Cb Bibliotheek Proefstation Naaldwijk 3 M 88
PRO:
EFSTATION VOOR DE GROENTEN- FRUITTEELT ONDER GLAS, TE NAALDWIJK.Freesia beschadiging in het Westland,Okt.1956.
door:
W.J.Mulder.
£
1 M3 2 3 î $7 *• J
f* Lt "g* £•*& f
2 2 AUG 61
?reesia beschadiging in het Festland, okt.'56,
'4\ ^ •'' •, V V«' '•>,
«• *
s* \ % '•\
\
*
* JfIn de week van 15-20 oktober 1956 werd op vele tuinbouwbedrijven in êppi deel van het Festland een bladbeschadiging bij fresia's onder glas opgemerkt. Het gebied waar beschadiging optrad, omvat de plaatsen de Lier, Honselersdijk, ICwintsheul, "dateringen en Poeldijk. Hierbij zij opgemerkt, dat de aantasting in de Lier zéér ernstig, in ICwintsheul ernstig en in de overige plaatsen minder
ernstig was.
Eet beschadigingsbeeld (zie foto bijlage 1) kenmerkte zich in een vroeg staöiu»; door het glazig worden der bladranden en bladtóppen; daarna werden deze delen donker groen en stierven af, ivoorkleurige3 grijze of bruinachtige tinten
vertonend. De aantasting was het ernstigst bij de rassen buttercup, Zaaigeel en Snowcueen. Blauwe Timpel, Prinses ïlarijke en Caro Car lea leken minder gevoelig. Golden Yellow had weinig schade.
het
.Haar aanleiding van oovenstaande zijn twee omstandigheden een nadere be schouwing waard„
1). In verband met een oriënterend onderzoek over de verspreiding van beschadi ging aan tuinbouwgewassen door fabrieksdampen, werden in de omgeving van VIaar dingen en Rotterdam, rseds enige jaren achtereen, kleine proefveldjes met gla diolen uitgeplant. "Deze gladiolen liepen verschillende malen een beschadiging door fabrieksgassen op, die blijkens chemische analyse van bladmonsters corre latie net een verhoogd fluorgehalte vertoond."-:.
liet beschadigingsbeeld van eerder genoemde fresia's vertoonde veel overeen komst met de juist genoemde beschadiging aan de gladiolen. Ook fresiablad werd chemisch geanalyse3rd.
C!0. herkomst ras beschadiging dpm fluor
1 (fresia onder glas) de Lier Zaaigeel zeer ernstig 40
2 idem ICwintsheul Za.aigeel ernstig 15
3 idem Loosduinen Bloesem zeer licht
4 (fresia vollegrond) ïTaaldwi jk Pin se s I i.ari j ke onb e s chadigd 7 Uit bovenstaande gegevens blijkt, dat fluorgehalte en mate van beschadiging met elkaar samenhangen. Lonster 3 vertoont een lager fluorgehalte dan monster 4. Dit kan verband houden met het feit dat de ïïaaldwijkse fresia's van buiten af komstig waren (minder gevoelig gewas). Tevens dient opgemerkt, dat naarmate de fluorgehalten lager zijn, de absolute betrouwbaarheid der analysedjfers afneemt. De conclusie dat hier sprake was van beschadiging door fluorverbindingen ligt zéér voor de hand.
2). Sen tweede opmerkelijke omstandigheid is, dat enkele dagen voor de beschadi ging der fresia's het mistig weer met een zwakke Z.O.wind was, terwijl de
atmos-ci.
fser bezwangerd ".vas met a en tyvisehe gsur, die herinnerde aan de lucht, die men vaak bij f o sf aatf abri si: en kan waarnemen.
Bezien we de weerkundige gegevens uit bijlage 2, dan valt het cro dat aan de zwakke 3. C. wind on 11 oktober een dar van windstil weer voorafging.
Het is zeer goed denkbaar, dat o*j 10 owtober bij windstil weer sich boven behaalde fabriekscov-roleicen schadelijke danken hebben geconcentreerd, die op 11 oktober met een zwakke wind over het Yestland zijn getrokken. Op 12 oktober werden de eerste tekenen van schade aan fresia1s gesignaleerd. De meeste klach
ten kwamen tussen 15 en 20 oktober binnen, dit is zeer goed verklaarbaar, want het duurt enkele dagen alvorens beschadiging door begassing veroorzaakt, duide lijk opvalt.
Op het bijgevoegde '-aartje (bijlage 3) geven de rode en zwarte stippen aan waar schade optrad, id erbij zij opgreraerkt, dat geen fresia's geteeld worden binnen de driehoeken Laas slui s-Delft-Vlaardingen en ïïaaldwijk-Lesterlee-Delft. Gebieden, waar wel fresia's geteeld worden, doch waar geen schade optrad, vinden we ten Lesten van Lesterlee, ten Luiden, ten besten en ten Loord-Lesten van ïTaaldwijk, tussen Laaldwijk en konster en on enige afstand ten Oosten en
Locrd-Oosten van dateringen.
Samenvattend kunnen we vaststellen, dat cmstreelcs 11 omtober o~o verschil lende :estlandse tuinbouwbedrijven f luorvergif tig-ing bij frasia's is opgetreden. Gezien de windrichting, andere uitzonderlijke T/esrsomstandigheden en ae waarge nomen typische geur, mag men aannemen dat opgezamelde danken, afkomstig van fabriek en gelegen ten S.O. van het Lestland (Ylaaraingen-ïotterdam)5 de opge
treden schade hebben veroorzaakt.
Voor deze opvatting pleit oo : het feit, dat de schade alleen optrad in een strook van het -Jestland gelegen ten
EV".
van Vlaardingse en Rotterdamse fabrieks complexen, terwijl een daarnaar ingesteld ondersoek uitwees, dat de het dichtst bij deze fabriefen gelegen bedrijven de ernstigste aantasting vertoonden en de verder weg - of in het grensgebied van de genoemde strook - liggende tuinderijen minder schade opliepen.Bijlage 2.
Weerkundige gegevens HAAlDWiJL. 19'^fr.
Datum Temp. index. Hel. luchtvoch- Neer Bij: 3onder- T..7indr _ CÏlt in, j' en krach"
£
ewdkingma:-:. min. tigheid slag lieden 08.40 H-40 1 9.40
30/9 17,6 10,2 95 90 98
.
b 2 QT-l 0 Jj -> j S 1 2 10 1C 1/10 17,9 1 j, 2 91 73 91 L-T ^ O". CO SSV/ 1 S.i 1 S3 2 7 8 c 2 ?' ssw 3 4 m 4 0 s 10 10 ? !ï J V V 2 T"rS'A 5 SV§
3 1 4 A n 5 '7S1' 4 vsv 5 4 7 8 5 " 5 V'J 6 sitïï 5 7 Ci y 10 6 " 7 " j)ï 1 4 }W;, ZMh 7 5 Tïïr.ftrï IT 7 2 • b 0 7 O y O n U G " 11,2 2,2 93 8-7 81 4, G 11. V 0' i 1 i SY: •î j 3h' 2 0 10 10 O " 7 c Wij 1 w:t 1 9 2 10 0 " -TTTTi Jiii-; ui 1 c c n U 7 6 'j i î U,3 j •} 1 100 G 7 99 0,2 1 1£
SS y\ SE -1 I Û 'i 10 'j i î U,3 j •} 1 100 G 7 99 0,2 —t-.-M£
SS I SE 1 I Û 1 10 2 » •O 2 oTr' "> J VSÏÏ 3 10 7 u c *2 u 7ÏÏT 2 Vi! 3 vs^ s> -î 2 2 3 A u SÏ7 1 m 2 cjl-T 2 10 10 10 j 16,5 9,2 100 65 83 O «jü 4 jj 4 •3 S3 J 10 0 0 6 " 1 7 s •— " 9 2 93 73 97 0.0 .7; 33 1 333 : J c 1 3 0 Y H s C S 3 '.•/ 5 rr 10 10 1Q P If 0 1 3 S"; 4 3 7/ 4 10 10 100 s !î C r^ar 4 ("it.""I 7'" 1 9 8 10
.0 11 3 4 SSV 4 ÏÏS* 3 9 9 10
1 •' i.'j; A 1 SV 3 3hr 1 10 10 10
Verklaring.
Tstnperatuux* in °C gemeten 2 m boven de grond neerslag in mm . = minder dan 0,1 mm
Windrichting G « windstilj windkracht schaal Bsaufort .Bewolking in 1/10 delen 0 = onoev/olkt 10 - geheel bewolkt
J3i j zonderheden. is nevel
f)
