De Skinheadcultuur, een communicatief volk

De Skinheadcultuur

een communicatief volk

geschreven door: Jesse van der veeke Studentnummer: 000119746

Datum: 3-04-2009

Studierichting: Communication & multimedia design

Geschiedenis was mijn favoriete vak op de middelbare- en lagere school. Met name de 2e Wereld Oorlog en de Vietnam Oorlog wisten mijn interesse te wekken. Ik sta er vaak nog versteld van dat een relatief klein land als Duitsland bijna de gehele wereld in zijn greep had en nog leek te winnen ook.

Gelukkig is de oorlogstijd waarin Nazi’s betrokken waren al vele jaren achter de rug. Dit wil echter niet zeggen dat er geen Nazi’s meer rondlopen. In de jaren ’70 en ’80 stonden de Skinheads bekend als ‘de nieuwe Nazi’s’ en toen de Gabbercultuur zijn intrede deed in de jaren ’90 was er sprake van een racistische heropleving.

Vandaag de dag is de term ‘Lonsdale jongeren’ erg populair onder het Nederlandse volk. Dit zijn jongeren die racisme zouden uitstralen door hun kledingstijl, symboliek en muziekvoorkeur. Het merk Lonsdale heeft inmiddels een zeer beladen betekenis waardoor je niet kunt denken “Goh, da’s een leuk T-shirt, dat koop ik omdat ik het mooi vind”. Zelfs als dit wel het geval is zijn andere mensen hier moeilijk van te overtuigen.

Zij zien slechts één intentie; shockeren en racistische ideologieën uiten.

Zelf ben ik de dupe van deze vooroordelen. Ik kleed me graag in het merk Nickelson, een merk dat geassocieerd wordt met de Gabbercultuur. Deze kleding koop ik omdat de kwaliteit goed is en ook de stijl spreekt mij aan. Echter, ik ben totaal geen racist en heb geen Nazistische

ideologieën. Wanneer ik dit merk draag vragen m ensen me over de reden waarom ik het draag. “Omdat ik het mooi vind” is mijn antwoord. Zoals ik hierboven al had beschreven kan je deze reden niet verkopen aan buitenstaanders, zij zien een Skinhead.

De vraag die ik me dan vaak stel is; Waarom kunnen alleen Skinheads kleding dragen die bekend staat om het ‘racistische’ merk? Bepaalde symboliek wordt meteen gezien als extreemrechts, terwijl de oorsprong in de gekleurde samenleving ligt. Je kunt zelfs niet meer luisteren naar je favoriete muziek, omdat het vol racistische en aanstootgevende teksten blijkt te zitten.

In deze scriptie wil ik de perceptie die de Nederlanders hebben over de Skinheadcultuur analyseren en, als het mogelijk is, veranderen.

Met hulp van mijn begeleider, JanJaap Rijpkema, zal ik het onderste uit de kan halen.

Hiermee hoop ik enig begrip op te wekken bij buitenstaanders, zodat zij de Skinheadcultuur niet over één kam scheren.

inhoudsopgave

Inleiding

Groeperingen & Jeugdcultuur

Kenmerken van een groep Jeugdcultuur: kies een identiteit Conclusie

One of a kind of gewoon een fase? Wat is identiteit? Wat is imago?

Waar ligt het negatieve aspect van de Skinheadcultuur? Conclusie

Een samenleving met vooroordelen Wat zijn vooroordelen? Hoe ontstaan vooroordelen? De functie van het vooroordeel Grappige vooroordelen

Gevolgen & bestrijding De Skinhead-vooroordelen

Symboliek binnen de jeugdcultuur

Identificatie Lotgenoten opsporen Tegenstanders afstoten Provocatie Shockeren Conclusie

Extreemrechts

Extreemrechts: een complex begrip

Racisme Nationalisme Eurocentrisme

Afkeer van de parlementaire democratie Antisemitisme

Conclusie

De wortels van Extreemrechts

Ontstaan Racisme Ontstaan extreemrechts Conclusie 7 10 11 12 13 13 13 14 15 15 16 16 16 16 17 17 17 17 18 18 20 20 21 21 21 22 23 23 24

Extreemrechtse formaties in Nederland

Extreemrechtse Politieke Partijen Extreemrechtse organisaties Internet

Conclusie

De Skinheadgeneratie van toen en nu Skinheads

Gabbers Lonsdalers Conclusie

Skinhead Symboliek

Symboliek binnen het Nazisme Symboliek

‘Hate on display: Skinhead symbolics’ Conclusie

Verdieping: Het ijzeren kruis

De oorsprong van het ijzeren kruis Hells Angels

Conclusie Extreemrechtse kleding

Associatiekleding en geroofde kleding Eigen merken

‘Hate on display: Skinhead brands’ Verdieping: Turbojugend

Randgevallen binnen kleding Turbojugend

Hitlerjugend Conclusie Raciale muziek

Muziek als communicatiemiddel Extreemrechtse bands

Symboliek binnen extreemrechtse muziek

inhoudsopgave

inhoudsopgave

Conclusie: De Motieven

Overig

Rrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr. “Zo Ian, jij bent klaar om te gaan.” Een gespierde boven arm, behaard en kleurrijk, strekt zich uit en draait de pols losjes om de stijfheid te verdrijven. De arm laat een prachtig logo zien van de lokale band Skrewdriver.

De afbeelding van de statige adelaars spuwt

letterlijk vuur en agressie. Ian oogt humeurig en het is duidelijk dat hij niet helemaal tevreden is met het resultaat. “White Pride! En doe het netjes, want ik weet dat het niet zo nauw neemt wanneer je een aantal kopstootjes achter je kiezen hebt.” Adam grinnikt een beetje, om vervolgens meteen naar zijn hoofd te grijpen. “Ik ga van mijn stokkie! Sorry Ian, maar ik maak je tatoo af in mijn volgend leven. Aju!.” Adam salueert, steekt zijn rechterhand omhoog en valt neer naast de kruk al grijpend naar zijn keel. Ian gaat rechtop zitten. “Kappen met die onzin en maak mijn tatoo af wil je?”. Adam krabbelt overeind en trekt zich op aan de kruk met zijn kleine worstenvingertjes waar kleine fijne kruisjes op staan. Al kuchend kijkt hij Ian aan met een gemeen lachje in zijn mondhoek. “Met jou kan het ook nooit eens serieus hè?”, en schud met zijn hoofd. “Ach jongen, niet zo depri. Dat onze leider nu zo’n 30 jaar onder de grond zit gestopt is niet het einde van de wereld. Ian draait zijn

bovenarm naar Adam toe en wijst met zijn middelvinger naar de tatoo. “Wat vind jij van Skrewdriver? Nou? Voor de draad ermee!”.

Adam kijkt enigszins verschrikt op en haalt de naald weer uit het vel. Hij laat duidelijk merken dat het hem vrij weinig interesseert. “Skrewdriver vraagt ons de handen in één te slaan en ons zelf te verlossen van de zwarten, de joden, de gelen. Ik dacht dat jij ook een rasechte aanhanger was.” “Mwooah de muziek is nogal eentonig hoor, weinige niveau”, zegt Adam. Voordat Adam de naald weg kan zetten schuift Ian uit de behandelstoel, pakt Adam bij z’n keel en duwt hem tegen de muur. Fraaie posters van rocksterren als AC/DC en Iron Maiden sieren het vervallen krot. Adam duwt Ian terug in de stoel en gaat over hem heen hangen. “Ga gauw leven in de realiteit kerel en houdt die uitspraken voortaan voor je!” Ian buigt zich naar Adam toe en drukt zijn voorhoofd tegen het zijne aan. “Hoe zit het dan met de liefde voor je blanke lotgenoten Adam?” “Lotgenoten? Kom op.

‘Ian’ en zijn Skinhead-vrienden

“Eten stomkop!” roept vader. En nog een keer, en nog een keer. Vader stapt de kamer binnen van Ian die heerlijk staat te headbangen voor de spiegel op de muziek van Skrewdriver. “White Power!

For England…White Power! Today…White Power! For Britain…Before it gets too late”, blèrt Ian luidkeels mee. Hij laat zich vallen op z’n knieën, en ziet twee glimmende, zwarte schoenen.

Wanneer hij naar boven kijkt ziet hij een gefronst gezicht dat zegt: “Dit voorspeld niet veel goeds”. “Naar beneden”, schreeuwt vader. “En snel!”. Ian springt omhoog met een nogal geschrokken en gespannen indruk op het gezicht. Hij loopt langs vader, die hem aan zijn jasje terug trekt.

“Wat denk jij nou? Met Nazi’s hoef IK niet aan tafel te zitten! Kleed je om!

Drie minuten en 45 seconden later staat Ian in een overhemd van z’n vader, net iets te groot, maar dat hindert niet. Beneden treft hij zijn kleine zusje aan. Een engeltje. Om van te kotsen. Pesterig

kijkt ze hem aan en steekt haar tong uit. Ian besteed er geen aandacht aan. “Ga je nog op scheppen lieverd?”, vraagt zijn moeder. Hij ziet een dampende schaal met overheerlijke saté. “Geen trek mam”, mompelt Ian. Vader begint amok te maken en vind het onrespectvol richting moeder. “Ik eet niks wat goed genoeg is voor die gelen”. Een oorvijg. “Je weet dat je moeder vrienden van Chinese afkomst heeft! Waag het niet meer om dit soort uitspraken te doen!”. Ian staat op, gooit zijn slabbetje op tafel en stampvoet naar boven. “Loop maar gauw weg landverrader, en laat me je nooit meer zien!”

Vader volgt hem tot aan de trap, om vervolgens daar te gaan schreeuwen met zijn hoofd naar boven toe gericht. “Die Nazistische trekjes zijn niet gezond, intolerante duivel. Jij laat je haar groeien zoals iedere normale jongen dat betaamd! Hoor je me?!” Plotseling steekt Ian zijn hoofd over de

balustrade. “Hé roetmop! Kijk eens!”, en wijst naar zijn, nog roodogende, adelaar en boodschap

richting de maatschappij. Vader reageert kwaad. Dan ontspant hij zijn gezicht en wappert met zijn hand. “Jij eindigt nog eens in de gevangenis of wordt opgehangen door de zwarten”. Ian kijkt verontwaardigd. “Oeps, zei ik nou zwarten?”, zegt zijn vader, en loopt de eetkamer weer in. Ian gooit zijn kamer deur open en zet zijn draaitafel aan. Het apparaat wisselt van LP. “..We’re taking out the zog machine jew by jew by jew, The white man marches on!”

De Skinheadcultuur trekt óók de allerjongsten aan

Racisme is een oud begrip, en heeft door de eeuwen heen een andere “look & feel” gekregen. Vandaag de dag is er sprake van Lonsdale-jongeren en 20 jaar terug waren de Skinheads actief. De politiek besteedt veel aandacht aan racistische groeperingen.

‘Sinds 2004 is de aandacht voor extreemrechts jeugdculturen enorm toegenomen. Met name sinds de moord op cineast Theo van Gogh op 2 november 2004 hebben veel krantenartikelen en

onderzoekspublicaties aandacht geschonken aan autochtone jongeren die zich schuldig zouden maken aan racistische en extremistische uitingen’. (Kalb, 2006).

Wanneer men een kaal geschoren 17-jarige jongen zien lopen met een bombeerjack om zijn torso, wordt er al snel geneigd naar een rechts-extremist of een Gabber. Echter, wanneer de jongen wordt

aangesproken, komt men erachter dat deze jongen houd van R&B muziek en zojuist een chemotherapie heeft ondergaan. Ja, daar kijk je dan van op.

In het geval van Skinheads of Lonsdale-jongeren blijft deze cultuur zich vasthouden aan de oorsprong. Het meest kenmerkende element hiervan is het kaalgeschoren hoofd. Het woord “gabbertje” is zo ingeburgerd dat het te pas en te onpas gebruikt wordt. Het is daarom vrij logisch dat mensen een stereotype op hun netvlies hebben gecreëerd. Uit dit, fictieve, voorbeeld blijkt dat mensen in de meeste gevallen oordelen op het uiterlijk en krijgt de betreffende jeugdcultuur een negatief imago.

Zoals ik al zei is de perceptie slechts op uiterlijk gebaseerd en dat is behoorlijk verontrustend.

Jongeren in het uitgaansleven die zich kaalgeschoren hebben om eens wat nieuws te proberen worden geweerd door de portier. “Jij ziet er te agressief uit”. De betreffende jongeren kijken de volgende keer wel uit met de tondeuse. Wat als er een racist, eentje in hart en nieren, bij dezelfde tent aankomt zonder kenmerkende merkkleding als “Lonsdale” en “Pitbull”. “Kom erin”, zegt de portier aangezien de racist zich in een blouseje heeft gehuld en zwarte schoenen draagt onder zijn nette broek.

Hiermee wil ik duidelijk maken dat het lijkt dat racisten niet meer op basis van hatelijke uitspraken worden geselecteerd, maar op de uiterlijke kenmerken die zij gebruiken. En juist de niet-racisten, die zich graag vertonen in een bombeerjack, zijn hier de dupe van.

Mijn probleemstelling is:

‘Welke motieven kan de drager hebben om een Nazistisch symbool

of kledingsmerk te dragen?’

Allereerst leg ik uit wat er verstaan wordt onder ‘jeugdcultuur’.

Vervolgens haak ik in op de identiteit, het imago van de Skinheads en wat een groep precies inhoud. Hierbij licht ik de motieven toe met welke redenen symboliek gedragen wordt.

Het 2e ‘thema’ staat in het teken van extreemrechts. Hier behandel ik o.a. het ontstaan van racisme en jongerencultuur binnen het rechts-extremisme.

Hierna richt ik me tot de communicatieve middelen van Skinheads, zoals kleding, symboliek en muziek. Ik speel in op de mogelijke motieven door een ‘verdiepingsonderwerp’ aan te snijden.

Vanuit deze informatie probeer ik een voorlopige conclusie te trekken.

Groeperingen en jeugdcultuur

Men heeft het over groeperingen binnen de extreemrechtse organisaties. Het is daarom noodzakelijk uit te zoeken wat nu precies een groep is en wat de normen en waarden zijn.

Kenmerken van een groep

Voor de term ‘groep’ is geen eenduidige definitie te vinden. De Van Dale beschrijft een groep als volgt: ‘groep de; v(m) -en 1 verzameling, vereniging: een ~ mensen; actiegroep, leeftijdsgroep, werkgroep 2 klas in het basisonderwijs 3 (econ) consortium’

Als we ervan uit gaan dat de extreemrechtse partijen en organisaties zich manifesteren als een vereniging of actiegroep, mogen we stellen dat het een ‘groepering’ is.

Deze veronderstelling is door wetenschappers onderzocht, maar ook zij wisten de term ‘groep’ niet juist te plaatsen. Kalb spreekt in haar onderzoek over dhr. Hare (1976, in: Remmerswaal, 2003:46). Hare bracht het belang van interactie naar voren en weet vijf kenmerken van een groep te omschrijven:

1. ‘de groepsleden hebben onderling interactie met elkaar;

2. De leden delen één of enkele motieven of doelen, die richting geven aan de groep;

3. De leden ontwikkelen een reeks aan normen, die grenzen aangeeft ten aanzien van de relaties tusen de groepsleden en ten aanzien van de groepsactiviteit;

4. Bij langdurige interactie kristalliseert een reeks rollen uit en gaat de nieuwe groep zich onderscheiden van andere groepen;

5. Er ontstaat een netwerk van inter-persoonlijke attracties op basis van de sympathieën en antipathieën voor elkaar’.1

Vergeleken met Hare, spitsen Sherif en Sherif (1956, in: Forsyth, 1999) zich op de structuur van een groep. Zij komen met de volgende definitie: ‘Een groep is een sociale eenheid die uit een aantal individuen bestaat die ten opzichte van elkaar in (min of meer) welomlijnde rol- en statusrelaties staan en een reeks normen en waarden hebben, waarmee het gedrag van de individuele leden gereguleerd wordt in zaken die van belang zijn voor de groep’ .2

Een groep kan gezien worden als een aantal individuen die in relatie staan met elkaar op basis van dezelfde normen en waarden. Sommige groepen onderscheiden zich van de rest en doen dit door middel van kleding en andere kenmerkende elementen. De groepen bestaan veelal uit de jongere generaties en daarom heeft deze variant de toepasselijke benaming ‘jeugdcultuur’ gekregen.

Jeugdcultuur: kies een identiteit

Het lijkt soms wel of er een identiteitscrisis ontstaan is door de jaren heen. Ook vandaag de dag zijn er vele subculturen waarvan sommigen geregeld de pers weten te halen. Skinhead-groeperingen hebben een slecht imago en genieten hier van. Andere groeperingen, zoals hiphoppers, balen er juist van dat altijd “de zwarte” het heeft gedaan, ongeacht wat er gebeurd is. Iedere groep heeft voor ogen hoe hij of zij door anderen gezien willen worden en vormen hierdoor de identiteit.

Jeugdcultuur is een interessant onderwerp maar het brengt ook veel vragen en onduidelijkheden met zich mee. Hoe wordt een jeugdcultuur gecreëerd? Waarom voelt de helft van de bevolking aangetrokken tot groep X, terwijl de anderen groep Y prefereren? Heeft het te maken met etniciteit, gevoelens, of wil de jeugd zich voordoen als iemand anders?

Peter van Mullem is lesgever jeugdcultuur in de Bachelor in sociaalwerk. Heleen Moyaert van het blad Arteveldemagazine nam een interview af waar een aantal belangrijke vragen beantwoord werden door Peter.

Wat is jeugdcultuur?

“In mijn lessen omschrijf ik jeugdcultuur als een afwijkend eiland in de gewone, brede cultuur.

Jeugdcultuur is een entiteit op zich die signalen uitstuurt naar de “main stream” en vice versa. Jeugdcultuur biedt jongeren als het ware een vrijplaats om te experimenteren. Niet enkel op het vlak van relaties maar ook wat betreft waarden en normen. Jongeren zijn nog op zoek naar hun eigen identiteit. Met “trail and error” proberen ze die te vinden. Er bestaat niet zoiets als “de jeugdcultuur”. Dat is een container begrip. Binnen jeugdcultuur bestaan er verschillende subculturen (…) Jongeren willen zich onderscheiden van de vorige generatie, maar ook van elkaar.”

Jeugdcultuur gaat volgens van Mullem voornamelijk over een zoektocht naar de identiteit. Dit proberen ze te doen door zich te verenigen met ‘lotgenoten’, die dezelfde passies, muziek en ideeën met elkaar delen. Waarin verschillen jongeren culturen van elkaar?

“In de eerste plaats herken je een bepaalde cultuur aan de uiterlijkheden die ermee gepaard gaan. De kledij, de piercings, make-up, tatoeages…Ook het taalgebruik en de muziekstijl verschillen. Maar dat is natuurlijk niet de essentie. Meestal schuilt er een gefundeerde uitleg achter de uiterlijkheden. Een maatschappijvisie als het ware. (…) Jongeren hebben een gemeenschappelijke voedingsbodem nodig, iets waar ze zich tegen kunnen afzetten.”

Er is dus naast de uiterlijke kenmerken een gemeenschappelijke visie nodig.

Van waar komt de drang van jongeren om zich af te zetten tegen de voorgaande generatie?

“Jongeren zijn nog erg op zoek naar wie ze willen zijn. Ze zoeken naar een eigen identiteit. Dat gaat gepaard met veel onzekerheden. Maar een ding weten ze zeker: ze willen het anders doen dan hun ouders. Ze willen anders zijn, zich onderscheiden.”

De kloof tussen de generatie verkleint. Toch blijft de nood om zich te onderscheiden bestaan. Moeten jongeren zich dan niet steeds extremer gedragen?

“Een klassiek mechanisme van de stijlenguerrilla is dat de veranderingen binnen jeugdcultuur elkaar steeds sneller moeten opvolgen. Dat betekent niet noodzakelijk dat de trendsetters onder de jongeren zich extremer moeten uiten of opstellen. Het komt er op aan om op basis van zogenaamde distinctietekens aan te geven tot welke cultuur of subcultuur je behoort. Zoiets kan op een subtiele manier gebeuren. Omdat jongeren nu eenmaal weinig macht hebben, is de enige vorm van macht waarover ze beschikken de mogelijkheid om anderen en zeker hun opvoeders te shockeren. Dat doen ze dan in de eerste plaats met hun gedrag, ‘slang’, muziek, …”

Uiteindelijk worden alle jongeren volwassen en stappen ze uit die jongerencultuur. Wanneer gebeurt dat? “Dat gebeurt bijna automatisch als jongeren gaan werken, trouwen, kinderen krijgen. Je krijgt andere besognes, hebt minder tijd om uit te gaan en verliest voeling met de nieuwste muziek. Toch denk ik dat jeugdcultuur een soort erfenis is die je altijd met je meedraagt.” 3

Conclusie

Dankzij dit interview zijn er een aantal vragen duidelijk geworden wat betreft jeugdcultuur.

Jongeren zoeken naar hun identiteit en experimenteren met verschillende groeperingen die dezelfde normen en waarden hanteren. Men wilt zich onderscheiden van ouders, maar ook zeker van elkaar. Het uiterlijk speelt hierbij een grote rol (muziek, kledij etc.) maar meestal geeft de visie van een jeugdcultuur de doorslag aan het individu. Volgens van Mullem stappen de meeste jongeren uit de

jeugdcultuur wanneer zij volwassen worden. Toch blijven de herinneringen van toen vers voor degenen die het hebben beleeft en een deel van de invloed die de jeugdcultuur had blijft in het hart vastgeroest zitten.

One of a kind of gewoon een fase?

Zoals we hebben gemerkt zijn extreemrechtse ideologieën populair bij jongeren en is de afgelopen jaren gegroeid. Een vraag die bij mij op komt; als racisme en extreemrechts niet in het DNA van de mens zit, hoe raakt iemand gefascineerd door dit fenomeen? Is de Skinheadcultuur eensgezind of is het een fase? In dit hoofdstuk probeer ik een helder beeld te krijgen van de identiteit en het imago die de Skinheadcultuur met zich meebrengt.

Allereerst zal ik een de termen ‘identiteit’ en ‘imago’ verduidelijken, om vervolgens na te gaan waar het negatieve aspect naar voren komt bij de Skinheadcultuur. Verder is hier te lezen wat een groepering precies is en wat het begrip ‘jeugdcultuur’ precies inhoud.

Wat is identiteit?

In de Van Dale staat ‘identiteit’ als volgt vermeld:

‘iden•ti•teit de; v 1 gelijkheid: zijn ~ bewijzen bewijzen dat men de persoon is voor wie men zich uitgeeft 2 eigen karakter’

Identiteit is de grondslag van het zijn. De identiteit van een individu is diep en in dusverre onveranderbaar. De identiteit van iemand is hetgeen hoe iemand is, en niet hoe anderen je zien.

De identiteit bestaat deels uit je DNA, iets wat je niet kan veranderen. Daarnaast bestaat identiteit deels uit wat je geworden bent, wat je “zijn” vormt. Als je iemand zijn identiteit, of wellicht je eigen, wilt leren kennen en doorgronden zal dat veel moeite kosten maar een ding is zeker; het valt niet zomaar te wijzigen.

Het gaat om ‘dat wat van nature in je zit’.

Vaak genoeg worden de termen identiteit en imago door elkaar gegooid. Hiermee gaan politici nog al eens de mist mee in. Wanneer er problemen zijn met betrekking tot een jeugdcultuur, doen politici uitspraken over “hun identiteit”,Aanhangers van een jeugdcultuur willen dit beeld vaak niet opgelegd krijgen als identiteit maar juist als imago. Het laat zien waar de groepering voor staat en heeft bar weinig te maken met DNA.

Wat is imago?

Imago is hetgeen wat de buitenwereld denkt dat je bent en hoe je jezelf presenteert. Het is de reflectie van de identiteit. Een imago is behoorlijk kneedbaar, zeker als je het vergelijkt met een stug ding als “identiteit”. Je kunt het imago van iets of iemand bepalen door een bepaalde houding, het gedrag en de communicatie naar bijvoorbeeld familie of vrienden. Je kunt aardig (imago) doen terwijl je in werkelijkheid een hekel hebt een die ene persoon (identiteit). De reden waarom je zoiets zou kunnen doen is om bijvoorbeeld je zin te krijgen. De vraag is dan: Ben (identiteit) je dan aardig of ben je dan achterbaks (gedrag)?

Zowel de interne als externe communicatie zijn stuurbaar. Je toont de buitenwereld wat je wilt tonen. Wanneer je een sollicitatiegesprek hebt kun je ervoor kiezen om netjes gekleed te gaan of juist jezelf te hullen in casual kleding. Dit soort aspecten zijn stuurbaar. Het imago is duidelijk meer regisseerbaar dan de identiteit. Je kunt je imago, omdat het de reflectie is van de buitenwereld, naar eigenhand veranderen. Andere voorbeelden hiervan zijn naamswijzigingen, make-overs etc.

Het probleem is dat jongeren van nu de kale kop en een x-aantal merken zien als uiting van racisme. Mannen die kalend worden en/of het afgeschoren hebben voor persoonlijke redenen vallen al snel onder het motto ‘gabbertje’. Gewild of ongewild.

Conclusie

Om terug te komen op de deelvraag ‘one of a kind of een fase?’, we kunnen stellen dat extreemrechtse gedachten niet behoren tot een fase. Deze gedachten maken deel uit van de normen en waarden waarnaar iemand leeft en zijn moeilijk te veranderen.

Wel zijn racistische elementen die samenhangen met jeugdculturen als Gabbers en Lonsdale-jongeren gebaseerd op de perceptie van buiten af. ‘Ik houd van hardcore-muziek dus ik zal maar Lonsdale dragen zodat men weet dat ik een gabber ben’.

Het lijkt of bij de Skinheadcultuur een verplichting tot ‘uniform’ noodzakelijk is om zich te onderscheiden en een boodschap uit te zenden naar de buitenwereld. Wat overigens wel betekent dat men makkelijker hiervan kunnen afstappen en zich aanpassen, We mogen veronderstellen dat het als een fase gezien kan worden.

Het imago wat men gecreëerd heeft rondom de Skinheadcultuur berust voor het merendeel op

vooroordelen. Je kunt het zien als een rekensom: kale kop plus Lonsdale = racist. Wat te concluderen valt is dat Skinheads vooral te kampen met negatieve uiterlijke kenmerken. Extreemrechtse gedachten worden alleen kenbaar door het te laten zien of horen. Wanneer iemand dit niet in het openbaar doet zal niemand vermoeden dat hij of zij een aanhanger is van extreemrechts. Kort gezegd trekken de uiterlijke kenmerken Skinheads, of niet-racisten, hen mee onder water.

Skinheadmeisjes in de jaren ‘70: niet bewust van de Lonsdale impact in 2009

Een samenleving met vooroordelen

De Skinheadcultuur staat bij de meeste mensen bekend als een racistische groepering die veel

vooroordelen heeft over andere rassen. Wat vaak vergeten wordt is dat de Skinheadcultuur ook de nodige vooroordelen over zich heen krijgt. Voordat ik het begrip ‘extreemrechts ga behandelen, wil ik even

stilstaan bij het begrip ‘vooroordelen’ en onderzoeken welke vooroordelen er bestaan over de Skinheadcultuur.

Wat is een vooroordeel?

Het begrip ‘vooroordelen wordt door de van Dale beschreven als:

‘voor•oor•deel het; o -delen op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer’

Er is sprake van een vooroordeel als je over iemand een mening hebt terwijl je diegene niet persoonlijk kent. Het berust op een stereotype, iets wat niet feitelijk bewezen is. Vooroordelen komen meestal voort uit uiterlijke kenmerken, afkomst of religie.

Hoe ontstaan vooroordelen?

Natuurlijk is iedereen een levend wezen op zich, maar tussen mensen bestaat ook veel overeenkomst. Op basis van de overeenkomsten worden mensen, vaak onbewust, ingedeeld in groepen. Men spreekt over zwarten, blanken, Marokkanen en Turken omdat dat makkelijk is om te verwoorden. Dit is enigszins handig, maar het kent ook zijn nadelen. Het individu wordt niet meer gezien als één persoon, maar als een groep. Er ontstaan beelden, ideeën en meningen over groepen die niet eens hoeven te kloppen.

Gelukkig zijn er genoeg Nederlanders die vooroordelen beschouwen als ‘onzin’. Door onbekendheid, angst en/of jaloezie ontstaan vooroordelen. Dat het beeld niet helemaal klopt met de werkelijkheid is niet erg. Bij vooroordelen denkt men aan negatieve kenmerken, maar er zijn ook voordelen die een positief aspect benadrukken. ‘Zwarte mensen kunnen goed dansen’ is hier een voorbeeld van. Dit zou dus betekenen dat alle zwarte mensen goed kunnen dansen. Ook dit voordeel, net als het negatieve, klopt niet. Er zijn zat zwarte mensen die geen ritme hebben. Het is dus duidelijk dat het probleem van voordelen is dat ze, positief of negatief, gewoonweg niet te bewijzen zijn.

Toch zijn zowel de positieve als negatieve vooroordelen vervelend. Dit komt door de mate van herhaling en soms tegen beter weten in. Mensen die vooroordelen hebben en deze uitspreken weten zich er altijd uit te redden. Wanneer het ongelijk wordt bewezen wordt er gezegd ‘Ja, maar dat is een uitzondering’ en

wanneer het vooroordeel wordt bevestigd; ‘Zie je wel!’. Er kan gesteld worden dat het met name gaat om de emoties die meespelen.

De functie van het vooroordeel

Natuurlijk heeft alles een functie, dus ook het hebben van vooroordelen. Er is sprake van een ‘wij’ en een ‘zij’. Door hierin onderscheid te maken en vervolgens ‘hen’ in een negatief daglicht te zetten, gebruik je de vooroordelen als zelfverheerlijkingen. ‘Zo ben ik in ieder geval niet’. Door met je vinger te wijzen naar anderen en de schuld in hun schoenen te schuiven pleit je jezelf vrij.

Een ander nadeel is dat vooroordelen zichzelf in sommige gevallen ook kunnen bevestigen.

Een voorbeeld: Een leraar is er van overtuigd dat jongens intelligenter zijn dan meisjes, en besteed daarom meer aandacht aan de jongens dan aan de meisjes. Doordat de leraar de jongens meer stimuleert en motiveert kan het voor komen dat de meisjes minder goed cijfers halen. Hiermee wordt de visie van de leraar bevestigd: Jongens zijn intelligenter dan meisjes. Aan de andere kant kunnen de meisjes zelf ook overtuigd zijn dat zij minder kunnen dan de jongens.

Grappige vooroordelen

Vooroordelen zijn perfect om in moppen te stoppen. Er zijn vele grappen over blondjes, Belgen,

Marokkanen: noemen het maar op. Vooral als het gaat over andere groepen zijn de grappen smakelijk. Het is belangrijk om te weten wie de grap maakt, en in welke situatie. Maar een grap of niet: er kan een minachtende toon inzitten die de betreffende groep slechts voor schut zet. Zo’n grap houdt een vooroordeel in stand. Zolang de grap wordt verteld, hoe dieper het vooroordeel ingesleten raakt. Uiteindelijk leidt dit tot een serieuze manier van denken.

Gevolgen & bestrijding

Zoals ik al eerder aangaf zijn vooroordelen vaak negatief en zijn niet te bewijzen. Hierdoor hebben ze pijnlijke gevolgen. Vooroordelen kunnen namelijk leiden tot discriminatie omdat mensen niet de kans krijgen om te laten zien wie ze zijn en wat zij kunnen. Islamitische vrouwen dragen in veel gevallen een hoofddoekje en schrikken daarmee sommige werkgevers af doordat zij bepaalde ideeën hebben over vrouwen met een hoofddoekje. Als deze vrouwen een baan vinden hebben ze meer moeite gedaan dan een gemiddelde Nederlander. Vooroordelen zijn hardnekkig en daarom moeilijk te bestrijden. Maar niemand wordt met vooroordelen geboren. Ze zijn aangeleerd en kunnen daarom ook weer afgeleerd worden. Het is belangrijk om te controleren of de ideeën over bepaalde groepen wel kloppen.

De Skinhead-vooroordelen

Zoals ik al aangaf kent de ook de Skinheadcultuur zijn verschillende vooroordelen: - Skinheads worden gezien als racistisch

- Skinheads zijn agressief - Skinheads zijn laaggeschoold - Skinheads zijn crimineel

- Skinheads komen voort uit de lagere milieus

Het meest interessante vooroordeel dat uitgebreid onderzocht kan worden is dat Skinheads gezien worden als racisten. Waar komt dit beeld vandaan? Hoe is het racisme ontstaan? En misschien wel het

belangrijkste: Welke motieven heeft de Skinhead om bepaalde symboliek te dragen en hoe zit dat bij niet-Skinheads? De gestelde vooroordelen worden in de conclusie behandeld waaruit zal blijken welke vooroordelen een kern van waarheid bevatten.

Symboliek binnen de jeugdcultuur

Symboliek bij een jeugdcultuur is niet weg te denken. Iedere groepering kiest tekens en symbolen om te laten zien dat zij anders zijn dan de rest. Binnen de jeugdcultuur wordt ook door middel van symbolen gecommuniceerd over andere onderwerpen.

Het woord symbool wordt volgens de Van Dale gedefinieerd:

sym•bool [simbool] het; o -bolen 1 waarneembaar teken of voorwerp dat iets abstracts uitbeeldt; zinnebeeld 2 teken dat een (wiskundig, natuurkundig enz.) begrip voorstelt

Het gebruik van symbolen werkt als communicatiemiddel. Je zendt signalen uit naar de buitenwereld over verschillende onderwerpen. De manier waarop iemand zijn boodschap wil overbrengen ligt aan de persoon in kwestie, maar ook aan de boodschap. Iedere jeugdcultuur kent vele vormen van symboliek, waaronder de Skinheads.

Willem Hart, schrijver voor het tijdschrift Alert!, spreekt over vijf redenen waarom iemand symboliek draagt.

Identificatie

Men kan zich identificeren door middel van symboliek. Je kunt laten zien dat je van vrouwen houd, tegen dierenleed bent etc. Dit hoeft niet te betekenen dat iemand zijn gevoelens of ideeën toont aan de

buitenwereld. Het kan ook zijn dat degene die de symboliek draagt laat zien tot welke jeugdcultuur hij of zij behoort. Het ‘Devil horns’ gebaar is eigenlijk bedoeld als satanistisch symbool maar mensen gebruiken dit om aan te geven dat ze van Heavy Metal houden. Het is logisch dat wanneer je symboliek draagt om een je standpunten publiek te maken, je kunt rekenen op een reactie van de omgeving.

Lotgenoten opsporen

De meeste mensen gebruiken symboliek om lotgenoten op te sporen. Met lotgenoten bedoel ik mensen die dezelfde ideeën hebben als het individu. Door je standpunten kenbaar te maken door symbolen die

anderen hetzelfde ervaren, kan men je herkennen. Dit geldt helemaal voor symboliek die maar bij een kleine groep bekend zijn, zoals een jeugdcultuur. ‘Hé, dat is een Gabber’. Een extreemrechtse Skinhead kan aangeven wat zijn standpunt is tegenover allochtonen door een Keltisch kruis op zijn boven arm te dragen. Het probleem is dat Keltische- en Haken kruizen bekend zijn bij de wereldbevolking, en kan hierbij negatieve consequenties ervaren. Als men dat liever niet heeft kan hij ervoor kiezen om 18 op zijn uniform te dragen. Alleen een lotgenoot snapt de boodschap, terwijl buitenstanders slechts een getal zien. Op deze manier kan de drager tóch lotgenoten opsporen.

Tegenstanders afstoten

Behalve lotgenoten aantrekken kan het ook averechts werken. Door het gebruik van symboliek kan men ook anderen op afstand houden. Door het gebruik van extreemrechtse symbolen kan een Skinhead mensen met een andere huidskleur een signaal gegeven dat afstotend werkt. Maar dit kan ook uitdraaien op een conflict. Extreemrechtse uitingen kunnen heftige reacties opwekken bij anders georiënteerde

Shockeren

Symbolen die gebruikt worden om te shockeren hebben geen enkele waarde meer. Het wordt slechts gebruikt om de autoriteiten over de zeik te krijgen.

Symbolen kunnen overal gebruikt worden. Het is dus belangrijk dat er duidelijk is waar, wanneer en door wie een bepaald symbool wordt gebruikt. De omgeving speelt hierin een grote rol. Zo zal de

communistische ‘hamer en sikkel’ emotie oproepen bij Sovjetrepublieken maar in Nederland is het een cult-symbool geworden. Ook wanneer een bepaald symbool wordt gedragen hangt af van de boodschap die men duidelijk wil maken. Het merk Lonsdale was vroeger een Brits Boxmerk en tot op heden wordt het gezien als uiting van extreemrechtse gedachten. Als een Skinhead een Nederlands vlaggetje draagt bedoeld hij dit anders dan een hippie met een legerjasje.

Conclusie

We mogen veronderstellen dat men, ongeacht welke subcultuur, diverse symbolen en uiterlijke kenmerken voornamelijk gebruiken om te identificeren, lotgenoten op te sporen, tegenstanders af te stoten, te

provoceren en te shockeren. Deze motieven ga ik toepassen op mijn doelgroep: de Skinheadcultuur. Wanneer draagt een Skinhead een bepaald symbool, en wat wilt hij of zij daarmee zeggen? En hoe zit het met de niet-Skinheads die toch een Lonsdale sweater willen kopen? Deze vragen worden aan het eind van deze scriptie behandeld.

1 Remmerswaal, J. Handboek groepsdynamica. Een nieuwe inleiding op theorie en praktijk. geciteerd door Hare & Sophie Kalb, 2003 - 2006

2 Sherif & Sherif, 1956, in: Forsyth, 1999, geciteerd door Sophie Kalb, 2006 3. Moyaert, Heleen.: Jongerencultuur: een stijlenguerrilla?

Arteveldehogeschool, Gent, 2006

Extreemrechts

Het volgende artikel komt uit het Haarlems Dagblad, gepubliceerd op 3 juli 2006.

‘HAARLEM - Ruim een kwart van de Nederlandse bevolking is zeer negatief over allochtonen. Tien procent is zelfs uitgesproken racistisch. Die groep voelt zich superieur aan allochtonen en vindt dat

Nederlanders zich niet moeten mengen met andere nationaliteiten. De helft van de Nederlanders heeft een afkeer van moslims. Dat blijkt uit een representatieve enquête van onderzoeksbureau Motivaction onder 1020 Nederlanders, uitgevoerd in opdracht van deze krant.

De harde kern van racisten komt openlijk uit voor zijn racistische denkbeelden. Op een racismeschaal van 1 tot 10 geven ze zichzelf een 7 of hoger. Ze menen dat Nederlanders intelligenter zijn dan allochtonen; met discriminatie hebben ze geen probleem en bij ontslag moeten allochtonen volgens hun als eerste op straat worden gezet. Publieke personen, zoals politici, moeten in hun visie ongestraft allochtone groepen met racistische stereotypen kunnen aanduiden. Ook het beledigen van de profeet Mohammed kan door de beugel; dat valt volgens hen allemaal onder de vrijheid van meningsuiting.

Naast de harde kern van racisten kent Nederland een grotere groep (17 procent) die toegeeft af en toe racistisch te zijn. Die mensen vinden allochtonen crimineel, onbeleefd, lui en onverdraagzaam.

De af-en-toe-racisten onderscheiden zich van de racistische hardliners, doordat zij hun afkeer voor vreemdelingen niet in daden willen omzetten.

De helft van de Nederlanders is zeer negatief over de islam: zij zijn bang voor de invloed van moslims op onze samenleving en keuren de islam af. Die religie staat niet voor vrede, vindt 43 procent, en volgens 63 procent is de islam onverenigbaar met het moderne leven in Europa.

De multiculturele samenleving staat onder grote druk. Bijna 80 procent van de Nederlanders vindt de situatie tussen de verschillende culturen ‘gespannen’. De helft van die groep vindt dat men in Nederland niet samen, maar gescheiden leeft. Nederlanders voelen zich het minst op hun gemak bij Marokkanen. Bijna alle Nederlanders erkennen dat racisme zich in ons land voordoet, volgens ruim tweederde zelfs op grote schaal. Racisme is de afgelopen jaren ook toegenomen, concludeert 80 procent. Van de ondervraagden geeft een derde aan de laatste jaren zelf racistischer te zijn geworden.

Mannen zijn racistischer dan vrouwen, blijkt uit het onderzoek. De harde-kern-racisten zijn doorgaans jong, tussen de 14 en 25 jaar, en hebben een lage tot middelbare opleiding. Ze zijn gevoelig voor status en behoudend in hun opvattingen, of behoren juist tot de groep mensen zonder vastomlijnde waarden en normen die streven naar een onbezorgd en zo comfortabel mogelijk leven. De mate van

vreemdelingenhaat verschilt niet tussen steden en platteland.’ 4

Het is duidelijk dat de Nederlanders zich steeds ‘rechtser’ gaan gedragen tegenover allochtonen. Op dit moment, in 2009, zal deze haat tegenover allochtonen sterk gegroeid zijn. Hoe Nederland zich als gastvrij bestempelde jaren terug, zo intolerant zijn ze de laatste jaren geworden.

Extreemrechts: een complex begrip

Extreemrechts is een term die uit de politiek voort is gekomen en wordt vaak gebruikt voor groeperingen met ideeën die meestal racistische en nationalistisch in de oren klinken. Met

radicaal-nationalistische ideeën wordt een voorliefde bedoeld voor het eigen en een afkeer van andere mensen zoals immigranten, Afro-Amerikanen en hispanics. Verder zijn extreemrechtse groeperingen in de meeste gevallen tegen democratische ideeën zoals vrijheid en gelijkheid voor iedereen.

Zowel linkse als rechtse partijen kunnen ‘extreem’ zijn. De politieke partijen van Nederland zijn langs een spreekwoordelijke as te leggen, waarbij het uiterste linkse punt staat voor extreemlinks en het uiterste rechterpunt voor extreemrechts. Echter, de meeste partijen zijn niet uitgesproken over rechts of links, veelal gematigd.

‘Rechts’ staat voor het conservatieve en wordt geassocieerd met het liberalisme. Het liberalisme heeft als uitgangspunt de vrijheid van het individu. Het is dus duidelijk dat de rechtse partijen strijd leveren om te zorgen dat de overheid zo min mogelijk bemoeienis heeft op economisch vlak en binnen het vrije leven. Ze zijn aanhangers van de vrije markteconomie waarin onderlinge verschillen tussen mensen geoorloofd zijn. ‘Links’ staat progressief tegenover de maatschappij. Men gaat er vanuit dat de overheid een taak

heeft in de bevordering van vrijheid van de burgers. Sociale tegenstellingen worden door deze partijen tegengegaan. Kapitaalkrachtigen zouden minder macht moeten krijgen en de arbeidersklasse des te meer. Extreemrechts is voornamelijk een containerbegrip dat verschillende ideologische deelbegrippen heeft. Racisme, nationalisme, eurocentrisme, afkeer van de parlementaire democratie en antisemitisme passeren regelmatig de revue (Hagendoorn en Janssen, 1983).5 _{De meeste extreemrechtse organisaties}

onderscheiden zich door verschillende accenten te leggen op deze extreemrechtse begrippen. Door de onderwerpen kenbaar te maken wordt duidelijk waar zij voor zijn en tegelijkertijd minder helder waar men tegen is. Bovenstaande deelbegrippen staan nauw met elkaar in verband en vraagt om enige uitleg. Hieronder enige toelichting.

Racisme

Het woord ‘racisme’ wordt op verschillende manieren aangeduid. Kalb (2006) geeft aan dat

Kleinpenning (1993) diverse vormen van racisme onderscheid, zoals biologisch, symbolisch en aversief racisme. ’De biologische visie berust op het geloof in aangeboren verschillen tussen etnische groepen’.6

Deze visie lokt een superioriteitsgevoel uit binnen de eigen groep. Uitspraken die er op duiden dat Nederland niet vermengt mag worden met andere volkeren kan gezien worden als een racistische uitspraak. Naast de biologische benadering bestaan er ook aanhangers van ‘antiracisme discours’ (Shadid, 2998:191).7

Men stelt dat er ook sprake kan zijn van racisme wanneer er een hiërarchische ordening en uitsluiting plaatsvindt op basis van culturele of etnische kenmerken. Vandaag de dag wordt er binnen

extreemrechtse groepen vooral ideeën uit dit concept gehanteerd. ‘Raskenmerken’ spelen niet langer een rol, het gaat om de afkomst en cultuur. Zelden is er nog sprake van opvatting waarbij mensen verdeeld worden in rassen en waar het ene ras superieur geacht wordt aan het andere. Vandaar dat de biologische visie over racisme niet van toepassing is binnen deze scriptie. De antiracisme discours is de beste

verwoording voor de onderwerpen die in deze scriptie zullen worden behandeld. Daarom houden we de visie van Shadid aan.

Nationalisme

De term nationalisme kent geen vastgelegde definitie. Het kan gezien worden als vaderlandliefde, het streven naar samensmelting van natie en staat of het ophemelen of verdedigen van het eigene. Dit betekent dat er een afkeer gecreëerd wordt tegen het ‘vreemde’. Om Nederland als voorbeeld te nemen: Een deel van de extreemrechtse formaties richt zich specifiek op Duitsland, terwijl andere formaties zich juist richten op de Nederlandse taalgebieden. Voorbeelden hiervan zijn Vlaanderen en Zuid-Afrika. De nationalistische oriëntatie is op cultureel racisme en eurocentrische denkbeelden gebaseerd.

Denk hierbij aan anti-islamitisch maar ook aan een afkeer van Amerikaanse invloeden.

Volgens Gellner (1983) ‘benadert het begrip nationalisme als een politiek principe waarin een verband bestaat tussen natie en staatsvorming’.8 _{Met het woord ‘staat’ doelt hij op het gebied waarin een politiek}

georganiseerde gemeenschap bestaat met een centrale politieke autoriteit. Gellner stelt dat er twee voorwaarden zijn bij de vorming van een natie. De eerste is de voorwaarde van een gedeelde cultuur. Niet alleen dezelfde cultuur delen, maar ook de erkenning dat men tot dezelfde natie behoort. Verder spreekt Gellner van een ‘vrijwillige’ voorwaarde. Men moet zichzelf willen definiëren met een gedeelde etniciteit of cultuur.

Er zijn twee vormen van nationalisme. De eerste is een ruime, cultuur inclusieve variant (Heckter, 2000).9

Deze variant staat bekend als staatnationalisme. Alle mensen in een bepaalde staat wonen vormen een natie. Dit kan leiden tot vijandigheid tegenover allochtonen die als indringers gezien worden. De tweede variant is een beperkte, cultuur-exclusieve variant. Dit kan opgevat worden als volksnationalisme. Binnen deze vormen wordt het volk als het ware centraal gesteld en laat hiermee zien dat zij zich

belangrijker voelen dan de staat. Alle andere groepen of individuen die niet tot het volk behoren worden onderdrukt of verdreven uit het staatsgebied. Volksnationalisten hebben de behoefte gebieden te bezetten waar mensen wonen die tot hetzelfde volk behoren.

Eurocentrisme

Dit begrip is simpel te verwoorden. Eurocentrisme is de ideologie waar men denkt dat de Europese (westerse) cultuur superieur is aan niet-westerse culturen. Alles wat anderen doen wordt beoordeeld in relatie tot de eigen groep. Een voorbeeld van deze ideeën is dat de islam een achterlijke cultuur zou zijn. Volgens Kalb sluit deze visie aan bij de definitie die Shadid (1994:34) geeft, namelijk: ‘de mate waarin de eigen normen, waarden en gewoonten als maatstaven worden gebruikt bij de beoordeling van die van anderen waarbij laatstgenoemde als inferieur wordt beschouwd’.10

Afkeer van de parlementaire democratie

Hiermee wordt bedoeld dat men zich afzet tegen de parlementaire democratie. De reden waarom hier tegen wordt afgezet is het feit dat het volk niet echt regeert. Rechts-extremisten willen juist dat het volk meer inspraak heeft.

Antisemitisme

Antisemitisme is een weinig voorkomend ideologisch hoofdpunt. De extreemrechtse organisaties die dit wel als hoofdpunt hebben zijn groepen die openlijk neo-Nazisme propageren en in hun ideologie aansluiten bij het Derde Rijk. Antisemitische clichés komen vaker voor in deze kringen. Het vooroordeel dat ‘joden een grote invloed op de media en overheid hebben en er daarom niets over joden gezegd mag worden’, is een terugkerend onderdeel van extreemrechtse argumentaties. Kort gezegd zijn uitspraken die met name vooroordelen bevestigen.

Conclusie

Nu helder is geworden wat de elementen zijn van de ‘extreemrechtse’ denkbeelden is er een voorlopige conclusie te trekken. Samenvattend is ‘extreemrechts’ een denkbeeld waar:

1. Het niet mogelijk is dat andere culturen samen leven met de superieure cultuur. Men gelooft dat etnische verschillen aangeboren zijn.

2. Er sprake is van voorliefde voor het eigen volk en kan leiden tot vijandelijkheid tegenover ‘vreemden’.

3. De superieure cultuur als middelpunt wordt gezien en de ‘vreemden’ ondergeschikt zijn aan hen. Eigen normen, waarden en gewoonten worden als maatstaven gebruikt bij de beoordeling van anderen.

De wortels van Extreemrechts

Ontstaan racisme

Racisme is een lastig begrip. Niet alleen omdat het bestaat uit vele elementen en gebruikt wordt op verschillende manieren. Ook het ontstaan van deze menselijke uitlating is moeilijk te definiëren. Ben Verschuren, leerkracht, geeft aan dat ‘het lastig is om de historische wortels van het racisme te achterhalen’. 11 _{Hij stelt dat de oorsprong zeer waarschijnlijk ligt in de blanke overheersing van de}

Afrikaanse, Amerikaanse en Aziatische volken vanaf de ontdekkingsreizen. De blanken waren verder ontwikkeld en konden daardoor andere volken aan zich onderwerpen. Verder zou de blanke,

West-Europese samenleving een hogere cultuur en godsdienst hebben. Met als klapper op de vuurpijl werd verondersteld dat het blanke ras het hoogte punt was van de menselijke evolutie.

Op grond hiervan was het geoorloofd te heersen over andere rassen. Ook beschouwden de blanken het als hun taak andere rassen op te voeden. Het racisme dat tot op heden geuit wordt is niet meer van toepassing op dit historische verhaal. De meeste vooroordelen over andere rassen komen kwamen voort uit de angst voor het vreemde en de vrees om zich te moeten aanpassen aan andere bevolkingsgroepen. Tegenwoordig wordt gelijkwaardigheid algemeen aanaard en zijn alle mensen vrij en gelijk aan elkaar. Toch komt er nog steeds racisme voor en ook in Nederland steekt het regelmatig de kop op.

Ontstaan extreemrechts

Extreemrechts wordt gezien als pure haat tegenover andere volkeren, culturen en huidskleur. Historisch gezien is ook deze term niet helemaal te plaatsen wat betreft de oorsprong.

Ku Klux Klan

Hetgeen wat wel te veronderstellen is dat op basis van de geschiedenis, de welbekende ‘Ku Klux Klan’ één van de eerste en grootste rechts-extremistische bewegingen was. De Ku Klux Klan is de benaming van een aantal verschillende geheime blanke organisaties in de Verenigde Staten die met name door

racistische geweld bekend zijn geworden. In 1865 ontstond de eerste lichting ‘Klansmen’ om de bevrijde negerbevolking flink wat schrik aan te jagen. Dit deden ze in de vorm van foltering, aanslagen en in sommige gevallen moord. De Ku Klux Klan heeft een aantal wedergeboortes meegemaakt door de jaren heen en is tot op heden actief.

Traditionele Ku Klux Klan kruisverbranding Originele Klansmen

Nazisme

Het meest recente en grootschaligst racistische overtuiging werden tussen 1933 en 1945 geleverd door Adolf Hitler. Hitler, een gepassioneerd speechschrijver, had grootse plannen met Duitsland. Hij zorgde allereerst dat hijzelf alle macht in handen kreeg, om vervolgens Joden te weren van openbare gelegenheden en zich voor te bereiden op de veroveringsoorlog: WO II. Hitler voorspelde een zuiver, Arisch rijk. Dit werd ook wel het 3e Rijk genoemd. Ook al werd Adolf Hitler gezien als een van de

machtigste, beruchtste en wreedste alleenheersers gezien, het liet de Skinheads en Punkers van de jaren ’70 en ’80 koud. Om te provoceren gebruikte men het hakenkruis als versiersel en scheerden hun koppen kaal om agressief te ogen. De ideologieën van Hitler zullen, zelfs na zijn dood, nog door veel mensen worden geroemd en nageleefd en staat voor eeuwig geprent in de het gebruik van de mens.

Mensen van Joodse afkomst zijn niet gewenst Fascisten leiden het regime van Hitler

Conclusie

We mogen aannemen dat extreemrechts een andere benaming is voor racistisch. Al is het niet uitgesloten dat het bij aanhangers van rechtse politieke partijen slechts gaat om machtsvertoon, afzetting tegen de maatschappij en ouders. Het ontstaan van racisme en extreemrechtse bewegingen zijn niet te wijten aan de geboorte van figuren als Adolf Hitler of Ku Klux Klan leider William J. Simmons. Haat tegenover rassen zit niet bij mensen in het DNA. Negatieve voorvallen lokken haat richting anderen uit.

Wel is het een feit dat mensen zich aangetrokken kunnen voelen tot denkbeelden van racistische leiders. Met name jongeren zijn erg gevoelig voor onderwerpen waarvan zij denken ‘daar kan ik mijn ouders mee shockeren’. En vaak is dat ook het geval. Shockeren door herkenbare, negatiefogende symbolen,

uitspraken en uiterlijkheden. Het is een kenmerk van de jeugdculturen. Skinheads en Lonsdale-jongeren willen het imago als ‘racist’ behouden door zich vast te klampen aan normen en waarden die voor iedereen bekend zijn.

Extreemrechtse partijen in Nederland

Partijen en organisaties aan de ultrarechtse kant van het politieke spectrum en hebben nooit veel invloed gehad op de Nederlandse samenleving. Extreemrechts had in 2008 geen politiek vertegenwoordiger en is het rechts-extremisme slechts een subcultureel onderdeel van de maatschappij. In tegendeel zelfs. Wanneer een politieke partij of organisatie geassocieerd wordt met Nazisme, wordt er een negatief imago gecreëerd. Kalb geeft aan dat voorvallen van dit kaliber vervolgens kunnen leiden tot verlies aan stemmen maar ook tot strafrechtelijke vervolgingen. In het slechtste geval leidt het tot een verbod van de organisatie (Van Donselaar & Rodrigues, 2004) 12

Om dit te voorkomen past de organisatie dusdanig aan dat extreemrechtse ideeën worden verworpen. Evenals andere uiterlijke kenmerken, zoals taalgebruik en symboliek. Men probeert zich ‘democratisch’ op te stellen tegenover de regering en andere partijen. Dit met de reden dat deelname aan een

verkiezing gegarandeerd is. Echter, volgens Van Donselaar & Rodrigues, komt het er in de praktijk op neer dat de extreemrechtse identiteit eigenlijk verhuld wordt. Die identiteit wordt weldegelijk benadrukt om radicale aanhangers te ronselen.

Jeroen Bosch, schrijver voor het tijdschrift ‘Alert!’, waarschuwt voor het volgende;

‘Toch blijkt waakzaamheid geboden, ook al omdat deze partijen, weliswaar tot nu toe met wisselend succes, proberen te rekruteren onder de paar duizend racistisch jongeren in Nederland’ 13

Extreemrechtse Politieke Partijen

Veel organisaties kampen met dit ‘aanpassingsdilemma’ binnen de Nederlandse politiek. Hieronder zal ik de vier grootste extreemrechtse partijen kort aanstippen om verder in te gaan op de overige organisaties binnen Nederland.

De Nederlandse Volksunie (NVU)

Nationaal-socialistisch, Fascistisch en Antisemitisch. Deze drie woorden zijn erg belangrijk binnen de NVU. Deze extreemrechtse partij is opgericht in de jaren ’70, waar de partij nog nauwelijks een racistisch

uitstraling had. Wanneer Joop Glimmerveen, Constant Kusters en Eite Homan, in 1996 de NVU

heropgericht hebben, blijkt de NVU uitgesproken racistisch voor te komen. Homan was de leider van het Actiefront Nationale Socialisten, een groepering die extreemrechtse ideologieën aanhingen. De NVU probeerde vervolgens onder het motto van een demonstratie een tijdelijk zone voor hun Nazipropaganda te creëren. Hier waren verboden symbolen uit het Derde Rijk en leuzen te zien en te horen. Verder houdt de NVU zich bezig met het herdenken van Nazi-gebeurtenissen uit het Derde Rijk en men bezoekt

regelmatige demonstraties in Duitsland.

In 2002 deed de NVU mee aan gemeenteraadsverkiezingen om te shockeren en media-aandacht te krijgen. Kusters, één van de heroprichters, wilde zorgen voor een beter imago door middel van de

vermindering van extreemrechtse uitingen. Dit werd niet in dank afgenomen door Homan, waarna Kusters opstapte. Op dit moment werkt de NVU samen met de ANS maar er is geen sprake van politiek

vertegenwoordiging. Het aantal leden zit op 80 en is voornamelijk actief in Gelderland.

Dit met de oorzaak dat NNP vermoedde dat Nieuw Rechts gezorgd zou hebben dat een Joodse beweging, JDL, zich aansloot bij hen. Dit vond de NNP onacceptabel en de fusie was van de baan. Begin 2005 werd de NNP opgeheven (Van Donselaar, 2005) 14

De Nationale Alliantie (NA) & Nieuw Rechts (NR)

De NA en het NR zijn voortgekomen reorganisaties van de NVU en NNP. Beide partijen hadden zelfs minder succes dan bovengenoemden en wisten in de verkiezingen media 2006 geen enkele zetel te behalen. Deze uitspraak is gedaan op basis van de website www.xs4all.nl.

Extreemrechtse organisaties

Niet alleen is extreemrechts actief binnen de politiek. Nederland kent vele organisaties, zonder politieke opinie, de ideologieën verspreiden via demonstraties, pamfletten en zelfs via het internet. Het netwerk van zelfpromotie en rekrutering van nieuwe leden zijn ondoorgrondelijk. Vandaar dat ik me beperkt heb tot een aantal belangrijke organisaties.

Voorpost Nederland

Deze van oorsprong Vlaamse organisatie is al sinds eind jaren ’70 actief waar de intensiteit verschilt. In 2004 is de organisatie door een jonge generatie opgepakt. Men probeert aandacht te trekken door posters en stickers met leuzen als ‘Geen Djihad in onze straat’ en hoopt hiermee racistische gabbers te interesseren voor lidmaatschap. Met hun racistische boodschap wil men ervoor zorgen dat mensen aan worden gezet tot actie tegen de multiculturele samenleving. De boodschappen worden daarom vaak herhaalt en er is geen sprake van enige creativiteit. Voorpost Nederland is met name in de regio’s Den Haag, Eindhoven, Zuid-Holland en Utrecht actief. Er wordt gesteld dat er een leden aantal is van 40 en daarmee geen bedreiging voor de samenleving.

Blood & Honour

Blood & Honour werd in 1987 opgericht door neo-Nazistische skinheads en opereert internationaal. Blood & Honour staat bekend om de productie en promotie van Nazistische muziek. Een goed voorbeeld hiervan is de band Skrewdriver, die door veel skinheads en neo-Nazi’s gezien wordt als de eerste racistische band. Op deze manier probeert men aandacht te krijgen en geld te verdienen. ‘Hou Kontakt’ was de eerste aftakking van Blood & Honour maar redde het niet. De organisatie is pas relevant geworden in 2003. Op het moment bestaat Blood & Honour uit twee takken die niet met elkaar samenwerken; Blood & Honour Nederland en de Racial Volunteer Force. Blood & Honour is zeer geliefd bij Skinhead getransformeerde gabbers en de Racial Volunteer Force wordt bemand door het Actiefront Nationale Socialisten.

B & H Nederland houdt zich voornamelijk bezig met het opzetten van extreemrechtse concerten, vooral in Vlaanderen, waarbij losse groepjes en netwerken samenkomen. Daarnaast wil het voorkomen dat ze zorgen voor activiteiten van de Nationalistische Volks Beweging. Blood & Honour is vooral actief in de regio’s Groningen, Noord-Holland, Noordwest Brabant en Amersfoort en telt zo’n 100 leden.

De RVF loopt mee met demonstraties van de Nederlandse Volksunie en richt zich vooral op Duitse neo-Nazistructuren. De groepering bestaat uit 20 leden.

Combat 18 is een organisatie die ook voort is gekomen uit Blood & Honour, waarvan ook een afdeling in Nederland actief is. Ook Combat 18 loopt mee met demonstraties van de Nederlandse Volksunie en pleit voor de gewapende strijd voor een blank Europa.

Internet

Deze racistische organisaties en politieke partijen gaan natuurlijk niet alleen te werk via demonstraties. Het blijkt dat internet een ware broedplaats is voor nieuwe, geïnteresseerde extreemrechtse aanhangers en kan leiden tot lidmaatschap van bovenstaande organisaties of partijen.

De laatste jaren is er een nieuwe vorm van verspreiding bijgekomen: het internet.

Extreemrechtse websites floreren als nooit tevoren. Op de sites worden vaandels, muziekproducties en dergelijke te koop aangeboden. Als er op deze sites een wachtwoord nodig is, kun je vaak volstaan met ‘Sieg’. Dit soort websites worden ook wel ‘hate sites’ genoemd. De website van Rahowa is hier een erg goed voorbeeld van. Er wordt informatie gegeven, de mogelijkheid geboden om te reageren en om producten te kopen. Verder worden ook in nieuwsgroepen discriminerende uitlatingen gedaan.

Onderzoeksgroep Kafka en het Meldpunt voor Discriminatie op Internet (MDI) houden zich hiermee bezig. Zij melden dat na 11 september en de dood van Fortuyn (6 mei 2001) het aantal sites niet wezenlijk is toegenomen. Wel worden de sites veel vaker bezocht. Kafka en het MDI krijgen dan ook steeds meer meldingen van discriminatie binnen. Gezien het internationale karakter van internet is het moeilijk om (discriminerende) uitingen te controleren.

De juridische regels omtrent vrijheid van meningsuiting verschillen per land.

Domeinnamen met een expliciet ‘fout’ karakter zoals hitler.nl, hitlerjugend.nl en concentratiekamp.nl zijn eigendom van het internetbedrijf Namespace. Het bedrijf heeft de namen gekocht om misbruik te voorkomen. Hier lijkt ook de oplossing gevonden te zijn voor ‘hate sites’. Particulieren ondernemen zelf actie tegen beledigende internetpublicaties. Het internet wordt steeds meer een zelfregulerend systeem en dat is een positieve ontwikkeling voor de toekomst.

Het Stormfront Forum

Leden die zich vertoeven op dit Nazistische forum organiseren regelmatig ontmoetingen in real-life.

Gemiddeld wordt dit ieder half jaar gedaan, een zogenaamde borrel, op een geheime locatie in Nederland. De opkomst is vrij matig, gezien er zo’n 20 à 30 extreemrechtse figuren op afkomen. Deze groep bestaat uit racistische Gabbers, boneheads en NVU-leden. Op het forum wordt gebruik gemaakt van grove

racistische taal en daarnaast worden er lofzangen gehouden op figuren uit het Derde Rijk. Dit gaat gepaard met de bijbehorende symboliek, waaronder het Keltische Kruis. Doordat de leden van Stormfront ook real-life ontmoetingen organiseren is het vrij makkelijk om in het extreemrechtse wereldje te stappen. Dit kan leiden tot samenzweringen en problemen voor de Nederlandse maatschappij.

Gelukkig gebeurt het slechts op kleine schaal. Holland Hardcore

Dit is een forum voor de extreemrechtse gabber en hardcore liefhebber. Als ik ‘Alert!’ mag geloven is er sprake van zeer racistisch taalgebruik en wordt er aangezet tot geweld tegen migranten en asielzoekers. Er is nauwelijks sprake van een moderator die het forum in de gaten houdt waardoor de aanmoediging des te groter wordt. Zo nu en dan verzorgt Holland Hardcore uitstapjes. Men ondersteunt met name de

organisatie Voorpost door actie-oproepen en logo’s of verwijzingen van deze organisatie prominent op de

De Skinheadgeneratie van toen en nu

Nu we duidelijk hebben waaruit extreemrechts is voortgekomen en waaronder de Skinheadcultuur valt, ga ik me verdiepen in de drie belangrijkste Skinheadculturen van de afgelopen jaren. Allereerst de

Skinheadbeweging uit de jaren ’70 en ’80, waarna ik de Nederlandse glorie ‘Gabbers’ benader. Uiteindelijk zal ik de hedendaagse generatie toelichten: Lonsdale-jongeren.

Skinheads

Het is niet gek dat Skinheads geassocieerd worden met geweld en vechtpartijen aangezien de Skinheads in de jaren ’70 hielden van een knokpartij met andere jeugdculturen. Daarnaast geven de Skinheadbands een gewelddadig imago mee. Maar naast gewelddadig worden Skinheads gezien als neo-Nazi’s en racisten. Een beeld waar het overgrote deel van de Skinheads zich niet in kan vinden.

Geboorte van ‘Skinhead’

De Skinheadbeweging is ontstaan in Engeland. In de jaren ’50 waren de eerste signalen van deze scène al te merken. In deze periode was Europa vooral in de ban van de rock ’n roll, een muziekstroming

waartoe ook veel jongeren zich aangetrokken voelden. rock ’n roll was bedoeld als tegenbeweging richting de gevestigde orde en shockeerde de bevolking door de harde muziek, brommers en vetkuiven. Echter, er is bij een jeugdcultuur altijd sprake van een tegenhanger. In dit geval waren dit de Mods, ook wel ‘The Modernist’ genoemd. Geen stoere kleding en kuiven, maar netjes gekleed. Toen rock ’n roll plaats moest maken voor andere muziek, jazz, kwam er ook onder de Mods een tweesplitsing. Aan de ene kant had men de ‘Trendies’, genoemd om hun voorliefde voor het uiterlijk. Aan de andere kant ontstond de ruigere kant; de ‘Gang Mods’. Deze laatste groep was het zat om er netjes bij te lopen en zag zich genoodzaakt een andere kledingstijl aan te meten. Dure, hippe kleding werd omgeruild voor goedkope arbeiderskleding. Denk hierbij aan jeans, legerjassen en kisten. Deze modetrend vormde het nieuwe straatbeeld van Engeland. Maar het bleef niet alleen bij de kleding. Ook het kapsel werd onderhanden genomen. Beïnvloed door de West-Indische immigranten werd het kapsel korter en korter.

Behalve het uiterlijk onderging de muziek ook verandering. Uit een mix van oude muziek ontstond er een nieuw geluid; Ska. Volgens deskundigen behoorde deze muziekstroming tot migranten en werkeloze jongeren en het duurde niet lang voordat Ska de muziek van de underdogs werd. Binnen Ska speelden raciale verschillen geen enkele rol, gezien de gezamenlijke liefde voor het dansen en luisteren naar deze muziek.

Ska als Skinhead-muziek

Deze periode was belangrijk voor het gebruik van symbolen binnen de Skinheadcultuur. Ook het woord ‘Skinhead’ stamt uit deze periode en werd genoemd in een songtekst van de Engelse Ska-band ‘Symarip’. Uit de Ska-scène ontstond langzaam de eerste vorm Skinheadcultuur; Engelse jongeren met Jamaicaanse ouders, ook wel ‘Rude Boys’ genoemd. Deze Skinhead waren links georiënteerd en waren betrokken bij anti-racismecampagnes.

Migranten en blanke jongeren bleken goed met elkaar te kunnen opschieten totdat reagae een grotere rol in Ska ging spelen. In de songteksten kwam men op voor de rechten van migranten en de introductie van ‘Jah’, een geloof met veel aanhang in Jamaica zorgde voor een scheuring binnen de Ska-scène.

De arbeidersjeugd kon zich niet meer identificeren met de muziek en creëerde een eigen beweging, waarvan de kale kop handelsmerk blijft.

Wanneer het slecht gaat met de economie, politiek en maatschappij ontstaan er wrijvingen binnen de Engelse gemeenschap. Het fascistische National Front wordt steeds actiever en agressiever richting de migranten. Ook de politiek werd hierin betrokken en policitus Enoch Powell voorspelde dat Engeland een natie werd van rassenrellen. De rellen zouden eindigen in ‘Rivers of Blood’, oftewel rivieren van bloed. Powell kreeg veel steun vanuit het arbeidersmilieu waaronder ook de werkeloze Skinheadjeugd. De toespraak was voor veel Skinheads het startsein gevechten uit te lokken met immigranten.

Erg lang duurde het niet. De media gaf de Skinheads negatieve publiciteit en een groot deel stapt uit de Skinheadcultuur.

De heropleving van Skinhead

Onder invloed van de punk wordt er nieuw leven in de skinheadcultuur geblazen. De Skinheads vinden een bondgenoot in de punkers, gezien hun provocatieve karakter. Tot halverwege de jaren ’80 trokken de Skinheads en punkers met elkaar op. Dit veranderde toen extreemrechtse partijen als het National Front steeds meer jonge skinheads rekruteerden. Muziek bleek een perfect middel te zijn om hen te overtuigen. Skrewdriver, een extreemrechtse band die als grondlegger wordt beschouwd, breekt als eerste met de linkse mentaliteit. Politieke partijen die het rechts-extremisme aanhangen, promoten skinheadbands door extra ruimte in partijbladen. Na onderlinge intriges kiest een aantal Nazistische bands ervoor om een eigen beweging op te richten. Het fenomeen ‘Blood & Honour’ is geboren en onder het motto van ‘Rock Against Communism’ (RAC) komen de Nazistische muziekanten bij elkaar. Overal ter wereld ontstaan Blood & Honour afdelingen, zelfs in Nederland. Echter, wanneer frontman Donaldson om het leven komt bij een auto-ongeluk, lijkt het erop dat de beweging langzaam afsterft. Door het negatieve beeld dat men krijgt vanwege het raciale geweld in Engeland en Duitsland, stapt een groot deel van de nieuwe generatie wederom uit de Skinheadbeweging.

Geen vooroordelen

De ware Skinheads kwamen terug na pogingen om zichzelf te ontdoen van het negatieve imago. Organisaties als Skinheads Against Racial Prejudice (SHARP) bleken niet succesvol te zijn. Vroegtijdig moesten zij stoppen vanwege bedreigingen en geweld uit extreemrechtse hoek. In de jaren ’90 grepen de punkbands terug naar hun oude punk- en Skinheadwortels. Helaas werden de aanhangers van de

zogenaamde ‘Oi!’Skinheadbeweging bedreigd door de dominante extreemrechtse minderheid. Deze minderheid zocht bondgenoten in andere culturen zoals de voetbal hooligans en Hell’s Angels. Toch zijn het de Naziskins die het negatieve beeld creëren.

De Mods uit de jaren ‘60 Vanuit de arbeidersklasse: De Skinheadbeweging

Gabbers

Wanneer in de jaren ’90 de Gabbercultuur ontstaat, wordt er gespeculeerd over het extreemrechtse gehalte van Gabbers. Men zegt dat het de skinheads van nu zouden zijn. Anderen beweren dat de Gabbers gezien kunnen worden als Hippies, gezien hun hallucinerende muziek en drugs. Gabber mag gezien worden als de grootste subcultuur van Nederland en het is zelfs een Nederlands muzikaal exportproduct. Door de diversiteit onder de Gabbers is het lastig om precies te verwoorden wat ‘Gabber’ is. Feestende jongeren of neo-Nazi’s?

Ontstaan van Gabber

De gabbermuziek kwam oorspronkelijk voort uit de housecultuur die in de Verenigde Staten en Engeland tot een trend uitgroeide eind jaren ’80. Door muziek en samples te mixen ontstond er een lang nummer waarop de hele avond gedanst kon worden. De feesten werden vaak illegaal gehouden, tot ongenoegen van de politie. Door het aanstellen van nieuwe wetten en druk uitoefenen op de organisatoren, wist men de housecultuur in bedwang te houden. Mensen haakten af omdat het spannende gevoel verloren was gegaan. De discotheken bieden een uitkomst, waaronder de Amsterdamse discotheek ‘IT’. De housekring in Amsterdam krijgt veel media-aandacht waarop Rotterdam een reactie geeft. Het oude houseritme werd opgevoerd tot een snellere variant dat de term ‘Hardcore’ meekreeg. Hardcore bleek een succes te zijn en behalve dat de muziek veranderde, veranderde de doelgroep ook. Jongeren herkenden zich in de muziek, in tegenstelling tot de ‘oudere jongeren’ van de IT. Hardcore was toegankelijker voor alle lagen van de bevolking en werd daarom ‘volkser’ gezien dan de housecultuur uit Amsterdam.

Wat is een Gabber precies?

Gabbers zijn jongeren die naar harde housemuziek luisteren. Het woord ‘Gabber’ is afkomstig uit het Hebreeuwse woord ‘chaver’, wat letterlijk vriend, maatje betekent. Dit woord kan gezien worden als een Rotterdamse reactie op de Amsterdamse scène. Hardcore-liefhebbers zagen zichzelf als een groep, in tegenstelling tot de Amsterdammers. Het is dus vrij logisch dat de Hardcore-liefhebber al snel ‘Gabber’ werd genoemd. Gabbers hebben zo hun normen en waarden, zoals iedere jeugdcultuur. Respect is een belangrijk element. Niet de politiek bindt hen met elkaar, maar het ‘Gabbergevoel’. De saamhorigheid wordt getoond door een kenmerkend uiterlijk en kledingstijl.

Gabbers in de jaren ’90 zijn te herkennen aan kale koppen. Meisjes hebben de zijkanten weggeschoren en het overgebleven haar zit in een paardenstaart. Het meest kenmerkende element is de ‘Aussie’, een duur trainingspak van het merk Austrialian. Om het ‘uniform’ compleet te maken draagt de Gabber een bombeerjas en Nike-sportschoenen.

Met name door het kale of deels kale hoofd in combinatie met de bombeerjas ziet men de Gabbers als de nieuwe lichting Skinheads. De Gabbercultuur komt net als de Skinheads in een negatief daglicht te staan. Enkele extreemrechtse Gabbers bevestigen dit beeld door een Nederlands vlaggetje op hun jas genaaid te hebben. De Gabbers zijn door extreemrechtse partijen benaderd, maar slechts een klein deel ging hier op in. Het overgrote deel is zich niet bewust van de symboliek die gebruikt wordt binnen deze kringen. Hierbij kun je denken aan Nederlandse vlaggetjes en Keltische kruisen.

Het kleine groepje dat zich wel wil aansluiten bij extreemrechtse politieke partijen heeft het ook binnen het rechts-extremisme zwaar. Het openlijk drugsgebruik stuit veel die-hard rechts-extremisten tegen de borst. Ook vanuit de Gabberscène zelf krijgt de extreemrechtse Gabber oppositie en men wil niets met deze groep te maken hebben.

In het jaar 1999 lijkt de Gabberscène in een terminale fase te zitten. Door het uitmelken van de hype zorgt men ervoor dat er een flinke terugloop ontstaat binnen de Gabbercultuur.

Lonsdalers

Uit de puinhopen van de eind jaren negentig lijkt de gabberscène halverwege 2000 op te krabbelen. Er is weer interesse in de Gabbercultuur, al zijn de verschillen duidelijk te zien. De kledingkeuze is sterk veranderd vergeleken met de eerste generatie. De kale koppen en de bombeerjassen blijven maar trainingspakken raken uit de mode. In de plaats hiervoor krijgen we truien met merken als Lonsdale, Fred Perry en Pitbull. Verder zijn de kisten en opgerolde legerbroeken terug. Vreemd is dat Gabbers in de jaren ‘90 werden verward met Skinheads, terwijl vandaag de dag gelijkenis probeert te treffen. Eerder genoemde merken zijn afkomstig uit de Skinheadscène en het verontwaardigt de Skinheads wanneer ook de Gabbers dit als uniform dragen. Zo blijkt dat er wel degelijk een verschil is tussen de Gabbers en Skinheads. Skinheads moeten niets hebben van drugs, terwijl drugs in de Gabberscène vrij normaal is. Niet alleen de kleding voorschriften zijn veranderd, ook de radicaliteit van de nieuwe generatie gabbers is toegenomen. Dit is ondermeer begonnen door de aanslagen in de Verenigde Staten op 11 september 2001 en de opkomst van Pim Fortuyn. Volgens de pers zijn er spanningen tussen zogenaamde

‘Lonsdale-jeugd’ en allochtonen. In deze berichten wordt de term ‘Lonsdale’ gebruikt om racistische Gabbers te verwoorden. Vanaf dat moment is ‘Lonsdale’ taboe en wordt het merk verboden op scholen. Onder de racistische Gabbers is Lonsdale populair geworden door de zelfbedachte afkorting ‘Laat Ons Nederlanders Samen De Allochtonen Langzaam Executeren’. Toch mogen we er niet vanuit gaan dat elke Gabber een racist is wanneer hij of zij Lonsdale draagt.

Extreemrechtse gabbers van nu overwegen het steunen van extreemrechtse politieke partijen, in

tegenstelling tot de eerste generatie. Sommigen gaan zover dat ze regelrecht in het neo-Nazi circuit terecht komen. Belangrijk is om te weten dat veel Gabbers zich radicaler hebben opgesteld door de benadering door organisaties via internet. Sinds 2003 zijn de incidenten waarin Lonsdale-jongeren betrokken waren toegenomen. De incidenten variëren van bedreigingen, geweldpleging en brandstichting. De non-radicale Gabbers balen hiervan omdat de Gabbercultuur een negatief imago heeft en steeds verder opbouwt. Zij ontkennen overigens niet dat de extreemrechtse Gabbers de cultuur gebruiken. Het voelt aan alsof enkelen het verpesten voor de rest.

Ondanks de tegenslagen die de Gabbers hebben gehad is de Gabberscène echt een deel van de Nederlandse cultuur. Gabber is een cultuur met eigen normen en waarden. Natuurlijk is de muziek een belangrijk element. Het is apart om te zien dat er vrijwel nooit sprake is van ‘bands’. Juist de mixer, de diskjockey, is het icoon van de muziek. Gabber heeft zijn eigen kledingvoorschriften en spreekt een eigen taal. Jongens noemen zich gabbers, terwijl meisjes zichzelf rave-teef noemen. Gabber is een vorm van vermaak, vergelijkbaar met de Hippies van vroeger.

Hakken en zagen met de Gabbers Racistische Skinheads demonstreren