De kwaliteit van ronde groene erwten en schokkers, oogst 1963

PROEFSTATION VOOR DE AKKER- EN WEIDEBOUW WAGENINGEN

DE KWALITEIT VAN RONDE GROENE ERWTEN EN SCHOKKERS OOGST 1963

Mej, A. Veenbaas

INHOUDSOPGAVE Biz.

Inleiding

I. De kwaliteit van de partijen ronde groene erwten

II. De kwaliteit van de partijen schokkers

INLEIDING

Het jaarlijkse onderzoek aan monsters van telerspartijen ronde groene erwten en schokkers, dat ten doel heeft inzicht in de kwaliteit van de oogst te verkrijgen werd met oogst 1963 voortgezet.

Evenals voorgaande jaren stelde de Rotterdamse Korenbeurs wederom een collectie ter beschikking. Deze werd aangevuld met een aantal via de Nederlandse Algemene Keuringsdienst verkregen monsters. Het onderzoek betrof 89 partijen groene erwten en 40 partijen schokkers.

6

eu •p H cd ct> • H • P Cd • H U cd > -P T O • H M Ü ci .* -P O G o eu x < fcO I I - H T) H p • H tt) ci G a) 0) CU CU O 0) O Ü N to CO O r- O O O O T o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o -a- m - * m - * t> CO Ol K\ K I C\J * * I N CU T -c 0) w u CU p • p « o. 00 p o p o 60 60 3 • p • d I - d O) - H o a ru o 03 CM CM vO \-I N «* O T T -* <T> *» *r O LH O •» CM CM t A -4-*• V~ Ç --4" JN_ •» O CJN CM A l •* O O t o I A *> O I A rvi co r*-C\l f A v -4-CM -4" CT> I N r > CM f A CM - 4 - CO CM CO I A I A O v- v r-O v - CM Is- vD r O] v O O CM v£> r C T V C M . v -f A <y> t A v CM CM - 3 " L A v O CO v - CM < r CM \D (J\ f A CO r A I A V- CM CM V t A <r-60 C • H a u o > ft CU o co • d i t j CU - H U s I A CT O CM O f- O O O IN cr> r- co er- er co I A er CM O O CM e r co co co I A O CM t A I N CO C CT CO co I A o o j r^- O LA I A CM LN P - C^ D-O \0 O IA IA r> C0 t ^ Is- IN O I A CM CM LA CO r - CO I N -4-O CM C-4-O vD v -4-O CO •£> Is- CO CO CO 0> IN LA I N I N o co c^- r ^ co CM CM C^- C T V I A CO CO CO I N [ N CO I A <£> er M O O c FH cu 01 G 0) o M 0> • d c o) > •p • H » •P • H H cd ? 0) • d H O) • d • d • H a •P c eu eu a -P C CS CU . c T i I -d eu -H o a O r - LA v - O O o o o o O LA O r - O O O O O O O O O O O o o o o o V " CM CM o » « . . . O o O r- O O O O O O CM O O O _o -p -C o • H S a> bo H <D u o I o o o " r cu O • d I A o CM CO CM CM CT t A r - t A CO V CT O O CM CM I A CM t A I A f A t A t A CT CM O A l I N v --4" <r LA vO I A t A CM CM C7\ I A LA f A LA LA O CT O- CT CM f A CM CM CM - * CO v t A CT* O - * -4" yQ I N CO CO CM CM CM CM CM CM CT -4" CM CT - 4 vD CO >£> CO -4- ^ i " Oi CM CM CM C^- a\ I N r - LA LA CO CO - * O CM A I CM CM CM r~- O LA LA I A F> CO CO CO CO O C^ CM C\l CM CM t A CM O r-CM M S O 4 C^ 0 > LA LA CM CM CM CM LX) N v CO r - L^LA O^ CT' L^LA v u v -CM -CM -CM -CM -CM I A m H U a CO P C ni < CT CO LA v£> - 4 - LA ^ J - t^- C0 CM t A t A H Cu •s -p p m m o 0) o r~. G C C eu cu eu h u u <D CU <D - d 'ti G G T) en H t * 0) T) eu a • d G CD r-\ eu eu N I T3 G ni (3 • d T3 G C G LU CD 0) H H t i eu eu n i cd es eu > > H i-i H je: eu eu > > > o CQ cq H • . . ta • • N N N S 2 N -P c cd x> _cil f* m • s T3 C cd H H O X • K l AS a a eu (D <t> eu o ni 0 . H 1 U CU eu a u eu M eu c H - H cd eu (S - H _u. • • <.> _• a G eu M G • H G O tn O • d G td H M eu • H I H CL< -P -G O eu u +> 3

7

-I. DE KWALITEIT VAN DE' PARTIJEN RONDE GROENE ERWTEN

Tabel 1 geeft de gemiddelde kwaliteit en de variatie in kwaliteit in de verschillende gebieden en voor het gehele land weer. In tabel 2, figuur 1 en in onderstaand overzicht wordt oogst 1963 vergeleken met die in voor-gaande jaren.

Gemiddelde kwaliteit in 1965 en in 1958 t/m 1962

1COO-korrelgewicht

% Erwten met kwade harten Soepvorming

% Spatters + stugge erwten

1963

281 0,1 7,9 2,8

1958

t/m

1962

gemiddeld 276 1,2 7,2 4,7

3.

De erwten waren in 1963 met een gemiddeld 1000-korrelgewicht van 281 g iets grover dan in de voorgaande vijf jaren, in welk tijdvak het 1000-korrelgewicht gemiddeld 276 g bedroeg. Van de 89 percelen leverden 72, zijnde 81 % een 1000-korrelgewicht van 260 g en hoger.

In het tijdvak 1958 t/m 1962 was dit eveneens 81 %.

Kwade harten werden weinig aangetroffen, minder dan in één der voor-gaande vijf jaren. Het percentage dat vrij was van kwade harten be-droeg zelfs 93 %> terwijl het gemiddelde percentage kwade harten slechts 0,1 % was; in het tijdvak 1958/1962 waren deze percentages respectievelijk 79 en, 1,2.

Ook de kookkwaliteit was in 1963 met 2,8 % spatters + stugge erwten beter dan in het tijdvak 1958/1962, toen dit percentage 4,7 was. De betere kwaliteit in 1963 komt eveneens naar voren uit het hogere per-centage goede en zeer goede partijen, namelijk 97 %> tegen in 1958/ 1962 gemiddeld 73 70.

4. In samenhang met de betere kookkwaliteit lag de soepvorming in 1963 boven het gemiddelde der voorgaande jaren; de cijfers waren respec-tievelijk 7,9 en 7,2.

5» Wat de kwaliteit in de verschillende gebieden betreft, waren in Zee-land de partijen van de eiZee-landen Walcheren, Noord- en Zuid-BeveZee-land beter kokend dan het 1andsgemiddelde, die uit Zeeuws-Vlaanderen min-der goed. Uit Zeeuws-Vlaanmin-deren kwam tevens de enig voorkomende onvol-doende partij en éên der twee matige. Noord-Brabant, de Zuid-Hollandse eilanden, de Haarlemmermeer, de Noordoostpolder en Groningen gaven be-tere resultaten dan het gemiddelde, Friesland bleef hier, door één matige bij de drie partijen, beneden. Het vasteland van Zuid-Holland en de Wieringermeer leverden met respectievelijk 2,8 ^ en 2,9 5» spat-ters + stugge erwten ongeveer de doorsneekwaliteit van het gehele land.

Zeeland gaf over het geheel genomen grofkorrelige erwten; dit geldt ook voor Beijerland, Goeree/Flakkee, de Wieringermeer en de Noord-oostpolder. Uit Groningen, Friesland, de Haarlemmermeer, Voorne-Putten en het vaste land van Zuid-Holland kwamen vooral de fijnere partijen.

Tabel 2 De kwaliteit van de groene erwten in I963 en in I958/I962 1000-korrélgewicht Boven 290 g 260 - 290 g 230 - 260 g Beneden 230 g Z van de. partijen 1963 1958 t/m 1962 38 26 43 55 18 17 1 2 Kwade harten 0. Z 1 - 15 Z i Boven 15 Z

I

Z van de. partijen 1963 1958 t/m 1962 93 79 7 19 0 2 Soepvorming G o e d '•'•'• Middelmatig Onvoldoende % yan de partijen 1963 1958 t/m 1962 87 62 12 34 1 4 Kookkwaliteit I

I

i JGoed. jMiddelmatig •Onvoldoende Z van de partijen 1963 1958 t/m 1962 97 ' 73 2 22 . 1 5

Tabel J> De kwaliteit van de schokkers in 1963 en in 1958/1962

1000-korrelgewicht Boven 390 g 360 - 390 g 330 - 360 g Beneden 330 g Kookkwaliteit Goed Middelmatig Onvoldoende % van de partijen 1963 1958 .t/m 1962 8 12 55 29 35 51 2 8 Z van de partijen 1963 1958 t/m 1-962 53 49 45 35 2 16 Kwade harten 0 Z 1 - 15 % Boven 15 Z t i Z van de partijen 1963 • 1958 t/m. 1962 55 40 40 50 5 10

- 9

II. DE KWALITEIT VAN DE PARTIJEN SCHOKKERS

Tabel 4, blz. 10 geeft de gemiddelde kwaliteit en de variatie in kwali-teit weer. In tabel 3 en figuur 2 wordt oogst 1963 vergeleken met voor-gaande oogsten.

1. Het 1000-korreIgewicht bedroeg dooreengenomen 365 S« De schokkers waren daarmede iets grover dan in de afgelopen 5 jaar, toen het ge-middeld 358 g was.

Het 1000-korrelgewicht varieerde in 19^3 van 323 tot 421 g.

2. Kwade harten kwamen minder voor dan dooreengenomen in de voorgaande jaren. 22 partijen (55 %) waren vrij van kwade harten; gemiddeld was dit in de jaren 1958 t/m 1962 bij 40 % het geval. Bij 2 monsters

(5 tfo) lag het percentage boven het volgens het Peulvruchtenbesluit toelaatbare percentage voor het binnenland.

Het gemiddelde percentage voor het gehele land was 3*2 %, in 1958/ 1962 6 %.

3. Ook wat betreft de kookkwaliteit lag 19^3 boven het gemiddelde in

voorgaande jaren. Enerzijds was het percentage goede partijen (53 %)

iets hoger dan in 1958 t/m 1962 (49 %), anderzijds het percentage onvoldoende partijen belangrijk lager. Er kwam' in 19^3 slechts éên onvoldoende partij (2 %) voor, tegen gemiddeld in voorgaande jaren

16 %. Voorts lagen verschillende middelmatige partijen op de grens naar goed; deze partijen waren vooral door hun ongelijkmatigheid van structuur - binnen dezelfde partij zeer zachte, normaal zachte en naar stug neigende erwten - in de rubriek middelmatig onderge-bracht. De meeste van deze partijen kwamen bij verwerking tot pro-cessed peas juist boven deze grens en werden dus als goed gekwalifi-ceerd. Deze verwerking namelijk, bleek de gelijkmatigheid van de structuur ten goede te zijn gekomen, mogelijk mede door het toege-voegde zout. Van de verwerkte monsters was 85 % goed of zeer goed en 15 % middelmatig.

4. Bij vergelijking van de kwaliteit in de verschillende gebieden kwam in Zeeland, Zuid-Beveland met uitsluitend goede partijen na koken en het hoogste 1000-korrelgewicht gunstiger naar voren dan de andere eilanden. In Zuid-Holland gaf Flakkee evenals bij de groene erwten een betere kookkwaliteit dan het vaste land.

- 10 c • H 0> • H • P cd • H Pi td > * •p 60 O o 1/1 f* CD x x o s: o m 0) - d c td > - p • r i S) •P • H H (d S X o • o H d) •O T3 • H e x> id EH u 3 C 3 d) +> T J O -H 3 -P t-i k +> cd w a - P H • H td CD - P •P C •r) Cd H • < cd s « P c CB 0) e p fn C cd CD s:

t

»

U T) ta cd s *•? X p .c o •H g O 60 H ai t * £-• O 1 O O o T i a> a. H "Ö a , o c > CD c o O T3 « 1 H eu ai M eu •Ö -H T) +> • H cd S a « eu -d eu (D o o « -p T3 O C -P CD k :<D •H (L. C . cd cd. > > • -d 1 T3 Cl) , H o ' a ' -p •d o U ' -P CD c . :<D • H u c cd cd > > , -o 1 TS <Si . H O S to i - l t i cd a> •P P c w cd c < 0 - 'ET O o o o o o v- ' .. O v- O O O <0 v T- O ^ o C0 LOI O O CO V-V* -, -3/ CO O 4 v I f i ( A • •'• • r -V- - 4 O 4 - vO (M CM - * CT» O • * ^ r v- - * o o o o CM [>- vD O « o o -rA v- - . v- \0 \~ v- *r kO l A O CM CM co co r-•4" -3" K"s K"\ KN «s : IOI m >oi CM CM CM - * IA 1A ho, j<\ rc\ K \ K"\ m . •• r- KO c\j r- CM KO \o - * Is- vO vO ro, t f t tc\ rf\ K \ fC\ O CJv V- - * -3" K \ - * V •O T ! C C TL) T) c cd H IU CD • d CD 2 C cd cd C » r i H C Cd • d c cd H CD CD CS1 U CD CD CD rH CD > > 3 C H X CD CD 3 CD O o ça cq o H K H x : o cd • • o . c • ïs s ; N CO EH IS] o o o o o *-V - K> - c r (O, t A T-O 00 T r -o -o CM O »• *> m m 0> T CO O ICI -a-r- -tf 4 - m NVK\ ' O.CJ C- 00 K"\ hOl -* •* • d - d c c cd cd CD H H CD H X 4) O X P I cd w H cd • &. > s o o o o ^~ V-o •» c^ o cr* N> s-u CD CD a u <D 60 C •H U 0 •H S w cd CD a •d œ U) w o o o u o, p <? • p 60 C • H X U CD 3 f-i CD .> cd cd c c CD <D X X CD CU - P P CD CD Xi J3 eu m eu (H 3 3 -P O 3 fn P en p • H CD td 3

11

-Fig.1 De kwaliteit van de ronde groene erwten 1958/1963

°/o van de partijen

100 r

°/o van de partijen

80

60 h

40

20

-!|!N

l.tli i fit; ! i i f ir, Ij1! ! •\'\t\

II

ijl il «II!;!

lli

1

'i'i'ii ' i l ' i ' ! l ' I : ...'.jl: iiiiii . 1 i 11

fl!'

I

/ / / / y,/ — • — — -—— — _

II

11

I } i; • i il i î | i 7-r? — --*• [ I ' l l ' i r !

l i

'. i ' : i

ill

'• i ; i ! : '. ! • : i'i

1 lui

S i i 1 1

il

T7Z .z... . ., ' , . ; f • Ml , | ;f i lu. • i l ' 1 1 ' ' i" : ; j | ; i U.i: : '\

Mil

yyTzsa

zuip

~- iiiil!' — fa — i 1111 ! :

M fa

; ' . i ; ' * ' . ' •

! ;1 m

fafa^ ii,.:i 'Üi'-i! IJl'i'i 'il! i :r MM MÛ:; M:'i ;:!'il.

üjiijiijijf

fa fa

ilhüi

i! 1

i'i ii i'' 'l

lui iii

u u 80 SO 40 20 n — -i i , 1 il ' I il ''i !

II 1

' ' / / , / M r_ -|li|j. '1 i , i

ililll

TT-i i 1 t i 1 'i '

iiilll

r r r r -( ' j

iillil

'.'/// -11' 11

iiiiii

Œ?J — ~ w TV] 11 ' i 1

uil

1958'59'60 '61 '62 '63

Kookkwaliteit

1958 '59 '60 '61 '62 '63

Soepvorming

Fig.2 De kwaliteit van de schokkers 1958/1963

°/o van de partijen

100 r

80

60

40

20

0

—-— u Ij I 1 1 11 ! 1 M II ,1 '1 | i '|l

i;

i ii 11

n

-y-...im, 'f s ,

-/A

—' ' /\

i i

-it |Z_ H j -lf i h ' • • ' . . _ ! i i -'• Z7Z j

M

il ii

'Il

i | l' 7"// — ,

i l ill

i

ni,

I;I

à

i

H'|l|

! i

lit

1

j î

I

1

'

1 i fa

i'

1

ty? l'ii ! 1 1 ij 1 1 1 S i 1 1 III 1 1

i l

°/o van de partijen

100 r

80

60

40

20

1

z z : _ _

-11

!l

Ü

:zzz • .

:lll|

: ' ; i

il"

• '1

lllli

fa fa ' iL -l U n i — Hij 1 1 ( — iiilkiiM

fa/Y

' ,

z

t l l ' l l 1! 1 , — i 1 , i i 1 i — i i 13 il - l ' ,

H T ' ,

|!| >" j l

iii!

.

P

l' ! 1 ' ! i 1 1 il |

Iii

iliii

Onvoldoende

: Middelmatig

Goed en

zeer goed

Kookkwaliteit (Fig.1 en 2)

Soepvorming

0

Boven 1 5 %

1 t/m 15 °/o

1958'59'60 '61 '62 '63

Kookkwaliteit

1958'59'60 '61 '62 '63

Kwade harten

0°/c

<wade harten

- 12

VERRICHTE BEPALINGEN 1OOO-korrelgewicht

Het aantal korrels in 200 g erwten werd geteld, waarna door omrekening het 1000-korrelgewicht is verkregen.

Percentage kwade harten

Afhankelijk van het optreden van deze afwijking werden 50 of 100 kor-rels onderzocht, 50 korkor-rels indien geen kwade harten bleken voor te komen, 100 korrels indien dit bij de eerste 50 korrels wel het geval was.

Soepvorming bij ronde groene erwten

Monsters van 75 g erwten werden na wassen en 18 uur weken bij 20 C 75 minuten gekookt in een waterbad, vervolgens met behulp van een ver-giet in een "vast" en een vloeibaar gedeelte gescheiden.

De vaste substantie werd op de mate van soepvorming beoordeeld en ge-waardeerd met een cijfer tussen 10 en 1.

10 alle erwten tot moes gekookt 1 alle erwten heel gebleven 7,5 t/m 10 als soeperwt goed of zeer goed Voor bereiding tot soep is het cijfer 8 weinig minder goed dan 10,

althans indien geen harde erwten voorkomen; verschillende consumenten stellen namelijk enkele heel gebleven zachte erwten juist op prijs. Percentage spatters en stugge erwten = kookkwaliteit,bij groene erwten In de zo juist genoemde vaste substantie werd na bekoeling het aantal spatters - gekookte erwten, die bij knijpen tussen duim en wijsvinger niet fijngaan, doch uit de schil spatten - bepaald, alsook het aantal stug gebleven erwten. 1 % stugge erwten = 0,5 % spatters.

Bij de waardering van de kookkwaliteit zijn de volgende grenzen aange-houden:

Xookkwaliteit Spatters + stugge erwten Zeer goed Goed Gemiddeld Onvoldoende

0

2,1 5,1 t/m t/m t/m meer dan 2 % 5 % 18 fo

18

i

waarbij hoogsten spatters

2

%

13

Structuureigenschappen bij schokkers

Bij de schokkers werd de structuur van het gekookte produkt en van de in blik geconserveerde schokkers (processed peas) organoleptisch be-oordeeld.

Gekookt produkt - monsters van 75 g schokkers werden na wassen en 18 uur weken bij 20 C 75 minuten gekookt, vervolgens afgegoten en be-oordeeld.

Processed peas - monsters van 115 g schokkers werden gewassen, als boven geweekt in 3,5 dl gemiddeld hard water, 5 minuten geblancheerd in kokend water, snel even afgekoeld, in | 1 blikken overgebracht, voorzien van een opgiet met 12 g zout per 1 water, en 25 minuten

ge-steriliseerd bij 1l6 C. Voor de beoordeling werd de inhoud van de blikken in glazen in een waterbad verwarmd.

Bij de structuur werden de volgende graderingen gemaakt:

Goed en zeer goed = structuur mooi zacht, gelijkmatig en van het goede type

Middelmatig = min of meer aan de stugge kant of ongelijk-matig of niet geheel van het goede type Onvoldoende = te stug of zeer ongelijkmatig

S 200 ex. V/TS 22-1-1964