Die O.B. Jaargang 4, no.2

(1)

Geregistreer

aa.n

che H.P.K. &5 'n !~uueb!Ad.

1Jie

.

·~~~--h.··:·

...

.. ,...-

.

-4~ ....,.. ,...,

L..n.l.

. •

till

.1'<

H

J (7 1 '

'

.

!J

tOP};t

o

t.,~'

.

1 .

.

:1-a

~

A

tr·l

...

r

i"·

~

~-t('!l.

~,~o

cr

vu

··~ t

\'

IETIDF .T

.

\.

\

l!GA

)-'

1;

\\~OE~SD.AG.

2

9

~0\'.

1 9<1

•

1.

0.

2. Voortrekkers

Beoefen in

Het Sosialisme

Republieke

Genl. Smith oor Gees van Helpmekaar

-Uie 'll•iali•tiE'~l' ni b(•}pun·l.nar·!! •lagl·· ll ... 'n 1\C.,~nlii\C Ci('n:-l.ap lOtH dil' \ir;l,llllt•nnll. t'll bnc dit d•·ur on• ::, ,J,i .. clt•ni ... tl<•nr •lie Bocrelrier.., nil·

:.:t•h•l'i j, in •Iii' t'Pl"-1" rt•Hllldil.t'r'''' ..,fnll·. 1-. tll'nr !!l'lll . •

r.

.\

.

~•nith. \d-junk-h.f•., 1'1•rle•le lllllllit·nla:.:aanil lJI'J,J, sofoon In•· h~ en die ,J{'nt:l!•ier, ]lroi. J>irl, 11111 Huo} I 'n ht•,Jt !. ::;Ill tlil' 'lntlt•llfl·lll'hcid-kflm]l OJl di.t• vlaa-.

\art mnr. J:tn .Jonl>crt nah~ ~lt·llt•nho•c·h, t:t•hrin:.: hl't.

Oil' J•nmp }let nncler (OI''il: J:l'•l:lllll \illl huotl.omllt. '''·

r

.

.T. (O€·rtzc I'll JnO\. t'ol'rtu•. en 1-. ool• h•''cH·l, fiPill' t.nnultl'. lllt'\. Brinl' 'an StC'llenbo-.clt.

Gcnl. Smilh hct ,·erk lnnr dn l n lh :-; wnl ons op stofllke gcbicrl docn, •leur die gceslelike bepaal word, rn w.•t tm

ho" ons dit ctoen, bang af ran jon

~t:cstolike toestaud. 'n Konnwd\l•ttdc

cicnsknp yan ct:e Afrikaner In <ill'

H·r-lcde was nog altyd ~Y so~t:tk ltlee or hclpmekaar-idce. soos on;; dlt voo; h('CU genoem l1ct. In dat· 1 .\n ,·root

teenspoed en droerheicl ot 111 •l:"' \':tt ::-:-oot YOOrspoed en IT•·U~tle Jt,.,

lti<)l'-dio geestei!ke e:en~kap ,·aa PI: !s Ill~

broc:- ee wagtt.::· noo:t vrri•H" gc•r<t•H: n;e. docv konsekwc::~ ;·a:: Gil', nas,,

,,:ordin; af ~ot Y:tnc;a;::- t<:·~ ::lt ... ~·ct \\"C>(.'r die I'Olk tot herstel na :.:co:~~poctl go -bring. D!t is die .\rriknno•r-sosla!lsP1•' om 'n r:uwe ter:n d:tan·oor t•.1 ~·:hrn:r: lOORBE:ET.IH;

o

:e

republikeinsc he\\'(•glr.t; :n

Graaff-Reinet hct l<'ll t:rO!Hh:lag t::O·

had hierdie ondcrlln;::e J.:l'cgtPIIk.. ..u stoflike Ycr!'<or::;ir::; 1 :m die

vollu;l>t•-'''nste inwoner~ 'an dn:wdln clecl. So was die Groot 'l'rcl\ ool\ nic 'n o1r •

bcplande bewcgln;; v::m losslar~udc C\1\-kelinge of ~roepc uic, man r '11 '' e·

organiseerrlc howP.t;inl-( nwt d o idt•c:

een vir almal, alm:d vii' l'cn. Op die C'e,-,t<· ..,{aanpJ('), unn clir Yd

-th'ier wnar diP 1\'r't,ilkndl· g-;·cwil • ~num~ctrt>k 11:1'>, l-. !:1''-li~ din ~laaf·

sknppy TOll J:mi~rnntr-J:n,..rc•. llit·;· ,L::-'IOilrd ,.die maahl.app,, •· 'ind r:ll'th tlwnr~•knr lw I 11 plfp "u rt":nJn,., . ., met 'n la•,nn•lrr .. hdd. :1;..,, .• 1' Jl, .. ·•n 11:\t beh•wlti:: i- nt' '" 1:1 ra:d, h• • . '

gi"H>l!! 'lUll ui!' trl'f;Ont!!•riJP!llill•:", l'

tl('nf' dit• -.{;wt ,(ut'lik :: lt1 lp, 1111 t 11 'cntralo IHP'-1,:\!El'r 11al II!!> . .., I• •·•it· 1

tint ('H•l' IH'!''- 1\ iP ... ono•r ... •• I r" I. "in:tt•r' i:l tlie nphvu

'"n .r

,

•1•:

:•

"

·

•l:aJ>IlJ nmt:t•l,um h1•l, ~<lil :.:t· .. n•l '<~l•r·

'it'll i:>.

1n !lin Rcpubliek Natal is ·llesclftlt'

fln'\I'P \'an die Q<;sewal>rancliYa:; in·

tlerdnatl uitgeleef '· lL hlcrdic knrnp

\'an :;tuderie weerecns ann die bu.'

-wl:wlrl oryenb:tar. D'.; uitvlu~ u ' ~:\ !:11 was weer ·n helpmckn::n-he\ 1'1·-.. in•, di"' eC'n steuncndc op tHe nndor.

So i die vor;:killenrle ~rof'pe va 1 mPir•wir r-s in Transva:J S; m·•!'bri•J·

Ou" tlinl> nnn Ohri:; ... tntl, "at dh• t:t'•.., 'an lu•lpmekanr in "eH' t·u pntl;t) 1.

t:t'IIJI<•uba:ll' hct tot· hull1• die 1\!Hlr, ,•rl

t:P' nn· nwt·-. trni•N'r. So out. Sl'lw••· wau~dal, l'lltch('i•irouJtl t'll \\ iuhnr::.

s

\f SlX\'H.n

D; • ''::t::; wet broedc:·savtl in die

\'Cr!ef.e, ma.,r d!t J:ct n!c \ ,:rhoct} C:\t

d!e ~~·oik l:on1 eH:e•'!~:.:,l ,;·'-,c·:· ::·evirt.] hn r ie - . u1 clkc l:ccr mrt cli••

:.::r-rl:tgte 1':1:1 help mc:O:n:!r. 1'\!cl mcl:v~tl·. .\1 die l'!';·r:wd en h:H>•1, d:nge Ia nns voll:slewc, ~~~ 11!..- \'c:·le.dln~ en bP.!ot-tPs 1·an tile Yrcr:ntk, self." hlerr!l'.' huldige blltf\rc twis. kon daa:-dic

so-sialc gorla~tc nio dooclmnak nie, en

n:lll 11 rlio stud<'t·ta wat in dio praktyk rlnardJe C:ll r!slol'ko gcda;;to uitled, !<an ons dio vcrsckcrlu.~ gee dal met die gcos(oliko hohcorslng van hul stor

-liko ondcrncmings clit w,..l sal gaan

met ors rolk l'lt tlat .\frikttn er-::;osia-1 SlllC In Suid-,\fril(:l ga:m seovler, lt'lL

,.nJ. Ssnith ton bcslultc \'Ol'ldaar. Gl•nl. \'nn Hooy hcl b~klcmtoon dal dh• r•'~'S om ::;ull<l: wcrk tc ond~r nc•·m· :-;IC'~t, lJJnno• d!ro Ossewabr;•.ndwa::

tnoontlik Is ",,;:.r ·n :::cus Yan

li:nmc-,t.:c!••kap ll•'••r:;. Ons dor,n Yolksdiens

'n ou~J vc rr!g- l:u:dsdir.i.:s, bet ~pr. ~e

st:, m.:ar hlt•~t!ll' di£!15 1~ord oorhr !" .. ~ dcur die •;ochdit•a, wa·tr~ot.d£'r d~t·

undrr nHrt I<; ni". D,t is d!e e·ti~'"''' an!\Pr 1

:t·

o:· : i:l uic ui;:.\·ocrin~

pllgt\• le:t'noor ·:0lk ')ll lnnd.

Stukkie

Brood i.p. v. Kersgeskenk

Oproep

om

Noodhulpfonds

te

Sterk

Die .\d iunl>·l. ·•m lll a utla nt-:.:.·u t•I;I;JI.

!;(•ttl. .J. \: :,mitlt, dnt•u 'n tlrin::t·lH!•· lJt'I'OI'(l OJ' Uraudna:tfe IIlli \:lll_i:tar ill

11llltb ):lll I\ersgc~l;cnl.t• aau 1 rh·lld('

to ~('1'₁die ;;rl!l t(• ,fort in tllt• 'I .IJII·

lmlpio ud~.

"

ah

r

'il tlni~eJ:d ,Ht·i:wnt·r.., h:•{ ,, tli\' nf(('CIO]le 'it>r jaur dl'lll' tlir• l.•lll· ~!'ntrn~iclmrnp 1re~aan 'ir ,q,.

'1·

-llcid. )fcc ... te 'an lmlll' hd a!hani,IIJ, "i l:tl"'Cl!lnt "at t::'l'f'll und••r hulp oil(·

):ill::< het nie u.., 1lic nit die•

\ooclhulfl-itmJ-.. 0JH!<:H'('l £:?.0!)~) '' llll::lllt!..tiJ,, unu hintlie :.::esiU!It' ui!lH'taul I'll 11'".:: 'teeds mnet hierclil.' I'Uora~o•

1 ,,

drn:: gehandbaai " ord, nmdat thur nu:: ·n

paar honderu ::l'interr.l'!"r•l•·' i 11 ,J il' kamp ~it en tieutallt• \\at u:t:.:l'i:lnt

i

-.

,

no::: sonder ~ erdirn-t.. ;,, In (llaa'

•nn

'n Terli:rtin::: hd hil'rdi·• "~latin:.::-.

I

<'el'fl.:r 'n ... wa.a11l1'l' ei ... 11:111 dit \<~u•l·

lmlpiond-< ::hf•·L lnmitl•l"l' 1\IIJ'II di"

tiraHHh•'l' lJ•·lt-id

uo_g-

-terti

-,

1 (Htrl!..'.l'·

-.i( ••n '' unl l•tn' c ~lat:of it•r, nal!t:t•·

I. I·(• I'

"

nan

an •nl llierdie mt-tl',<' ht'•f;s;tn

;,.., dit• lt·1h· ':lll die 0"'-<''i~<ilJrarulna:.; r iL -,pJi dif' Jtnlp Hr-l-.a) nil'l l•·•lo 1. "I'll nm die hart<• Y:lil hul dirorhun· ... J I1!J I• l!laal. md 'u St·,kcnl,'C'

1,,

,

Htr'-·

tfa:,:-u:.:~t·t!d. J:it~nlic '\('n''C't.'t'.'-''•· 'HJ

I'J tla;JJ,lil'

ll!.::.:

t

•ru~

l':,:ter ui1• 111 -.f:wl

I

"''l'"

om nwc te tloeu aau thlanliP ::•·· '

,Jit•HJ,.ui(dl'ler~ uie. lu -.teJt• r;aonnu

•al built• ];uj hl"!.mum;•r '"'r

"at

iu •liP l!ah\t· lul'l;m ' '

,

i,.

Jwllt· '"1c..; -l:thl;if'll. hon::Pr t'l! f'llt•ro~lc h~oJI,,n· !.ul

uwrlt·.lirili:lUe;, Hie nUll lrnlll' t!iul.

II it•.

(a at • <1- o.lau '\ au.iaar diP 1,1, in u:•· (lif~ri!lk!,-: dnt•!! ltlf1 ~•Hidt•r 'n hr;---... :.::••,.!,(·n!. te ;::•an \t·u ,.;u,J.· nn- l.mu •

ra·lc In dic,.J;ump 'e aillaui,Jil,t• 'HII ·u .•tul;li: .. hruod It "'"t'it-n

Stadsrade

lnvloed

Vrees , Ve

rde

rf

li

k

e

van

Partypolitiek"

'n 'l•t'rJII• '•·nte•rtl\'lsn:: 'an tli•· in· I

HH'rillt: 11111 put11 t•ulitil·l, in ~lad~r.ul

t•n '-I<HhH'rl,it•-.illt:• j, H·rledt· 11£· ·h

I

tlt•ur mnr. llnt·r, t.h· Kntl; in ' ' ,,.,.;·.

,if fer;,J't••lt• up

it

iP .iaa rli" ,,.

t: ..

nt:r~:

-11111 dit· ll'l't•nidng 11111 \ r)•iaat•••j

..,fatl;,ratl•· It• llarri,milh uil:..:t•"'J.:·•··I,.

II) h!'f tlit· hnup uit::e ... prt•t•l; flat lli•·r· dit• ('11\\1'1 IIi(\ H(ll, ill lli!' Yn,.,fant ill· I.!I'HH•r ~ul "t•rd ''HI" dit l't'l:<l,. In llll•

dt•r Jll'lnin-.1!'~ die t:f',al h 11i1•. Hit•

lr) ~I aut Is trot~o~ op 8) ~((:)<,1•l \nll

-.t~uhhl'stnur, <·n dit mot'(, onllCI'-tllll( I'll

H,l J!('hllll )lllrd IIIII t)i(• l('l~ll•ifliJ>i•

1111 ln!'d \1111 tli1• part~ pnlilit•l<, l1d J;~

J:l''i'.

YOEH 1\0P l\JELK 1\'

E

i.-

\

oorradt•

"

f'[!~l';!N'

l)iP \'QPd!"Clll·~·het~l"O!B:l!ll!la~!t"'- \':!U t]j

l"f , , rlnJ: i>< ,·onrnernrn nn r:lnatHl•li:,~

251) ton bllkkil'sml'\ t .r

t

•

• •.

•>•.r r1 n

cllc prrs b!'ri,; is. 'n l'aar n:aaml·· !!I'· lt•dt~ ;, nnn:.:t•l.undit.: tint «lit• lult• nt-t 71 Jl(•r•. 10111 olit• t:t•l•t•nch·lht't'rtlo• nvll.: wat in tlit• In Btl I!I'JirtH]U,rt·r "unl, 'ir

c•ic ~:rhruil. how. l>h• rt'" 1\tortl uil:.:e· HICl' na t!h• Urltw <h'll:ll'll'm••nt 1all \O(•d ... (•l. Tuu.., (,., tlnar ... n·n f('(,ort

.rat

1H'{'t lllll t>hlt•r, itii;<'IUI'r lliOI'f \fOrd.

WEDl

1

_W

_{EE SE}

_PE_N~_I'~_G

'u Jrt>lit·lllll• lUorht·l' lcl

'au

OJIUiir

-rin~ j, tli(J 'au f\\•·c nu l!lti(·d··'r' Hlll

l(rn,llt-.tacl, lllf''· ,Jnrtlann ('II t:tt•' . 1n•d, De llruln (f11t'O ~u,ff'r'-) 11at ran

IIIII c•ni~:-.tn lnJ,nm~t•·· nanmlik pen·

~int•ng••ltl.ilc..,, £1 h) fllc•l,nar t:t'mllak IH•I 1 i r du~ \ untlh uiJII'nwh I'll dif h)

;_;t'lt•Pntht'itl 11111 'n innl,•it' ttp :1 Scp.

tt'Jllht'l norhnlltlig Iwt. - ((n:::blunr)

0.8.-T

AA

L

S

E

W.E .IAAU

GELEDF.

En~:har~lgt• politici 'bcwct'r ;l:'.llb0\1• dcnd dat die Os>I.'\ITbrancl\,·n~ 011 vrccmrlc l('CS ge:;koci sou wee; l ruJl.

kan ·;c•m bcwy;;e uit O.B. \'tr.rlt•rlng o[ -getui:;sl<ri"te a~:::voc;· nlc c 11 hoop

dus rua:tr net dat die ·rollt llul bloto l'erklarings vir sootkock ~1'1 I opert.

lW\e llelcid~pnnt 'au rllf' 0.1:. 110t c~·

tcr orgnnics gc:;roei uit clill \OJk;~;,•· rlagt<'. 'n 'l'ipicso voorbC'eld IL o.a. die

Spoorbonde:edagtc -

'n

workr•rsorga

nisasie in die Spoonvr1i wat J"Cbrcnk het met clio klassc!-:edn~" van clir ou

'akbondbewe? in~. Spoodwull \'.01!

nlle

worker'

r•n~•·at: till• -;vnd 1\Pl'!~

''at hnllc dof'n, ~aatn..,lHHT In 'n na·

'-ionalc 'lerkt•r·,hnntl llit I" rllr ... ch\lr• idee

wat

in dit>

o.n .... ,.

arht•it!•dl\l'r

op!!c,luit

J

e

tu 'au•lng '··r•h·r .,ub\'il,. l'cl

i'

om tli•• hPl•· '"II' tc tl('l ..

\~ d.e 0:.:5r"·ub::uuu·~·,rn; v,l_udr.,_,.

die arbe1der moe< ook mot .•v vr>lJ~

skakel, d:>.n kom dll. oorl!e 1

r•l"t

·n tiental jato ;;tJlt.·d•.> al 1:1 ~po.orllond

kringe ges:, is. ::;o h•'t 11y!P prot .T. Easson wat hom In rile r,ulclt· bnlo ywer bet Ylr die :::>roorho,Jr!. b;r' '

leentbeid iu l:J37 Ol' GoOU\IOOd

volgende u tclrukkiw• ~<'hrulk w:~ trent niks andvrs

· •s

O.H.-tr o.l h n! ..

,Die 'olk j, nnhrr•,ol,lmm· U:llll)l'll!~C·

skali:cl. on~ 1>1111 golt•errit~ 011 \\nrl<,;r

owe min mi' • , . ,lullo mol't u~slutt teen wie .lull~ die r.;root >i\l plig hot, wie jul h(lO>; t.. trou moet C'is, ju' '·'Olk of jul \\'Ork Da ttl' Is gr~on l 11) f.cl

nie.

u

('U f"k nat 1nru:ag- a:lll hirrdlo

oi

daardio t.ln" twhoort, ":11 UWI'O dood

wees en on<. ldHrlf"r~ 'Ill on~ ldn., lliL•

JUeer ken Jtit•. llaat· on, (,1 ad-.Jdn· tier ... €'ll hul liiutl('r' ..,al 11 ::: •ih'~• ·,~.; ~nid-.\.iri!Ula'l"l' 'n!!, liN'"·

(2)

KS

is

dwarsdeur die

Un

ie,

sowel

as

bi:lite

sy

g

rense, bekend

vir

goei

e

drukwerk teen

konkurre-r

e

nde

p1·yse.

rq.

ESTE

is

om ons

te

raad-t.fi'1

pl.eeg

in

verband

met u

~

V.(

bcnodighede.

Prysnote-~

fi

·~

r

ings

wo

rd

grati.st ver·

f.

.

~

skaf. En

ig

e

soort druk·

~

werk

van visitel<aarte

t

o

t

geleerde

Di.ssertasie~

word

onderneem.

Hou

KoeYs

Na

Pro

Ecd

~§ia

..

Drukk€1t'Y

(Edms.) Bpk.

Die l.Aan,

Stellenbosch.

DIAMANTBRUILOF

VAN

O.B.-EGPAAR

Dl~ tw<·e oudste Brnndwagte in die

Bloukrans-kommando (Estcourt), oom

Heioricl.l en tant Dora Erfmann, het

hulle dinrunnt-brullof gevier op

l\laan-dag, 13 :\ov. Oom Heinrich was op 20 Okt. 89

en

t~tn t Dora op 28 April 7:J Jnar oud. Hulll' het \'ler l\ioders

ge-bad, wa11rran no!!: twcc sctms en cen

dogter !ewe.

NamrnH die llolo Ossewabrandwag

wens om; oom ltcinrich rn tant Dora

van hnrte geluk.-(In~cstnur). O.H.-\'lWUl•: YAN WOH{;ES'I'lm

HOF foiTHj\A'I'J{OLlJEJ('r!~

Vir die derdo agtereenvolgeude jaar

was dit die O.U.-dame;; en do,;;ters van

Worce;;ter. wat meL 'n :>trnatkollekte

'n bcdra.:z: v:m .t:~2 lngesamcl llet vir

die O.B.-:\'oodhulpConci:;. 'n

Na,·oJgens-waardi!;e Yoorheulfl om diege:ne 'n

kans ll' gl'e wat nie aan die 13ewc -~in:z; ma~ behoort nio.

Die hoofkonnn:uHiant wens alma! t<l

bcdank wat gehtlp en by;.:edra hct.

DlE O.B.,

\\'OE~SDAG, 2~

1\0V. 1944.

Wanvoorstelling Op

,Mooi

Manier'~

Die Yolksblad Yan 15 :'\O\'Cmbd

stuur die vol:z;ende hrokkic w.l!l\' >o :>telllne- die we reid in: ,.Aan t.mr. \\'.

Bloem het adY. Lc Roux op 'n rnool

manier vcrduiclclik dat, 11011 dat dw

0.13. homsel! op pnlitleke tcrretn

bc-gewe het, die konstltu»io ,·an diu

1'\.P. dit nie toelaat dat lem.wd aan

albei l>ehoOl'l ole, ook dat

onderhanclc-ling met rlr. Van Hensbtn·~ n:<' weer

aangegaan kan word nlc, claar hy tel-kens SY woord nlrhreek het en dat dit

bale d~idelik is dat dt·. Van HonHbnrg nog nooit aan die Nasionale Partr

be-hoort hot nie".

WanYoorstelliug Ko. 1: Dr. :'llal::u

se uitskopbevel is nie die gevolg van

die O.B. se verklaring dat by 'n

p:tr-lementere front ~n.an skcp nie: - die indruk wat mnr. I.e Hom: gr:ta~ \1 tl skep dent· te praat van ,nou dat'. ln

wetklikhe;d beskuldi~ dr. :\!alan die

O.B. vat: politieke l•cdrywi:.:ht•id st·-dert Augustus 1:.141. Hil· uihl,u],h•·H·I lte:t gc"lll.) n}l lli1• 'lt>niz-aa n nuHlimr

wat dr. Jlalnn sonder ondersoel• nno die o~~ewnt>rnndwag toe(l't''lin i bet, lllnar 11aanoo:r hy later ~.;e~krih hcl.

Op

z;;

.lulie j.l. bet dr. )lulan '-)' O'jl·

rot•p in diu pcr:o g~:pnl,li,.crr.

mt·

llur·

~er htt ilie yolgl'ndo opsl;rii daaraan ~e!!'ce: ,,numpokkery 'n !dad op dit' land - Jh'. )falall ·yra O.fl •. Jetlc Olll

iin:u:l te kic,''.

Dr. l\Ialan het maar 3"ebruik

,:.::e-maak van sy konstitusie om die nil·

skoppcry moontlik te maak, en as

g-o-volg van bierdie uitskopbcvel het die

· O.B. aangekoudig dat aangosion bulle

non onwelkom in die H.N.-P. Is, Ll\lllc hulc eie parlemeutere front ga:m skep.

A!gemene Verg;&derring

AandeellJhouerr§

Van

Wumoorstelliu!; ~o. Z: Waar en

wanneer het dr. Van Hensbur~ sy

woord ,telkcns'' Yerbreck? Die waar·

held is dat die O.B., die H.:'\.P. en

die kultuurorganisasies in .Junic 1911

'n onderlinge ooreeukorus aan.~c~aan

het om deur middel van ·n .. Benheid~

komitee'' saam te werk. Die \'OOr!:-itter \an die Eeoheidskomitee het indertyd die posisie a.s volg uitee!lgesit: ,.In

hierd!e gees !s deur die voor,;iltet· to<" op die vniale Partykongres 'n \'OOr·

stel g.::doen met die str<!kkln~ dat die

ander volksorganisasies x;tet lwboutl

'un e!e

selistandiglteiu samewcrking aan die party aanbied op die grond-slag vno die Yerklaring en die

GronJ-wet wat

san

die partyleiers oorbandlg is, E'll dan die Ieiding 01> partypolltlekr ~::cbled uitsluitlik \'an die H.N.P. or \'. ;ou a.auvaat· nzulat dit m<'t algcmcll<' nd' lser<>nde 'samewerldng in die koor-dinerende l;omitee dcur die !>arty nt:;-gestcl

i

s".

Toespranl\ (lcnr l).r. F. J. KritzillfWi ''oorsitter ran rlie •lire](sicl van Slloon lJondkas Rplc, gonou OJ> die .Jaarli!(SC

.\.lg-emeno Yergndel'ing vnn Aall(lcd·

lwucrs in JoltanncslJur~ OJ) Hhtsuat;,

~1 Ol,tobrr 1911.

Here, - Die direksie Hi hiermee die

ilnansililu state vir die boeJ;:jaa.r 1943-19·1;. voor u.

In die bockjaar o~der beskouin~ b

die ma:ttskappy se bedrywigbede in

sommige ops!gte tot 'n aansienlike mate lngekort eu In ander weer uit· gcbrei.

5;oos In d!c vorige jaar se versla~

mec;;cdtcl, was dit die >'Oorreme \':'n

u dlreks!e otu die roeeste ,·an die tak-J;:e wat destyds bestaan het. ook n<'.r te sluit en sodoende bedryiskoste te Yerminder.

In werklikheid is die takkc te Pre-toria, Kroonstad en Germiston gesluil en Durb:m en Port El!zabeth in statu" vorl a~ g: tot 'n basis van lnvorr!erln"' van uftstnnnde lenlngs; selfs hlerdle

twee takke sal blnnekort geslu!t word

Die sluitlng van takke bet, soos voors!en was, die gewenste uitwerking gehad in soverre dat besparing in be

-tlryfskoste aileen met 'n bedrag van

ongeveer £G,OOO teweeg gebring was

!n vergelyk!ng met die vorigo jaar.

Die uitbreiding wa~nna hierbo

ver-wys Is, is In die Yerdiskonteriug van

wlssels en die aangaan van groter

Jenlngs.

Hler<lie tlpe besighe~d is gesondcr cu mecr winsgewend d?.n die gewonc klein leulngs waarop die maatskappy

hom mereodeels in die \'erlede toegclc

het.

XCWI: D.J.:'iliWET

In Yerlede jaar se .-ersla.; i>< •lie hoop uit;:-espreek dat ons bekra~tigin~?;

,·an registrasie as ·n

Deposilo-uemen-de instclling sou ont,·ang. Re;!.istrasie Is ons egter nog nie ,·erleen nie.

Die Rc::lstrateur Yan Banke llet oos

meegedeel dat nog geen ir.sten;ng .~e

n:gistJ ecr is nie, daar hy al die aan-soeke gelyktydig wens te bebanr!el.

Oll>ITl·:t:nSSER'l'IFIILUT

Dis ruet genae~ dat daar

gekonsta-teer lean word d:>t die ouditeure die maatskappy fel !siteer op die bespa

-rlngs wut uangebri..ng en die wins wal

afgeworJ) is.

RA.LANSSTli

'

f

A::nul elelmpltnnl

Die opbetaalde kapitaal beL

ver-mccrder van £41,781 in 19·12-4~ tot

.C42,03!l in 1943-44, terwyl die

Jnge-skrewe kapltaal gestyg bet ,·an

.£156 554. in 1942-43 tot .£156,976 in

J 943:-H en var.dag op £159,648 staan. Sedert 30 Junie HJ·a is al die aal•-uele In die maalskappy opgencem wet ultsondBriUI! van &52 , B''-aandPIO

Hlerdle opnume van aandele is 'n I

brlie bevrc(ligendc versJ(ynsel. Y AS'I' g J) Jo:l'OI'i l'L'O'S

Vast c deposito's bet gesf) g van

£580,966 lu 19·12-·t::: lol £582,167 in die

boekjaar onder behandeling.

'l't>n spytc \an die slultln~ van die meeste t11kkanrore het ,·aste belcg-.einRs nic sle;;s kon~tanl ;;cbly ni.::,

maar selt·s vermccrder.

sr

J..t..nnrmEXI)G~

In die spa:ll'rekenlng~yfer word 'p

c;root vermindering getoon, tnt)estal as ~evolg van clic ~lultlng van

Preto-ria, Germ!ston en Kruonstau-takke tr.

die vc l:ll!:in~ In st:~tus ,·an die takke te Porl Elizabeth en Durban.

tmra~GGI\"G J\" l:EnOG

Die maatskappy :>e ~obou is nou tot

voltooiln::- ~ebring en die volle bedrag

van die verband Yan £70,000 was

oo;-bet:~al. Gedurende d!e loop van die

janr was 'n vcrm!nder!ng van £2,000

op die verband aangebring, sodat die

\'erband non op 1:68,000 staan. • Die gebou bly nog 'n goeic bcle

g-ging en sy werklike waarde oorskry

die boekwanrde met 'n aansienlike be

-drag. Soos u snl bcmerk, word die

gebou teeu £150,000 op die bnlansstact

vermeld.

SPOOIWO~THi:AS

(I{ovJ)cratlci) nJ~PlmK

Finale Ilk widasle va.n Spoorbondkas

(Koopera.tief) Beperk is bereik en die

\OOrwaardcl!kc verpli&1.in~ w:tt die

ruaa.tskappy ten opsigte daarvan ge

-had het, het nou wrval. 'n Dcdrag

van .£1,993 Is na.n aandeelhouers \'an

Spoorbondkns (Kooperatici) Deperk.

ooret>nkomslig- die Aklc van Oprigting 'an Spoorbondk:ts Bc!>e:-k en vo!~ens

die verei:~tes van die Registrntcur van

Kooperalicwe Vereni~ings, ultbeta'l!.

Die vol:;cndc t:tbcl toon die ,·

eran-derln~ ten op!ll)!te van dil' !lOOt't

voor-::;kotte a an: )'OOUSliO'fTI; Korttermy11len:nr~s: :;O/G/'13, £15:),;{51: 30/6/'H, £lJ3,12S Lopeuuc Rckenln~;s: 30/G/'43, £281,769: 30/ti/'44, £320,583

Lenlngt:; teen I·~crstc Vcrhand.

30/G/'4a, £02,855; 30/6/'-H, £·15,123

Dlskonto's ... 30/6/'H, £3·1,000

1\orttermynlcnings he! met 'n be

-drag vnn ougevcer £40,000 gedanl

tecnoor 'n vermeerdering van £35,812

en £34,000 ten opsigte van Jopende re

-kenlnll:s on Diskonto's,

onderskoide-lik.

Hierdie wisseling strook met die

belcid van die maatskappy soos vroeor

In h!erdle versing gemeld Is .

Die verbnntl op Ynste e!endom Is

\erminder vnn £6~.855 tot £!5,123. Die

rede hlenoor bcstann in die felt dat

rlio mnatskappy rlll' slenswysl'

toege-daan is dat die dltel,sir nl<' sy ionll m

In verbande winsgewend kan bP.Ii' nic

in wedyworing met bougenootskappe

nie. Verdet· Is dlt die belcld van die

direksie om die fondse saver moontli!<

liquid te hou.

WL'iS-

T~X

YERUESUJ-:JH~NING

Gcdurende die boekjaa" geE!ir:dl;;

:;o

Junie 1044 is 'u wins nm £1,3~6

afge-werp in vergelykiur.: met£!) 15~. !1d. it:

die vorige boekjaar.

Dit dien er.:te1· ~emelcl te wore! d,\l

gedurer:de d:e af!:elope boekjaa I'

bl'-drae Yan £608 17s. en .£700 His. 9d.

uitebetaal is,

t.".

·I pt:rsent rCllh' op

vooruitbetaalde o;>roepe 011 aandeJ ...

kapitaal en inkorustcbelasting ,·ir l!i :~

onder!;kcidclik.

Die netto rente-inkomste van £1G,:i;)U

is £8 954 meer as verlede j:tar.

Die' gebou se huurinkoru~tl' is

hier-die jaar £2,143 meer as in d!e vorl~<!

boekjaar, daar d!o Yolle voordccl v.1n

die hum· van die gebou gedurende hierdie jaar geniet is.

'l'e danke aan die sluiting van takke

en ander besparings Is die

adm!nistr.\-siekostc van £24,891 verminder lol £19,012.

DIHEli'rOUAAT

Die dlreksle bestaan ull die volgco-de here:

Dr. P. J. Krltzingcr (\'o01·sitter);

Dr. H. G. Luttl~. :.\lor. L. 1'. \'1\ll ~)

1-Haru, )Inr. H. H. :\loll.

Dit is met diepe leedwe~e dn.l u

direksie die afsterwe van mnr. K 'l'

' 'ilz moet meedcel. Sy heen;::aan wo ·rl

betreur daar by alt~·d 'n J;ra::; 'ir llu. maatskappy was.

Die maatRkappy hcl dlt geluJ.'id~

get ref om die diCI' l'te 'an mnr. L I'. van 'l.;yl-Ham in die plek \':'in mnr io\

T. Wilz tc 1·et kn .

1nxsn

:

mn

:

LI~<:

Die wins r;edurcndC' die bockjaar

afgewerp, sal a:w ... cwend word om die

ma.atskappy se posisie verdl'r to

sta-blliseer. w.u.JmEmxn

Aan allo beleggers, nnndcelhottl"r·s,

belangstellendes, oudltcure, die

per-soneel <>n alle ondersteuners, sprc<:k ok my !nnige w:t:tnlering ult vit· hulp en bystand.

Ek stel voor da.t tlio clirel•sicn'!rsla·;

sowel as die fiuaosiCio :;tate :;oos

voorgele, aangeneem word.

:\fur. P. A. Wilken het hiNOP die voorstel 1·an die voorsittcr r~esekon

deer en sy waarderln~ teenoor die

voorsitter en die direksie uitgcsprPek

vir die wysc w:tarop get rag \1 onl otn

die maatskappy te behartlg.

(.-\dvt.)

Dr. ~LuJan het nit tlio stuanspoor

hlerdie ooreenkorus ,·erbl'eek dPur in pluas y:;n dr. Yan llensburg 1Jin11c die t:cnlteidslwmiteo to nutler i. Y .m. sy beswnre teen sy Elsbursse toespraai•,

~>oos in die pcrs on,·olledit;

gcmppnr-teer, na die opcnbnre n~rhoo::r te bC'l

(•n die ~tryd ~onder randplegin~ 'au die I>Oruitec in die opent>a:u: tc ~Jlecp.

Dr. \'an Rensburg bet daarop die

Een-beidskomitee bveen laat roep om dir moeilikheid te skik, dq~ dr. lfainn h!•t

t;cwcter om die Wl'gadering b~ t~

woon. Die voorsitter van die

Een-hc:dskomltee het in die ,·erband as

vo!~ verklaar: .. Die komitec bet h.er·

die eise in sy vergadering op 1 en :!

S<';Hember O!> Bloemfm:.tein oorweeg,

In ni\\l'!>l!!heid Tan dr. )falau, hoewl•l

die vergoo.~d('rin;; juis op claardi(' datum

pu t>lrl( t>e!C was onHlut vernet'm is dnt tlr .)(ulan dan in ell\ gP\al daar

sou W('{'S • • • " Dr. )!alan hct drie

my! buite Bloem!oui.eln gesit en

gc-weler om na die yergadering te gaau,

en daarmee het hy sy woord en

oor-eenkoms verbreek en hom aan

samc-wnrking met die andeJ· organisasles

onttrck. Hy wou oOJ·Iog l.lii mot die

Ossewabrandwag en hy wou clle volk

skeur ondnnks sy plegtige ooreeukorus

van 3 Junle.

Wanvoon.telling

Xo

.

:.!: Dr. Van

Rensburg sou dan nog nooit ann die

:O.:asionale Party behoort hot nic! Is

dit onkunde of kwaadwilligheid? ls

mnr. Le RotLX nie bewus van die felt

dat 'n afvaardiging H.N.P.-lede d:·. Yan Rensburg In 1940 genader het om

hom verkiesbaar te stel in \\'inburg

-tans adv. Swart se setel - en ook In

Fauresmith nie? Was hierdie II.:'\.l

'.-ai,·aardiging dan so doru om 'n Sap tu gaan Ha om as Kandidaat ,·ir bulle te

stann?

1\ ect mnr. I.e Roux dan nie dat dr.

Yun Hcn,.,])nr~ in llt24 aangestel \\a'

a-; prhaat-~elu-etaris mn Ti"111111U

Hflo,, X a"ionnle l'art) Ieier \an 'fr!l;·~

,·nnl, nid Sou 'l'iclmnn Uo:1s duu ni<•

~E''I eet bet dnt by 'n Sap as privunt-~clirctaris het nie? In h ierdie tyd bet

dr. V::tn Rensburg ''ir 'n tydlang ook

in wu.nrnemende hoedaui~heid in die

Nnsionale Party-kantoor in Pretoria

gewerk. Hoe dom van die Nasionalo

Party om 'n Sap In sy kantoor aan I.e

stel!

ln 1929 bel dr. Van Rensburg in clio

verkiegingskomltee van adv. Charles

to Water gedien. Hoe doru van 'n Na

-sionale kandidaat om 'n Sap in sY

ko-mltee aan te stell

}.Iaar vir mnr. Le Roux en Die

\'olksblad ,is dit bale duidelik dnt dr. \'an flensburg uog nooit ann die :\ a-sio!!ale Party behoo:-t het nie''!

.\11sklen meen hulle d:tt by al

hier-(Ven·oJg op bladsy 5, kol. 2)

DI

J f (

'

c

ge vii dlt ka be re

,

.c

no sl' ·n te ve b< m te

m

ta g'( sl! sa to w Cl 'I:'' .J:; tf• N w w p:

n:

d< flE in bl '1\' '\T

,

.

,

A'• h• P•

v:

l'\ sl 11: g ri d ll

8

l\

"

n

"

d d \\ g

r

b n b p rl t 1; It D B d

'

_1.

d lJ <: v '\1

,,

t: I d !l: ](. p

"

(3)

0\. 19

•

1

4.

• H

1n1er

ll•rboCI\ ann :~·-l,r.' i ht•!, n·~J.ril, hd. nlnn ') op -lr. Hit· llur·

rii dna raau

dntl op die .B.-It•dt•

o

m

ebnlik

ge-pm

dio nit-'~ l'n a~; ~o ~vel het dit~ tl·!'l~u bulle 1'. Is, llUII\• rnnt ~::aan \\;tar C'll nshur::: ~:: ' DiC' waar-1! '\ P. en J •nic l~o!l .:a:l:!e~a~n .. ~~~nbcld~ ~ \ rwr,ittcr tel indertyd n:.:r~:<!t: ,.lu pr:.•lh!l' to,~ l'S 'r.; \'001 in~ dat <lie

pd

.

bl'lwutl unewet kIn~ [ die gron tl-dic Orouu -1 oorllautl!:.:

,rtypollt !ekr !. \ I' of

v

t nh;en~t•ru• 11 die J,ulit

-' JlliYIJ I'IIS•

">htnn,pvnr t•l, dt•ur itt g hinnc die i.l.llt. ' ) fOl''>(ll'U;l),, : i;l'n!Jipnr· Hilt~ It• hoi rlt•t{iu:.: 'an tr h· ~lt•t•J•· Jp dk I::o:!l· lll[l Olll dt< ' hluu hd in~ h) h· uic Ec n-•l'rbautl as e lilt b cr -op 1 ~:;o :! l f~<ll'\\t:e,::, an, hut'1l l'l r1li1• tlnluln n•rnt'l'ttt is J.(I')HI dant u hot drie sit en ge -l! l" r;aan, nl en oor-aan ~ame rgan iHa~ies li mol die u die volk orceukorus Dr. \'ao it aan die P( nie! Is t~!Jcid? Is

\II die feiL •.-!cdc d:·. lcr !Jet or:' •'loburg: d! ook !n lc HX l' -, 'n Sap tc ir bulle i<' tit• tlat dr. ~,,,tel ·\\a' 'fi<>luran un Tt's};,,. •s dan nil• s ]lrhnu(-ic tytl llct rllang ool{ •id iu ole Pretoria Nasioualo •or aun l•' Jrg In dil' C'harh·s an 'n X;! -ID H kO· ; co Pie lk dat clr. :1 tl!~: '\a -'''! 1 :ll l.JJer -)1. :!)

DIE O

.

B.,

\YOE~SDAG.

29 }:'OV

.

194

4. Wetgewing Ses maande Gelede

,Bespreek" En Nog Niks Gedoen

Part

y

p

o

li

t

ieke G

e

kl

i

k-Kiak

Ond

e

rwyl

Kew

e

rgevaar Epid

e

mie Word

Scs maandl' gclede hi'( dr. E. (;, J\(11, JuseJ,frl.mHJig-o in die D(

•partc•-m

e

n

t

'fan l,audlJe;n, dir

nl'

1 n11

eli<• pHhltl'l, ~~~ IH'J•haliu~ ;;c'\e,,ti!:'

o

p

IIi~·

groot goutar 'nn die Italinun'e l,l'IH'I', •n llU\It' ~t·Ht't"-cle houtplua~ 11:1t

omtrent h'ee• !aar ,;;-<•h•eh• In eli!' Kaa]IW Sldt-rl'ilnHu '"rftlt•l• j,, 01 11a{ ·n ,-crwoc~ter 'nn buisr i..,. Hit ll'rh·t•l" nl dit• houh~t•r·:, iu 'n gt•l);>ll hld:tl die dal;: OJI 'n dug ~ont.lt•r \llturskllll in:.; illl't'Jhtort.

Dr. Xel hct ses maandt• ~l'l~dr·

:wa-~ekondig dat die plna~ he~i;- i~ r>m •·inn'g t:it te brei in 1-i::tapstad. en d:1.t

dlt aileen dour wet~ewln ;; hrst! y ;;:! I

kan word. Hy bet tne cl'e p•!l•Jit•k nro-beer troos met die ,·e?sek••r!· -~ d .t r!

re~erinl!' d:e , .. ·aags·uk \':Ill "et c:cwln.• .. onder hC!:P:-ekinc: bet". D 0 B 1>· t na aa::tle'd!n~ hienan .1s ,-ol:::; "''

Eri:ry~: .. Xadat die plan;; vir mr:r!' :.. ·n jaar c:elede or tdrk i~. hct di•· lu telose klbmp demr>k?att' chr•:m nr>n ~0

Yer ;e,·ordcr dat hulle die h<'drel.c.ln•• beg:n bcspreck. Oor 'n paar m:~and~ - indien ons wil dcmg-aan \ir ot

ltf-m:ste - !;an 'n Yoorstcl n1n dil' .::c,·aar

te ondcrsoek. Yerwa:::; word, en

daar-mee sal die deruokratt' 'u nuwe Ja:n·-tna\{ verrig be. Dan ~at rtr. ' t'i It in aankondig dat die bestrydin:::; 'an eli"

gevaar ,nie meer hcollomal Ju die

ver-£kiet.' is nie. Sufd-ACr!lta sr ri'Clclin;;

sal egt.er hceltemal In rll" \'Crskfet hly tot lyd CO \Icy] 1

0 :,:es:u:slaat Yel'r")"

wat deur oplrede ;ekc;-merk sal "ord

eo nle deur ,bcsprekinr;s· nie''

EPTIHDJJE

Tans moet ons hely dat on~ tc OJl·

cim!Hfes was. \'c•ledt week hd tl•·

~el weeree::1s ·n nood:,rect ON;•··;tunr

w:

n

op sy mecste sle:::;« 'n d'lW'.\'t'

wl'crklnnk teen d'c mu~l' \''10 riot• It·;;

pnrlement$gehou kon uitlck lh 11"1 aanr.-clwndi:! dnt d;r plan:! nnn 'n rpi· tlcmiec;e om"I'RD!! nnn~ten<>em lwt 1•n

rlnt !'.n"~"eel as ne~e nit rll>c !il'u hnhr in ... ('(;ere piPI\kP mn dit' "'•icrf'iln••tl brsmet ic;. )let diE' nnderin::- •nn die \\nrm weer hreclr die tTd "l"ir tlir l•e -'rer ann om h.• "l'lleg. wnnnrrr t.1;1, :.:r· -\llllr 'fersprei flnl worrl. ::"it>!! lu•t dnnr

!!l'NI W('f!!'enin!! M ontretl<'

,

· n

n

II'H'r•

]!('i<kwec ~:!('lWIII ni£·. Dr. '\rl !-: 'n n , .•

pende fn die woc«tyn. S')C!:< 'n ywc

-t'i!:e en Jojale wat!;hond hlaf hy tl r• •:"· vaar aan ondcrw yl die ma -hclolJcr;;;

rul;;tig voortslnimcr.

J>ic politici .in wic sr hnncl(' rli<• ~tnntsnwg i~, is ht·rl l.lrt.ln" it.: - ](•c' )Jiaar hnl lwnuntc. Di~ dil• t'(•H lw u-grr:; na clic nndrr en die (•t•n 1 t•r;:;-nt1e· ring op die nnder. maar nllP' nl'! 1:1\'t •lie oo; op hchour.1 1n11 hul rn:1:.:

·-nik~ om iet" tn:-bnnr' in \l'rhanil 1111'1

~nid-Airili'n ~ll 'rnag:-t ul,l.t· ll' till I'll

nit-~

,.ms~.EliOUT"

En so he dr X'ei na H'S ma:111<le

nou "·eer die r•on~ nn;:daal. ..D!c

naaS!stuk hct ep;de,.nit•s•• om,·ar.::: in

die Sk'c,eiland be,.eik, en w t't;!;e~::r:; deur die rcgeriog- kan himwi.:nrt

\'l'r-v:a 2 " .. ord ., .

OHIUGST

\1.)

HEHDEr\h:

YOOH

T

HEKKEH

S

Oprocp om G

c

ld

e

likc Stf'nn

'

i

t·

i\JonunH'!lf

.:'llnr. P. D n~\l:te:tbach. s~lu·ctaris

,·an die c·cul··t:skomitce, Olu !c:;starl.

tlo\ln 'n be roc p lo verband met die

op-rl~tin:::; van 'n monument t•·r ere van

l\omrnand:Jnt .\nclr:es Hcndr'k Po:~i·>

t<'r. die ~;root \ oon:-ckk~rlcicr, e:.1 :;~

volgclin~;r wat. llulle in die winter ,·an J ~45 in die omp;cwin ~ van Ohri~

stad c.t::,·c~tit_; hct. Die monument !':tl die ,-o:ru aannccm van 'n ;;root

gc-clrnk~:t:\1 wat ,gcnoem sol word clic

Andries J tNHirik Pot'=':lctcr-Gcd

cnk-Hnnl.

Die piMR Slryclronteln wal dem

Pot;;ietcr :ts woonplck ultgckies is, I~

vaudap- ·n modelplaas in die om

.e:c-win~ en rlt::lt van die oorspronklikc

opstallc staan nog. 'n Stuk Yan d'e

ou Laermuur wat dcu~ d e Yoornck-ken; CJ1(.!P.ri:: is oru hullc teen :~any,.'lc van die kaffers tc bcskcrm, sta:tn no,~

Die plan Is om hicrdic oorblyfsels o~···

dcr dal\ te IJrin; en teen ,·erderc

,-N-wcrint: tc bc~~:e:-m

DiP plan bestaan om de SetH:·aJI'

\ olkr.monu:ucme-komi:u' ·e nndet om el'c C:cdt•nk~~al •.•n die ou L:t•.'r muur onder hul bc~kerm!n; t" n~;;.;:m onder llcpaalde ,·oorwan rde,;.

'n Deroep word gcd(lt!n op alle

,un

karcrs en orc:anisasies om bul

nw-rclt! en ~:ddcl'kc ~;cun ~odat 'n

waar-df::c mot m::ent op:::crh; kan ''·on! lt:r

ere 'an on~ Yoortrekkethl'lde.

Allc bydraes sal in die ]Je··.s erkc~.

word ('II ook gercgistrccr wo, cl in n (;('(lenld>Ock wat Oll<;Cstcl sal wor·d 1 tr

na •• mtchl'nio~e Yan bosocl{ers.

Die fees\ ieri:'g v!nd pJaas Ynn 1 :l

tot lii .Julit' aan~~aande j:car. 'n Groot :ran tal ,·crtcenwoord:gcr de spn:l>nrs :;n.l o]ll rcc, o.a. die volksdigtcr 'l'othl,;

(prol'. dr .• J. D. <111 'J'oit vau Potche(

st room).

---~--~-- ---,S'I'Hmn~· ::-~' ., nc:rt.:1ltJI Eh" On Hu«tenbur'> "'' I;..nr. J. G. Slty· dom, ll.i\ P-lc!"l' m Trans'.'\:11_, _r!::t.t

diP 0 B nooit it•\'Orc 'n [l:Jiit.•:I·.C ,,-.

.~anis:rsie w;1 ~ e.!(' .,en tl::t tlaar ..,,~, t.:i·(·n 1\0IIrc!

1:111

'n n•pul1lit•l, in "Y l.un,f ilu,it· ::ert'li 11 ;rfl nic. Di~ 0 B. IH·t ~ kult lll'l ·-~,. ,,~Hn or ... sra:Hl C'1l as

~tH!.aru.:.; ht•t. ~pr. ''ll :r:1dt?• :\:1~ )nai: .. A~ tbarlO'l bdlO<Hl en is '\ ,Jr,:llisl•·

m:.~l~spoor om lt~o!" t_. \1 rl'.

In 'n n rkla n • \\"F deu~ di" F\'df·· l':llt• H;t<HI \1111 di~ J(.~.r.

n

1!:111 llit·

..;"; ,, k •s. st •. , ·iie ' l;;t:Hd(' aan~c :.rkca v!l IJI •·•~:; 1: .,OJ.." il...t die Osse-w:tbr:!n'.lwn::: t:.orll:; a~n dl(• ccn kan~ l'll die lWl!t;cue p~ rty -'" 'I die :ql]er

lt:-.nt Die · ·:1 1 t 1: die a•Hlft~ a,,n> u' \ llll'i or:.::a uha"lr" -.!rowe na 'u r"pn· hlit•l' I'll-oil' )l'rl\l'):.:iu!.: 'au '!.1 d lCl·

ht.•n n:-.h• ,f1•rlt 'oll• 'N'll htitl''.

KARROO

Posbun 33 CERMISTON ~ET

4

· .3

D!!l .\ rh.dd>!r>'P:lrt)'blac, LabOlll'

Dullctln, L•·,·n ill ::.y jO;Jg~;tc u!;:.;:~wc

'n atrnlnti::1• onder tt-kf•rtrlt• opro~p

,.;

,n

15 .,Suiel-.\fnkaansc "Jld 1tr• in !tal'~" wai ci!; llat fa::;dsmr· tn Suid-Afrika,

SOO!-l \'rdrr·nwoordig- dt'lll clie 0~SC'Wa brandwa~ en Ilrotrlt•rlsmHI uilgemcl

moct wore!

Ous \H'II" oie hind ~or·l:tl. met '·'

-'·

>

naautft•l\l'lliU:!(' uif 'n lc'i..' • Hln l'tlikc

dui:>l'lllll'. Ous i,.., IH~n~~~ t.lnt dit~ l;om

-nlttni~li<':>C' Jlt'rl>

• n

f.111 1-:!'INle JIIWt;•'·

lwnelig IH·I dat ull 1\ltllJ•slnd tilt'!' or

-:.:anl"l'l'l'dt•r·, 'an d :l' J\•1mm unistil'>.t'

Par( I In die• lc(>r llllll:!;l' ... luit het. nat

hnll1: rill·!! mnar 111'1 t.j lwhl•erliuse :!1'·

J,r, lu•t is IJr,idt•tlt!.

UITERMATE OOREIS

ny

~clccnthcicl van 'n Yereni:.;de

I'nrtn·o::rg:~derin~ In .Toh:tnnco;bur.;: \'l'rl•:cl(' week !to::t m!n S. F. \Yate~- son ~( ... .-. rt:u d!c tJr lc ~en •e;.: moto~

ba 'Ill<' produsN·r \'r,. !':0 l'i<' :::c•n·u'k maar SO perscnt u.t,·ocr 1:1 behn·• van die oor·lol.! ,.llnnrom mf\et hn,g,•rliJ,es clanr .. nn1lcr !.!:Oiln". hct hy _!!'esc en by -1.'1'\oC" dat ,.eli!' {"nit• t!it' h!'l(' 'n~tc lantl \:tO \irih:l 1au huiit•lJ~ndc Hwr

-~i('n·· .t

Die reak •it• 'an die ,-cr:.;.1clcr n~ was

tlat crt 'n mo~ir aan,cnecm hcL waar

-in hulle bosor;;dheid uil:;prcelt oor die t~onemcndc out P\'l'cdcr heid b~· pnrty-ontlcrstcuncrl! tc•cn <lie rcg>C'I'ill.J.: C'n dat hulle voel clio lojalltcit Yan <lie \'cr

-onfr-:de

r

nrtr

lode word uilermnte

oorcis.

AANPASSING

,Oos k:tn a:'lllnecm dal as Duits

-lnntl die oorlo;; "en, lty d'c Dritsc Ryk !ial \\ ll \t•rswnk D't >:tl h~ d:J<:n clcur daarop .tan le tlrin:; dat die YOl· lie bir uc dit~ Hyk w:tt 'ry " l wee~.

Yan die nrH>t• Ryl{ los;;.~rna .k wo ·d Ov llit'l'.ii(' pnnt ,fl'lll cJit• Huitse Ill··

!!c•c•r(l' c•n "" ' ,fr<'\\l' onn•t•u". (Dr.

:"\!alan 17 ,ll>l.l' 1!H1 tt· Graafwa:cr)

Spr ~·~ hll'r ::an d., En;;d~c

han-dei wat 'Y::tiHI1_:::_{tccnoor cllc}_.\f_r'kaner·

en sy itl":tlc st:~an d :t n·k,.n'n; di!:t ·

-mee ~chou moet w r>rd !at .\merit.a

daardi<' rinp:muur om d I' n··itse Ryl,

'an huil!· tlil ni11rrcl, t·n die \irlkl

-nerc; "il dit 1an t.iunt• nihrE.'el;:''.

-IJ)r. :"1!.1lan. :1 Xo,· 1:111 I•· I'iketbere;) Intu, ~en n:•r ncem o:1" riat die O ssc-wabranclwa,.; Y:tn kou·s y,•raoder llt.!'

en dal hy Dultslantl ,in tlic ~teek ge

laat ll\'1" 1

0.11.-U\.(: 01' JIIWH!~HIJr,l~

:'>lcnlf\illc ~e lunl; i<· \ir Os~cwa brandwa.-:da1; op 10 .\n. het ~owel

wal oplwms as ins:unc ling bctrl'f, 'n

~root \'PI'h(•lNin~ up l'!'l'lccle jaar g"· toon Die t•Jtale opbn•u;..;s wat> fiJr:i, \\ aan :lll £~:l dl'lll' c!J.' I l'OIIC ITICl \10('· k..:r "' lrl lllt:t:brlng is. 1\:orporaal mcv. E. l!u;:o hL~ £11 lilt:! llaar :l. t) ,,.,.. <lien <·n \"<'ltikt m•:'. \J. r:.-asmns £10

Drt opht·l·n:::s \"f'linon go"d \'l!t;u!t-ic:

ntf't '"rl••llc jaa: H' J.:~i.

On>< hct tl ie yontrt·~ ~chad om d ir

cla~ oor. nns

r.

·h "ehJ.,'er, ~en!. 11;-, F. I>. du ToiL \'; n Z) I ia ons m:tlth:: ~<.!

11:·. ~Y toesp "";., II· t 'n wonderl:k• ;:;l:f'~ nndt·r l'l!' t·L. 1~4- (ln~(-:-u···,

DRIE

Laat die Erwc van dio Vodcra,

vrr dis Kindcra Erwo bly:

Be!e u geld in vaste eiendom, en

verseker u toekoms. \rVil u 'n

plaas koop. of verkoop? Bel of

skryf ons dadelik

HUURGELD IS BLOEDGELD Wees die trotse besitter van u eic

huis. Ons sal u se hoe:

W

es

rand Eiend

o

ms Verkoning·

s

(Edms.) Bepcrk

Posbus 46, Foon 62-17EP

M A R A l S B U R G

MEUBELS

1':1 n~E !ITl (, \ 1.-. ·" l l·

KOOP

\

O

V

!

0:0:8 SOU ALLEENLIK GOEIE V.W Al.lTEI'r

.MEUBELS IN VOORHAAD.

W€rda MeubdbanddaaP

( l

i

endoml

.

J

Be pe

r

k.

KAAi>STAD. Groote Kert~gebou, Posbus ZlO. FOO:I 2·i130G

AANDAG

_'

EXCELSIOH

WYN

E

'f'J'OWf I'

3 s

i

lwer

hekers

t-n

V('J'!>il<f•ic

cer

s

t

e pryse

op

Paad

W) n

· lentoonstelliug

1 9-t-3.

Beste! direlt van Produseerder

JOH~

SCHOEJ\l \N.

,EXCELSIOR" VLAKTEPLAA TS-ST ASI E, K.P Spesiaal

.

..

.

Rooi Jeripiko

.

Wit Jeripiko ..

. .

..

Malmsey

.

. .

Soet Muskadel - rooi

Soet Muskadel - wit

Soet Port

..

.

Port

.

Pontak

. .

.

Worcester Hock •. . . Spesiale Sjerrie ..

.

Sjerrie . . . . . . . . . . Moskonlyt .. . . ..

....

Butt~! 2/3 119 1, 9 1/9 1/8 1/8 1/8 l/6 1 6 1/6 1/(

1 /

5

1/6

..

.

,

Gdlln;; 10 ·-8 -8. -S/ 7 6

7 /

6

7/6

1/-1

/-7

/-11 6/6

6 /

6

Voeg by

5 /

-

vir Kiss1e en Bottels en 20/- vir Vaatjie, wat vergoed ::..1! word by terug:>endmg spoorvrag

be-taald.

L. W. - Wyn word allcon in K

is-stes van 12 groot bottellt of VaatJic~

van 5 gel!. en meer ve' koop

T eTme: K M.B. plus tre:ngeld na

sylyne oi K.B.A. plu!> treinkommissie v.o.s. V!akteplaat:< «t:t~te

t .. F;T \\"t:t •. - ;\lo5ku,af)t wurd .li1Hn ' Mr-ate-n t:l khu•lf"A \un tl bul l~ht ut ht •·~rL

karbu•a. \\uarop dle dt>V• 0/· ttn 10.·· n•a ....

pebtlt'\C\~Itk , ••

1

11:1 U K.Ul B.UL 8!':>.11\ \010 1:. ':-I O:SGELCR~

Urine dll un ons en •len die n:oooltaat !

ROELOU B \HHY

(Edms.

)

Bpk.

ttOOERT~ON - ~IONTAOU - UO:oi:-.'llWALE - LAI:-IOSntrnO.

01111 apeala.Uster ln bnlrnrrl<, \'ernl ODielak en me1Jnnlcse her•teln-erlc. tn o11>00r \a.D Iiana. ~~ntc \lr: l'<ord. l"'restonebande rn Plo.ao~<Pr!'<'ot.l<np.

H:.NIGE £:. Ut:l.L1.1hl:. DIES~ GE,~AARBORG.

VLE~SBEURS

Ponbu' 402 BLOEMFONTEIN

SEPE

R

K

Posbus 765 PORT ELIZADETH

Die moeilikhcid is n'e r!a~ die

re-~e~in~ uc \';cc~ wat om t•· d~··n :t'c

Dr. Xel gee 'c~: aan 1!i" hnlltl ""''' It~

beskou :ts d c en•-;:;.t._, n•rl:nirlr!•·l.

n:lamllk YC•"r.·yder' m: ,.~ n r..-smt!tt.

hout en dio hl'ha;-delin:::

'••m

aile n '""'

l"'?.lcrianl RinnE> 'n ~l'~'tt.:o,l:lllt 1\aar

die res::··· ·n~ "l'"lt·•!'~ l•••l w•1 on II'

trrc in die Jandc;h!'1an:;. ••n nin nl .,,

k·a"'f~> rn nnnda!:: nl!t!'f 'r>r,nil in '11 {rro~tclo<t• ~tr.rd trC'n ~·f' 'lpoo-.'-i••

nie, son tHt net nH,••i 'n naar lotinnfe

geneotn h('( om clio nnclii,!t' 11 d~e'll in~ deur tc ~it en die mltleh•h' h> H'r:.l.nl 1ir dit> •rihlel;in!;' 1a11 llh' plan~ '-\1· lank dit 110;:; hinn(l hc•h!'Pr i-. :"llaar die <lcmckratc en parly(1ollt .f'i is ''~·I

meor bekommerd oor hut ;;c'rl· .-·~~

groenkussings as oor !lir woonl• '' ,

van cl'e \'Olk. Yir h~ nu ht<'n ,iaar lanl\

Wlonl c)ic• J'lan~ toc·t.:l'lnnf 11111 1 Htlfl {I' woe!,('r toldat dit nPt "11"' tlit> \I"'''JI· t} n'e :mit•r !mite 1.\'lH'!'t' «.ll ra:ll •. Dan s:tl dLe }~OS'f' t.:. .::.r' •t .,"

Telegrafiese adrcs van aile takke: CARO.

(Vertcenwoordigcrs van die Voedselkontroleur)

u.t :tn. lC pak.

Se,; ma:tnde ;::oh:<!l' hN. hulle •:!o •!!t ~aak .. bcsprec:;:'' Imu~!<·'a h hul

kr;-,(tl' op~eeis vir Jl:l•t;;l:on~r·· "'' c:t

'' ,J:liCke \'Cr!::>.dt,l'''·"s • •t dit.t•t

:001 m-.UlW\\ I\ nrr hl.fltE

H ...

\' ))IE

PiUTlJ'OTITin\~

(!) (2)

(3)

(4) (5)

0 K.V.B. is die ENIGSTE boere-organisasie (3root- en Kleinhandcl) wat die bemarkincrsproses van vleis n.n die produsent tot by die konsumcnt deurvoer. GEEN SPEKULATIEWE OMWEE NIE.

0 K.V.B. besit grondige kennis van vleisbcmarking in al sy vertakkings:

0 K.V.B. kan al u slagvee onder die vleisskema met sukses hanteer.

() K.V.B. sal slagvee afscndingspermitte van enigc van bogenoemde adresse vir u op aan,·raag reel. 0 K.V.B. rcl:en. sonder oponthoud af.

KARROO

VLEISBEURS

BE

PERK

VIR DIE BEMARKlNG VAN SLAGVEE

(4)

-VIER

DIE

O.B.,

\\

r

OENSDAG,

2.9 NOV.

1944.

DIE O.H _WOE::\SD_AG,

~

9

_='OY.

l"HI

Kerenskr s en

hul

_Opvolgers

OS(.tJ,EERDE JIXGO

Poedelnaak

?

\let die resep Yoorhando dat Jie vo!k gou vergect. word Afrik:mcrs

randag dcur H :\.P.-polit!cl op gewe:

-tcnlosc IHSe teen die Ossewabrnnd

-wag !n d!o harnas gejaag. Ons sal d:m

nou lwmuwnisto word omdat ons

praat van sosi:tlisme ('0 van 'n so

-sialc rC\'Olusic; ons sou dan onnasio -unal woc!l omunt ons die parlemcnt wil afsknf en ons sou 'u diktatuur

1·oorstaau omd:u oos \'an •n gesag

-staat Ill'aat. Ja, die Ossewabr;u::dw.tg word claarvan heskulclig dat by In die

1(,~;elope tyd d!c grootslo bolmal<lcsie 6eslaan het 11aartoe cni;e pol!ticke

buwe~in~ noA" OOlt ln Suid-Afr:ka 1::1

staat was. llicrdio llint::o kan nllecn

~t·~(· 11 ord omdut die ,·oil< ~;on r<'rt::cct. l >a.."\rut 1 w:J ons met 'n paar do

nde-rc!!de \ vurbcelde aantooo wie die bol

-mali:ic~leslaners Is en wie oog by ..lie

begiuscls stann wat die hele .\

frikr.-nenolk in 1:·~ ~ gchuldig het.

~.: n:. Otto du l'lcssls, redaktcu r ,·an t>ic Oosterhg val in 'n boofn:-tikel

1no 1:.1 ='ov<'mber j.l. die Ossewa-oranrl\'. ~g a:ln omdat ;.:en!. J. ,\ sm·tb ;crY.I .. ar het dat die J;andal::::lt "~>•lt he Osscwabr:mdwa;; sc steua w!l he

mut•l und(lrn<·cm dat h) dio parlcmpnt

~c net, c:auu omdraai. Hy skr~f:

.. ~lnar elkcca wat d c ll.frikanen-olk

ken, wcct dat ons yolk nooit s::;l af

slon van die wcse van gcsonde dem

o-krn!lie o! ware volksrcger!ng nie. Dlo.!

O.B -leidlt.g daarentcen glo nle aan

n

Yolksrand ntc. Hy wil die

,parl\l-ment se nck orodraai'. En tlic euigstc aHcnwticf ylr rotl\srcgcrlng is 'n ml·

litt•rt• dihtntuur • .Vit j , Wilt die O.B.·

h:idutg bci;'CtJr, en dit is 'u stelscl

)lat nooit dcur dio Her. Sas. l'urty

vi

die AlrilwncnoJic uuuraa1· snl word

nlc. Uio ,sc~ag~Utat' rrat !lio O.H.·

lt·tcrs l!ctHcit, is niles anclers as 'n dil,tntuur nio en iq iet~ 11ut totaal

'n·cmtl

1~ \ir dio Airikuner". SOO::, ) A'XlJ.l.G

liter gee umr. Du Plessis dle

hou-clm~ weer \an d,e H.=' .P ~oos .!1;

.. .t1dag uan die \Olk \'oor~ehou word

•.u .. s OoJ ;;;wk gebruiii word vir dtc vet nfetigtu:; 'an d.e Ossewabra:.:dwa:::

:\laar w:n het dieseltde mnr. Otto !lu 1'1css!s \ i~r jaar gclcde sese toe sy

pan: uog Hede met die Ossewabrand

-1\ a .. ~eltad ltet e:.1 toe dr. D. F ::'lla:an

namCl..S d!C } euerale Rand hom a«

\'ol;; oor die demokras:e ult,selaat hct ~

,, hat ool, ten guuste Yan die llnt~e

IMneu•cnkrc l>lcbcl in under d.:lc

1au die

ncrrld

gel>O lUng word,

h

dit uit dH! \'ullt!loo;;vunt bcskou, in Suit!.·

Atl'il,u in icdcr t;eHil 'n mislul1!1ing

gc11 ec~ 1''

In ·n brosjure met <.lie titel ,Ole Nuwe Suid-.1\.irikn - die Revolullio

1·an die 'l'wiLtlgslo Eeu'' en wat ln

1940 ; lr ls. verkoop is, het mnr. Otto

du Plessis, redakteur van Ole Ooster

-llg, llS volg geskryf:

.,lJie Jlur Jcwcuttu·ismo ltet op t.lle

1Ul>tt:Ianu 1an l:.uropa JU('er cu meer

tut korrupsie en uitlJuiting gelei . • •

(hi. U) ~di~ ul ~ou dnur op 1 Scp· tcmber lcrlcdc jnnr gccn oorlog uit·

~cl!l.:cl, bet nie, sou die gelcidl'like

H n ut11;iu:; \IUJ die ou dewokratit•se

11fll1.J dcur dio utmo orde sy gang

;;c-~::aan hct. )laar toe kom die oorlog,

en die prose~ Is bondcrd\·oudig ver·

ha.:J.s . . (bl. 11). D!c Airikanerdoro dtc cnlgste wcrklike YOlk in die Gnie.

hct onder d.e it.ge1·ocrdc Britsc ~tel-,

!;C), 'n ~kakerins van d1e demokrattese

ortle, gten \'Olle staatkundige, ekono

-mic:;e I.JU maatskapllke nyhetd g~,;e;:; I

nio. 11) hllllll) uus uit tl.ic ru.ml \au dJe

I

~lUll, Ull 11 UUIIC ~telSCI1 'n llli\IC Ol'fiC

11al 1111re \Oif>~H)hctd op alle gcliietlt

lUll the le11c ~~ wccbnug (IJt. l;JJ''. I

l\1:1ar vandag s~ dieseltde redakteu. van ·n H .. \U~.-koeraut dat die

Afri-kanervolk sy parlcment wil bebou en dat die Ossewabrandwag Yernietlg

mocl word omdat by da~n-die parle·

I

meut se nok wil gaan orodraai, Wit~ bot nou bolmakiesie geslaau·! GIS'I.'J.m

Op bladsy 24 sl! mor. Dtt Plessis.

,,ln die H)e llepuhliek 'an die

~UIIC Suid-.\iril•a kan die hnidl~e be·

tu nr~ 1 orm uie bl.r H)Ortbestuun nlc.

])It soreek 'unselt. Die

parlmnen:H.-rlsn t! 'met ~> s<::emon.t"s en prosedur"', Is 'n Britse lnstel!ir.g v;at nog altyu

vreemd Is vir die Airlkaner

Dit' Cape Times bet dit Yerledo

( D"ur prof. J. .\ \\'~d) W~t:k weer nodig gchad om die En.,.el

se .n n baie lang hoofn:-tikel te w:a~

sku teen die oogoorke van die Osse·

wabrnndwag By skimp op die Ieier~

van tlic Bewcging wat hulleself dan

generaal:; nocm, terw-yl oie ecn van hullc ,,sover as or:s kan na;:::tan'', :~1

oc:it 'u skoot gehoor hct nie, lui dit.

In ::'llaart 1917 onder uh• tltuk ,,,n

W~reldoorlog nr l, het the ~rOO'

Russiesc rc;·oJusl<: In d,c de!;tnhc

boorstad SJJ.t l'letcr!lbnrg ult;;ebt~cck.

Die Tsaa r :\lkoluas II moc·s afdank

en 'n nuwe reger111g onder Kc; ens~i !tot nan die bewlnd gckom. D:e Ill!\\ I'! regerin:J: het met '11 pra~lll{l' pro1~ram

voor die dag gekom: Aume~Uc, ;.;CHYe·

teus- en pors1 rylleld, 'n !le:mokratlcsc

grondwot waanol:;ons mans en

vrouens ho 18 jaar rlio >stcm:·l·~ ~;ou

geniet, afskaf!!J.g IUD die doodMll'af,

ens, eng,; voorwaar \ ir d!l' l calli

isli(;-sc Ruslnnd 'n rrvolusie ,·an dil'

,,,cli-kaalstc soort. Di•~ nuwc rc~,;crin!~ sou

dlo oorlo~ teen Dtulslaud en sv

IJond-genote voortsit. On;;e1 ecr n~:~~ 1. •

nn-do later, in :\o1 ember 1!!1 i. is c.:.., Ke

-renskl-re;;crlng om\ cr;::e11 crp <it.:Ul die

Bolsjewlstc ondc1· Lct.in Pn 'l'rotslti, wat oorsprot:klik d!l. K "cns~:l-r,

,·o-luste ondcrsteun hct Ouk <he £., :t.a -regerin ~ hct met 'u prar.;tigc tHO~, ~n:

\'OOr die t!a;; ;;"kom: 'n Ot.mul!lcllike

wapcnstils-..nd sou P.H:t D ;·,.t:~t.il en

s:; bond~;cnow .:cslu!t .l'o ,J, •:,.., ;.:anse

Russlcsc bodcm so~1 die clendnm \·:m

dte Russicse lloen• word, kerk ct staat :-;ou \an 1.1ekan, t;~;skd '' onl,

ens. ens

In d!e huldl;.:e Europt ·~eb~;ur c],1, r

Yeel wat aan dlo Kcr

·Ntslc!-;;cslucdc-nls berlnner Un:tr is 1·andag In d'e

sogeoaam<.le ben ydc Iande ,·an

Euro-pa 'n groot :untal Kcrc·n~ki's. 1 liNdie

nuwe regorlng!lhoofdo in l:J.n<lu soos

Suld-Sla wi~. Grickelmal, !taLe,

~'ranktyk. Dclg.t; en l'(l!O hen allnal,

net soos Koronskl. hul werk In r·c1·o

lusionikc om~tandlghoc!P nanyaar. J\'cl soos Kcrensld is ook hullc aanv:tnklik

deur liokse of kommuni~tiesc cl

emen-te ooderstoun. ::\cl soos in d!c geval

van Kcren"kl Is dit vnnda;; hierdle

kommuoistle~e eleuwntc wat nan dk

nuwe ret,crlnbshoof lc d c lll<'e:;tt'

hoofbrekens bcsor~ \'et sut•s in die

Rusland mn 1917 is dnar 1nntlag

,n

die bevryde Europa 'n onmisl\cr.bare

,·erskulw:n;... n:1. !Inks In 'n paar

!an-de soos Pole, Suid-~la'' iti en It am: .

die nuwc Kt·rer.ski's alrecds rieur die

link Fe vlor-dttolf oon1 cldl;;. Dit 1.

moontlik dat d:c Kcrruski s \·an an lc •

bevryde Jande soos Frankryk en

Bd-gle nog 'n tydlank dcur tile bajonc<tc

van die Gl'nlllcerdcs t::chnndhaar :-;at

word. )let die bajonet knn 'n mens to~ enigiets doco, bocwel jy n· t !. e <.ln~~~ op knn sit nlc. Dlt is te bd '' yiel ot biordle nuwo rcgcrlngshoordc, w;.~t hul ma~sposl>le r~'ral aon die bull~ land en r:!e ann dle t•le volk lc dankc

bet, die huldlgo kornmunlstlcsc vlocd-golf blone hul elo Jande sal lean ocr-leer.

Duar bt'J>tann no; 'n vordNe anal

o-gle tusscn die Hu!lland ,·an 1917 <'ll

die Euro!)n van vnntla;;. Not soos die

kelserlike Dultsland In· dio eorsle

Wo-reldoorlog die kommunlsticse Len!n

gesmokkol het

no.

Rusland oro die

Russiese oorlogspoglng te rysroler, .•o

bet die Gealllccrdcs in die huid!~~e

oorlog weerstandsbewe~io;.>~ Jn d!c Duits-besctte Iande t:eorganiseer ea

bcwnpcn ten elndo tlil' Duitse oorlo~s

poglng te ondergrnnf. In albci ;;cvallc

het hierdle ry!'micrwerk bocmcr:lll~

agt!t:e gevolge gnhad. D!l' Russ!ese

Dolsjewismc hct 'o r:evaan·ol!l' :l'ln· stcckllkc sick to ,.h Duitsland gcwo ·d

Deur middel \Ill! 'n :.l('r!, l!l'~entr::tli

secrtlo be~tuur'-\Orm lwn Suiu-.\iri:;n

omge'il1ep \Hirtl In dil• <•t•nhci•J,tuat 11 at hl lwboorl l<' m•t•-,",

1\Ia.:J.r noa vcrncem on~ ult d1 ·>ell<'·~ pen dat die gesagstnat wnt dil· 0

1;.-leicrs beplcit, totaal HC'emd I~ nan die AirlknneHolk! Wlc het d:m hol

-roakiesie geslnan ''

Die Osscwahrundwa~: word nou <leur

dr. Malan en sy pen1 heslmldl~ dat

by nlo mcer na 'n r('puhllek strcwe

nle. .llnnr wnt under~ 11 il on.. thlll docn liN on!< <111' Brit~t' pnrlcnu·nt <oe nek wll omtlmul1 En a'' mnl'. Otto rlu Plessis sleg~ vier jaar :;elcd11 uog

verklaar het dat die ,nyc Rcpubliel\

van dlo Nuwo Suid-Afrika" Oil) die

parlnmenU!ra stelscl lean handhnaf

nle, moct ons nou unnnecm dnt die

H.X.P.·lt'ldinl!, 1111t Inn~ so lw,nrc:d I'> oor die Brit~c pnrlt•ment In Su itl· Afrllm, ool• ulo me<•r \lin!, tlllll 'n n~ c

Reput.llek nil'~

or

iR tilt allt•'l jl(l(• l]cl-nnal<fe politieltP on('{'rlikll.('ltll

net soos die be\\ :tpt-ndc wcNst:tnd1-bewegings In l'rankryti, Bt·l .,.,, Grft>-kcland en Jwli~ 'and1,.:: ·n ~;('\ .ar ,Jr die Gealliecrdes u tmaak \ anda. r dan ook. die pogings om hullc te oJJ(

-wnpen.

K'HGE lWlfi::IE SOHf,h

Ten spyto \an hul rnilitcro :Hiltso!l~o ill die weste en iu die ooslC', het oolt dlo Geallleerdes, veta! die Dl'!ttc, ::~or go genoeg om die lrwo t<' 'cr,_al. Uil

<lie oorscsc bcrJ;;tc

'an

Sapa-Rcut<•r

gedurende dle konslondigc tyrlvet•lo >i> \an 24 uur ,·crneun ons h.1. v.m dl<

bcdaokin.;

'

an

dio Poolsc J>ri'm.cr d ,.

Ilritse beskcnnlinJ.!:. die hecl:lt•klng \.111

<llo Italiaunse prcmle:·. 'n •tlldt'r U:·ltc•· .\mcrikaanse bc::-kt•rmlln~ l'tl 'n

t'lll-~tlge kab;nctskris 1;, en onlu r c In K 1

uada. l:it ·a and...,,· lid 'an die llrit,, Statcbond. nl . . \nst·alie, 'l'r·nccm ow;

\an ·n \o;;;·skriklil>l' droogte ••n 'n t~'·

Kort 2.:10 ·ncenk ..,, '-- hurch111 < n Edt•n

se bcso~k nan Par~ is ;..c\ol_ dt:Ur n

~cbrom van lie Rus!;ie:<l' beer •!at !I.e

l'rause ! u! bl'k ook oos\\:talls en n.e

llcen wcswa~ns l'IOC' rl..:: nlc 1 a;1~

sc reaksie op luc' lit ,_cbrom ''as ,;,n

dndclik 'n J>'rar.Rc hesocl\ ann :\luslw 1

in die \'QOruitslg te std. ,\~ lu d!c

, lemokratie;;e'' l1Us:aul \ \'l'd~"i' OJl J1c .,ernstigc nooclsnaklikl< ld' g1•w.-·. word van ,,groter ceohe1d en samc

-werkir:g" onder die val;bonuc In tlle

,.dcmokr:niese Jnndc··, clan sal

l<apl-talistleso clemente in An . .;cl-Sak:.lcso.!

Iande selcer nlc gcrtts vol•l uie

Die grootste terugsla;; wat die H>

lt-sc prestige in d!o jongstc lyd ;::ely het, staan sor:der twyfel !u Y"rbaud Ill• t

die bed an king 1':111 MikolaJCZ> k, J!;c l'oolsc premier wat In 1 .ondcu l'lelcl.

Die Blitse wanrborgo aan l'ole wat in Augt.stus 1939 so Juldru5tig lu die

wGrcld uitgebasu.n Is, word HWJ,q

doodgeswyg as die Ru~sisc beer brom.

Die Brii.se lcou ,·an El:l!l ten opslglt~

van I·ole, hct \anda:; 'u mak

bm•JJ.'-tjie gcword. Agter <.he bcdan.dn~:: vaa

die l•oolse premier, ''at nog on lang,;

saaro n.et Churchill bcl;ock in ;\!oskou ai;el\: her. sku.! ·n u a;:edie \\.It ~clfs

in die tragic.<C Poobe gcsk.~.:dcnb :;.~

gelyke waarsky1.1ik nlc hct n[~c. Die dood,·onnis oor die Untsc bcskerm· ling, d;e Pooh,c regerin~ :n I. •Ddeu

is in ::'>!oskou voltrek. Die Kr<'tnliu ~"

Poolso komitco in Luhlln bet dte

cor-winning oor die Pooll;e re;;enn;; rn London behaal. Roosc,·eJt co Churchlll

se vonrcttc sal nic aileen nl(· In D··l· grado nie, maar ook In \\ arsdt<tu n ~

gesleo word nie, maar wei die Ho,>l Ster co die Hamer en Sckcl.

SKITTERENDE

YWER

VAN

OU

MOED.EH

Uit

Tryhurg

word

berlg dot

so

'

l'r

dit bckoutl Is, het mo1, llurr,t ()r,Jbbo· lnnr, die oudste Brnudwng in dio

c.

R.

do 1ret-J.iommando, ouder tlic troue die boogste lJctlrng- !-:C~tort 'lr ons luaste iondsdag, nl. £:!0. l>ic he·

dra~; is 'crkrl dour die H•rl,t•OII 1 nn pull• banu11erli 1\nt oumn (.rulJIJPiuar manntle auuccn ou H'l'IDOE-id nan Sl'· "crl< het. \ erder "vrd lll'ri{.: du t ~~

non reed~ "ccr £;} !'e handn('rl• n-r-koop het 'ir ;olgenllc iuntl,dat::. 'n Sl,itterencle pre~ta~ic \an 1 I~ t en to••·

w.1ding! - (lngcstuur).

u :\ler:s verwag natuurlik nit> van 'n

Hrwaande jingo om 1Jeke1..d te woes

wet dio Afrikaanse oorlogslneratuur

nle, nnderli sou by geweet hct dat.

mln~teos twec O.B.-gcneraals reeds

boo.:ke uit~~gee bet waarlo bulle hul oorlogsberlm:cringe opgotekeo het -· gcnl. J. A. Smith en sen!. Henri Slegt -knmn.