PAGV : een computerprogramma voor het verwerken van automatisch geregistreerde gegevens

(1)

NOTA 14 92 December 1983

N N O 1 Ü 4 J .

1 4 0 £ Instituut voor Cultuurtechniek en Waterhuishouding

Hageningen

BIBLIOTHEEK

STARINGGESOüW

ASPECTEN van INFORMATIEVERWERKING

47 PAGV: Een computerprogramma voor het ververken van

automatisch geregistreerde gegevens.

Ir. J. G. Hesseling

Nota's van het Instituut zijn in principe interne

communictie-middelen, dus geen officiële publikaties.

Hun inhoud varieert sterk en kan zowel betrekking hebben op een

eenvoudige weergave van cijferreeksen, als op een concluderende

discussie van onderzoeksresultaten. In de meeste gevallen zullen

de conclusies echter van voorlopige aard zijn omdat het onderzoek

nog niet is afgesloten.

Bepaalde nota's komen niet voor vérspreiding buiten het Instituut

in aanmerking.

(2)

I N H O U D

p a g

-INLEIDING 1

1. De registratie 1

2. De verwerking 3

3. Het programma 4

4. Het gebruik van het programma 7

(3)

I N L E I D I N G

Deze nota beschrijft het computerprogramma PAGV dat is geschreven voor het

ververken van cassettebandjes met gegevens afkomstig van het

Afvalwarmte project dat uitgevoerd wordt in samenwerking met het Proefstation

voor de Akkerbouw en Groenteteelt in de Volle Grond (PAGV) te Lelystad.

Toen de eerste gegevens binnen kwamen waren er binnen het Instituut

twee computer programma's die waren geschreven ten behoeve van het verwerken

van lange reeksen gegevens: VAZAL (VAN GILS, 1981) en LOGGER (00STINDIE,1981).

Deze beide programma's eisen een constant aantal waarnemingen per scan als

invoer. De data logger bij het PAGV registreert een variabel aantal

waarnemingen per scan. Bovengenoemde programma's zouden wel aangepast kunnen

worden aan deze specifieke eis. Het leek echter beter een een geheel nieuw

(interaktief) programma te schrijven dat alleen voor het verwerken van de

gegevens van het Afvalwarmte projekt bedoeld is.

1. D e r e g i s t r a t i e

Registratie van gemeten waarden op het proefveld vindt plaats door een

centraal geplaatste HP-85 computer met een TU-58 registratie-eeriheid van

Digital. Deze computer is verbonden met 3 veldstations, die op hun beurt

ieder gegevens binnenkrijgen van 4 veldmeet-units waaraan 43 meetvoelers per

unit gekoppeld zijn. De drie veldstations leveren ieder de gegevens van een

van de proefveld delen F . C e n O (resp. verwarmd met water van 35 graden, 15-25

graden en niet verwarmd). Een en ander is verduidelijkt in fig. 1.

**Uit deze beschrijving blijkt dat er maximaal 4 * 3 * 43 = 516**

kanalen geregistreerd kunnen worden. De kanalen worden aangegeven met een

nummer dat uit 4 cijfers bestaat:

abcd

mi

|||==== voelemummer (01 - 43)

|| veldmeet-unit (1 - 4)

| veldstation (1 - 3)

De meetwaarden van te registreren kanalen mogen variëren tussen -99999 en

+99999. Bij de registratie worden zij voorafgegaan door het bijbehorende

kanaalnummer. Kanaalnummer en meetwaarde worden gescheiden door een spatie,

terwijl direkt na de geregistreerde waarde een komma wordt geplaatst.

Er worden temperaturen, vochtgehaltes, grondwaterstanden en meteorologische

gegevens geregistreerd. De verdeling van de vocht- en temperatuurvoelers

in de grond is gegeven in de Figuren 2 (object C ) , 3 (object F) en 4

(object O ) . Voor een meer gedetaileerde beschrijving wordt verwezen

naar WEZEL (1982).

(4)

Centrale processor Veldstations Veldmeet-units Meetvoelers

1 |l|

<-LI

1 I <

-I -I

|TU-58|<

I

l <

-

|HP-85|<-I

l<-M

2 | <

-I

M

HI

3 I

<--43

|4|

<-43

Fig. 1. Schematische voorstelling van de registratie apparatuur

zoals gebruikt in het Afvalwarmte project.

(5)

+ 5

-

2 -î

-1U

-15

-30

-45

- 5 5

- 6 0

-75

-85

-100

-120

-150

m.v.

—

-5 1-5

25 39

1120* 10,6 21,2 31,9

I i ' i

I I I '

11211

1101'

: |

1102 <> I

I I U J '

1104U '---)

11051» — V l 2 0 4

1106<J/4301 1302

1107«

1108 4

12084

» Vl205

»

>

i

n

1 M203

1303

1206

42,5

1 11201

I

1 1207

I

1304

T

i

I

i

85 cm

i

cm

temperatuurvoeler

gecomb. vocht /temp. voeler

K A N A L E N

Vocht/Temp.

1101/1112

1102/1113

1103/1114

1104/1115

1105/1116

1106/1117

1107/1118

1108/1119

Vocht/Temp. Vocht/Temp,

1201/1212

1202/1213

1203/1214

1204/1215

1205/1216

1206/1217

1207/1218

1208/1219

1301/1312

1302/1313

1303/1314

1304/1315

(6)

5 15 25 34.9

2120* 9,4" 18,8 28,1 37,5

' I ' i i i

75 cm

x temperatuurvoeler

• gecomb. vocht/temp, voeler

Vocht/Temp.

2101/2112

2102/2113

2103/2114

2104/2115

2105/2116

2106/2117

2107/2118

2108/2119

K A N A L E N

Vocht/Temp. Vocht/Temp.

2201/2212

2202/2213

2203/2214

2204/2215

2205/2216

2206/2217

2207/2218

2208/2219

2301/2312

2302/2313

2303/2314

2304/2315

(7)

+5

-2,5

- 5

-10

-15

-30

-45

-75

•100

-150

r.m

m.v.

_

—

-3120}

3121 j

3101 (

:

3102«»

3103 i)

31041

3105'

3106'

31071

3108<

i

»

x temperatuurvoeler

• gecomb. vocht /temp.voeler

K A N A L E N

Vocht/Temp.

3101/3112

3102/3113

3103/3114

3104/3115

3105/3116

3106/3117

3107/3118

3108/3119

(8)

Daar niet alle kanalen met dezelfde frequentie gemeten en geregistreerd

worden, zal het aantal kanalen per registratie ook verschillen. Noemen we

een registratie een 'scan', en definieren we een 'record' als een serie van

maximaal 6 registraties, afgesloten met een breukstreep '/' en een <return>,

dan zal het aantal records van scan tot scan verschillen. Zie voorbeeld 1.

Per scan wordt eerst een record weggeschreven dat een scannummer bevat,

gevolgd door de datum en de tijd van waarop de meting heeft plaatsgevonden.

Dit record wordt afgesloten met een '/' en een <retum> en wordt gevolgd

door een aantal records met kanaalnummers en gemeten waarden. Een

scan wordt afgesloten met een dubbele breukstreep '//'•

Als de gemeten waarde buiten de grenswaarden valt die voor dat kanaal zijn

gegeven

(WEZEL,

**1982), worden er sterretjes (*) weggeschreven in plaats**

van een getal.

2. D e v e r w e r k i n g

Indien de data, zoals beschreven in hoofdstuk 1, op een opslagmedium

(schijf, diskette, tape, o.i.d.) van een computersysteem zou worden

opgeslagen, zou dit een onnodig grote hoeveelheid ruimte in beslag nemen.

Bovendien is het door de aanwezigheid van sterretjes, breukstrepen en

andere scheidingstekens (bijv. in de datum en tijd) tijdrovend om deze

data herhaaldelijk door een computerprogramma in te laten lezen.

Daarom is besloten deze gegevens, nadat zij van het proefveld komen, eerst

om te vormen naar een vorm die sneller door een computer gelezen kan

worden, namelijk ongeformatteerd. De conversie van de ene vorm in de andere

geschiedt door het eerst inlezen van de geregistreerde kanaalnummers en

gemeten waarden per record. Deze waarden worden ingelezen op karakter basis

in plaats van als getallen, zodat gemakkelijk kan worden getest of het einde

van een scan bereikt is. Dit gebeurt door te controleren of de laatste 2

karakters van de ingelezen regel breukstrepen zijn. Daar het aantal posities

dat wordt ingenomen door een kanaalnummer en door een geregistreerde waarde

altijd vastligt, kan de geregistreerde waarde worden bepaald door

gebruik te maken van de ASCII waarde en de positie van de karakters.

Als op deze manier alle gemeten kanalen van een scan zijn omgerekend,

worden ze ongeformatteerd weggeschreven volgens

nr jr ma da hr mn se nc k w k w k w

1 1 2 2 nc nc

waarin

nr

jr

ma

da

hr

mn

SC

= scannummer

= jaar

= maand

= dag

= uur

= minuten

= seconden

(9)

Voorbeeld 1. De gegevens zoals zij worden geregistreerd.

1112

1118

1128

1217

1315

2113

2119

2212

2218

2420

3114

3121

3127

3429

3428

1112

1118

1128

1217

1315

2113

2119

2212

2218

2420

3114

3121

3127

3429

00006

+01377.

+02448,

+06180.

+02343.

+02154,

+01147,

+01680,

+01255,

+01665,

-04365,

+00879,

+01167.

+01309,

+04174.

00007.

+00005,

00008,

+00005.

00009,

+00005,

00010,

+00005,

00011.

+00005,

00012,

+01404.

+02448,

+06180,

+02342,

+02155,

+01180,

+01678.

+01279,

+01664,

+02007,

+00909,

+01194.

+01308.

+04123,

83-10-26 13:

1113 +01379,

1119 +02368,

1212 +01348,

1218 +02320,

1420 +03137,

2114 +01116.

2120 +01241.

2213 +01120.

2219 +01733.

2421 -04450,

3115 +00840,

3122 +00851,

3128 +06420,

3430 +00223,

83-10-26 13:

//

83-10-26

//

83-10-26

//

83-10-26

//

83-10-26

//

83-10-26

1113 +01411.

1119 +02366,

1212 +01373,

1218 +02320,

1420 +03132,

2114 +01145,

2120 +01295,

2213 +01149,

2219 +01733,

2421 +01853,

3115 +00849,

3122 +00870,

3128 +06422,

3430 +00279,

00:24/

1114 +01428,

1120 +01315.

1213 +01391,

1219 +02332,

1421 +03029,

2115 +01179.

2121 +01309,

2214 +01181,

2312 +01625,

2422 -04439,

3116 +00942,

3123 +01124.

3420 +01220.

3431 +00308.

10:24/

13: 20:24/

13:30:24/

13: 40: 2 4 /

13: 50: 2 4 /

1115

1121

1214

1312

1422

2116

2122

2215

2313

2423

3118

3124

3421

//

+01659.

+01365,

+01677.

+02896,

+03031,

+01369,

+01946.

+01409.

+01575,

-04452,

+01194,

+00895.

+01308.

1116

1122

1215

1313

1423

2117

2123

2216

2314

3112

3119

3125

3423

+02060,

+03130,

+01978,

+02286,

+02537,

+01621,

+01869,

+01666,

+01525,

+01070.

+01128,

+01025,

+02662,

1117

1123

1216

1314

2112

2118

2128

2217

2315

3113

3120

3126

3428

+02458, /

+03072,/

+02362,/

+02228, /

+01240, /

+01675. /

+06550, /

+01642, /

+01482, /

+00972,/

+01258, /

+00996, /

+00005, /

14: 00:24/

1114 +01456,

1120 +01368,

1213 +01420,

1219 +02332,

1421 +03026,

2115 +01192,

2121 +01371,

2214 +01194,

2312 +01624,

2422 +01842,

3116 +00942,

3123 +01155.

3420 +01252,

3431 +00385.

1115

1121

1214

1312

1422

2116

2122

2215

2313

2423

3118

3124

3421

//

+01670.

+01378.

+01687,

+02899,

+03031,

+01372,

+01947,

+01411,

+01574.

+02221,

+01192,

+00926.

+01365,

1116

1122

1215

1313

1423

2117

2123

2216

2314

3112

3119

3125

3423

+02063,

+03123,

+01981,

+02287,

+02576,

+01620,

+01868,

+01666,

+01526,

+01100,

+01163,

+01054,

+02718,

1117

1123

1216

1314

2112

2118

2128

2217

2315

3113

3120

3126

3428

+02463, /

+03067, /

+02362. /

+02229, /

+01266, /

+01673,/

+06552,/

+01642,/

+01484, /

+01006. /

+01303,/

+01010,/

+00005, /

(10)

o

•o

c

m

f?

e

o

u

1

lil

4»

«

JZ

1 c

(-«

o

>

4»

• H

3 0)

O

n

•o

»H

V

«

A

<-0

o

•>

II

11 II

II

il

II

n

il

ii

il

n

il

n

»

H

II

Il Z

H

H Li

II

Il -1

II

Il <

n

Il Z

H

Il <

n

n *

n

«

n

u

n

a

u

ii

n

u

n

u

il

n

il

H

II

H

II

H

II

||

II

H

« Il

II

U

1 II

II

H

II

n

X II

< «

E II

II

n

»

n

. U II

in a - n

- t o n

^ Ui a: n

n i- a n

u

il

n

Z II

M II

Z II

u

n

u

n

il

n

u

n

X II

<£ Il

Z II

II

H

. O H

m n. . u

- E Q I

H U D :

n

N h O l

n

H

II

Z H

•-•

H

£ H

II

M

II

l'

II

X II

4 II

£ Il

II

. U II

m a. . u

-<

E

a n

-H

ui ce n

-< 1- o «

n

H

Z II

•-•

n

£ H

n

ii

n

u

r

n

a

n

i

n

u

£ Il

D II

t- Il

« Il

a n

_H

*

II

**N N * > * « o m > o * N N * N < > < > « »**

,

c o a > N O N a > n o

« t r i r i r i N N N N N ^ - N - c i ó t ^ a i a i — ihfr » -»

**nonœ«'<"too*'<ii**

,

**fi*(M>**

H

'Oi>'

|

o

riririNNNNNNw — — — do

;

B)aiNO

:

o

;

o>

**mcD-rtincoaDncocomo-ino-oin*NMCO'<<i**

riniririi — — o i r t w - i ó w c i d o ' a i N K N t h O '

N

o o i ) N n n N < r < t i i i O " i i ' 4 N i i i n « r i 4 n H

•àririti't't't'titrit'i + 'triciti'i'iciriri

_ -0 (\| O 0-

« m ~ o < t n r

,

**) i r > N > * i r > o - - o c o « » - o »**

**n * n * n * * * * n n « n N N**

- o o - N N

**n N O N n S N O O O B N O O - N N - l U n O O * ! ^**

**< r * i S « r i r i * r i r i ri ririnoinöooHNN**

* r > o - N N t B O ( D ( D N * O N o > « » n n o * n o >

**O C h 0 * 0 * Q ) 0 0 ( h Q ) 0 0 0 Q ( D 0 * 0 0 N N N « f l * 0 N N N**

N r i N o n n a i ^ n o i h N n n n n t D n ^ i n i D

**(hO*O**

k

**(hCDQ](D(DG0QDN0D(DN fs. ^ ff) 1) *0 N N**

n o n r s o N - o n n o - o ^ - o - x o o - t x i f N «

frc^^œœœododaJSNaJNNNnriiririsN

g

n -o

n -<

n

»

n

a

n

«

n

«

a o

n

« o

N

~

a

f i n n n n n n n n f i n n r u i n n n r i B f i f i a

œacooomoocoooœcoŒicocDCococoaicooDŒicD a

i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i n

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o u

i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i a

c o i > o - « ( M n ' * i o - o s ( D O - o — i M n ^ n - O N o j n

(11)

Ol

o

>

4» Ol

Q

XI

l-o

o

>

c

«

4» OD l« Ol (- - » H l i E

o +» u

ig w

3 n u u

ni i- .

»•i 01 (. O

n i- w - i

~ i

- E

ni u u

ra (- .

H a t i n

O l

-rat- .in

~ t 01

(-P) I- mm

« I

o . u

**c* e .**

* ••« (- o

n £ win

+> -» E

O f u

ra u .

«f 3 ( - O

o -• » m

i — ~

4» ~ E X £ U U

01 u

«f 3 (- O

n • * OIIH

«- ra

»H +> *

n co *

««• E

P> . 's

•P 3

£ E

O « ~

n « »

* C V O

n i o E o

. ~ ra

3 ~

E

0- u

ra >

* . ~ o

n -» x «

o ~ M

co >

E

ra c — u

* •> e

o »

E

o

« « *

ce

>-•g

**i « * r n M n o n i o o n N O N * i n**

t

o N N N a

(DN-OONOOODN-OmNNmODOJODIOOOIDCO

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I

n

• II

II

ii t ^ n o - » < N « o » » « c ) r

l

) i n w i n r a r a w > o < « - i n r

,

) i n

ii

II o

II

0-II I

II

»

u

**i r a o o o » > r > . - 0 ' - < * N i n o > i n - . n i r a N a ) * > o r**

i

)

**i r a r i ó d — - « d o - d ~ œ c D N i n * « * d a > K**

en

**o * m N o < f o o N O O ~ o o - o - n « n a > - ( h o**

n r i d i ' i n i N H H M o n ó f r i h o i N ' C Ö a i o ' '

« i n i M h n i o n N o a - n i D n n t o x i g H O

i r a r i d d r a r a ~ d d d r a a > c ö K i r i i r i i r i d < h N

**< t « n i o - o n œ n * o « M i i « o o a i ( D N**

**i ó ö c * N 0**

:

**m o o m N C * 4 « d c > ó ó < a a j i n**

i r a n œ n n o n o n i N v a j r u t n m i n o o i n o

-i r a r -i d -i r -i r a r a o d « n -i œ a J ' t -i r -i ' t -i r -i -i > o - ' < j

m O ' i i r i C i i D « n < i i 4 N » n i M ) " O K n n H

I oi ri d -« ri — n o M n s s i i i ^ n i h » ) )

**• o a - « œ * O N w > o < i O ' O N « i œ « o * N i n œ**

N s > d œ r i r i r i œ a j i n r a r i « - i r ) a - - < a i r j *

**» o « o o - « i M D - n 4 n N œ * > o i B i n > o « o**

» • « • O N H Œ I N O * N * * - O M K I I M D * ra

< o t i i N N O i h « ' O i D i i o i n o i n o i n o » «

**riiriiri*iri^>rimiriiriinni«d--«oiriirart**

i n i M m j - ^ n M n s o i N n M o »

I N N N N O O D S N N S m i S œ O D O S h

-m a ) - n - o < i i B > r ' « ' > o - o n (

,

**) * < f ' O m « t o - >**

o i i h N ^ M r a i t r a N i r a d r a r a n i i n c h d d d

i i i * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

n n n n n n n n n n n n f i n n n n n n r i n

ODœtDCDCooooDODOomiDoooocDtiitDœcoœajcD

i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

n i o t s o n n o i i i x H i M h n ^ o n s n o n

o> ri ri

N

i

S M D M

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I

» O H n n i r n 4 i M i ) D ' O x ( i i n « n 4 i M D

« r t - ^ i ^ « « r t « « r u r a n i m n j ( M ( M r v i o i

(12)

tl

(-Ol Ol Ol f. o o

>

n

3 00

>

o

<

CL

n i n i n h - o - o r a n ^ - o a i o r a n o

o o o o o « « « ' " » H ( i i ( i i ( i i n

n n t u N n i N « » « « « « « « * *

H r ü - H H n i « ( v n N N N « r ) n

W (

,

**) i n N 0 » O » H r i * 0 0 D O ^ P J 0**

-0 -0 -0 -0 -0 - — « ' H ' « » < » < N r o ( \ i < \ i

N

**( K r t - - - - n n n i N * * « < f**

rtN«HrtNf)Hn«H«nr)n

n r n t - o a i o - n ^ o i j O H n a )

^ v i H ^ H n n n o i H W H H ^ ^

**H n * > o i i i O H r ) * « s » « n o i**

- O n i l l N N t l l ' H ' H - ' H ' H ^ H H

n -« ni N N - N H n n n n M N n

H F X f o o o M n ^ r i M h H n o D

O O O O O H H < H H H f H H ( H Ó | ( l | |

N r H ( M r i i c M « o i r ) - H W ( M f g r u - 4 n i

- n < r - o o ) 0 ' « c i n i ' i n N O ' - n a i

0 0 0 0 0 0 > " < « « « H N ( | | N O O O O O O H H H H H H N W I V

H H D - i ' < r ) n ( i i H H N N « « r t

o i i

,

) ' ' < - ' ' - < r i i < - i r i i ^ ( M ' 4 ' " > - i n n

**O O O O O O » 4 » « » < » 4 « - i « * n i 0 i n i**

c

c ->

4»

I- Ol

ui x

O O O O O O x H H w i x N N t l i n

^ r u n i M n i ' - r i i ' - ' N - r d n i M - n P )

o

T l

C

<0

E

O

u

1 O

+•

₀₁ £ C

«

>

c

t l 4» «0 •P *H 3 W I I

«-01

O

•d

XI WH 01 «1

ja

(-0

0 >

1

1 u

II

1

1 II

II

1

1 H

1

1 H

1

1 »

1

1 «

1 t

1

1 I

t

1

1 i

1

i

1

1 II

1

1 II

II

1

1 i

i

u

i

il

• a

II

H

il

• a. <_> n

- • 5 . »

m « a i

- i o. ce u

« . o n

H- Il

H

ce u u

o •-< . u

(M < Q II

•rt ce II

« h- O II

II

. u «

m a . . u

w s a ii

« ui ce u

n i - o i

g

a

. U II

in a. .

H

« C O I

- ui ce u

n i - o i

n

u

. U H

ma, . u

« S a n

- m ce ii

« 1- O II

u

H

«

« r i 5

o u x n

«H

O II

n > u

_H

H

a

i - n

1 1 g

O U « Il

Z

-H

o u

n i > a

ui u

g

- i «

t- u

< «t i g

o u x g

2 - O H

« > H

< g

g

* n

. u g

* a . g

« r a g

-« w ce »

n i - o g

n

g

. u »

«t o. . g

-

E

a «

•H

m ce «

M

H

o g

g

«

u

. u n

» i , 1

- l u i

~ w ce il

- t - S «

u

t

g

n£ II

O U N 1.

* P II

m> u

g

u

i - n

n i n

O U K I

« a n

M > H

n

g

u

H II

n i i

o un u

« o u

g

V

»

g

H

u

n

E II

D II

1- u

< g

o »

g

N -« O <h 0- * <-« S H ^ O J M )

S S » « S « < 0 4 < O S N I « «

**w * 4 . 4 « n i r a n i n i r v r a N N N**

rig.M«4Nt>ONOO«A

• g

g

l ~

g ni

g ~

g —

u

g

g i

g o

< o i f l N n N n i n « n « i M i i c *

**o - ~ o * N C D C B n œ n n - « n i < o**

222:S£2££88S88

**m « * n a > w « c o n ' O r * n « t - C f**

» » • • » • « n i n i r i r i r i ' r r i r i

H M H M n n n n N ( i i n i ( i i n

ni

n

u

u g

«

N < 0 < O N N < D N < 0 ( h > 4 ( D C O « Il in

g

-u «

g -•

g

( v r ü n n < n n < ( i < o < o N N r i < o

n i n i n i n i o j n i o i n i n j N n i n i N

o o o o o o o o o o o o o

o d d o'd d o o d d o o d

o o o o o o o o o o o o o

o d ó o b ó ó ó ó d ó ó ó

o o o o o o o o o o o o o

ÓÓÓÓÓÓÓÓÓÓÓÓÓ

**M ) * o o « n o < t < o » œ o**

g

g *

g o

g •*

g n

g

«S

U w

u ai

g

u

g

et-il o

n —

» «

g

u

n

g

i | | i | | ' 6 M h O O H H H ( U O H

M M M x w n m n i n i N N N N

**« t - r u m a > * n t » . n « i - > o « o - - o**

**C D ( D C D C 0 N n n « < o - * i ' i n n i n**

N « œ i M M f t ' < < i « 0 ' « > i M n

ooo

;

o«-'0'C'd><is<

:

iri

ninj-NmmruiMniNiMNM

O N t > 4 S x O O O O O O O

« « c c W ç d n i o o o o o o o

n n ni oi n n

s « n « « n o o o o o o o

" « • r i r i o ^ N o - ' d d d d d d d

**in n in * n n**

**< « O B * f ) 0 0 0 0 0 0 0**

' b a J i h O ' M x d d d d o d d

n n n n «j- «*

n

u «r

u «

il «

u ni

u

i

g

u

g

«

i

n

u

a

u

g g g g ii g

g

ii

g

u

i n

g o

u «

ii »•<

n

o

ni

n n n n n n n n n n n n n

(DCOGDCOCOCOCOCOCOCOCOCOOO

i i i i i i i i i i i i i

I I I I I I I I I I I I I

10

(13)

o

•o

e

1 E E o u 1

3 +•

_{t l} f

c

nj

>

c

a>

4« il •p

•-*

3 UI «l t-Ol Q N •o ••4 ai ai A

(-0 o

>

II H H

n

u

H II II II II II H II H II II II II II II II II II H II II II II U U II II II II II U II II II II II II II II II

u

H II II II II II II II II Il Z II Il Ui II Il -1 II H < II U Z 1 Il <

3*

n

u

n

u

n >

>i

n

«

n

u

_t.

u

n

u

II II II II

u

.1 II II H U U •1 U

n

H

u

ii

u

n

r

S

1 D

»

n

u

ii

u

n

»

ii i

«

u

H U

a

u

o

CE

u n

(M • « . Il

-« < a «

•H ( t « H O II II U U

in . u il

ri Q. . Il x i Q n

o ui

CE

n

t - C» Il

u

in . o u

•^ 0. . Il ~ E Q II

ni ui ce u

h- O II H II II

in

. O H H O . . H - E Q U -H UI Ct II

"°l

II II «• t - n

o x »

• H U X II

n o n

> n

n

* h- H o Z 0 « O U II N O

u

> u

u

n

u

»»•H U O X II x O K 1 M O II

» a

H II * . O II ri 0. . U « r Q II

n ui ce u

H O II II II y

S a :

0

«

« C D II

• ni ui ce n

1 - O II il

u

ii

» . o u

H t , . 1

« S o n

•n ui ce »

1 - O II M H U P) h- Il O X » « O S H

n o

H

> u

II II II

n i - u

o x >

»H O « H ( M O II > Il H II II

n i- u

o x n

- o « n

- • O II

> u

n

M

u

n

% S

_{M H}

i - n

n

u

H

u

II E

n

D II i - ii 4 H Q II II

« i s n N " » o « n i h N < i N « o o ( i i N O c i i n M M i

d « n i ( i i n i f l i n r i « s > ( i o

:

n i n r i r i M 6 i i

;

N « n H M

H M H M H H H M M H n H O I d i n i n i r i K I l H H H n H H

c \ i r u r u « M o o o o - o - c a > o < o c o i s r f i < o N N N O ' O c o a )

» o ( h m œ S ' 0 < o n « < r n N n i c » r i i r u n n < t i n i n < o s

O0QlhChCf0C^^C^^000Ch0C^C|0C^00Ch0« o o o o ( D N < i < i i r > ' r O0QlhChCf0C^^C^^000Ch0C^C|0C^00Ch0« t T O0QlhChCf0C^^C^^000Ch0C^C|0C^00Ch0« n n < t O0QlhChCf0C^^C^^000Ch0C^C|0C^00Ch0« r m o O N C D O O

-n rir-noioioic\ioic\ioioir<ioioioioirj-niriioioioioioi

r u n i t \ i o i o i o i o i o i c \ i c \ i N r a o i o i o i a i o i o i o i o i n i o i o i o i

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

d o ó ó d o ó d ó d ó ö ó ó ó d ó ó o d ó ó d ó

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

ó ó ö o ó ó ó ö ó ó ó ó ó o ó o ó ó o o ó o ó d

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

ö ó ó ó ó d ó d ó ó ó ó d ó d o o d ó d d o ó d

**n N - o a i N < i n * n n N N n n * i n M h o - N W - "**

N S N N - a - 0 - O - O ' O - d - O ^ - ä - O - O - O - O ^ - O l s N N N N

a n n M o a > < o i n i n i n i n < o N o > n i i n c > > < n < t ' 4 ' 4 ' t i i o

C O C D C D C D N N N N N N N S N N C O a i C Q O ' O O - O O O t h

• H O - o i n n n i o o o o o - o « C M i n c o < - i n i n < o N < o n «

H O O O O O O O 0>I M ^ O O O O O * I ' * ' | *,I H H T I I 4

o i o i o i o i ü o i o i o i r i r i r i o j o i o i o i o i o i o i o i o i o i o i n i o i

**o > « o n n N c u s » < « r - o « c \ i o < t n s N r » n c D O N * i n**

n i ^ n ' t > d w w n d c h r i i n ( h d d i n t )

:

- 4

:

< t i n < 4

:

c c i ^ d

n n n c i i n n n n n « n n n *

,

' r n c " ) n n n n n « t < a

**-u ( i i f i < i s o N n n * j ) P i r ) r i i ' ) - n n < f H H < i N < i N**

r J r u r J c \ i r i - r i ^ m m c d r o m œ m m m m N œ a i < i K - c i - c i

m m m m i n » i n i n i n i n i n i o i n i n m i n i n i n m i n i n i n m m

**n « * - N * 0 ' O o a » n s i n i n o > n - o n n " * i n n r y * < o i n**

**m œ œ œ i r i i r i i n i r i < j i r > * r i ~ o < i < i < i < i ^ < i < i < i " r i - o - £ i - ' 0**

n o n n n n n n n n n n n c o n r c ô n n c i n n n n

« i n i n m i n < r « n m i n m m < » ' i n m i n i n i f t i n < r i D m i n i n

N N S N N N N N | S | S | N S | S I S N S S N | ^ | S | S I S | N S

**ó « M r i * n i N œ c V o ^ N r i * « i N œ c V b « r d r i**

riririMririririririniniNni

n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n c o n

caœcococDCoœcoœcoraoaocococoœcocDCDcjQ(ococo

i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

| v N | v . l ^ N S N S N N r > . N N S r N N N S S | N S N I ^ I ^

I I I I I I I I I I I I I I I I I I

I I

I

u

II H

u

II Il o Il 01 Il • * Il -H II II

n

u

u in

n «

u «

n n

u

n

il in il -<

u «

Il 01 il

n

u

n

n m

U M Il ri Il ri II II II II Il » P O Il "-•

u n

u

ii

n

u

» *

n o

n w n M

n

u

Il *

82

U ~4

B

o

u

u 4>

H , H Il «-*

u n

it

u

ii

n

ii * ii <-< H «-•

n ni

u

H

u

|: *

H -" Il « Il <H II II II II

u n

Il o

n «

u n

«

n

u

«

u n

u o

u «

u ni

n

u

«

» n

Il o

u ~

u

n

u

il

n

U II II II II II II II II U II II II

^

3 o

•o

c

m

E . E

o

u < h *

'

C 01 •o •«* ai •o •a

ri

E u Ol j e ai ai 3

œ

13 • - I ai ai .o ( •

o

>

n

u

n

u

n

u

n

u

H

u

n

u

n

u

n

U

n

il H

||

H

u

n

fi

a

n

u

ii

8 u

»

u

II II

n

a

u

Il z

n

g u

a

H _ l

u

il <

u

Il z

u

u <c

u

« x

u

n

u

n

u

H

u

n

H

»

U U

n

u

n

8 n

n

u

1 II H II II II U II II II II U 1 II II II

n

u

n

il

u

H

u

n

u

H II II Il H Il II CL O II II

>i -> . u o

N

m ni u

ni >-• o n . . . . n

- i 0. CE II -< 0- N 0- Il - i • O II « Il h- Il II Il II «

u u ni

ce u u u

**-o « . * K -o n <-o v •<**

01 < Q II . . . . u •« CE II « CD -0 0- Il «•• 1- O II « Il Il II Il H O

n ii ni

. O U II «

o- a. . n o-

M

<«• n ii

-H

« r

Q

u . . . . n

- • u i e r u « r o i o c f n

n i - o y - « u

u u

Il II

Cl-ll u «-<

. O U II «

o-o. . i » i n œ •< ii n

« E Q II . . . .11

« u i c e i i s i s . o > o u

**n i i - o u * H « r t « i i**

U II Il n et-il n - «

o n n «

o- a. . » i n n i N N i i o j

« i E Q 11 . . . .11 »H

**ui ce u * <* m n u**

- i- o ii ni ni m ni u

il n

li il

0-II u «

. o u u -*

1 ^ 0 . . I N K I - M H •H E Q II . . . .11

w u i c e i i n o i o o t i

n t - e il H « M « i

n n

H II N Il II « . O U U ri

s a . . « i n - œ n H n

ri E O II . . . .11

- • m a : u N N t n n u

N h C t II « - , « « || Il II Il II S Il II »H . O U II « N CL . Il -0 n N CD II M - E Q II . . . .11

**~ * w c t i i i r > m « i - « t i i**

_{« i- es n m ni ni ni u}

u u

Il II s

u u

M . O H U «

**m a . » * s i n m L «**

« E Q II • . . .11

-> w ce n oi o œ

N

n

D I - 9 I H « u U II

n n in

u il «

. o u u

-m a . . i n o w r i i n

« E Q II . . . . U

**- i i i i i : i * n « o i**

u u m

H II ~ . O U il «

m a . . u œ

N

n - i n oi

« E O II . . . .11

- ui ce n cDN-o-o n

H h O U W » H « r t H Il II

u n m

u n «

. O H n -< • r a . . t N i n in n n « « E Q II . . . . U

riUlce u rit>-or-. u

n i- o ii « n

n n

n il t

n u ri

• O U U ri

* a . . i i o n i r i r i i i n

ri E Q II 1

riuiceiiOrioe>u

ni i- o u « ri u

u u

H

u «r

u n »

• O H ri • t a . H 0- * O CD II 01

ri

E

a u . . . . u

**• I ui et ii m * oj oi**

H ri 1— Ö II r* ^* v* *< || Il II 1 l' «t Il II ri Il II ^ # * * I * * * * ' < ^ U II E

u n n n n u

D II m CD CO CO II

i- u i i i i u

4 II o o o O II

Û t| ri ri ri ri tl Il 1 1 1 1 II Il O N <* ri ||

n « ri oi n II

* Il II UI II i II

ui u « ni n *

3 U ««• «t «t <* Il

u u

11

(14)

ne = aantal geregistreerde kanalen

k = geregistreerd kanaalnummer i

i

w = gemeten waarde van kanaal k

i i

In geval van foute registratie (*) wordt in plaats van een berekend

6 getal nu 10 ingevuld, wat boven de bereikbare grenzen van de meetwaarden

ligt. Op deze manier kunnen de gegevens ook weer snel worden teruggelezen

zonder dat enige conversie nodig is.

Voor de uitvoer van gemeten waarden moeten de geregistreerde waarden eerst

worden omgevormd naar voor ons zinvolle eenheden, zoals bijv. graden celsius

voor temperatuur in plaats van het geregistreerde aantal millivolts.

Voor nadere gegevens omtrent de omrekeningsfaktoren wordt verwezen naar

WEZEL (1982).

3. H e t p r o g r a m m a

Het programma PAGV is oorspronkelijk geschreven in FORIRAN IV onder RT-11

op een PDP-11/03 van Digital en later overgebracht naar de STARING-VAX onder

VMS. Het programma is opgebouwd uit een klein hoofdprogramma en een groot

aantal subprogramma's. Deze programma-onderdelen zullen hier in het kort

worden besproken. Een aantal van deze subroutines roept routines aan voor het

besturen van de speciale mogelijkheden van een VT-100 compatible terminal

(DOHIBM, DOHITP, SET80, SET132). Voor de gebruiker van dit soort terminals

zal het duidelijk zijn wat deze routines voor effect hebben. Op deze

routines zal hier verder niet worden ingegaan.

Hoofdprogramma:

Het hoofdprogramma verwelkomt de gebruiker en leest de commando's

in voor de akties die moeten plaatsvinden. Deze commando's bestaan

uit 1 letter. Na het inlezen van een commando wordt het

desbetreffende subprogramma aangeroepen.

Subroutine HELP (commando H)

Deze subroutine bestaat uit een enkele schrijfopdracht die

een lijst met mogelijke commando's op de gebruikersterminal laat

verschijnen.

Subroutine REFORM (commando R)

Deze subroutine leest de data in originele vorm, converteert ze en

roept subroutine DSKHRT aan om de geconverteerde waarden in

ongeformatteerde vorm naar schijf te schrijven.

Voor een grotere flexibiliteit van het programma, moet de gebruiker

de namen van de in- en uitvoerfiles zelf intypen. Hierdoor is het

(15)

mogelijk meer files na elkaar te verwerken zonder problemen met de

namen te krijgen. In subroutine REFORM wordt tevens gecontroleerd of

de registratie correct heeft plaatsgevonden of dat er sterretjes

(**) zijn geregistreerd. In het eerste geval wordt van de

ingelezen cijfers een reëel getal gemaakt. In het andere geval wordt

de waarde op 1 miljoen gesteld. De kanaalnumners worden

weggeschreven als gehele getallen en geregistreerde waarden als

reële getallen.

Function OOHVER

Deze function converteert een deel van de vector CHAR die is ingelezen

in subroutine REFORM, en die karakters bevat, naar een geheel getal.

De eerste en laatste positie van het te converteren getal in de

vector worden gegeven door de variabelen MST en NEND.

Function CONVRR

Function CONVRR doet hetzelfde als OOHVER. Het enige verschil is dat

het resultaat van CONVRR een reëel getal is.

Subroutine DSKHRT

Subroutine DSKHRT wordt gebruikt voor het wegschrijven van een

scan in ongeformatteerde vorm. Dit geschiedt in de volgorde zoals

gegeven in hoofdstuk 2.

Subroutine CONCAT (Commando C)

Na het omvormen van de data naar een ongeformatteerde vorm, is het

meestal gewenst deze data bij een andere file te voegen. Dit omdat

bijv. eens in de week de data worden verwerkt, maar men deze data

per maand of per kwartaal in een file wil hebben. Deze subroutine

vraagt om de naam van de file waar de data aan toegevoegd moeten

worden en om die van de naam van de file met toe te voegen waarden.

Subroutine CHANEL (Commando N)

Kijkt in een te specificeren file naar de kanalen die geregistreerd

zijn. Het is mogelijk deze kanalen volgens modulo 100 te sorteren.

Dit is vooral zinvol omdat de laatste 2 nummers van het kanaalnummer

vaak aangeven wat voor voeler wordt gebruikt (WEZEL,1982). Het

resultaat kan naar de terminal, printer of naar schijf worden

gezonden. Het omrekenen van de waarden zoals geregistreerd met een

capacitieve vochtmeter naar vochtgehaltes vereist enkele ijkwaarden.

Deze ijkwaarden zijn geregistreerd als een kanaal (WEZEL,1982). Het

programma vraagt of ook deze kanaalnumners in de lijst moeten worden

betrokken als de nummers naar schijf worden weggeschreven. Bij de

overige uitvoermedia worden ze automatisch meegenomen, maar het

is mogelijk dat de file met kanaalnumners wordt gebruikt voor een

totaaloverzicht van de geregistreerde kanalen. In dat geval is het

raadzaam de kanaalnumners met ijkwaarden niet naar schijf weg te

schrijven daar ze toch worden opgezocht indien een vochtmeter

(16)

is geregistreerd.

Subroutine SHOTEM (commando T)

Indien men alleen een overzicht wil hebben van gemeten

bodem-temperaturen kan deze subroutine worden gebruikt. De gewenste

kanaalnummers moeten worden ingetypt op de terminal, evenals de naam

van de file waarin de temperaturen moeten worden gezocht. Er wordt

bij de uitvoer niet gemiddeld over een dag.

Subroutine METEX)

Geeft de meteogegevens uit een nader te specificeren datafile als

gemiddelde (of geïntegreerde) waarden per dag in tabelvorm.

Subroutine OUTPUT (Commando's 0 en W)

Deze subroutine maakt uitvoertabellen van te specificeren kanalen.

De naam van de datafile moet door de gebruiker op de terminal

worden ingetypt. De kanaalnunmers kunnen worden ingetypt of van

schijf worden gelezen. De geregistreerde gegevens worden, afhankelijk

van het kanaalnummer en het ingetypte commando, gemiddeld of

geïntegreerd over een dag of week gegeven.

Subroutine HEAD

Subroutine voor het maken van de kop voor de tabel die in

subroutine OUTPUT wordt uitgeprint. De omschrijvingen en eenheden

in de kop zijn afhankelijk van de gekozen kanaalnummers.

Subroutine HEADWK

Deze subroutine verzorgt de kop voor de uitvoertabel als er

weekgemiddelden moeten worden bepaald.

Subroutine OUTPTT (Commando U )

Is identiek aan subroutine OUTPUT, maar nu worden de waarden niet

gemiddeld of geïntegreerd, maar direct uitgeprint of uitgetypt,

zodat er meer waarden per dag worden gegeven.

Subroutine HEADTM

Verzorgt de kop voor subroutine OUTPTT.

Subroutine OUTEXT (Commando E)

Deze uitvoerroutine maakt tabellen waarin van drie kanalen

de minimale, gemiddelde en maximale waarden over een dag

worden gegeven.

(17)

Subroutine HEADEX

Maakt de kop voor de tabel die wordt uitgeprint in subroutine OUTEXT.

4. H e t g e b r u i k v a n h e t p r o g r a m m a

Na het starten van het programma wordt de gebruiker eerst welkom

geheten. Vervolgens verschijnt een lijst met mogelijke commando's op de

terminal. Deze commando's zijn al beschreven bij het bespreken van de

subroutines. In voorbeeld 2 is de uitvoer gegeven zoals deze op het beeld

verschijnt. Deze commando's kunnen worden ingetypt nadat de computer

een > op de terminal heeft geplaatst, als teken dat van de gebruiker een

commando wordt verwacht.

Voorbeeld 2. De lijst met moseliJke comrando's voor het prosr-arrrra RAGV

zoals deze O P de terminal verschijnt.

De moseliJke comrando's ziJn!

C Voea 2 files samen

E Geef tabel van semiddelde vaarden samen met minima en maxima

H Geef moseliJke corm-ando's (deze boodschap)

M Geef meteodata

N Geef een liJst van kanaalnurrmers in een file

0 Algemeen uitvoer corrrrando

R Bewerk datafiIe

S Stop en ver-laat prosrarrna

T Geef tabel met temperature

U Geef uitvoer zonder- te middelen

W Paak een tabel met weeksemiddelden

Na het geven van het commando wordt in alle gevallen van de gebruiker

verwacht dat hij een filenaam intypt. Indien er een foute naam wordt

ingetypt of de naam van een niet-bestaande file, verschijnt er een

foutmelding op de terminal en wordt de gebruiker gevraagd de correcte

filenaam in te typen.

Bij de uitvoer van tabellen wordt eerst gevraagd of deze naar de

terminal moet of naar een file 'REGISTR.OUT', die later naar de printer

kan worden gezonden. Voor de rest is het programma eenvoudig

te gebruiken door de simpele vraag- en antwoord methode die is toegepast.

Als er meer kanalen worden gewenst dan op een pagina uitvoer kunnen worden

(18)

geplaatst, zal automatisch overgegaan worden op een uitvoer van meer

pagina's.

De voorbeelden 3 t/m 8 geven de uitvoer van resp. het E, M, N, O, U en W

commando. Van sommige kanalen ontbreken de meetwaarden op enkele dagen in

de voorbeelden. Hiervoor in de plaats worden nullen geprint.

Bij programma's zoals hier beschreven wordt vaak een voorbeeld van de vragen

en antwoorden gegeven zoals gebruikt bij het verwerken van enkele gegevens.

Door de gebruikte werkwijze die specifiek op VT-100 compatible terminals is

gericht, is het moeilijk een goed voorbeeld op papier te zetten. Bovendien

spreken de vragen die het programma stelt voor zich.

L I T E R A T U U R

Gils, J.B.H.M, v., 1981. Een eerste kennismaking met VAZAL, een programma

voor het opschonen, verbeteren, verwerken en presenteren van

gegevens. Nota I.C.W. 1317.

Gils, J.B.H.M. v., 1981. Mogelijkheden, bijbehorende denktrant en opbouw

van VAZAL, een programma voor het opschonen, verbeteren, verwerken

en presenteren van gegevens. Nota I.C.W. 1318.

Oostinide, K., 1981. Verwerking van automatisch geregistreerde gegevens

met het programma pakket LOGGER. Aspecten van Informatie

verwerking 26. Nota I.C.W. 1312.

Wezel, H., 1982. Omschrijving en Gebruik Programmatuur

Benutting-Afvalwarmte-Projekt. T.F.D.L. Wageningen.