De Eemien molluskenfauna van Almere Hout, Flevoland

AFZETTINGEN WTKG 29_(4),2008 71

Foto

Han

Stoutjesdijk

De

molluskenfauna

Almere

Hout,

Flevoland

André Jansen*

De laatste keer dat ik het_spuitterreinbezochtwasop

zater-dag10 meivanditjaar.Erzijnopditmomentnog geenechte

bouwactiviteitenwaartenemen maarhetoppervlakvanhet

terrein is welaanhet veranderen. Het is raadzaamomniet al te_langtewachten alsmet_{daar nog iets wil ondernemen.}

De_{afgelopen jaren}ben ikeenaantal kerennaarAlmere Hout

gegaanom teverzamelenengruis meetenemen. Bij het

gruis uitpikkenwerden leukesoorten_gevonden zoals:

Gib-bulamagus, Circulusstriatus,Hyalavitrea,diverse

Rissoa-soortjes,Tornus_{subcarinatus,}Caecum_{glabrum, Epitonium}

turtonis, Vitreolina_philippi,Ebala_{nitidissima, Calyptraea}

chinensis, Ocenebraerinaceus,Haedropleura

septangula-ris,Acteon tornatilis(gave exemplaren!), Philine cf

aperta

(ffagm.), Cylichna cylindracea,tweekeverslaksoorten,

Stri-arcalactea,Donax_{variegatus (fragm.)}Gastrochaena dubia

ennatuurlijkook de accessorischeschelpstukjes vanBarnea

candidaenwat tedenkenvanenige parels.Een_uitgebreide

soortenlijst vindtu aanhet eindevandit verhaal.

Zes nieuwe soortenvoorde Eemfauna

Tot slot_zijvermeld dat de werkzaamhedeneenzestal nieu-wesoorten voor de Eemfaunavan de spuitterreinenvan

Nederland hebben_opgeleverd, te weten: Alvania carinata(Da Costa, 1778)

Crisilla semistriata(Montagu, 1808)

Modiolarca_{subpicta (Cantraine, 1835)} Thracia distortus_{(Montagu, 1803)} Thraciaconvexa(W. Wood, 1815)

Thracia villosiuscula_{(MacGillivray, 1827)}

Nieuwe soorten voor de Eemfauna

(4 van de 6)

Eind 2004 maakten HanStoutjesdijk enCorKamekamp

meldingvan eenveelbelovendspuitterreinaande

Kievits-wegteAlmere Hout.Zijontdekten_{tijdens regelmatige}

trip-jesoverdeOostvaardersdijk eenzandzuigerophet

IJssel-meer,die zandbakkenvolspoot metmateriaal dat vervol-gensnaar eenandere_zuigerwerd vervoerdom tenslotte middelseenpersleiding op deuiteindelijke plaatsvan

be-stemmingtekomen.

Het_spuitterreinis niet vlak. Vanaf de_toegangbijde

Kievits-wegtoteenpaarhonderdmeternaarrechts loopthet veld op.Die flauwehelling-in combinatiemet droge

weersom-standigheden- stelde_mij instaatommet behulp vanhark,

stoffer_enblik_{ennatuurlijkzevengruis}teverzamelen. Dit

gingals_volgt: ik harkte_zachtjeshet zandmetinhoud_een

aantalmetersvandehellingaf zodater eenrichelontstond,

die ik danmet stofferenblik opnamenintweeop elkaar

gestapeldezeven(respectievelijk5en7millimeter) leegde.

Deze maniervanwerken leverde in eersteinstantietwee

fracties fossiele_{schelpen op. Maar ook werd}eendeelvan

het zand dat door de tweede zeef_{gingmeegenomen}voor

dezeerkleinesoorten.

1 Thracia villosiuscula_{(MacGillivray, 1827)} Modiolarca_{subpicta (Cantraine, 1835)} 2

3 Crisilla semistriata_{(Montagu, 1808)}

(DaCosta, 1778) 4 Alvania carinata

(Tek. 1 uit PietroParenzan, 1976. Tek. 2 uit

AFZETTINGEN WTKG 29 _(4),2008

72

Foto

Han

Stoutjesdijk

Over Alvania carinata is het leukom hiertevermelden dat Anton Janse ook eenexemplaar van dezesoort

aan-trof_{tijdens zijn}werkzaamhedenaanhetuitpikken vande

Delta-boringen.Ook_{zijn exemplaar}is_volgens Antonvan

Eemien ouderdom.

Dankwoord

Ik wil_GijsPeeters_hartelijkbedankenvoorhetgebruik van

de_{tekeningen en}Han Stoutjesdijkvoorde foto’s.

Literatuur

Kamekamp, C. enH. Stoutjesdijk, 2004. Een

spuitter-rein in Almere-Flevoland. De Kreukel40, nrs. 7-10,

p. 133-141.

Jansen._A.F.J.,2006. Eenopmerkelijke vondstteAlmere. De Kreukel42,nrs.7en8,p. 123-125.

Jansen, A.F.J.,2006. Alvania carinata(Da Costa, 1778)

nieuw_voor de Eemfauna. De Kreukel _42, nr. 10, p. 156.

Jansen,A.F.J.,2007. Crisilla semistriata_{(Monlagu, 1808)} nieuwvoor de EemfaunavanNederland. De Kreukel

43,nr. 5,p. 62.

Jansen, A.F.J., 2007. _Calyptraea chinensis_{(L., 1758)} nieuwvoorde EemfaunavanAlmere. De Kreukel43,

nr. 5,p. 63.

Jansen,A.F._J.,2007. Musculus_{subpictus (Cantraine, 1835)}

nieuwvoor de Nederlandse Eemfauna_(Almere). De Kreukel43,nr.7,p. 101.

Jansen,A.F.J.,2007. Fossiele_{parels (Almere, Eemien).} De Kreukel43,nr.7,p. 102.

Jansen, A.F.J.,2007. Nieuwe Thracia-soortenvoorde Ne-derlandse Eemfauna. De Kreukel _43,nr.9,p. 140.

Jansen, A.F.J.,2007. Thracia_(Thracia)villosiuscula

(Mac-Gillivray, 1827)nieuwvoorde Nederlandse Eemfauna.

De Kreukel_44,nr. 5,p. 101.

*A.F.J. Jansen,HertogAlbrechtstraat419,

1611 GL_{Bovenkarspel,} tel. 0228-51 5596,

email:_{a.f.j.jansen@quicknet.nl}

(Linné, 1758)

Epitonium(Clathrus) clathrus 5

(Turton, 1819)

6 _{Epitonium (Clathrus)} turtonis

(Philippi, 1836)

Circulus striatus 7

(Linné, 1758)

8 Ocenebra erinaceus

9 _Aporrhaispespelicaniquadrifidus

(Da Costa, 1778)

(Linné, 1758)

10 Gibbula_{(Steromphala)} cineraria 11 Gibbula_{(Gibbula)magus(Linné,} 1758)

AFZETTINGEN WTKG 29_(4),2008 73

Soortenlijst Eemien

Collectie André Jansen

SoortenvanAlmere-Hout, Kietvitsweg

Nieuwesoortenvoor het Eemien

Keverslakken

Lepidochitonacinerea(Linné, 1767)

Acanthochitona fascicularis(Linné, 1767)

Tweekleppigen

Nucula spec. 1

Striarca lactea lactea(Linné, 1758)

Limopsis (Limopsis) aurita_{(Brocchi, 1814)}

Modiolulaphaseolina (Philippi, 1844)

Modiolus_(Modiolus)modiolus_{(Linné, 1758)} Modiolus adriaticus(Lamarck, 1819)

Modiolarca_{subpicta (Cantraine, 1835)}

Mytilasterlineatus_{(Gmelin, 1791)}

Mytilusedulis(Linné, 1758)

Aequipecten opercularis (Linné, 1758)

Chlamys (Chlamys)varia_{(Linné, 1758)}

Flexopecten flexuosus_{(Linné, 1758)}

Anomia(Anomia) ephippium (Linné, 1758)

Pododesmus_{(Heteranomia)} squamula(Linné, 1758)

Pododesmus_{(Monia) patelliformis (Linné, 1758)} Ostrea edulis(Linné, 1758)

Lucinella divaricata_{(Linné, 1758)}

Mysella bidentata_{(Montagu, 1803)}

Tellimyaferruginosa (Montagu, 1808)

Hemilepton nitidum(Turton, 1822)

Cerastodermaedule_{(Linné, 1758)} Cerastoderma_{glaucum (Poiret, 1789)}

Acanthocardia_{(Rudicardium)}tuberculata_{(Linné, 1758)} Acanthocardia(Acanthocardia)paucicostata(Sowerby,1841)

Parvicardium_{exiguum (Gmelin, 1791)}

Laevicardium_{(Laevicardium)} crassum (Gmelin, 1791)

Mactra(Mactra)corallina cinema(Montagu, 1803)

Mactra_(Mactra)corallina_{plistoneerlandica (Regteren,1937)} Mactraglauca (Von Born, 1778)

Spisula (Spisula) solida(Linné, 1758)

Spisula (Spisula) subtruncata(Da Costa, 1778)

Spisulaelliptica (Brown, 1827)

Lutraria_(Lutraria)lutraria_{(Linné, 1758)} Lutraria magna(Da Costa, 1778)

Solen_{marginatus (Pulteney, 1799)}

Phaxaspellucidus (Pennant, 1777)

Ensisarcuatusarcuatus_{(Jeffreys, 1865)} Ensis ensis _{(Linné, 1758)}

Tellina_(Angulus) fabulus_{(Gmelin, 1791)} Tellina_(Fabulina) tenuis_(DaCosta, 1778)

Tellina_(Moerella)donacina_{(Linné, 1767)} Tellina_(Tellinella) distorta_{(Poli, 1791)} Gastrana fragilis(Linné, 1767)

Macoma(Macoma)balthica(Linné, 1758)

Donax_{(Capsella) variegatus (Gmelin, 1791)} Donax (Donax)vittatus(Da Costa, 1778)

Garidepressa(Pennant, 1777)

Scrobicularia_{plana (Da Costa, 1778)}

Abra_(Syndosmya) alba_{(Wood, 1802)}

Abra_(Abra) ovata_{(Phillipi, 1836)}

Abra intermedia(Thompson)

Abra_(Abra) tenuis_{(Montagu, 1803)}

Abra_(Abra)prismatica (Montagu, 1808)

Gouldia_(Gouldia) minima_{(Montagu, 1803)} Doslna_(Dosina) lupinuslincta_(Pulteney, 1799) Paphia(Politapes) aurea senescens(Gmelin, 1791) Tapes(Ruditapes) decussatus_{(Linné, 1758)}

Venerupissenegalensis (Gmelin, 1791)

Chamelea_gallinastriatula(DaCosta, ₁₇₇₈₎

Timoclea_(Timoclea) ovata(Pennant, 1777)

Mysia undata(Pennant, 1777)

Myaarenaria_(Linné, 1758)

Mya truncata(Linné, 1758)

Corbula_{(Varicorbula) gibba gibba (Olivi, 1792)} Gastrochaena_{(Gastrochaena)} dubia_{(Pennant, 1777)} Hiatella_(Hiatella)arctica arctica_(Linné, 1758)

Hiatella_(Hiatella)arctica striata_{(Fleuriau, 1802)} Pholas(Pholas) dactylus (Linné, 1758)

Barnea(Barnea)candida(Linné, 1758)

Zirfaea_{crispata (Linné, 1758)}

Thracia_{(Thracia)papyracea(Poli, 1791)} Thracia distortus_{(Montagu, 1803)} Thraciaconvexa_(W. Wood, 1815)

AFZETTINGEN WTKG 29_(4),2008 74

Stoottanden

Dentalium_{(Dentalium) vulgare (Da}Costa, 1778)

Slakken

Diodora graeca(Linné, 1758)

Gibbula_{(Gibbulla) magus(Linné, 1758)} Gibbula_{(Steromphala)} cineraria_{(Linné, 1758)} Circulus striatus(Philippi, 1836)

Lacuna_(Epheria) vincta(Montagu, 1803)

Littorina(Littorina)littorea(Linné,1758)

Littorina_(Littorina)obtusata_{(Linné, 1758)} Littorina_(Neritrea)saxatilis saxatilis(Olivi, 1792)

Littorina_(Neritrea)saxatilis rudis_{(Maton, 1797)}

Hydrobia stagnorum (Gmelin,1791)

Hydrobia ulvae(Pennant, 1777)

Hydrobia neglecta (Muus, 1963)

Alvania(Alvania)lactea(Michaud, 1832)

>Alvania_(Alvania)carinata_(DaCosta, 1778)

>_{Crisilla semistriata}

(Montagu, 1808)

Hyalavitrea_{(Montagu, 1803)}

Onoba aculeus(Gould, 1841)

Rissoa_{(Rissostomia)} membranacea_{(Adams, 1800)} Rissoa parva parva(Da Costa, 1778)

Rissoa parvainterrupta (Adams, 1798)

Rissoa spec. 1=Turboella spec.

Rissoa spec. 2=Turboella spec.

Pusillina_{inconspicua (Alder, 1844)}

Tornus(Tornus)subcarinatus_(Montagu, 1803)

Turritella_(Turritella)communis_{(Risso, 1826)} Caecum(Brochina)glabrum (Montagu, 1803)

Bittium_(Bittium)reticulatum_(DaCosta, 1778)

Cerithiopsis (Cerithiopsis)nana(Jeffreys, 1867)

Cerithiopsis (Cerithiopsis)tubercularis_{(Montagu, 1803)}

Triphoraadversa_(Montagu, 1803)

Epitonium (Clathrus)clathrus_(Linné,1758)

Epitonium (Clathrus)turtonis_{(Turton, 1819)}

Epitonium(Hyaloscala)clathratulum(Kanmacher,1817)

Vitreolina_{philippi (de Rayneval} &Ponzi, 1854)

Baleis devians(Monterosato, 1884)

Baleis alba_(DaCosta, 1778)

Eulimaglabra (Da Costa, 1778)

Aclis walleri_{(Jeffreys, 1867)}

Aporrhais pespelicani quadrifidus (DaCosta, 1778)

Calyptraeachinensis(Linné, 1758)

Trivia testudinella_{(Wood, 1842)}

Euspira catena (Da Costa, 1778)

Euspira pulchella(Risso, 1826)

Ocenebra erinaceus(Linné, 1758)

Buccinum undatum_{(Linné, 1758)} Nassarius_(Hinia)reticulatus(Linné, 1758)

Nassarius_(Hinia)incrassatus_{(Strom, 1768)} Nassarius nitidus(Jefferys, 1867)

Nassarius pygmaeus(Lamarck, 1822)

Haedropleura septangularis(Montagu, 1803)

Oenopotaturricula_{(Montagu, 1803)} Turris spec.

Mangelia coarctata(Forbes, 1840)

Ebala nitidissima_{(Montagu, 1803)}

Chrysallida (Parthenina)obtusa(T. Brown, 1827)

Chrysallida (Parthenina) indistincta_{(Montagu. 1808)}

Chrysallida (Pyrgulina)decussata(Montagu, 1808)

Chrysallida (Partulida)spiralis(Montagu, 1808)

Odostomia_(Odostomia)eulimoides_(Hanley, 1844)

Odostomla_{(Odostomia) plicata (Montagu,} 1₈₀₃₎ Odostomia_(Odostomia)turrita_(Hanley, 1844)

Odostomia_(Odostomia)unidentata_(Montagu, 1803)

Menestho clavula_(Loven, 1₈₄₆₎

Turbonilla_(Pyrgiscus) crenata(Brown, 1827)

Turbonilla lactea_{(Linné, 1767)} Acteon tornatilis(Linné,1758)

Haminea navicula_(DaCosta, 1778)

Philine cf.aperta(Linné, 1767)

Cylichna (Cylichna) cylindracea (Pennant, 1777)

Retusa_(Retusa) obtusa_(Montagu, 1803)

Retusa_(Retusa) truncatula_{(Bruguiere, 1792)} Retusa umbilicata_{(Montagu, 1803)}

Retusastrigella (Loven, 1846)

spec.

Sepia