstoord. Uiteindelijk beleven wij de dwaze situatie, dat voor een gelijk woongenot, afhankelijk van de toevallige situatie waarin men de woning betrok, een totaal verschillende prijs wordt ~etaald.

Het zou mij in dit artikel te ver voe- ren om de· sociale misstanden, die uit dit beleid zijn ontstaan uit de doeken te doen; evenmin wens ik thans te spreken over de enorme verspilling van onze be-

"'Paringen door een woningbouw, die niet gericht is op de behoefte van ons volk, maar op vermeende politieke doel- stellingen. Wanneer men de onzin leest,

die in politieke colleges door dilettanten op het stuk van woningbeleid wordt geuit, kan men begrijpen waarom er thans nog woningnood heerst.

Enige jaren geleden is men zich pas bewust geworden van het feit, dat een betere distributie van het woningbezit belangrijker is voor de oplossing van de woningnood dan de produktie van wat meer of minder woningen. Het woord

"doorstroming'', eerst een odieus woord, wordt thans als een bijdrage voor de oplossing gezien, voorwaar een winst- punt. Men heeft terecht ingezien, dat de doorstroming het meest doeltreffend ge- schiedt door huurllberalisatie. Het be- grip eenmaal ontdekt hebbende, willen de politiek dolgedraaiden ook op dit vlak met kunstmatige prikkels werken.

Prikkels

Het departement van volkshuisves- ting, beschikkende over een ruime sub- sidiepot, kan door · het geven van financiële bijdragen natuurlijk aan de doorstromilig extra prikl<els geven; het gaat echter de perken van zijn be- voegdheden en mogelijkheden verre te

buiten, indien het de fiscus te hulp gaat roepen om onlustgevoelens op te wek- ken bij hen, die niet willen doorstromen.

Nog afgezien van het feit, dat het door onkunde ten aanzien van de proble·

matiek de gevolgen van zijn maatroege- len verkeerd beoordeelt, stuit het bij toe.passing van fiscale maatregelen 'ten behoeve van de doorstroming op rechts- beginselen, die de fiscus in acht moet

nemen. Het is duidelijk dat men bij subsidiëring - hierl:>ij geeft men de·

mensen iets extra's '-- vrij ruw kan om- springen; l:>ij het opleggen van een fis- cale maatregel zal men echter het be- ginsel van de verdelende rechtvaardig·

beid, door het gelijke gelijk le behande- len, in acht moeten nemen.

Ik heb destijds in dit blad uileengezet wat mijn bezwaren waren tegen de wet huurdersbijdragen; ik zal dit niet ander- maal doen. Het zou te dol zijn dat bij een gelijk woongenot de ene huurder belasting moet betalen - om hem ter- wllle van de doorstroming weg te pesten

- en de andere niet. Men zou denken

en ^de fi

dat na het parlementaire echec op dit stuk het departement van volkshuisves- ting verstandiger zou zijn geworden. Bij het wetsontwerp tot wijziging van de inkomstenbelasting en loonbelasting blijkt het tegendeel. Ook hier geldt weer h.et motief: bevordering van de door- stroming. Tot mijn verwondering heeft de staatssecretaris van financië;n, die de huurdersbijdrage niet als een fiscale maatregel wenste te verdedigen, zich nu wel voor het karretje laten spannen.

Voor een bewindsman, die de verdelende reentvaardigheid moet betrachten, een wonderlijke houding.

Bij de discussie rond de fiscale behan- deling van het eigen woningl:>ezit in de Tweede Kamer zijn speciaal vanuit de kring van de volkshuisvestingsspecialis- ten terecht grote bezwaren tegen het wetsontwerp aangevoerd Een bepàald aspect is hierbij naar mijn mening ech- ter nog onvoldoende uit de verf geko- men. Het gevolg van de invoering van dit wetsontwerp zàl namelijk zijn een directe vermogensverschuiving bij bezit- ters van eigen woningen. Het ligt niet in mijn bedoeling in dit artikel uitput- tend de gehele materie te behandelen,

maar nader op dit punt in te gaan en verder enige principiële opmerkingen te maken.

Belegging

De tegenwoordige fiscale behandeling van de eigen woning wenst men ingrij- pend te herzien. Een eigen woning wordt in het bestaande fiscale recht gezien als een beleggingsobject. De kos.

ten om het vermogen in stand te houden zijn in principe aftrekbaar. Het genot van de eigen woning, de zogenaamde huurwaarde, is bron van inkomen. In de voorgestelde regeling wordt er, los van de werkeltjkheid, een potje met pieren van gemaakt. De filosofie is nu, dat de eigen woning niet uitsluitend gezien moet worden als een beleggingsobject, maar tevens als een gel:>ruiksgoed met een duurzame waarde. Aan de inko- nlenskant doelt dit geweld aan aan de huurwaarde, zoals deze in 11,et maat- schappelijk verkeer - in concreto uitge- drukt in de waarde van het huis -

geldt. Aan de kostenkant zullen bepaal- de reële kosten wel, andere nie~ aftrek- baar zijn.

Ik ben ervan overtuigd dat men nim- mer met een dergelijk voorstel zou zUn gekomen, indien men voldoende inzicht had gehad in de waarde van het onroe- r·end goed. EvenalS' bij ieder ander ver- mogensobject wordt deze waarde voor alles bepaald door het rendement dat men hieruit verwacht te krijgen. Ui- teraard is dit het netto-rendemE-nt. Een zuiver voorbeeld hiervan is een huurwo- ning. Bij een gebruiksgoed met een lan- ge levensduur is de waarde in het maat- schappelijk verkeer de prijs, die men ervoor bij verkoop kan verkrijgen. Het opmerkelijke van een eigen woning is nu, dat de prijs die ervoor wordt be- taald te hoog ligt in verhouding tot het rendement dat men hieruit verkrijgt.

Om deze reden zal, tiehalve in buitenge- wone 01nstandigheden, het eigen wo- ningbezit moeten worden gezien als een eigen categorie, die zich niet voor ver- buuT leent. Uit het voorgaande bJij,kt dat degene, die een eigen woning ver- kiest, reeds zelf een draagkrachtoffPJ' brengt.

· De voorgestelde regeling zal budget·

tair geen consequenties hebben. Aanne- mende dat dit zo is, zal het gevolg van VERVOLG OP PAGINA 15

Openbare vergadering partijraad

MGrgen, zaterdag 14 november, komt de partijraad van do VVD in openbare vergade,..illg bijeen om 10.00 uur in café-restaurant Esplanrule, Lucas Bolwerk 24 te Utrecht.

Het is de bedoeling dat de par- tijraad in deze vergadering (Ie ad- viezen opstelt inzake do door de diverse partij-afdelingen ingedien- de amendementen op het concept- , verkiezingsprogram: "LiberalM op nieuwe wegen".

Deze amenelementen en de door de partijraad uitgebrac.bte advie- zen zullen op zaterdag 6 februari 1971 in een buitengewone alge- mene vergadering worden behan- deld, waama het definitieve ver- kiezingsprogram van de VVD zal worden vastgesteld.

Gezien het grote aantal amen- dementen dat door de partija.fde·

lingen op hèt concept-verkiezings- program is ingediend, bestaat de mogelijkheid dat de vergadering van morgen in twee groepen zal

w~rden gesplitst, w!llke elk voor zich bepaalde hoofdstukken zullen bel1andelen, dit ter bespoediging

• van een en ander.

Tientjes stromen

/ ^/

De persoonlijke oproep die mevtouvr Van Someren als voorzitster van de VVD veértien dagen geleden op alle partijleden deed om, met de verkiezin- gen in het vooruitzicht, een extra bij~

drage aan de partijkas te leveren, heeft reeds een prachtig resultaat gehad. Op dinsdag 10 november was de stand maar liefst f 122.586,98!

Mevrouw Van Someren vroeg ieder lid om een tientje. Vele duizenden leden hebben daarop spontaan gereageerd, waarvoor het hoofdbestuur bijzonder dankbaar is.

Voor wie het wel van plan was, maar er nog niet toe kwam: postgiro 67880 ten name van de VVD te Den Haag.

Een goede verkiezingscampagne vereist nu eenmaal niet alleen een goed pro- gram ( d&.t zit bij de VVD wel goed!).

maar ook veel geld.

~-~ . : : .. :~•''..;, 'I • i •, ~ • " . , . . ' , ~~. • J • •, \1 • :0.,, r l •,.t, ' •:•, <; - • " ' , - " •- ' l'oA.. _ _ _ ----::..• : _ . . _ • , ..

uitgave van de volkspartij voor vrijheid en democratie nummer 1030 vrijdag 13 november 1970

2 - vrijdag 13 november 1970

Kamerleden spreken

Ja ae.e nbrlek worden openbare of tenminste voor alle VVD-leden toeganke·

lijke bijeenkomsten aangekondigd, t;ijdens welke het woord ~~:evoerd zal worden door

·!kamerleden Y&D de VVD. Alleen Yolledlge aankondigingen worden gepubUeeerd (ml·

Dimaal moeten worden opgegeven de ge·

meente waar de bijeenkomst plaat• heeft en het JtObouw, de naam Ya'n de •preker en het tijdstip van aanvang).

Kopij voor deze rubriek dient a-ezonden te worden aan het algemeen 11eeretariaat yan de VVD. Konlnpnnegracht 81 te Den Haag. De rubriek wordt afgesloten op maandagochtend rz.oo uur voorafgaande aan de yerachijnlnl'sdatum van Vrijheld en Democratie.

In deze rubriek ·worden korte mede4e·

Hngen opgenomen, zoals mutaties ln be·

sturen, van afdelln~ren, staten• en kamer·

centrales, de JnsteUlng van commissie• en andere daarvoor In aanmerkinll' komende wetenswaardigheden. Voor uitvoerige yer·

slagen van gehouden afdelingsvergaderin- gen Is ll'een ruimte beschikbaar.

Wetenswaardigheden betreffende de af·

delingen Amsterdam. Rotterdam, Den HaaR' en die In 1\e a~ra-lomeratle Eindho·

ven,· worden vermeld bij de aparte aan deze steden gewijde rubrieken.

Kopij voor deze rubriek dient de redactif' te bereiken uiterlijk op de zaterdag voor·

·afl'aande aan de verschijningsdatum van Vrtheld en Democratie. Telefonisch wordt 1 ' -kopij •oor deze rubriek a-eaccepteerd.

. Aankondigingen

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Datum Gemeente Plaats en tijdstip 1 Sprekers Bijzonderheden

13 nov. ^Amsterdam Herv. Peel. Academie H. Wiegel 13 nov.

I

^Leiden-Oegstgeest

I

Gem. centrum Oegstgeest; 20.00 u.

I

mevr. mr. E. Veder-Smit .

I

onderwerp: Zin en onzin over milieuhygiëne

16 1 ov.

j

^Ruinen

I

zaal Kuik; 20.00 uur;

I

^{mr. H. v. Riel}

I

Liberale kring Meppel

16 nov.

I

Winterswijk

I I

mr. H. E. Koning

I

16 nov.

I

^Dordrecht

I

hotel Statenhof; 20.00 u.

I

H. J. L. Vonhoff

I

I I

--1-~---+-1

- -

16 nov. zevenaar De Buitenmolen; 20.00 u. H. Wiegeil oprichtingsvergadering 16 nov.

I

^Franeker

I

De Koornbeurs; 20.00 u,

I

ir. H. J. Louwès

I

statencentrale

I

^{Rotterdam '1} Studentensociëteit; 2(}.00 u. -\ mr. W. J. Geertsema

I

I . __

P_a_t-er_s_w_o-ld_e _ _ __:\_1_"_.-.30_u_u_t· ---;,,--m-r-. -W-.-J-. -Gee--rt-s_e_m_a--+~--- ·---·---

19 nov. debat met J. v. Thijn (PvdA)

20 nov. " vrouwengroep provincie Groningen

/ Zwijndrecht

I I

L. M. de Beer

I

I 1

--~~---~~--~--

20 nov.

2:J nov. Siochteren Zaal Boxf'm; 20.00 u. H. J. L. Vonhoff - - -

;;·::~--r

^Groningen

I ---- I

H. Wiegel

I ~~derwet·p:

^liberale

t~~·d';r:q~~-in_d_e_

23 nov.

I

^Wassenaar

I ---- ^r

di'S. Th. H. Joekes

I

onderwerp: begrotingsdebatten

I

Lekkerkerk

I

hotel De Grote Boer; _{20.00 u.}

I

mr. H. E. Koning

I

23 ·nov. reg. vrouwengroep. Ond.: de fin.

rechtspositie van de vrouw

27 nov. j Abbenbroek

I I

mr. H. v. Riel

I

27 nov.

I

H81l'derwijk

I I

^{L. M. de Beer}

I

27 nov.

I

^Blaricum

I

hotel Hamdorff; 20.00 u.

I

mr. J. G. Rietkerk

I

D debat met drs. J. Brand (D'66) over: emocrau1sermg · van ". . het bed "f riJ s- leV'en

+ - - - + - - -

30 nov. 1 Apeldoorn

I

Orpheus; 20.00 u. I H. Wiegel I

30 nov.

I

^Zeist

I

Boschlust; 20.00 u.

I

^{mr. H. van Riel}

I

onderwerp: WI!Jt speelt zich op dit ogenblik in de wereld en in Neder- land af?

30 nov.

I

^Lelystad

I

café-restaurant De koet; 20.00 u.

Meer-~

H. J. L. Vonhoff

I

7 dec.

I

^Assen

I

hotel Overcingel; 20.00 u., mr. dr. C. Berkhouwer

I

onderwerp: Liberale lijnen in bin- nen- en buitenland

10 d!lC. onderwerp: Liberalen op nieuwe

wegen

I

^Purmerend

I

café Schipper; 20.00 u.

I

^mr. H. v. Riel

I

I I

~,----~,--~.

11 dec. Dirksland H. Wiegeil

11 dec.

I

^Waalwijk

I I

H. J. L. Vonhoff

I

onderwerp: Onderwijs

• De afdeling Bloemendaal heeft vo- rige maand ,een nieuw bestuur gekozen:

voorzitter is mr. C. H. St111ffiphler, se- cretaresse . mevrouw W. Koppejan-Gon- lag, tweede secretaris S. Minnemà, penningmeester mevrouw S. Makkreel- De Vries, vice-voorzitter ir. C. Romeijn en leden de heren drs. Ch. H. ·E. Vogel- zang, N. Vijsma, drs. Ph. van Dok en C. de Jong.

• De afdeling Schagen heeft een vrij- wel geheel nieuw bestuur: voorzitter is J. Kos, secretaris-penningmeester B. J.

M. Wiegman, tweede secretaresse me- vrouw A. van Ketel-Budde en leden mevrouw H. H. Hopmans-Marring, S.

Ereebaart en P. Vonk.

e Wegens heuglijke omstandigheden heeft mevrouw D. W. H. Thorbecke- Veldink haar zetel in de raad van Oost- zaan beschikbaar gesteld. De heer P.

Boon volgt haar op.

• Het bestuur van de kàmercentrale Den Helder heeft ge heren drs. H. W.

Deunk en R. J. Middelburg resp. tot vice-voorzitter en tweede secretaris be- noemd.

• In Brussel is op 26 oktober de Ne- derlandse Liberale Kring omgevormd tot een afdeling Brussel en omstreken.

• De. aledelingen Boskoop en Waddinx·

veen vam de VVD (regio Gouda) organi·

seren op woensdag 25 november een bij- eenkomst in hotel Florida te Boskoop.

Aanvang 20.00 uur. Op deze bijeen- komst zal prof. dr. W. Drees jr. een toespraak houden over de totstandko- ming en betekenis van de rijksbegro- ting. Vervolgens zal dr. R. W. de Korte, kandidaat voor de komende Tweede-Ka·

merverkiezingen, een politieke toelich- ting geven. De avond is voor iedereen toegankelijk.

• De afdeling De Bilt-Bilthoven houdt donderdagavond 19 november (20.00 uur) een bijeenkomst in .,De Meteoor", Planetenlaan te Bilthoven. Mevrouw M.

C. Laan-Eenders zal een inleiding hou- den over .,Onze kinderen, onze scholen".

Na afloop zal er gelegenheid zijn tot het stellen van vragen aan een forum, waarin behalve mevrouw Laan ook eni-

Mr. dr: C. Berkhouwer leidde in zijn functie als liberaal fractievoorzitter .de oprichtingsvergadering in. Er was on- der zijn leiding een levendige discussie over het thema .,De liberale positie in Europa". Het bestuur van de afdeling Brussel en omstreken is als volgt sa- menges.teld: mr. M. Heinsius, voorzit- ter, mr. M. M. van Notten, politiek se- cretaris, mr. J. P. Anemaet, Orban- Iaan 114, Brussel-15, secretaris, me- vrouw mr. G. I. D. Meursing-Van Uten- houe, penningmeesteresse en mr. J. N.

Stempels, lid.

• De landelijke landbouwcommissie van de VVD vergaderde op 22 oktober in Den Haag. Uitvoerig werden de land- bouwbegroting-1971 alsmede de amen- dementen op hoofdstuk IV, par. 17 land- en tuinboûw van het concept-verkie- zingsprogram besproken.

De commissie toonde zich verheugd over de uitgebreide· passage door de heer mr. W. J. Geertsema tijdens de algemene beschouwingen op 13 oktober aan de landbouw gewijd.

Ten slotte wisselde de commissie van gedachten over de ruilverkaveling. Een- stemmig was zij van oordeel dat het dringend gewenst is tot bedrijfsvergro- ting te komen en dat teneinde dit doel te bereiken, de mobiliteit van de grond moet worden bevorderd.

ge onderwijsdeskundigen van de ge·

meente zullen zitten. ·

• De afdeling West-Terschelling be- legt op 17 november (20.00 uur) een bijeenkomst in café De Wigman, waar als spreker zal optreden het Amster- damse gemeenteraadslid drs. A. Pais.

• Op 30 november zal voor de afdeling Amstelveen mej. mr. A. Kappeyne van de Coppello spreken over .,Gezag". De bijeenkomst wordt gehouden in de aula van de Karel Doormanschool en begint om 20.15 uur.

• De afdelingen Voorburg, Rijswijk en Leidschendam beleggen op 10 december een z.g. nieuwe gezichten-avond. Men zal er kunnen kennis maken met mej.

mr. A. Kappeyne van de Coppello, drs.

G. M. V. van Aardenne, mej. A. H. J.

Slootweg, ir. P. Stempels, drs. F. W. v.

d. Schaar en G. W. Keja..

Kandidature·n Tweede Ka.mer

Het Tweede-Kamerlid mevrouw mr. M.

N. W. Dettmeijer·Labberton te 's·Gra·

venhage heeft zich teruggetrokken als kandidate voor de komende Tweede-Ka·

merverkiezingen.

Deze week heeft ook staatssecretaris M. J. Keyzer laten weten dat hij niet in aanmerking wenst te komen voor een zetel in de Tweede Kamer.

Gevonden

Na .afloop van de amendementenbeurs die op 31 oktober in het Nederlands Congresgebouw in .Den Haag is gehou- den, is een cashmire herensjaal met een

bordeaux-rode rand gevonden.

De sjaal ligt nu op het kantoor van het algemeen secretariaat, Koninginoe- gracht 61 in Den Haag.

vrijheid en democratie

De redactie van Vrijheid en Democra- tie is gevestigd te Amsterdam, Nieuwe HereRgniCht 89-B. Hoofdredacteur en voorzitter van de redactiecommissie is de heer Ph. C. la Chapelle.

De abonnementen-administratie wordt verzorgd door het algemeen secretariaat van de VVD, KoninginDegracht 61 te Den Haag {telefoon, uitsluitend voor abonne- menten- administratie, 070 • 111741).

Voor adreswijzigingen etc. wende men zich dus tot het algemeen secretariaat.

De advertentie-exploitatie wordt ver- zorgd door de Nederlandse Dagblad Unie, Witte de Withstraat '7S (postbu!'l 824) te Rotterdam. telefoon 010 14'7211.

algemeen secretariaat Het algemeen secretariaat vah de VVD is gevestigd te Den Haag, Koninginnegracht 61, tele·

foon (070)-604803. Postrekening:

67.880 ten name van de algemeen secretaris van de VVD te Den Haag.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

nder de loep

door A W. Abspoel

ALLE

VERZEKERINGEN HYPOTHEKEN

•

FINANCIERINGEN

•

•

n.v. makelaarskantoor

De VVD-fractie in de Tweede Kamer

zoekt voor onmiddellijke in- diensttreding een

secretaresse

voor halve of hele dagen.

Zij moet snel en accuraat kun- nen typen en in een drukke om- geving haar concentratie kun- nen bewaren. Het salari-s kan - voor een volledige betrekking tot f 12.000,- per jaar bedra- gen.

Sollicitatie-adres: Th. H. Joekes, secretaris VVD-fractie, Binnenhof 1 A, 's-Gravenhage;

• Studenten ea politiek

"Als de studenten de enige kiezers van Nederland zouden zijn, was dat het definitieve einde van de grote partijen in ons land. Alleen de VVD zou zich kunnen handhaven".

Dat is de conslusie, die Het Vrijè Volk trok uit het politieke deel van de reprensentatieve steekproef, welke on- der duizend studenten aan Nederlandse universiteiten en hogescholen is gehou- den. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de door studenten in het leven geroepen stichting werkgroep stu- dentenonderzoek.

De studenten vormen echter n i e t de enige kiezers in Nederland en zelfs kan niet gezegd worden dat zij een doorsnee vormen van het Nederlandse volk. Alle studenten tezamen zouden trouwens niet meer dan enkele Kamerzetels kunnen be- zetten.

Ook met dezè reserves duidelijk voor ogen, mag men de uitkomsten voor deze groep toch wel in vele opzichten belang- wekkend noemen. Dat geldt in de eerste plaats voor de totale percentages der politieke gezindheid waartoe zij zich re- kenen, maar zeker niet in mindere mato - voor de verdeling dier percentages over de diverse instellingen van het weten- schappelijk onderwijs.

Wat dit laatste betreft bracht prof.

Duynstee in zijn rubriek in De Tele·

graaf als enige ook het per instelling ge- specificeerde percentage-overzicht, dat wij op deze pagina hebben overgenomen en welke percentages ik dan verder zal -volgen.

Bovenaan in de totalen staat daar dus de VVD met 21 pct. van de studenten- stemmen. Onmiddellijk daarop volgt D'66 met 20 pct. De PvdA behaalde 11 pct., maar werd nog voorafgegaan door de PSP en de PPR, die resp. 13 pct. en 12 pct. verkregen. De confessionele par-

tijen behaalden onder de studenten be-

• paald vernietigende percentages: 4 pct.

voor c;l.e KVP, 3 pct. voor de ARP en 2 pct. voor de CHU. In totaal voor de drie confessionele partijen te zamen dus niet meer dan 9 pct. (minder dan de helft van de VVD alleen).

De meest pikante bijzonderheden ech- ter levert de vergelijking tussen de uni- versiteiten en hogescholen onderling op.

Allereerst wat de VVD betreft. De Eco- nomische Hogeschool te Rotterdam staat met 46 pct van de studentenstem- men voor de VVD bovenaan. Dan volgen dicht op elkaar Leiden met 35 pct. voor de VVD en de afzonderlijk in de lijst opgenomen medische faculteit te Rotter-

dam met 33 pct. De Technische Hoge- school te Delft levert 29 pct. van de stemmen voor ons op, Groningen 22 pct.

en Utrecht 20 pct.

In Rotterdam staan we in belde ge- vallen ver voor op D'66, evenals in Lei- den, Groningen, Eindhoven en Delft.

D'66 overtreft de VVD daarentegen aan de Gemeentelijke en aan de Vrije Uni- versiteit te Amsterdam, in Nijmegen, Tilburg, Wageningen en Twente.

Voor de confessionele pa.ct.ijen blj!Ja ongelooflijk lage percentages vertonen de tijzondere universiteiten en hogE-- scholen, waar zij juist hun sterkste aan- hang zouden moeten vinden. De Vrije Universiteit van Amsterdam levert de ARP slechts 4 pct. op en de CHU zelfs maar 1 :Pct. (evenals de KVP). Samen zouden de drie confessionele partijen hier op 6 pct. komen tegen toch nog 7 pct. voor de VVD alleen, en zelfs 16 pct.

voor D'66. Bijna de helft van het totale aantal stemmen (48 pct.) gaat aan de Vrije Universiteit - eenmaal dr. Abra- ham Kuypers bolwerk - naar de PPR ( 30 pct.) en de PSP ( 18 pct.). Zelfs de

PvdA blijft bij deze links-radicale groe- peringen met 9 pct. ver ten achter.

Toch is voor wie de gang van zaken enigszins heeft kunnen volgen dit resul-

taat niet zo'n verrassing. Calvinisme leidt voor velen (gelukkig niet voor iedereen) kennelijk gemakkelijk tot een zeker fanatisme, hetzij naar rechts, het- zij - in andere tijden en omstandighe- den, zoals thans - naar uiterst links.

Het dagblad Trouw geeft bovendien meer dan welk ander blad ook, voortdu- rend lange artikelen over revolutionaire theorieën en gedachten, over het marx- isme en zijn aanwezig geachte aankno·

pingspunten met het christendom, over dienstweigering, kerkelijke of semi-ker- kelijke ,.vredesacties", de Sjaloom-bewe- ging, e.d.

De Katholieke Universiteit te Nijme- gen biedt, in vergelijking tot de Vrije Universieit, een redelijker beeld dan men wellicht zou verwachten, met dien verstande dat 12 pct. voor de KVP toch -wel aan de lage kant is. Merkwaardig is, dat juist de (van oorsprong radicaal- katholieke) PPR in Nijmegen met 15 pct. slechts de helft van haar percenta- ge aan de VU te Amsterdam behaalt.

De PSP daarentegen behaalde daar 24 pct. . van de stemmen. Het totaal voor PSP en PPR te zamen ligt in Nijmegen echter toch lager dan aan de VU te Amsterdam.

De Katholieke Hogeschool te Tilburg echter biedt weer een .,revolutionairder"

beeld .. Niet te verwonderen overigens voor een hogeschool die kort geleden nog een internationaal marxistisch con.

gres organiseerqe (dat door prof. Pen zo sarcastisch werd begroet). Van de in Tilburg studerenden zou ... 41 pct. op de PSP stemmen! Een uitermate veront- rustend beeld, dat maar weinig wordt opgefleurd door het op zichzelf niet zo ongunstige percentage van 12 pct. voor de VVD en zelfs 18 pct. voor D'66. De KVP kreeg hier slechts 9 pct. van de stemmen, de PvdA eveneens 9 pct. en de

PPR slechts 6 pct.!

De protestants-christelijke en katho- lieke instellingen van wetell8Chappelijk onderwijs blijken,waarschijnlijk tot ve- ler verrassing, zelfs aanmerkelijk links- radicaler bolwerken te zijn dan bijvoor- beeld de Gemeentelijke Universiteit van het ,.rode Amsterdam" Daar haalde de VVD toch nog 14 pct. van de stemmen èn D'66 26 pct., tegen 18 pct voor de PvdA, 16 pct. voor de PSP en 10 pct.

voorde PPR .

Studenten blijven politiek grillige lie- den!

• Twee verwerpelijke initiatiefvoorstellen

Twee initiatiefvoorstellen betreffende wat men noemt ,.staatkundige vernieu- wing", die reeds lang hangende waren zijn thans ingediend. Het meest ingrij.'

pende is het voorstel van wet van de heer Van Thijn (pvda), mej. Goudsmit (d'66) en de heer Aarden (ppr) om door wijziging in de Grondwet te komen tot invoering van een districtenstelsel ( 15 districten) en van de rechtstreekse ver-

kiezing van de formateur-minister-ptesi- dent.

We hebben reeds zo dikwijls onze on- overkomelijke bezwaren tegen deze o.i.

bepaald n i e t ,.progressief" te achten denkbeelden uiteengezet, dat wij hier nu . niet in herhaling zullen vervallen. Ik kan trouwens verwijzen naar het rap- port van onze commissie Kiezer en Ge·

kozene ( commissie-Geertserna), waar men over beide kwesties onze standpun- ten vindt weergegeven. .

Daar komt bij dat de kans op aan-

Politieke voorkeur van studenten

Leiden ... ..

Utrecht ... . Groningen •.. , .. , ....•

G.U. A'dam ... ..

V.U. A'dam ... . Nijmegen ... ..

Med. fac. R'dam .. . E.H. R'dam

Tilburg ... . Wageningen ... , .... . Eindhoven •...•

Twente ... . Delft ... . Totaal ._ ... ..

KVP PvdA AR CHU VVD 3

3 2 1 1 12 4 2 9 11 -10 4 3 4

10 10 18 18 9 6 6 9 18 6 15 11 11

3 8 4 4 1 2 7 3 4 2 s

1 3 2 1 4 2

5 2

35 20 22 14 7 9 33 46 12 11 19 22 29 21

D'66 PPR PSP

18 17 6

21 12 8

18 7 11

26 10 16

16 30 18

15 15 24

21 21 4

2! 8 - 8

18 6 41

'is 7

a

13 10 6

26 4 7

23 11 a

20 12 IS

vaarding van dit initiatietontwerp zelfs voor wat de eerste lezing betreft niet groot is en anders in ieder geval een meerderheid van twee derden in tweede lezing (na de verkiezingen) uitgesloten lijkt. Het zal echter zover wel niet eens komen, want onze. fractievoor2litter in de Tweede Kamer, mr. Geertsma heeft het kabinet bij de jongste algemene be- schouwingen nog eens duidelijk laten weten, dat contrasignering van een der- gelijk voorstel voor de VVD. volstrekt onaanvaardbaar is. Dan moet het dis- trictenstelsel maar inzet van de vol•

gen de Kamerverkiezing worden!

Hoewel het tweede initiatiefvoorstel, dat van de KVP-ers Kolfschoten, An- driessen en Van Schalk tot verhoging van de. kiesdrempel (drie maal de kies- deler bij de verkiezing voor de Tweede Kamer) slechts een wijziging van de Kieswet - en niet tevens van de Grond- wet - vraagt, staat ook hier de aan- vaarding toch geenszins vast. Het is ook niet de gehele KVP-fractie welke achter dit voorstel staat. KVP-fractievoorzitter Schmelzer (die juist zijn · . persoonlijke voorkeur voor samenwerking met de VVD heeft uitgesproken) heeft reeds aangekondigd zijn stem daaraan niet te zullen geven en Kamervoorzitter mr.

Van Thiel en enkele andere KVP-ers zouden van plan zijn eveneens tegen te stemmen.

Het zal wel vooral van de PvdA afhan- gen of dit voorstel een meerderheid zal behalen. Men herinnere zich daar nog eens wat een inzender dezer dagen in Het Vrije Volk schreef: ,.De PvdA be- denke zich wel, dat de socialisten zelf eens óók met slechts één zetel in de Kamer zijn begonnen."

• De school en haar functie

De nieuwe, communistische, wethou- der van onderwijs te Amsterdam, drs.

R. van der Velde, voormalig lid van de ,.actiegroep" van de wetenschappelijke staf der Universiteit van Amsterdam.

heeft dezer dagen enig opzien gebaard door uitlatingen bij een lezing die hij hield bij de opening van het verbouwde FAMOS.

Het ging daarbij om de volgende pas- sages: ,.De school en het onderwijs zijn er om te leren en niet om de maat- schappij te veranderen". En: ,.de leraar moet in de eerste plaats kennis overdra- gen".

Het Parool heeft hem gevraagd dat nog wat verder toe te lichten en die toelichting kwam er op neer, dat de heer Van der Velde zijn mening op dit punt volledig handhaafde. Hij vertelde o.a.: ,.Bij FAMOS vroeg men mij een inleiding te houden over de schoot en de democratisering van het onderwijs. Ik heb gezegd dat de maatschappij wordt veranderd do.pr mensen en niet door in- stituten. De functie van de school is niet om de maatschappij te veranderen. Dat kan ook niet, want de politieke scheids·

lijnen lopen dwars door de school heen.

Ik bedoel dit: mensen op een school kunnen lid zijn van verschillende par- tiJen: PvdA, VVD, CPN. Het is geen politiek eiland ...

Dat is, na de verschijning van een miS- selijk produkt als het ,.rode boekje" van enige ,.kritische leraren" en na alle po- gingen om het onderwijs steeds meer te verpolitiseren, een wonderlijk realistisch standpunt. Niemand zal ons van enige sympathie voor het communisme ver- denken, ml!ar het is een opvallend feit hoe in individuele gevallen communis- ten, vooral als zij een bepaalde openbare functie hebben te vervullen, in hun beste ogenblikken redelijker kunnen zijn dan lieden uit de sfeer van de z.g. ,.Socialis- tische Jeugd", radicale PSP-ers, e.a.

Vroegere communistische Kamerleden als de heer Hoogearspel en mevrouw Van den Muijzenberg behoorden even- ,eens tot de redelijken, van wie men het

alleen maar kon betreuren, dat zij com- munisten waren!

De heer Van der Velde vatte zijn oor- deel in zijn gesprek met Het Parool nog eens aldus samen: ,.De bedoeling van de school is dat een leerling kennis opdoet, waarmee hij later zijn brood kan ver- dienen."

Nu is dat natuurlijk geen uitputtende VERVOLG OP PAGINA 13

CPN SGP i Niet· Weet Te GPV stemmers niet jong

1 '5 1

1 2 5 6

2 4 5 1 4

4 1 7 1 2

1 1 3 8

2 1 5 9

8 4

2 2

3 3

4 4 7

6 13 3 10

'

^{2 3 1 15 3}

'

^{1 ä 1 4}

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 4 - vrijdag 13 nov.ember 1970

~==~~~~================~==~==================

AMSTERDAM

• ~et. secret.ar!aa.t van !Ie afdeling Amsterdam i!! aevestiarl: Vondelstraat 30. Telefoon 02Q-128914.

ROTTERDAM

• lVIaandag 23 november 's avonds 8 uur komt dl:l district!lcentrale•Rijnmond , van de VVD in het Rijnhotel bijeen. De agenda vermeldt onder meer be!ltuurs- ver!ciezingen en een bespreking van de politieke toestand.

,e De afdeling Rotterdam vergadert op donderdag 26 november 's avonds 8 uur in Engels. De heer Sidney J. v, d. Berg komt spreken over de gewestvorming.

• Bij de afdeling Rotterdam van de , Vrouwen in de VVD is mevrouw ,G. C. S.

Tellegen-Buist mevrouw mr. C, J.

Welle Donker-Visser als presidente op- gevolgd. Secretaresse is mevrouw H. J.

van Rossém-Bouma geworden en pen- ningmeesteresse mevrouw T. de Vla- ming-van Santen. Mevrouw A. ,M,

Klausz-Ma,rtini l':luys, die een jaar lang liet secretariaat had waargenomen, is tot tweede secretaresse benoemd.

Bijlmermeer

E

R zijn dagen geweest dat de Bijlroer- meer voor het Amsterdamse stads- bestuur een beloftevolle klank had. In dit poldergebied dat de hoofdstad niet dan na een felle strijd met de toenma- lige minister van binnenlandse zaken (mr. E. H. Toxopeus) voor een periode van tien jaar als wingewest kreeg toe- geschoven hoopte de stedelijke over- heid een stadswJjk te creëren die model

kon staan voor woongenot in de ware zin van het woord: kwaliteitswoningen voor tot doorstromen geneigde Amsterdam-

mers die de enige, eivolle en drukke stad wilden verruilen voor de rust, het groen en het comfort van de betere woonwijk: wel een beetje duurder, maar een stuk prettiger. Dat ideaal zullen de stadsbestuurderen nu wel uit hun hoofd gezet hebben. Wie de 'reeks publikaties over deze woonwijk buiten de Amster-

damse gemeentegrens in de laatste maanden heeft gelezen, zal het niet ver- bazen dat de naam Bijlroer voor sommi- ge Amsterdammers associaties wekt met een verbanningsoord.

Begin deze maand hebben b. en w. aan de raad van Amsterdam voorgesteld de bouw van nog eens 652 woningen in de Bijlmermeer Deel E-zuid goed te keu- ren. Het zogenaamde plan Klieverink- Kouwenoord. De fractie van de VVD maakte echter grote bezwaren tegen de voortzetting van de huidige wijze van bebouwing. Het weinig wenkende per- spectief van een nieuw hoogbouwproject bracht het nieuwe fractielid mr. C. Goe- koop er toe een paar jonge stedebouw- kundigen en architecten in de arm te nemen voor het ontwerpen van alterna- tieve bebouwingsplannen, die meer va- riatie zouden brengen in het tot dus- verre gevolgde bouwpatroon. Een varia- tie van verschillende bouwhoogten en bouwtypes en een speelse groepering van de woningen zouden de wijk een

grotere levendigheid kunnen bezorgen en aldus haar aantrekkingskracht op de Amsterdammer bevorderen.

Tijdens de raadsvergadering van jl.

woensdag kwamen de VVD-fractieleden met het voorstel aan de gemeenteraad b. en w. te verzoeken zo spoedig moge- lijk een of meer alternatieve stedelijke ontwerpen voor de nog niet bebouwde delen van de Bijlroer in te dienen en daarbij zoveel mogelijk gebruik te ma- ken van de suggesties van de fractie.

,.De Bijlmer is een redelijk beruchte wijk aan het worden. De achtergrond vormt die hele grote massaliteit van de bebouwing die 25 jaar achterloopt op de nieuwste stedebouwkundige opvattingen.

Die opvattingen zijn inmiddels terugge- keerd op de microstructuur, terwijl we in de Bijlmer juist met het macro-sys- teem te maken hebben," merkte de heer Goelmop op bij de presentatie van zijn plannen.

De voornaamste bezwaren van de VVD-fractie zijn dat de hoogbo~w niet aan de wensen van de bevolking vol- doet. Meer dan de helft wil volgens

enquêtés in laagbouwwoningen wonen.

De gelijkvormigheid van de Bijlmerbe- bomving heeft de leefbaarheid van de

wijk ernstig aangetast en het is twijfel- achtig of de aan te leggen beplantingen tegen die eenvormigheid voldoende te- genwicht zouden vormen. Dan zijn er de neuroses waartoe het leven in flats bij sommigen onvermijdèlijk moet leiden.

Ook de prijzen van de flats acht de fractie schrikbarend h~og. De stich- tingskosten bedragen in de Bijlroer ge- middeld 60.000 gulden per woning. B. en w. hebben als huurprijs voor de wonin- gen gemiddeld f 296 genoemd, maar in

praktijk blijkt die veel hoger te liggen.

Het college heeft verzuimd in de huur- prijs de in de investeringsbegroting op-

Op volle toere·n

H

ET stedelijke parlement van Rotter- dam draait weer op volle toeren.

September heeft burgemeester, Tho- massen gebruikt om vooral de nieuwe- lingen in de raad gelegenheid te geven te acclimatiseren. Hij schreef vergade- ringen uit die niets om het lijf hadden.

Maar hij liet die vergaderingen vooraf- gaan door excursies die zich over het gehele stadsgebied uitstrekten en die de bedoeling hadden de nieuwe raad een indruk te geven van het vele hooi op de vork van de gemeente. Een goed en nut- tig initiatief.

Die tijd van eéri behoedzame aanpak is voorbij, De agenda's zijn zwaarder geworden, de commissies' zijn druk aan het werk en zelfs zijn we zo ongemerkt weer verzeild geraakt in de openbare commissievergaderingen die in Rotter- dam een integrerend onderdeel uitma- ken van de begrotingsbehandeling. Het

Oa

systeem heeft nooit volledige bevredi- ging kunnen schenken. Er is ook dit jaar weer gerechtvaardigd bezwaar te- gen te maken. De algemene beschouwin- gen lopen te veel uit. Er kan op die manier maar weinig substantieels over- blijven voor de plenaire begrotingsbe- handeling in december.

Maar goed, er wordt dus van de raadsleden weer alles gevergd. En dus is het begrijpelijk ,dat bij de behande- ling van de beleidsnota over het begro- tingshoofdstuk algemene zaken de pro- fessionalisering van het raadslidmaat- schap bij monde van de liberaal Staab ter tafel is gekomen. De werkzaamhe- den van het raadslid worden zo veelom- vattend en zo tijdrovend dat er naar zijn mening op den duur niet aan te ontkomen zal zijn het lidmaatschap van de gemeenteraad een beroepsmatige sta- tus te verlenen.

Friesch Groningsche Hypotheekbank N.V.

pandbrieven

een veilige belegging met zeer hoog rendement.

genomen post "technu;en onvoorzien" op te nemen en de praktijk heeft aange- toond dat die post bijna altijd helemaal wordt opgebruikt. Bovendien zijn b. en w. in hun voordracht uitgegaan van de minimumhuur. Uit de subsidie-aanvrage aan het Rijk is echter geblekèn dat d~

woningbouwverenigingen méér· dan de minimumhuur willen vragen.

De stedebouw in de Bijlmermeer moet drastisch worden veranderd, meent de fractie en zij stelt daarom voor in plaats van de huidige hoogbouw een nieuwe stedebouwkundige opzet te ont- werpen. De helft van de woningen zou dan in laagbouw moeten worden uitge- voerd. Daarbij is gebleken dat die nieu- we opzet niet ten koste van het aantal woningen hoeft te ga~,tn.

Wat de kans op stagnatie in de bouw- produktie door een eventuele omswit- ching aangaat meent de fractie dat de bouwproduktie niet een doel op zichzelf is. Zij moet in de eerste plaats dienen om de b~taande woningnood op te hef- fen of te ·verminderen. Dat alleen kan gebeuren door de doorstroming te be- vorderen van degenen die thans nog in goedkope huizen wonen (de voor hen te bouwen woningen moeten dan ook at- tractief zijn) of door het bouwen van hui- zen voor de groep die in een nood.situa- tie verkeert. Betaalbare huren zijn hier- bij de voorwaarde. De in de Bijlmer- meer neergezette hoogbouw voldoet aan geen van beide voorwaarden. Juist de huidige wijze van hoogbouw kan, naar de fractie meent, wel een van de belang- rijkste oorzaken van de stagnatie van / de woningbouw betekenen.

De fractie constateert dat er niet voor niets geen gegadigden zijn voor premie- bouw in de Bijlmermeer en dat er voor de vrije bouw weinig belangstelling be- staat. Zij stelt zich op het standpunt dat een goede organisatorische opzet van de bouw van deze woningen het gereed ko- men van de woningen - waarom het in feite gaat - niet al te zeer hoeft te vertragen. Die opzet moet dan wel opti- maal zijn en zij denkt in dit verband aan een kleine pr,ojectgroep, waarin een stedebouwkundige, een bestratingsex-

pert, een beplantingadeskundige en een of meer archdltecten zitting helmen. Deze projectgroep moet voldoende volmachten en mogelijkheden krijgen. Verder zou er een begeleidingsgroep kunnen komen die uit burgers en vertegenwoordigers van woningbouwverenigingen bestaat.

Zij zouden tijdens de ontwerp- en bouw- periode da<>rrnrpr lnmnon meP-praten.

De opvatting van mr. Staab botst met die van burgemeester Thomassen. Deze toch staat op het standpunt dat het raadslid, zijn wortels heeft in de maat- schappij en dat het daaraan zijn grote kracht ontleent. Bij professionalisering van het raadslidmaatschap zou van deze - in des burgemeesters ogen gelukkige - situatie veel verloren gaan. Voor de redering van de burgemeester valt veel te zeggen. Toch geloven we dat de in- zichten van de heer Staab dichter bij de realiteit staan.

Intussen hebben de openbare commis- sievergaderingen en gewone raadsver- gaderingen ons gelegenheid geboden het nieuwe element in de raad op zijn waar- de te beoordelen. Welnu, wij zijn de me-, ning toegedaan dat in het algemeen ge- sproke:q het vernieuwingproces niet be- treurd hoeft te worden. Vooral in de socialistische fractie hebben vooruitstre- vende jongeren hun intrede gedaan.

Die jongeren hebben in hun verlangen tegen de gevestigde orde te trappen· wel- eens de neiging onbekookte dingen te zeggen. Maar zij zijn bepaald niet dom en zij hebben frisse ideeën. De interpel- latie van mejuffrouw Molenaar over een diepingrijpend vraagstuk als de verbete- ring van de oude stadswijken was van uitstekende kwaliteit, naar voorberei- ding en uitvoering. Het is een_publiek geheim dat deze jongeren in hun eigen fractie geweldige spanningen oproepen.

Dat is een interessant gegeven, maar het mag ons slechts zijdelings raken.

En wat te zeggen van de vier hoofden tellende fractie van D'66? Een groot succes is het optreden van deze fractie tot dusver allerminst geworden. Het.

viertal maakt de indruk weinig politiek geschoold te zijn. Als zij zich dan bo- vendièn nog pragmatisch gaan gedragen worden hun bedoelingen helemaal ondui- delijk. Toch werpen zij zich bij voort- during op voor duidelijkheid en open- 1leid in de politiek.