FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
Gezondheids-
zorgsector
SOBANE-STRATEGIE - BEHEER VAN BEROEPSGEBONDEN RISICO’S
De SOBANE-strategie is een strategie voor risicobeheersing op vier niveaus
(Screening (Opsporing), OBservatie, ANalyse, Expertise).
De reeks publicaties “SOBANE-STRATEGIE Beheer van beroepsgebonden risico’s” heeft
als doel deze strategie kenbaar te maken. Bovendien wordt aangetoond hoe de strategie
kan worden toegepast op verschillende arbeidssituaties.
De doelstelling van deze methodes bestaat erin om het tijdsgebruik en de inspanningen van
de ondernemingen te optimaliseren om de werkomstandigheden aanvaardbaar te maken,
zelfs bij complexe problemen. Zij bevorderen de ontwikkeling van een dynamisch plan van
risicobeheersing en van een overlegcultuur in ondernemingen.
De SOBANE-strategie en het geheel van de methodes werden ontwikkeld door de Unité
Hygiène et Physiologie du Travail van professor J. MALCHAIRE van de Université
catholi-que de Louvain in het kader van het onderzoeksproject SOBANE, gecofinancierd door de
Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg en het Europees
Sociaal Fonds.
De overleggids DEPARIS is een gids voor de opsporing van risico’s (dépistage participatif
des risques) die tegemoetkomt aan de eisen van het opsporingsniveau van de strategie
SO-BANE. Het is een eenvoudige methode, die economisch is op het vlak van tijd en middelen.
Deze methode bevordert de ontwikkeling van een dynamisch plan voor risicobeheer en de
overlegcultuur in de onderneming.
Deze publicatie werd gerealiseerd door een onderzoeksteam dat bestond uit:
• L’Unité Hygiène et Physiologie du travail de l’UCL (Prof. J. Malchaire, A. Piette)
• Departement Onderzoek en Ontwikkeling van IDEWE (Prof. G. Moens)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming CESI (S. Boodts, A. Schietecatte)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming IDEWE (Prof. V. Hermans)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming PROVIKMO (Dr. G. De Cooman,
I. Timmerman)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming MENSURA (Dr. P. Carlier)
• Het departement Nouvelles Technologies et Formation van CIFoP (Mr. JF. Husson)
• Dienst voor preventie SEFMEP (P. Lorent, F. Gysens)
Voor meer informatie over de SOBANE-strategie: www.sobane.be
Deze publicatie is gratis te verkrijgen:
• Telefonisch op het nummer 02 233 42 11 • Door rechtstreekse bestelling op de
website van de FOD: www.werk.belgie.be
• Schriftelijk bij de: Cel Publicaties van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
Ernest Blerotstraat 1 - 1070 Brussel Fax: 02 233 42 36
E-mail: publicaties@werk.belgie.be Deze publicatie is ook raadpleegbaar op de website van de FOD:
www.werk.belgie.be
Cette publication peut être également obtenue en français.
De redactie van deze brochure werd afgesloten op 15 februari 2008
Productie: Algemene Directie Humanisering van de Arbeid Coördinatie: Directie van de communicatie
Wetenschappelijke supervisie: Alain Piette Omslag en lay-out: Sylvie Peeters Tekening: Serge Dehaes Druk: Boone-Roosens Verspreiding: Cel Publicaties Verantwoordelijke uitgever:
FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
M/V
Met de termen «werknemer», «werkgever», «hulpverlener» en «cliënt» wordt in deze brochure verwezen naar personen van beide geslachten.
PROMOTOR VAN HET PROJECT
FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Algemene Directie Humanisering van de Arbeid Ernest Blerotstraat 1 – 1070 Brussel
Deze gids kwam tot stand met de steun van de Europese Unie Europees Sociaal Fonds
© FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
Alle rechten voorbehouden voor alle landen. Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of enige wijze, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van de Directie van de communicatie van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Indien de verveelvoudiging van teksten uit deze brochure echter gebeurt voor informatieve of pedagogische en strikt niet-commerciële doeleinden is dit toegestaan met bronvermelding en, in voorkomend geval, met vermelding van de auteurs van de brochure.
Handleiding
1. Informatie door de directie over de nagestreefde doelstellingen en de afspraak rekening
te houden met de resultaten van de vergaderingen en de uitgevoerde studies.
2. Akkoord van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk.
3. Groeperen van werkposten die samen de te onderzoeken “arbeidssituatie” vormen.
4. Aanduiden van een coördinator door de directie met akkoord van de werknemers.
5. Voorbereiding van de coördinator : hij leest grondig de Déparis gids en leert de gids toe
te passen. Hij past de gids aan de te onderzoeken arbeidssituatie aan. Dit doet hij door
termen te veranderen, door bepaalde overbodige aspecten weg te laten of te wijzigen of
door bijkomende aspecten toe te voegen.
6. Samenstelling van een werkgroep voor de te onderzoeken arbeidssituatie. De werkgroep
bestaat enerzijds uit “sleutelwerknemers” die worden aangeduid door hun collega’s en
hun vertegenwoordigers en anderzijds uit werknemers van de technische omkadering die
worden aangeduid door de directie. De werkgroep bestaat minstens uit 1 man en 1 vrouw
indien het een gemengde groep betreft.
7. Het document “Uitnodiging” wordt overhandigd aan de leden van de werkgroep om hen
te informeren over de doelstellingen van de Déparis-vergadering en om hun rol kenbaar
te maken.
8. Vergadering van de werkgroep in een rustig lokaal dichtbij de werkposten.
9. Duidelijke toelichting door de coördinator over het doel van de vergadering en de te
volgen procedure.
10. Doorlopen van elke rubriek aan de hand van de te bespreken punten. Men staat niet lang
stil bij het zoeken naar een score, maar men concentreert zich op:
• Wat er kan gedaan worden om de situatie te verbeteren, door wie en wanneer.
• De aspecten waarvoor men beroep moet doen op een preventieadviseur.
• Het schatten van de kostprijs van de voorgestelde verbeteringsmaatregelen en de
in-vloed die ze kunnen hebben op de kwaliteit van het product en op de productiviteit.
De beoordeling gebeurt als volgt: nihil (0), laag (€), matig (€€) of zeer duur (€€€).
11. Na de vergadering maakt de coördinator een synthese met vermelding van :
• De besproken rubrieken met een gedetailleerde informatie over de resultaten van de
vergadering.
• De lijst met de geplande oplossingen met bepaling van wie wat doet en wanneer.
• De lijst met de meer in detail te bestuderen aspecten en hun prioriteit.
12. Voorstellen van de resultaten, herzieningen, toevoegingen, … aan de deelnemers van de
werkgroep.
13. Afronden van de synthese.
14. Voorstellen van de synthese aan de directie en aan de overlegorganen.
15. Vervolg van de studie voor de niet opgeloste problemen, domein per domein, door
ge-bruik te maken van de methode niveau 2, Observatie, van de SOBANE-strategie.
Onderstaande tekst kan helpen om het doel van de vergadering
te verduidelijken.
“ In de loop van de vergadering worden alle aspecten overlopen die het werk al dan niet
gemakkelijker, doeltreffender of aangenamer kunnen maken.
De doelstelling is niet te weten of het werk gemakkelijk of aangenaam is voor 20%, 50% of
100%. Het is wel de bedoeling om te achterhalen wat men concreet, onmiddellijk, binnen 3
maanden en op langere termijn kan ondernemen om het werk aangenamer en efficiënter te
maken.
Het kan gaan om technische aanpassingen en nieuwe arbeidstechnieken, maar ook om betere
communicatie, reorganisatie van uurroosters of specifieke opleidingen.
Voor sommige aspecten zou men moeten kunnen zeggen wat er dient te veranderen en
hoe dit concreet dient te gebeuren. Voor andere aspecten zullen bijkomende studies moeten
worden uitgevoerd.
De directie verbindt zich ertoe een actieplan op te stellen met als doel zo goed mogelijk
gevolg te geven aan hetgeen besproken zal worden.”
1. L
O
ka
Len en werkz
O
nes
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De w
erkruimtes:
• Mid delmatige grootte en geen enk
ele w
erknemer zit afgezonder
d
De doorgangs
w
egen:
(gangen, deur en, liften) • Deze zijn v oldoende br eed, g oed afgebak end • Niet belemmer d (ziek enauto’ s, r olstoelen, kruisen van tw ee bed den,doorgang langs een deur met een bed)
•
Goede signalisatie (van diensten,
liften v oor bezoek ers en v oor patiënten…) • Goede zichtbaarheid
De toegangs
w
egen tot de w
erkruimtes:
• Rechtstr eeks toegank elijk, een voudig en v oldoende br eed (> 80 cm)Hindernissen:
• Voldoende or de en netheid, onnodige belemmering van voorw erpen, kisten vermijden in het bijzonder in de gangen, rond de deur en, isolatiesassenVoor
raadruimtes:
• Gemakk elijk toegank elijk en voldoende opbergruimte (kasten,
r
ekk
en…)
Het technisch en huishoudelijk onderhoud:
• De lokalen wor
den g
oed en r
egelmatig onderhouden en zijn in g
oede staat
•
Net en aangenaam (kleur
en van de opper
vlakte)
Het afval:
• Gesorteer d en cor rect v erwijder d •
Verzameld in aangepaste containers,
v oldoende in aantal
De w
erkvloer
en:
• In g oede staat, waterpas, degelijk, niet gladDe personeelsv
oorzieningen:
• Douches, toiletten, v estiair es, r efter… • Voldoende gr oot, comf or tabel en g oed uitgerustDe nooduitgangen:
• Vrij en g oed zichtbaar •Via passende pictogrammen aangeduid
Meer in detail te bestuder
en aspecten
2. Or
ganis
atie v
an
H
et werk
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De w
erk
organisatie:
• Duidelijk en gek end • Laat toe om te w erk en op een v eilige manier • Planning be vredigend in tijd en ruimte
• W erkpr ocedur es: klaar en duidelijk
De w
erk
omstandigheden:
• Plaats, ger eedscha p, materiaal, v oor raden, on voorziene omstandigheden, externe opdrachten, tijd,… •Laten toe de normale w
erkpr
ocedur
es toe te passen en kwaliteits
w erk uit te v oer en
De be
voor
rading van de w
erkposten:
(materiaal, geneesmid delen, linnen…) • Cor rect en r egelmatig • De buff erstock is noch te gr oot, noch te kleinDe coör
dinatie tussen de diensten:
(labos, operatiezalen, ziek enhuisopname): be vr edigend
De comm
unicatiemid
delen:
tussen w erknemers van v erschillende w
erkposten tijdens het w
erk • Stem, telef oon, computer , parlof oon, … • Aangepast en aangenaam •
Aangepast aan het omge
vingsla
waai
Meer in detail te bestuder
en aspecten
3.
a
rbeids
O
ngev
a
LL
en
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
W
erkkledij en persoonlijk
e beschermingsmid
delen (PBM):
• Aangepast, beschikbaar , gebruikt, onderhouden, v er vangen, geor dend… • Bij ge vaarlijk e pr oducten: mask ers, v eiligheidsbrillen, handschoenenVallen,
struik
elen:
staat van de vloer
, or de , netheid…
Mechanische
risico’
s:
verw onding, snijw onden, steekw onden, brandw onden … te wijten aan het gebruik van injectiespuitenPr
ocedur
es in ge
val van onge
val:
• Duidelijk, v erstaanbaar v oor iedereen en door ieder
een gek
end en toegepast
Anal
yses van arbeidsonge
vallen:
• Systematisch, v olledig en n uttigEHBO:
EHBO-lokalen, v erband dozen, hulpv erleners … goed gelegen en aangepast
Meer in detail te bestuder
en aspecten
4.
eL
ektrisc
H
e risic
O
’s en brandgev
aar
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Elektrische risico’
s
De elektrische installatie:
• Differ entieelschak elaars, zek eringen, aar dingen, signalisatie , bescherming…
Het materiaal:
draden, kabels, v erlengstukk en, aar dgeleiding, ...De uitrusting:
aansluitingen, noodstop , onderhoud, aar dingen, isolatie , batterijen,….Brand en e
xplosie
Ontvlambar
e
of
explosie
ve
stoff
en:
hoe veelheid, opslagplaatsen, v erluchting, signalisatie , v erbieden, be voor -rading,…De
ontstekingsbr
onnen:
naakte vlam, warmtebr onnen of br onnen die vonk en doen ontstaan (elektrische appa -raten, statische elektriciteit, …)De bestrijdingsmid
delen:
detectie en automatische blussing,
brandblusa pparaten, h ydranten, brandhaspels…
De
brandw
er
ende
deur
en:
niet belemmer d, dichtgehouden om ver diepingen, w erkplaatsen, opslagzones , tech-nische lokalen… te isoler
en (compar timentering)
De interne inter
ventieploeg:
opgeleid, beschikbaarDe
richtlijnen
in
ge
val
van
brand:
evacuatieplannen, alarmmelding, waarschuwingssignaal, e vacuatie w egen en nooduitgangen, v erzamelpunten, brandoef eningen …Signalisatie:
ontvlambar e materialen, opslagplaatsen, bestrijdingsmid delen, nooduitgangen en noodv erlichting, platte -grond van gebouw ,
intern noodplan,
...
Meer in detail te bestuder
en aspecten
5.
b
edieningsmidde
Len en signa
Len
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De w
erkbeschrijving:
duidelijk e staten, lijsten, ….De signalen
(schermen, lampen, …)en bedieningsmid
delen:
• Drukknopen, hendels, pedalen, …in g oede staatHun plaatsing:
• Dichtbij en tegenover de w
erknemer
, niet te hoog,
noch te laag
•
Goed gerangschikt op het bedieningspaneel (aantal en kleur
en van de drukknoppen en lampen …)
Hun k
enmerk
en:
• Het respecter en van de ster eotypes: mobiele wijzer van links naar rechts, gr oen=aanzetten… rood=uitzetten,richting van de besturing …
•
Geluidsniv
eau en lichtintensiteit aangepast aan omge
ving
•
De gr
ootte:
v
ormen en afmetingen (drukknoppen,
contr
olelampen,
…)
De kracht:
• Geen extreme drukkrachten nodig door handen,
vingers of v
oeten…
De oorspr
ong en de v
oor
rang van de signalen:
gemakk
elijk te herk
ennen
Meer in detail te bestuder
en aspecten
6.
m
ateriaa
L,
H
andgereedsc
H
ap
, ma
cH
ines
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Het materiaal,
het handger
eedscha
p en de machines:
• Schar en, tangen…, vaste en v erplaatsbar e machines, hefw erktuigen…Aangepast:
aan de uit te v oer en handelingOnderhoud:
• In g oede staat • Regelmatig, jaarlijks gr ondige contr ole • Kunnen opzij gezet w
or
den in ge
val van pr
oblemen (beschadigde snoer
, spleten, scheur en, algemene slijtage) • Reiniging en rangschikking v olgens de noden, op plaatsen r ond de w erkposten die g oed ber eikbaar zijn
Vormen en afmetingen:
• Makkelijk en v
eilig vast te houden
•
Hanteerbaar zonder handen of armen te belasten.
•
Rechte of gebogen handvatten,
te lang of te k or t, te dik of te dun, te ruw of te glad
Aangepast aan de w
erknemer en be
veiligd:
•Geen elementen die kunnen kw
etsen
•
Niet te zwaar
•
Aangepast aan linkshandige
De opleiding van de w
erknemers:
•
Om het juiste en het meest efficiënte materiaal of machine te kiezen
Meer in detail te bestuder
en aspecten
10
7.
w
erk
HO
udingen
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De r
epetitie
ve be
w
egingen:
niet contin
u
De w
erkhoudingen:
comf
or
tabel
• Rechte rug:geen flexie- of torsiebe
w egingen • Hoofd r echt: geen flexie , extensie of r otatie • Ontspannen schouders: niet opgetr okk en •
De armen langs het lichaam:
niet zijwaar
ts of gehe
ven
•
Normale positionering van de handen:
niet gebogen • De beide v oeten op de gr ond of op een v oetsteun •
Niet geknield of gehurkt -
Anders kniebeschermers, kussens, schuimrubber…beschikbaar • Ongunstige houdingen w or den niet fr equent aangenomen
De w
erkhoogte:
(taf els, bed den, r ekk en, v erzorgingswagentjes…) kan in een ideale positie geplaatst w
or den.
Het zittend of r
echtstaand/zittend w
erk
en:
• Bij v oork eur • Kwaliteitsstoelen: stabiel en comf or tabel • Steun v oor de v oorarmen, op het w erk opper vlak of in hoogte v erstelbar e armleuningen •Voldoende vrije beenruimte onder het w
erk opper vlak
Bij r
echtstaand w
erk:
•Geen hinder bij het be
w egen • Comf or tabele mogelijkheden tot steun voor de dijen en/of de armen op opper vlakten, ingesteld op een goede hoogte
De hulpmid
delen:
• Trapje… beschikbaar bij het w
erk en in de hoogte • Stabiel, duurzaam, gemakk elijk en v eilig te gebruik en (vallen)
Meer in detail te bestuder
en aspecten
11
8.
k
ra
cH
tinsp
anningen en g
O
ederenbe
H
ande
Ling
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De be
w
egingen en krachtinspanningen:
•Niet bruusk of belangrijk
• Zonder snelle v erplaatsingen of r epetitie ve be w egingen
De inspanningen van de handen:
• Gematigd en geen torsie van de polsen • Nooit slagbew
egingen met de handpalm
De lasten uitgezonder
d patiënten:
- Licht en uitgebalanceer d (vloeistoff en, …) - Gemakk elijk te grijpen: g oede handgr epen,geen snijdende randen,
niet-glijdend materiaal, … - Op g oede hoogte: opnemen en w
egzetten op hoogte van br
oeksriem
-
Zonder r
otatie of inclinatie van de r
omp - Slechts o ver k or te afstanden te dragen.
De w
erkkledij:
•Laat toe de patiënten comf
or tabel te v erplaatsen • Geen strakk e kledij, aangepaste schoenen
De mechanische hulpmid
delen:
• Rol wagens, tilliften, hulpmid delen v oor patiënten ver voer • Aangepast voor het tillen en v
er voer en van de patiënten • Van g oede kwaliteit, g oed geplaatst, gemakk
elijk en vlot te gebruik
en
De opleiding:
opleiding v
oor het tillen,
v
erplaatsen van patiënten
De organisatie:
• Laat toe hulp te vragen aan een collega voor het tillen,
v
erplaatsen van een patiënt
De v
ermoeidheid:
aan
vaar
dbaar op het einde van de w
erkdag
Meer in detail te bestuder
en aspecten
1
9.
ver
Lic
H
ting
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Verlichting:
• In de lokalen, voor het uitv
oer
en van het w
erk,
van de doorgangen (tra
ppen…)
•
Niet te sterk noch te zwak:
v
oldoende om details waar te nemen maar ook niet te o
ver
vloedig
Daglicht en het buitenzicht:
be
vr
edigend
•
Binnen
vallen van natuurlijk licht langs pr
oper e v ensters
Geen schaduwin
val op het w
erk:
Geen w
eerkaatsing of v
erblinding:
• Op de taf els,op metalen of glazen opper
vlakk en, plastic bladen, ramen, beeldschermen,… • Zek
er niet door de zon;
ramen v oorzien van g or dijnen, lamellen of zonne w ering • Niet r echtstr eeks in lichtbr onnen kijk en
De v
erlichtingsarmatur
en:
• Pr oper , r egelmatig ger einigd • Def ecte lampen of TL-buizen w orden zo snel mogelijk v
er vangen
Het beeldschermw
erk:
• De werknemer zit niet r
echt v
oor of achter een v
enster of een belangrijk
e lichtbr
on
Meer in detail te bestuder
en aspecten
1
10. La
w
aai
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Geen hinder of afleiding:
• Verkeer , telef oons, air conditioning, fotok opieera pparaten, gespr ekk en, …
De geluidssignalen:
• Oproep van patiënten,
alarm, monitoring… • Goed bedenk en van conceptie , toonkleur , geluidsniv eau
De oncomf
or
tabele geluiden:
• Piepende wagentjes, tele visie , telef oon, schoenen … • Minimaliser en :bedekking van vloer
, onderhoud wagentjes,
k
euze van schoenen
De machines of la
waaierige installaties:
• Goed onderhoudenDe gaten,
gleuv
en en openingen:
• In de scheidingswanden tussen lokalen,
ramen en aan de onderkant van deur
en
Meer in detail te bestuder
en aspecten
1
11.
d
e risic
O
’s v
an b
LOO
ts
te
LL
ing aan s
tra
Len
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De ioniser
ende stralen
(radioactie ve stralen en X stralen)en niet ioniser
ende
(lasers, RMN) • Onder toezicht • In gespecialiseer de diensten : afbeeldingstechniek en, radiologie , radiothera pie , n ucleair e geneeskunde , diagnostisch en thera peutisch … •Ook bij incidenteel gebruik (tandheelkunde…)
Het toezicht m.b
.t.
radiopr
otectie:
be w erkstelligdHet materiaal:
in g oede staat en g oed onderhoudenDe dosimeters:
door het personeel gedragen
•
Borst dosimeter
, bijk
omende dosimeter van de uiteinden
De opleiding m.b
.t.
radiopr
otectie:
• Aangepast en r egelmatig.De risico w
erkzones:
duidelijk herk enbaarMeer in detail te bestuder
en aspecten
1
12. L
uc
H
tH
ygiëne
Chemische (vaste of vloeibar
e stoff
en,
gassen) en biolo
gische (bacteriën,
virussen,
lichaamsv
ochten) risico’
s
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De chemische en biologische risico’
s:
• Een up-to-date in ventaris van de pr oducten • Beschikbar e documentatie betr eff ende de aanw ezige risico’ sDe opleiding:
m.b .t. het w erken met chemische en biologische pr
oducten en hun risico’
s
De pr
ocedur
es:
w or den nageleefd • Duidelijk en ger especteer d (mengsels, doseringen) •Bij incidenten (omvallen,
spatten,…) zijn gek
end en w or den ger especteer d
De etik
ettering:
aangepaste r ecipiënten en g oed geëtik etteer dDe opslagruimte:
• To xische , cor rosie ve , ontvlambar e, biologische….producten in een aangepaste
, afgezonder
de en aangeduide ruimte
Het chemisch en biologisch afval:
• Ontsmet indien nodig • Op een gecontroleer de manier v erwijder d v olgens gek ende pr ocedur es, in aangepaste r ecipiënten (afvalemmers)
De signalisatie:
aangepast en ger especteer d • Verbod op r ok en, risicolokalen,…De collectie
ve beschermingsmid
delen:
• Douche , la vabo , oogf ontein… g oed geplaatst en in g oede staatDe h
ygiënische v
oorwaar
den:
•Onderhoud van vloer
en, materiaal, kamers • Ontsmetting • De “pr oper e” en
“vuile” trajecten eerbiedigen
•
Nale
ven van de r
egels:
wassen van handen
• Er w or dt niet gegeten, gedr onk en, ger ookt op de w erkplaats
De PBM:
handschoenen, v eiligheidsbrillen, kledij • Aangepast, beschikbaar en gebruiktDe
w
erknemers
met
een
verhoogd
risico:
vr ouw en, zwanger e vr ouw en, vr ouw en die borstv oeding ge ven, jonge w erknemers… , gezondheidstoezichtDe vaccinaties:
in or deDe h
ygiëne:
•Niemand eet op de eigenlijk
e w
erkplaats
•
Geen schimmel of bederf
De luchtv
er
versing:
is v oldoende • Frisse lucht, aangenaam en geurloosDe r
ok
ers:
de r ok erszone is g oed gelegen en v oldoende v erluchtMeer in detail te bestuder
en aspecten
1
13.
tH
ermisc
H
e
O
m
gevingsf
a
ct
O
ren
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De temperatuur
:
• Niet te warm, noch te k oud, geen temperatuurschommelingenDe v
ochtigheid:
niet te dr oog, noch te v ochtigDe luchtv
erplaatsingen:
geen tocht door de v
ensters en deur en
De warmte
, k
oude en v
ochtigheidsbr
onnen:
• Zijn v erwijder d: water , damp , machines, zonnestralen,…De w
erkkledij:
• Comf or tabel: laboschor t,…De beschermkledij:
indien nodig • Kwaliteit, aangepast en comf or tabelDe frisdrank
en:
beschikbaar bij extr
eme warmte of k
oude
Meer in detail te bestuder
en aspecten
1
14.
a
ut
O
n
O
mie en individue
Le verantw
OO
rde
Lijk
H
eden
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De opdrachten en v
erwachtingen:
geen tegenstrijdighedenDe graad van eigen initiatie
ven:
•
Ieder kan zijn w
erkwijze aanpassen, zonder het w erk van de gr oep te v erstor en
De autonomie:
• Ieder kan zijn w erkpost voor een kor te periode verlaten (toilet, drink en,…), zonder het w erk van de gr oep te ver -stor enDe vrijheid van comm
unicatie:
• Ieder kan contact nemen met de interne (onderhoud, aank oop , kwaliteit,…) of externe diensten indien hij dit nodig achtHet aandachtsniv
eau:
mid delmatig, afhank elijk van •De ernst van de te nemen acties
•
De on
voorziene aar
d van de gebeur
tenissen
De beslissingen:
• Aantal mogelijke k euzes is beperkt • Inf ormatie is beschikbaar • Zijn makk elijk te nemen • De noodzak elijk e r eactiesnelheid is normaal
De v
erantw
oor
delijkheden:
• Ieder k ent zijn v erantw oor delijkheid en aan vaar dt ze • Niet te zwaar , noch te lichtDe f
outen:
• Ieder cor rigeer t zijn e ventuele f outenMeer in detail te bestuder
en aspecten
1
15.
in
HO
ud v
an
H
et werk
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De w
erkinter
esse:
boeiend en afwisselend • Voorber eidende tak en, kwaliteitscontr oles, herstelling, onderhoud,…De bekwaamheden:
• Het w erk van de w erknemer is in o vereenstemming met zijn functie en pr
of
essionele bekwaamheid
•
Men heeft de mogelijkheid om zijn bekwaamheden te ben
utten en te ontwikk elen
Inf
ormatie en v
orming:
• Voor ieder een (jonger e w erknemers, interim, ouder e w erknemers) •Aangepast aan het uit te v
oer en w erk • M.b .t. de pr ocedur es, de risico’ s en de pr ev entie • Bij aanw er
ving en periodiek herhaald
De emotionele last:
niet te zwaar • Pijnen, o verlijden, dementie… • Dramatische f outenMeer in detail te bestuder
en aspecten
1
16.
tijdsdruk
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Het uur
rooster en w
erkschema:
• Voldoende op v oorhand gek end • Mogelijkheid om de werkdag naar eigen w
ens te organiser en (v erpleegkundigen, dokters, patiënten…) •
Flexibel binnen afgelijnde marges
Het w
erkritme:
niet abnormaal
•
Achterstand in w
erk kan snel w
egge w erkt w or den
De autonomie van de gr
oep:
men organiseer t zelf • De uur roosters en het v erlof • De v erdeling van de tak
en, de pauzes, r otaties • W
erkachterstand die snel w
egge w erkt kan w or den • De o verur en • De dal- en piekpr oductie (w erkloosheid, par ttime…) • Aan vullend extra w
erk of op de laatste min
uut
De onderbr
ekingen tijdens het w
erk:
• W einig on voorzienDe pauzes:
• Fr equent en k or t • Georganiseer d in functie van de w erkbelasting, slechte w erkhoudingen, r epetitief karakter , mentale inspanningMeer in detail te bestuder
en aspecten
0
17.
a
rbeids
ver
HO
udingen tus
sen werknemers en
H
iërar
cH
isc
H
e
Lijn
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De comm
unicatie tijdens het w
erk:
• Steeds mogelijk, zo w el o ver w erk als o ver niet w erkgebonden onderw erpen •De organisatie van het w
erk en de w
erkruimtes laten toe om elkaar te zien
De v
er
deling van het w
erk:
cor rect v er deeld • Ieder kent exact zijn tak
en en zijn r
ol
De onderlinge hulp van de w
erknemers
• voor w erkgebonden pr oblemenHet o
verleg op het w
erk:
regelmatig
•Tussen het personeel,
de diensten en de hiërar chische lijn • Om het w erk te bepalen, te plannen en te v er delen • Om pr oblemen op te lossen
De hiërar
chische lijn:
gek end, ge waar deer d en ger especteer dDe samenw
erking met de hiërar
chische lijn:
• Goede onderlinge v erstandhouding, samenw erking en w erksf eer • Geen gespannen r elaties of belangenconflicten… • Ondersteuning in ge val van w erkpr oblemen of persoonlijk e moeilijkheden • Delegaties…Adviezen en kritiek
en van de w
erknemers:
• Aangemoedigd, aanhoor d en v oldoende in r ek ening nemend • Pr oblemen w or den gemeldDe e
valuaties:
• Ieder weet hoe zijn w
erk geëvalueer d w or dt • W
anneer en hoe hij gecontr
oleer
d is
•
Men k
ent de criteria en de consequenties
•
Ieder is geïnf
ormeer
d o
ver de r
esultaten van zijn e
valuatie
•
Het w
erk van ieder
een w or dt v oldoende gea ppr ecieer d
Meer in detail te bestuder
en aspecten
1
18.
p
sy
cHO
sO
cia
Le
O
m
geving
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De pr
omoties:
mogelijk • Volgens objectie ve en duidelijk e criteria •Door ieder gek
end en g oedgek eur d • Op basis van e
valuaties en in functie van de pr
estaties
De discriminatie:
geen enk
ele
•
Noch in functie van de leeftijd,
geslacht of herk
omst
•
Noch bij aanw
er ving, noch bij pr omotie
De te
w
erkstelling:
• Stabiel • Ver tr ouw en in de integriteit en de toekomst van het bedrijf
•
De pr
oblemen van v
er
vangingen bij afw
ezigheid en cor
recte behandeling van interims w
or
den opge
volgd
De lonen:
• In over
eenstemming met de competentie en het ger
ealiseer de w erk
De ondernemingsraad en het CPBW:
be vr edigendDe psychosociale pr
oblemen:
• Onte vr edenheid, str ess, pesterijen, persoonlijk e pr oblemen, … • Structur en en pr ocedures van behandeling bestaan en w
or den gebruikt • Inf ormatie w er d gege ven • Pr ev entie ve maatr
egelen zijn genomen
De w
erksf
eer
:
•
Laat een persoonlijk
e en pr of essionele ontwikk eling toe • Zijn v er
enigbaar met een normaal privé le
ven (familie
,…)
•
De w
erknemers zijn globaal gezien te
vr
eden
