FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
Slagerijen
Charcuterieën
DE OVERLEGGIDS DEPARIS
2
SOBANE-STRATEGIE - BEHEER VAN BEROEPSGEBONDEN RISICO’S
De SOBANE-strategie is een strategie voor risicobeheersing op vier niveaus
(Screening (Opsporing), OBservatie, ANalyse, Expertise).
De reeks publicaties “SOBANE-STRATEGIE Beheer van beroepsgebonden risico’s” heeft
als doel deze strategie kenbaar te maken. Bovendien wordt aangetoond hoe de strategie
kan worden toegepast op verschillende arbeidssituaties.
De doelstelling van deze methodes bestaat erin om het tijdsgebruik en de inspanningen van
de ondernemingen te optimaliseren om de werkomstandigheden aanvaardbaar te maken,
zelfs bij complexe problemen. Zij bevorderen de ontwikkeling van een dynamisch plan van
risicobeheersing en van een overlegcultuur in ondernemingen.
De SOBANE-strategie en het geheel van de methodes werden ontwikkeld door de Unité
Hygiène et Physiologie du Travail van professor J. MALCHAIRE van de Université
catho-lique de Louvain in het kader van het onderzoeksproject SOBANE, gecofinancierd door
de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg en het Europees
Sociaal Fonds.
De overleggids DEPARIS is een gids voor de opsporing van risico’s (dépistage participatif
des risques) die tegemoetkomt aan de eisen van het opsporingsniveau van de strategie
SOBANE. Het is een eenvoudige methode, die economisch is op het vlak van tijd en
mid-delen. Deze methode bevordert de ontwikkeling van een dynamisch plan voor
risicobe-heer en de overlegcultuur in de onderneming.
Deze publicatie werd gerealiseerd door een onderzoeksteam dat bestond uit:
• L’Unité Hygiène et Physiologie du travail de l’UCL (Prof. J. Malchaire, A. Piette)
• Departement Onderzoek en Ontwikkeling van IDEWE (Prof. G. Moens)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming CESI (S. Boodts, A. Schietecatte)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming IDEWE (Prof. V. Hermans)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming PROVIKMO (Dr. G. De Cooman,
I. Timmerman)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming MENSURA (Dr. P. Carlier)
• Het departement Nouvelles Technologies et Formation van CIFoP (Mr. JF. Husson)
• Dienst voor preventie SEFMEP (P. Lorent, F. Gysens)
Voor meer informatie over de SOBANE-strategie: www.sobane.be
Deze publicatie is gratis te verkrijgen:
• Telefonisch op het nummer 02 233 42 11 • Door rechtstreekse bestelling op de
website van de FOD: www.werk.belgie.be
• Schriftelijk bij de: Cel Publicaties van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
Ernest Blerotstraat 1 - 1070 Brussel Fax: 02 233 42 36
E-mail: publicaties@werk.belgie.be Deze publicatie is ook raadpleegbaar op de website van de FOD:
www.werk.belgie.be
Cette publication peut être également obtenue en français.
De redactie van deze brochure werd afgesloten op 15 juni 2013
Productie: Algemene Directie Humanisering van de Arbeid Coördinatie: Directie van de communicatie
Wetenschappelijke supervisie: Alain Piette Omslag en lay-out: Sylvie Peeters Tekening: Serge Dehaes Druk: Boone-Roosens Verspreiding: Cel Publicaties Verantwoordelijke uitgever:
FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
M/V
Met de termen «werknemer» en «werkgever», wordt in deze bro-chure verwezen naar personen van beide geslachten.
PROMOTOR VAN HET PROJECT
FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Algemene Directie Humanisering van de Arbeid Ernest Blerotstraat 1 – 1070 Brussel
Het Europees Sociaal Fonds investeert in uw toekomst
© FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
Alle rechten voorbehouden voor alle landen. Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of enige wijze, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van de Directie van de communicatie van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Indien de verveelvoudiging van teksten uit deze brochure echter gebeurt voor informatieve of pedagogische en strikt niet-commerciële doeleinden is dit toegestaan met bronvermelding en, in voorkomend geval, met vermelding van de auteurs van de brochure.
3
Handleiding
1. Informatie door de directie over de nagestreefde doelstellingen en de afspraak rekening
te houden met de resultaten van de vergaderingen en de uitgevoerde studies.
2. Akkoord van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk.
3. Afbakenen van een kleine groep werkposten die samen een “arbeidssituatie” vormen.
4. Aanduiden van een coördinator door de directie met akkoord van de werknemers.
5. Voorbereiding van de coördinator: hij past de methode eventueel aan de te onderzoeken
arbeidssituatie aan door termen te veranderen, door bepaalde overbodige aspecten weg
te laten of te wijzigen of door bijkomende aspecten toe te voegen.
6. Samenstelling van een werkgroep die enerzijds bestaat uit “sleutelwerknemers” van de te
onderzoeken arbeidssituatie, aangeduid door hun collega’s en hun vertegenwoordigers, en
anderzijds uit werknemers van de technische omkadering, aangeduid door de directie. De
werkgroep bestaat minstens uit 1 man en 1 vrouw indien het een gemengde groep betreft.
7. Het document “Uitnodiging” wordt aan de leden van de werkgroep overhandigd om hen
te informeren over de doelstellingen van de Déparis-vergadering en om hun taak toe te
lichten.
8. Vergadering van de werkgroep in een rustig lokaal dicht bij de werkposten.
9. Duidelijke toelichting door de coördinator over het doel van de vergadering en de te
volgen procedure.
10. Doorlopen van elke rubriek aan de hand van de te bespreken punten, zonder te lang stil
te staan bij het zoeken naar een score, maar wel door te concentreren op:
• Wat er kan worden gedaan om de situatie te verbeteren, door wie en wanneer
• De aspecten waarvoor een beroep gedaan moet worden op een preventieadviseur
11. Na de vergadering maakt de coördinator een synthese met vermelding van:
• De lijst van de meer in detail te bestuderen punten en hun prioriteit
• De lijst van geplande oplossingen met bepaling van wie wat doet en wanneer
• De besproken rubrieken met gedetailleerde informatie over de resultaten van de
ver-gadering
12. Voorstellen van de resultaten, herzieningen, toevoegingen ... aan de deelnemers.
13. Afronden van de synthese.
14. Voorstellen van de synthese aan de directie en aan de overlegorganen.
15. Vervolg van de studie voor de niet-opgeloste problemen, domein per domein, door
ge-bruik te maken van de methodes van niveau 2, Observatie, van de SOBANE-strategie.
.
Onderstaande tekst kan helpen om het doel van de
vergade-ring te verduidelijken.
“In de loop van de vergadering worden alle aspecten overlopen die het werk al of niet
gemak-kelijker, doeltreffender en aangenamer kunnen maken. Het betreft zowel technische als
organi-satorische aspecten als zaken die te maken hebben met arbeidsverhoudingen.
De doelstelling is niet te weten of het werk gemakkelijk of aangenaam is voor 20%, 50% of
100%. Het is wel de bedoeling om te achterhalen wat men concreet, onmiddellijk, binnen 3
maanden en op langere termijn kan ondernemen om het werk aangenamer en efficiënter te
maken. Het kan gaan over technische aanpassingen en nieuwe arbeidstechnieken maar ook
over een betere communicatie, een reorganisatie van uurroosters of over specifieke
opleidin-gen.
Voor sommige aspecten zou men moeten kunnen zeggen wat er dient te veranderen en hoe
dit concreet dient te gebeuren. Voor andere aspecten zullen bijkomende studies moeten
wor-den uitgevoerd.
De directie engageert zich ertoe een actieplan op te stellen met als doel zo goed mogelijk
gevolg te geven aan hetgeen besproken zal worden.”
4
1. WERKZ
ONES
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
W
erkzones
• Gemid delde grootte en niemand is afgezonder
d
•
Voldoende ruimte r
ond de w
erkposten v
oor de doorgang van personen en pr
oducten
Mur
en,
deur
en ...
• Duurzaam materiaal, glad, afwasbaar , water dicht, bestand tegen v er rottingVloer
en,
tra
ppen ...
• In g oede staat,met een lichte hellingsgraad (1,5%),
ste
vig,
antisliplaag
•
Bekleding bestand tegen schokk
en, vallende messen ... • Gecontr oleer d, onmid dellijk hersteld, r egelmatig v ernieuwd • Efficiënt waterafv oersysteem:
geen stilstaand water
- Voldoende sif ons, afger onde plinttegels - W ater dichte v oegen,
bestand tegen stralen poets
water
Doorgangs
w
egen
(v oor personen en v oer tuigen) • Voldoende br eed, duidelijk afgebakend met lijnen
• Niet belemmer d door v oorw erpen, dozen, zakk en, buizen ... • Niet belemmer d door bakk en, hangbakk en en karkassen
Snijtaf
els
• Goed geplaatst • Aangepast (afmetingen ...), stabiel, in g oede staat • Duurzaam, vlak, glad materiaal, afwasbaar , water dicht, bestand tegen v er rotting - Gecontr oleer d, onmid dellijk hersteld en r egelmatig v er vangen • In de hoogte v erstelbaar - Of op een g oede gemid delde hoogte , met v oldoende gr ote r oosters voor kleine slagers
Toegangs
w
egen tot de w
erkzones
• Gemakk elijk, r echtstr eeks toegank elijk en v oldoende br eed ( > 80 cm)Interne opslag:
pr oducten, bakjes … •Beperkt tot het minim
um
•
Goed gelegen,
dicht bij de betr
okk en w erkzones
Hindernissen:
voldoende or de en netheid • Voldoende en gemakk elijk toegank elijk e opslagruimten • Ongebruikte v oorw erpen w or den v erwijder dPersoneelsv
oorzieningen
• Douches, toiletten, v estiair es, r efters … • Voldoende gr oot, comf or tabel en g oed uitgerustLa
vabo’
s
• Voldoende , g oed gelegen • Goed uitgerust: neutrale zeep , pa pier en w egw erpdoekjesNooduitgangen
• Vrij en g oed zichtbaar •Met de juiste pictogrammen aangeduid
•
Noodv
erlichting
Meer in detail te bestuder
en aspecten
5
2. OR
GANIS
ATIE V
AN HE
T WERK
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Organisatie van het w
erk
• Duidelijk en toer eik end, duidelijk e w erkinstructies • Laat toe om v eilig te w erk en •Goede planning in tijd en ruimte
• W erkpr ocedur es: duidelijk en gek end • Beperkte arbeidsduur en r
egelmatig pauzes om op te warmen
W
erk
omstandigheden
• Plaatsen, ger eedscha p, materiaal, v oor raden, on voorziene omstandigheden, externe opdrachten, tijd ... •Laten toe om de normale w
erkpr
ocedur
es toe te passen en kwaliteits
w erk uit te v oer en
Be
voor
rading van de w
erkposten
• Buff er voor raad is niet te groot en niet te klein
Onafhank
elijkheid van de naburige w
erkposten
• Niet te gr oot, niet te kleinInteractie en comm
unicatie
tussen w erknemers van v erschillende werkposten tijdens het w
erk: gemakk elijk en aangenaam
Comm
unicatiemid
delen
• Stem, telef oon, parlof oon ... gepast en aangenaamMeer in detail te bestuder
en aspecten
6
3. K
OEL
CELLEN
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Ruimte
• Kan altijd van binnenuit w
or
den geopend,
zelfs als de deur op slot is of van buitenaf geblokk
eer
d is
•
Permanente v
ermelding van de temperatuur buiten en binnen
•
Luchtsnelheid beperkt tot 1 m/s
•
Noodv
erlichting
•
Geen ophoping van ijs of rijm
Uitrusting
• Uitrusting hanteerbaar met handschoenen of wanten • Metalen handvatten en stangen bekleed met thermisch isolatiemateriaalPBM
• Er wor
dt beschermende kleding gedragen ongeacht de duur van het v
erblijf in de k
oelcel bij een temperatuur van
< 4°C
•
Er w
or
den handschoenen gedragen bij een temperatuur van < 10°C
• W arme drank en beschikbaar • Hydrater ende crème v
oor lippen en gezicht om klo
ven te v
ermijden
•
Geen contact van de naakte huid met v
oorw
erpen met een temperatuur van < 7°C
, v
ooral geen metalen,
ijs en
heel vluchtige vloeistoff
en
Comm
unicatiemid
delen naar buiten toe
•
Bij onpasselijkheid,
pr
oblemen ...
Meer in detail te bestuder
en aspecten
7
4. MA
TERIAAL
, MA
CHINES EN HANDGEREEDSCHAP
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Machines
• CE-mark ering • Noodstopsysteem (drukknoppen, kabels ...) • Bescherming tegen on verwachte opstar t •Bescherming van de risicozones (lemmeten,
cilinders ...): ka ppen, r oosters ... • Bescherming van be w
egende delen door vaste of v
erplaatsbar e be veiligingen • Regelmatig pr ev
entief technisch onderhoud door gekwalificeer
d personeel • Lemmeten en v er vangstukk en onmid dellijk beschikbaar •
Goed geplaatste machines:
toegang, hoogte , stabiliteit, ruimte , hindernis • Vaste , gek
ende en nageleefde gebruikspr
ocedur
es:
•
Permanent gebruik van de v
eiligheidsmid
delen
•
Cor
recte montage v
oor elk gebruik
• Voor de r einiging: uitschak elen, demonter en, r einigen, ontsmetten ... • Bij incidenten
Messen
• Volledig assortiment van kwaliteitsv
olle messen aangepast aan de tak
en • Houders, v ormen, r ondingen, lengtes, br eedtes ... • Comf or tabele handvatten, g oede grip (v orm, dikte , ge wicht) • Altijd gecontr oleer d, g
oed geslepen en gescherpt:
slijpstenen beschikbaar
•
Niet-gebruikte messen en slijpstenen opgeborgen in messenblokk
en, r ekk en of laden • Def ecte messen w or den onmid dellijk v erwijder d en v er vangen •
Gebruik van aangepaste handschoenen v
oor specifiek
e tak
en
•
Uitsluitend gebruikt om te snijden
•
Ander
e tak
en w
or
den niet uitge
voer
d met een mes in de hand
Materiaal:
bakk
en
...
•
Voldoende en aangepast aan de uit te v
oer
en taak
•
In g
oede staat en r
egelmatig technisch onderhoud
• Verwijder d in ge val van pr oblemen (beschadigde k oor den, barsten, algemene slijtage ...) • Ger einigd en geor dend v
olgens de noden op gemakk
elijk ber
eikbar
e plaatsen r
ond de w
erkposten
Vormen en afmetingen
• Gemakkelijk en v
eilig vast te houden en te hanter
en zonder handen of armen te belasten
•
Rechte of gebogen handvatten,
te lang of te k or t, te dik of te dun, te ruw of te glad • Geen onder
delen die kunnen kw
etsen,
niet te zwaar
; geen trillingen
•
Aangepast aan linkshandigen
Opleiding van de w
erknemers
•
Ov
er het v
eilige en efficiënte gebruik van het materiaal en de machines
•
Ov
er het gebruik van de messen:
• K euze , hantering, snijrichting, w erkpositie ... • Scherpen, slijpen • Ov er de r
einiging van de machines:
demonter
en,
monter
en
Meer in detail te bestuder
en aspecten
8
5. BEDIENINGSMIDDELEN EN SIGNALEN
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Signalen
(schermen, lampen ...)en bedieningsmid
delen
• Drukknoppen, hendels, pedalen ... in g oede staatPlaatsing
• Dicht bij en tegenover de w
erknemer
, niet te hoog,
niet te laag
•
Goed gerangschikt op het bedieningspaneel (aantal en kleur
en van de drukknoppen, lampen ...) • Noodstopsystemen gemakk elijk ber eikbaar
K
enmerk
en
• Respecter en van de ster eotypes:mobiele wijzer van links naar r
echts,
gr
oen = aanzetten … r
ood = uitzetten,
richting van de bediening …
• Aangepast geluidsniv eau of lichtintensiteit • Gr ootte: v
orm en afmetingen (drukknoppen,
contr
olelampen ...)
Meer in detail te bestuder
en aspecten
9
6. HY
GIËNE
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Volledige nale
ving van de HA
CCP-r
egels
Reiniging en ontsmetting
• Dagelijks van de werk
opper
vlakk
en,
machines,
toestellen en het handger
eedscha
p
•
Regelmatig van de vloer
en, m ur en, plaf onds, afzuigka ppen,
filters van het v
entilatiesysteem • Vaste , gek ende , ge waar deer de en ge volgde pr ocedur es •
Aangepast systeem om de messen,
bakk en ... snel te r einigen en te ontsmetten in ge val van pr oblemen (abces ...) •
Reiniging en ontsmetting van de messenblokk
en, r ekk en of laden • Systeem v
oorzien op de vloer om afval
water af te v
oer
en
•
Bestrijding van schimmels en bacteriën
• Onmid dellijk e r einiging van op de gr ond ge vallen pr oducten of afval, v ooral bloed, v et ... •
Altijd door de laarzenbak gaan,
zelfs in noodge vallen • Afval- en poets water v erwijder d v olgens de r eglementair e normen
Personeel
• Persoonlijk e h ygiëne (har en, baar den, nagels, juw elen, w onden ...) • Handen grondig wassen na elk vr
eemd contact (wc , v oorw erp , zakdoek …) •
Dragen van schone kleding,
ka pje … • Bij w onden • Onmid dellijk schoonmak en en ontsmetten • Elk e w
onde beschermen met een water
dicht v
erband
•
Handschoenen bij w
onden aan de handen
•
Van de w
erkvloer v
erwijder
en bij medisch advies (besmettelijk
e ziektes, diar ree , huidziektes ...) • Opleiding o ver de h ygiëner egels
Ongedier
te
•Systematische bestrijding van knaagdier
en,
insecten,
dier
en …
Meer in detail te bestuder
en aspecten
10
7. ARBEIDSONGEV
ALLEN
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
W
erkkleding en persoonlijk
e beschermingsmid
delen (PBM)
• Aangepast, beschikbaar , gebruikt: hinder , comf or t, aangepaste maten: • Goed onderhouden,juist opgeborgen wanneer niet gebruikt …
•
Aangepaste handschoenen tegen snijw
onden w
or
den gebruikt (maliënk
older…) • Beschermingska ppen v oor de onderarmen • Veiligheidsschoenen (antislip , v erste vigde tippen) • Aangepaste en cor
rect gebruikte schor
ten of o verg ooiers (maliënk older…)
Vallen,
struik
elen:
staat van de vloer
, or de , netheid …
Vallende of w
egspringende v
oorw
erpen
•Veiligheid van de handelingen,
opberging van de hulpmid
delen en het materiaal …
•
Veilig opbergen in de hoogte
Mechanische risico’
s:
• Botsing, aandrijving, v erplettering, vastklemming, sneden …Pr
ocedur
es in ge
val van nood
•
Duidelijk,
gek
end en toegepast
•
Lijst van noodn
ummers
Arbeidsonge
vallenanal
yses
• Systematisch, v olledig, bruikbaarEHBO:
lichte snijw onden of ander e w onden • EHBO-lokalen, hulpv erleners ... • Complete en aangepaste v erband dozen (arbeidsgeneesheer) •Goed gelegen en aangepast
Meer in detail te bestuder
en aspecten
11
8. ELEKTRISCHE RISIC
O’
S EN BRANDGEV
AAR
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Elektrische risico’
s
Algemene elektrische installatie
• Differ entieelschak elaars, zek eringen, aar ding, signalisatie , bescherming
Materiaal en uitrusting:
• Draden,kabels, v erlengstukk en, aar dgeleiding ... • Aansluitingen, aar ding, onderhoud, isolatie , batterijen ... • Aansluiting en r
egelmatig onderhoud door een gekwalificeer
d elektricien • Vochtigheidsisolatie
Risico’
s te wijten aan de g
asinstallatie
• Ontstekingsbr on bevindt zich aan buitenzijde (aar
dgas of gasflessen)
•
Be
veiliging tegen gaslekk
en
•
Bescherming van de leidingen tegen machinale schade
•
Onderhoud en contr
ole door een be
voegd persoon
Brandg
evaar en e
xplosies
Ontstekingsbr
onnen
• Naakte vlam, warmtebr onnen of br onnen die v onken doen ontstaan (statische elektriciteit ...),
signalisatie
Bestrijdingsmid
delen
•
Detectie en automatische blussing,
haspels,
brandkranen,
signalisatie
•
Voldoende en g
oed geplaatste brandblusa
pparaten
Compar
timentering van lokalen,
tra
ppen
• Technische k ok ers, brandw er ende deur en (staat, belemmering), dichtmaken van openingen (kabels,
leidingen …) …
Interne inter
ventieploeg:
opgeleid, beschikbaarRichtlijnen in ge
val van brand
• Evacuatieplannen, alarmmelding, waarschuwingssignaal, e vacuatie w egen en nooduitgangen, v erzamelpunten, brand -oef eningen …
Signalisatie
• Opslagplaatsen, bestrijdingsmid delen, nooduitgangen, plattegr ond per v er dieping ...Meer in detail te bestuder
en aspecten
12
9. WERKHOUDINGENTe bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
W
erkhoudingen:
comf or tabel • Rechte rug:niet gebogen of gedraaid
• Hoofd r echt: niet gebogen, gestr ekt of gedraaid • Ontspannen schouders: niet opgetr okk en •
Armen langs het lichaam:
niet gespr
eid of opgehe
ven
•
Normale positie van de handen:
niet gebogen of gestr
ekt • Beide v oeten op de gr ond of op een v oetsteun • Zo niet kniebeschermers, schuimrubber en kussens ... beschikbaar • Ongunstige houdingen w or den niet fr
equent of langdurig aangenomen
W
erkhoogtes:
taf
els,
machines …kunnen in deze ideale positie geplaatst w
or den
Zittend of staand/zittend w
erk
• Bij v oork eur • Degelijk e, stabiele en comf or tabele stoelen • Steun voor de onderarmen op het w
erk
opper
vlak v
oor bepaalde tak
en
•
Voldoende vrije beenruimte onder het w
erk opper vlak
Staand w
erk
•Geen hinder bij het be
w egen • Comf or tabele steun v
oor de dijen en/of armen op opper
vlakk en, ingesteld op g oede hoogte
Hulpmid
delen
• Tra pjes … beschikbaar v oor w erk en in de hoogte • Stabiel, ste vig, gemakk elijk en v eilig te gebruik en (vallen)Meer in detail te bestuder
en aspecten
13
10. KRA
CHTINSP
ANNINGEN EN GOEDERENBEHANDELING
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Be
w
egingen en krachtinspanningen
•Niet bruusk of zwaar
• Zonder snelle of r epetitie ve v erplaatsingen • Aangepaste w erktechniek en (spuitzakk en …)
Inspanningen van de handen en de vingers
• Matig,geen v
er
draaiing van de polsen
•
Nooit slagbe
w
egingen met de handpalm
• Geen o ver dr ev en drukkrachten
Lasten en opslagruimtes
• Niet te zware karkassen en kwar tier en v oor man uele behandeling • Licht en uitgebalanceer d • Comf or
tabel vast te grijpen:
g
oede handvatten,
geen snijdende randen,
niet glad,
niet te warm of te k
oud …
•
Op de juiste hoogte:
vastnemen en neerleggen op riemhoogte
•
Geen v
er
draaiing of buiging van de r
omp • Enk el gedragen o ver k or te afstanden
Mechanische hulpmid
delen:
aangepast •Mechanisch systeem om karkassen en kwar
tier
en op te hangen
•
Netw
erk van rails of specifiek
e wagentjes om karkassen en kwar
tier en te v erplaatsen • W agentjes om te duw en in plaats van te tr ekk en v oor zwar e of onstabiele lasten • Gemakk elijk te v erplaatsen (handvatten,
wielen) op een vlakk
e ondergr ond • Drijfriemen, transpor tbanden … v oor fr equente transpor ten • Goede kwaliteit, g oed geplaatst, een
voudig en snel in gebruik
Opleiding:
opleiding g oeder enhantering, aangepast aan de w erkpostVermoeidheid aan het einde van de w
erkdag:
aan
vaar
dbaar
Meer in detail te bestuder
en aspecten
14
11. VERLICHTING
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Verlichting van de lokalen en het uit te v
oer
en w
erk
•
Voldoende om details waar te nemen,
maar ook niet te o
ver vloedig
Geen schaduwin
val
Geen w
eerkaatsing of v
erblinding
• Op de taf els,op metalen of glazen opper
vlakk
en ...
•
Vooral door de zon of door dir
ect in lichtbr onnen te kijk en • Ramen met g or dijnen of zonne w ering
Homogene v
erlichting
• Van werkzones en doorgangen (tra
ppen …)
Zicht naar buiten:
natuurlijk e v erlichting door pr oper e ramen
Verlichtingsarmatur
en
• Pr oper , r egelmatig ger einigd • Defecte lampen of buizen w
or
den zo snel mogelijk v
er
vangen
Meer in detail te bestuder
en aspecten
15
12. THERMISCHE O
M
GEVINGSF
A
CT
OREN, LA
W
AAI EN TRILLINGEN
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Temperatuur
• Nale ving van de HA CCP-temperatuurgr enzen in o ver eenstemming met de pr oductenVochtigheid:
niet te dr
oog,
niet te v
ochtig
Geen tocht:
door ramen en deur
en
K
oude-,
warmte- of v
ochtigheidsbr
onnen
• W ater , stoom,warmte van de machines,
zon …
•
Aangezogen aan de br
on en naar buiten afge
voer d
W
erkkleding
• Aangepaste en comf or tabele schor tDrank
en:
beschikbaar bij te k oud of te warm w eerDe mogelijkheid om een gespr
ek te v
oer
en:
op minstens 1 m afstandPBM:
oor
dopjes,
helm … beschikbaar en gebruikt indien nodig
Machines of installaties
• Niet te lawaaierig
•
Niet te zwaar en trilvrij
• Goed onderhouden, ingeka pseld
Ligging van de w
erkposten
• Zo v er mogelijk v erwijder d van geluidsbr onnenComm
unicatiemid
delen
• Houden r ekening met het omge
vingsla
waai
Meer in detail te bestuder
en aspecten
16
13. L
UCHTHY
GIËNE
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Risico’
s:
giftige , bijtende , ontvlambar e, biologische pr oducten • Beschikbar e documentatie o ver de risico’ sEtik
ettering:
aangepaste en g oed geëtik etteer de r ecipiëntenVoor
raden
•Beperkt tot het strikte minim
um
•
In aangepaste
, geïsoleer
de en aangeduide ruimtes - kasten,
v er w eg van v oedingsmid delen, op slot
Pr
ocedur
es:
duidelijk en ger especteer d • Voor gebruik: duidelijk en ger especteer d (mengsels, doseringen) •Bij incidenten (omvallen,
spatten ...)
Opleiding
• Ov er de gebruikspr ocedur es • Ov er de ademhalings- en huidrisico’ sVentilatie
• Voldoende luchtver
versing en ontv
ochtiging
•
Algemene v
entilatie van de lokalen met frisse lucht,
aangenaam om in te ademen,
r
eukloos en gefilter
d (stof)
Afval
• Op een gecontroleer de manier gesor teer d en v erwijder d v
olgens een gek
ende pr ocedur e • In v oldoende , aangepaste en g oed geplaatste r
ecipiënten (afvalemmers) die kunnen geopend w
or
den met de v
oet
Signalisatie
• Aangepast en gerespecteer
d
Personeel met een v
erhoogd risico:
v
rouw en, zwanger e vr ouw en of vr ouw en die borstv oeding ge ven ... gezondheidstoezichtVaccinaties
in or deMeer in detail te bestuder
en aspecten
17
14. A
UT
ONO
MIE EN INDIVIDUELE VERANTW
OORDELIJKHEDEN
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Opdrachten en v
erwachtingen:
goed gedefinieer d en geen tegenstrijdighedenGraad van eigen initiatie
ven
•
Ieder
een kan zijn w
erkwijze aanpassen zonder het w
erk van de gr
oep te v
erstor
en
Autonomie
• Iedereen kan zijn w
erkpost v
erlaten en een k
or
te pauze nemen (toilet,
drink
en) zonder het w
erk te v
erstor
en
Vrijheid van comm
unicatie
•
Ieder
een kan contact opnemen met de interne (onderhoud,
aank
oop
, kwaliteit …) of externe diensten indien hij
dit nodig acht
Aandachtsniv
eau:
mid delmatig, afhank elijk van •De ernst van de te nemen acties
• De on voorziene aar d van de gebeur tenissen
Beslissingen
• Aantal k euzes is beperkt • Er is inf ormatie beschikbaar •Zijn niet te moeilijk om te nemen
• De v er eiste r eactiesnelheid is normaal
Verantw
oor
delijkheden
• Ieder een k ent zijn v erantw oor delijkheden en aan vaar dt die • Niet te zwaar , niet te lichtFouten
• Ieder een cor rigeer t zelf zijn e ventuele f outenMeer in detail te bestuder
en aspecten
18
15. INHOUD V
AN HE
T WERK
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
W
erkinter
esse:
boeiend en afwisselend • Voorber eidende tak en, kwaliteitscontr ole , herstelling, onderhoud ...Bekwaamheden
• Ieders w erk is in o vereenstemming met zijn functie en pr
of
essionele bekwaamheid
•
Ieder
een heeft de mogelijkheid om zijn bekwaamheden te ben
utten en te ontwikk elen
Inf
ormatie en opleiding:
• Voor ieder een (jonge , tijdelijk e, ouder e w erknemers) •Voldoende tijd om te ler
en: aangepast peterscha psysteem • Specifiek v oor ieders w erk • Ov er de w erkpr ocedur es en de risico’ s • Ov
er het gebruik van de machines en messen:
handleidingen, risico’ s, beschermingen • Ov er de PBM en gebruiksomstandigheden • Bij aanw er
ving en periodiek herhaald
Meer in detail te bestuder
en aspecten
19
16. TIJDSDRUK
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Uur
roosters en w
erkschema
• Voldoende op v oorhand bek end • Laten toe de w erkdag te organiser en zoals ge w enst •Flexibel binnen afgelijnde marges
W
erkritme:
niet abnormaal • Vastgelegde pr ocedur e om werkachterstand snel in te halen
Autonomie van de gr
oep:
men organiseer t zelf • Uur roosters en vakanties • Verdeling van de tak
en, pauzes, r otaties • W egw erk en van de w erkachterstand • Ov erur en • Noodsituaties •
Dal- en piekmomenten (deeltijdse te
w
erkstelling …)
•
Aan
vullend extra w
erk of last min
ute
Onderbr
ekingen tijdens het w
erk
• W einig on voorziene omstandighedenPauzes
• Fr equent en k or t • Georganiseer d naargelang w erkbelasting, ingespannen houdingen, r epetitief karakter , mentale inspanning • Goed verwarmd pauzelokaal met warme drank
en
Meer in detail te bestuder
en aspecten
20
17. ARBEIDS
VERHOUDINGEN TUS
SEN WERKNEMERS EN HIËRAR
CHISCHE LIJN
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Comm
unicatie tijdens het w
erk
• Steeds mogelijk, zo w el o ver werk- als niet w
erkgebonden onderw
erpen
•
De organisatie van het w
erk en de w
erkruimtes laten toe om elkaar te zien
Ver
deling van het w
erk:
eerlijk v er deeld binnen de gr oep • Ieder een w eet precies wat zijn w
erk en r
ol is
Onderlinge hulp van de w
erknemers
voor w erkgebonden pr oblemenOv
erleg op het w
erk:
regelmatig •Tussen het personeel,
de diensten en de hiërar chische lijn • Om het w erk te bepalen, te plannen en te v er delen • Om pr oblemen op te lossen
Hiërar
chische lijn:
gek end, ge waar deer d en ger especteer dSamenw
erking met de hiërar
chische lijn
• Goede v erstandhouding, v er tr ouw en, samenw erking en g oede sf eer • Geen gespannen r elaties of belangenconflicten … • Ondersteuning bij w erkpr oblemen of persoonlijk e moeilijkheden • Delegaties …Adviezen en kritiek
en van de w
erknemers
• Aangemoedigd, gehoor d en v oldoende in r ek ening genomen • Pr oblemen w or den gemeldEvaluaties
• Ieder een weet hoe zijn w
erk geëvalueer d w or dt • W
anneer en hoe hij gecontr
oleer d w or dt • Hij k
ent de criteria en de consequenties
• Ieder een w or dt geïnf ormeer d o ver de r
esultaten van zijn e
valuatie • Ieders w erk w or dt v oldoende gea ppr ecieer d
Meer in detail te bestuder
en aspecten
21
18. PS
YCHOSOCIALE O
M
GEVING
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Pr
omoties:
mogelijk • Volgens objectie ve en duidelijk e criteria •Door ieder gek
end en g oedgek eur d • Op basis van e valuaties en naargelang de pr estaties
Discriminatie:
geen enk
ele
•Niet op basis van leeftijd,
geslacht of herk
omst
•
Niet bij de aanw
er ving, niet v oor pr omoties
Te
w
erkstelling
• Stabiel • Ver tr ouw en in de integriteit en de toekomst van het bedrijf
•
Pr
oblemen met v
er
vanging van afw
ezige of tijdelijk e w erknemers w or den g oed opgelost
Lonen
• In o vereenstemming met de competenties en het gele
ver de w erk
Ondernemingsraad en het CPBW:
toer eik endPsychosociale pr
oblemen
• Onte vr edenheid, str ess, pesterijen, persoonlijk e pr oblemen ... • Opvangstructur en en -pr ocedur es bestaan en w or den gebruikt • Er w or dt inf ormatie gege ven • Er w or den pr ev entie ve maatr egelen genomenW
erksf
eer
•Laat een persoonlijk
e en pr of essionele ontwikk eling toe • Is v er
enigbaar met een normaal privéle
ven (familie ...)
•
De w
erknemers zijn globaal te
vr
eden
Meer in detail te bestuder
en aspecten
22
EINDSYNTHESE:
Breng hier de algemene beoordeling van de rubrieken aan,
Door het vakje
groen J
, geel
K
of
rood L
te kleuren.
Arbeidssituatie
1. Werkzones
J
K
L
2. Organisatie van het werk
J
K
L
3. Koelcellen
J
K
L
4. Materiaal, machines, handgereedschap
J
K
L
5. Bedieningsmiddelen en signalen
J
K
L
6. Hygiëne
J
K
L
7. Arbeidsongevallen
J
K
L
8. Elektrische risico’s en brandgevaar
J
K
L
9. Werkhoudingen
J
K
L
10. Krachtinspanningen en goederenbehandeling
J
K
L
11. Verlichting
J
K
L
12. Thermische omgevingsfactoren, lawaai en trillingen
J
K
L
13. Luchthygiëne
J
K
L
14. Autonomie en individuele verantwoordelijkheden
J
K
L
15. Inhoud van het werk
J
K
L
16. Tijdsdruk
J
K
L
17. Arbeidsverhoudingen tussen werknemers en hiërarchische lijn