Voordracht te houden tijdens de themabijeenkomst van de Afdeling Letterkunde der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen op maandag 14 maart 2011 POPULISME EN DEMOCRATIE IN NEDERLAND Prof. dr. Henk te Velde hoogleraar Vaderlandse geschiedenis, Universiteit Leiden Samenvatting De wetenschappelijke belangstelling voor populisme richt zich in Nederland voornamelijk op recente partijen waarop het label populistisch past. Vaak worden populistische partijen van andere afgezonderd als een aparte categorie. Het is echter ook mogelijk om populisme als een aspect van het politieke optreden van een partij te analyseren. Als je op die manier naar het Nederlandse verleden kijkt, blijken er in de 19e en 20e eeuw enkele golven van populisme te zijn geweest, als onderdeel van andere politieke stromingen. Het meest interessant is die van het einde van de 19e eeuw, omdat die geen bedreiging voor democratie was maar die bevorderde of zelfs belichaamde, in de vorm van socialisme en orthodox protestantisme. Deze samenhang roept vragen op over de aard van democratie die sinds de Tweede Wereldoorlog verdwenen zijn omdat toen democratie definitief parlementaire‐democratie‐met‐ rechtsstaat was geworden. Zo leidt een verkenning van populisme naar een onderzoek van de geschiedenis van democratie in Nederland. Daarin valt op dat tot 1870 vrijwel niemand democraat genoemd werd of zelfs maar wilde worden, en dat men daarna tot 1945 nog voor of tegen ‘democratie’ kon zijn. Na 1945 was democratie niet meer als scheldwoord te gebruiken; het was een hoera‐woord geworden. Door populisme als aspect van democratie te beschouwen, kunnen we de ongemakkelijke kanten daarvan beter gaan begrijpen.
Voordracht Henk te Velde- POPULISME EN DEMOCRATIE IN NEDERLAND
Hele tekst
GERELATEERDE DOCUMENTEN
Keywords: sustainable adaptive plans; deep uncertainty; meta-models; robust decision making; adaptive policymaking; adaptation tipping points; adaptation pathways; dynamic
how investment choices are made (Miller & Wesley, 2010)), but none scholar has conducted research on how impact is measured, due to the relatively new status of impact
Deze weg van vertwijfeling op weg naar de ‘vollere’ vorm van de mens is erg zwaar, wat mooi door Katrin Pahl wordt uitgedrukt, die een vergelijkbare
Het probleem van de regenten is vooral dat ze feitelijk door Oranje benoemd in plaats van door het volk gekozen worden: ‘In landen daar het volk zyne eigen Regenten en
Feit is echter dat de Eerste en Tweede Kamer in het afgelopen parlementaire jaar de invoering van een correctief, bindend referendum hebben verworpen, en de Wet raadgevend
werk ontkomt de commissie er niet aan nog eens goed na te denken over de door haar bepleite balans tussen democratie en
Samenvattend kunnen we populisme dus omschrijven als een dunne ideologie of wereldbeschouwing waarin de kloof tussen volk en elite centraal staat, en waarin het volk als
De kwestie van de representatie verdient hier een aparte behandeling. Vaak wordt gezegd dat populisten tegen de representatieve democratie zijn. Een dergelijk standpunt zou het
