De Educatieve tuin in Rheden

Een Educati

eve T

uin in Rheden

l

annie

d

e

l

ong-Bran

Om

ringd d

oor

de

bosse

n

van

d

e Oos

t-Veluwezo

om

li

gt, op

het landgoed Heuven

te

Rh

e­

d

en,

de educatieve tuin van

het NN, afde ling OOSI-

Velu

we­

zoo

m. De

ze

tuin wordt

o

nder­

h

ouden

d

oor

leden

v

an d

e af­

deling en is sinds

1

983 r

egel­

n

uuig o

pen

v

oo

r h

et

p

ubliek.

Eeniede

r

kan

daar

v

rij r

ond­

wa

ndelen

, even

tueet

me

l

ee

n

plaitegrond

en

beschrijvi ng,

tetwijl

er oo

k a

ltijd ge

legen­

heid

is

voo

r een

ro

ndleiding

me

l

ee

n aan

wezige g

ids.

Te­

vens

b

estaat

de mogelij

kheid

ee

n

afs

praak te maken vo

or

ee

n r

ondleiding

op een ge­

wens

t tijdstip.

Wat is er te zien?

Van o

ude, uit de tuin afk

omsti­

ge

b

akstenen

i

s

een muurtje

gec

reeerd d

at

zi

ch o

ntwikkelde

t

ot ee

n miniatuur kalk

steen­

l

andschapje

,

waar

hu

islook

,

rnuurp

eper, s

teenanjer

e

n

an

de­

re r

otsplanten

gedij

en. M

uizen

v

inden hier een geliefd pl

ekje

,

eve

nals hagedissen

.

In een berm groeien all

eriei

g

rassoorten en diverse and

ere p

lanten,

h

etgeen

jaarlijks een blo

emenpracht

opleve rt.

Ee

n vlinderhoek i

s

aan

gelegd o

p

ee

n

l

ekker w

arm pl

ekje

waar v

eel

n

ectar­

p

lanten

s

taan

,

maar

oo

k

an

dere

,

d

e

waar

dplanten

,

w

aar

v

linder

s

hun e

itjes

o

p kunn

en

af

zetten.

Ee

n graanakker m

et o

ude

grane

n,

waar eve

neens plant

en al

s

k

laproos

,

r

oggelelie,

bolderik

, s

piegelklokje

e

n

ko

renbloem groeien en bl

oeien

.

Op

ee

n ander perceel groeit b

ehalve

b

oek­

w

eit

ook nog boerentabak, lu

zernekla­

ve

r en vias

.

D

oor

h

et

kappen van tw

ee

m

achtige

be

uken i

s

d

e

hosrand e

en o

pen

gebied

- - 2

F OIO: Jannie de Jong-Bron

g

eworden. De typi

sche bos

planten

zo

­

al

s

lelietje-van-dalen ,

d

alkruid e

n

salo­

m

onszegel,

verdwijn

en

n

aar de

r

and e

n

m

aken

plaa

ts voo

r zoomplant

en

.

Voo

rts

is e

r

een

vogelb

osje met bes­

d

ragende

s

truiken

,

een c

omposthoek

e

n

z

ijn

e

r bij

en

in

ee

n

g

lazen b

ijen­

kast

.

Z

ij vo

rmen

op zichzelf a

l

een

zee

r

i

nteressante

en boeiende

l

eefge­

m

eenschap. V

erschillende

d

rachtplan­

te

n in de directe

o

mgeving

zo

rgen

o

.a.

voo

r h

et

voeds

el va

n d

e b

ij

e

n

(

nectar

e

n

s

tuifrneel). Naast d

e bije

nkast i

s ee

n

s

tukje griend aangel

egd o

m

te

d

emon

­

s

treren hoe wilgent

enen voor de ma

n­

d

enrnakerii

worden

ge

teeld

.

I

n

de

n

at­

te hoek

g

roeien

voc

htminnende

p

lan-ten

, zoa

ls

veenp

luis

,

veen

mos,

gevlekt

e orc

his,

gagel,

r

ijsbes

en beenbr

eek.

Wie geinter

esseerd is i

n

d

e bi

o­

logische

g

roenteteelt

ka

n zijn

hart ophal

en

in d

e

m

oestuin

.

Er

wo

rdt

gewe

rkt

vo

lgens

de

m

ethode Ge

rtrud Fr

anck

.

B

ij­

zo

nderheden

over

d

eze

rn

anier

v

an

w

issel-

e

n

co

rnbinatieteelt

zijn t

er

pl

ekke (oo

k

op sc

hrift)

v

erkrijgbaar.

In

d

e

kruid

en­

tuin gr

oeien ve

le

ge

urende

keukenkruid

en.

I

n

d

e me

dici­

nale hoek

s

taan pl

anten die als

huismiddel gebruik

t wer

den

e

n

worden en and

ere

di

e

di

enen

als grond

stof

v

oor ge

neesmid­

del

en.

In d

e

h

outwal zij

n

s

tinzenplan­

ten t

e v

inden.

E

r

g

roeit

o

.a

.

da

slook

,

ho

lwortel

,

vinge

r­

h

elm

bl

oern,

s

l

e

ut

e

lbl

oe

m,

ge­

vlek tearonskelk, heggenrank

e

n b

itterzoet. Va

n

ee

n

oude si­

l

o,

'put'

ge

naamd,

i

s

ee

n

vijve

r

gem

aakt.

Hi

erin kome

n l

arven

van libell

en en

h

aften voo

r.

Verder zijn

e

r in

de voorzorne

r

volop kikk

ervisjes en sa

laman­

ders

.

Zelfs de rin

gslang

w

eet de

put t

e

v

inden. Om de put

s

taan v

erfplanten,

zo

als wede, b

oerenwormkruid, mee­

kr

ap, osse

ntong

e

n

ve

rfkamille

.

Deze

geven p

rachtige

s

ubtiele

k

leuren

aan

wol.

B

ij

d

e

b

euk is ee

n vijv

er waari

n

z

ich

ee

n bi

otoop o

nrwikkeld h

eeft me

t

oe

­

ve

rplanten,

zoa

ls

ge

le l

is

,

kalmoes e

n

g

rote li

sdodde.

In n

et wate

r

ko

men

o

.a.

s

tekelbaarsjes

voo

r

e

n

o

p h

et wa

ter

be­

w

egen schaats

enrijders e

n

sc

hrijver­

ti

es.

Achter de vijv

er

i

s ee

n slan

gen­

broedhoop en naast

ee

n

geka

pte

be

uk.

waarop alleriei zwamm

en g

roeien

.

s

taat een broedruiter w

aar

v

ogels i

n

k

unnen nestelen

.

....

~

:z

,

1 /

'

,,'=' ;

N

~

_o

_% lj/l'l. 2 ~ \ 1 ,

...,

~

i 1UYl:

zrn

~

14

KEUI(E!>J­ KrlV\IOEN un~i IVA L- 15

;tl

~ 'i\ ( ::> z, c;>

•

I

--....

AKKE~

'T

\ '

-~

_:t

II

~O€5-

TUIN 4 3

Plattegrond Edu catieve Tuin IVN Oost-Veluwezoom

~

--

---

---Fa/a: me vr. J.A. Dokier

Oase herfst

20

0

I

Themadagen

Jaarlijks

organsieren

we

themadagen,

Zo luidd

e 8 a

pril j

.l.

het th

erna

"Wilde

pl

anten,

z

o g

ezaaid", 10junij

.1. "A

lles

wat

u will

weten

o

ver bijen

,

dracht-

en

waardplanten" (i.s.m.

Bijen

vereniging

Y

elp

en N

atuurm onumenten )

en

o

p 19

au

gustus

"

Poelen,

sprenge n,

bek

en e

n

vi

jvers

..

..

sc

hatkarners

va

n de natuur

".

Zadenverkoop en Wilde Plan­

tenmarkt

In de tuin zijn tijd

ens

de

o

peningsuren

zelfgeoogste

zad

en v

an de

meeste

v

an

onze plantensoorten Ie ko

op

.

Dit

jaar is

er ee

n

z

aaikalender

gedruk t

m

el

behulp waarvan

u all

es o

ver z

aai­

en aan de

weet kunt

komen.

O

p

11 augustus

j.1.

we

rd

er ee

n wild

e

plantenmarkt

geo

rganiseerd

waar meer

dan

7

00 s

oorten

in

de

tuin

o

pgekweek­

I

e

planlen Ie koop

w

erden aang

eboden.

Waar vindt U ons?

De educatieve tuin is te vinden achter het bezoekerscentrum Veluwezoom van Natuurmonu­ menten, Heuvenseweg 5a te Rheden. Vanaf de parkeerplaats aan de Schietbergseweg is de tuin te bereiken .

De educatieve tuin is goed bereikbaar per bus, IUn 43 Arnhem-Apeldoorn (halte Strijland] of treln. NS-station

Rheden. In beide gevallen is het ca. 15 minuten lopen vanaf de .

uitstapplaats.

Openingstijden

Van april

tim

september, op zon- en feestdagen van

14.00 -17.00 uur.

Bovendien ;s de tuin tUdens de regionale schoolvakanties en in de maanden juni, juli en tot 18 augustus dagelUI<s open, 001<

danvan 14.00 -17 .00 uur. Voor groepen kan de tuin ook op aanvraag worden opengesteld. Voor informatie en/of afspraken:

dhr. J. van Oriel, 026-4952775 of mevr. L. Teune, 0313-423046.

Een middag in de Educatieve Tuin

Het is de zaterdagvoor vaderdag, )6 juni. Deze middag heb il< 'dienst' inde ruin. Sinds 1juni is de ruin ell<e middag

geopendvoor bezoekers. Voorgaande jaren was datvanaf het beginvan de zomervakantie van descholen.Omdat

de tuin in juni zo mooi is hebben w e de middagopenstelling veranderd

Op deze dag is in Rheden het tradit ionele schaapscheerdersfeest ditmaal zander schapenalsgevolg vandeMKZ­

crisis. Ais ik

bU

de tuin kom, zie ik dat een deel van de schaapskudde in de boomgaard aan het grazen is. Vanuit ons

I<offiel<eetje heb ik er het zicht op.Er is een schaap,toevallig net zwarte schaapvande familie,die wei zin heeft in wat anders dan gras. Een schaap lust blijkbaar 001< w ei eens een groen blaadje, maar de takken hangen net iets te haag. Dit wordt een kwestie van samenwerken. Het zwarte schaap gaat op de achterpoten staan en legt de voorp oten op de rug van een vriendin, zo lul<t het makketjk, Daarna gaan ze samen naar een andere boom am op

dezelfde manier van de blaadjes te proeven.

Er voigt een flinke bui,de zaadhandel moet vanmiddagdan maar binnen blUven. Het ruikt heerlUk in de ruin als de bui voorb] is, de bloeiende vlier ruikje avera!. Vogels vliegen af en aan, er zUn heel wat nesten in de tuin. De insectenkomenweer tevoorschijn uit hun schuilplaats.In de put raal<teenhoornaar weI 40maal[echt geteld!) met zn acherfj f het wateroppe rvlal< aan.Dit zal wei een bedoelinghebben maar il< weet nietwelke. De bloeiende

baptisia en de gele gentiaan zUn echte blikvangers, de bloemen van het vingerhoedskruid vormen een 1<leurig decor op de achtergrond.

Deze middag zijn er niet echtveet bezoekersmaardemensendie er zUn hebben de tijd en genieten.Een jongstelis enthousiastover haast aile bloemen en planten.ze zoeken heelwat zakjes zadenbijeenvoo r hun tuin.

au

devijver staat een Duits gezelschap. Ze dragen 'outdoor-wear', rugzakken en verrekijkers. dat zijn I<enners-der-naruur zo te zien.De verrekjkers l<omen goed van pas want zo is de rings/angdie in de vijver zwemt heel goed tezien.Zestaan er w ei een paar uur op hun gemak te praten en te kijken.

Op zeker ogenblik loopt er aileen maar een l</eine jongen in de tuin. hij lijkt in gedachten verzonl<en. Op mijn vraag of hij het hier moo i vindt 1<U1<t hij verst rooid op. Ja, hij vindt het hier wei mooi. Ik vraag of hij niet naar het

schaapscheerdersfeestgaat. 'Nee, Ik ben niet uitgenodigd. Oat hindert niks, il< houd van rust want ik ben een dichter.· 'Dan kun je hier mooi inspiratie opdoen.' Ja. want morgen ishet vaderdag en onze

JUT

heeft er helemaal niet aan gedacht.' 'Maar jij in ieder geval wei, kun je nag mooi een gedicht rnaken!' 'Oat heb ik al klaar in mijn hoofd .' 'Mo et j e hetmaar gauwopschrijven,voor je hetvergeet.' :.la,thuisschrijf ik het op.'

Er komt een bezoekster met haast. ze vraagt of we oak een plattegrond van de tuin te koop hebben. Ze heeft een lapgrand die ze op dezelfde manierwitaanleggenals deze tuin. Plattegronden hebben we eigenlijk aileen am er

een rondwan defing mee te maken, maar vcoruit. we kopieren er wei een bij. Ze geeft er een te royaal bedrag voor, dat is niet nodig want we zijn

geen cornrnerciete onderneming.

Het teveel moeten we dan maar als gift beschou w en, vindt ze.

Tenslotte is er nag een oezoeker

bijzonder ge'i'nteresseerd in het houden van bijen. Jammer,

afgelopen zondag w as de themadag over bijen, die heeft hij gemist. Nu komt hij eens fangs op

een maandagochtend, dan is er

kans dat een van onze

bijenspecialisten aanwezig is. Een bekende van mi] I<omt langs, we maken nag even een praatje en dan is het al ruim na vjven als

tenslotte de vlag gestrel<en kan

w orden. De infoborden en de

-,...

..

:...

giftenpot worden binnengehaald,

Jannie de Jong-B ro n

is e

en

van d

e v

rijwilligsters

va

n de

Ed

ucatieve Tuin

va

n het IVN Oo

st-Veluwezoom

in Rheden.

Haar adres:

Oranje

weg 27 c

,

6

991

WG Rh

eden

,

t

el.

0

26-4954780

.

www

.iv

lloostveluwezoom

.

myweb

.

nl/edutuin.hunl