Onderzoek van potgronden in België

öo Bibliotheek Proefstation Naaldwijk A 1 B 6'

PROEFSTATION V06R DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS, TE NAALDWIJK.

Onderzoek van potgronden in Belgiè'.

door: G.A.Boertje Naaldwijk,1966. WAGENINGEN JR GLASTUINBOUW BIBLIOTHEEK Violierenweg 1 Postbus 20 2665 ZG Bleiswijk T+31(0)317-485606 F+31(0)10-5225193 E glastuinbouw@wur.nl

tZjL + l S / : U + S $

Qa<Ur»o«k y*n potgroadim In 3*1*1»

laleidinf

Potgrond©ad<»r*0«k t« Heverlee 7e4n«ronä«n - Po*4proad«a

Potgroadoad*rio«k iß H*aldvijk Samnrmttlng; «a koakluai«

G.A. Soortj« WAGENINGEN UR GLASTUINBOUW BIBLIOTHEEK Violierenweg 1 Postbus 20 2665 ZG Sleiswijk T +31(0)317-485606 F+31(0)10-5225193 E glastuinbouw@wur.nl

In België leverend» potgrondfabrikanten laten op re«el*atige tijdstippen hun potgrondnengsels oheniech ond^rsoeken. uit onder­ soek wordt onder aeer geda&n door bet Proefstation t« Naaldwijk «a door d« Bodeakundige dienst »an Be lgitf t# Bever lee. Be analyee-oijfers en de daarop gebaseerde adviesen geven regelnatig aanlei­ ding tot diseussie. Vaak worden door de kwekers de adviesen niet voldoende, of onjuist begrepen, ten en ander is aanleiding geweest een onderhoud aan te vragen bij genoemde dienst in Belgi*. Het versoek daartoe is uitgegaan van de U.V. ttega te Leideobenda». l>e $t aaart 1966 werd door de neren J .sterokx« potgrondfabrikant te ,-oeselare (Belgif) en M.de Baat vertegenwoordiger van Bega H.?. een beeoek gebraobt aan bet laboratoria» te lieverlee. Ondergetekende was bij dit besoek aanwezig. We «erden ontvangen door de heer Pasture

«elke als be*eetlngsdeskuadige aldaar werksaaa is. Sen vijftal

sonstere» afkomstig van Rega-potgrond, dienden als gespreksstof*

Be analyseoijfers, de waardering en de adviesen «ijn in dit verslag verwerkt. In bet navolgende is getraabt bet besprokene ssoengevat weer te geven. Voorts is een vergelijking geaaakt tussen Belgisobe en Sederlands« adviesen.

1

yot*rpndond«r»o«* te Savorleo

öm jiodeakaadige dienet vaa Bwlgi#, geveetigd Kardinaal Meroier-laan 92 te leverlee nabxj i*aven, onderaoekt in hoofdzaak aonetere afkoaetig van landbouwgronden. in mindere a&te worden er tuinbouw» aonetere geanalyeeerd. Het a*-a tal potgrondaonatera is in verhouding

tot de»e «pria«. Het aomla ondsraoak o»vat «cn aohttal bepalingen t« weten, pa - HjO» pH * KCl, foefor, kali aagaesiua, kooletof, aoutooncentratie an oaleiua. Ce gegevea adviesen sijn in hoofdsa&k gebaaeerd op praktijkervaringen. Over Belgisohe pro©fvelüreeultaten

beschikt aen vrijval niat. Vooraaaelijk uit i)aita* literatuur haaft aen gegevens versaaeld.

Zuurgraad (kaaktie)

Da pH wordt bepaald in aan suspensie wan grand en water —— pH» Kjû —~ an in een aaapaaaie vaa grond en een oplossing wan kaliua-ohloride —— pH, &C1. Aie aie wordt geeteld dat alla groenteteelt-potgronden een pH - BjO aoeten hebban van 6.2 of iata hoger, wordt een pHv lager daa 6.0 gevonden dan wordt geadviseerd kalkaergel door te «erken. Voor elapotgronden geldt de 6.2 grens wei in hat bijsonder daar d<* «eaiag heerat dat ela seer gevoelig ie voor een lagere pH (slappe blaadjee).

Volgena de heer Pastore ie bekend dat in potgronden welke lange tijd opgeslagen sijn geveest de pK de neiging heeft te dalen. Ook dit wordt bij de advieering in networking genoaen.

Ten aaasien van pB KCl ward opgeaerkt dat toeaen dese en de pft -een

- HgO aterk verband bestelt. Be pH - KCl Mg enkele tienden lager sijn dan de pH - Hjû.

Bieronder sijn van de vijf aonsters de gevonden pH-waarden • de waardering gegeven.

volgar. eoort

potgr. ps - k

20 pH - KCl waardering

1 ela 6.5 6.2 lioht saur

2 toaaat 6.5 6.1 lioht suur

3 sla 6.5 6.1 lioht soar

4 sla 6.5 6.2 lioht •uur

2

Foafor

YoXg*na da in Eavarlaa gabraikta analyaaaathoda aoatan 4« fron­ ten foaforoijfara oogavaar ovaraaakoaana ut A* in lodarlaad gangbara P - Al bapallng. Man drukt bat fo«forgabalta «it ia a* par 100 g droga «rond.

Indian liât koolatofgabalta van da potgrond feegar ia dan 12 % dan aoat voor bat oppottan van toaatan bat foaforoijfar ongevaar 190 •ijn. Ba alapotgrondan so«tan bij 12 % koolstof aan foaforgabalta iran ainiaaal 60 habban.

Bij da adviaaring galdt als nor» dat voor bat oppottan van toaatan da potgrond paar a' ongavaar 600 graa saivar aoat bavattan. Da slapotgrondaa soa tan £ 500 «raat P^O^ bavattan.

Ondarstaanda tabal noga dit varduidalijkan.

volgar# aoort

potgr. analyaa-o$far F vaardariag

kg

a d v i a • fosfor

& 40 £

1 ala 45 aiddalaatig gabalta

0,2

2 toaaat 44 aidd«laatig gabalta

1.0

5 •la 55 taaalijk laag gobaita 0») 4 •la 39 taaalijk laag gabalt« 0#5

3 toaaat 55 laag gabalt« 1.Ç

£&U

Bat kaligabalta «or4t bapa&ld in aan waterig axtraot. Ba insat« varhouding grond » vatar is 1 t 20. ï>a gavondan gahal ton wordan ait» gadrukt in ag par 100 g droga grond, fan hoogst* kaa aaa kaligabaltaa bapalan m 110 ag XjO par 100 g droga grond. Fotgroadan dia aaa bogar gahalta babbaa wordan aangadaid aat • 110 g K^O» Indian bat koolatof­ gabalta bo«ar ia 4 an 12 «C dan aoat voor a la bat X « «atar - cijfar 90 è 100 »ija. Sit boat ovaraan nat aaa gift vaa • 400 g auiwar X^O par a* potgrond. ïoaataapotgrondan aoatan volgaas "Bavarlaa" balangrffk aaar kali bevat tan. Bij lag» X - «atsr - cijf«ra vordt gaadviaaard

par w} 900 g X^O door ta warkan. In vrij vaal gavallsa vordt dasa 900 g KgO bij ohaaiaoh ondarsoak niat tarnggavondan (aaa ba paalt iaaara

aiat bogar daa 1101). Potgrondan baataad voor bat oppottaa van toaataa vaarin aaa X - water - aijfar vindt lagar dan 110 banaan aiddals

* baaaating vordan aangavuld tot da gaatalda aora van 900 g Kg® par a .

N

5

la de praktijk kan non sieh gevallen voorstellen dat er potgronden worden geanalyseerd die bijv. be aast aijn aet 600 g K2C per Men •ladt dan e«n kaligehalte hoger dan 110. In dat geval kan bet tekort,

300 g KjO, niet »orden aangevuld.

Hieronder geven we een oversicht van gevonden kaligehalten met waar» deriag en advies*

volgnr. soort

potgr. aaalyss-oijfer ii » water

waardering a d v i e s k& kaliumsulfaat

1 sla 47 aiddelaatig gehalts 0,5

2 tOSASt 27 taaslijk la&g gehalte 1.5 5 sla 34 tanslijk laag gehalts 0,5 4 sla 48 taaslijk laag gehalte 0,5

5 toaaat 30 laag gehalte 1.5

jtaanositt»

Magnesiu» wordt bepaald bij een inset-verhouding van 1 deel grond op

20 delen water. Het aagnssittjsgehalte wordt uitgedrukt ia ag per 100 g droge «rond. Als eis wordt gesteld dat hst aa«nesiuaoiJfer ongeveer de helft is van het K - watsr - oijfsr.

Onderstaand «even «e de gevonden oa^neeiusgehalten set de daaraan gege­ ven waardering.

volgnr. soort

potgr. analyse« cijfer Kg

waardering

1 sla 92,5 goed voorsien 2 toaaat 57,0 aorstaal voorsien 3 sla 77,5 goed voorsien 4 sla 75,0 goed voorsien 5 toaaat 57.0 normaal voorsien

(hama»)

In plaats van hst organisohs-stofgehslts (gloeiverlies) bepaalt «en in Heverlee het percentage koolstof. Yolgens diverse ondsrsosksrs kan hst koolstofgehalte worden osgerskend naai or»:ani»ohe-etof volgens de formule t

4

Tolgens de heer Pasture aoet aen echter het kooletofgeh&lte »et twee vermenigvuldigen om ongeveer te komen tot het percentage or^aniaohe-stof aoala dat in Naaldwi Jk. wordt bepaald.

Het koolstofgehalte wordt uitgedrukt in ft» van de dro«e grond.

Koolstofgehalten hofc*r dan 12,6 £ (+.25 f« or^anieohe-rtof) worden

niet b* pat» id. Poi&rondraonsters «et bijv* 50» 75 of 90 organische« -stof «elke in lieverlee »orden geanalyseerd worden aangeduid met

+ 12 »6 't C. utboretoriuapro&ven hebben a&tigetoond dat

m

t een sekere

sate van nauwkeurigheid uit het koolstofgehalte het voluraegewioht berekend kan worden, «o heeft »en gevonden dat potgronden net 12,6 % kool»tof e»u voluaecewicht hebben van 0,4 (400 kg per a^). ffaaraate het koolstofgehalte lager ia, ie het volus#.gevioht groter.

In de tabel aijn van ue 5 aonstere de koolotofgehalten • de waardering gegeven.

volgnr. soort

potgr. cijfer analyse» * 0

waardering

1 sla + 12,6 hoog gehalte 2 toaaat • 12,6 hoog gehalte 3 ela 12,4 hoog gehalte 4 sla + 12,6 hoog gehalte 5 toaaat • 12,6 hoog gehalte

Caloiua

In Heverlee wordt uitwisselbaar Calciun bepaald. Eet Caloiua-gehalte wordt uitèeürukt in ta# per 100 g droge grond* Calcios-fehalten hoger dan 1000 ag per 100 g droge grond worden niet

bepaald. Bij de advisering van kalkaeststoffen laat een sieh meer leiden door de pH - E^ü en pli - KCl dan door het Calciumgehalte• in de vijf aonsters werden onderstaande Caloiuagehalten gevonden. Zij werdenpwaardeerd aoala is aangegeven.

volgnr. soort analyse- waardering potgr. oijfer Ca 1 sla • 1000 voldoende 2 toaaat • 1000 voldoende 3 sla • 1000 voldoende 4 sla 790 voldoende 5 toaaat 890 voldoende

5

49<moaoen*gftii»

De soatoonoentratie wordt bepaald ia een waterig extraot. sij wordt oy het analyeeverala« uitgedrukt ia ag per 100 « droge grond.

sla-Voor potgronden wordt als aaxiaaal toelaatbaar geaoht «en

sout-oonoentratie die niet hoger is «la 4 x C-gehalte x 10. Toaatenpot^ronden aogen een hogere soatoonoentratie hebben. Hiervoor geldt als

aaxi-»»»1 to«l*atbaar 4 x C-«*halte x 50. De volgende voorbeelden aoge dit duidelijk aaken.

4 slapotgrond, C. gehalte 12 ft, toelaatbare soutoonoantratie 4 * 12 x 10 » 490.

b toaateapotgrond, C-«ehalte 12 $» toelaatbare soutoonoentratie 4 * 12 * 50 - 2400.

Bij de waardering laat aen aioh vooral leiden door de aanwezigheid

van andere» niet geanalyseerde, souten. Het geval kan sieh voordoen

dat er weinig fosfor, kali en Magnesia* wordt gevonden bij een böge

sout eonoentratie. in so'n geval fconkludeert aen» en wellicht tereoht,

dat er dan vrij v*«l chloriden en, of sulfaten aanwesig sijn. Bit

wordt als seer nadelig aan^eaerkt.

Van de vijf sonaters» die alle een koolstofgehalte hebben van rond 12 $ of hoger» sijn hieronder de gevonden aoutoonoentrtiee + waardering gegeven.

volgnr. soort

potgr. analyse» cijfer aoutoonc.

w a a r d e r i n g

1 sla 260 noraaal

2 tomaat 570 iets hoger aan noraaal» g«sien de voed ings toes tand 5 sla 430 hoger dan normaal, gezien

de voedingstoestand

4 sla 260 noraaal

5 toaaat 160 noraaal

Raar het stiketofgehalte wordt geen ondersoek verrieht.

Desondanks wordt in een aantal gevallen wel geadviseerd ast stik* stof te beaesten. Bij aonsters dio »m sijn aan fosfor en kali wordt a&ngenoaen aat sij eveneens ara sijn aan stikstof. In so'n geval wordt geadviseerd stikstof toe te voegen. Haar Rederlandss begrippen sijn de te adviseren hoeveelheden gering. Men adviseert

por 200 tot 400 g valI «en otlkotofaoototof (£0 'f- X) door to m*r» koa

M*vm4

RatttMrtod kan vordoa «ootold ໫ volcoas "Hovorloo" toa un» »loa vwa «I« ohoalooho oaaonstollin#, do potgrond aaa do volgoado «loon aoot voldoen.

Bopallag slapotgroad toaateapotgroad

PB - H20 > 6.2 > 6.0 pa - Kcx > 5 . » > 5 . 7 fosfor 60 (• 12 t C) 150 (+ 12 * C) kali 90 n _^10 N : MMtaoalwa 45 n ±55 n koolstof oaloiua > 500 >>00 soutconoentratie 4 * C * 10 4 x C * 50

Potgronden bo»toad voor hot oppotten

v w »Im

»oaten teMit «ijn ut 500

g

PgOj • 400 « Kgû por Aan de toa&tenpotgronden aoet por 9? 600 g PjO^ • 900 g &20 si ja toegevoegd.

JSSM*™*™ * PQtffroi^doa

Onder dos« titel beeft Xr. P.Tort» in "Tttinfeottwboriohton*

—— hot orgaan van d« tuinbouwvsrbonden aangesloten bi,) do Bolgisobe Boerenbond —— oon artikel «eaohreven. üit artikel is opgeaoaea ia bot ^anueri-nuamer 1966» bis. 9 «a 10. In dit artikel wordt bot vol­ gend* «ree told.

Potgronden kannen aaaengosteld vordoa ulti £ 00 i* laa*veon (YSLakevoone ve«n)

?.0 ft balenturf( turfetrooieel )

• 10 % sand (aiIver«and)

£ 50 niot doorvroren hoogveen (vor» saartveen) 50 $> balenturf

£ 90 $ tfoomorai iwrtTtta (tulatarf) 10 i> balentnrf

+ 10 $ iwd

Aan het «enge«! * ao«t per »' 3 kg kalkaergel worden %oa&tro«gà. Se rmimU 1»» «il ft* BMtta worden bmit Mt 5 kg kalkaergel. Dit beaestlngsproevon verrioht op hot Proefstation voor de

Groeate-tMll te St. «Satellise 'é'aver, 1* gebleken dat een beaestlng van 150 «8« 300 g Pjjûj on

200

£ &20 een goede beaeating ia voor touaten. Voor ala ao®ea de«« gehalten iet« verlaagd «orden» wordea alâos

beaeete potgronden obeaiooh ondersootot dan aoeten ongeveer de volgen­ de oijfer» worden gavondan.

Bepaling analyse«ijfer fosfor 65 kali 75 caloius > 300 pit - »20 6.0 - 6.5 sont «la 200 à 500 sont toaaten 300 à 600 Potgroadcmdergpok in »aaldwUk

Voornaaelij* In het "festland" wordt overwegend gebruik genaakt van Vinkeveens veen* Geadviseerd «ordt de potgrond saaen te stellen alt«

70 f Vinkeveens veen 30 f> tarfstrooissl • A $» kalkrijk sand

foor het oppotten van toaaten «ordt per 200 g I, 400 « P2°5 *a 200 « KgO doorgewerkt. Voor elapot#ronden liften dese norsen wat lager» te weten 140 g X» 400 g P2°5 *tt 140 g KjO.

Bij otoeaiaoJb. ondersoek volgens de **liaald«ijkeew analy »«methodieken worden ongsvser de volgende waarden gevonden.

\

0 b e p a l i n g . a a a l y i e e l i ( t r b e p a l i n g . alapotgrond toaatenpotgrond organlaohe-etof 40,- 40— koolsure kalk 1.0 1.0 pB - water 5.8 5.8 ijser 1.0 1.0 alualniu» 1.0 1.0 keuke&sout 100 100 gloeireet 1.00 1.20 M - water 40. — 60— P - water 40. — 40 — X - water 40.- 60.-Hg - nor^an 75- 75 — Mn - aorgan 2.0 2.Ü Samenvatting en Konklaele

Naken w« een vergelijking tuaaen de te advieeren hoeveelheden se st­ at off «n *oaie gedaan door Heverlee, Ir. ïorfe en ifaaldwijk das koaen we tot het volgende Id.

i d T 1 I I g / *5

I ?205 I20

sla toaaftt el« to8*at ala toaant

Heverlee

?

?

300

600

400 900

Ir. Torf* 120 150 250 500 150 200 naaldwijk 140 200 400 400 140 200

Ten aantolen van de a t ike tof bene®ting la het advlea van Ir. Torf a » althans •oor tooate», aan de lage kant. Direra# ondersoekers hebban aangetoond dat 200 g V voor toaaten aeker nodig 1«.

Be foeforvoorslenln# blijkt nogal variabel. Voor toaaton bewandelt Saaldwijk een *ldd<»»w«tg. In de literatuur ssi.ln resultaten veraeld

% dat de fosforglft kan v&rliren van 100 tot 1000 g FgOj. per a . Vergelijking van de kallbematlng van Ir« Torfe en Haaldwljk geeft vrijwel geen verschillen. Heverlee «Ijkt hier eterk van af. One

9

insiens is h«t kaliadviee van Heverlee onjuist.

Voort«

kan «1« bimar

Ugta

hot ondersoek la Beverlee «orden

aangevoerd dat sowei do kali-, «la do koolstof«» »I« do ealolu*»

bepaling alot

volledig wrdaa uitgevoerd.

Mot niet

bepalen vu stik­

stof

Achten «o althans voor potgronden» nadelig.

i>e

3tikatofba

paling

Is

juist

son v

*a

a* bepalingen die naar laalasijkse 'begrippen

aiot

geniet fcan «orden.

Zovel

Lr,

Torfs als lieverlee hebben fie pF-grens naar onse Kenia«

•rij hoog- g«* te ld.

üver

bet ©«rekenen

van sautcoiicentratie naar glceirest zijn helaas »einig of

«een gegeven® bekend.