Een tussenstand Het einde van De Kaloot?

49 AFZETTINGEN WTKG 21 _(3), 2000

Eentussenstand

Het einde

van

De Kaloot?

Freddy

vanNieulande

*

Naar

_aanleiding

van eennotitievan dhr.

Fiicken,

waarin de bezwarenuit natuurhistorische hoek betreffende de

MER-procedure

rond de

_aanleg

vande containerterminal

werden_samengevat,worden

_puntsgewijs

_betrokken

pun-tenin

_{bespreking gebracht.}

Uitgebreid

wordt

_ingegaan

op de

_situering

vande

crag-laag

ende

_{belangrijkheid}

daarvan voor de aanvoervan

fossielen op het strand van De Kaloot. De

constatering

dat hetom eenenkele

_crag-laag

_gaatwaaruit defossielen stammen wordt in

_{twijfel getrokken}

door verschillende

vande

_aanwezigen.

Hetvoorkomenvanfossielen uit

ver-schillende

_{perioden (w.o.}

het Eemienenhet

_Plioceen)

doet vermoeden dat _voor De Kaloot verschillende fossiel-houdende

_afzettingen

worden

_aangesneden.

Dhr.

_Wesselingh

_gaat

_uitgebreid

_{in op}de

wetenschappe-lijke

waardevan deze

_vindplaats

en de continuïteit van

het

_aanspoelen

vanfossielen. Gedurendeeen

onderzoeks-periode

van_ongeveer25

_j

aar werden hier velesoorten

gevonden

die nieuw

_zijn

voor het Noordzeebekken. Het aantal fossiele soorten dat momenteel in Nederland bekend is,

bedraagt

ca. 690. Daarvan werd90% op De Kaloot

_{aangetroffen.}

Dit

aantal,

ongeveer

620,

zal nogmet

enige regelmaat

toenemen

(Janssen

1noemde in 1975nog

eentotaalvan492soorten fossiele

_schelpen

_voor de hele Nederlandse

_kust,

de

_{huidige schattingen}

komen uit de

gaande

inventarisatie in het kadervande nieuwe

fossielen-atlas).

Deze continuïteitvan aanvoer van fossiele

schel-pen op dit strand enhaar

_{publiekelijke toegankelijkheid}

maken deze locatie uniekvoor

geheel Europa.

Uitde in-ventarisatievoordenieuwe fossielenatlasis

_gebleken

dat

ernog steeds unieke vondsten worden

gedaan

voorhet Noordzeebekken!

Ter

vergelijking

worden de Oost

_Engelse

_crags

_aangehaald,

waar

enigermate vergelijkbare

Pliocene

afzettingen

dag-zomen.Door

opheffing

is dit materiaal vaak sterk

ontkalkt,

waardoor de

_schelpen

zeer

_{fragiel zijn geworden}

en

moei-lijk

heelteverzamelen. Ook de

mogelijkheden

om

Plio-cene

schelpen

teverzamelen in het

havengebied

van Ant-werpenis de laatste

jaren

sterk

_{achteruitgegaan,}

ondermeer

door andere bouwmethoden

_waarbij

sediment wordt

ver-malen,enomdatergeen

vergunningen

meerworden

ge-gevenom op de bouwwerkentekomen.

Als

_{enige publiekelijk toegankelijke}

_vindplaats

is De Kaloot

nog

overgebleven.

Erwordtdanook doorde

_{vertegenwoordigers}

vande di-verse

_geologische

_c.q.

_{paleontologische instellingen}

sterk

gepleit

voorhet behoudvanhetvoor de verzamelaars

be-langrijkste

deelvandit

_strand,

watzich uitstrekt vanafhet

Oostelijke

havenhoofdtot aandeeerstestrekdam op het strand in

_{oostelijke richting.}

In dit stuk

_zijn

de meeste

soor-ten

_{gevonden (te vinden).}

In totaal is diteen

_lengte

van

ongeveer 250 a300meter.

Alsmenvoorde

aanleg

vande WCT

(Westerschelde

Con-tainer

_Terminal)

vasthoudtaan eenminimum

kadelengte,

dan is het voorstelomhet verliesaan

lengte

aande

weste-lijke zijde

voorhet behoudvanhetfossielenstrandte

com-penseren meteen

verlenging

aande

oostelijke zijde.

Daarbij

zaleen

_afweging

moeten

_plaatsvinden

in de

mo-gelijkheid

van

compensatie

vande

natuurgebieden

aande

oostzijde.

Voor het fossielenstrand is door de unieke combinatievan

devoorde kust

_{aanwezige crag-laag}

ende

_nabijheid

van

hetstrand,waarde

_{crag-fossielen}

de

_{gelegenheid krijgen}

om aante

_spoelen,

_geen

_{compensatie mogelijk.}

Men kan beideelementen niet

_langs

de Westerschelde

_verplaatsen,

of eldersin het

_{gebied herscheppen.}

Uitgebreid

wordtook nog

ingegaan

op de constructievan

de WCT.

Hier_gaatvoor

sommige

vande

aanwezigen

de

grootste voorkeur uit naar eenterminal op

peilers

waarmee het

huidige stroomregime,

de

_morfologie

en de

toeganke-lijkheid

vanhet strand intactkunnen

_blijven.

Een

_mogelijk

_alternatief,

omals eronvoldoende

draag-krachtzou

zijn

voor de hiervoor aangegeven

alternatie-ventenaanzienvan_omvangenconstructie vande

WCT,

overte_gaantot het eventueel

_opbaggeren

vande fossie-len_endeze elders

opeen

_nabijgelegen

strandte

depone-Op

29

_junij.L

vonderop het haventerreinvan

Vlissingen-Oost

_{overleg plaats}

overde

_richtlijnen

vande

milieueffect-rapportage

(MER) betreffende

de

_aanleg

van een

contai-nerhaven op de

plaats

vanhet unieke

fossielenstrand

De Kaloot. Het

overleg

vond

_plaats

tussen

vertegenwoordi-gers van natuurhistorische

_organisaties

_{die hadden}

ge-reageerd

op de

voorlopige MER-procedure richtlijnen

en

het

bedrijf

dat_van

_plan

isons

fossielenstrand

volte

bou-wen

(Zeeland Seaports).

Ook de WTKG had

_bij

monde

vandevoorzittereennotitie hierover

ingediend,

en was

dusvande

partij

op het

overleg.

Hierondereenkort

ver-slag

vande handvan

_Freddy

vanNieulande.

{red)

Aanwezig:

Dhr. W.J.

_Fikken,

Gemeentewerken Rotter-dam, Mevr. A.

_Spanjers,

Zeeland

_Seaports,

Vlissingen-Oost,

Dhr. F.

_Wesselingh,

Naturalis

_Leiden,

Dhr. A.C. Janse

(als

vervangervan Dhr. L.

_Vaessen),

_Werkgroep

Tertiaireen Kwartaire

_{Geologie, Brielle,}

Dhr. L.P.M.J.

Wetsteijn, Werkgroep Geologie, Middelburg,

Dhr. F.A.D.

van Nieulande,Natuurhistorische

_afdeling

_Mollusken, K.Z.G.W.,NieuwenSint-Joosland.

AFZETTINGEN WTKG21 (3). 2000 50

ren,vindt onder de betrokkenen onvoldoende

draagkracht

vanwege deteverwachten

_problemen

die dit met zichmee

kan

_brengen,

tenaanzienvan

vergunning

voor

ontgronding

enzovoort. Ook het

_beoogde

_{resultaat wordt vanwege kans} op eventuele mechanische

verminking

sterk in

_twijfel

ge-trokken. Temeer omdat de

_verwachting

_c.q.

_ervaring

is

dat nieuwe soorten,metnamekleineenteresoorten

zijn.

Tenslotte kaneen

dergelijk

alternatiefniet

_tippen

aande

(natuurlijke)

continue_aanvoer van fossielenvan

_hoge

kwaliteit op de Kaloot.

Dit _{puntwordt dan op dit}moment ook niet verder bedis-cussieerd.

Door dhr. Fikken en mevr.

_Spanjers

zullen

_gedane

op-merkingen

en

aanbevelingen

meegenomen worden in de

MER,

metde

_toezegging

dat vooraleer dit definitief

is,

er

nog een

_{terugkoppeling}

naarbetrokkenen zal

plaatsvin-den.

_{Uitgesproken wordt,}

dat_erbehoefte isom later nog

eensmetelkaarvan

gedachten

tewisselen. Eind septem-ber is de

_volgende

ronde.

1

Janssen, A.W.

(1975). Systematische

lijst

van de Ne-derlandserecente enfossiele mollusken.

Mededelingen

TertiaireenKwartaire

_Geologie,

vol.

12,

nr.4pp. 115-170.

*Freddy

vanNieulande,

Scheldepoortstraat 56,

4339 BN Nieuwen

Sint-Joosland,

tel. 0118

_601729,

email: