Download de klinische les

(1)

Lage luchtweginfecties (LLWI)

bij kwetsbare ouderen

Klinische les voor verzorgenden

en verpleegkundigen

(2)

Vandaag klinische les over LLWI

 _Diagnostiek

• _{Herkennen (alarm)symptomen, hoe stelt dokter LLWI vast}  _Behandeling

• _{Behandelopties, waar opletten, wanneer dokter roepen}  _{Voorkomen antibioticaresistentie}

• _{Wanneer wel/niet antibiotica (AB)}  _Verzorging

• _{Hoe symptoomverlichting}

 _{Bijzonderheden bij mensen met dementie}  _Preventie

(3)

Casus mevrouw van Aak (77)

• _{Loopt slecht, reuma, diabetes, COPD, stevige roker} • _{Meestal levendig, nu op bed}

• _{Voelt heet en klam aan}

• _{Snelle ademhaling, kan nauwelijks praten} • _{Is verward, eten & drinken niet aangeraakt}  _{Wat denk je?}

(4)

Quiz over lage luchtweginfectie

1. Wat is een LLWI? a. Ontsteking luchtpijp

b. Bronchitis

c. Longontsteking

d. Keelontsteking

2. Hoeveel % verpleeghuisbewoners krijgt per jaar LLWI?

e. 6%

f. 1-2%

g. 0,5%

(5)

(6)

Vervolg quiz LLWI

3. Welke symptomen passen bij LLWI? a. Hoesten en benauwdheid

b. Snelle ademhaling en/of snelle hartslag

c. Koorts, (erg) moe/ziek voelen, verward (delier)

d. Allemaal

4. Kan je overlijden door een LLWI? e. Ja

(7)

Vervolg quiz LLWI

5. Wanneer hogere kans op LLWI?

a. Longziekten/COPD

b. Slikstoornissen

c. Hartziekten/hartfalen

(8)

Wanneer denken aan LLWI?

• _{Acuut hoesten (specifiek)}

• _{Koorts en/of delier (aspecifiek)}

Zeker als je daarbij ook ziet dat de patiënt

• _{Een zieke indrukt maakt}

• _{Snel adem haalt, benauwd is, blauwe lippen heeft}

• _{Snelle pols en/of lage bloeddruk heeft}

(9)

Wat te doen bij vermoeden LLWI?

a.

Geen controles nodig

b.

Na uurtje opnieuw patiënt checken

c.

Meten RR/Pols/Temperatuur/

Saturatie/Ademhalingsfrequentie

(10)

Observaties bij LLWI: melden aan arts

• _{Mate van ziek zijn  ‘ernstig’ = risico}

overlijden

• _{Klachten: benauwdheid, hoesten,}

ophoesten/helderheid sputum

• _{Eventueel vermoeden van aspiratie}

• _{Temperatuur, ademhaling, pols,}

(11)

Hoe stelt de dokter (ernst van) LLWI

vast?



_{Op basis van de klachten}

• _{Acuut hoesten (specifiek)}

• _{Snel ademhalen (>25), benauwdheid, koorts (≥38˚C), delier,}

snelle pols (>100), lage bloeddruk (aspecifiek)

• _{Algemeen: mate van ziek zijn}



_{Luisteren naar de longen}



_{Bloedonderzoek bij matig ziek: infectiewaarden (CRP)}



_{Longfoto (bij hoge uitzondering)}

(12)

Behandeling LLWI



_{Antibiotica (tenzij afspraak geen AB) bij}

• _{(Vermoeden) longontsteking}

• _{Risico op complicaties = ziekenhuisopname of}

overlijden



_{Afwachtend beleid bij}

(13)

Helpen antibiotica altijd?

• _{Nee, bacteriën kunnen resistent worden voor}

bepaalde antibiotica (antibioticaresistentie),

• _{Behandeling met dat antibioticum werkt dan niet}

• _{Wat helpt tegen antibioticaresistentie?}



_{Alleen antibiotica voorschrijven op indicatie}



_{Juiste antibiotica in juiste dosering met juiste duur}



_{Voorkomen van infectie}

(14)

Hoe verlichten klachten/symptomen?

• _{Benauwdheid  pufjes of vernevelen met}

bronchusverwijders, lage dosis morfine, rechtop laten

zitten, zuurstof bij lage saturatie

• _{Pijn  pijnbestrijding (ook opioïden/morfine)}

• _{Delier  behandelen oorzaak en zo nodig behandelen}

met medicatie o.b.v. geldende richtlijn

• _{Uitdroging  vaker kleine beetjes drinken of vocht via}

sonde of infuus

• _{Sufheid  waar mogelijk sufmakende medicatie}

(15)

Hoe verlichten klachten/symptomen? (2)

• _{Hulp bij ophoesten}

• _{Droge mond/lippen }

regelmatig mond bevochtigen (bijv. slokjes water of mond bevochtigen met een nat gaasje,

mondspoeling/-spray/-gel); lippen vet houden (bijv. vaseline)

(16)

Wat kun je nog meer doen?



_{Wat kun je nog meer doen?}

• _{Zo snel mogelijk mobiliseren aan de hand van klachten}

• _{Hulp waar nodig bij ADL}

(17)

Wanneer weer een dokter nodig?

• _{Plan met arts evaluatiemoment in}

• _{Als cliënt zieker wordt (slechter aanspreekbaar,}

onvoldoende vochtintake, dalende RR, koude

rillingen, toenemende verwardheid, cyanose)

• _{Als er met antibioticum geen verbetering is}

binnen 48 uur.

(18)

Preventie van LLWI

• _{Goede mondzorg: 2 x dgs reinigen}

gebit(sprothese) en mondholte

• _{Zo nodig mondhygiëniste inschakelen}

• _{Signaleren alarmsymtomen:}

(19)

'Alarm'signalen aspiratie



_{Vaker LLWI binnen 1 jaar}



_Slikklachten



_{Voedselresten in mond}



_Hoesten



_{Veel keel schrapen}

(20)

Terug naar casus mevrouw van Aak (77)

• _{Snelle ademhaling, kan nauwelijks praten} • _{Is verward, eten & drinken niet aangeraakt}  _{Wat denk je?}

(21)

Mevrouw van Aak (77)

• _{Snelle ademhaling, kan nauwelijks praten} • _{Is verward, eten & drinken niet aangeraakt}

 _{Wat zijn symptomen van LLWI?}

(22)

Acties bij mevrouw van Aak (77)

 _{Jouw actie:}

• _{Meten temperatuur, pols, bloeddruk,}

ademhalingsfrequentie en eventueel zuurstofsaturatie

• _{arts informeren, vraag arts welke controles nodig (en hoe}

vaak+wanneer), wanneer dienstdoende arts bellen?

 _{Actie arts:}

• _{Checkt symptomen, beluistert longen, geeft instructie,}

(23)

Samenvatting

• _{Wanneer denken aan LLWI}

• _{Belangrijkste observaties}

• _{Alleen antibiotica AB op indicatie}

• _{Preventie: 2xdgs mondzorg en}

alarmsymptomen aspiratie,

(24)