De kwaliteit van ronde, groene erwten, schokkers en gele erwten, oogst 1962

DS KWALITEIT VAN RONDE GROENE ERWTEN, SCHOKKERS EN GELE ERWTEN OOGST 1962

Mej. A. Veenbaas

INHOUDSOPGAVE Biz.

Inleiding

I. De kwaliteit van de partijen ronde groene erwten

II. De kwaliteit van de partijen schokkers

III. De kwaliteit van de partijen gele erwten 12

INLEIDING

Het jaarlijkse onderzoek aan monsters van telerspartijen ronde groene erwten en schokkers, dat ten doel heeft inzicht in de kwaliteit van de oogst te verkrijgen werd ook dit seizoen voortgezet.

Evenals voorgaande jaren stelde de Rotterdamse Korenbeurs wederom een collectie ter "beschikking. Deze werd aangevuld met een aantal via de

Nederlandse Algemene Keuringsdienst verkregen monsters. Het onderzoek betrof 65 partijen groene erwten en 28 partijen schokkers. De gebieden Groningen en Priesland, die dit jaar juist een goede kwaliteit erwten blijken te leveren, waren in deze collectie niet vertegenwoordigd. Voorts werden dit jaar monsters van 50 partijen gele erwten in het

onderzoek opgenomen; deze partijen behoorden alle tot het ras Dippe's Gele Victoria.

6 -+> • r i CD CD • H • p m • r i u. a > CM - P LA hO O O C CD - P CD CD ri <D O U w » c ai > - P • H 0) •P • H • d rH • d •Ö • H CD 0) m ÉH C (D -P T 3 • H - H a> +1 -P u •H « H O. X - p o c c c CD O -p u) 5 te t . CD 0 cd 6D a M) CO. 3 • P 1—ar H - Ö O C > CD C O O - ö tü I I - H •O' H - P • H o a) s n e CD CH Tf X) CD CD a> CD o O N bfl o 60 C • H a u o > a, CD o w - p ri CD 4) a

t

C cd a> xi • p g d> U TS 63 cd - p J3 O • H CD M rH CD «H fH O .* i o o o -d c CD U . : C D , • H u es > • p o C ! «si > l <D - H C CD U : 0) • H EH > - P i O i - P ! CD . r i ! CD a i • a c 0) : c u • r i (H (S > +>! o ! • p . "Ö : I T > ' d) - r i ca a : x) c CD u : < B • H (H cd > •P ! O P i TJ I TJ , CD - r i o e • u H CD cd P - P W C ri cd O ' < S : -3-CM -cf 00 LA O (M LA I N O CM CO CM O v - o v - o O O CM I A L A v - I A o o o o V O CM \ D O V - - 3 - - * CM O V " - CO CM CO I A CM v w r 4 r r r r oj r fH T - K~ VO' KD r > I N J * CM CM I A I A I A O CA I A I A CO CO CO 0 ^ CO C^ CO O O O O I N I N O I A - * - * CM KO I N CO O C7N O C O C N CO I A [ N I A CT. O CN <M 0"N O LN ! N CO CO O [ N -*• <M \0 \0 ^O ^O N CO CO CO CM I A CO c o CM CO - * CM V- <£> CJ\ -3- * " O O O O O O O r (M CO W ( J \ 4 O CO O v£> r - \S> CA t^-M « r O < o r U 01 m m ni m iflftl C3N CM O O O O r i r n i i m r »C 4 c o i D • * c ^ I N CM CM CM CM CM CM CM £ N O I N O CTv V CT« cO CO CO CO I N o L N CM CM CM CM CM r A AJ I C CM I A CN CM O I N CM I A LA CT- \£> CM CM rA CM I A I N CM LA CM l A t N CM LA - t f CM CM I A I N . 4 - CM - P - P CO (/] O CO O Si T l c m rH u cp T l CU s T ) c ca rH 0) CD (S3 CD CD CD t i CH C H CD CD d) X) TJ T i c ci a co cd cd cd cd cd Ti c C cd CO r H > > > o ca pa • • • cd • 03 N N - 2 S c CD H O c 4 ^ C m a « ( 4 m « • z T l C cd H H o X * t>3 T l C cd H • H W m rH UI ai en Ud T l c cd H H C) X • S5 • a, • o • s CD • Ö C • H B C CD LA O II U O O P . CO II CO

I. DE KWALITEIT VAN DE PARTIJEN RONDE GROENE ERWTEN

Tabel .1 geeft de gemiddelde kwaliteit en de variatie in kwaliteit in de verschillende gebieden en voor het gehele land v/eer. In tabel 2 en figuur 1 worden de resultaten vergeleken van de vijf jaren, waarin tot dusverre dit onderzoek aan telerspartijen plaatshad.

In onderstaand overzicht wordt de gemiddelde kwaliteit in de afgelo-pen 5 jaar gegeven.

1000-korrelgewicht

i<> Erwten met kwade harten

Soepvorming

$ Spatters + stugge erwten

1958 274 0,7 8,2 1 195< 273 0,3 6,4 10 1960

289

1

7,5

3,5

1961

265

0,2

7,3'

3,8

1962

281

3,8

7,5

4,8

Ge-midd.

276

1,2

7,4

4,7

1. De erwten waren in 1962 met een gemiddeld 1000-korrelgewicht van 281 g behoorlijk grof en iets grover dan in de afgelopen vijf jaar, in welk tijdvak het 1000-korrelgewicht. gemiddeld 276 g bedroeg. Van de 65 percelen leverden 59, zijnde 91 $, een 1000-korrelgewicht van 260 g en hoger. Over 5 jaar was dit gemiddeld 81 $.

2. Kwade harten kwamen vrij veel voor, belangrijk meer dan in voor-gaande jaren. Het gemiddelde percentage was 3,8 tegen in de vijf

jaren gemiddeld 1,2. Slechts 52 $ der partijen was vrij van kwade harten; in de jaren 1958, '59 eri''6l was dit bij 90 fo der partijen het geval, in i960 bij 70 $.

3. De kookkwaliteit lag zeer dicht bij het gemiddelde over de afgelo-pen vijf jaar. Het 70 spatters + stugge erwten, in 1962 4,8 fo, was nagenoeg hetzelfde als in de jaren 1958 t/m 1962, toen het gemid-deld 4,7 i° bedroeg. Ook het aandeel van de goede en zeer goede par-tijen - in 1962 71 fo, van 1-958' t/m I962 73 1° - verschilde niet .van betekenis.

Wel zij in dit verband opgemerkt, dat het noorden van het land, waar de kwaliteit dit jaar juist goed is, niet was vertegenwoordigd. 4» Ook de soepvorming, in 1962 dooreengenomen gewaardeerd met het

cij-fer 7,5, bleek praktisch gelijk te zijn aan de soepvorming, zoals die gemiddeld in het tijdvak 1958 t/m 1962 v/as, namelijk 7,4« De percentages goede en zeer goede partijen - in 1962 63 7°, in het tijdvak 1958 t/m 1962 62 % - lagen eveneens zeer dicht bijeen. 5. Wat de kookkwaliteit, verdeeld over de verschillende gebieden

be-treft, deze was dit jaar in het uiterste zuidwesten het minst goed. In Zeeuwsch-Vlaanderen en Walcheren was de kookkwaliteit dooreenge-nomen zelfs slechts middelmatig, in Noord-Beveland dooreengedooreenge-nomen nog juist goed; wel waren hier 2 van de 7 partijen middelmatig.

Zuid-Beveland, Tholen, Noord-Brabant, Zuid-Holland'en de

Noordoost-polder leverden u i t s l u i t e n d zeer goede of goede p a r t i j e n . In

Koord-Holland was één der v i e r p a r t i j e n middelmatig, de overige d r i e goed

of zeer goed.

Kwade h a r t e n werden i n a l l e gebieden a a n g e t r o f f e n , het minst i n

Noord-Holland en de Noordoostpolder.

Tabel 2 . De k w a l i t e i t van de groene erwten in de j a r e n 1958 t/m 1962

1000-korrelgewicht % van de partijen Boven 290 g 260 - 290 -g 230 - 260 g Beneden 230 g 1958 j 1959 16 20 69 58 13 \ 19 2 | 3 I960 45 44 11 0 1961 10 55 32 3 1962 39 52 9 0 Gemidd. 5 jaar 26 55 17 2 Kwade harten

X van de partijen met

0 % 1 - 15 % Boven 15 X 1958 91 .7 2 1959 91 9 0 I960 70 30 0 1961 90 10 0 1962 52 42 •6 . Gemidd. 5 jaar 79 19 2 X van de partijen Goed Middelmatig Onvoldoende • 1958 Soepvorminf 84 16 0 1959 37 47 16 ï I960 70 30 0 1961 55 45 0 1962 63 32 5 Gemidd. 5 jaar 62 34 4 Kookkwaliteit Goed Middelmatig Onvoldoende tijen 1958 99 ' 1 0 1959 48 33 19 I960 77 20 3 1961 69 31 0 1962 71 26 . .. 3 .... Gemidd. 5 jaar 73 22 5

In figuur 2 worden de jaren 1958 t/ra 1962 onderling vergeleken.

1. Het 1000-korrelgewicht bedroeg dooreengenoraen 357 g« Set was daar-mede praktisch gelijk aan het gemiddelde over de afgelopen 5 jaar, dat 358 g was. Het liep in 1962 uiteen van 314 tot 393 g.

• 1958 1959 I960 1961 1962 Gemidd. 5 jaar Gemidd. 1000-korrelgew. in g - 348 353 375 357 357 358

2. Kwade harten- kwamen belangrijk minder voor dan in voorgaande jaren; 18 partijen (67 f°) waren vrij van kwade harten; gemiddeld was dit in de jaren 1958 t/m 1962 bij slechts 40 f het geval. Bij 2

mon-sters (7 f°) lag het percentage boven het volgens het .Peulvruchten-besluit toelaatbare percentage voor het binnenland, dat-is vastge-steld op 15 io.

Gemidd. f o kwade harten

1958 1959 I960 1961 1962 Gemidd. 5 jaar 9 3 7 6,9 3,9 6 X van de partijen Boven 390 g 360 - 390 g 330 - 360 g Beneden 330 g 1000 1958 3 20 62 15 -korrelgewicht 1959 ! I960 3 \ 43 26 j 33 61 | 17 . 10 ; 7 1961 15 25 70 0 1962 7 39 47 7 Gemidd. 5 jaar 12 29 51 8 X van de partijen met 0 X 1 - 15 X Boven 15 % Kw 1958 20 67 13 ade harten 1959 49 48 3 1960 44 43 13 1961 20 65 15 1962 67 26 7 Gemidd. 5 jaar 40 50 10

3. De kookkwaliteit lag dicht bij het gemiddelde over de afgelopen ja-ren. Van de 28 partijen waren 15 (54 f0) goed of zeer goed kokend,

8 partijen (28 fo) middelmatig en 5 partijen (18 fa) onvoldoende. In het tijdvak 1958/1962 was het aandeel van de goedkokende partijen iets lager nl. 49 Rechter ook dat van de onvoldoende partijen

(16

f).

Bij conservering in blik (processed peas), vielen de resultaten-iets gunstiger uit; 17 partijen (61 fo) werden goed geacht, 9 partijen

(32 'f) middelmatig en 2 partijen (7 fo) onvoldoende. Een paar monsters, die zich bij koken op de grens van middelmatig naar goed bevonden

en bij middelmatig werden ingedeeld, vielen bij de ingeblikte groep nog juist in de gradering goed.Enkele monsters, die bij koken op de grens van onvoldoende naar middelmatig lagen en tot de onvoldoende werden gerekend, kwamen na conservering in blik in de groep middel-matig.

- 10

Kwaliteit van de structuur na koken

i° van de partijen Goed Middelmatig Onvoldoende 1958 70 30 0 1959

4. Bij vergelijking van de kwaliteit in de verschillende gebieden blijken Zuid-Holland en in het bijzonder de eilanden, een betere kwaliteit na koken te hebben gegeven dan Zeeland; werkelijk onvoldoende monsters kwamen in Zuid-Holland niet voor.

Tabel 3. Nederland Zeeland Walcheren N. Beveland Z. Beveland Schouwen Tholen Rest Zeeland Zuid-Holland Flakkee Hoekse 'waard Voorne, Putten Vasteland

Gemiddelde kwaliteit van

Aantal monsters 28 4 3 4 7 2 2 2 1 1 2 de schokkers, oogst 1962. -.. 1000-korrelgev/icht Gemid-deld 357 360 372 364 368 371 319 348 352 337 328 Varie van 314 355 357 332 357 370 303 344 314 rend tot 394 373 394 393 388 372 335 352 342 Variatie % Erwten met kwade harten Gemid-deld 3 0 • 11 > 8 0 21 0 3 Variërend van 0 0 0 0 0 3 0 0 tot 29 13 ; 0 29 2 14 0 6 in kwaliteit Kwaliteit structuur Aantal partijen Goed en|Middel-j Onvol-zeer ; matig | doende goed K PP 15 17 2 2 K PP J K PP 8 9 { 5 2 1 1 ! 1 1 1 1J0 1 : 2 1 3 311 1 | 0 0 5 4 M 3 11 0 1 1I0 1 ! 1 0 0 2j2 0 ! 0 0 1 i h 1 1 . 1i 1 il 0 Ij 2 1 0 0 0 0 1) 2)

Gemiddelde van 27 monsters

Betreft een monster

Kwaliteit structuur K betekent na koken

Fig. 1 De kwaliteit von de ronde groene erwten 1958/1962

TZZ2

°h van de partijen

100 r

80

80

40

20

°/o van de partijen

100 r

1958 '59 <60 '61 '62

Kookkwaliteit

80

60

40

20

0

V/A—*

f

il!

îïï

2 ^

1958 '59 '60 '61 '62

Soepvorming

Fig.2 De kwaliteit van de schokkers 1958/1962

part

1ZZZ

°/o van de partijen

100 r

80

-60

40

20

°/o van de partijen

100 r f7

1958 '59 '60 '61 '62

Kookkwaliteit

80

60

40

20

0

i_

W:

ÜU.

VA

1958 '59 '50 '61 '62

Kwade harten

Onvoldoende

Middelmatig

Goed en

zeer goed

Kockkwaliteit (Fig.1 en 2)

Soepvorming

A

Boven 1 5 %

1t/m15°A>

0 %

Kwade harten

12

III. DE KWALITEIT VAN DE PARTIJEN GELE ERWTEN

Tabel 4 geeft de gemiddelde kwaliteit en de variatie in kwaliteit weer.

1. Het 1000-korrelgewicht was dooreengenomen 325 g; het varieerde van 294 tot 361 g.

2. Kwade harten kwamen veel voor, zelfs nog belangrijk meer dan bij de voor dit euvel gevoelige schokkers. Het percentage erwten met kwade harten bedroeg gemiddeld 15. Slechts 7 partijen 0 4 %) waren vrij van kwade harten; in 19 partijen (38 %) lag het percentage boven 15 %.

3. De kookkwaliteit was dooreengenomen minder goed dan van de groene erwten; gemiddeld kwam 7 % spatters en stugge erwten voor tegen bij de groene erwten 4,8 %; 24 partijen (48 %) was goed of zeer goed kokend, 5 partijen (10 %) onvoldoende; bij de groene erwten waren deze percentages respectievelijk 71 en 3«

4. Wat de kwaliteit, verdeeld over de verschillende gebieden aangaat, gaf de Noordoostpolder de beste resultaten. Hier was 81 % van de partijen zeer goed of goed kokend, in Zeeland en westelijk Brabant slechts 32 en 33 %* Ook kwamen in de Noordoostpolder minder kwade harten voor. Gemiddeld werd ruim 8 % erwten met kwade harten ge-vonden, in westelijk Brabant 22 %; in de vier Zeeuwse gebieden liepen de gemiddelde percentages uiteen van 13 tot 16.

T bel 4 Gemiddelde kwaliteit van de gele erwten, oogst 1962 - Variatie in kwaliteit Nederland Zuid-Beveland Westelijk Brabant Walcheren Tholen Noordoostpolder I l I Nederland ! Zuid-Beveland ; Westelijk Brabant : Walcheren I Tholen Noordoostpolder Aantal mon-sters 50 16 15 1 2 16 Aantal mon-sters 50 16 15 1 2 16 1000- Ge- mid-deld 325 336 313 332 310 327 •korrelgewicht Variërend van i tot ! ; | 2 9 ^ ! 36I 300 ! 361 \ 294 ! 350 i : I 301 ; 3 1 9 | 301 i 3 5 0 % Spatters + stugge ' Ge-1 m i d -; d e l d f "

1 7

i 1 2 i 16 4 5 3 e r w t e n V a r i ë r e n d v a n : t o t i ! 0 ; 36 ! 2 ! 36 i 1 I 14 5 ' 5 ! 0 ; 1 3 % E r w t e n m e t k w a d e h a r t e n G e - V a r i ë r e n d m i d - i v a n : t o t d e l d j 1 5 , 2 I 0 ! 8 0 ; i ! ! 1 6 i 0 I 8 0 22 : 0 ! 57 1 5 ! i 13 ! 3 ! 23 8 | 0 j 18 ; i Kookkwaliteit Aantal partijen Goed i Mid- ]

On-en del- ' vol zeer j matig ! doen-goed i de 24 ; 21 } 5 5 | 6 5 5 I 10 ! 0 1 \ I 0 2 ! 0 13 3 ; 0

VERRICHTE BEPALINGEN .; : „ . Voor een uitvoerig overzicht zij verwezen naar de P.A.W.-Mededeling

nr. 56.

1000-kQrrelgewicht

Het aantal korrels in 200 g erwten werd geteld, waarna door omreke-ning het 1000-korrelgewicht is verkregen.'

Percentage kwade harten

Afhankelijk van het optreden van deze afwijking werden: 50 of 100 korrels onderzocht, 50 korrels indien geen kwade harten bleken voor

te komen, 100 korrels indien dit bij de eerste 50 korrels wel het geval was.

Onderscheiden werden een lichte en een ernstige graad, dit aan de

hand van standaardafbeeldingen (zie Technisch Bericht P.S.C. nr. 55)» Soepvorming bij ronde groene erwten

Monsters van 75 g erwten werden na wassen en 18 uur weken bij 20°C 75 mi-nuten gekookt in een waterbad, vervolgens met behulp van een vergiet in een "vast" en een vloeibaar gedeelte gescheiden.

De vaste substantie werd op de mate van soepvorming beoordeeld en gewaardeerd met een cijfer tussen 10 en 1.

10 alle erwten tot moes gekookt 1 alle erwten heel gebleven 7,5 t/m 10 als soeperwt goed of zeer goed. Voor bereiding tot soep is het cijfer 8 weinig minder goed dan 10,

althans indien geen harde erwten voorkomen; verschillende consumenten stellen namelijk enkele heel gebleven zachte erwten juist op prijs.

Percentage spatters en stugge erwten of kookkwaliteit bij groene en gele erwten

In de reeds eerder genoemde vaste substantie werd na bekoeling het aantal spatters - gekookte erwten, die bij knijpen tussen duim en wijsvinger niet fijngaan, doch uit de schil spatten - bepaald, als-ook het aantal stug gebleven erwten. 1 % stugge erwten = 0,5 %

spatters; spoor = minder dan 0,5 %•

Bij de waardering van de kookkwaliteit zijn de volgende grenzen aan-gehouden :

Kookkwaliteit Spatters + stugge erwten

Zeer goed = 0 t/m 2 %

Goed = 2,1 t/m 5 % waarbij hoogstens 2 %

„ . , , - . , r- * 1. / * o r/ werkelijke spatters,,.

Gemiddeld = 5,1 t/m 1o % J r . . .

14

-Structuureigenschappen bij schokkers

Bij de schokkers werd de structuur van het gekookte produkt en van de in blik geconserveerde schokkers (processed peas) organoleptisch beoordeeld.

Gekookt produkt - monsters van 75 g schokkers werden na wassen en 18 uur weken bij 20° C 75 minuten gekookt, vervolgens afgegot-en. en beoordeeld.

Processed peas - monsters van 115 g schokkers werden gewassen, als boven geweekt in 5)5 al gemiddeld hard water, 5 minuten geblan-cheerd in kokend water, snel even afgekoeld, in -jr 1 blikken overge-bracht, voorzien van een opgiet met 8 g zout per 1' water, en 25

minuten gesteriliseerd bij 116° C, Voor de beoordeling werd de inhoud van de blikken in glazen in een waterbad verwarmd.

Bij de structuur werden de volgende graderingen gemaakt:

Goed en zeer goed = structuur mooi zacht, gelijkmatig en van.het goede type

Middelmatig = min of meer aan de stugge kant of ongelijk-matig of niet geheel, van he.t goede. type. Onvoldoende = te stug of zeer ongelijkmatig

s 38^2 300 ex. V/TS 5-2-1963