Literatuur vinden op het WWW

AFZETTINGEN WTKG 29_(3), 2008 60

Literatuur vinden

op

het

WWW

Tom

_Meijer

*

Hier wil ik enkele

_tips

_{geven die}voor

sommigen

misschien interessant

_zijn.

_{De gegeven voorbeelden}

_zijn

maar een klein deelvanwat ik zoal heb

_gezien,

een

complete

op-somming

is

_nauwelijks

te_geven.

Gescande teksten worden in diverse

_digitale

formaten

aan-geboden.

Een

_publicatie

bestaat vaak uit teksten

afbeel-dingen

en er

zijn

ruwwegtweemethodenom een

digitale

kopie

ofscandaarvan op teslaan. Deeerste

_mogelijkheid

isomde hele

_publicatie,

dus de

_afbeeldingen

maarook de

tekst,

als

_plaatje

_opteslaan. De tweede

_mogelijkheid

isom

de

_afbeeldingen

als

_plaatje

ende tekst als tekst maarwel

in één document opteslaan. De eerste

_mogelijkheid

heeft als voordeel dat de resolutievan descan als

_geheel

naar beneden

_gebracht

kan worden. Dat leidt toteen somsfors kleinere

_{bestandsgrootte}

wat minder ruimte kost en waar-door het document ook sneller bekeken kan worden. Het nadeel is

_natuurlijk

dat de kwaliteit

_{(vaak sterk)}

achteruit gaatendatteksten nietals tekst

gekopieerd

kunnen worden omdaar zelfmee aande

_slag

te_{kunnen gaan.}

_Bij

de tweede

mogelijkheid

is de kwaliteit vaak

_goed

totzeer

goed

maar

dat

_heeft,

zeker

_bij

_een

_publicatie

diemeerdan enkele

tien-tallen

_pagina’s

beslaat vaakeen enorme

bestandsgrootte

tot

gevolg

waardoor ook bladeren moeizamergaat.

Echter,

af-gezien

vande kwaliteit is hetgrotevoordeel dat

dergelijke

bestanden

optekstdelen doorzocht kunnen wordenendat tekst

_gemakkelijk

_gekopieerd

kan worden _omzelf

ergens in_eentekstverwerkertekunnen

gebruiken. Afgezien

van dezetweebewaarmethodenkan de tekst

_uiteindelijk

_{nog in} verschillendebestandsformaten

opgeslagen

worden. Voor ieder formaat is eenapartprogramma

nodig

om de tekst

tekunnen lezen. Van de verschillende bestandsformatenis

pdf (‘portable

document

_format’)

hetmeest

gebruikelijk.

Pdfmet‘leesbare’ tekst isvoor onsdoel hetmeest

geschikt

maarhelaas niet

altijd

beschikbaar.

Veel

_publicaties

_{worden op} eenstandaard

bladspiegel

ge-scand,

vaak is dat A4. Voor demeeste

publicaties

voldoet

ditmaarhet heeftsomsvervelendeonverwachte

gevolgen.

Tekst_pastvaak wel _maar

_{platenatlassen}

_zijn

_somsgroter dan het tekstboek_enals die ook

op A4

gescand

worden

(en

erwordt niet

verkleind)

dan vallen de randenvan de

platen

ersomsaf!

Ook als er_op een

bladspiegel

vanA4 meerdangenoeg ruimte is kan het voorkomen dat_eendeel_vande

_pagina

niet op descan staat.Vaak wordt heel

_eenvoudig

metde

hand

_gescand

enals de betreffendepersoon niet

goed oplet

(en

ergeen controle op het resultaat

is)

dan kan het boek consequentverkeerd op de

scanplaat gelegen

hebben. Wees

altijd

bedacht op

dergelijke teleurstellingen!

Google-advanced search, Google

Booksen

Google

Scholar

Er

_zijn

verschillende methodenomop internet ietste kun-nenvinden.Allereerstdemeest

_gebruikte,

de

_zogenaamde

zoekmachine. Demeest

_gebruikte

is momenteel

_Google.

Het best isom met

_behulp

van ‘advanced search’ te zoe-ken. Hierkan onder andere het

_documenttype

waarnaar ge-zocht

_wordt,

_{opgegeven worden}

(www.google.com/advan-ced

_search).

Veelvande resultaten die

_{je krijgt}

zullenvan

weinig belang zijn

enveel zullen ook niet mogen worden

ingekeken.

Het iseengroottoeval als

_je

_{op deze manier iets}

van

je gading

vindt. Je zoektmet

_Google

aleenstuk

gerich-ter doormetéénvandetwee

_speciale

dienstentewerken

voorhet vindenvanboekenenandere literatuur. Dat

_zijn

Google

Books_en

_Google

Scholar. De adressen

zijn:

http://books.google.com/advanced

book search

http://scholar.google.nl/advanced_scholar_search

Op

beidediensten isook literatuurtevindenwaarnog

co-pyright

oprustendie dus niet zondermeer

gratis

te

down-loaden is. Wil

je

alleen

gratis

tedownloaden literatuur in

je

zoekresultaat

krijgen

dankunnen de

_instellingen

_vande

zoekopdracht

op‘full view

only’

gezetworden. Zoeken op

bijvoorbeeld ‘geology’

levert al heelwat

op. Zoals:

•

_Brongniart,

1823. Mémoires _sur les terrains de

sédi-ment

supérieurs calcareo-trappéens

du Vincentin:

_http;//

books.google.com/books?id=xToAAAAAQAAJ&print

sec=frontcover&dq=subject:%22geology%22&lr=&as_

bn=l#PPA87,Ml

Google

scantook zelf literatuur in

_(dat

wil

zeggenlaat dat

doenmet

geld

van

Google). Google

scans

beginnen

met

een

pagina

waaropstaatdat descandoor

Google gemaakt

of

_gefinancierd

is. Als

_je

dat irritant vindt:_erbestaan

free-ware

(gratis) programmaatjes

waarmee

je

zo’n

pagina

uit

het

_pdf

bestand kunt

_knippen.

Zelf

_gebruik

ik daar

pd-fillvoor

_{(www.pdfill.com/pdf_tools_free.html).}

Hiervoor

Het isvoor veelmensendie zich alsamateur met

biologie

of

_{geologie bezighouden}

vaak

_moeilijk

om aandegewenste

literatuurtekomen. De wegnaarde

winkel,

bibliotheekof desnoods

_antiquariaat

staat

natuurlijk altijd

openmaartoch levert dit

_(afgezien

vande

kosten)

vaak niet de

_gezochte

ti-tels op. De laatste

jaren

is daareen voorvelen

interessan-teen

goedkope mogelijkheid bijgekomen

endieis op

in-ternet te vinden. Veel

instellingen

maarook

bedrijven

en

privépersonen zijn bezig

vooral oude literatuurtescannen

ende bestandenopinternet vaak

gratis

ter

beschikking

te stellen. Veelal_gaathet

_daarbij

omfilosofische of literaire werken_maarveel

wetenschappelijke

literatuur is_erook al

tevinden. Omdat drukwerk meestal

(tot

een

bepaalde

da-tum,dievanlandtotland

_verschilt)

onder

_copyright

valt

gaathet vaakom

oude(re)

literatuur. Maar

juist

naar die oudere literatuur

_zijn

_wedus vaak

opzoek.

Ik heb de laatste

_jaren

daarwat aandachtaanbesteeden dat levertsomsleuke vondsten op.

AFZETTINGEN WTKG 29_(3),2008 61

moet weleerst

ghostscript geïnstalleerd

worden_maardat staatop de websitevan

pdfill uitgelegd.

Dit

programma-te

is ook heel

_handig

als

_je

_{eengroot document}hebt_van

een

tijdschrift

waarinmaaréén

_publicatie

staatwaarin

_je

geïnteresseerd

bent. Je kunt de

_pagina’s

_waarop

_datgene

staat

_watje

wilt hebben dan als _apartdocument bewaren. Dit kanenorm veel

_schijfruimte

schelen enveel

_gezoek

in dat_grotebestand. Watbetreft het laatste:helaas

_zijn

de

Google

scansvaak als

_plaatje

bewaardendus niet op tekst

doorzoekbaar.

Ik zal_nu enkele andere

_{intemetplekken}

de_revue laten

passeren.

Internet Archive-

www.archive.org

Veel

_nuttigs

is tevinden

op de sitevan ‘The Internet Ar-chive’:

(bv.:

www.archive.org/search.php?query=subject

%3A%22Mollusks%22).

Hier

_zijn

onder andere werkenvanCharles

Lyell,

Charles

Darwin, Cuvier, Linnaeus,

enz.tevinden. Voor

_geologisch

geïnteresseerden

kan iktrouwenshet werkvan

Lyell

zeer

aanbevelen! Een

_verrassing

washetvindenvandrie delen

Crag

MolluscavanS.V. Wood.

(S.V.

Wood: A

monograph

of the

_Crag

Mollusca

....

enz.): www.archive.org/search.p

hp?query=subject%3A%22Mollusks%22&page=8

Een andere

verrassing

waseen

bijna complete

set vande ‘Annales de la Société

_{Malacologique}

de

_Belgique’

(www.archive.org/search.php?query=subject%3A%22m

ollusks%22%20AND%20mediatype%3Atexts&page=4

- en

verder).

Hier staan veel artikelen invan de beide

_Vincents,

Ru-tot, Van den Broeck en nog eenaantal anderebekenden die hebben

_geschreven

over

geologie

en

palaeontologie

van

België.

Ik heb de heleset

gedownload.

Voor de

geïnteresseerden

in

de

_{Belgische paleontologie}

is diteen

goudmijn.

De

moei-te waard

zijn

bv.:

•

_Broeck,

E.vander, 1874.

_{Esquisse géologique}

et

paléon-tologique

des

_{dépots pliocènes}

des environs d’Anvers.

- Annales de la Société

Malacologique

de

Belgique,

9:

81-374.

•

_Broeck,

E. van

der,

1881.

_Exposé

sommaire des

obser-vations etdécouvertes

_{stratigraphiques}

et

paléontolo-giques

faites dans les

_dépots

marinsetfluvio-marins du

Limbourg pendant

les années 1880-1881.- Annales de

la Société

Malacologique

de

_Belgique,

16: 125-143.

Andere archievenmet oude literatuur

Er

zijn

nog veleandere ‘archieven’. Eén daarvan is het

Gu-tenberg project (www.guGu-tenberg.org/wiki/Main_Page)

waar

overigens

nogvooral literaire werkentevinden

zijn.

Nederlandse

proefschriften

en andere

wetenschappelijke

literatuur.

Een _grootdeel is kostenlooste

verkrijgen.

Een

uitleg

is oate_{vinden op:}

Bibliotheek UvA

www.uba.uva.nl/hulp/object.cfm/objecticHC5EE31B5-6F50-471F-AE9BD8A31220F7EC

Erstaanook linksnaarwebsitesmet

_{proefschriften}

bui-tenNederland.

DARE- NARCIS

Ongeveer

10.000Nederlandse

_{proefschriften}

uit de

laat-ste20

_{jaar (maar}

ookvan

langer geleden) zijn

in

volledi-ge tekst beschikbaar in DARE dat

tegenwoordig

is opge-nomeninNARCIS,dattoegang

geeft

tot

nog veelmeer Nederlandse

_{wetenschapsinformatie.}

Het websiteadres is: www.narcis.info/index.

Zoek hier bv

op ‘Zonneveld’. Onder de zoekresultaten vind

_je

alle Zonneveld’s_waariets beschikbaar_vanis. Ga

naarde tweede

pagina

endaarstaatbovenaan: ‘Het kwartairvan het

Peel-gebied

ende naaste

omge-ving:

een

sediment-petrologische

studie

_(1947).’

Klik

op de titelenop de

volgende pagina

staatinformatieover

dit

_{proefschrift.}

Het is in ‘fiill text’ beschikbaar. Klikken

weop ‘fiill text’ dan

verschijnt

de

_pagina

waarvanafhet

proefschrift

als

_pdf

tedownloadenis. Vooral veel oudere

proefschriften zijn

helaas nog niet

digitaal

beschikbaar

maar eris al heel veel.

Op

de website_vanNARCIS

_zijn

behalve

_{proefschriften}

ook veel andere

_{wetenschappelijke}

_publicaties

te vin-den. Het_gaatom

_publicaties

_van Nederlandse auteurs maarde taal waarin het

_{geschreven is,}

is vaak

_Engels.

Met

zoekopdrachten

moetdaarmee

_rekening

_worden

ge-houden. Zoek

_bijvoorbeeld

eens op;

Kolfschoten,

Wes-selingh,

AWJanssen,

Cadée,

Gittenberger, Roebroeks,

Beets,

maarook:

_{cenozoic, fossils, mollusc, ijstijd,}

war-ming,

enz.

Tijdschriften

Er komen steedsmeer

tijdschriften

die alle artikelen in

_pdf

formaat

ophet web

plaatsen.

Voor demeeste moetgewoon betaald worden.

_{Sommige tijdschriften}

stellen enkele

num-mers

gratis

ter

beschikking.

Er

_zijn

ook

_{tijdschriften}

die de

hele inhoud

_gratis

als

pdf

ter

beschikking

stellen. En ten-slotte

_zijn

er

tijdschriften

die alleen op het web

bestaan,

al of niet

_{gratis. Bij}

de laatste

_zijn

erook die nieuwe

num-mers voor een

beperkte periode gratis

ter

beschikking

stel-len. Na deze

_periode

moetervoorbetaald worden

(dit

be-tekent dus dat

_{je regelmatig}

moet

terugkomen

om te

kij-ken of_eriets interessantstevinden

_is!).

Ik_{noem van}beidesoorten

_{tijdschriften}

_erhier enkele. Dit is dus zeker geen

volledig

overzicht.

Het Netherlands Journal

of

Geosciences heefteen

pagina

waaropvanhaar

_{voorloper ‘Geologie}

en

Mijnbouw’

een aantal ‘klassieke’

_publicaties

kunnen worden

_gedownload:

www.njgonline.nl/publish/issues/classic/index.html

Daarnaast

_zijn

enkele NJGnummersook

_gratis

te down-loaden. Daaronder bevindt zich onder andere het Eemien nummer:

www.njgonline.nl/publish/issues/archived.

html

AFZETTINGEN WTKG 29_(3),2008 62

Palaeontologica

Electronica

_:

Dit iseen

tijdschrift

dat

al-leen op internet bestaat

(‘web-based’).

Artikelen

_zijn

gra-tis intezienenals

_pdf

tedownloadenvan:

http://palaeo-electronica.org/index.html

‘Normale’

_{tijdschriften}

die oudenummers als

pdf

ter

be-schikking

stellen

zijn

onder andere:

Geologia

Croatica:

www.geologia-croatica.hr

Acta

Geologica

Polonica:

www.geo.uw.edu.pl/agp/table/

index.html

Mollusca_:

_{http://globiz.sachsen.de/snsd/publikationen/}

mollusca-j

oumal

Auteurs

Veelauteurs van

wetenschappelijke

artikelen hebbeneen

pagina

ophet webwaar

zij

eenoverzichtvanhun

publica-ties geven. Vaak is erde

mogelijkheid

omdirect

bepaal-de titels als

_pdf

tedownloaden.Vaak kunnentitels viahet

genoemde

emailadres worden

_opgevraagd,

als overdruk

of elektronisch als

_pdf.

Zelf heb ikvoor de laatste

moge-lijkheid gekozen.

Een aantal

_mogelijk

interessante websites:

Frank

_{Wesselingh: www.naturalis.nl/asp/page.asp?alias=}

naturalis.nl&view=naturalis.nl&id=i000256&frameurl

=http%3A%2F%2Fwww.naturalis.nl%2Fnaturalis.en%

%2Fnaturalis.nl%2Fwesselingh.html

Mijn eigen

website:

_{http://web.inter.nl.net/users/Meijer.T7}

tm/paginas/te-pub.htm

Mick

_{Frogley: www.sussex.ac.uk/geography/profilel25380.}

html

Wikipedia

Van deze internet

‘encyclopedie’

bestaat ook _een Neder-landse versie. Het adres is:

http://nl.wikipedia.org/wiki

Menmoet_{erbedacht op}

_{zijn dat, aangezien}

hier iedereen

aan meekan

werken,

erook de grootst

mogelijke

onzin

over

bepaalde onderwerpen

gegeven kan worden. Kom

je

zoiets_tegenen

_weetje

_{er meervan,} watbelet

_je

danom

je

als

_{‘gebruiker’}

op tegevenende bewuste

verbeteringen

uittevoeren? Hou

je daarbij

niet in!

_{(maar schrijf je}

in-derdaad weleerstals

_{‘gebruiker’ in). Aardige}

_startpunten

zijn bijvoorbeeld;

http://nl.wikipedia.org/wiki/Cenozoicum

http://nl.wikipedia.org/wiki/Pleistoceen_onderverdeling

en

http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_Mollusca

Nog

andere

_{mogelijkheden}

Er

_{zijn legio}

andere

_{mogelijkheden}

omliteratuuren

ande-re informatievaninternette

_verkrijgen.

Ik

_geef

ookhier eenselectie:

KNA W:

www.knaw.nl/cfdata/publicaties/results_vakge-bied.cfm?vakgebrubr=A

Interessant

zijn

onder andere:

Wong

etal:

_Geology

ofthe Netherlands.-De inhoud kan

gedownload

worden.

Open

de inhoud_vanhet boek in

eenrecenteversie_vanAdobe Reader. De diverse hoofd-stukken

_zijn

via deze

_{inhoudsopgave (met}

watkunst en

vliegwerk)

aparttedownloaden!

Ook leuk:

Visser,

R.P.W.,

Touret, J.L.R.

_(eds):

Dutch

_pioneers

of the earth Sciences.- De hele

publicatie

is als

pdf

direct

tedownloaden.

De

stratigrafische

commissievan

INQUA geeft

veel

infor-matieoverhet Kwartair. Hier

zijn

ook de officiële

stra-tigrafische indelingen

tedownloaden:

www.quatemary.stratigraphy.org.uk

Faune de France. Delen dienietmeerworden herdrukt worden

_gratis

als

_pdf

ter

beschikking gesteld.

Daar

_zijn

onder andere L. GermainenPruvot-Fol

bij.

Het adres

is:

www.faunedefrance.org/BibliothequeVirtuelleNu-merique

P2P

Een

geheel

andere manier_om

opinternet ietstezoeken is

met

behulp

van een

‘p2p’

programma.

Hierbij

deel

je (een

aangewezen deel

van) je

computermetanderen op het in-ternetdie hetzelfdeprogramma

gebruiken.

Je

geeft

hier-bij

anderen

_{(wildvreemden)}

bewust

_toestemming

_om be-standenvan

jouw

computeroptehalenen

omgekeerd

doe

jij

dat

_bij

hen. Hier zit

_natuurlijk

_eenzeker risico_aanvast

maarals

je

een

goede

firewall hebt

geïnstalleerd

en

je

hebt

goed

bekeken_naarwatdemeest

_{veilige instellingen}

in het programma

watje gebruikt zijn

dan valt het risicomee.Ik

gebruik

het

programma‘eMule’

(www.emule-project.net/

home/perl/general.cgi?l=

1

_{&ga=l &rm=download).}

Als

_je

dit

programma

geïnstalleerd hebt,

dan kan

je

bestan-den ‘delen’metanderen. Het betekent

_datje

zoekopdrach-ten_{kunt geven}enals dateenresultaat

_geeft,

is het

_mogelijk

het betreffendebestand binnentehalen. Hiermee heb ik al veel heel

_aardige

literatuur

_{binnengehaald. Daarbij}

moet worden

_aangetekend

dat niet alles

_vrij

van

copyright

isen in feite in dat

_{geval illegaal}

wordt

_aangeboden.

Veel

men-sendie

_{geïnteresseerd zijn}

in

_{malacologische}

literatuur

la-tendenamen vanhun bestanden

_beginnen

met ‘malacos-hare’. Dit

_fungeert

dan als zoektermvoorveel mollusken-literatuur

_(maar

niet

_alle!).

Idee?

Misschien is het leuk als anderen,die interessante

moge-lijkheden gevonden hebben,

daarover in

_Afzettingen

een

berichtje plaatsen.

Even nogeenaantal URL’s op een

rijtje:

Google

book

http://books.google.com/advanced_book_search

Google

scolar

-http://scholar.google.nl/advanced_scholar

search

Internet Archive-

www.archive.org

Gutenbergproject

-

www.gutenberg.org/wiki/Main_Page

pdfill

-

www.pdfill.com/pdf_tools_ffee.html

eMule -

www.emule-project.net/home/perl/general.

AFZETTINGEN WTKG 29_(3),2008 63

KNAW-

www.knaw.nl/cfdata/publicaties/results_vakge-bied.cfm?vakgebmbr=A

Subcommission_on

_{Quatemary Stratigraphy}

-www.quatemary.stratigraphy.org.uk

Netherlands Journal

_of

Geosciences

www.njgonline.nl/publish/issues/classic/index.html

en

www.njgonline.nl/publish/issues/archived.html

Palaeontologica

Electronica

-http://palaeo-electronica.org/index.html

Geologia

Croatica:

www.geologia-croatica.hr

Acta

Geologica

Polonica

-www.geo.uw.edu.pl/agp/table/index.html

Mollusca-

http://globiz.sachsen.de/snsd/publikationen/

mollusca-joumal

Nederlandse

_{proefschiften}

ea

wetenschappelijke publicaties

-www.narcis.info/index Faune de France

-www.faunedefrance.org/BibliothequeVirtuelleNumerique

Nederlandse

_Wikipedia

-

http

://nl.

wikipedia. org/wiki

http://nl.wikipedia.org/wiki/Cenozoiicum

http://nl.wikipedia.org/wiki/Pleistoceen_onderverdeling

http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_Mollusca

*Tom

_Meijer,

email:

_{t.meyer@inter.nl.net}