Geregisfrec.r aan die H.P.l!. aB 'n Nuusblad
VIER
DE
J . .<\ARGANG.
WOENSDAG, 25 AF;'RIL 1915. No. 22.())oJBo
~~~(Q]@Tf
JVJ/
e
rJ:
Vrerrdlcece
ldlhre
i
d
!B
ce
rrro
e
Joxe
M
())
re
(f;
ibm
V@ l
!k~
rt
({)J
({)Jd]
V
errrce
e
rmW([))({))rtdl
ig
W ((J)rtdl
fEED
V!El't!BREKJ!JVG
VOO!R.'VVAARDE
VIR
!fl.NJP
o
.,fL!DM~4.A
TSKAJP
.
Die
Os
s
cwahrandw.ag
self
gaa
u
.in Khnherley
-
dbtrik
ge
e
:
n
kaudidaat stel nie. maar
of
hy die een o
f
andct
·
kan
-didaat
gaan
:Stcu.u,sal aflmng
''cUldie boudi.ng vau
s
o
'n
ka
ndidaat.
Oo
r
hierd
i
e
punt is d
aar
uog
ouseked1eid,
<log
oor
ceu
punt is daar
hoegcna
n
md
gecn
ousekerheid
nie,
en dit
is dat
l
ai
c
rd
ie
kiesafd
e
Hng i
n
'n
1
>r
ovi
n
sic val
waal·-hinfte 0.
8
.
-lcde, volgens Olldrag
Ynu
dr·
.
l\1a1
an
,
h
in
nc die
volge:ndepaal· wekc uit
d
i
e l
i.N.P.
ges
it :
moet
wo
rd
,
tensy
so
'
n
O
.
B.-lid hercid
i
s
om
sy
ced teeuoor
die
Osscw
al
n
·and-w
ag e
n
die band tussen
hom en
s
y
kanneradc
in
ka
mp en
trouk
tc
ve
rbreck"
,
het
die Konnnand
an
t
-
gener·aa
l,
dr
·.
J.
F
.
J.
vun
Rm1slmrg, op
13
Ap
r
il
gese
hy
gelee
n
t.h
eid v
an
'.n
ver
gaderiug
i
u
die
Eendragsaai,
Bt
·
aamfontcin
.
Die K
.
G.
het
voorts l
>
dden1to
o
n da
t
die
O
ss
ewa-ln·ttu<lw<ig
met
die
skepp
ing
v
an
'n Volksfront voort
-gaan
wat kandida
t
e
s
a
l
s~cl ino
ore
e
u
ste
mmin
g
1net
die beginsel
vau
he
r
ocpsverteenwoord
igiu
g.
Die K.G. bet verwys na die on~ tiese en vaderlandslicwcndc organi~
langsc aanbod van die O.B. aan sasics oop. Maar al bou ons die deur leiers van die opposisicgroepe vir oop, ons gaan nie intussen uitspan srunewerking, sander dat enige dee!- nic; oos gaan voort. Of en waar so'n nemcnde organisasie sy identiteit parlcmentere volksfront met ver kie-prysgee. Die H.N.P. of V.P.-leier sings in wcrking gaan tree, hang na-het dit van die hand gewys met 'n tuurlik van plaaslik.e omstandighedc lang aanhaling van verwyte, elkeen af.
In
kicsafdelings waar net kom-waarvan so skeef was dat mens selfs bersstemmc te vinde is, het so'n front ou bekende feite nie meer herken min vooruitsig. Ongeopponeerde het nie. Die ander het gevoel dat as kiesafdelings is geen rariteit nie; by die H.N.P. of V.P. samewerking geen party nie, en dit hoef by ons weier. dan kan 'n samewerking van Front dit ook nic te wees nie. andere nic die doc! bereik nic. Met
ander woordc as die H.N.P. of V.P.- KIMBERLEY leiers wil nanhou skeur en baklci met
mede-Afrikaners. dan kan die ander mede-Afrikaners niks doen om bro e-derlike verhoudings te herstel. al is clit ook net onder mckaar. Dit is voorwaar 'n tragicse posisic en dit plaas op die skoue . .t·s van Kccrom -straat 'n vcrantwoordelikheid waar- 1
teen hulie, in aansie.n van uitskop- i
bevclc en uitlE~\vcringstoesprakc, seer sekerlik nic opgcwassc is nie. Dit is kortliks, soos ons die situasic sien. Hoewel hierdie houding ons spyt \Vil
ek graag hier my waardering uit-spreck vir die gees waarin enige van die leiers die voorstel beantwoord het. Vera! uit die antwoord van mnr. Havcnga blyk 'n rcdelikc paging om
sander verwyte aan wie ookal die
toestand te ontlced. Maar ook hy sien nie kans nic ,... altans nie op hierdie tydstip nie. Die Ossewa -brandwag hou nog altyd die deur oop vir samewcrking, ook op padem.en-tere gebied, met behoud van identi-teit. :bit bly vir illk anti-Kommunis
-'
Op die oomblik is Kimberley die enigste aktuele geval. Niemand hoe£ te hoop of te vrees dat die Ossewa-brandwag self 'n kandidaat gaan stcl nie. Of hy een of ander kandidaat sal stelln, hang af van die houding van die betrokke kandidaat. Op bierdic puntc is voorlopig taamlike onsekcr -llcicl. fYiaar o.P cen punt is ongeluk-kig hoegenaamd geen o:1sckerhcid mecr nie. Naamlik dit: die verkiesing val in 'n Jlrovinsic waarin elkc O .B.-lid, volgens bcsluit van dr. Malan,
binnc die volgcnde paar wcl<e uit die H.N.P. uitgesit moct word. As 'n
O.B.~man of vrou nie bcreid is om !ltll eed tccnoor die Osscwabrandwag te breel< nie - die band tusscn hullc en die kameracc in tronk en konse.n -trasiekamp te breek rue - dan is hy
of sy na Me.imaand nic. meer gocd genoeg om l.id van die H.N.P. of
v,p,
te wces nie.Enige blankc, Afrikaner of te nie, is goed genoeg vir
lidamat-skap. maar · n mede-Afrikaner uit die konsentrasickamp is nie genocg nie, tensy hy sy eed breek teenoor die saak waaraan hy glo.
Dit gaan natuurlik ook ons hou -ding affekteer in die tussenv erkie-sing. As die H.N.P. of V.P. die. setel aan. die Regering wil gee deur re-publikeinc en mede~Afrikaners vooc die verkicsing uit te sit, dan is dit hulle saak. 1-Iul saak en hul teenstan-ders se sctel. Maar hulle moenie van enige mens met selfrespek of geson~
de verstand verlang dat by of sy moet beskou word tc sleg om lid te wccs, maar nie te sleg om vir die kandidaat te stem nic. As hullc die setcl aan die tcenstandet: wil gee dan is dit hul saak en die teenstandtts se setcl; ons kan bulle nic keer nie. KAN NIE STEM
Maar hulle moenie hoop om te spckuleer met die Afrikanergevoelens
van Brandwagte deur te se: jou jarc-lange toewyding. jou Afrikanerbart en Afrikanerbloed is nie genoeg om
jou te laat lid wees nie. Maar jou stem is goed genoeg, nes die van enige klcurling, wat ook nie goed gcnoeg is om lid te wees nie, maar wat ook goed genoeg is om vir die kandidaat te stem. Nee, die Ossewa-brandwag is nic net gocd gcnoeg nic; hy is te goed om by cnigc ander dcur as die voordeur in te stap.
Ons kan derhalwc aanneem dat die Brandwagte, n:i dr. Malan se wcicring om tot die Volksfront toe
~
V
E
R
lANG U
~\ijA
g
Blakend
e
Ge
so
n
d
h
e
i
d
o
St
erk
S
en
uw
ees
g
'n
l\Iooi
L
i
gg
aa
msb
o
u
0 ~e
n
¢ 0 0g
REUSEKRAG?
0 0~
JOIHI
Af~
lHIEFEJR
0
<>
sal
O.B.
.JFiA 'fER
AANGJE
WYS
AS KA.l'\DIDAAT
Die H.N.P:-Ieiding het vet -lede week aangekondig dat bulle mnr. Herman Bekker aangewys het as kandidaat vir die tussen-verkiesing in Kimberley-distrik.
lvJ.nr. Bekker is bcke.nd as 'n baie venynigc O.B.~hatcr. Die ander aspiranf-kandidate wat in aan
-merking gekom hct. was meer versocningsgesind, dog dit is die beleid van die H.N.P.-leiding om, met die oog op die uitskop -bevel wat hierdie maand van
krag word in Kaap!and, 'n kan-didaat te stel wat 'n sterk hou-ding in sy kiesafdeling teen die Ossewabrandwag sal inneem.
Hulle is bang vir 'n tweede Pieters burg.
te tree en ni die uitskop van Brandwagtc uit sy party, ten cnc. male nie vir die H.N.P. of V.P.
-kandidaat gaan stem nic. En ook vir gccn ander party sc l<andidaat nie. Ons is met alleenstaande p ar-tye, as bronne van volksverde eld-heid, klaar.
Ons sien eerder die hell van olils volk in groepsverteenwoordiging, waar boere-be.lange as sodanig, ny-wcrbeidsbclaoge as sodanig, ens. reg-streeks in 'n Vo!ksraad verteenwoor -dig word. Hicrdie ontaardc party-stclsel l.tet ous net beland in 'n moeras van annoedc, broedertwis en
V rym~seiaarsbricwe.
r
~
g
u opbou \·anst
oer
'nc
swaman
u:.
;:el!
ng
tot 'n I<>
<>
g
met
SPIERE SOOS
Y
STER
e
n
lJ
g
SENUW
EES
VAl~STAAL
0 Dit maak nie saak hoc sieklik of
o
swak u is nie. JOHAN HEFER seg
berocmdc metodes sal 11 gesondo en sterk maak.
I
t/
(
L
----'-'---"~
0I
<> NtUUD 0JO
HAl~ HEFI<~RBus 3~9! KAA PST .tiD
JOllA"'" III•Wlllt Stuur m:y neacbUet, sontler ve.rpUgtlng, •·oue btsoodsrbede omtrcot n kurstlll.
T
WEE
"
VROEE MORE
O
MAR
K
KA
A
P
S
TAD
0
llETAJ,TNG GRSlHED ON.:\HDDl.;I,.
UK, WlmJU,JliS, 1\L\A!rDELrKS
OF SOOS TERT11\NG. 0 0
M
!
N
NAA
R
&
V
AN SCH
OO
R
:EicHn:Jr: GUSTAV :RWl'fEF. Tclefoon 2-02~2.Pas
Versk
y
n
0 VERLOWING EN HUWELIK dcur Ds. D. F. Erasmus 4/9 pv. 0 MENSE WAT DRINK deur A. S. Roux en Prof. dr. W. A. Willcmse 8/- pv. 0 DIE HOEK SE NUWE HOOF deur I. M. Friedenthal 8/- pv. 0 MOORD VOLGENS PLAN deur J. van Elders 4/6 pv. 0 DRIE VERMISTE BEENTjiES deur R. Hendriks 1/2 pv.0 KRONKELPAA1E
deur Pauia 1/2 pv.
Q MOORD IN DIE PASTORIE
deur Agatha Christie 7/- pv.
0
P
R
O
lEC
C
ILE§K
A=
BO
E
KHA
ND
IE
L
Bus 29,
STELLENB
OSC
H
H.
N
.P.
OF
V.P.
D
OlE
N
NET SOOS V
.
i>
_
Dr. H. 0. Monnig skryf as volg:
In
die laaste twee nommers vanDie O.B. het daar 'n berig verskyn
dat · n amptenaar wat onlangs, as ge
-voig van die optrede van die Rcg
e-ring teen die l3roederbond, uit die
Staatsdiens getree het, nie by die
H.N.P. kon aansluit nie omdat hy by
die O.B. aangesluit het.
Daar ek die bctrokke persoon is en die bcrig nie juis is nie en my in 'n
onaangename posisic plaas, sal u my
'n guns bewys as u dit wll korrigcer.
Die feit is dat ck by die O.B. aangc~
shut hct en dat clie H.N.P. my nic as lid wou aanneem nie; maar hulle beswaar was nic my lidmaatskap van die O.B., maar wel my lidmaat~ skap van die ,Nuwe Ordc".
Die .rede waarom ek by al die ve r-ski!lcndc nasionaalvoelende. republi~
keins-gcsinde Afrikanergrocpc wou aans!uit. is omdat ek nie wil kant kies in hierdie onnodigc onderlinge
stryd nie. Om die rede spyt dit my dat die H.N.P. my gewcier het. Na
my mening is daar 'n bchoefte vir aldrie groepe en vertrou ek dat die
tyd nog sal kom wanneer alma! saam
in een rigting sal trek.
(Dit spyt ons insover oos berig nie 'n suiwere weergawe was nie. In
Transvaal is voorasnog geen uit~ skopdatum vasgcstcl sovcr dit O.B.~ lede betref nie. In Kaapland mag
O.B.-lede na 1 Mei nic mcer lid va11 die H.N.P. wecs nie. Die wciering van dr. Monnig, op grond clat hy aau
'n ,vyandige" organisasie behoort,
kom koddig voor juis op die oomblik wanneer H.N.P.~politici in die parlc;
ment krokodiltrane stort omdat hy deur die regcring verbied is om lid ,·an 'n ,vyanclige" organisasie te wees! - Red.)
9
N
BEROEP
D
ie v
oorsiening van
b
eem
nee
l
is
k
ort
.
r
i
lle persone tv
a
t
to
e
gan
g
to
t
b
e
n
e
J
wt
,
-
wo
r
d en
t
sti
g
-
v
e
r
soe
k o
m
di
t
s
onde
r
v
ersu.im
te stuur
IWS
o
A
o!HI
[lll771
rJ:
~
JB
ce
<e
lfflllif11
~
r.e
l
re
811
K
VI
011
~
mi
£
M
({)J()lfl~lkappy
~
w
·
rm
Tf
rre
lfll
~({l)
zru.
On
s be
t
a(ll
£7
-0-0
p
er
T
o
n
(
7
/
.
p
e
r
1
00
lbs
.)
vr
y
o
p
s
p
oo
r n
sta~ieof
sylyn
.
J!J
it
is
nOt
)
.
dsa
a
klih
dat a
d
-
vies-bri
e
u;e g
e
pos moet word
as
b
e
n
e
gestzm•
zco
r
d. S
po
e
di
ge
betaling
i
s
d
u
s
ver
s
cke
r.
L
ee
saM
w
-
wor
d V
R
Y
t
e
rzs
g
ge
s
t
uur.
O
NS YOEDINGSV
OO
R
SIEN
I
NG HA
N
C AF V
AN
D
IE V
OO
R
S!
E
N!
N
G
Jl AN BEEN!UEEL
OlE O.B., WOENSDAG, 25 APRIL 1945.
fF©Jf
g
JFb~whl~ s~u !ill@
~S)
~
~f
r~~ft W©©&'1w~~~~ rffi©!t&~
li
~
©1
e&[
D:r. Colin Stey'Il, lVli.nistcr van Justisie, het verlcde week in die senaat erkcn dat die demokrasie na die oorlog e.rnstig bedrcig sal word deur die
nie;demokratiese beweging en wel tot so'n mate dat die enigstc middcl om hulsdf teen die volkstroom te red, sal wecs om in vcedestyd ook met
bcbuip van noodregulasies te regeer. ..Sommige van die organisasics wat slegs slapend is, moet ge waar-sku word omdat hulle hul bedrywi g-hede wil oorplant op 'n ander terrein
ten einde die regering na die oorlog
in verleenthcid te bring", het die M i-nister gese. ..Ons is ten voile op die
hoogte met hul bedrywighede en planne. Die rcge.ring sal nie om clie
bos gelei word nie hoeseer hul planne ookal bedek gebou word, en sal teen hulle optree soos hy gedurende die oorlog teen hulle opgetree het, sills
a1 moet hy na die oorlog gebruik maak van noodregulasics.
,!-Ioewel die regering graag van
demokratiese middels gebruik sal wil maak, indien moontlik, sal hy sy t
oe-vlug tct ander maatrcels neem as dit nodig blyk, aangesien dit duidelik is
dat hierdie organisasies daarop uit is om die demokratiese stelsel te ver~
nieti$J deur langs 'n andcr wcg te
bereik wat hulle nie met \vap
cnge--wcld kon verkry nic".
s~~n
g~
VI
~rrftr@lillce
!
!ill
W
(O)~f a~
Ska1a
fi»W<elg
~
<elf
• 1 d ' • d .
By gctcent JEd van n verga enng
van die V erenigdc Party~tak in
Groenpunt verlede week is daar ern~ stigc bcsorgdheid uitgespreek oot· die
toename van kommunisme in daar•
die omgewing. 'n Bestuurslid het ge; kla dat dear niks gedoen word om
die lwmmunisme te bestry tlie, met die gevolg dat dit baie toegencem
hct. Die padementslid "ir die Groen~
puntse kiesafdcling het erken dat daar baie kommunistiese vcrgade~
rings aldaar gcbou word, maar ge~ troos dat daar 'n waaksame oog ge~ hou word.
Hierdic bedenkings en troos is
uitgesprcek onderwyl dr. Colin
Steyn, ere-president van die kom
-munistiese verenigings in die Unie, hoog en droog op dieselfde ver~
gadcring 'n toespraak gehou het!
Met hierdie soort .,\vaaksaamheid'' van Verenigde Party-kant is dit ook
geen wonder dat dit nie net aileen kleurlinge is wat komn1tmiste word
nie, maar sclfs ontwikkelde Engclse, soos daeliks in gesprekke met hierdie
mensc ondervind kan word. G reen-punt is 'n oorwegend blanke buurt.
Die manne- en vroue-kommando's van Parow hct op 14 April · n
ge-slaagde pakkiesaand ten l111ise van komdte. mev. D. Ge!denhuys gehou
met die oog op insamclinq van fondse vir O.B.-dag. Die opkoms was goed
en £11-7-3 is ingebring. Die geesdrif
was so hoog dat een pakkie opgejaag
is tot £1-6-0.
I?
an
rfry
==
f1)
Y
~
~
a
ttruuuur
S<e
!S
ce§i~ltn
e
id.
Sftroo]p)
IL
armdl
~
~a~
lE
!1ll
Voer Dan
I
n
Daar word op die mees roekelose
wyse met die volk sc voedsel ge -srnous deur die huidige partybewind.
Die Minister het onlangs aangekon
-dig dat daar 'n groot tekort aan blikkiesmelk is ...- 'n produk wat vera! by die arm mense in aanvraag
is. Om tegemoet te kom, het die re
-gering besluit om
5
miljoen blikkies gekondenseerde melk vanuit Amcrika in te voer, waarvan die eerste be-sending reeds aangekom bet. Hicrclie mclk is soveel duurdcr as die Suid~Afdkaanse produk dat die regering,
of liewer die volk, £72,000 aan sub;
sidie moet inbetaal.
Gedurende 1944, so het die Britse
departement van voedscl verlcdc
jaar in Augustus aangekondig, het clie Suid~Afrikaansc rege.ri.o~ 28 rnil-jocn pond blikkies melk na Enge~ land en die Gealiieerdc troepc uit>
gevoer. Van ons hele produksie ge~ kondenseerdc melk is slegs
7
Yz
per; sent vir verbmik in die Unie vryge~stcl. Die res is al!es uitgevoer -- ons kan aanneem teen ongeveer kosprys.
Nado:1t die land op hierdie W)"'SC kaal
gestroop is van sy melk, en duisendc gesinne intussen fiebrek moes ly aan hierdie lewensmiddel, voer die rege-ring 5· miljoen blikkies melk van
Amerika af in teen 'n c.~stra koste
van £72,000!
Daar is 'n lang lys van hicrdie
soort ,.bcsighcid", manr die volk word al so gev·mon daaraan dat hullc dit as · n noodwcndiaheid soos die win
-ter aanvaar. Onder 'n partybcwind wat .die volk uitsluit van die rcge~
ring en slegs onkundige en kwaad~
willigc politici aan die roer van sake
stcl, gebeur sulke. dinge.
Suid~Afrika is sat vir die diktatuur
van politieke partyc! •
IOJ
~
rrm~r~ra
~
ne~
®
G<e
h
snn
M<aJ.
K'
Die demokrate en partypolitid het
hulsel£ so vasgewoel binne die hui-dige regeringstelsel dat dit die een
konfcrensie op die andcr is om regte
en pligte afgebaken te kry. Verlede week nog het 'n afvaardiging van die munisipalitieite die Minister van F
i-nansies ontmoet om helderheid te kry oor wat elkeen sc terrein nou
eintlik is.
Die uitslag was soos gewoonlik:
vraagstuk onopgelos. Die pers het berig dat die Minister self geen grens
-lyne kon aandui nic. Die geharwar
duur voort.
ONJI)
ERSTE
UN
O
NS
DIE 0.8., WOENSDAG, 25 APRlL 1945.
In onderstaande stuk gee prof. L.
J
.
du Plessis, Leier van die O.B.sc Ekonoruiesc Front, 'n opsomming van die Ossewabrandwag se ekono~ ruiese beleid. Daaruit blyl' dat die O.B. sorumige diepgaande veranderings
wil nanbring wat die partypolitiek nooit sal durf annpak nie, maar wat volstrek noodsaaklik is indicn ons die rykdomme van Suid~Afrika vir ons
eie volk wil vcrseker.
INLEIDING
Hierdie keer wil ons 'n kort
op-somming gee van die manier waarop
ons reken dat die stoflike wclvaart van die volk van Suid-Afrika in huidige wereldomstandighede v erse-ker kan word. Om mce te begin gee ons ecrs net 'n kort algemenc o p-somming in die verwagting om later die afsonderlike punte meer bre ed-voerig te verduidclik aan die hand van praktiese vraagstukke van die dag.
Ook :in luerdie saak verskil die
bcieid van die Oss~wabrandwag baie
skerp ·van die vau al die partye, wat in wese die bestaande stclscl wil
lmndhaaf en dit net wil ,doktcr" met die oog op groter bestaansbe~
veiliging; maar clit verskil ook net
so skerp van die kommtmistiese be~
lcid, wat aile privaat bcsit wil 01>hef
en ook alle natuurlike vcrskillc wil
uitwis. Ons glo dan ook dat die b~
leid van die J?artye moct uitloop op
kommunisme, tensy die oplossing van
die Ossewabrandwag aanvaar word.
Persone. wat van hicrdic sake iets afweet, sal egter merk dat daar baie ooreenkoms is tussen wat ons voor~
staan, en wat verkondig word deur die Nuwe Orde en soortgel)'ke groepe, maar tog met die groot ve r-sk.il dat die Ossewabrandwag allcs saamvat in die groot nasionale ge;
dagte van die Volksbeweging. Die partye is kapitalisties of kommun is-lies, die andcr groepe is nasionaa l-sosialisties of miskien fascistics, maar ONS probcer om die sosialisticse ontwikkeling van die 20e ccu in ons
volkslewe te laat plaasvind biune die vcrband en onder die Ieiding van ons
Christelik~Nasionale volkscenbeid.
In bierdie gees gee ons dan nou 'n puntsgewyse opsomming van ons
stoflike welvaartsbeleid:
A. ALGEMEEN
( 1) Privaat eiendom word ge -handhaaf en beskerm so ver dit nodig
is vir die persoonlike vryheid, maar word onder staatsbcheer gestcl of
opgehef in so ver die volkswclvaart
dit vereis.
(2) Pryse word gestabilisecr,
winste word beperk en lone word op
'n peil gehou wat die werkcr vcr~
goed volgcns sy verdienste en vol~
gens behoefte van hom en sy gcsin. (3) Die welvaartsbronne word in volle produksie gebring volgens volksbehoefte sender om hulle uit te put, en alma[ is geregtig en verplig
tot arbeid; die verdwynendc bronne word gebruik ook om blywcndes te skep en te voed.
( ':!) Spekulasie met die algemene bestaansbronne word stopgesit vera!
wat betref die 1andsbodem en die be~
huising, die voeding, die gcsondheid
en die bekleding van die volk. (5.) Arbeid in die blanke gebied
word allereers gerescrvecr vir die blanke bevolking en in die gebiede
I
van die gekleurdcs vir die gekleurde
bevolking, maar volgens bchoeftc
word gekleurde hulpdiens in die
blanke-gebied geree! en blanke Iei
-ding in die gekleurde-gebied ver
se-ker.
( 6) Opleiding tot acbcid word aJ~ gemeen verskaf en vakoplciding tot
voldoende. mate vir elke beroep ook aan volwassenes.
(7) Produksie word gereguleer volgens die volksbehoeftes in elkc
produksievertakking, in die eerste
plek deur die werkverrigter 1n dnnr
.-die produksie~vertakking self, en geld en krediet word verskaf volgens behoeftes met die oog op 'n ewewig-tige ontwikkeling van die verskillen~
de bedryfsvertakkinge. BESO:l\TDER:
( l) Die ontwikkeling op die ver.-skillende gebiede van produksie, ver~
bruik en distribusie, word met die
nodige omskepping verder gclei vel
-gens algemene. en besondere pl <m-skemas waarby die staatsfinansies en staatsbedrywe ingeskakel word en waardeur werk, verdienste, woning,
kos, gesondheidsdiens en klere vir
elke~m en in besonder vir werkloses en gedemobillseerdes verseker word. (2) Die landbou vir die mark word geree! volgens vermoe van die land en behoefte van die volk met behoud en versterking van die bodem se pro-duksie-krag, en daarby word in me~
dewerking met die georganiseerde boere die landbou aangepas aan die gesteldheid van die verskillende na-tuurlike landstreke. Plaaseenhede word geleidelik gereorganiseer om
volle produksie te verseker en onpr
o-duktief-gebruikte gronde, vera! maat~
skappyplase, word onteien. Die
ka-pitalisasie van landbougronde en die pryse .van landbouprodukte word met
ruekaar in ewewig gebring deur 'n
omvattende staatstelsel van landbou
-krediet.
KOM VOLK TOE
•
( 3) Minerale regte, nasion ale
water.- en kragbronne, \asool~ bosse,
word genasionaliseer en die eksploi~
tasic daarvan so ver moontlik
ver.-pag onder staatstoesig om 'n billike
vergoeding daaruit aan die volk te
versclcer, bchoorlike werkstoestande
te waarborg en uitputting vnn nood~
saaklike rykdomme te voorkom. Die
opbrcngs word hoofsaaklik aange~
wend vir die skepping en versterking van blywende wclvaartsbronne. Die gesondheid van werkers word deeg~
lik bcskerm en voorsiening word ge-maak vir produktiewe arbeid nadat hulle ongeskik geword het vir
ver-dere werk in gevaarlike bedrywe. ( 1) Industriee word ontwikkel vir verwerkiog van die produkte van land- en mynbou en word versprci oor die land volgens die natuurlike gestddheid van die verskillende
landsdele. Die ontwikkeling van 1e -wensvatbare nywerhede met die n
o-dige vinnige oorskakeling van . be~
skermde oorlogsnywerhede word van staatswee ten sterkste bevorder, des
-1
noods deur middel van openbare kor~ porasies. Pryse, lone en winste word in samewerking met die nyweraars en industrie-arbeiders in billike ew e-wig gehou en vir gesonde gesinsbe -huising en werkstoestande word doeltr:ffcnd gesorg met voorsorg teen s1ekte en ongeskiktheid en sorg vir arbeidsopleiding en onmiddellike oorskakeling _van oortollige werkers co gedemobiliseerdes.
GEEN BROKKIES
(5) Die verkeer~ en vervocrstelsel
word onder 'n staatskoryorasie as 'n
cenhdd vollcdig ontwikkel om aan
tc pas by die behocftes, en s.:'ll in be~
sonder ingerig word om die gep!ande
ontwikkeling van landbou, mynbou
en nywerheid in die verskiliende landsdcle te bevorder. Lug~, spoor.-,
pad~ en watcrvervoe.r moet oor die
hcle land as cen stclsel vir ve.rkeer
en vervoer beplan word en die plaas~
like fabrikasie van ,die nodige ve.r,.. kecr.- en vervoerruiddels meet ten
sterkste aangemoedig word. Hierby moet die skakcling met die res van Afrika so vollcdig moontlik onder~ ling gereC! word.
DRIE
~
--~---·---
~
~
IEM
'Jf@IE
~
F®JPUJLMITJHH'lr
llRJ N
WlS!R?i~ro~IeBIEW~JE ~~1U.@'Ktmr
llfUJI~
-SlGARETTE
1\0ND OF OVAAL
( 6) Die binne~ en buitelandse ban~ bl ~----~--.... :..---"'!"""'~
clcl moet terdco gcsuiwer word van
aile oortollige en ongewcnste ele,..
mcn(e clew: 'n behoorlike steiscl van lisensicring, waarby die bekwaam~
hcid, vermoo, karakter en gedrag
van die applikant behoorlik getoets word en die. behocfte aan sy bedryf
OOl'Wecg word.
BEROEPS~
VERTEENWOORDJG!NG
In- en uitvoer moet so gereel word dat die landsrykdom en die volks~ wclvaart daardeur verhoog word. Pryse en handelspraktyke word be~ heer in samewerking met die georga -nisecrde en gesuiwerde hand elsbe-dryf.
(7} Die geld- en krediet-wese word volledig genasionaliseer en ge -reguleer om te beantwoord aan die
behoeftes van die volksekonomie; maar onder doe.ltreffende senfrale
staatsbeheer word die distribusie van geld en krediet aan die direkte ge -bruiker daarvan deur bestaande. in
-stellingc waargeneem mits lllllle vo!
-lcdig onder binnelandse beheer staan, bchalwe dat landbou~ en nywerheids -krediet deur staatskoroorasies ver-ska£ word. lnflasle sowet as deflasie word vermy, en nagestreef word 'n
geleidclikc uitbreiding van geld en
kredict wat tred sal hou met die
groei van die bevolking en die pro
-duksie en die verbruik.
AFSLUlTING
So'n bcleid kan allecn deurgevoer
word deuc 'n eCJl]teidstaat wat sv
gesag on!leen aan die steun van '~
omvnttcncle volksbeweging met in~
skakcling van bchoorlikc beroeos,..
vcrtcenwoordiging vir aile bedry\Ve.
W
.
V
0
I
G
T
(
E
ien
s
.) Bpk.
Fnbrilmnte ,.3n
K
elder
-
en Besproei
i
n
g
s
-ma
s
jiuc
l'
ie
.
Bus 1
0
. . . HUGEN
O
OT, K.P.
E
xc
elsi
o
r W
yne
Brandewyne
en
Aan EXCELSIOR Wync Is tocgcken
<lrle Silwer bckera en vcrskelc Ecrste .Pryse op die Jaarlll<so Wcstollkc Pro·
vloslc ~e Wynskou. W\'NSOORTt~: Spcslao.l (Soet) . . . . . . Wit Jcriplso . . . . . . Rool Jerlptgo . . . . . . . . C\Ialmscy . . . . Wit Soet ::.ruskadel . . . .
P.ool Soct Muska<lel . . . . Soet Port . . . . . . . . . . Port . . . . Pontak .. . . . Worcester Hock Spcslale SJcrrle Gouo SJerrlc .. B:R.'\,'\'DE\\'J.:X: r\ l . . . . BoogoB . . . • . . T.Tr~URS: Kersfc • . . . • . . . '1./6 l/9 1/9 l/9 . . l/8 1/8 1/8 1/7 1/7 117 . . 1/7 1/G 8!· 7/6 Van der Iium . . . . . . . .
Creme de :!.ienthe (Pcppcrmcot)
Jl::NEWER ..
JEN'EWJ:R-LlliEOILS:
G/G 6/6 7/8 7/6 Lemocn . . . Suurlemoen . . . . ,COC1<TA1L" . . . . . . 7/6 7/0 •I/· 11/· 8/6 8/6 8!6 8 !-S/· 8/· 7/6 7/6 7/6 716 7/· MOSIWNF'.\'X .. . . . . 1/G 6/0 (Slogs In Bllkke) G'ELr.t:WE DAAUOl' TE J.'ET. Xll~nto kan voorslen word van enlgc aantal botlels van cnlge soort wyn, brandcwyn en lll<curs, mltg dlt •n klssle vnn 12 bottcls Is, ll!oskonfyt egter, word net Jn 12 boltels en ·1 selllog hoe· veelhcdc verskar.
Bestcllings word slcr;s ult~:cvocr KONT ANT MET BESTELLING of KONTANT BY A!)
-LEWERI:"'G plus K.B.A.·kostc, vry op spoor Vlal<lcplo.at.s·StMie. KONTANT PLUS SPOOR·
VRAO MOI-:T BESTF:LLINCS VERCESEL
WAT OP HALTil!S 01-' DUSHALTES AFCE· LAAI :MOET WORD, andtr~lns sal bestel·
lings na die naaste st.'l•lc gcstuur word. Die ;·olgende deposito'~ moet bestelllngs ver· gcscl nl. 20/· per ;·aatJic, 15/· p~r bilk co 5/· per klssle met botlels. Genoemdc bcdrae sal ve:~;ocd word sodra le~ lnhouers In goele toeslaod tcrug ootvaog word, spoorvra~: be· taald na Vlnktcplaats·stnsle.
\\'A,'\'X££1t LE:C IXHOU.EUS TERUGO~
S'rUOU WORD, :'IIO.t:l' }:l'll\.ET'l'£ l\'IE
\'EllWl'DEU \\'ORO NIE.
Dc»tel \nn
EXCELSIOit W~'N~IAl\J;RY, (Eien. John Schoeman) VL.;\.1\.TEl'LAA'r.S-S'l'A~l.C, IC.P. l'osbus 1. l!'oon 002. '!'CIClfr.: EXCELSIO.&. l!': TI IU.U DL\Il': BESK.'IDIO IN 'N ONGELUI>?
lJrlnK dlt nf> ons en alcn dlo reaulfaat ! !
.R
OE
L
OU B
A
R
R
Y
(
Edm
s
. B
1lk.
UODERTSON - lllON'raOU - llONNH;VAJ,J:: - 1.,Ul'IOSnURQ,
Ons $JlCslallseer Jn bnl<wcrl<, vera! ongeluk en mcgamleso hcrstelwcrk, en .smoor van Karrc.
Ar:cnte vir: I"ord, .F'Irealonebnndo en J'lans~:erce<lslm1>.
DIE O.B .• WOENSDAG, 25 APRIL 1945.
WA
T
T1ER
JREG lEN WATTJEIR MAG?
flliNMIDDELLIK nad<lt mnr. C. R. Swart die Minister van Justisie
\IJJ
verwyt bet dat hy die Ossewabrandwag beskerm, hetlaasge-noemde onstuimig geword en skuimbekkend verkondig hy nou van
staanplek tot staanplek hoe hy alle ,.ondermynende" organisasies deur middel van noodwette aan bande gaan le. Sy skimpe bet
du.idelik betrekking op die Ossewabrandwag. wie se lede die groot
-ste oppervlakte van die interneringskampe beslaan het - en
waar-oor die Minister homself so begaan voordoen.
Die houding van dr. Steyn verbaas ons nie - dit is heeltemal
verklaarbaar sover dit bomsel£ betref. Daar is lanka! sprake en
teke.ns dat die Smuts-kombinasie na beeindiging van die om·log uitmekaar gaan val, en dat 'n nuwe kombinasie van partypolitici
gcvorm gaan word. Dr. Colin Steyn, met sy vl"iendskaplike
be-trekkinge jeens die kommuniste - wat sterk opgang sal maak in
geval van 'n Duitse nederlaag - sal te vinde wees vir 'n demo~
kratiese volksfront wat sal bestaan uit alle politici wat hulself
teen 'n opkomende nasionale en sosialc volksbewcging sal wil
handhaaf. Reeds is 'n soortgelyke oproep van H.N.P.-kant by
monde van dr. Karl Bremer in die parlcmcnt gedoen. Met sulke vooruitsigte is dit vanselfsprekend dat dr. Colin Steyn ook graag die H.N.P.-politici, met wie hy hoop om binnekort saam tc werk,
sal wil paai en tevrede stel. Vandaar sy onmiddellike reaksie op
die raps wat mm. Swart hom gegee het oor sy versuim in verband
met optrede teen die Osse:wabrandwag.
ERKENNING VA...l\1 O.BA<RAG
Wat die dreigcment van dr. Steyn betref, dit sal slegs dien
tot groter aansporing, want daarin lees ons paniek by die politicl
vir hierdie lewenskragtige Volksbeweging. Wanneer bulle aJ moet
toegee dat bulle die Ossewabrandwag net met noodmaatre<:Is sal
kan belet om aan bcwind te,kom op 'n stadium waoneer die
Ossewa-brandwag hom vcorberci om sy teenstanders op hul cie te.rrein te
ontmoet, dan is dit niks enders as 'n erkenning van die krag van
die Ossewabrandwag nie, en so'n erkenning sal vir clkc Brandwag 'u besicling wces.
lnderdaad is dit 'n openhal'tige erkenning van die bankrotskap
van die dcmokrasie watmeer politici hul bev.-ind moet handhaa£ met noodwette wanneer hul teenstanders op grond van die meerderheid,
r>teun van die volk vir hulle 'n bedreiging word. As die meerderheid
van die volk vrywillig die Ossewabrandwag se belcid aanvaar, soos
in Duitsland die geval was, watter reg - en watter mag - bet 'n
demokratiese pru:tybewind om dit met noodwctte te probeer voor~
kom?
Die partypolitici is aan die hardloop ~ hulle bese£ hul nood-toestand, vandaar die gegryp na noodwette.
Die noodsaaklikheid om 'n eie pers te besit, hoe£ nie beklem-toon te word n.le. Die aandrang by die O.BAeiding het sulke
af-metings aangeneero, dat besluit is om die nodige stappe te doen.
Elders in ons adverte.nsie-kolomme verskyn ·n verkorte pros
-pektus van 'o persmaatskappy wat as Pers-.Beleggingskorporasie Bpk. geregistreer .Is.
Die doe! van Pers-Beleggingskorporasie Bpk. is om beleggings
namens sy aandeelhouers te maak in bestaandc personderncmings.
drukkerye en boekhandets, nuwes te skep, ander oor te neem en
op tc rig.
Die on.middellikc doel is om 'n dagblad uit te gee en 'n paar
weekbl~aie in verskcie scntrums tc publiseer. Al die nodige
voor-bereidings ten opsigte van masjinerie eo geboue is en word getref.
Pers-Beleggingskorporasie Bpk. is gestig o.a. om stappe te doen en ondernemings te sterk of op te rig in verband met die intcllektuele,
sedelike en estetiese belnvloeding en vorming van die volksgees en
lewensbeskou.ing - die dinge waarvoor die Ossewabrandwag hom
beywer in die volkslewe; die verryking van kennis, verskaffing van
i.Pligting en nuus.
Pers~Beleggingskot·porasie Bt>k. as 'n omvatte.ude voll<sonde1·~
neming, wil dan "ir die volk gesonde lektuur en die.ns !ewer, deur
op te tree ter finansiering van bestaande sake met die oog op uit*
brciding.
As 'n beleggingsmaatskappy bied hy die geleeuthe.id vir groot
en klein beleggers om waardc vir hul geld en wins te verseker deur beleggings oor 'n hele aantal sake-ondernemings sodanig te versprei dat geen aandeelhouer se geld van die voor~ of teenspoed van een
onderne.m.i.ng aileen vir wins afhanklik is n.le.
(Vervolg in volgende kolom)
DiE O.B., WOENSDAG, 25 APRIL !945.
STAILHW
(Deur prof.
J.
A. Wiid)Daar is vandag beslis geen
mag-tiger regeringshoof as Josef Stalin
nie. Sy Rooi Leer voer op die oom~
blik die hcogste woord in Noord- en
Oos-Europa sowel as in Sen
traai-Europa en op die Balkan. Die
mili-tere suksesse van sy W esterse b
ond-genote verbleck in die Jig van sy eie groot oorwinnings. Die Amerikaanse
staatshoof en die Britse regeri
ngs-leier moes lang en vermoeiende reise
aWl om met die Sfinks van die Krem~
lin te onderhande!. Oor sy werklike
doelstellings heers daar onsekerheid.
Die sluier van geheiansinnigheid oor
alles wat in Rusland plaasvind, word
selfs nie vir sy bondgenote gelig nie.
Waar en hoe gaao die greoslyn tus-sen die Bolsjewistiese ooste en die
Angel-Saksiese weste getrek word?
Dit is die groot vraag. \VIE IS STALIN?
Wie is die man wat na aile waar-skynlikheid die magsposisie van 'n
Ad?!£. Hi~_er in Europa gaan inneem?
W1e IS 01e man wat op Asie en
Europa vandag die hoogste woord voer en die sogenaamde magsewewig
van die wereld kan versteur soos
niemaod anders dit kon doeo nie?
.,. . 'Josef Stalin, maarskalk en voor~
sitter van die Raad van V olkskom-missarisse van die U.S.S.R. ( Urue
van Sosialistiese Sowjet-Republieke)
s~. recb1t~ naam is Josef Vissari
ono-Vlrch JU3ashvili. Hierdie klein
man-netjie is :> voet 5 duim lank en is in 1879 op 'n dorpie naby Tiflis in
Georgie gebore. Georgie le in )\sie
e~1 Stalin kon dus met reg in 19'11
d1e Japanse buitelandsc mil'ister be-groet met die woorde: .. Ook ek is 'n
Asiaat".
Sy vader was 'n skoenmaker en
die jcugdige Stalin het na 'n
semina-r~um va~ die }esulete gegaan ten
e1~de pnester te word. Hy het die
pnester-gedagte egter spoedig
opge-~ee en reeds op 15-jarige leeftyd het
ny aan revolusionere bewegings deel-geneem en 'n volgeling van Lenin
geword. As sodanig het hy 'n reeks
roweraanvalle op Tsaristiese
geld-(Vervolg van vorige kolom)
Pers~Be!eggingskcrporasie Beperk
kom niemand op bloot sentimentele
grond sy aandele aanbied nie. Hy
kom as 'n besigheidsonderneming op
besigheidsgrondslag. Anders as wat
vroeer aan moontlike beleggers gcse
lS d~ur persmaatskappye dat hul geld
as n .,geskenk beskou moet word
m~t :n "~aarskynlikheid om jare later
m1skten 1ets terug te kry", bied
Pers-B~Ieggingskorporasie Bpk. 'n
besig-heJdsonderneming aan.
Soos u.lt die Akte V<ln Oprigting
blyk. sal beleggings nle net in
koe-rante gemaak word nie, maar ook in
tydskrifte en uitgewersondernemings
wat op sigself betalend is.
Die aandele, ten einde ook die klein belegger in staat te stel om dee!
te neem, is vyf-sjieling-aandele en die
maatskappy word opgerig met 'n ka-pitaal van £125,000, nl. 500,000 ge
-wone aa'ldele van
5
/-
elk.Die wyse waarop die onderneming
verwelkom word, blyk uit die talryke
aansoeke om aandele wat ontvang is
van persone wat van die besluit tot
stigting verneem het.
Aileen die paar oprigters het die saak 'n groot stoot by die we:gspring gegee, deur meer as sestiendu.isend
aandele te neem. Hiermee beveel ons
dan van harte die onderneming, Pers~ Beleggingskorporasie Bpk., by ons talryke 1esers aan.
treme georganiseer as gevolg waar
-van hy in 'n Siberiese konsentrasi
e-kamp beland het. Eers die Russiese
revolusie van 1917 bet hom vryge~
maak. As volgeling van Len.ln het hy
gehelp om Rusland volgens kommu
-nistiese beginsels te organiseer. Met een klas. die proletariaat, en met een
party, die kommunistiese party, het
hy en sy geesgenote die derookrasie
gerepudieer en die totalitore staat
gcstig.
STALIN AS MENS
Dit is bekend dat Stalin nog van-dag Russies met 'n vreemde aksent
praat en dat hy drie maal getroud
was. Sy huidige vrou Rosa is die
suster van Lazar Kaganovitch, die
Joodse ondcr-voorsitter van die Raad
van Volkskommissarisse. Dit is
voorts bekend dat hy op ePige uur
van die dag of van die nag werk, dat
hy drie dae in die week in die platte-!andse huis dcurbring waar Lenin
ge-sterf het en dat hy in ·n koeeldigte
motor rondreis. Daar is baie verhale oor sy buffclagtige ruaniere (as hy
kwa<ld of agterdogtig is) en oor sy
ruwe humor (as by vrolik is); oor sy bckwaamheid Qm 22 wodka
heil-dronke te drink sondcr om sy tong dik of los te maak!
STALIN AS REGERINGSHOOF Daar word vertel dat Lenin kort
voor sy dood die vrecs uitgcspreek
het dat die Bolsjewistiese
regerings-masjien buite beheer geraak het. Vo!-gens die leer van Karl Man: itnmers,
so het Lenin gemeen, moes die staat
wegkwyn na mate sosialisme groei.
Stalin egter het bewys ge!ewer dat
hy as .,die beste dissipel van Lenin"
sy meester oort.cef bet. Hy het bese£
dat die dinamiese krag van sosi
a-lisme juis in totale staatsbehecr gele het .- en dat die beheer oor die to
-talitllre staat aileen moontlik is as
die enigste wettige politieke party, d.w.s. die kommunistiese party,
be-heer word. As algemcne sekretaris van die Russiese kommunistiese
party het hy reeds voor Lenin se
dood daarin geslaag am sy p ersoon-like aanhangers in belangrike posisies
van die party aan te stel. Aile
kom-muoiste wat hom teengegaan het, is
deur tronkstraf of verbanning on~
skadelik gcmaak. Die industrialisasie
van Rus!and deur agtereenvolgende
Vyf-jaar~planne is in die hand
ge-neem; die kollektiwisasie van die
boere en die likwidasie van die we
l-varcnde boere (kulakke) bet gevolg.
Dit het tot die hongerdood gevoer
van ten minste 3,000,000 bocre en
die .. fisiese likwidasie" _van nog 1,000,000 korumuniste wat hom teen
-gcgaan het.
(Word vervolg)
vir
.
Wag·
en
lBo
erej
eug
-Offisiere
word gehou te!BlRANDWAG
P
.
K. lllienosterkop
{ dist. Beaufort-'vVes)
van a£
21
tot28 M.E[ 19415
Aile Offisiere en Brandwagte van Gcneraalskap All en omliggende
Gencraaiskappe word bartlik
uitge-nooi om die laertrek by te woon. Vir
verdere besonderbede tree in vet
-binding met:
Gen!. H. DU TOIT
( adres soos h.ierbo) of met H/Wagkomdt. D. DE VOS,
DJ.B O.B., WOBNSDAG. 25 AP.RlL 194S.
POLITICI
WIL
VRAAGStUIIN
SWEET-DOEI
TOEROL
Besef
dat Gronderosie nie Langs
Partyskap Gekeer Kan \VoC;d
Daar is
aile
tekens dat die
huidige
partybewind die
vraagstuk
van grondverspoeling weer
in
'n wolkombers
wil
toewikkel, sodat
dit deur die publiek
vergeet
kan
word. Dit wil voorkom of die
1
uitnodiging van dr. H. H
.
Bennett
verlede
jaar na die
Unie
denr bemiddeling van
een of ander
persoonlikheid
agter die skerms geskied het,
en dat die partypolitici
aa'n
hewind, na bekendwording
van
die afgryslike verskrikkings
van
grondverspoeling as
gevolg van die Bennett
-
hesoek,
so
geskrik het vir die
vraagstuk
wat hulle nie by magte is om langs die
party-politieke twispad op te los nie, dat huUe die vraagstuk
non weer vir die puhliek wil
'
wegsteek. Die politici hesef
dat dit tot
'n
kwaai
slaanding
teen enige partybewind kan
ontwikkel.
Hierdie mening is deur Die O.B. van 18 April uitgespreek, en sedert· dien bet verdere getuienis opgeboop wat ons vermoede sterk. Die Mini~ ter van Landbou bet naamlik verlede week in die parlement na aanleiding van 'n vraag gese dat die huidige metode van propaganda in verhand met grondverspoeling gestaak gaan word tot tyd en wyl daar 'n ander.
metode aangewend word. Die volk ken al hierdie soort van tot tyd en wyl-storie. Na twee jaar kon die partybewind nog nie eens huise lewer wat bulle destyds in die vooruitsig gestel bet.
Die Minister bet verklaar dat die staking van die rolprent oor ver-spocling nie beteken dat propagan• da teen die vraagstuk gestaak word nie. Die tipe propaganda sal veran• der word EN Dffi NUWE VG>OR·
Politieke Slagoffers
van 'n Partybewind
I
Gent. Eerw. M. S. F. Grobler. Eerste O.B.-offisier wat geinter• neer was. In Mei 1940 na Leeukop se kaffertronk. Later losgelaat hoe• wei by geweier bet om 'n verklaring te onderteken. In Pretoria voortge-gaan met O.B.-werk. Aangestel as eerste Gebiedsgeneraal van Noord"' Transvaal, dog· o'Diniddellik daarna deur party-diktatuur aangese om sy O.B.-lidmaatskap te verbreek. Het regering op bierdie punt uitgedaag op 'n vergadering, waarna die cis so verander is dat by gewone huisarres aanvaar bet. In Nov. 1944 vrygestel, en tans weer gereed vir diens.
., * *
,Ek sal my mede-Afrikaner nie in
die steek laat nie en hom nie aan die vyand uitlewer nfe".
BEimiDINGS KAN 'N TYD DUUR. INTUSSEN SAL DAAR :MINDER PROPAGANDA WEBS. Dit is die voorneme om oor te slaan van die buidige soort propa-ganda, wat die natlruk op die ver-nielingswerk van verspoeling le, na 'n nuwe rigting wat die nadruk op opbouende werk le. (M.a.w. die om-vang van die vraagstuk moet vir die voll< verberg word. - Red.)
Terselfdertyd erken die Minister dat die vraagstuk van grondver-spoeling ,waarskynlik die grootste
ekonomiese faktor is waarmee ons
te doen bet".
Op gerusstellende toon bet die Manister ten slotte die hoop uitge-spreek dat daar darem eerlang met samewerking van die volk as gebeel begin kan word met maatreels om die vrugbaarheid van die grond te ber-stel. (Aso£ 'n party ooit die hele volk agter hom kan kry!)
Nog meer beloftes en mooi woord-jies van die partypolitici om 'n nete-lige vraagstuk mee in 'n sweetdoek te rol, Solank bulle maar net verkie-sings kan wen, kan ons teelaarde maar na die see spoel!
VERJAARDAGKETIING
26 APRIL: .Taplo du Plessis, Sutherland; Anoy Kotz6, Wolaeley; Koos Smlt,
Malmoa-bury; Jokum Heyns, Humansdorp; Joba.nnes Panscgraouw, Port Elizabeth; Petronella
Scheun, Rletbron; Hans G. Ludlg, Paarl; Ludolf •Pio, Groot Brakrlvter; Johanna
Louw-rens, l!otontagu; Rettl<t de Witt, Carnarvon; Ronald van Huysateen, Port Elizabeth.
27 APRIL: Claro Erasmus, DwarsspruJt;
Gerhardus Pretorlus, Maleoppao; Magrleta'
Botes, l.lerwevllle; :S. J. Laas, Nababeep;
Joan Wagner, Kirkwood; Gurgen Petersen.
Tlervlel; Ingrid Venter, Tarkast.ad; BendrDt Rohlandt, Loxton; Elizabeth Laas, Nababeep; Cella vao Zyl, Montagu.
28 APRIL: Hester van der Merwo, Boskull;
Gerard Moerdyk v. Rooy, Potoherstroom;
Pa-,tricia Coctzee, Boomsien; Johanna van Dyk, Steenbok!onteln; Iva Wa_gener, ceres; J. J.l
de Wet, Stellenbosch; Petrus Coetzee, Wllgen-houtsdrift; Delene Morland, Franschhoek;
Wessel Marais, Bumansdorp; Gert Bruwer,
Douglas; Elsie Malan, Bellville; Ploter CronJ6,
Groot Bmkrlvler; Jacobus Victor,
Bakoven-fontein; Dorathea l:teynes, Observatory.
29 APRIL: Franclna du iPreez, George; Petronella Reneke, Lambrechtsdrtft; Ursula
Marais, Bellvllle.
30 APRIL: Chari du Plessis, Coelenhof; Anna Nieuwoudt, Stellenbosch; Marthinus
KUlan, Port Elizabeth; Grace Brink,
Suther-land; Marlus Bester, Port Ellza.beth; Ell.za-beth Nel, I(irltwood; Jacomina Visser, Naba-beep; Paula. Dittmar, Rustenburg; Theunls du Pless ill, WerkmeUus: !:tester Nortj6, KCIIIler. 1 MEI: Elsie van Zyl, Bethlehem; Luitha
Nel, Soekmekaar; Alwyn Pretorlus, SUent
Valley; Steranus Haasbroek, G&n8kull; Jo•
tumnes Els, Port Elizabeth; Ocker~ Boacb, Humansdorp; Louis Louw, Daljosaphat;
S<lhalkie van l:teerde.n, Jones, R!ebeek Kuteel; Lucie Steenk&mp, Albeit; Johanna Nagel, Mateklng.
2 MEI: Dalena de Jager, Utrecht; Wlllem
Pretorlus, Hoewal; Hermanua du Preez, Sllent
Valley; Tl}omo.s Vermaak, Port Ellze.betb; Ja·
cobus Grundlln~r, Kirkwood; Elizabeth
Rade-meyer, Karreedouw; Martl4a. van Renabarc.
Loxton: Abraham Seboemau,
Colllmalldo-kr8al.
VYF
P
ers-Beleggingskorporasie
Beperk
(Gereeistreer kra1tens die Wet op Maatakappye, .Nr. 46 van 1926, soos gewysig.)
\
Direkteure: Dr. J. F. J. van Rensburg, mnr. J. A. Smith, dr. F. D. du T. van Zyl, prof. L. J. du Plessis, dr. P. J. Meyer, mnr. R. L. Barry, dr. P. J. Botma, mnr. C. L. de Jager en dr. W. A. Joubert.
D.ie Prospektus van Pers-Beleggingskorporasie Beperk is geregistreer by die Registrljlteur van Maatskappye, soos vereis deur Artikel 76 van die
Maatskappywet, 1926.
NOMINALE KAPITAAL £126,000, verdeel in 500,000 gew;one aandele van 5/- elk.
Toesten:lming is van die Tesourie verkry vir die uitreiking van die volgende aandele
WAARVOOB. AANSOEKE NOU INGEWAG WORD:
, 400,000 gewone aandele van 5/- elk, t~en pari.
Die minste getal aandele waarom aansoek gedoen kan word is TWINTIG.
Alle aandele is &elykwaardig en daar is geen spesiale regte aan verbonde nie. Daar bestaan geen oprigters-, bestuurs- of uitgestelde aandele nie.
Die Direkteure is nie verplig om die voile getal of enigeen van die aandele waarom aansoek gedoen word toe te ken nie en behou die reg voor om enige aansoek ten dele of in die geheel a£ te wys sonder opgaaf
van redes.
..
·--
··-
.J
,· BETALING VAN AANDELE
Aandele is betaalbaar
of
ten voile by aansoekof
in die volgende·paaiemente: 10% (d.w.s. 6d.) per aandeel by aansoek, 30% (d.w.s. 1~6) per aandeel driemaandeliks na toekenning, totdat die aandeel volopbetaal is.
DOELEINDES VAN DIE MAATSKAPPY
Die Maatskappy is opgerig onder andere om sake te doen' in verband met die intellektuele, sedelike en estetiese beinvloeding en vorming van die menslike gees en beskouings, die verryking van \die menslike kennis en die verskaffing van inligting, nuus en ander. wetenswaardighed:, «:n ~lles
wat in verband daarmee staan; om koiJ;~oras1es, maatskappye, mngtmgs, verenigings of sake vir hierdie doel op te rig, te laat oprig, voort te sit, of' om enige bestaande handels- of nywerheidsonderneming of skema in hierdie verband te steun, oor te neem, of uit te voer, en om op te tree as finansiers, oprigters van maatskappye, vera! in verband met die pers-, drukkers- en uitgewerswese, soos uiteengesit in die Akte van Oprigting.
Oprigters: Die volgende persone bet die Akte van Oprigting onder-teken en vir die aantal aandele teenoor hul name vermeld, onderskeidelik ingeskryf:
J. F. J. van Rensburg, Pretoria, 2000 aandele.
J.
A. Smith, Kaapstad 1400,.
F. D. du T! van Zyl, Kaapstad 2000
,
C. L. de Jager, Bloemfontein 2000,
L.
J.
du Plessis, Potcheflltroom 200,
E. Wium, Stell en bosch 2000
,
R. L. Barry, Robertson 2000
,
A. H. G. Voigt, / Paarl 1600,
J.\J.
Schoeman, Oudtshoorn 1000,
A. J. du Toit, Paarl 1000 P. J. Meyer, Johannesburg 600,
H. K. Lombard, Bedford, , 200,
]. J. Piek, Kaapstad 200,
J. de Vos, Kaapstad 100,
P.J.
Botma, Johannesburg 400Totaal deur oprigters opgeneem 16,700
OwJiteure: Theron, Van der Poel en Kie., Sanlamgebou, Kaapstaa.
Bankiers: Volkskas Beperk.
Sekretaris: Voorslag (Edms.) Bpk.
Geregistreerde kantoor: Groote Kerkgebou 701-2, Kerkplein, Kaapatad.
Skryf
om
'n
Prospe)ftusen
aansoekvorms a&nDIE SEKRETARIS,
\P.BRS-BELEGGINGSKORPORISE BEPERK,
POSBUS 1411, KAAPSTAD.
t•
.-Navrae kan ook by aile Gebiedske.ntotte van die Ossewabrandwag gedo.en word.
PARTY-DIK'f ATllJ[JR
Die groot
slags
preuk
van
die
·
wa
re
dem.okrasie was:
G
een belasti
u
g
soml
e
r ver
t
ee
m
wordigi
ng
11ie
.
Onder !lie
partys
t
elsel
het
hierdie
beginsel verlor
e
ge
raak
.
V
a
nd
ag word
boere
-
, werke,·s·
en
beroepsgemeen·
skappe dew· 'n
part
ybew
ind reg
ee
r sonder
dat
lwlle r
eg
·
streeks seggens
ka
p
in
d
aardi
e be-wind het.
Bulle
staan
onder
die
diktatuur
van
partypolitici.
in
sommig
e
kies-ftjdel
ing
s word
wolbo
e
re ve
rtee
mvoordig
deur
'
n
t
anda
rts,
wyn
boer
e de
ur
'
n he
elspe
sialis,
koringboere deur 'n
ad·
v
ok
aat
en
spoorwegmanne
dewr
'n
beroepspolitilws.
Dit
is
'
n
omling.
Hierdie
gerneenskappe moet
oor
hul
eie
,
s
ake
kan
beslis en moet derhaltve
reg
str
eekse
verteen--w
oordiging
he
in
die
regering. Dit noem ons
beroepsver-teentv
oor
dig
ing en
daarvo01r
ve
g
,
die
Osse
w
a
brand
wag
.
~
~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~
~
Dli
iE
IRIEG'JfiE
lEOlEJK
OPOns verligte eeu word nie net gekenmerk deur oorloe nie, maar
ook groot euwels en siektes.
Kranksinn.iges se getalle styg, selfmoorde vermeerder, moorde neem toe, misdaad, onsedel.ikheid en DRANKMISBRUIK neem onrus~
barende afmetings aan.
Dit bedreig ons beskawing en die hele mensdom met ondergang.
Hier 'n tydige· waarskuwing!
0
LEES
MENS1E
Vif At DRllNK
deur A.. S. ROUX, M.A. en Prof. Dr. W. A. WILLEMSE.
PRYS 7/6. 0
Oorsake en gevolge word ontrafel. senuweespannlnge, gejaagdheid
en verleidinge word geskets, invloede op kinders en jongmense, gees~
telik ontevrede of onryp, word aangetoon, sprckende voorbeelde van ongebalanseerde mense wat in moeilikheid troos soek by die bottcl - armoede, onge!ukke, onsedelikheid, misdaad, werkverlies,
ellende - selfvernietiging,
MENSE WAT DRINK is 'n boek van onskatbare belang, omdat
dit geskryf is met 'n moedigheid, 'n begrip wat seldsaam is, omdat
dit 'n boodskap bring wat opheffend en suiwer is: dat drankmisbruik genees kan word,
0
deur A. S. ROUX, M.A. en Prof. Dr. W. A. WILLEMSE.
Hierdie boek is 'n uitgawe van die LEWENSKUNS-BIBL!OTEEK.
Lees ook die ander:
MISLUKTE LEWENS, deur Prof. Dr. W. A. Willemse en Rita
Graf van Ewyk . . , . . . . , . . . . , . , . . . , , 7/6
LEER OM TE LEWE, deur Die Helpende Hand . . 7/6
AS DIE SENUWEES PLA, deur Die Helpende Hand 8/6
0 BESTEL VAN:
AJFIFiiTIT(AAN§JE
'
P
IER§
..
R~
lEI\lHIAND
E
lL
LOVEDAYSTRAAT 75
Foon 33-8669
JOHANNESBURG
Posbns 845
DIE O.B., ~..vOBNSDAG, 25 APRIL 1945.
!P
rm
rrfl
y
fP«JJ
U
ii
rti
@3
f~
!B
rg
rt(tJxoxlf
B
orer
~
v
COlrta
!B
if
ce
i
T!f1
!k
rr
(()J,gf
~
NCOJ.
rrJ«JYrt$c&TI'
$
Ui~
S~ao.iflsdi
e
llit
$
Ges
!k
op
Nadat die uavorsingsinstituut van
Onderstepoort reeds die voortrefl.ike
krag van dr. H. Q, Monnig, 'n we
.-tenskaplike van wereldfaam, verloor
bet, is ook nou prof. A. I. Malan uit
die diens onts!aan omdat hy gewcier
het om as lid van die Broederbond
te bedank. 'n Tyd gelede is hy deur
die n1agistraat van Pretoria skuldig
bevind, maar by bet teen die uit~
spraak appcl aangeteke.n. Sy appcl
bet misluk.
Pro£. Malan was hoof van die a£~
delin~J biochemie en voeding op On~
derstepoort en het hierdie afdeling
ontwikkel tot die grootste qan die
instituut. 'n Groot persoueel het hulle besig gehou met die ondersoek
na veevoeding en mecr as honderd
wetenskaplike artikels bet daaroor
verskyn, Weens hierdie navorsing
op die gebied van die Suid-Afr
i-kaanse weiding, kon vasgestel word
watter stowwe in verskillende srreke
ontbrcek en in hoevcr ciit met
bc-kende veesiektes in vcrbaud staan.
Prof. Malan was mede-verantwoor
-delik vir werk oor die tekort aan fos~
fate in ons landsbodem wat werel d-bekendhcid verwerf het. As gevolg
van hierdie navorsing kon siektes
soos lamsiekte in ons land die hoof
gebied word.
DIE OORSA.AK
Hierd.ie waardevolle amptenare is
nou van hul werk weggeruk deur n
partybewind wat bulle uitskop
om-dat hullc van hom op politieke ge~
bied verskil, want die partypolitiek
beskou enige andersdcnkende per
-soon as 'n vyand, ongeag hoe waar~
devol hy vir die land mag wees. Net
party.-aanbidders is gewenste
bur.-gers; aile ande.r volksgcnote is uit
.-geworpenes, Partybelang gaan voor
volksbelang. Die volk veriang 'n
ein-de aan hierdie partydiktatuur. Daar
moet samewerking kom deurdat ons
politick geruk word uit die engbar
.-tige weg van die partyskap wat
ge-bascer is op stryd en onderlinge uit~
MieUi~~
Word
Ortiig~
w©~l?
-Baie Verlore
Die Minister van Landbou het in
die Senaat verklaar dat die mielie~
oes beter skyn te wccs as wat aan·
vanklik gehoop is. Nogtans sal voort -gegaan word met die pogings om
m.ielies in te voer. Daar is nie gesc
hocveel miel.ies ingevocr moet word
nie, maar dit sal seker nie meer wees
nie as wat in die afgelope twee jaar op die plattcland gele en vrot bet weens gebrek aan vervoer~geleent~
hede - onderwyl die regering met koor£agtige ywer elke trok gebruik bet om 'n rekord~hoeveellteid steen~
kool na die buiteland te verskeep, en selfs kon.inklike ruimte afgestaan bet vir die vervoer van windhonde
na Johannesburg se reisiesbanc. Dit
is bekend dat daar in die afgelope
twee jaar nagenoeg 2,000,000 sakke
miel.ies op stasies in die platteland
ve.rwaarloos geraak bet. Nou word kosbare skeepsruimte vermors om
daarvoor te verg~d.
W1sszng. Beroepsvertcemvoordiging
is die uitweg.
Die gcorganiseerde boere is diep ontevrede oor hierdie verkwisting van breinkrag wat hulle bestaan n
a-delig tref. llit aile dele word proteste gestuur teen die ontslag van hierdie manne. Dit baat eoter niks solaak
or.s nog met die partypolitiek ook wil boer nic. Die twee dinge, volks~
welvaart en partypolitiek, is onver
.-soenbare sake, Dit is tyd dat die
boere aandring op regstrcckse
ver-teenwoordiging in die laDdsbewind.
N!EG
lE
NTULEN Vt
1
R
MIS
DAAD VAN
SE
S GE
S
TRA
F
Dr. Colin Steyn, Minister van Jus -t.isie, het vcrlede ·week in die Senaat gese dat a!le gelnterneerdes losgelaat word in volgorde van die eros van
die aanklagtc teen hulle. Alma! sal
losgelaat word behalwe dicgcne wat
in verband met die Mcntz~aan.ran ding gc'iuterneer is.
Soos onthou sal word, hct die Ver-enigde Partybewind indertyd 26
ruanne in hegtenis geneem in verband
met die aanranding. Een van bulle is voor 'n ho£ gedaag, sewc is losgelaat en die.. res is gei'nternecr. Dit is dui~ dciik dat die regering nik:. teen h:ille
kau bewys nie, nogtans word bulle
sender vcrhoor op die magswoord
van die minister 'n onbepaalde von~
nis opgelc - en, volgens getuicn.is van mnr. Mentz self, bet s!egs ses persone aan die aanrandiug deelge~
necm. Minstens dcrtien van die agti~
gci'nfemecr sit dus onskuidig daar!
Vit is ~elfs moontlik dat al agtien
onskuldig is.
Ons is terug in die barbaredom
waar 'n hcle gemeenskap gcst.raf word vir die misdaad van een van
sy ledc!
SUID-AFRIKA STAAN ONDER DIE DIKTATUUR VAN P
ARTY-POLITIC!!
D
EE
GLIKHEID LANK
AG
'f
E
R
S'f AL
LIG
M
i
nister
o
o
r
Markte
n Deeglike reorganisasie van die huidige stelsel van bemarking en dis
-tribusie in die Unie, wat reeds ag~ terstallig is, behoort tans ernst.ig
aangepak te word", bet die Minister ,
van Landbou verlede week voor die kongres van markmeesters in Kaa
p-stad verklaar. As oplossing vir bie r-die ,agterstallige'' vraagstuk het die minister aangekondig dat hy die mu~ nisipaliteite reeds sekere magte krag-tens die noodrcgulasies tocgestaan het, en dat hy nie aarsel om l'oierdie
magte uit te brei nie,
Wat 'n troostelose vooruitsig wan~
neer groter mag aan mun.isipaliteite
as oplossing aangebied. word, terwyl
'n ander minister, naamlik mru. Harry Lawrence, diese.lfde tyd dreig om die
munisipaliteitc se mag 'l.·an hulle af te vat omdat hulle nie hut verpligtings ten opsigte van behuising nakom nie!
So lyk dit as leke-partypolitici aan
die stuur vnn sake staan. Suid-Afrika
kort 'n grondige hersicning van sy staatstelsel!