Bedrijfseconomische waardering van de perceelsindeling op grasland

3' • / /

NN31545.0553

Nota 553 12 m a a r t 1970 Instituut voor C u l t u u r t e c h n i e k en Waterhuishouding

(Vervangt nota 456 dd- 2 a p r i l 1968)

BEDRIJFSECONOMISCHE WAARDERING VAN DE PERCEELSINDELING O P GRASLAND i r . J. W. Righolt en A. K. van H e m e r t 1 _{_ -r' i T ' / "} ft B ! B U O H -f c i N w O U W 0000 0210 8732 N o t a ' s van h e t Instituut zijn in p r i n c i p e i n t e r n e c o m m u n i c a t i e m i d d e l e n , dus geen officiële p u b l i k a t i e s

-Hun inhoud v a r i e e r t s t e r k en kan zowel b e t r e k k i n g hebben op een eenvoudige w e e r g a v e van c i j f e r r e e k s e n , a l s op een c o n c l u d e r e n d e d i s c u s s i e van o n d e r z o e k s r e s u l t a t e n - In de m e e s t e gevallen zullen de c o n c l u s i e s e c h t e r van voorlopige a a r d zijn omdat het o n d e r z o e k nog niet i s afgesloten.

B e p a a l d e n o t a ' s k o m e n niet v o o r v e r s p r e i d i n g buiten h e t Instituut in a a n m e r k i n g

f

1

I N H O U D b l z . INLEIDING 1 DE GEKOZEN BEDRIJFSMODELLEN 1 DE PRODUKTIEMIDDELEN 2 DE ACTIVITEITEN 3 RESULTATEN 6 SAMENVATTING 8 i

INLEIDING • • :.:.:•:..- ^;-. ;-.•••.••!

In de n o t a ' s 385 en 435 w e r d h e t r e s u l t a a t b e s c h r e v e n van het o n d e r z o e k , dat in een t w e e t a l g r a s l a n d g e b i e d e n i s v e r r i c h t n a a r de s a -m e n h a n g rtu s s en p e r c e e l s v o r m » - g r o o t t e en -begreppeling,.enerzijds en

b e w e r k e l i j k h e i d en g r a s o p b r e n g s t a n d e r z i j d sv B e d r i j f s b e g r o t i n g e n z u l

len npdig zijn om de gevonden r e l a t i e s b e d r i j f s e c o n o m i s c h te i n t e r p r e -t e r e n - D a a r v o o r i s de m e -t h o d e d e r l i n e a i r e p r o g r a m m e r i n g gekozen, w a a r b i j h e t mogelijk i s h e t , g e h e l e s a m e n s p e l van b e w e r k e l i j k h e i d en o p b r e n g s t , z o a l s dat e e r d e r i s b e s c h r e v e n , in de u i t g a n g s g e g e v e n s op te nemen- De r e s u l t a t e n van deze b e g r o t i n g e n bieden de mogelijkheid dpor v e r g e l i j k i n g bij al dan niet gefixeerde b e d r i j f s o p p e r v l a k t e de p o t e n t i ë l e b e t e k e n i s van de o n d e r h a v i g e p e r c e e l s k e n m e r k e n voor. h e t b e -d r i j f s i n k o m e n v a s t t e stellen. D e r g e l i j k e b e g r o t i n g e n zijn o p g e s t e l -d voor h e t b e d r i j f s m o d e l in de D o n g e r a d e l e n , omdat d a a r h e t p r o b l e e m van de p e r c e e l s i n d e l i n g , m e t n a m e de b e g r e p p e l i n g , het duidelijkst aan de dag t r e e d t en ook de l a n d i n r i c h t i n g s p r o b l e m a t i e k bij u i t s t e k k e n m e r k t .

DE GEKOZEN BEDRIJFSMODELLEN

B e g r o o t zijn een d r i e t a l p e r c e e l s i n d e l i n g s a l t e r n a t i e v e n , aangeduid a l s A, B en C A l t e r n a t i e f A t y p e e r t de b e s t a a n d e s i t u a t i e , a l t e r n a t i e f

B de situatie die zou o n t s t a a n w a n n e e r onder behoud van de v i g e r e n d e p e r c e e l s g r e n z e n ( v o r m en grootte d e r h a l v e ) de g r e p p e l s zouden zijn v e r v a n g e n door b u i z e n d r a i n a g e , t e r w i j l bij a l t e r n a t i e f C de b e d r i j v e n opgebouwd w o r d e n gedacht uit o n b e g r e p p e l d e r e c h t h o e k i g e p e r c e l e n van 25.0 x 160 m . De a l t e r n a t i e v e n B en C zijn m e d e in v e r b a n d m e t de o n z e k e r h e d e n die b e s t a a n ten aanzien van de m a t e en h e t t e m p o van r e a l i s e r i n g van de fysieke o p b r e n g s t stijgingen na s l o o t en g r e p p e l d e m p i n g , s t e e d s ook d o o r g e r e k e n d in een v a r i a n t , w a a r b i j in h e t g e -h e e l geen o p b r e n g s t s t i j g i n g ten opzic-hte van de u i t g a n g s s i t u a t i e (A) w o r d t v e r o n d e r s t e l d en w a a r b i j de b a t e n d u s u i t s l u i t e n d v o o r t v l o e i e n uit de v e r b e t e r d e p e r c e e l s b e w e r k e l i j k h e i d .

T e r v a s t s t e l l i n g van de voor de a l t e r n a t i e v e n A an B aan te h o u -den o p b r e n g s t - en b e w e r k e l i j k h e i d s c i j f e r s i s v o o r deze situatie niet een denkbeeldig ' g e m i d d e l d ' p e r c e e l g e c o n s t r u e e r d w a a r u i t de b e d r i j ven zouden zijn opgebouwd, m a a r eenvoudig m e t de gemiddelde a r beidsbehoefte en gemiddelde g r a s o p b r e n g s t p e r a c t i v i t e i t g e w e r k t , z o -a l s deze p e r h-a uit de t o t -a -a l c i j f e r s v-an h e t b e t r o k k e n , in de n o t -a ' s

385 en 435 b e s p r o k e n v e r k a v e l i n g s m o d e l voor de D o n g e r a d e l e n konden w o r d e n afgeleid. v- :

E l k van de vijf aangeduide a l t e r n a t i e v e n i s a l s é é n e n a l s twee -rnansbedrijf b e g r o o t , . elk van deze w e e r a l s een v a r i a n t m e t een m i n of m e e r t r a d i t i o n e l e b e d r i j f s u i t r u s t i n g ' m e t f r i e s e stalf (aangeduid a l s

' t r a d i t i o n e e l b e d r i j f ' ) en een v a r i a n t m e t een z e e r m o d e r n e bedrijf s u i t r u s t i n g naet ligboxenstal, ( 'mode rn bedrijf ').s ;D:e, k e u z e van d e z e be d r i j f s m o d e l l e n i s e r op g e r i c h t de W a a r d e r i n g van de b e s p r o k e n r e -l a t i e s o n d e r vo-ldoende s t e r k uiteen-lopende o m s t a n d i g h e d e n , t e doen plaatsvinden* Zij p r e t e n d e r e n niet e e n o p t i m a a l bedrijf, zelf s niet een voor h e t gebied r e p r e s e n t a t i e f s a m e n s t e l v a n b e d r i j v e n , te; geven. ,

DE PRODUCTIEMIDDELEN :

Uitgegaan i s van een b a s i s a r b e i d s a a n b o d van 210 u u r p e r m a a n d op h e t e e n m a n s b e d r i j f en 415 u u r p e r m a a n d op het tweemansbedrijf. Op h e t e e n m a n s b e d r i j f kan het a r b e i d s a a n b o d .voor de m a a n d m e i m e t 60; voor juni m e t 70, voor juli m e t 60 en voor de p e r i o d e a u g u s t u s tot m e d i o s e p t e m b e r m e t m a x i m a a l 80 u u r w o r d e n verhoogd. Voor het t w e e m a n s b e d r i j f gelden voor deze p e r i o d e n verhogingen van m a x i m a a l r e s p e c t i e v e l i j k 110, 130, 110 en 145 u u r . A l s b e p e r k i n g .geldt evenwel, dat het t o t a a l a a n t a l o v e r u r e n gedurende het w e i d e s e i z o e n op het e e n -m a n s b e d r i j f het t o t a a l van 180 en op het t w e e -m a n s b e d r i j f h e t t o t a a l van 330 n i e t o v e r s c h r i j d t . Zij dienen v o o r t s op de t r a d i t i o n e l e b e d r i j -ven h e t saldo m e t t e n m i n s t e 3 gulden en op de m o d e r n e b e d r i j v e n m e t t e n m i n s t e 6 gulden p e r u u r te doen stijgen.

V e r o n d e r s t e l d w o r d t , dat de incidenteel mogelijk v r i j hoge a r beid'stoppen w o r d e n opgevangen door enige (gezins)hulp en wat v e r hoogde, efficiency, die bij de g e h a n t e e r d e a r b e i d s n o r m e n z e e r wel m o

-gelijk is- Het r e i n i g e n van het m e l k g e r e i g e b e u r t op het t r a d i t i o n e l e e e n m a n s b e d r i j f geheel (264 u u r ) en op h e t t r a d i t i o n e l e t w e e m a n s b e -drijf voor de helft (192 u u r ) door g e z i n s l e d e n . Aldus o n t s t a a t voor

het; traditionele eenmansbedrijf,een. arbeidsaanbod van maximaal 2700 + iZ64«iVi:r, waarop t e r berekening van de% arbeidsbeschikbaarheid, voor

algemeen niettijdgebonden.werk .200 uur en voor tijdgebonden alge ;raeea:werk 10 uur per maand inminderingJLs gebracht. Vqpr het t r a

-ditionele tweemansbedrijf is analpog aan het. voorgaande beschikbaar 531ß, rh-l 92minus ; (300 + 12 x 15).» voor het moderne çénrnansbejdrijf waar eventueel een gedeelte van deze. uren op een bedrijfsverzsnrger kan worden afgewenteld, 2700 minus (200 + 1 2 x 1 0 ) e n y o p r het m o derne tweemansbedrijf 5130 minus (300 + 12 x 15).^,C)p het laatste b e -drijf is voorts een beperkte arbeidsbeschikbaarheid gedurende het weekeinde verondersteld en,wel 14 uur per 2

dagen-De basis-zetmeelwaardeproduktie van het grasland is bij:!N = 0

gesteld op 2700 kg netto-ZW per ha- Hierop dienen op basis van de in nota 435 gegeven cijfers, per alternatief correcties te worden aangebracht voor greppel en randverliezen. De resultaten van deze b e r e -keningen zijn, per periode, in bijlage I vermeld.

Verhoging van deze basispröduktie kan plaatsvinden door stikstof-giften. Het effect hiervan i s , uitgedrukt in netto-zetmeelwaarde per kg N, naar seizoen en niveau als volgt gedifferentieerd. De daarbij

gehanteerde giften zijn, in overeenstemming met nota 435, in hun on-derlinge grootte-verhouding aangepast aan de vigerende perceelssitu-atie en bedragen respectievelijk 32 (situperceelssitu-atie A), 37 (situperceelssitu-atie B) en 39 (situatie C) kg N per ha:

Rangnummer 1 2 3 ten behoeve van periode

mei

J

u l i

augustus/september 1 september 2/oktober

DE ACTIVITEITEN

Als activiteiten zijn opgevoerd het houden van melkvee inclusief jongvee eh het winnen van ruwvoeder. Uitgegaan is van een vaste v e r -houding tussen melk- en jongvee, tej weten 4 kalveren en 5 stuks ouder

9 , 0 9 , 0 5 , 0 6 , 5 5 , 0 7 , 9 •••'••''7;;7-i:-r • .-.J O :•:•:. J 5 , 5 ' -6 , 5 - 6 , 0 -v > ! . a j : _ '• '

jongvee p e r 10 m e l k k o e i e n , zodat, in o v e r e e n s t e m m i n g m e t h e t h u i d i -ge b e e l d i n h e t n o o r d e l i j k Meiweide-gebied, pe«-melkkoe 1» 42 g«. v- e.

aari^ézig^isi Als1 v^ederbehoefte^im de w e i d e p e r i o d e i s aangehouden

200 ZW 'pét gve p e r m a a n d , w a a r o p t e r v e r k r i j g i n g van de n e t t o - , a a n s p r a k e n ääri dé p r o d u k t i e van g r a s l a n d , -een c o r r e c t i e i s t o e g e p a s t op grond van de n a a r h e t g r a s l a n d t e r u g te v o e r e n s t a l m e s t c. q. m e n g -m e s t . Déze v e r -m i n d e r i n g op de netto ZW - a a n s p r a k e n t e r g r o o t t e v a n 150 ZW p e r melkkoe i s n a a r e v e n r e d i g h e i d m e t de p e r p e r i o d e g e g e -ven grasprodu'ktie o v e r het seizoen v e r d e e l d gedacht.

Met b e t r e k k i n g tot de s t à l p e r i o d e is e r van uitgegaan dat.,zpwel v o e d e r kaïn w o r d e n gekocht a l s zelf gewonnen. H i e r t o e i s n a a s t dß v a s t e m i n i m u m ( k r a c h t - ) v o é r a a n k o p e n ten b e d r a g e van ƒ 250 p e r m e l k k o e een b e d r a g aan ( r u w - ) v o e d e r k o s t e n op het saldo p e r koe in m i n d e r i n g g e b r a c h t , dat bij m a x i m u m eigen voederwinning w e e r geheel i s t e r u g te winnen. N a d e r e d e t a i l s betreffende de "berekening van h e t saldo zijn gegeven in bijlage V.

De a r b e i d s a a n s p r a k e n van irielk- en jongvpe zijn p e r bedrijf en p e r p e r p e r i o d e gegeven in bijlage III. De o p s p l i t s i n g in een constant en e e n m e t de omvang van de v e e s t a p e l v a r i a b e l e l e m e n t i s afgeleid uit de n o r m e n , die het taaktijdenboek van h e t ILR geeft voor v e e s t a p e l s van v e r s c h i l l e n d e g r o o t t e . E r i s van uitgegaan dat pp de t r a d i t i o n e e l u i t g e r u s t e b e d r i j v e n wordt gemolken volgens de methode P J A _ (op het t w e e m a n s b e d r i j f met..2 s t e l a p p a r a t e n ) , ' s w i n t e r s op s t a l , ' s z o m e r s aan een w e i d e i n s t a l l a t i e in h e t land (eenmansbedrijf) r e s p e c -tievelijk op een v a s t e m e l k p l a a t s bij h u i s (tweemansbedrijf). Op het é é n en t w e e m a n s b e d r i j f m e t m o d e r n e gebouwen w o r d t z o m e r en w i n -t e r door 1 m a n m e -t 3 r e s p e c -t i e v e l i j k 4 a p p a r a -t e n gemolken in een v i s g r a a t m e l k s t a l .

G e d u r e n d e de s t a l p e r i o d e wordt 1 x p e r dag hooi v e r s t r e k t , afhankelijk van het staltype 1 of 2 x k u i l v o e r en afafhankelijk van de b e -hoefte van h e t vee 1 of 2 x k r a c h t v o e r . Öp h é t t w e e m a n s b e d r i j f m e t m o d e r n e gebouwen g e b e u r t h e t l a a t s t e v i a e e n a u t o m a t i s c h e d o s e e r -i n s t a l l a t -i e . U -i t m e s t e n gesch-iedt -in de 'oude' stallen h a l f m e c h a n -i s c h ,

in de m o d e r n e via h e t d r i j f m e s t s y s t e e m . L \

,-A l s m a a i - a c t i v i t e i t e n zijn opgevoerd hooien, dat b e p e r k t i s tot j u n i en j u l i , en het winnen van v o o r d r o o g k u i l , dat zowel in de v o o r

-z o m e r ( m e i ) a l s , i n wat k l e i n e r e sneden, in de n a -z o m e r ( a u g u s t u s / s e p t e m b e r 1) kan p l a a t s v i n d e n . ß>o t e m a a i e n oppervlakte kan zowel

absoluut a l s p e r koe v r i j e l i j k v a r i ë r e n . Aangenomen i s , dat het hooi op de bjedrijven rnet oude gebouwen in balen wqrdÇ g e p e r s t , op de b e

-drijvenjpiietf m o d e r n e g e b o u w e n ; los wordt gewonnen. M a a i e n , schudden (2 x bij k u i l y o e r , 4 x b i j hooien) en h a r k e n ( r e s p . 1 en 2x) g e b e u r t

s t e e d s d o o r eigen m e n s e n . Voor h e t i n s c h u r e n en inkuilen (laden en l o g s e n en t r a n s p o r t ) kan de.boer. op h e t e e n m a n s b e d r i j f n a a r k e u z e een b e r o e p doen op de l o o n w e r k e r of, op b a s i s van w e d e r k e r i g h e i d , s a m e n -w e r k e n m e t een b u u r m a n . Aangenomen i s , dat op het e e n m a n s b e d r i j f ook in situatie C n i m m e r in eenheden van g r o t e r dan 2 h a wordt gemaaid. Dit; b e p e r k t u i t e r a a r d de v o o r d e l e n van p e r c e e l s v e r g r o t i n g e n i g e r m a t e . E v e n t u e l e loon w e r k k o s t e n zijn b e r e k e n d op b a s i s van u u r t a r i e v e n om te v o o r k o m e n dat de gevolgen van m i n d e r gunstige omstandigheden w o r d e n .afgewenteld op d e r d e n .

Op het t w e e m a n s b e d r i j f , w a a r een opraapwagen i s gedacht, g e b e u r t in b e g i n s e l a l l e s door eigen m e n s e n . Voor n a d e r e bijzonderheden b e t r e f -fende de op elk d e r b e d r i j v e n t o e g e p a s t e w e r k m e t h o d e n , a l s m e d e voor de a r b e i d s a a n s p r a k e n en ( l o o n w e r k - ) k o s t e n , die voor de v e r s c h i l l e n d e c u l t u u r t e c h n i s c h e s i t u a t i e s op b a s i s van de in nota 385 gegeven r e l a t i e s zijn b e r e k e n d , w o r d t v e r w e z e n n a a r bijlage IV.

De m e t de a c t i v i t e i t ' l a n d g e b r u i k ' g e p a a r d gaande a r b e i d s ä a n s p r a -ken en k o s t e n zijn gegeven in bijlage II. Zij betreffen m e t n a m e het

slepen ( l x buiten en 3 x v e r d e e l d o v e r het w é i d é s e i z o e n ) , het v e r s t r e k -ken van de b a s i s b e m e s t i n g ( P , K en N in twee rondgangen gedurende de p e r i o d e n o v e m b e r tot en m e t a p r i l en een Overbemesting m è t ft in m e i en j ü l i / a ü g u s t u s ) , het s l o o t - en g r e p p e l - of d r a i n b h d e r h o u d en een p o s t

' o v e r i g e g r a s l a n d v e r z o r g i n g ' ( d a m m e n , rijpadén, a f r a s t e r i n g e. d. ). Voor de k o s t e n van de grond zijn, in v e r b a n d m e t het v a s t s t e l l e n van de o p t i m a l e b e d r i j f s o p p e r v l a k t e , twee a l t e r n a t i e v e n gekozen, te weten ƒ 480 (als 6% van ƒ 8ÖÜ0) r e s p e c t i e v e l i j k ƒ 200 p e r ha en p e r j a a r -Voor b e s t a a n d e gebouwen ( t r a d i t i o n e l e bedrijven) zijn alleen k o s t e n opgevoerd voor onderhoud en v e r z e k e r i n g en enige r e n t e v e r g o e d i n g o v e r de a l t e r n a t i e v e o p b r e n g s t w a a r d e . D a a r hun c a p a c i t e i t i s gebonden aan de bedrijf s o p p e r v l a k t e (per ha i s s i a i r u i m t è voor 1,25 melkkoe incljongvee gerekend) zijn de k o s t e n p e r ha gegeven. Kosten van u i t b r e i ding en nieuwbouw ( m o d e r n e bedrijven) zijn aan de omvang van de v e e stapel gekoppeld eri d i e n o v e r e e n k o m s t i g in het saldo p e r koe v e r d i s -c o n t e e r d .

RESULTATEN

De begrötingsuitkorrïètéii väli de 4 x 5 a l t e r n a t i e v e n zijn s a m e n g e v a t in de t a b e l l e n 1 en 2. D a a r u i t blijkt, dat zowel Bij gefixeerde a l s bij v a

-r i a b e l g e s t e l d e o p p e -r v l a k t e de dpti-r-riàle omvang van iiet bed-rijf i die het b e s t g e r e p r e s e n t e e r d wordt dooi hét a a n t a l m e l k k o e i e n of de n ë t t o z e t m e e l w a a r d è p r o d ü k t i e , stijgt bij g u n s t i g e r wordende p e r C ë ë l s i n d e -ling. Deze stijging geldt, ongeacht de b e d r i j f s u i t r u s t i n g , zowel v o o r é é n - a l s voor tweemarisbedrijvën. D a a r b i j i s in het a l g e m e e n het ef-fect van het wegvallen van de b e g r e p p e l i n g (A n a a r B) g r o t e r dan dat van de additionele p ë r c ë e l s v ö r m v e r b e t e r i n g (B n a a r C). Met de b e -d r i j f s o m v a n g n e e m t bij g u n s t i g e r wor-den-de p e r c e e l s i n -d e l i n g ook het a r b e i d s i n k o m e n t o e . Dit i s b e r e k e n d door op de uit de p r o g r a m m e r i n gen r e s u l t e r e n d e en m e t de beloning voor g e m a a k t e o v e r u r e n v e r m e e r -d e r -d e be-drijf s sal-di, -de in bijlage VII Verhiel-de w e r k t u i g k o s t e n en v a s t e a l g e m e n e k o s t e n in m i n d e r i n g te b r e n g e n .

E e n m i n d e r r e g e l m a t i g en teii dele óók a n d e r s g e r i c h t b e e l d toont, z o a l s ook figuur 1 l a a t z i e n , de o p t i m a l e b e d r i j f s o p p è r v l a k t e . N i e t t e m i n i s duidelijk de t e n d e n s h e r k e n b a a r , dat v e r b e t e r i n g van d ë ' p e r -c e e l s b e w e r k e l i j k h e i d (A ——5 B £ C ) tot Vergroting ën stijging van de fysieke g r a s o p b r e n g s t ,per eenheid van oppervlakte ( a 5 b) tot

r e d u c t i e van de o p t i m a l e , o p p e r v l a k t e l e i d t . Het duidelijkst komt dit tot uiting, w a n n e e r de vlakke u i t l o p e r s van de k r o m m e n , w a a r geen wezenlijke t o e n e m i n g van h e t a r b e i d s i n k o m e n m e e r p l a a t s v i n d t , w o r den afgekapt. Deze afvlakking van de c u r v e valt v o o r a l bij de v a r i a n -t e n m e -t een verhoogde g r a s l a n d p r o d u k -t i e v e e l a l a a n m e r k e l i j k vóór h e t b e r e i k e n van de optimale o p p e r v l a k t e . Het s t e r k s t i s dit het geval op h e t e e n m a n s b e d r i j f m e t t r a d i t i o n e e l gebouw. Dit hangt s a m e n m e t h e t feit, dat bij deze h o g e r e p r o d u k t i e p e r h a c t a r e v e e l e e r d e r die h o e v e e l h e i d z e t m e e l w a a r d e i s b e r e i k t , die de in omvang door de w e r k -omstandigheden in de s t a l p e r i o d e b e p e r k t e v e e s t a p e l kan benutten.

V e r d e r e v e r g r o t i n g van h e t bedrijf, g e p a a r d gaande m e t e e n v e r l a g i n g v a n de Ngiften, l e v e r t dan bij grondkosten van ƒ 200 p e r ha nog wel v o o r

-deel op, m a a r de stijging in a r b e i d s i n k o m e n i s d o o r d a t de v e e s t a p e l in omvang niet m e e r t o e n e e m t , g e r i n g . Ook de t o t a a l g e m a a i d e o p p e r vlakte v e r a n d e r t nauwelijks; wel t r e e d t in v e r b a n d m e t a r b e i d s p r o b l e -m e n enige v e r s c h u i v i n g n a a r h e t n a s e i z o e n op.

De betekenis van een goëde pèrceelsindeling voor het arbeidsin-komen is per bedrijf en per ha nader uitgewerkt in fig* 2w Daaruit

blijkt, dat het positieve verschil in arbeidsinkomen ten gevolge van een betere landinrichting in het algemeen toeneemt bij stijgende b e -drijfsoppervlakte. Bij grotere oppervlakte treedt echter een vertraging in deze inkomensstijging op, die op de bedrijven met traditionele uitrusting zelfs in een daling overgaat. Het maximum effect op het a r -beidsinkomen wordt daar dan ook gevonden bij een oppervlakte die aanmerkelijk beneden de optimale ligt. Dit betekent, dat het effect van ontgreppeling plus perceelsvormverbetering, die bij kleinere bedrijf sgrootten het be drijf s inkomen vrijwel uniform met rond ƒ 400 per ha doen stijgen, bij het naderen van de optimale bedrijfsgróotte tot. gemiddeld ƒ 250 à ƒ 300 per ha terugloopt. Ontgreppeling levert van deze baten rond 70%, de additionele verbetering van de p e r c e e l s -vorm en -grootte rond 30%. Wanneer alleen met een betere bewerke-lijkheid rekening wordt gehouden en de opbrengststijging derhalve

wordt verwaarloosd, ontstaat deze terugval in baten bij stijgende bedrijfsgrootte n i e t . Wel ligt het batenniveau nu uiteraard aanmerkelijk l a

-ger. Het perceelsbewerkelijkheidseffect bedraagt, afhankelijk van de bedrijfsoppervlakte in het algemeen niet m e e r dan 20 tot 40% van het totaal dat mèt het incalculeren van de opbrengststijging mogelijk lijkt.

Bij de verklaring van de curven dient te worden bedacht, dat ongetwijfeld met het stijgen van de bedrijfs grootte bij constante a r b e i d s -bezetting, de factor arbeid in toenemende mate schaars zal worden en-idat uit dien hoofde een goede perceelsbewerkelijkheid aan beteke-nis zal. winnen. Dat desondakns de baten van perceelsbewerkelijkheids-verbéteiring per ha vrijwel gelijk blijven zal samen hangen met een minder intensieve exploitatie van het land bij grotere bedrijfsopper-vlakte.; De terugval in het totale effect van de perceelsverbetering vloeit voort uit de met de stijgende bedrijfsoppervlakte sterk afne-mende betekenis van de fysieke opbrengststijging.

De betekenis van de opbrengstverliezen die met een ongunstige parceelsindeling samenhangen is uiteraard het grootst waar grond •• schaars is. Perceelsverbetering is voor deze bedrijven als het ware

een vorm van bedrijfsvergroting en haar betekenis is dienovereen-komstig. De terugval doet zich het sterkst voor bij de traditioneel uit-geruste bedrijven hetgeen samenhangt met de slechte arbeidsom-standigheden in de stalperiode. Deze dwingen tot een relatief kleine

v e e s t a p e l wat u i t e r a a r d de aanwendingsmogelijkheden van een g r o t e r e g r a s p r o d u k t i e b e p e r k t .

De onverwacht grote invloed die blijkens het voorgaande aan de o p b r e n g s t a s p e c t e n van b e g r e p p e l i n g en p e r c e e l s v o r m lijkt te m o e t e n w o r d e n toegekend, a c c e n t u e e r t de v r a a g n a a r de j u i s t h e i d van de i n g e v o e r d e o p b r e n g s t g e g e v e n s . E r i s bij de v a r i a n t e n m e t o p b r e n g s t -stijging van u i t g e g a a n , dat bij v e r v a n g i n g van g r e p p e l s door d r a i n s bij een gelijk b e m e s t i n g s n i v e a u o v e r de gehele o p p e r v l a k t e die o p b r e n g s t kan w o r d e n g e r e a l i s s e r d , die t h a n s op h e t midden van de a k k e r t u s

sen twee g r e p p e l s w o r d t gehaald. Enige twijfel t e n d e z e lijkt g e r e c h t -v a a r d i g d . Mede om deze r e d e n zijn de -v a r i a n t e n gege-ven w a a r b i j in h e t geheel geen o p b r e n g s t w i n s t i s i n g e r e k e n d . I n t e r p o l a t i e t u s s e n beide kan, afhankelijk van de v e r w a c h t i n g e n die al dan n i e t op b a s i s van n a d e r o n d e r z o e k ten a a n z i e n van d e z e o p b r e n g s t stijgingen w o r d e n g e k o e s t e r d , tot een mogelijk r e ë l e r b e n a d e r i n g van de te v e r w a c h t e n b a t e n leiden dan deze beide m i n of m e e r a l s u i t e r s t e n te beschouwen z i e n s w i j z e n elk voor z i c h . Voor v e r a n t w o o r d e c o n c l u s i e s lijkt n a d e r o n d e r z o e k n a a r de r e a l i s a t i e m o g e l i j k h e d e n van deze o p b r e n g s t s t i j -gingen evenwel onontbeerlijk.

SAMENVATTING

Aansluitend aan het in de n o t a ' s 385 en 435 b e s c h r e v e n o n d e r z o e k n a a r de s a m e n h a n g t u s s e n p e r c e e l s b e g r e p p e l i n g , - v o r m en - g r o o t t e e n e r z i j d s en b e w e r k e l i j k h e i d en g r a s o p b r e n g s t a n d e r z i j d s , wordt aan de hand van een a a n t a l b e d r i j f s b e g r o t i n g e n voor het n o o r d e l i j k k l e i -weidegebied een b e d r i j f s e c o n o m i s c h e i n t e r p r e t a t i e van de v e r k r e g e n

r e s u l t a t e n gegeven H i e r t o e i s een d r i e t a l p e r c e e l s i n d e l i n g s a l t e r n a -tieven gekozen. A l t e r n a t i e f A t y p e e r t de b e s t a a n d e situatie in het gebied, a l t e r n a t i e f B de situatie die zou o n t s t a a n w a n n e e r onder b e houd van de v i g e r e n d e p e r c e e l s g r e n z e n de g r e p p e l s zouden zijn v e r -vangen door d r a i n s , t e r w i j l bij a l t e r n a t i e f C de b e d r i j v e n opgebouwd zijn gedacht uit onbegreppelde rechthoekige p e r c e l e n van 250 x 160 m . E l k van deze a l t e r n a t i e v e n i s a l s é é n en a l s tweemandbedrijf b e g r o o t , elk van deze w e e r a l s e e n v a r i a n t m e t een z e e r m o d e r n e b e d r i j f s u i t r u s t i n g m e t ligboxenstal en een v a r i a n t m e t een m e e r t r a d i t i -onele u i t r u s t i n g m e t f r i e s e s t a l .

A l s p r o d u k t i e m i d d e l e n zijn b e s c h i k b a a r de a r b e i d van één r e s p e c tievelijk twee m a n , een v a r i a b e l e oppervlakte g r a s l a n d m e t een v r i j e lijk te k i e z e n b e m e s t i n g s n i v e a u en een voor het b e d r i j f s m o d e l p a s s e n -de w e r k t u i g u i t r u s t i n g . A l s b e d r i j f s a c t i v i t e i t e n zijn gekozen het hou-den van m e l k v e e m e t bijbehorend jongvee en het winnen van hooi en k u i l -voer- Op het e e n m a n s b e d r i j f kan voor de v o e d e r winning, w a a r v a n de omvang e v e n a l s op de a n d e r e b e d r i j v e n v r i j kan v a r i ë r e n , n a a r b e -hoefte een b e r o e p op de l o o n w e r k e r w o r d e n gedaan.

Mede in v e r b a n d m e t de o p m e r k e l i j k e r o l die de m e t de ongunstige p e r c e e l s s i t u a t i e g e p a a r d gaande o p b r e n g s t d e p r e s s i e s in de i n -k o m e n s v e r s c h i l l e n ble-ken te spelen, i s n a a s t een b e g r o t i n g w a a r i n m e t een volledig v e r v a l l e n van de o p b r e n g s t d e p r e s s i e t e r p l a a t s e van v e r v a l l e n s l o o t - en g r e p p e l k a n t e n rekening i s gehouden, s t e e d s een v a r i a n t d o o r g e r e k e n d w a a r i n in het geheel geen o p b r e n g s t w i n s t i s v e r o n d e r s t e l d en de b a t e n d e r h a l v e b e p e r k t zijn tot een b e t e r e b e w e r k e -lijkheid van de p e r c e l e n .

De r e s u l t a t e n van de b e g r o t i n g e n sie zijn u i t g e v o e r d m e t p a r a m e -t r i s c h e l i n e a i r e p r o g r a m m e r i n g , zijn w e e r g e g e v e n in de -tabellen 1 en 2 en fig. 1. De b e t e k e n i s van de b e g r e p p e l i n g en de m i n d e r gunstige p e r c e e l s v o r m en - g r o o t t e i s p e r bedrijf en p e r ha n a d e r u i t g e w e r k t in fig. 2. D a a r u i t i s af te l e z e n dat onder de g e s t e l d e v o o r w a a r d e n het p o t e n t i ë l e a r b e i d s i n k o m e n bij afwezigheid van g r e p p e l s en een

goede p e r c e e l s v o r m , op de k l e i n e r e b e d r i j v e n c i r c a ƒ 400 p e r ha h o g e r ligt dan bij de huidige landindeling. Bij t o e n e m e n d e b e d r i j f s

grootte n e e m t dit, v o o r n a m e l i j k ten gevolge van de s t e r k dalende b e -t e k e n i s van de s-tijging in de fysieke g r a s p r o d u k -t i e , af -to-t b e d r a g e n van ƒ 250 tot ƒ 300 p e r ha- Van deze b a t e n wordt rond 70% g e l e v e r d door de afwezigheid van g r e p p e l s en rond 30% door de additionele v e r -b e t e r i n g van de p e r c e e l s v o r m en - g r o o t t e .

Afhankelijk van de b e d r i j f s g r o o t t e vloeit s l e c h t s 20 tot 40% van deze b a t e n r e c h t s t r e e k s v o o r t uit de v e r b e t e r d e p e r c e e l s b e w e r k e l i j k heid en niet m i n d e r dan 80 tot 60% uit de g r o t e r e fysieke g r a s p r o d u k -t i e . De gro-te b e -t e k e n i s van de i n g e v o e r d e o p b r e n g s -t s -t i j g i n g e n m a a k -t n a d e r o n d e r z o e k n a a r de m a t e van r e a l i s a t i e van deze o p b r e n g s t w i n s t z e e r gewenst.

to to > ö "S • S <u « <u*— bo » M.S +j o) M *4 v. co j X f t bO S eu a -o ft o 0 o cu go ^ CM cu 'S d ^

^ A

o <" co S cufg r-4 O CU u CU ÖC O . co CU co X I Z <U c d , * X I M cd ti eu f ü ,u Ö ft ö Î3 O CD > upq S 2 ra

ill

lil

co » ^ •ft r-i CU eu eu T 3 h CU J? cd •<•* ° ö ^ > <u cu -» ^ ft cu 'S «-5 o ra > ö cu • ^ M w m CO .i-i

S

m

'S

V s

«** s * S * " > » eu S cd « X > Z CU X> cd H SS-3 > o ft d vO ft <DT. £ CU X ÖD 5 m cu CL «^ «

*>

M

S "

d ^ ^ ft U Tj* T»* O C M T < ^ U 1 * «sOoOvO « « •> > O oo r*co co in r-TH r - CM T * O O f l h N CO O T * 00 PO CM T l T « oo Tt* O 00 T t n ^ o O * * 00 -CM ^ m (M 00 O I«-Tt* i n f - CM C > T I i n « CM CM Tt* « X ) CU u X <u P.5 ft CU u bO CU CO ö ' Ö O - H <u ft bo ^ CU <u ö T ) 4) g h i j . ffi CU > ,Q ^ ft * a - w > o ft rivO ft S T * £ <u X bo £ ° Ö <u m « n CM cu ü cu co bO'-* ._ H (U M CU X I • i H 3 ffi <U CQ ft > 00 I CU co bO'-H .rt cu XJ <D •g y ffi <u ft OJO ÜO CU CU W \K i cd 4J • H CO CO ^ 1 IU CU u u CU C MV 0S O O r * - O v O v û P O O O C O ^a ~ _ 4 i n o . . . . o V O I ^ N V Û oo T - i o < M N o r ~ v O o ^ n r - « TH vo CM T-< CM n TJ* T f o os' \ - c m o o o ^ c M •.C3^ts^,'), « « • . « • > CM If) CO CM CM -rH O O O ^ O - * O O C M C M v û v O •H r< r i CO r ^ v O v O ^ T j t ro o m CM CM TH T < CM CT^ O T i CM O O N N O O CO O C M r - T I o .. CM NÛ v£> r- co PO m Ti CM r>- o o m CM ^ O O v O vo oo m o O T l t>- ~ CM T l PO r~ T I r - CM " i n p o o » „ „ » » c > r i n ^ f m c o p o c M T i CM CM PO CM ( M T l T l O m o v O f o v o o o r - r ^ - O O ^ f P O * . « . « O T I T I O O c M i n i n p o c o PO Tt1 PO CM CM Tl Tl O O T l O 00 00 C- T l CM CM • * O CM * m r- o oo CM PO co t- co vO Tl o •. CM O OO m CM o t^ « m TI TI t- T I C M m Tl •* O T I O O O P O T h o o c o V U co m i n T l v O O O O O 0N• T l ^ t, •> CM T I T I CM O PO s O v O O i n O N N O N O O 0 0 C M » o o o o o e o ^ o i f i r i T i n c o o o o o o r - r - T i T t ~ CM i n P O T i T i T i CM 00 CO 00 m co r- •* ~vO NO PO r^ CM T I CM T l oo m co o c o cd •> co *& r~ r- co CM oo T l t > m PO NO o « ^ r~ PO r - CM T I o T I r -T l O -T l co PO vO NO vO CM T I o^ m NO m PO m ^ o O T I oo « CM TI* m © T I C O T } * N O i n T i c o c o « . « « - i n r ~ o c j P O O O T I O C M O T I T I * „ CM T l T* CM CM T|* oo TI er- m CM r- oo vO C4 TI r- PO r- co Tl* N O Th vO O Tl vO .. CM PO Tj* cd m ^ oo TI -pr, TI O r- (r, CM o TI r-r - N c O O v O T l * O O P O ^ C O N O O^ c M r o o i n O r i s o -CM T* T l T l -CM T l CO rncMor- O T I O O O C O T | * O O C O - i f i T i T i - - « « - N o o o m m r - T i c M m T t v o o o o o O T I T J * ~ T l T H C M T I T H C M O C O V40 T l «4-1 cd cd :£» u cd cd •** öO _t»0'

•ä

<u 'M ^ - -O . <u WO, ft h « ' o cd cu ! > U fi co O T3 <u M S «U U T j CU cd h rt (U • S * § eu ÖO o eu eu O o - fi ^ eu <U < - H 60 ~* > > cd -*-• * > Ö ft ? cd ft ö o eu O 'S"0 o . ft ft O Ü <u CU o

Si*

•r4 C0 !3 eu > co X i > eu V l <; i n o ^ v o ~ vO vO NO t-» O CO co CO vO ONT}* T I t - CM o r -PO T l T» T l CM oo Tt* vo m m o o oo - T i C M P O . . . r ~ o p o m S O O O C O O T } * Tl T* in CM Tl Tl Tl o o Ti* r» •tf co fM \Û Tj* Tl 00 CM co m o O Tl oo m PO PO r-cM T* m CM oo PO m c - c o v o ,d * T j,o o o c M s O \ o e > m » CO T h ' - H r l P I N oo r - r - c o c o e > r ~ T i o c o - * T i r ~ T i T ) * C M T I T I T I CM T l T t * 00 T* m m p o o e > T t * p o o o m . P O T * ' * » , « ^ « r - r - m c - m o o r o o s O T l Tf CM T l T l T l m c M T * r ~ O C M T J * T I V O o ^f CM CM m Tl CM CM r-r~ TI Tl Tl o m o o PO 00 CO PO T|* CM Tl oo CM r- PO (MvOOO Tt* CO CO Tt* O CO Tl 00 CM >0 N -O 1-4 60 Û 4-> u (U CU bO u cu ft f! ' A *2' xi u cd cd bo S° u

2 S

X 6 bo ft cd P ti j> OO j j T3 h » O m <u CU u ft*0 ö °* h Ö co O T3 eu ^ J j eu h -r* cu « Ü w Z cd M

.sis

3 ÖJOO o o - *

I 2

u CU Î H ^ cd Ö ft ^ <d ft CU CU Ö o o S 2 Ci ti o CU O o o . X! > ft ft

o

3 u X i CU > co - O T l <U < X I XJ r—I bO 3 3 > X O ti •i-i . co > X 3 IU CU bo u CU ft CU ^ <u XI u <

<

s

CO S cd

a

'? 4-> M 3 Vi 0) rd > -t-> 05 O r * T3 fi O U i ft o eu X a> • rH u <*H '~*^ 42 DO bi> . + j •H 3 (1) Ti 0 S A! ••—i • H r-1 0» > 0> • rH U a) ft ca CU U •—H O eu fi o •T-t H-> • rH •u rrt rH H-> Ä •l-H CD > IL» +•> O u CL» ^ CQ fi s ' rH ra fn CD ft rd 45 rn CL» +-> eu S ft w 0) u "a" eu TJ fi O U ä eu î-4 O O > . „ eu •rH _-4-> ft rd O ö o eu <u ri rrt > fi CI) g o ,Y! fi •1-1 eu •rH 0) 4J rd fi ai AS •rH 43 eu > CO T3 • i H 43 S-i fti fi a) ft CO • r - > •<-t U CM H - , S rd > 3 H-> • H <U 43 CJ M • t - i fi fi 43 ai + j Ui O X T} a o u M i •rH 43 fl) • M X rd —H > rn a> ft 9 eu r—i • ci £ • r* H-» ft O fi cd > 4-4 r H u T3 T3 (U a> CJ eu +•> h 3 3 • u .—i P CJ u rd rd 2 C0 43 O .2,0 ^ +i ?! °» ^ f i cd ' 3 o 4 3 ••-> a> » ft m o oo CQ H «# 0) »H pq 43 s - , 4 3 CM r - 4 <U x> _cö H f H . C0

S S u

> o ft fi vO P* r - l rH V j CL o> «» w 00 i fi eu co <i> « • H eu oo £ TJ <u . ft •rH 3 »* M Î U CU « ^4 S " CQ cj fi ft w £ F <U O 00 ft> 4) CO ö i ojor-i eu « M 3 P h M 0) < O m PO 00 C O x f N O CM O CM «ri PO *4* oo CM ~ 00 CM O O f O N r i PO • * CM r - " r 4 i n PO o «H oo . - - 00 -«H O 00 co r- m o «M oo » • * CM ^4 m • * ^ CM CM CM N O T 4 0 0 0 N O ~ - , vO ^ o r~ PO -rH 00 r i N ^1 ~ •* PO ^.-4 m o co TH ^h O^ PO O vO o - « - C3^ Tf vO T4 N M f ) TH CM r -• * CM •** in ^< • * CM o- o • * o - * * r. \ U ( M » r. -O r f •< -O 00 -O -O ID O sO PO eM o CM NO O O C I O co cy» « • « ^ T H ^ H « . „ O M* CM 0 0 0 0 • * • * •^ m vO co CM Tt* o co m ~ CM O PO 00 ^f -r» PO Tt» CM 00 o o o 0 0 PO CM vO PO CM ft > 43 rd S ^ > o ft fi sO ft CU «ri « r-4 rH eu X öo h O fi a) m eu n CM o I fi a» en « m • H eu &o S •rj U fi ft Ü pq tU a» ft? ? M I eu co fi I w tjrjr^ eu Q. 00 -3 8 g ».S PO o 00 T* ~ in o m PO PO -ri m PO N O r- m PO m o oo Tf - - « <T> •<*< CM <M •n « v u -<n «M oo » ^ CM «ri in N O PO p o i n o c o •sFvooo « r i o o o i n . N C O N O « ~ - C M ^ O O O CM CO «H ^ O v O ' * CMCMCO -CO O ^ C M - r l i n M'CM CO t^- CM CM O ^ v O O . N O 1*1 » - « O Tf «ri i n 0 0 «ri O -tf r- NO CO CM O NO «n r- oo o o ~ r O «r* « -vu "4* «n co m r-'4H i n vO CM «ri m TF o co in ^f PO «ri CO O CO Tj* ~ Tfl «-4 vO PO O P - O T 1 «ri TF N O «n » N r - « «tf O TS* PO O O «H m co CM o O PO 0 0 « m * * "4* CM m co oo TF O O ^ v O PO O CM vO -*4* N O PO • * CM O r f CM m o t> o CM r -m PO CM «H cd cd m •* PO oo - m ^ m *4< «n co CO Is -CM «ri ^—^^-^*—**^-^ «ri CM O Tf* - C M O T ^ s O «ri «ri 0 0 PO v O s- * ^s- ^ 's- * ' ( N j «n ^"^ CO CO CM "41 - r - ' N O «ri PO «ri CM CO PO CM «ri ^ - ^ • ^ — ^ * — * • * * • * * CM Is- m i n « O v o i n Is- «ri PO PO «ri *«^*w*«—^ f\J «ri ^"^ i n ir> N O «ri - C M "4" CM Is- «ri > 0 PO v O «ri CM « n PO -PO -PO O •4* PO « n * • — • w ^ - ^ ^ - ^ O v O M -CO CM O M* c o «n ««—^s-^s—* Is- CM m -«ri O CO -4« PO «ri •^--•^•^^--. «ri PO 0 0 «ri CM r --4* c o «n « * ^ * - w ^ « - ^ * i n s o 0s -O - r i v -O CO PO «ri vO CM O CO PO CM 0 0 > 0 O T < («î . m co-so PO ^ — * * — • ^ ^ - " s ^ - . ^ N O ^ > Û O «4< e » O «ri CM PO -m o -m *—•^s*-•'{SJ s—^ ^^^ T f CM O v O m PO Q . O «n CM Is -m o -m co ^-^^—^^-^^-^ ^ O f O v O 0 0 *4* «4< O CM CM Is -m NO m s- ^ 's- * ' f \ js- ^ ^ *—' m co o o m m o m co CM m -m •* «4» CM PO co m «ri - r- co —i O «ri «ri m o _0s «ri * — ^ > — ^ * — ^ y ^ ^ . o NO *4* in . 0 « r l 0 0 N O «ri O vO 0s W * — v — - o o «ri s-^ Is- CM o o m « r i c o r -*4< «ri «ri O m m 0 0 «ri \ 0 i f l O r i - 0 0 CM 0 0 0 0 «ri «ri CO m "* • - - * ' > * - ' ^ - * rw «n *— co m «ri m - O CO «ri • * « n «ri O m CM s O O s O v O -0 -0 N O -0 -0 v O CO CM *—^^-^—*. O 0 0 PO -CO «ri O N O • * PO "s—^s—'s^' N O O T * -0 -0 T F «4* v o m N O O CM -Is- i n -4* vO PO CM K ^ ^ N ^ ^ * e>-<4» O -«4< CM « n v O PO CM CM «r« 0 0 »41 v O 0s CM CM O CM 0 0 -«44 m 0 •* - ^ ^ ^ — ^ r — ^ - ^ - ^ OO O CO 0 0 i n PO «ri CM O PO 0 0 m vO r -s- ^ - ^ C O v*^' s—^ 0 0 ^ PO CO ^E N O

^

£ ^

co 0 0 e» m co co m CM «n oo 0 -m CM vO >^-^-^* rrt s—^ > — » O O CM «H co co m m «ri PO CM -m 00 in CM cd SH «J 43 : ? rd 43<5. £ ö S « .5 «S, M 43 V x) u t? fi * *> •^ 5 oo a, ™ L. C . r-4 H . 2 _ ; > o f l - X 3 ^ u co o

«> s « «

ft? fi *** ft u « ' co cd 4 3 -^ :t?« S 1 i j fi w ° T3 CD X S 0) r* -ri eu r l U W r î rH cd cd cö 43 o o fi r« J3 fi • ^ cB 7 ä r « CD . -O Vi r-4 r 3 00 <ü -^ O rH

2 !*

O0H-> r « fi ^ CD r H C O O fi O O rH > 43 rd fi ft ft cd ft ft

<oo

3 rH 43 rH CU > CO T3 rH

SE

0) o > r « O fi • rH . CO > -o CU CD 0 0 U CD ft <U £ 0) _{r û S} " ^ r 2 •Cl T3l eu|

•°

g! < D ' •01

°l

Si

fi 00 43 .3 6 0 * " « T l ^ 0> ^ o oi ^ •5 " - S r r H > 0 0 5 *ö h « M 2 « S «> « « ' O fH ft ft u fi ' o 12 S ^ ir75 5 ^ u fi co O •v <o x S (Si U ' H CU

flüwis

rH rd rd rd 43 rH eu ^43 '-O l—H 00 « 3 rd S O f l * S S o o fi

x °

"

H fi o O fi o o r-. > 43 cd H-> . . fi ft ft cd ft ft < 0 0 0 u 43 rH > CO T> 00 X u > -o eu eu 0 0 eu CO p L , eu ^ eu rO S * ^ r S < <ï2

arbeidsinkomen (x 1000 gld) 36 r 34 32 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Uc^'u,, C(b) I I I I i I I 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 . 32 34 36 38 40 oppervlakte in ha

F i g . l a . Het a r b e i d s i n k o m e n op t r a d i t i o n e e l u i t g e r u s t e bedrijven bij v e r s c h i l l e n d e landindeling en v a r i a b e l e b e d r i j f s o p p e r v l a k t e . Links een é é n - , r e c h t s een tweemansbedrijf. Grundkosten i n g e r e k e n d à ƒ 200 p e r ha p e r j a a r , gebouwen tegen ƒ 300 plus ƒ 52 p e r s t a l p l a a t s .

A, Huidige landindeling

B , Huidige p e r c e e l s v o r m en - g r o o t t e , geen g r e p p e l s C, P e r c e l e n van 250 x 160 m, geen g r e p p e l s

(a) v a r i a n t zonder opbrengststijging

(b) v a r i a n t w a a r b i j van een volledig v e r v a l l e n van de o p b r e n g s t d e p r e s s i e s t. p. v. v e r v a l l e n sloten en g r e p p e l s is uitgegaan

<D O T3 » 2 A » • r-t O CD -r-i

L J L

I I I L

I I I 1 1 1 i I a A <D - P ^ ni > CO O. 0 4 Q O r-0 r-0 -x> -£> -X! Tt> N Û M v O O v O oo lT> s O i n ^ IT) CO LD O i n oo rf ^ O "# • * rt* co T C O • * OO co v O CO co CO co o co 0 0 co N O CO •* 0 4 CO co o co 0 0 -5-1 N O - p i -* -r< co ^ 1 <D a, r-T < co s-, 2 1—1 O M o co en s-, Ö CO bc <D + J T3 ö CO X <u u CO Ml c • r-i Ö CO 4~> co o ^ Ö co £ 3 0 ,o co Ü ü co > '»-ï T3 0) ^> & 01 3 5-1 co Ü0 +-v ..-« s Ö u CO o

a

u o o > h co ^ o 0) • • tti ^ + <u ÖJO o •r-T^i U-4 ^ , « "-—< " 2 <; S • < * * "* co O _{CO 00} oo v£> _CO CM O _{co CO co} co _{co co co} •* co _co o » <o ' t co oo -o "^ co -I-I Ui

rt M 0) H a> d « bo O u ä »H X > « O •-<.,_> G rj - " Ö O > 2% a ü -1U v ^ O ni » I : { Q H H 03 u i H-l aj f-i h r ö <Ü Pu £ h « < > 41 —i y eu O ' S *" • S. +» <+4 - "* Q) 'T} <0 03 O **< <U QJ g S 5 £ « £

°<BsΣ£

<ü M « <U «J g 'U'S'0 » O ' Ö (U S to. ^ . U flj . £ Ö > w > ^ 03 O u 2> ^ H <u . • f n « Ö ' n$ £ fü g \<y H <u -0 . * vo « S <° ö 2 w w .2P * « ' • H H 0."H > 03 «j > H

Ly£t_vanjnjla£en

I. Netto-ZW-produktie c q. aanspraken per ha van de activiteiten 'land-gebruik', kuilen en hooien op 100%-niveau en bij de drie onderschei-den perceelssituaties.

II. Arbeidsaanspraken o q. (loonwerk) kosten van de veldwerkzaamheden (excl. de voederwinning) en overige oppervlakte-gebonden kosten. III. Arbeidsaanspraken van melk- en jongvee per periode, inclusief (voor

de tweemansbedrijven) het uitrijden van de organische mest.

IV. Arbeidsaanspraken en (loonwerk) kosten van de voederwinning bij de diverse perceelssituaties.

V. Berekening van het saldo per melkkoe inclusief jongvee.

VI. Werktuigeninventaris met nieuwwaarde en afschrijvingspercentage. VII. Jaarkosten werktuigen en overige algemene kosten.

Bijlage I. Netto-ZW-produktie c . q . aanspraken per ha van de activiteiten 'landgebruik', kuilen en hooien op 100%-niveau en bij de drie on-derscheiden situaties

Referentie-niveau (100 %)

Huidige Huidige P e r c e l e n van p e r c e e l s - p e r c e e l s - 250 x 160 m, vorm en b e - v o r m geen geen

greppeling greppels greppels

( 7 9 , 2 % ) ( 9 2 , 9 % ) ( 9 7 , 5 % ) *

Landgebruik

netto ZW-prod. t. b. v. m e i netto ZW-prod. t. b. v. juni netto ZW-prod. t. b. v. juli netto ZW -prod. t. b. v. aug/okt.

w. v. max. aug. / s e p t . 1 sept. 2/okt. netto ZW-totaal Voordroogkuil in m e i aanspraken netto ZW droge stof-produktie, kg voederwaarde, ZW voederwaarde, gld Hooien (juni, juli) aanspraken netto ZW droge stof-produktie, kg

voederwaarde, vent. hooi, ZW gld voederwaarde, balen hooi, ZW gld Voordroogkuil, aug/sept» 1 aanspraken netto ZW droge stof-produktie, kg voederwaarde, ZW gld 710 430 410 1150 650 550 2700 1500 3000 1500 780 1600 4000 1600 832 1440 749 1250 2500 1125 585 562 341 325 911 515 436 2139 1188 2376 1188 618 1267 3168 1267 659 1140 593 990 1980 891 463 660 399 381 1068 604 510 2508 1394 2787 1394 725 1486 3716 1486 773 1337 695 1161 2323 1045 543 692 419 400 1121 634 536 2632 1463 2925 1463 761 1560 3900 1560 811 1404 730 1219 2438 1097 570

* circa 70 m ' sloot à 2, 25 m minder per ha; hiervoor i s 1, 6% meeropbrengst

gerekend-lol O t' - ff •' , Vi s a--.- W,\ ors-; J.j:-!'a ' . ' - ' ! - - ' • ••.;.; o 7 f., - >t.^-!'<:n-

':Yl^'9-&o Ö •fH c

M

u 4> T 3 4> O > t 3 O X 4) c •o 4> 43

a

ci a N U 4> —4

>Z

fi ft fi X ^ « « o X X Q) fi ß fi o O O n dû CT* 4> U X fi T4 <D > o} a> u a, o, a co o fi a (0 •IH u < 4> 60 .»H U 4> > O fi 4) 4) 60 «S fQ « m O NX5 •** X © m CM tu tx a. a» M 00 fi 4) 4> 60 * ^ v

u

fi > fi <u V u «H fi v I 4) U 6 0 4> ftâJ i» " CO """-* u a. « a> 60 •i-t co M 4> U • ö 60 U <D fi ® C 3 M S

g. <

K rj 43 at S» 4 J •iH <n co i—I (U 4) U 4> (M >o CO (M o * * # * * * o m *-i o o \r> ^ \D i# m o o o O r-T o o co co _co rä 43 u (0 o, in o X I—I 0)

a

a> co *%. 60 rä fi 4> 2 x fi 4) • 1-4 O o M CO 0) to fi m co a> x (M > O fi 4> T J O •<H U 4)

a

4) • H h X a. _ tu.fi, to co co _{C M} >© t -m o o o M CM m «M co T 4 CM m o o m co M cd 4 3 4) a

s g

x u 4> 43 0) 60

à

43 M 4) a, ^! 4)

I

O O

S £

60 .S 60 60 h T3 »4 O U 4) > fi a) co 4) 4) 43 43 : S 4> >

S S2

4 3 M 4> CM -r« 60 ft) 43 U 4> (X •o 1-4 60

g

43 M a>

g

fi • n R) »4 fi 4) CO U > 60 fi • r-l U <0 ta a) - 0 6 0 ft) ft) en n) m 60 4) 60 •«-» h 4> > O 4) % a 4> 60 • > fi a) n) O 43 U 4>

g

•M O O • o r A

se s

43 w •O & Ji S *» fi o o a,

oo y

O (M v n) 43 4>

a

fi 4) 4J CO o X fi 4) >< O 4-> CO -4-> ta 4) g i 4> fi 60 4) W W h C 4) > O I 04 •S 8. 0) IX O ^ • ^ 60 •»H ft) fi 4> 4-> CO O A i fi 4)

I

O 43 4) Ü ft) 43 4) (X •o I—I 60 fi 4> co ft) •—i CO (X ft) 43 u to u 4) ft) fi 4) I fi O u O X u 4> 4) 60 •u T3 O ft) 43 CM fi ft) > fi 4> T 3 4> 43 fi 4) 4> CO « H

M

4) 60 ft) T3 ft) 1 } fi 4) c' 0 fi 4> 60 fi ft) ft) * •» fi 43 CO

s

s

4> 4) i^ •w « J 4) 43 (X U • i H 43 60

.s

43 U 1 - 4 4) O 4 - > 4) •t-t ta * *

fl i—i Q w pq w Kr' <<• w w E-' w Ü H J w w £ O H >—i O <: o v i ) «t-t X o m CM > r—l 0) u u CU ft ,—* O m f~\ 4) ft O. CU II) CU)

Sa

> 03 ₍₀ CU ft 0 ) CU U ft ft ÖJO <" d •1-4 •*-" T ) c d 3 5 t-r-1 » H t-H W (Ö cu rd 3 + j (0 ca i—* CU 0) u CU ft rd Ö m CU +-> r—I rd > CU 00° • ^ o •I-t CU > CU G •r< O Ü - < cu CU l > > 0) G 00 o •iH O CU -1 X Vu V 0 > ï c o C J Q O CU CU j j > CU G <u cu •<H oa rd u 42 ft O CM m O^ CM CO •«-< in <M o CM in o m o m CM co r-CO O l T < oo i> m CO O 00 CM CO in ra o N i n o CM CO - ^ m CM o CM m o CM CO •*-• • * 0 0 0 0 m oo o CM CO CM ^ 0 0 0 0 m co o CM CO cM TH CO 0 0 m co o CM CO CM •NF CO CO m oo o CM CO CM r - •*f c o O CO CO CO ^ C M 2 2 2

sis

C M m C M m CM CO CO CO CO 0 0 l > •># 0 0 0 0 O CO CO v u CO ^ CM O 0 0 c o N O f M 0 0 O r H co co CO o co co CO o m CM "*• o m CM co • * o o - TH T-t c o d £ 2 E 3 M i n co cd 4 3 rd rd G Ö ' - t H culrd O l S S I 4 3 ^ CU u

s ^

s •

* s

4-> CO ai ä T 3 CU o co ft d ^ ^ - v cu 0 0 Ai *ö Ö

^ ' S

• ^ Ai 2 ^» <u

S

« ^

co Jö Ö ö O

JS S

""^

T* « d U *; ^ v ^ CO CO vO O CM 0 0 O I I • * - n O O •<* O l CO 0 0 • " * O vO • • •r« CO 00 O l O N c o co CO -r« O 0 0 T 3 u cu eu ni <u T l <U «> .^-» M X ft «J co ft *H CU > 2 60 Ai u CU

I

o o * 5*S • < * C M X ft cu "O ft CU »4 o cu go 2*3 «> C CO TH 3 oo ö CM O O O i n 00 m vO i n CM r- o m CM •*-! vO l CT^ 0s r~ ^ H r - r H CM m o oo ^ co in CM •T4 CM vO o c o • * 0 0 CM vO o 0 0 Ti* CO f M CO vO co m N O CO T H C M o co o m o o O v O o -o •*H CM 0 0 I»- v O T< •<# rt< O i* CM CO co C O co f M O d 3 .

s s -a

OJO cd i—» co eu O U X I tu • H CU CU >

-e

«J o Ö ^ co ö

$

S

N T < 0 N T < 0 'Si N T < 0 TJ* T } * \ f m o o <M •<* T H T J I ^J< T J I m o o f M •<-« T* *P ^ * ^f* m o o ^ ^ ^t* m o o N T I T I r - f M o O • * T H CO CM •»-< r~ CM o O • * T H CO CM T H 3 Ö 3

sis

i n CM CM ^À

5* îo

CO ^H - CU CM 1 1 m o o t> f- co MO CO T H fM CM O O O r-o m m su m CM r - o CM T ^ O m vu m CM r- o m fM o m CM o • * CO T H c> CM" 1 1 ö CU -l-> co o Ai Ai u CU Ö o o

a

•rH I • " -11 A i l M l

°

8

8!

> i O v O I > o 0 0 CM m vO i n fM r~ o m CM co •* CO -r» 0 0 CM CO CO NO co v£> CO 0 0 vO 0 0 o 3

s

I 0 0 o CM r~ c o O CM m r-I v u CO CM i n - H o co O CM i r- o CM o o co in i O f M * * S JL _{• • u T J} S S3 -oc ß ' ä cd 4 3 Ö 3 CU rd • H O cd co ^ j cd i ft . b o vt

X « I

• O n -2.2 fi W ™ cd (H — « S d cu AS cu h 't s CU r H CO o ft co Ö cd + CU >

i

u rd 4 3 3 "o «—' 4 3 - r < _ O O C co O CU 4 3 A l Ö , , U CU CU cd X X O« O ft

s-ä

CU cc rd £ ft cd rd u ft o CU M

e l

Pi ö S o —« o

-* .s