• No results found

Feedback leren en de relatie met cognitieve flexibiliteit korte termijn geheugen en inhibitie bij 3-en 4-jarigen

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Feedback leren en de relatie met cognitieve flexibiliteit korte termijn geheugen en inhibitie bij 3-en 4-jarigen"

Copied!
36
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

!

Feedback!leren!en!de!relatie!met!Cognitieve!flexibiliteit,!Korte!Termijn!

Geheugen!en!Inhibitie!bij!3>en!4>jarigen!

Masterthesis)

!

! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ) ) ) ) ) ) ) Klinische)Ontwikkelingspsychologie) Universiteit)van)Amsterdam) Juli)2014) ) Door:)Josanne)van)den)Hoek) Studentnummer:)10001762) Eerste.beoordelaar:)Maartje)Raijmakers) Tweede.beoordelaar:)Maaike)Zeguers) Aantal.woorden.scriptie:)7393)

(2)

Abstract!!

In)deze)studie)werd)onderzocht)welke)executieve)functies)belangrijk)zijn)bij)het)leren)van) feedback)bij)3M)en)4Mjarigen)(N.=)93).)Feedback)leren)is)met)name)voor)kinderen)erg)belangrijk,)onder) andere)in)de)schoolsituaties.)Uit)onderzoek)van)Schmittmann,)van)der)Maas)en)Raijmakers)(2012)) blijkt)dat)vierjarigen)moeite)hebben)met)feedback)leren.)De)verklaring)die)hiervoor)gegeven)werd,)is) dat)hun)executieve)functies)nog)niet)volledig)ontwikkeld)zijn.)Driejarigen)kunnen)bijvoorbeeld)de) Dimensional.Change.Card.Sort)(DCCS),)een)taak)die)cognitieve)flexibiliteit)meet,)niet)succesvol) uitvoeren,)maar)de)meeste)vijfjarigen)wel)(Zelazo,)2006).)Uit)de)onderzoeken)van)Van)Bers)(2014))en) Bohlman)en)Fenson)(2005))blijkt)echter)dat)drieM)en)vierjarigen)de)DCCS)wel)succesvol)kunnen) uitvoeren)als)zij)feedback)krijgen.)Het)is)echter)niet)duidelijk)wat)de)relatie)precies)is)tussen)feedback) leren)en)de)executieve)functies.)De)executieve)functies)werden)in)deze)studie)gemeten)met)de)Corsi) Block)Task,)de)Grass/Snow)taak)en)de)Object)Classificatie)Taak.)Daarnaast)voerden)de)deelnemers)de) DCCS)en)de)feedbackMleertaak)met)emoticon)of)met)stimulusMgebonden)feedback)uit.)Uit)het) onderzoek)bleek)dat)inhibitievermogen,)cognitieve)flexibiliteit)en)korte)termijn)geheugen) samenhangen)met)feedback)leren)als)er)stimulusMgebonden)feedback)gegeven)werd.)Leeftijd)bleek) de)meeste)variantie)te)verklaren.)Naar)verwachting)scoorden)de)deelnemers)beter)op)de)feedbackM leertaak)dan)op)de)DCCS)als)zij)stimulusMgebonden)feedback)kregen.)De)volgorde)van)de)taken) maakte)voor)de)deelnemers)die)stimulusMgebonden)feedback)kregen)niet)uit,)maar)wel)voor)de) deelnemers)die)feedback)kregen)met)emoticons.))

(3)

!

!

Inhoudsopgave!

1.)Abstract! 2! 2.!Introductie! 4) 3.!Methode! 7) 3.1.Deelnemers. 7

)

3.2.Materiaal.en.procedure. 8

)

3.2.1.Procedure) 8

)

3.2.2.Object.Classificatie.Taak) 8

)

3.2.3.Grass/Snow.taak) 10

)

3.2.4.Corsi.Block.Test) 11

)

3.2.5.Dimensional.Change.Card.Sort) 11

)

3.2.6.FeedbackQleertaak) 12

)

4.!Resultaten! 12) 4.1.Relatie.tussen.executieve.functies.en.feedback.leren. 13

)

4.2.Verschil.prestatie.op.DCCS.en.feedbackQleertaak. 16

)

4.3.Verschil.in.volgorde:.DCCS.eerst.of.feedbackQleertaak.eerst. 17

)

5.!Conclusies!en!Discussie! 18) 6.!Literatuur! 22) 7.!Appendix! 24) ! ! !

(4)

2.!Introductie!

Leren)van)feedback)is)een)belangrijke)vaardigheid)in)het)dagelijks)leven.)Om)te)ontwikkelen) en)te)leren)is)het)nodig)om)positieve)en)negatieve)feedback)te)krijgen.)Het)is)een)actieve)manier)van) leren,)omdat)gedrag)wel)of)niet)wordt)aangepast)op)basis)van)de)gegeven)feedback)(Duijvenvoorde,) Zanolie,)Rombouts,)Raijmakers)&)Crone,)2006).)Het)leren)van)feedback)is)voor)kinderen)van)groot) belang,)onder)andere)in)schoolsituaties.)Positieve)en)negatieve)feedback)verbeteren)hun)prestaties) of)geven)aan)dat)gedrag)veranderd)moet)worden)om)tot)een)betere)uitkomst)te)komen) (Duijvenvoorde)et)al,)2006).) Schmittmann,)van)der)Maas)en)Raijmakers)(2012))hebben)het)gebruik)van)leerstrategieën)bij) het)leren)van)feedback)onderzocht)bij)4M)tot)14Mjarige)kinderen.)Dit)werd)gedaan)door)een)feedbackM leertaak)aan)te)bieden)waarbij)deelnemers)een)eenvoudige)sorteerregel)moesten)achterhalen,)die) 100)procent)goed)uit)te)voeren)is.)Deze)regel)was)gebaseerd)op)één)dimensie)(bijvoorbeeld:)‘kies) altijd)de)cirkel’).)De)regel)en)de)verschillende)dimensies)werden)niet)expliciet)benoemd.)Feedback) werd)gegeven)in)de)vorm)van)een)rood)kruis)of)een)blije)emoticon.) In)het)geval)van)een)éénMdimensionale)regel)is)hypothesen)testen)de)beste)manier)om)met) behulp)van)feedback)de)correcte)regel)te)achterhalen.)Bij)deze)strategie)moeten)twee)acties) uitgevoerd)worden,)de)winQstay.en)de)loseQshift)actie..De)winQstay.actie)houdt)in)dat)een)kind) willekeurig)een)regel)bedenkt)en)deze)toepast)tot)er)negatieve)feedback)volgt.)De)loseQshift.actie) houdt)in)dat)er)een)andere)regel)gekozen)wordt)uit)alle)mogelijke)regels)na)het)krijgen)van)negatieve) feedback.)Deze)nieuwe)regel)wordt)willekeurig)uit)alle)mogelijke)regels)gekozen)(Schmittmann,)van) der)Maas)&)Raijmakers,)2012).)Het)gebruik)van)deze)strategie)neemt)toe)met)leeftijd.)De)jongste) kinderen,)van)vier)en)vijf)jaar,)bleken)de)meeste)moeite)te)hebben)met)deze)strategie.)Veel)van)deze) kinderen)konden)de)correcte)regel)niet)achterhalen)met)behulp)van)de)feedback.)Mogelijk)vinden)3M) en)4Mjarigen)het)moeilijk)om)zelf)een)regel)te)achterhalen)met)behulp)van)feedback,)omdat)hun) executieve)functies)nog)niet)geheel)ontwikkeld)zijn.)) Executieve)functies)zijn)mentale)processen)die)belangrijk)zijn)voor)het)reguleren)van)gedrag) en)het)coördineren)van)handelingen)om)doelen)te)bereiken)(Smidts,)2003).)Deze)mentale)processen) zorgen)voor)het)vermogen)om)de)aandacht)te)richten,)automatische)reacties)te)stoppen,)problemen) op)te)lossen)of)te)reageren)op)onverwachte,)nieuwe)situaties)(Smidts,)2003;)Diamond,)2013).)De) belangrijkste)executieve)functies)zijn)werkgeheugen,)inhibitie)en)cognitieve)flexibiliteit)(Diamond,) 2013).)) ) Het)werkgeheugen)is)een)systeem)dat)informatie)opslaat)en)actief)houdt.)Met)deze) informatie)kan)op)dat)moment)gewerkt)worden)om)bijvoorbeeld)gebeurtenissen)die)zijn)opgeslagen)

(5)

in)het)korte)termijn)geheugen)aan)elkaar)te)relateren)of)om)problemen)op)te)lossen)(Diamond,)2013;)) Repovs)&)Baddeley,)2006).)Inhibitie)is)het)beheersen)en)onder)controle)houden)van)dominant)en) automatisch)gedrag.)Als)hetzelfde)gedrag)lang)wordt)uitgevoerd,)dan)automatiseert)dit.)Zonder)het) inhibitievermogen)zouden)we)niet)kunnen)kiezen)hoe)we)reageren)of)hoe)we)ons)gedragen,)maar) zouden)we)zonder)na)te)denken)toegeven)aan)dominante)en)automatische)gedragingen)en) gedachten)(Diamond,)2013).)Cognitieve.flexibiliteit)is)het)vermogen)om)plannen)en)gedrag)te) veranderen)als)reactie)op)relevante)veranderingen)in)de)omgeving,)maar)ook)om)plannen)en)gedrag) niet)te)wijzigen)bij)nietMrelevante)veranderingen)in)de)omgeving)(Diamond,)2013).)) Deze)executieve)functies)lijken)belangrijk)te)zijn)bij)het)leren)van)feedback.)Ten)eerste) moeten)kinderen)onthouden)welke)regels)ze)al)hebben)uitgeprobeerd,)wat)niet)werkt)en)wat)wel) werkt.)Hier)speelt)mogelijk)het)korte)termijn)geheugen)een)belangrijke)rol.)Daarnaast)moeten)ze) flexibel)kunnen)zijn)in)het)wisselen)van)gedrag,)afhankelijk)van)het)type)feedback)dat)gegeven)wordt.) Hier)lijkt)cognitieve)flexibiliteit)voor)nodig)te)zijn.)Tenslotte)is)het)bij)feedback)leren)belangrijk)om) automatisch)gedrag)of)nietMpassend)gedrag)niet)meer)uit)te)oefenen)na)het)krijgen)van)negatieve) feedback.)Hier)lijkt)het)inhibitievermogen)van)belang)te)zijn.)Cognitieve)flexibiliteit)lijkt)met)name) van)belang)bij)het)testen)van)hypothesen)en)het)uitvoeren)van)de)winQstay)en)loseQshift)acties)(Ashby) &)O’Brien,)2005,)aangehaald)in)Schmittmann,)van)der)Maas)&)Raijmakers,)2012).)) Uit)onderzoek)met)de)Dimensional.Card.Change.Sort.(DCCS))(Zelazo,)2006))blijkt)dat)kinderen) tussen)de)3)en)5)jaar)nog)niet)volledige)beschikken)over)alle)executieve)functies.)De)DCCS)is)een) veelgebruikte)sorteertaak)om)cognitieve)flexibiliteit)te)meten)bij)kinderen)(Zelazo,)2006).)Een) uitgebreide)beschrijving)van)deze)taak)is)te)vinden)in)de)methodesectie)van)deze)studie.)Uit)de)studie) van)Zelazo)(2006))blijkt)dat)de)meeste)3M)en)4Mjarigen)niet)kunnen)wisselen)tussen)twee)dimensies,) ondanks)dat)ze)de)regel)expliciet)te)horen)krijgen.)Zij)blijven)bijvoorbeeld)sorteren)op)vorm,)terwijl)ze) moeten)gaan)sorteren)op)kleur.)De)meeste)kinderen)van)vijf)jaar)kunnen)wel)wisselen)van)dimensie.) De)verklaringen)die)hiervoor)worden)gegeven)zijn)een)gebrek)aan)inhibitievermogen)en)beperkte) cognitieve)flexibiliteit)op)3M)en)4Mjarige)leeftijd.)Uit)onderzoek)met)verschillende)executieve)functie) taken)van)Carlson)(2005))en)Davidson,)Amso,)Anderson)en)Diamond)(2006))blijkt)ook)dat)met)name) inhibitievermogen)en)cognitieve)flexibiliteit)toeneemt)tussen)de)leeftijd)van)drie)en)vijf)jaar.)Jonge) kinderen)tussen)de)drie)en)vier)jaar)hebben)moeite)met)taken)die)cognitieve)flexibiliteit)en) inhibitievermogen)meten.!) Uit)onderzoek)van)Bohlman)en)Fenson)(2005))blijkt)echter)dat)sommige)kinderen)van)drie)en) vier)jaar)de)DCCS)wel)succesvol)kunnen)uitvoeren)als)zij)feedback)krijgen.)Driejarigen)die)bij)het) wisselen)van)de)dimensie)verbale)feedback)kregen)van)de)onderzoeker,)konden)uiteindelijk)goed) sorteren)volgens)de)nieuwe)regel)in)de)eerste)DCCS)taak.)Opvallend)is)dat)de)driejarigen,)in)

(6)

tegenstelling)tot)de)vijfjarigen,)in)een)tweede)DCCS)taak)het)geleerde)in)de)eerste)DCCS)taak)niet) konden)generaliseren.)Mogelijk)ligt)dit)aan)de)manier)van)feedback)geven.) In)de)studie)van)Van)Bers)(2014))kregen)kinderen)op)een)andere)manier)feedback)bij)de)DCCS) dan)in)het)onderzoek)van)Bohlman)en)Fenson)(2005).)De)DCCS)werd)aangeboden)op)een) touchscreen.)Wanneer)het)kaartje)goed)gesorteerd)werd,)draaide)het)kaartje)om)en)gaf)de) onderzoeker)positieve)verbale)feedback.)Wanneer)het)kaartje)niet)goed)gesorteerd)werd,)draaide) het)kaartje)niet)om.)De)onderzoeker)gaf)dan)negatieve)verbale)feedback)en)liet)zien)hoe)het)kaartje) volgens)de)correcte)regel)gesorteerd)moest)worden.)De)3Mjarigen)konden)met)behulp)van)deze) feedback)goed)wisselen)tussen)de)dimensies.)Deze)manier)van)feedback)geven)wordt)ook)wel) stimulusMgebonden)feedback)genoemd.) In)tegenstelling)tot)het)onderzoek)van)Bohlman)en)Fenson)(2005))konden)driejarigen)in)het) onderzoek)van)Van)Bers)(2014))het)geleerde)wel)generaliseren)naar)een)tweede)DCCS)taak)waarbij) de)deelnemers)geen)feedback)kregen.)Naar)aanleiding)van)de)resultaten)van)dit)onderzoek)zou) gezegd)kunnen)worden)dat)driejarigen)mogelijk)toch)beschikken)over)een)aantal)belangrijke) executieve)functies)die)het)leren)van)feedback)mogelijk)maken.)Het)is)echter)nog)niet)duidelijk)welke) executieve)functies)nu)daadwerkelijk)van)belang)zijn)bij)het)leren)van)feedback.) De)belangrijkste)verschillen)tussen)de)taken)in)de)studies)van)Van)Bers)(2014))en)van) Bohlman)en)Fenson)(2005))en)de)taak)in)de)studie)van)Schmittmann,)van)der)Maas)en)Raijmakers) (2012))is)dat)3M)en)4Mjarigen)in)de)studie)van)Schmittmann,)van)der)Maas)en)Raijmakers)(2012))de) regel)zelf)moesten)achterhalen)en)dat)de)deelnemers)bij)de)onderzoeken)op)verschillende)manieren) feedback)kregen.)In)de)studie)van)Van)Bers)(2014))en)Bohlman)en)Fenson)(2005))kregen)de)kinderen) de)regel)expliciet)geformuleerd)en)moesten)deze)vervolgens)uitvoeren.)Het)zelf)formuleren)van)een) regel)zou)voor)3M)en)4Mjarigen)te)moeilijk)kunnen)zijn,)waardoor)ze)meer)moeite)zouden)kunnen) hebben)met)het)leren)van)feedback)in)een)feedbackMleertaak.)) Een)andere)verklaring)zou)kunnen)zijn)dat)de)3M)en)4Mjarigen)niet)goed)kunnen)leren)van) feedback)als)de)feedback)die)gegeven)wordt)niet)effectief)genoeg)is.)Uit)onderzoek)van)Diamond,) Lee)en)Hayden)(2003))bij)peuters)blijkt)namelijk)dat)het)belangrijk)is)dat)de)feedback)verbonden)is) aan)de)stimulus.)Dit)is)in)het)onderzoek)van)Van)Bers)(2014))wel)het)geval,)maar)in)het)onderzoek) van)Schmittmann,)van)der)Maas)en)Raijmakers)(2012))niet.)Zij)gaven)feedback)door)middel)van)een) blije)emoticon)en)een)rood)kruis.)Omdat)de)stimulusMgebonden)feedback)in)het)onderzoek)van)Van) Bers)(2014))zo)goed)werkte,)wordt)dit)ook)gebruikt)in)de)feedbackMleertaak)in)deze)studie.)De) stimulus)gebonden)feedback)op)de)feedbackMleertaak)wordt)vergeleken)met)feedback)door)middel) van)emoticons.)Mogelijk)kunnen)3M)en)4Mjarige)kinderen)beter)van)feedback)leren)als)de)feedback)die) gegeven)wordt)stimulusMgebonden)is.))

(7)

De)eerste)onderzoeksvraag)van)deze)studie)is)welke)executieve)functies)belangrijk)zijn)bij)het) leren)van)feedback)bij)3M)en)4Mjarigen.)De)verwachting)is)dat)inhibitie,)cognitieve)flexibiliteit)en)korte) termijn)geheugen)van)belang)zijn)bij)het)leren)van)feedback.)Verwacht)wordt)dat)kinderen)met)een) beter)korte)termijn)geheugen,)een)betere)cognitieve)flexibiliteit)en)een)beter)inhibitievermogen) beter)van)feedback)kunnen)leren)en)dus)beter)presteren)op)de)feedbackMleertaak.)Ook)wordt) verwacht)dat)cognitieve)flexibiliteit)de)belangrijkste)executieve)functie)is)bij)het)leren)van)feedback.) Dit)blijkt)al)uit)het)onderzoek)van)Schmittmann,)van)der)Maas)en)Raijmakers)(2012).) De)tweede)onderzoeksvraag)is)of)3M)en)4Mjarigen)beter)zelf)een)regel)kunnen)achterhalen)als) zij)effectieve)feedback)krijgen)dan)dat)zij)kunnen)switchen)tussen)regels)op)de)DCCS)zonder)dat)zij) feedback)krijgen.)Verwacht)wordt)dat)de)3M)en)4Mjarigen)in)deze)studie)minder)goed)presteren)op)de) DCCS)dan)op)de)feedbackMleertaak)als)zij)stimulusMgebonden)feedback)krijgen,)maar)niet)als)zij) feedback)krijgen)met)emoticons.)De)deelnemers)krijgen)in)deze)studie)geen)feedback)bij)de)DCCS)en) uit)het)onderzoek)van)Zelazo)(2006))blijkt)dat)3M)en)4Mjarigen)dan)veel)moeite)hebben)met)het) switchen)tussen)twee)dimensies.)) De)derde)onderzoeksvraag)is)of)3M)en)4Mjarigen)het)moeilijker)vinden)om)zelf)een)regel)te) formuleren)dan)wanneer)ze)de)regels)expliciet)horen)en)moeten)uitvoeren.)Hier)wordt)verwacht)dat) het)uitmaakt)in)welke)volgorde)de)deelnemers)de)taken)uitvoeren.)De)verwachting)is)dat)de)3M)en)4M jarigen)beter)presteren)op)de)feedbackMleertaak)als)zij)eerst)de)DCCS)gedaan)hebben)en)daarna)de) feedbackMleertaak.)Bij)de)DCCS)krijgen)de)deelnemers)namelijk)de)verschillende)dimensies)expliciet) te)horen,)zoals)de)kleur)en)de)vorm.)Mogelijk)maakt)dit)het)voor)de)deelnemers)makkelijker)om)in)de) feedbackMleertaak)zelf)naar)de)verschillende)dimensies)te)kijken)en)hier)tussen)te)wisselen.)

3.!Methode!

3.1!Deelnemers! Er)deden)113)deelnemers)mee)aan)dit)onderzoek.)Er)waren)20)deelnemers)die)een)groot) deel)van)de)taken)niet)hadden)afgerond.)De)gegevens)van)deze)deelnemers)zijn)niet)meegenomen)in) de)verdere)dataverwerking.)Van)de)93)deelnemers)deden)er)38)meisjes)en)55)jongens)mee)tussen)de) 37)en)59)maanden)(M.)=)49,)SD.=.6,31).)De)verdeling)in)leeftijd)over)de)feedback)condities,)χ2(1))=) ,91,)p.=),34)en)de)volgorde)condities)χ2(1))=),34,)p.=),56)is)gelijk.)De)deelnemers)werden)willekeurig) over)de)condities)verdeeld.)Van)de)93)deelnemers)zijn)er)30)getest)in)museum)NEMO,)30)in)het)lab) van)de)Universiteit)van)Amsterdam)en)32)op)scholen.)De)gemiddelde)leeftijd)met)de)bijbehorende) standaarddeviaties)en)het)aantal)deelnemers)per)conditie)staan)beschreven)in)Tabel)1.)Van)de)46) deelnemers)in)de)stimulus)conditie)zijn)er)drie)deelnemers)niet)meegenomen)in)alle)analyses)omdat) zij)niet)alle)executieve)functie)taken)volledig)voltooid)hadden.)Van)de)47)deelnemers)in)de)emoticon)

(8)

conditie)zijn)er)drie)deelnemers)niet)meegenomen)in)alle)analyses)omdat)zij)niet)alle)executieve) functie)taken)voltooid)hadden.)) ) Tabel)1.) Aantal.Deelnemers.per.Conditie.met.de.Gemiddelde.Leeftijd.in.Maanden.en.de.Bijbehorende. Standaarddeviatie.tussen.Haakjes..

) Stimulus) M.(SD)) Emoticon) M.(SD)) Totaal)

DCCS)eerst) 21) 50,10)(7,16)) 23) 48,83)(6,80)) 44) FeedbackMleertaak)eerst) 25) 49,20)(5,61)) 24) 48,17)(5,98)) 49) Totaal) 46) 49,61)(6,30)) 47) 48,49)(6,33)) 93) ) 3.2!Materiaal!en!procedure! 3.2.1.Procedure. De)deelnemers)zijn)op)de)scholen)in)een)aparte)ruimte)getest.)In)museum)NEMO)zijn)de) deelnemers)getest)in)een)onderzoeksruimte)waar)eventueel)ouders)bij)aanwezig)mochten)zijn.)De) driejarigen)zijn)in)het)lab)van)de)Universiteit)van)Amsterdam)getest,)waar)ouders)ook)bij)aanwezig) mochten)zijn.)De)onderzoeker)zat)tegenover)het)kind)en)bood)de)DCCS)taak)en)de)feedbackMleertaak) aan.)De)volgorde)was)afhankelijk)van)de)conditie.)De)deelnemers)werden)willekeurig)verdeeld)over) de)twee)condities,)de)DCCS)eerst)conditie)en)de)feedbackMleertaak)eerst)conditie.)Daarna)werden)de) deelnemers)weer)verdeeld)over)twee)andere)condities,)de)stimulus)conditie)en)de)emoticon)conditie.) In)de)DCCS)eerst)conditie)kregen)de)deelnemers)eerst)de)DCCS)en)daarna)de)feedbackMleertaak) aangeboden.)In)de)feedbackMleertaak)eerst)conditie)kregen)de)deelnemers)eerst)de)feedbackM leertaak)aangeboden)en)daarna)de)DCCS.)In)de)stimulus)conditie)kregen)de)deelnemers)stimulusM gebonden)feedback.)In)de)emoticon)conditie)kregen)de)deelnemers)feedback)met)behulp)van) emoticons.)Na)de)DCCS)en)de)feedbackMleertaak)werden)de)taken)die)de)executieve)functies)meten) aangeboden.)Eerst)werd)de)Grass/Snow)taak)(GS))(Carlson)&)Moses,)2001))aangeboden,)daarna)de) Corsi)Block)Test)(CBT))(Bull,)Espy,)&)Wiebe,)2008))en)tenslotte)de)Object)Classificatie)Taak)(OCT)) (Smidts,)Jacobs)&)Anderson,)2004).)De)hele)testafname)duurde)niet)langer)dan)20)minuten.)De) specifieke)procedures)van)de)taken)staan)in)de)paragrafen)hieronder)beschreven.) 3.2.2.Object.Classificatie.Taak.. Voor)de)OCT)(Smidts,)Jacobs,)&)Anderson,)2004))werden)zes)kaartjes)gebruikt)die)op)drie) manieren)in)twee)groepen)verdeeld)kunnen)worden,)op)kleur,)grootte)of)functie.)Op)de)kaartjes) stonden)een)grote)blauwe)bloem,)een)grote)gele)bloem,)een)grote)gele)vogel,)een)kleine)blauwe)

(9)

vogel,)een)kleine)gele)vogel)en)een)kleine)blauwe)bloem.)De)OCT)bestond)uit)drie)condities)die) steeds)meer)concrete)structuur)aanbrachten)voor)de)deelnemer)om)te)sorteren.)De)eerste)conditie) was)de)vrije)conditie,)de)tweede)conditie)was)de)identificatie)conditie)en)de)derde)conditie)was)de) expliciete)conditie.)Eerst)werden)er)twee)oefentrials)aangeboden.)Op)de)kaartjes)in)de)oefentrial) stonden)een)groene)jas,)een)rode)trui,)een)rode)brandweerwagen)en)een)groene)tractor.)Van)elk) plaatje)waren)twee)setjes.)De)onderzoeker)legde)twee)verschillende)kaartjes)voor)de)deelnemer) neer,)bijvoorbeeld)de)groene)jas)en)de)rode)brandweerwagen.)De)onderzoeker)liet)vervolgens)aan)de) deelnemer)de)twee)andere)plaatjes)van)de)set)zien,)in)dit)geval)dus)de)groene)jas)en)de)rode) brandweerauto.)De)onderzoeker)zei)dan:)“)Kijk,)de)plaatjes)die)ik)hier)heb,)zijn)hetzelfde)als)die)jij) daar)hebt,)zie)je)dat?)Jij)mag)nu)voor)mij)aan)deze)kant)van)de)tafel)twee)dezelfde)plaatjes)bij)elkaar) leggen)en)aan)de)andere)kant)ook)twee)dezelfde)plaatjes.”)Wanneer)de)deelnemer)dezelfde)plaatjes) bij)elkaar)had)gelegd,)vroeg)de)onderzoeker:)“Wat)is)er)hetzelfde)aan)deze)plaatjes?”)Het)was) voldoende)als)de)deelnemer)de)kleur)of)de)vorm)benoemde.)Hetzelfde)werd)gedaan)met)de)twee) andere)setjes)kaarten,)de)groene)tractor)en)de)rode)trui.) Na)twee)oefentrials)werden)de)testkaartjes)voor)de)deelnemer)neergelegd.)Het)was) bedoeling)dat)de)deelnemer)twee)groepjes)maakte.)Om)het)voor)de)kinderen)duidelijker)te)maken) dat)er)twee)groepjes)gemaakt)moesten)worden,)is)er)gebruik)gemaakt)van)twee)A4’tjes)met)daarop) een)plaatje)van)Bert)en)een)plaatje)van)Ernie.)De)onderzoeker)gaf)de)volgende)instructies:)“Nu)gaan) we)iets)doen)met)deze)kaartjes.)Kan)je)twee)groepjes)voor)me)maken?)In)elk)groepje)moet)er)iets) hetzelfde)zijn)aan)alle)kaartjes)in)de)groep.)Kan)je)de)ene)groep)kaartjes)aan)Bert)geven)en)de)andere) groep)aan)Ernie?”)Als)de)deelnemer)niet)wist)wat)hij)of)zij)moest)doen)of)de)kaartjes)niet)goed) sorteerde,)dan)haalde)de)onderzoeker)twee)kaartjes)weg,)zodat)er)vier)kaartjes)overbleven.)De) kaartjes)konden)dan)nog)op)kleur)en)grootte)worden)gesorteerd.)De)taak)kon)dus)met)vier)of)zes) kaartjes)gedaan)worden,)afhankelijk)van)het)begrip)van)de)deelnemer)en)de)uitvoering)van)de) instructies.)Wanneer)de)taak)met)vier)kaartjes)werd)gedaan,)konden)de)deelnemers)ook)minder) punten)verdienen.) Vrije)conditie) De)vrije)conditie)was)de)eerste)conditie.)Nadat)de)deelnemer)twee)groepjes)had)gemaakt)werd)er) gevraagd:)“Wat)is)hetzelfde)aan)deze)kaartjes?”)Het)antwoord)werd)opgeschreven.)De)deelnemer) kreeg)drie)punten)voor)het)goed)sorteren)en)één)punt)voor)een)correct)verbaal)antwoord.)Als)de) deelnemer)de)kaartjes)niet)op)een)goede)manier)had)gesorteerd)op)één)van)de)drie)manieren,) werden)er)nul)punten)gegeven.)Als)de)deelnemer)goed)had)gesorteerd,)maar)een)incorrect)verbaal) antwoord)gaf,)werden)er)drie)punten)gegeven.)Hierna)werden)de)kaartjes)weer)door)elkaar)gelegd) en)moest)de)deelnemer)op)een)andere)manier)de)kaartjes)sorteren.)Als)het)kind)correct)had) gesorteerd)op)alle)drie)de)dimensies,)was)de)taak)compleet.)Voor)het)sorteren)met)vier)kaartjes)

(10)

waren)acht)punten)te)behalen)(zes)punten)voor)twee)keer)goed)sorteren)en)twee)punten)voor) correcte)verbale)antwoorden).)Voor)het)sorteren)met)zes)kaartjes)waren)12)punten)te)behalen) (negen)punten)voor)drie)keer)goed)sorteren)en)drie)punten)voor)correcte)verbale)antwoorden).) Wanneer)de)deelnemer)niet)op)de)drie)verschillende)dimensies)kon)sorteren,)werd)overgegaan)op) de)identificatie)conditie.) Identificatie)conditie) In)deze)conditie)werd)meer)structuur)gegeven.)De)onderzoeker)ging)in)deze)conditie)door)op)de) dimensie)waarop)de)deelnemer)in)de)vrije)conditie)niet)kon)sorteren.)De)onderzoeker)sorteerde)de) kaartjes)zelf)en)vroeg)dan:)“Zie)je)deze)kaartjes?)Kan)je)me)vertellen)wat)er)hetzelfde)is)aan)deze) kaartjes?”)De)antwoorden)werden)genoteerd.)De)deelnemer)kreeg)in)deze)conditie)twee)punten) voor)een)correct)verbaal)antwoord.)Als)de)deelnemer)een)incorrect)verbaal)antwoord)gaf,)werden)er) nul)punten)gegeven.)Wanneer)de)deelnemer)in)de)identificatie)conditie)incorrecte)verbale) antwoorden)gaf)en)de)dimensie)niet)kon)benoemen,)werd)overgegaan)naar)de)expliciete)conditie.) Expliciete)conditie) In)deze)conditie)werd)op)elke)dimensie)die)de)deelnemer)niet)wist)te)benoemen)ingegaan.)Wanneer) de)deelnemer)bijvoorbeeld)de)dimensie)kleur)niet)kon)identificeren,)werd)er)gevraagd)“Kan)je)alle) blauwe)kaartjes)aan)deze)kant)van)de)tafel)bij)elkaar)leggen)en)alle)gele)kaartjes)aan)deze)kant)van) de)tafel?”)Er)werd)één)punt)gegeven)voor)elke)goed)gesorteerde)dimensie.)Wanneer)de)deelnemer) op)geen)enkele)dimensie)kon)sorteren,)werden)er)nul)punten)gegeven.)Hoe)hoger)de)score,)hoe) beter)de)cognitieve)flexibiliteit.)De)score)die)behaald)kon)worden)lag)tussen)de)nul)en)twaalf)punten.) Deze)score)werd)meegenomen)in)de)analyse.) 3.2.3.Grass/Snow.taak. Voor)de)Grass/Snow)taak)(Carlson)&)Moses,)2001))werd)gebruik)gemaakt)van)een)laptop) computer)met)een)touchMscreen.)Er)werden)twee)vierkanten)op)een)grijze)achtergrond) gepresenteerd,)een)groot)wit)vierkant)in)de)linker)bovenhoek)en)een)groot)groen)vierkant)in)de) rechterbovenhoek.)De)onderzoeker)vroeg)vervolgens)aan)de)deelnemer)om)de)kleur)van)gras)en)de) kleur)van)sneeuw)aan)te)wijzen.)Dit)werd)gedaan)om)te)kijken)of)de)deelnemer)bekend)was)met)de) kleuren.)Na)vastgesteld)te)hebben)dat)de)deelnemer)de)kleuren)kende,)vertelde)de)onderzoeker)dat) ze)nu)een)heel)‘gek’)spelletje)gaan)spelen.)De)deelnemer)moest)namelijk)op)het)groene)vierkant) drukken)als)de)onderzoeker)het)woord)‘sneeuw’)zei)en)op)het)witte)vierkant)als)de)onderzoeker)het) woord)‘gras’)zei.)De)onderzoeker)deed)dit)eerst)een)keer)voor,)voordat)de)deelnemer)zelf)ging) oefenen.)Bij)de)oefentrials)werd)feedback)gegeven)op)de)antwoorden)die)gegeven)werden.)De) oefentrials)waren)voorbij)als)de)deelnemer)één)grasMtrial)en)één)sneeuwMtrial)goed)had)uitgevoerd.) Na)de)oefentrials)werden)er)16)trials)aangeboden)waarbij)geen)feedback)gegeven)werd.)Er)kon)een)

(11)

score)tussen)0)en)16)gehaald)worden.)Hoe)hoger)de)score,)hoe)beter)het)inhibitievermogen.)Het) aantal)trials)correct)werd)meegenomen)in)de)analyse.) 3.2.4.Corsi.Block.Test.. De)CBT(Bull,)Espy,)&)Wiebe,)2008))bestond)uit)negen)blauwe)blokjes)(30)×)30)×)30)mm))op) een)wit)gekleurde)ondergrond)(225)×)205)mm).)De)cijfers)1)tot)en)met)9)werden)afgebeeld)aan)de) kant)van)de)onderzoeker,)zodat)de)deelnemer)de)cijfers)niet)kon)zien.)Om)de)geheugenspanne)te) bepalen)was)het)de)bedoeling)dat)de)deelnemer)blokken)in)een)bepaalde)volgorde)natikte.)De) testleider)tikte)de)blokken)eerst)aan)en)de)deelnemer)moest)dit)nadoen.)Het)was)de)bedoeling)dat) de)blokken)met)een)snelheid)van)één)per)seconde)werden)aangetikt)in)de)volgorde)zoals)op)het) scoreformulier)stond)aangegeven.)Er)werd)begonnen)met)het)eerste)item)van)een)reeks.)Deze)reeks) bestond)uit)één)blokje.)Elke)reeks)kwam)er)een)blokje)bij.)Wanneer)een)item)succesvol)was)nagetikt,) dan)werd)doorgegaan)naar)het)volgende)item.)Er)werden)standaard)twee)items)van)een)reeks) aangeboden)en)nagetikt.)Wanneer)twee)items)binnen)een)reeks)goed)waren)nagetikt,)ging)de) onderzoeker)door)naar)de)volgende)reeks.)De)test)werd)afgebroken)na)twee)opeenvolgende)fouten) binnen)een)reeks.)Er)werd)op)het)scoreformulier)genoteerd)of)een)reeks)goed)(1))of)fout)(0))was) nagetikt.)De)geheugenspanne)van)de)deelnemer)was)de)laatste)reeks)waarop)de)deelnemer) minimaal)twee)items)goed)heeft)weergegeven.)Als)het)kind)bijvoorbeeld)in)reeks)7)minimaal)twee) items)goed)had)weergegeven,)dan)heeft)het)kind)een)geheugenspanne)van)zeven.)Hoe)hoger)de) score,)hoe)beter)de)geheugenspanne.)De)geheugenspanne)lag)tussen)nul)en)acht.)Deze)score)werd) meegenomen)in)de)analyse.) 3.2.5.Dimensional.Change.Card.Sort.. Voor)de)DCCS)(Zelazo,)2006,)van)Bers,)2014).werd)net)als)bij)de)Grass/Snow)taak)gebruik) gemaakt)van)een)laptop)computer)met)een)touchMscreen.)De)stimuli)werden)gepresenteerd)op)een) grijze)achtergrond.)Twee)lichtgrijze)sorteerstapeltjes)werden)onderaan)afgebeeld)in)de)linker)en) rechter)hoek.)Boven)deze)stapeltjes)werd)een)kaart)afgebeeld.)Tussen)de)twee)stapeltjes)kwam)een) kaart)in)beeld)als)de)onderzoeker)op)een)knop)drukte.)De)deelnemer)moest)deze)kaart)sorteren)door) op)de)goede)stapel)te)drukken.)Bij)de)DCCS)begon)de)onderzoeker)met)het)uitleggen)van)de) preswitch.fase.)De)deelnemer)moest)vervolgens)zelf)zes)kaarten)sorteren.)Voor)elke)trial)herhaalde) de)onderzoeker)de)relevante)sorteerregel)(bijvoorbeeld)kleur).)Onmiddellijk)na)de)herhaling)van)de) sorteerregel)werd)een)kaart)aangeboden.)De)onderzoeker)benoemde)dan)de)relevante)dimensie) (bijvoorbeeld)“Dit)is)een)rode”).)Na)zes)trials)begon)de)postQswitch)fase.)De)onderzoeker)legde)de) nieuwe)sorteerregel)uit)(in)dit)geval)vorm).)De)deelnemer)moest)vervolgens)zelf)zes)kaarten)sorteren) volgens)de)nieuwe)sorteerregel.)De)onderzoeker)herhaalde)weer)voor)elke)trial)de)relevante) sorteerregel)en)benoemde)de)relevante)dimensie)van)elke)kaart)(bijvoorbeeld:)“Dit)is)een)kikker”).)

(12)

Om)deze)taak)succesvol)te)kunnen)uitvoeren)moesten)er)minstens)vijf)van)de)zes)trials)goed) gesorteerd)worden.)Kinderen)konden)dus)een)score)tussen)de)nul)en)zes)behalen.)Het)aantal)trials) correct)in)de)postMswitch)fase)werd)meegenomen)in)de)analyse.) 3.2.6.FeedbackQleertaak. De)feedbackMleertaak)was)precies)dezelfde)taak)als)de)DCCS)taak,)maar)dan)met)andere) vormen)en)kleuren.)Ook)hier)werd)gebruik)gemaakt)van)een)laptop)computer.)Het)verschil)tussen) beide)taken)is)dat)de)deelnemers)in)de)feedbackMleertaak)feedback)kregen)op)het)sorteren)en)dat)ze) niet)hoefden)te)switchen)tussen)regels.)Ook)werden)bij)deze)taak)de)sorteerregel)en)de)relevante) dimensie)niet)expliciet)benoemd.)De)eerste)vier)kaarten)waren)op)beide)dimensies)hetzelfde)als)op) de)voorbeeldkaarten,)namelijk)op)kleur)en)vorm)(rode)kikker)en)blauwe)slak).)Na)deze)vier)kaarten) kwamen)er)kaarten)die)maar)op)één)dimensie)hetzelfde)waren)als)de)voorbeeldkaarten)(rode)slak)of) blauwe)kikker).)De)deelnemer)moest)vervolgens)sorteren)op)de)manier)die)zijn)of)haar)voorkeur)had.) De)eerste)trial)was)altijd)fout,)omdat)dit)de)voorkeursregel)was)van)de)deelnemer.)Sorteerde)de) deelnemers)eerst)op)kleur,)dan)was)de)sorteerregel)op)vorm)en)andersom.)Na)elke)trial)kregen)de) deelnemers)feedback.)Bij)de)stimulusMgebonden)feedback)verplaatste)de)kaart)naar)de)gekozen) stapel)als)de)kaart)correct)was)gesorteerd)en)draaide)vervolgens)om.)De)onderzoeker)gaf)hierbij) enthousiast)feedback)(“Dat)is)goed,)dit)plaatje)hoort)daar.”).)Als)de)kaart)incorrect)werd)gesorteerd,) verplaatste)de)kaart)naar)de)gekozen)stapel,)maar)draaide)vervolgens)niet)om.)De)onderzoeker)gaf) verbale)feedback)(“Nee,)dat)is)niet)goed.)Het)plaatje)hoort)hier.”))en)drukte)op)de)correcte)stapel.)De) kaart)bewoog)dan)naar)de)correcte)stapel)en)draaide)vervolgens)om.)Bij)de)emoticion)feedback,) kregen)de)deelnemers)bij)een)correct)gesorteerde)kaart)een)blije)gele)emoticon)te)zien.)Bij)een)fout) gesorteerde)kaart)kregen)de)deelnemers)een)rode)verdrietige)emoticon)te)zien.)De)onderzoeker)gaf) op)dezelfde)manier)verbale)feedback)als)bij)de)stimulusMgebonden)feedback.) Aan)de)hand)van)de)gekregen)feedback,)moesten)kinderen)de)sorteerregel)zelf)achterhalen) (sorteren)op)vorm)of)op)kleur).)Het)criterium)om)deze)taak)succesvol)te)doen)was)dat)de)deelnemer) zes)opeenvolgende)trials)goed)gesorteerd)moest)hebben.)Het)maximale)aantal)trials)was)24.)De)taak) was)afgerond)als)de)deelnemer)het)criterium)had)behaald)of)tot)het)maximale)aantal)trials)was) behaald.)Het)aantal)trials)goed)en)het)aantal)errors)tot)het)criterium)was)behaald,)werden) meegenomen)in)de)analyse.)

4.!Resultaten!!

Om)de)verschillende)hypothesen)te)toetsen)is)door)middel)van)de)KolmogorovQSmirnov.test) eerst)gekeken)of)de)data)van)de)verschillende)afhankelijke)variabelen)normaal)verdeeld)zijn.)Hieruit) blijkt)dat)het)aantal)fouten)op)de)feedbackMleertaak,)D(93))=)0,30,)p.<.,001,.het)aantal)trials)correct)in)

(13)

de)postswitch.fase)van)de)DCCS,)D(91))=)0,26,)p.<.,001)en)het)aantal)trials)correct)op)trial)6)t/m)11) van)de)feedbackMleertaak,)D(93))=)0,26,)p.<.,001)significant)afwijken)van)een)normale)verdeling.)De) afhankelijke)variabele)die)het)meest)wordt)gebruikt)is)het)aantal)fouten)op)de)feedbackMleertaak.)De) verdeling)van)deze)variabele)is)scheef)naar)links)verdeeld,)omdat)de)meerderheid)van)de)deelnemers) in)de)stimulus)conditie)nul)fouten)had)gemaakt)(N.=)27).)De)data)van)het)aantal)trials)correct)op)de) postswitch.fase)van)de)DCCS)is)bimodaal)verdeeld.)De)data)van)het)aantal)trials)correct)op)trial)6)t/m) 11)van)de)feedbackMleertaak)is)scheef)naar)rechts)verdeeld,)omdat)de)meeste)kinderen)in)de)stimulus) conditie)de)regel)snel)geleerd)hadden)en)maar)één)of)geen)fouten)meer)maakten)op)trial)6)t/m)11)(N. =)65).)Er)is)daarom)gebruik)gemaakt)van)nonMparametrische)analyses)om)de)hypothesen)te)toetsen.)) 4.1!Relatie!tussen!executieve!functies!en!feedback!leren! Om)te)onderzoeken)of)de)executieve)functie)taken)onderling)samenhangen)is)er)gekeken) naar)de)correlaties)tussen)de)verschillende)executieve)functie)taken)en)tussen)leeftijd)(zie)Tabel)2).) Leeftijd)correleert)volgens)verwachting)positief)met)de)prestatie)op)de)CBT,)rs)=),48,)p.<.,001,)de) DCCS,)rs)=),35,)p.<.,001,)en)de)GS,)rs)=),34,)p.<.,001.)Opvallend)is)dat)leeftijd)niet)correleert)met)de) prestatie)op)de)OCT.)Verder)correleert)de)prestatie)op)de)DCCS)significant)met)de)prestatie)op)de) CBT,)rs)=),23,)p.<.,05)en)de)OCT,)rs)=),24,)p.<.,05.)Ook)correleert)de)prestatie)op)de)GS)met)de) prestatie)op)de)CBT,),)rs)=),24,)p.<.,05.) Om)de)samenhang)tussen)de)executieve)functie)taken,)leeftijd)en)het)aantal)fouten)op)de) feedbackMleertaak)te)onderzoeken)is)gekeken)naar)de)correlaties)tussen)deze)variabelen)(Zie)Tabel) 3).)Er)blijkt)naar)verwachting)een)significante)negatieve)samenhang)te)zijn)tussen)de)prestatie)op)de) CBT,)rs)=)M,45,)p.<.,001)en)de)feedbackMleertaak)in)de)stimulus)conditie..De)prestatie)op)de)GS) correleert)ook)significant)met)de)prestatie)op)de)feedbackMleertaak)in)de)stimulus)conditie,)rs)=)M,32,)p. <),05..Ook)de)prestatie)op)de)DCCS)correleert)significant)met)de)prestatie)op)de)feedbackMleertaak,)rs) =),42,)p.<.,001.)Hoe)beter)de)prestatie)op)deze)taken,)hoe)minder)fouten)er)gemaakt)werden)op)de) feedbackMleertaak)in)de)stimulus)conditie.)Tenslotte)blijkt)dat)leeftijd)significant)negatief)correleert) met)de)prestatie)op)de)feedbackMleertaak)in)de)stimulus)conditie,)rs)=)M,50,)p.<.,001..Hoe)ouder)de) kinderen,)hoe)minder)fouten)zij)maakten)op)de)feedbackMleertaak.)) In)de)emoticon)conditie)correleren)leeftijd,)rs)=)M,33,)p.<.,05)en)de)prestatie)op)de)DCCS,)rs)=)M ,35,)p.<.,05)significant)met)de)prestatie)op)de)feedbackMleertaak.)De)prestatie)op)de)andere) executieve)functie)taken)hangt)niet)samen)met)de)prestatie)op)de)feedbackMleertaak)in)de)emoticon) conditie.) ) )

(14)

) Tabel)2.) Spearman’s.Rho.Correlaties.tussen.de.Executieve.Functie.Taken.en.Leeftijd.. . 1) 2) 3) 4) 1.)DCCS) ) ) ) ) 2.)Corsi) ,23*) ) ) ) 3.)OCT) ,24*) M,13) ) ) 4.)GS) ,14) ,24*) ,13) ) 5.)Leeftijd) ,35**) ,48**) M,16) ,34**) *)p)<),05))**.p)<),001) ) Tabel)3.) Spearman’s.Rho.Correlaties.tussen.de.Executieve.Functie.Taken.en.Leeftijd.en.het.Aantal.Fouten.op. de.FeedbackQleertaak.in.de.Stimulus.en.Emoticon.Conditie.. . ) ) ) ) ) ) ) *)p)<),05))**.p)<),001) ) Om)te)onderzoeken)of)de)prestatie)op)de)CBT,)de)OCT,)de)GS)en)de)DCCS)de)prestatie)op)de) feedbackMleertaak)kunnen)voorspellen,)is)een)Stepwise.meervoudige)regressieanalyse)uitgevoerd) met)afhankelijke)variabele)het)aantal)gemaakte)fouten)in)de)feedbackMleertaak.)Er)wordt)echter)niet) voldaan)aan)de)assumptie)van)homoscedasticiteit.)De)resultaten)moeten)dus)met)enige) voorzichtigheid)worden)geïnterpreteerd)en)kunnen)niet)goed)gegeneraliseerd)worden)naar)de) populatie)buiten)deze)steekproef.) Uit)de)analyse)blijkt)dat)de)prestatie)op)de)CBT,)de)DCCS,)de)OCT)en)de)GS)de)prestatie)op)de) feedbackMleertaak)in)de)stimulusconditie)niet)significant)kunnen)voorspellen)(Zie)Tabel)4).)Wanneer) de)variabele)leeftijd)wordt)toegevoegd)aan)het)model,)blijkt)dit)de)mate)van)feedback)leren)wel) significant)te)kunnen)voorspellen)t(45))=)M4,27,)p.<),001.)Er)is)sprake)van)een)negatief)verband,)wat) . FeedbackMleertaak) ) Stimulus))) Emoticon) 1.)CBT) M,45**) M,28) 2.)DCCS) M,42**) M,35*) 3.)OCT) M,07) M,13) 4.)GS) M,32*) M,30) 5.)Leeftijd) M,50**) M,33*)

(15)

betekent)dat)naarmate)de)leeftijd)toeneemt)er)minder)fouten)worden)gemaakt)op)de)feedbackM leertaak)in)de)stimulus)conditie.)) De.Stepwise)meervoudige)regressieanalyse)is)ook)uitgevoerd)voor)de)emoticon)conditie)(Zie) Tabel)5).)Uit)de)analyse)blijkt)dat)de)prestatie)op)de)OCT,)de)CBT,)de)GS)en)leeftijd)de)mate)van) feedback)leren)in)de)emoticon)conditie)niet)significant)kunnen)voorspellen.)Cognitieve)flexibiliteit) gemeten)met)de)DCCS)kan)de)mate)van)feedback)leren)wel)significant)voorspellen,)t(44))=)M2,38,)p.<. .05.)Ook)hier)is)sprake)van)een)negatief)verband.)Hoe)beter)de)prestatie)op)de)DCCS,)hoe)minder) fouten)de)deelnemers)maakten)op)de)feedbackMleertaak)in)de)emoticon)conditie.) ) Tabel)4.)) De.BQwaarden.met.Bijbehorende.Standaardfouten.en.de.Gestandaardiseerde.beta’s.in.de.Stimulus. Conditie.met.het.Aantal.Fouten.op.de.FeedbackQleertaak.als.Afhankelijke.Variabele... Variabele) B. SE.B. ß) Constant) 10,76) 2,27) ) Leeftijd) M0,19) 0,06) M,55*) CBT) ) ) ,16) OCT) ) ) M,06) DCCS) ) ) M,23) GS) ) ) ,14) Noot.)N)=))45,)R2)=),30,)∆R2)=),28)) *)p.<),001) ) Tabel)5.)) De.BQwaarden.met.Bijbehorende.Standaardfouten.en.de.Gestandaardiseerde.Beta’s.in.de.Emoticon. Conditie.met.het.Aantal.Fouten.op.de.FeedbackQleertaak.als.Afhankelijke.Variabele... Variabele) B. SE.B. ß) Constant) 5,29) 1,24) ) Leeftijd) ) ) M,29) CBT) ) ) M,07) OCT) ) ) M,11) DCCS) M0,59) 0,25) M,34*) GS) ) ) M,10) Noot.)N)=))43,)R2)=),12,)∆R2)=),10) *)p)<),05)

(16)

4.2!Verschil!prestatie!op!DCCS!en!feedback>leertaak! Om)te)onderzoeken)of)de)deelnemers)beter)presteerden)op)de)feedbackMleertaak)dan)op)de) DCCS)is)de)Wilcoxon.signedQrank.test.uitgevoerd)met)afhankelijke)variabele)het)aantal)correcte) antwoorden)op)trial)6)t/m)11)van)de)feedbackMleertaak)en)het)aantal)correcte)trials)in)de)postswitch) fase)van)de)DCCS.)Uit)de)analyse)blijkt)dat)de)deelnemers)in)de)stimulus)conditie,)volgens) verwachting)significant)beter)presteerden)op)de)feedbackMleertaak)(M.rank)=)16,56))dan)op)de)DCCS) (M.rank)=)5,25),)T)=)21,00,)p)<),001,)r)=)M,63.)De)deelnemers)in)de)emoticon)conditie)presteerden)niet) beter)op)de)feedbackMleertaak)(M.rank)=)24,44))dan)op)de)DCCS)(M.rank)=)12,58),)T)=)239,00,)ns,)r)=)M ,18) Er)is)exploratief)gekeken)of)de)volgorde)waarin)de)deelnemers)de)feedbackMleertaak)en)de) DCCS)uitvoerden)hierbij)uitmaakt.)Dit)is)ook)onderzocht)met)de)Wilcoxon.signedQrank.test.)Voor)deze) analyses)is)een)BonferroniMcorrectie)uitgevoerd,)waardoor)alle)effecten)worden)gerapporteerd)met) een)significantieniveau)van)0,0125).)Uit)deze)analyses)blijkt)dat)deelnemers)in)de)stimulus)conditie) beter)op)de)feedbackMleertaak)presteerden)(M.rank.=.7,50))dan)op)de)DCCS)(M.rank.=.1,50))als)zij)de) DCCS)eerst)uitvoerden)T.=.3,00,)p)<),01,)r.=M,62,)en)ook)wanneer)zij)de)feedbackMleertaak)eerst) uitvoerden,)T.=)9,00,)p.<),01,)r.=)M,64.)) In)de)emoticon)conditie)presteerden)de)deelnemers)niet)significant)beter)op)de)feedbackM leertaak)(M.rank.=.12,67))dan)op)de)DCCS)(M.rank.=.6,33))wanneer)zij)de)DCCS)eerst)uitvoerden,)T.=) 57,00,)ns,)r)=)M,26)en)ook)niet)wanneer)zij)de)feedbackMleertaak)eerst)uitvoerden,)T.=)70,00,)ns,)r.=M ,06..De)gemiddelden)met)bijbehorende)standaarddeviaties)en)het)percentage)deelnemers)dat)het) criterium)behaald)heeft)op)de)DCCS)zijn)voor)elke)conditie)berekend,)zie)Tabel)5.) ) Tabel)5.) Percentage.Deelnemers.dat.het.Criterium.Behaald.heeft.op.de.DCCS,.het.Gemiddelde.Aantal.Trials. Correct.op.de.DCCS.en.de.FeedbackQleertaak.en.de.Bijbehorende.Standaarddeviaties.tussen.Haakjes.) Noot:.Er)is)gebruik)gemaakt)van)een)nonMparametrische)analyse,)omdat)de)data)niet)normaal) verdeeld)is.)De)gemiddelden)kunnen)hierdoor)niet)goed)worden)geïnterpreteerd.)) Volgorde)conditie) DCCS)eerst) ) FeedbackMleertaak)eerst) Feedback)conditie) Stimulus)N.=. 21) Emoticon) N.=.23. Stimulus) N.=.25) Emoticon) N.=.24) Percentage)geslaagd)DCCS) 52,4)) 56,5) 52,0) 75,0) M)aantal)trials)correct)DCCS)(SD). 3,48)(2,86)) 3,57)(2,73)) 3,16)(2,79)) 4,67)(2,12)) M)aantal)trials)correct)feedbackM leertaak)(SD). 5,29)(1,00)) 4,26)(1,39)) 5,36)(0,95)) 4,96)(1,23))

(17)

4.3!Verschil!in!volgorde:!DCCS!eerst!of!feedback>leertaak!eerst! Om)te)onderzoeken)of)de)deelnemers)die)eerst)de)DCCS)uitvoerden)en)daarna)de)feedbackM leertaak)beter)presteerden)op)de)feedbackMleertaak)dan)de)deelnemers)die)eerst)de)feedbackM leertaak)uitvoerden)en)daarna)de)DCCS)is)er)gebruik)gemaakt)van)de)MannQWhitney.test.met) afhankelijke)variabele)het)aantal)gemaakte)fouten)in)de)feedbackMleertaak..Uit)de)analyse)blijkt)dat) er)tegen)verwachting)in)geen)significant)verschil)is)in)de)prestatie)op)de)feedbackMleertaak)tussen)de) deelnemers)in)de)DCCS)eerst)conditie)(M.rank.=.50,35))en)de)feedbackMleertaak)eerst)conditie)(M. rank)=)43,99),.U.=.930,50,)z.=.M1,20,)ns,.r)=)M,12.)Zie)Figuur)1.)) Er)is)tevens)gekeken)of)de)prestatie)afhankelijk)is)van)de)feedbackMconditie)waar)de) deelnemers)in)zaten.)Voor)deze)analyses)is)een)BonferroniMcorrectie)uitgevoerd,)waardoor)alle) effecten)worden)gerapporteerd)met)een)significantieniveau)van)0,0125.)Uit)deze)analyse)blijkt)dat)er) geen)significant)verschil)is)in)prestatie)op)de)feedbackMleertaak)tussen)de)DCCS)eerst)conditie)(M. rank.=.23,52))en)de)feedbackMleertaak)eerst)conditie)(M.rank.=)23.48))in)de)stimulus)conditie,)U.=. 226,00,)z.=.M,01,)ns,.r)=),00.)Daarnaast)blijkt)er)geen)significant)verschil)te)zijn)in)prestatie)op)de) feedbackMleertaak)tussen)de)DCCS)eerst)conditie)(M.rank.=.27,15))en)de)FeedbackMLeertaak)eerst) conditie)(M)rank)=)20,98))in)de)emoticon)conditie,)U.=.203,50,)z.=.M1.59,)ns,.r)=)M,23.))

Er)is)exploratief)gekeken)of)er)een)verschil)is)in)prestatie)op)de)feedbackMleertaak)tussen)de) emoticon)conditie)en)de)stimulus)conditie)in)de)verschillende)volgorde)condities.)De)BonferroniM correctie)is)hier)ook)van)toepassing.)Uit)de)analyse)blijkt)dat)de)deelnemers)in)de)stimulus)conditie) (M.rank.=)17,64))significant)minder)fouten)maakten)op)de)feedbackMleertaak)dan)de)deelnemers)in) de)emoticon)conditie)(M.rank)=)26,93),)U.=.139,50,)z.=)M2,50,)p.<),01,)r)=)M,38)wanneer)zij)eerst)de) DCCS)uitvoerden.)Er)was)geen)significant)verschil)in)prestatie)op)de)feedbackMleertaak)tussen)de) stimulus)conditie)(M.rank.=)22,84))en)de)emoticon)conditie)(M.rank.=27,25))wanneer)de)feedbackM leertaak)als)eerst)werd)uitgevoerd,)U.=.246,00,)z.=.M1.17,)ns,.r)=)M,17.)Zie)Figuur)1.)) Dit)resultaat)zou)er)op)kunnen)duiden)dat)er)een)interactieMeffect)is)tussen)volgorde)en) conditie.)Het)lijkt)er)op)dat)het)voor)de)deelnemers)in)de)emoticon)conditie)uitmaakt)of)zij)eerst)de) DCCS)uitvoeren)of)de)feedbackMleertaak.)Dit)wordt)mogelijk)ondersteund)door)de)resultaten)van)de) meervoudige)regressie)analyse.)Hieruit)blijkt)namelijk)dat)de)prestatie)op)de)DCCS)de)prestatie)op)de) feedbackMleertaak)in)de)emoticon)conditie)kan)voorspellen.)Er)is)sprake)van)een)negatief)verband,) wat)betekent)dat)de)deelnemers)die)beter)presteerden)op)de)DCCS)ook)beter)presteerden)op)de) feedbackMleertaak.)Omdat)de)data)niet)normaal)verdeeld)is,)konden)er)echter)geen)interactieM effecten)getoetst)worden.). )

(18)

Figuur)1.) Prestatie.op.de.FeedbackQleertaak.voor.de.Deelnemers.in.de.Verschillende.FeedbackQ.en. Volgorde.Condities..Met.het.Gemiddelde.Aantal.Fouten.op.de.FeedbackQleertaak.op.de.YQas. en.de.verschillende.Feedback.Condities.op.de.XQas.. . . ) ) ) ) )

5.!Conclusies!en!Discussie!

In)deze)studie)is)onderzocht)wat)de)relatie)is)tussen)executieve)functies)en)feedback)leren.) Wanneer)er)naar)de)correlaties)gekeken)wordt,)blijkt)volgens)verwachting)dat)cognitieve)flexibiliteit,) het)korte)termijn)geheugen)en)het)inhibitievermogen)samenhangen)met)feedback)leren.)Hoe)beter) de)cognitieve)flexibiliteit,)het)korte)termijn)geheugen)en)het)inhibitievermogen,)hoe)beter)kinderen) van)feedback)kunnen)leren)als)zij)effectieve)stimulusMgebonden)feedback)krijgen.)Wanneer)de) kinderen)feedback)krijgen)met)emoticons,)blijkt)cognitieve)flexibiliteit,)gemeten)met)de)DCCS)en) leeftijd)samen)te)hangen)met)de)mate)van)feedback)leren.)Het)korte)termijn)geheugen)en) inhibitievermogen)hangen)hierbij)niet)samen)met)feedback)leren.)) Wanneer)er)gekeken)wordt)naar)de)meervoudige)regressie)analyse)blijkt)dat)de)executieve) functies)geen)aanvullende)variantie)verklaren)in)feedback)leren)als)leeftijd)wordt)meegenomen)in)de) analyse.)De)vaardigheid)om)van)feedback)te)leren,)neemt)toe)met)leeftijd.)Wanneer)feedback) gegeven)wordt)met)emoticons,)blijkt)dat)cognitieve)flexibiliteit)gemeten)met)de)DCCS)de)meeste) variantie)verklaart)in)feedback)leren.)De)mate)van)cognitieve)flexibiliteit)kan)de)mate)van)feedback) leren)voorspellen.)

(19)

Een)mogelijke)verklaring)voor)de)bevinding)dat)cognitieve)flexibiliteit)gemeten)met)de)DCCS) geen)variantie)verklaart)in)feedback)leren)in)de)stimulus)conditie)zou)kunnen)zijn)dat)er)te)weinig) variatie)zat)in)de)prestatie)op)de)feedbackMleertaak)in)de)stimulus)conditie.)De)meeste)deelnemers) maakten)geen)fouten)op)de)feedbackMleertaak,)waardoor)de)data)scheef)naar)links)was)verdeeld)en) er)een)plafondQeffect)was.)De)meeste)kinderen)maakten)dus)geen)fouten)op)de)feedbackMleertaak)en) konden)de)regel)makkelijk)achterhalen.)De)eventuele)verschillen)in)de)prestatie)op)de)feedbackM leertaak)bij)de)effectieve)stimulusMgebonden)feedback)die)wel)aanwezig)waren,)konden)al)verklaard) worden)door)verschil)in)leeftijd.)) In)vervolg)onderzoek)zou)de)feedbackMleertaak)wat)moeilijker)gemaakt)kunnen)worden,)door) bijvoorbeeld)meerdere)dimensies)en)figuren)te)gebruiken)zodat)er)meer)regels)uitgeprobeerd) moeten)worden.)Ook)zou)de)leertaak)uit)het)onderzoek)van)Schmittmann,)van)der)Maas)en) Raijmakers)(2012))gebruikt)kunnen)worden.)Deze)taak)is)mogelijk)moeilijker)voor)drieM)en)vierjarigen) omdat)ze)geen)kaarten)moeten)sorteren,)maar)een)figuur)moeten)kiezen.)Er)lijkt)bij)deze)taak)geen) sprake)te)zijn)een)duidelijke)context.)De)kinderen)kunnen)er)niet)achter)komen)waarom)zij)een) bepaalde)regel)moeten)uitvoeren.)In)de)feedbackMleertaak)van)deze)studie)konden)kinderen)er)zelf) achterkomen)waarom)ze)een)bepaalde)regel)moesten)uitvoeren.)Ze)konden)namelijk)zelf)zien)of)ze) op)kleur)of)op)vorm)aan)het)sorteren)waren.)Bij)het)kiezen)van)een)figuur)is)er)geen)sprake)van)deze) context,)maar)moeten)de)kinderen)een)figuur)kiezen)zonder)duidelijke)reden.) Bij)het)interpreteren)van)de)resultaten)met)betrekking)tot)de)executieve)functies)moet)in) acht)genomen)worden)dat)het)korte)termijn)geheugen)wat)gemeten)is)met)de)CBT)niet)verstaan)kan) worden)onder)de)executieve)functie)werkgeheugen.)Het)werkgeheugen)wordt)met)name)gemeten) met)het)onderdeel)van)de)CBT)waarbij)deelnemers)de)blokken)achterwaarts)moeten)natikken.)Dit) onderdeel)is)echter)niet)gebruikt)in)deze)studie,)omdat)dit)te)moeilijk)bleek)voor)de)drieM)en) vierjarigen.)Andere)taken)die)werkgeheugen)meten)vragen)vaak)om)goede)taalvaardigheid,) waardoor)ze)ook)niet)geschikt)zijn)voor)drieM)en)vierjarigen.)In)vervolgonderzoek)kan)er)gekeken) worden)naar)andere)mogelijkheden)om)werkgeheugen)te)meten)bij)peuters)en)kleuters.)De) Grass/Snow)lijkt)een)goede)taak)om)inhibitievermogen)te)meten.)Echter)is)er)nu)gewerkt)met)het) aantal)trials)correct)en)niet)met)reactiesnelheid.)Dit)zou)mogelijk)een)betere)weergave)zijn)van)het) inhibitievermogen)van)het)kind.)De)DCCS)is)een)goede)taak)om)cognitieve)flexibiliteit)te)meten,)maar) de)stimuli)leek)in)deze)studie)erg)op)die)in)de)feedbackMleertaak.)Mogelijk)kan)er)in)vervolgonderzoek) gebruik)gemaakt)worden)van)een)andere)feedbackMleertaak,)waarbij)ook)effectieve)stimulusM gebonden)feedback)gegeven)wordt.)Daarnaast)bleek)de)OCT)niet)samen)te)hangen)met)leeftijd.)Dit) kan)er)op)wijzen)dat)er)wellicht)iets)anders)gemeten)is)met)de)OCT)dan)cognitieve)flexibiliteit,) bijvoorbeeld)kennis)van)kleuren)en)vormen.)

(20)

In)deze)studie)is)ook)vergeleken)of)kinderen)tussen)de)drie)en)vier)jaar)even)goed)zelf)een) regel)konden)achterhalen)met)behulp)van)feedback,)als)wanneer)zij)expliciet)de)regels)geformuleerd) kregen.)Uit)de)resultaten)blijkt)dat)de)deelnemers)volgens)verwachting)beter)presteerden)op)de) feedbackMleertaak)dan)op)de)DCCS)wanneer)zij)stimulusMgebonden)feedback)kregen.)Dit)sluit)aan)bij) het)onderzoek)van)Van)Bers)(2014))waaruit)blijkt)dat)deze)manier)van)feedback)geven)effectief)is.)De) kinderen)die)emoticon)feedback)kregen,)presteerden)niet)beter)op)de)feedbackMleertaak.)Dit) ondersteunt)de)bevinding)in)het)onderzoek)van)Schmittmann,)van)der)Maas)en)Raijmakers)(2012)) dat)de)emoticon)feedback)niet)effectief)is)en)dat)kinderen)met)behulp)van)deze)feedback)minder) goed)zelf)een)regel)kunnen)achterhalen.) Tenslotte)is)onderzocht)of)het)uitmaakte)in)welke)volgorde)de)deelnemers)de)DCCS)en)de) feedbackMleertaak)uitvoerden.)In)de)ene)conditie)kregen)de)deelnemers)eerst)de)DCCS)taak) aangeboden)waarbij)zij)zes)trials)op)één)dimensie)moesten)sorteren)en)vervolgens)moesten)switchen) naar)de)andere)dimensie)om)deze)vervolgens)ook)nog)zes)trials)uit)te)voeren.)Daarna)kregen)ze)de) feedbackMleertaak)aangeboden)waarbij)de)deelnemers)zelf)de)sorteerregel)moesten)achterhalen.)De) deelnemers)moesten)dus)van)regel)switchen)op)de)feedbackMleertaak)nadat)zij)al)veel)trials)dezelfde) regel)hadden)uitgevoerd)op)de)DCCS.)In)de)andere)conditie)kregen)de)deelnemers)deze)taken) andersom)aangeboden.)Uit)de)resultaten)blijkt)dat)er)geen)verschil)is)in)de)prestatie)op)de)feedbackM leertaak)tussen)de)deelnemers)in)de)DCCS)eerst)conditie)en)in)de)feedbackMleertaak)eerst)conditie.) Uit)de)resultaten)blijkt)wel)dat)kinderen)die)stimulus)feedback)kregen)beter)presteerden)op)de) feedbackMleertaak)als)zij)eerst)de)DCCS)uitvoerden)dan)kinderen)die)emoticon)feedback)kregen.) Wanneer)de)deelnemers)eerst)de)feedbackMleertaak)uitvoerden)zat)hier)geen)verschil)tussen.)) Het)lijkt)er)op)dat)het)voor)de)deelnemers)in)de)emoticon)conditie)uitmaakte)of)zij)eerst)de) DCCS)of)de)feedbackMleertaak)uitvoerden.)Mogelijk)hebben)kinderen)moeite)om)na)zes)(of)meer)) trials)dezelfde)sorteerregel)uit)te)voeren)op)de)DCCS)ineens)over)te)schakelen)naar)de)feedbackM leertaak)als)zij)geen)effectieve)feedback)krijgen,)maar)feedback)met)emoticons.)Kinderen)die)na)het) uitvoeren)van)de)DCCS)effectieve)stimulus)feedback)kregen,)lijken)hier)minder)moeite)mee)te) hebben)en)presteren)daarom)beter)op)de)feedbackMleertaak)dan)de)kinderen)in)de)emoticon) conditie.)) Uit)dit)onderzoek)blijkt)dat)executieve)functies)een)belangrijke)rol)spelen)bij)feedback)leren.) Cognitieve)flexibiliteit)lijkt)de)belangrijkste)executieve)functie)te)zijn,)wat)aansluit)bij)het)onderzoek) van)Schmittmann,)van)der)Maas)en)Raijmakers)(2012).)Cognitieve)flexibiliteit)is)belangrijk)bij)het) switchen)tussen)regels.)Wanneer)kinderen)een)lange)tijd)bepaald)gedrag)vertonen)of)een)bepaalde) regel)moeten)uitvoeren)en)daarna)ineens)moeten)switchen,)is)het)belangrijk)dat)ze)een)goede) cognitieve)flexibiliteit)hebben.)Dit)blijkt)ook)uit)de)resultaten)van)dit)onderzoek)waarbij)gekeken)is) naar)de)volgorde)van)de)taken)in)de)emoticon)conditie.)Kinderen)die)een)betere)cognitieve)

(21)

flexibiliteit)hadden,)konden)beter)switchen)op)de)DCCS,)maar)ook)tussen)de)taken)onderling.) Inhibitievermogen)lijkt)hier)ook)een)rol)bij)te)spelen.)De)kinderen)moesten)immers)regels)die)zij)al) een)tijdje)aan)het)uitvoeren)waren)inhiberen)om)vervolgens)een)andere)regel)uit)te)voeren.)Ook)het) korte)termijn)geheugen)blijkt)een)rol)te)spelen)bij)het)leren)van)feedback.)De)rol)van)de)executieve) functie)werkgeheugen)moet)echter)nog)beter)onderzocht)worden.) Dit)onderzoek)bevestigt)de)effectiviteit)van)de)stimulusMgebonden)feedback.)Jonge)kinderen) blijken)hier)goed)mee)te)kunnen)werken.)In)vervolgonderzoek)zou)er)gekeken)kunnen)worden)naar) de)rol)van)executieve)functies)en)de)effectiviteit)van)de)stimulusMgebonden)feedback)in)andere)taken) dan)het)achterhalen)van)een)regel,)bijvoorbeeld)bij)een)rekenM)of)taalvaardigheidstaak.)Wanneer)de) stimulusMgebonden)feedback)ook)hier)effectief)blijkt)te)zijn,)dan)kan)dit)veel)mogelijkheden)bieden)in) de)praktijk)van)het)onderwijs.)Er)wordt)namelijk)steeds)meer)gebruik)gemaakt)van)computers)en) tablets)in)het)onderwijs.)Mogelijk)kan)deze)effectieve)manier)van)feedback)geven)ingezet)worden)in) het)aanleren)van)taalM)en)rekenvaardigheden)van)kinderen)in)het)onderwijs.)

(22)

6.!Literatuur!

van)Bers,)B.)(2014))Preschoolers)learn)to)switch)with)causally)related)feedback.)Submitted.) ) Blair,)C.,)&)Razza,)R.)P.)(2007).)Relating)effortful)control,)executive)function,)and)false)belief) understanding)to)emerging)math)and)literacy)ability)in)kindergarten.)Child.Development,.78,) 647M663.) ) Bohlman,)N.)L.,)&)Fenson,)L.)(2005).)The)effects)of)feedback)on)perseverative)errors)in)preschool) aged)children..Journal.of.Cognition.and.Development,.6,)119M131.) ) Bull,)R.,)Espy,)K.)A.,)&)Wiebe,)S.)A.)(2008).)ShortMterm)memory,)working)memory,)and)executive) functioning)in)preschoolers:)Longitudinal)predictors)of)mathematical)achievement)at)age)7) years.)Developmental.neuropsychology,.33,)205M228.) ) Carlson,)S.)M.,)&)Moses,)L.)J.)(2001).)Individual)differences)in)inhibitory)control)and)children’s)theory) of)mind.)Child.Development,.72,)1032–1053.) ) Davidson,)M.)C.,)Amso,)D.,)Anderson,)L.)C.,)&)Diamond,)A.)(2006).)Development)of)cognitive)control) and)executive)functions)from)4)to)13)years:)Evidence)from)manipulations)of)memory,) inhibition,)and)task)switching.)Neuropsychologia,.44,)2037M2078.) ) Diamond,)A.)(2013))Executive)functions.)Annual.Review.of.Psychology,.64,)135–168.) ) Diamond,)A.,)Lee,)E.)Y.,)&)Hayden,)M.)(2003).)Early)success)in)using)the)relation)between)stimuli)and) rewards)to)deduce)an)abstract)rule:)Perceived)physical)connection)is)key.)Developmental. Psychology,.39,.825M847.) ) van)Duijvenvoorde,)A.)C.)K.,)Zanolie)K.,)Rombouts,)S.)A.)R.)B.,)Raijmakers,)M.)E.)J.,)&)Crone)E.A.) (2008).)Evaluating)the)Negative)or)Valuing)the)Positive?)Neural)Mechanisms)Supporting) FeedbackMBased)Learning)across)Development.)Journal.of.Neuroscience,.28,)9495M9503.) ) Kessels,)R.)P.,)van)Zandvoort,)M.)J.,)Postma,)A.,)Kappelle,)L.)J.,)&)de)Haan,)E.)H.)(2000).)The)Corsi) blockMtapping)task:)standardization)and)normative)data.)Applied.neuropsychology,.7,)252M258.)

(23)

) Repovs,)G.,)&)Baddeley,)A.)(2006).)The)multiMcomponent)model)of)working)memory:)Explorations)in) experimental)cognitive)psychology.)Neuroscience,.139,)5–21.)) ) Schmittmann,)V.)D.,)van)der)Maas,)H.)L.,)&)Raijmakers,)M.)E.)(2012).)Distinct)discrimination)learning) strategies)and)their)relation)with)spatial)memory)and)attentional)control)in)4Mto)14MyearMolds.. Journal.of.experimental.child.psychology,.111,)644M662.) ) Smidts,)D.)(2003).)Executieve)functies)van)geboorte)tot)adolescentie:)een)literatuuroverzicht.) Neuropraxis,.7,)113M119.) ) Smidts,)D.)P.,)Jacobs,)R.,)&)Anderson,)V.)(2004).)The)Object)Classification)Task)for)Children)(OCTC):)A) measure)of)concept)generation)and)mental)flexibility)in)early)childhood.)Developmental. neuropsychology,.26,)385M401.) ) Thomas,)K.)M.,)&)Nelson,)C.)A.)(2001).)Serial)reaction)time)learning)in)preschoolMand)schoolMage) children.)Journal.of.Experimental.Child.Psychology,79,)364M387.) ) Zelazo,)P.D.)(2006).)The)Dimensional)Change)Card)Sort)(DCCS):)a)method)of)assessing)executive) function)in)children.)Nature.Protocols,.1,)297M301.) ) Zelazo,)P.)D.,)Müller,)U.,)Frye,)D.,)&)Marcovitch,)S.)(2003).)The)development)of)executive)function)in) early)childhood:)I.)The)development)of)executive)function.)Monographs.of.the.society.for. research.in.child.development:)Boston.)

(24)

7.!Appendix!

7.1!Script!Feedback>leertaak!

!

!

))))

!

! ! ! ! Uitleg!regels!sorteerspel! “We!gaan!nu!een!spelletje!met!de!plaatjes!spelen.!Hier!komt!zo!meteen!ook!een!plaatje)(wijzen) naar)de)omgekeerde)testkaart).)En!jij!mag!uitproberen!aan!welke!kant!het!plaatje!moet!komen.!Je! kan!dan!hier!drukken)(wijzen)naar)target)stapel)onder)blauwe)target)kaart),)of!hier!(wijzen)naar) target)stapel)onder)rode)target)kaart).”) ) demonstratie!fase,!2!trials,!sorteerspel! Druk)op)een)knop)om)verder)te)gaan) Ik!zal!het!even!voordoen)(draai)testkaart)om).)Deze!hoort!hier)(op)stapel)met)blauwe)target)kaart)of) rode)targetkaart)drukken).”)Testkaart)beweegt)dan)naar)de)gekozen)target)stapel)en)draait)om.) (Draai)tweede)testkaart)om).)Doe)twee)trials)voor.) ) leerfase,!sorteer!max!24!trials! In)deze)fase)krijgen)de)kinderen)maximaal)24)testkaarten)in)een)pseudoMrandom)volgorde) aangeboden)(er)komen)nooit)meer)dan)twee)dezelfde)testkaarten)achter)elkaar).)Op)het)sorteren) van)de)testkaarten)in)deze)fase)wordt)feedback)gegeven.)) “Nu!mag!jij.)Daarna)draait)de)testleider)de)eerste)testkaart)om.)Waar!zou!dit!plaatje!horen?)Na)elke) trial)wordt)feedback)gegeven)op)het)sorteren)van)het)kind.)Bij)een)goed)antwoord)wordt)gezegd:)) “Ja!goed!zo.!Dit!plaatje!hoort!hier.”!! Bij)een)fout)antwoord)wordt)gezegd:)“Nee!dat!is!niet!goed.!Dit!plaatje!hoort!niet!hier!(wijzen)naar)) de)gekozen)target)stapel))maar!hier)(wijzen)naar)de)goede)target)stapel.”))) In)de)stimulus.conditie(sti)drukt)de)proefleider)ook)op)de)goede)target)stapel)zodat)de)kaart)naar)de) correcte)stapel)gaat.))

(25)

In)de)emoticon.(emo)conditie)draait)de)testkaart)in)alle)gevallen)om)op)de)eerst)gekozen)stapel,)maar) verschijnt)er)een)lachende)gele)of)sippe)rode)emoticon.)De)proefleider)wijst)alleen)naar)de)juiste) kant)bij)de)negatieve)feedback)(en)drukt)dus)niet)op)de)juiste)stapel;)wat)overigens)ook)geen)effect) zou)moeten)hebben).)) ! testfase,!sorteer!4!trials! In)deze)fase)krijgen)de)kinderen)nieuwe)plaatjes.)Je)vraagt)ze)gewoon)door)te)gaan)met)sorteren.)“De! plaatjes!zijn!nu!anders,!maar!je!mag!gewoon!doorgaan!waarmee!je!bezig!was”.!) ! ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) Afbeelding)uit)Van)Bers)(2014)) ) Emoticon)feedback))

(26)

7.2!Script!Standaard)DCCS!

!

) ) ) ) ) ) ) ) (NB)stimuli)zijn)vis)en)varken)) verificatie!kleuren!paars!&!oranje! Deze)fase)is)bedoeld)om)te)kijken)of)het)kind)de)kleuren)die)in)de)preMswitch)fase)van)de)taak) voorkomen)kent.)Op)het)testscherm)zijn)de)target)kaarten)en)stapels)te)zien,)maar)de)testkaart)niet.) “Hier!zie!je!twee!plaatjes)(wijzen)naar)de)target)kaarten).)Kun!jij!mij!vertellen!welke!kleuren!de! plaatjes!hebben?”)Op)de)antwoorden)van)het)kind)geeft)je)enthousiaste)feedback.)“Heel!goed! gedaan!”)Wil)het)kind)de)kleuren)niet)noemen)vraag)dan)of)het)het)paarse)plaatje)kan)aanwijzen)en) het)oranje)plaatje.)Aantekenen)op)verificatieformulier)of)kind)de)2)kleuren)kent.) ) uitleg!regels!kleurenspel! “We!gaan!nu!een!spelletje!met!de!plaatjes!spelen;!het!kleurenspel.!Hier!komt!zo!meteen!ook!een! plaatje)(wijzen)naar)de)omgekeerde)testkaart).)Als!dat!plaatje!paars!is,!leg!je!hem!bij!het!andere! paarse!plaatje!door!hier!te!drukken!(wijzen)naar)target)stapel)onder)blauwe)target)kaart).)En!als!het! plaatje!oranje!is!leg!je!hem!bij!het!oranje!plaatje!door!hier!te!drukken)(wijzen)naar)target)stapel) onder)rode)target)kaart).”) ) demonstratie!fase,!2!trials,!kleurenspel! Ik!zal!het!kleurenspel!even!voordoen)(draai)testkaart)om).)Kijk,!dit!is!een!paars!plaatje)(wijzen)naar) testkaart),)dus!in!het!kleurenspel!druk!ik!dan!hier!onder!het!paarse!plaatje)(op)stapel)met)paarse) target)kaart)drukken).”)Testkaart)beweegt)dan)naar)de)gekozen)target)stapel)en)draait)om.)(Draai) tweede)testkaart)om).)En!kijk,!dit!is!een!oranje!plaatje)(wijzen)naar)testkaart),)dus!in!het! kleurenspel!druk!ik!dan!hier!onder!het!oranje!plaatje)(op)stapel)met)oranje)target)kaart)drukken).”) ) pre>switch!fase,!6!trials,!kleurenspel!

(27)

In)deze)fase)krijgen)de)kinderen)6)testkaarten)(3)van)iedere)soort))in)een)pseudoMrandom)volgorde) aangeboden)(er)komen)nooit)meer)dan)twee)dezelfde)testkaarten)achter)elkaar).)Voor)elke)testkaart) in)deze)fase)herinnert)de)proefleider)het)kind)aan)de)op)dat)moment)relevante)regel.)De)testleider) labelt)de)testkaart)alleen)met)de)op)dat)moment)relevante)dimensie)(dit)is)een)paarse,)dit)is)een) oranje).)Op)het)sorteren)van)de)testkaarten)in)deze)fase)wordt)geen)feedback)gegeven.)) “Nu!mag!jij.!We!doen!nog!steeds!het!kleurenspel.!En!weet!je!nog,!in!het!kleurenspel!druk!je!hier! onder!het!paarse!plaatje)(wijzen)naar)stapel)met)paarse)target)kaart))als!hier)(wijzen)naar) omgekeerde)testkaart))een!paars!plaatje!komt.!Als!er!een!oranje!plaatje!komt!druk!je!hier!onder!op! het!oranje!plaatje!(wijzen)naar)stapel)met)de)oranje)target)kaart).”.Daarna)draait)de)testleider)de) eerste)testkaart)om)en)labelt)die)met)de)op)dat)moment)relevante)dimensie)(in)dit)geval)kleur).)“Dit! is!een!paars!(oranje)!plaatje.!Waar!moet!je!dan!drukken!in!het!kleurenspel?”!Voor)elke)trial)worden) de)regels)herhaald.)Daarna)wordt)de)test)kaart)omgedraaid)en)gelabeld)met)de)relevante)dimensie.) Er)wordt)in)deze)fase)geen)feedback)gegeven)op)het)sorteren)van)het)kind.) ) verificatie!dieren!varken!en!vis! Deze)fase)is)bedoeld)om)te)kijken)of)het)kind)de)dieren)die)in)de)postMswitch)fase)van)de)taak) voorkomen)kent.)Op)het)testscherm)zijn)de)target)kaarten)en)stapels)te)zien,)maar)de)testkaart)niet.) “We!zijn!nu!klaar!met!het!kleurenspel.!We!gaan!een!ander!spel!doen.!Hier!zie!je!weer!de!twee! plaatjes)(wijzen)naar)de)target)kaarten).!Kun!jij!mij!vertellen!welke!dieren!er!op!de!plaatjes!staan?”) Wil)het)kind)de)dieren)niet)noemen)vraag)dan)of)het)het)plaatje)met)de)varken)kan)aanwijzen)en)het) plaatje)met)de)vis.)Aantekenen)op)verificatieformulier)of)kinderen)de)2)dieren)kennen.) ) uitleg!regels!dierenspel! “We!gaan!nu!dus!een!ander!spelletje!met!de!plaatjes!spelen;!het!dierenspel.!Hier!komt!zo!meteen! weer!een!plaatje)(wijzen)naar)de)omgekeerde)testkaart).)Als!dat!plaatje!een!varken!is,!leg!je!hem!bij! het!andere!plaatje!met!de!varken!door!hier!te!drukken)(wijzen)naar)target)stapel)onder)target)kaart) met)varken).)En!als!het!plaatje!een!vis!is!leg!je!hem!bij!het!plaatje!met!de!vis!door!hier!te!drukken) (wijzen)naar)target)stapel)onder)target)kaart)met)vis).”) ) post>switch!fase,!6!trials,!dierenspel! In)deze)fase)krijgen)de)kinderen)6)testkaarten)(3)van)iedere)soort))in)een)pseudoMrandom)volgorde) aangeboden)(er)komen)nooit)meer)dan)twee)dezelfde)testkaarten)achter)elkaar).)Voor)elke)testkaart) in)deze)fase)herinnert)de)proefleider)het)kind)aan)de)op)dat)moment)relevante)regel.)De)testleider) labelt)de)testkaart)alleen)met)de)op)dat)moment)relevante)dimensie)(dit)is)een)varken,)dit)is)een)vis).) Op)het)sorteren)van)de)testkaarten)in)deze)fase)wordt)geen)feedback)gegeven.))

(28)

“Nu!mag!jij.!We!doen!dus!het!dierenspel.)Daarna)drukt)de)testleider)op)een)knop)en)draait)daarna) de)eerste)testkaart)om)en)labelt)die)met)de)op)dat)moment)relevante)dimensie)(in)dit)geval)vorm).) “Dit!is!een!varken!(vis).!Waar!moet!je!dan!drukken!in!het!dierenspel?”)Voor)elke)trial)worden)de) regels)herhaald.)Daarna)wordt)de)test)kaart)omgedraaid)en)gelabeld)met)de)relevante)dimensie.)Er) wordt)in)deze)fase)geen)feedback)gegeven)op)het)sorteren)van)het)kind.) )

!

))

(29)

7.3!Script!Corsi!Block!Task!

! Instructie.van.de.taak.+.Oefentrial.(voorwaarts)) Zorg)dat)het)bord)met)de)blokjes)met)cijfers)richting)de)testleider)staat.)Het)kind)mag)de)cijfers)niet) zien!)De)onderzoeker)zegt:!“Ik!ga!deze!blokken)(aanwijzen))in!een!bepaalde!volgorde!aantikken!en! dan!moet!jij!dat!nadoen.!Kijk!heel!goed!naar!wat!ik!doe,!!want!als!ik!klaar!ben!moet!jij!de!blokken! net!zo!aantikken!als!ik!dat!heb!voorgedaan.!Als!ik!bijvoorbeeld!dit!aantik!(wijs)blok)3),)wat!moet!jij! dan!doen?”)Bij)een)goed)antwoord:)“Ja!dat!is!goed!”)Bij)een)verkeerd)antwoord:!“Nee,!je!moet! aantikken!wat!ik!net!heb!aangetikt,!dus!als!ik!dit!doe!(wijs)3)aan))dan!moet!jij!ook!deze!aantikken) (wijs)3)aan).)Is!het!zo!duidelijk?”! Afname.van.de.taak.! “Oké,!dan!gaan!we!nu!beginnen.”)De)blokken)moeten)met)een.snelheid.van.één.per.seconde)worden) aangetikt)in)de)volgorde)zoals)op)het)scoreformulier)staat)aangegeven.)De)testleider)begint)steeds) met)het)eerste)item)van)een)reeks,)is)dit)item)goed)nagetikt)dan)gaat)de)testleider)naar)het)volgende) item.)Van.iedere.reeks.worden.er.standaard.twee.items.nagetikt.)Mocht)een)kind)een)item)helemaal) niet)meer)weten)en)heeft)het)kind)ook)niet)reeds)geprobeerd)om)het)item)na)te)tikken,)wordt)het) fout)gerekend.)Neem)dan)ook)het)derde)item)van)de)reeks)af.)Het)vierde)item)van)de)reeks)wordt) afgenomen)als)het)eerste)item)van)de)reeks)fout)is,)het)tweede)item)goed)en)het)derde)item)weer) fout.)Na)twee)opeenvolgende)fouten)binnen)een)zelfde)reeks)wordt)de)test)afgebroken.)) Iedere)keer)dat)de)reeks)met)1)extra)blok)wordt)uitgebreid)zegt)de)testleider:)“Let!goed!op,!nu!gaan! we!er!één!extra!doen,!twee!achter!elkaar.”) Als)de)onderzoeker)begint)zegt)hij/zij:)“!Oké,!laten!we!deze!eens!proberen”.) De)nummers)van)de)blokken)die)het)kind)heeft)aangetikt,)worden)op)het)scoreformulier)genoteerd.) Hierachter)wordt)genoteerd)of)een)reeks)goed)(1))of)fout)(0))is)nagetikt)(dit)kan)eventueel)ook) achteraf)nog)gedaan)worden).)) . Als.het.kind.ziet.dat.er.op.de.andere.kant.cijfertjes.staan.en.daar.vragen.over.stelt" Ja,!dat!klopt,!maar!dat!is!om!mij!te!helpen.) Als.het.kind.aan.de.blokjes.gaat.draaien" Niet!aan!de!blokjes!draaien.!De!taak!gaat!zo!kapot.!Andere!kinderen!moeten!deze!taak!ook!nog! doen.! Als.het.kind.al.begint,.terwijl.de.proefleider.de.reeks.nog.niet.volledig.heeft.voorgedaan" Je!moet!even!wachten!tot!ik!ze!allemaal!heb!aangetikt!en!dan!mag!jij.! Mogelijke.opmerkingen.tussendoor:!Let!op!!>!Goed!kijken!hè!! Corsi)Block)Task))

(30)
(31)

7.4!Script!Grass/Snow!taak!

! Verificatie.kleuren.groen.en.wit. Deze)fase)is)bedoeld)om)te)kijken)of)de)kinderen)de)corresponderende)kleuren)kennen.)De) onderzoeker)legt)het)zwarte)karton)met)het)groene)en)witte)vierkant)voor)het)kind)neer.)“Kijk,!je!ziet! hier!voor!je!een!zwart!vel!met!twee!kleuren!er!op.”)De)onderzoeker)wijst)het)groene)en)het)witte) vierkant)aan.!“Kan!jij!aanwijzen!welke!kleur!gras!heeft?”)De)onderzoeker)wacht)tot)het)kind)het) groene)vierkant)heeft)aangewezen.)Als)het)kind)de)goede)kleur)aanwijst,)zegt)de)onderzoeker:)“Ja! dat!is!goed!!Je!hebt!de!goede!kleur!aangewezen.!Gras!is!groen.!Kan!je!nu!aanwijzen!welke!kleur! sneeuw!heeft?”!De)onderzoeker)wacht)tot)het)kind)de)goede)kleur)aanwijst)en)geeft)enthousiast) feedback:)“Inderdaad,!dat!heb!je!goed!gedaan!!Sneeuw!is!wit.”)De)onderzoeker)schrijft)op)het) scoreformulier)of)het)kind)de)kleuren)kent.) ) Wanneer)de)deelnemer)(één)van)de))kleuren)niet)kent,)zegt)de)onderzoeker:) Gras)niet:))“Kun!je!me!dan!aanwijzen!welke!kleur!een!kikker!heeft?”! Sneeuw)niet:)“Kun!je!me!dan!aanwijzen!welke!kleur!melk!heeft?”! Kan)de)deelnemer)deze)kleuren)wel)goed)aanwijzen?)Ga)dan)door)met)de)taak)en)gebruik)melk)en/of) kikker)in)plaats)van)gras)en/of)sneeuw.) Kent)de)deelnemer)deze)kleuren)ook)niet?)Breek)dan)de)test)af)door)twee)keer)op)ESC)te)drukken.) ) Uitleg.regels.van.de.taak. Deze)fase)doe)je)nog)steeds)zonder)eerst)op)een)knop)te)drukken,)dwz)met)de)punt)steeds)in)beeld) !“We!gaan!nu!een!heel!gek!spelletje!spelen.!Jij!mag!namelijk!naar!de!groene!kaart!wijzen!als!ik! sneeuw!zeg”)De)onderzoeker)wijst)de)groene)kaart)aan.)“En!je!mag!naar!de!witte!kaart!wijzen!als!ik! gras!zeg”)De)onderzoeker)wijst)de)witte)kaart)aan.)“Ik!zal!het!even!voordoen,!let!goed!op!”!! “Eerst!leg!ik!mijn!vinger!op!de!punt!tot!er!een!rondje!komt.!“! Ik!zeg!nu!Gras”)De)onderzoeker)veegt)naar)de)witte)kaart.)) “Eerst!leg!ik!mijn!vinger!weer!op!de!punt!tot!er!een!rondje!komt.!“! “En!nu!zeg!ik!Sneeuw”!De)onderzoeker)veegt)naar)de)groene)kaart.)) “Snap!je!het?!Je!gaat!naar!de!groene!kaart!als!ik!sneeuw!zeg!en!naar!de!witte!kaart!als!ik!gras!zeg”! ) Oefentrials. Deze)fase)doe)je)nog)steeds)zonder)eerst)op)een)knop)te)drukken,)dwz)met)de)punt)steeds)in)beeld) !“Nu!gaan!we!even!oefenen!en!mag!jij!het!doen.”!De)oefentrials)(twee)of)meer))worden)in)een)vaste) pseudoMrandom)volgorde)aangeboden.))

(32)

“Leg!eerst!je!vinger!op!de!punt!tot!er!een!rondje!komt.!“! “sneeuw!”! Er)wordt)bij)de)oefentrials)feedback)gegeven)op)de)antwoorden.)Bij)een)goed)antwoord:)“Goed! gedaan,!je!hebt!naar!het!goede!vierkant!gewezen.”)Bij)een)verkeerd)antwoord:)“Dat!is!niet!goed.! Als!ik!zeg!gras,!moet!je!naar!het!witte!vierkant!wijzen”)De)onderzoeker)wijst)naar)het)witte)vierkant.) (Of)andersom,)“Als!ik!zeg!sneeuw,!moet!je!naar!het!groene!vierkant!wijzen”).)De)oefentrials)zijn) voorbij)als)ze)één)grasMtrial)en)één)sneeuwMtrial)goed)hebben)uitgevoerd.)) ! Afname.van.de.16.trials. “Nu!gaan!we!er!even!een!paar!achter!elkaar!doen.”! “Leg!je!vinger!maar!op!de!punt”! Na)de)oefentrials)krijgt)het)kind)16)trials)in)een)vaste)pseudoMrandom)volgorde)aangeboden.)Er)wordt) geen)feedback)gegeven)op)de)antwoorden)van)het)kind.)De)onderzoeker)zegt)steeds)het)woord) (sneeuw,.gras.staat.rechtsonder.in.beeld.met.s.of.g))en)drukt)direct)daarna)op)een)toets.)(nu) verdwijnt)de)punt)uit)beeld)en)kan)er)gedrukt)worden.)Na)drukken)komt)de)punt)terug)en)kan)de) volgende)trials)gedaan)worden).)Aan)het)eind)van)de)taak)(na)16)trials))zegt)de)onderzoeker:)“Nu!zijn! we!klaar!met!dit!spelletje!!Dankjewel,!je!hebt!heel!goed!je!best!gedaan.”!

(33)
(34)

7.5!Script!Object!Classificatie!Taak)

Test.procedure:.. Twee)verschillende)kaartjes)laten)zien.)Vervolgens)twee)dezelfde)er)bij)pakken.)Dan)zeg)je:)Zie)je) deze)kaartjes?)Ze)zijn)hetzelfde)als)de)kaartjes)die)je)daar)hebt,)zie)je)dat?)De)kaartjes)die)hetzelfde) zijn)gaan)bij)elkaar.)Kun!je!de!kaartjes!die!bij!elkaar!horen!bij!Bert!leggen!(wijst)naar)een)kant)van)de) tafel)!en!de!andere!twee!die!bij!elkaar!horen!bij!Ernie!leggen)(wijst)naar)de)andere)kant)van)de) tafel)?)) ) Wanneer)het)kind)het)niet)snapt)vraag)je:)“Kun!je!me!vertellen!welke!kaartjes!hetzelfde!zijn?! (wachten)tot)het)kind)antwoord)geeft)!Zie!je,!deze!horen!bij!elkaar!omdat!ze!hetzelfde!zijn.!En!de! andere!twee!horen!ook!bij!elkaar!omdat!ze!hetzelfde!zijn.!Kun!je!nu!deze!kaartjes)(wijst)naar)de) ene)paar)kaartjes))bij!Bert!leggen!en!de!andere!paar!kaartjes!bij!Ernie?”) Wanneer)het)kind)de)kaartjes)goed)heeft)gesorteerd)laat)je)twee)andere)kaartjes)aan)het)kind)zien.) Vervolgens)zeg)je:)“Nu!ga!je!hetzelfde!met!deze!kaartjes!doen.!Kun!je!de!kaartjes!die!bij!elkaar! horen!bij!Bert!leggen!en!de!andere!twee!bij!Ernie?”)) ) Vrije.conditie) (Laat)de)kaartjes)zien))“Ik!heb!hier!6!kaartjes!en!we!gaan!iets!doen!met!deze!kaartjes.!Kun!je!de! kaartjes!eerlijk!verdelen?!De!kaartjes!voor!Bert!moeten!een!beetje!hetzelfde!zijn!en!de!kaartjes! voor!Ernie!moeten!ook!een!beetje!hetzelfde!zijn.!Kan!je!ze!eerlijk!verdelen?”.))(Wanneer)het)kind) dit)niet)lukt)worden)alle)bloemen)weggehaald)en)blijven)er)vier)vogels)over)zodat)alleen)nog)op)kleur) en)grootte)gesorteerd)kan)worden).)Als)het)kind)dit)wel)heeft)gedaan)wordt)gevraagd:)“Wat!is! hetzelfde!aan!deze!kaartjes?)(wijzend)naar)de)groep)kaartjes))en!wat!is!hetzelfde!aan!deze! kaartjes?”)(wijzend)naar)de)andere)groep)kaartjes).)Het)antwoord)wordt)opgeschreven.)Hierna) worden)de)kaartjes)weer)door)elkaar)gelegd.)Dan)wordt)aan)het)kind)gevraagd:)“Kun!ze!je!weer! eerlijk!verdelen?!Maar!nu!moeten!de!kaartjes!voor!Bert!op!een!andere!manier!een!beetje! hetzelfde!zijn.!Andere!kaartjes!moeten!bij!elkaar!liggen”)Bij)omdraaiing:)“Nu!liggen!nog!steeds!de! zelfde!kaartjes!bij!elkaar.!Andere!kaartjes!moeten!bij!elkaar!liggen.”))Wanneer)het)kind)de)kaartjes) op)een)andere)manier)gesorteerd)heeft)wordt)gevraagd:)“Wat"is"hetzelfde"aan"deze"kaartjes?!(kind) geeft)antwoord)"En"wat"is"hetzelfde"aan"de"andere"kaartjes?”.)Het)antwoord)wordt)opgeschreven) en)de)kaartjes)worden)weer)door)elkaar)gelegd.)Weer)wordt)gevraagd:)“Kun)je)nog)een)keer)de) kaartjes)eerlijk)verdelen)tussen)Bert)en)Ernie)maar)nu)moeten)de)kaartjes)weer)op)een)andere) manier)hetzelfde)zijn.”)Ook)nu)wordt)gevraagd:)“Wat!is!hetzelfde!aan!deze!kaartjes?”!En!wat!is!

(35)

hetzelfde!aan!de!andere!kaartjes?”)))Als)het)kind)correct)heeft)gesorteerd)op)alle)drie)de)dimensies) is)de)taak)compleet.)) Identificatie.conditie) De)onderzoeker)gaat)door)op)de)dimensie)waarop)het)kind)in)de)vrije)conditie)niet)kon)sorteren.)De) onderzoeker)sorteert)de)kaartjes)zelf)en)vraagt)dan:)“Zie!je!deze!kaartjes?!Kun!je!me!vertellen!wat! er!hetzelfde!is!aan!deze!kaartjes?)(proefleider)wijst)naar)de)kaartjes))En!kan!je!me!vertellen!wat! hetzelfde!is!aan!deze!kaartjes?!(proefleider)wijst)naar)de)andere)groep)kaartjes).”))De)antwoorden) worden)genoteerd.)) . Expliciete.conditie) Wanneer)kinderen)in)de)identificatie)conditie)incorrecte)verbale)antwoorden)gaven)en)de)dimensie) niet)konden)benoemen,)wordt)overgegaan)naar)de)expliciete)conditie.)In)deze)conditie)wordt)op)elke) dimensie)die)het)kind)niet)wist)te)benoemen)ingegaan.)Wanneer)het)kind)bijvoorbeeld)de)dimensie) kleur)niet)kon)identificeren,)wordt)er)gevraagd)“Kun!je!alle!rode!kaartjes!bij!Bert!leggen!en!alle!gele! kaartjes!bij!Ernie?”.)Wanneer)het)kind)de)dimensie)grootte)niet)kon)identificeren)wordt)er)gevraagd:) “Kun!je!alle!grote!kaartjes!aan!deze!kant!van!de!tafel!bij!elkaar!leggen!en!alle!gele!kaartjes!aan! deze!kant!van!de!tafel?”)En)wanneer)het)kind)de)dimensie)vorm)niet)kon)identificeren)wordt) gevraagd:)“Kun!je!alle!vogels!aan!deze!kant!van!de!tafel!leggen!en!alle!bloemen!aan!deze!kant!van! de!tafel?”!!!! )

!!

!

) OCT)stimuli))) ) )

(36)

Scoreformulier!Object!classificatie!taak!

Proefpersoonnummer:) ) ) Score:)) Vrije)conditie:)))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))Identificatie)conditie:))))))))))))))))))Expliciete)conditie) goed)+)correct)verbaal)=)4))))))))))))))))))))))))))))))Goed)=)2))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))Goed)=)1) Goed)maar)incorrect)verbaal)=)3)))))))))))))))))))Fout)=)0))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))Fout)=)0) Fout=0)))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))

!

! )

Dimensie! Respons!

Totaal! Dimensie! Respons!

Totaal! Dimensie! Respons! Totaal!

Kleur) ) ) ) ) Vorm) ) ) ) ) Grootte) )4)))))3)))))1) ) ) ) ) 4)))))3)))))0) ) ) ) ) 4)))))3)))))0) ) Kleur)) ) ) ) ) Vorm) ) ) ) ) Grootte) 2)))))))0) ) ) ) ) 2))))))0) ) ) ) ) 2))))))0) ) Kleur) ) ) ) Vorm) ) ) ) Grootte) 1 0) ) ) ) 1 0) ) ) ) 1))))))0) ) ) ! Totaal! ! ! ) Totaal! ) ) Totaal)

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Considering the international obligations of Iceland, the updated view of the Icelandic authorities towards substantive rules on international crimes and, as discussed

Abstract The National Institute for Health and Care Excellence (NICE) invited Janssen, the company manu- facturing abiraterone acetate (AA; tradename Zytiga  ), to submit evidence

Chile is one of the highest ranking South American countries on the press freedom indices Freedom House and Reporters without Borders; 27 years on from Pinochet’s

Effects of exercise with and without different degrees of blood flow restriction on torque and muscle activation. Low intensity blood flow restriction training:

The review / assessment indicates tha t the employee has achieved below fully effective results against almost all of the performance criteria and indicators as

The fact that brand credibility and brand innovativeness do not have any effect on active innovation resistance in the persuasion stage does not mean that it cannot appear or

This special issue of Solid State Electronics includes 28 papers which have been carefully selected from the best presentations given at the 45th European Solid-State Device

Sheng He, Petros Samara, Jan Burgers, Lambert Schomaker (2016) “Image-based historical manuscript dating using contour and stroke fragments”, Pattern Recognition (PR), Elsevier