• No results found

Zittende in den Troon by Venus der Goddinnen. WT mynen Troon der Amoureusheden

In document Den handel der amoureusheyt (pagina 98-144)

Zoo zal den dauw' der Minnen ghespraeyt,, zijn Op jonstighe herten vol joyeusheden,

Na dat de Planeten nu ghedraeyt,, zijn, De zulcke zal met rooskens bezaeyt,, zijn Van trooste, zoo Fortuyne dat belast,, heeft: Den anderen zal alle vreucht ontwaeyt,, zijn, Druck wort syn leven, zoo een arm gast,, sneeft: Na dat Iupiter dit nu ghepast,, heeft,

Moet ick in der natueren ganck,, wercken, Die naer elcx regnatie vast,, kleeft,

Dies Venus Scholieren groot ghejanck,, mercken, Nu elck wil na der Liefsten danck,, hercken, Ick gheef alle Minnaers victorie en gratie.

Venus de Koninghinne.

En bedroefde herten die 'tlanck,, snercken Na troost hebben, die gheef ick confortatie, En jubilatie.

Cupido.

Dat's wel v natie, Want recreatie

Schepty in amoureuse Zinnekens, Confoort is uwer herten fondatie Zonder fallatie,

Stroyende op jonstelijcke Minnekens.

Venus.

F8v

Ruert, zegh ick, v vinnekens

Van liefden die vrientschap van my begheeren, Ontdoet v solacelijcke vinnekens,

Ghy edel Goddinnekens,

Wy zullen droefheyt van v weeren.

Cupido.

Wilt druck ontbeeren, Hoort myn verkleeren:

My komt daer, ô Bloeme, in myn ghedachte, Dat Narcissus 'tPrincelijck gheneeren, Zonder hinderlijck deeren,

Waer goet gheraect met mynen schachte, Slaet dies wel achte.

Venus.

Die daer in wrachte,

'tWaer vramelijck voor 'tPrincelijck pilaer, Ick weet noch een Bloeme reyn van gheslachte, Recht syns ghelijcke wederpaer,

Zoet en eerbaer.

Cupido.

Daer hoor ick naer,

Wie is de edel bloeme verheven?

Venus.

'tIs Echo reyn van ghedaente klaer,

De schoonste die nu op Aerden mach leven.

Cupido.

Zoo waer't schade zouse van hem sneven, Want Narcissus is oock de schoonste van namen Des Landts, dies wil ickse hem gheven,

Hunder beyder schoonheyt dient te zamen.

Venus.

Ick kent, het zoude wel betamen,

Maer wie weet 'tuytgheven hunder natueren,, daer Moesten wy alder-eerst op ramen,

G1r

Cupido.

Ick en weet op desen daer toe gheen kueren,, maer Wy moeten Phoebum, die alle zaken kondich,, zijn, Ontbien, die zal ons in korte ueren,, haer

Natueren,, ontdecken, die ons ongrondich,, zijn.

Venus.

Wie zal de zake dan vermondich,, zijn Aen Phoebum scientelijck, wijs en vroet?

Cupido.

Ionstich begheeren ons Enghel zoet,

Die verlanghende herten dickwils gheeft keuse.

Venus.

Waer zijdy Ionstich begheeren?

Ionstich begheeren d'Enghele.

O Godtlijcke amoureuse

Koninghinne, Bloeme, dewelck' spant de kroone, Wat's v begheeren?

Venus.

Vliecht in den Troone

Van Phoebo, en zeght hem blootelijck Dat icken te spreken hebben zeer nootelijck, Om zaken secreet; vliecht, zegh ick, ten naesten, Zeght hem dat hy hier kome met haesten, Want uyt hem zoo moet ick scientie vaten Van verborghene zaken.

D'Enghele.

Ick en zal's niet laten

Te vertreckene al in't generale: Adieu, dit's wech in Phoebi zale, Vervliech ick daer vreucht is en glorie, Venus kracht gheeft my victorie.

PAVSA.

G1v

Zoo wil ick gaen ligghen in myn ghebede.

Heeren.

Wy zullen edel Prince om deucht vermeeren, Dus wilt in uwer innicheyt keeren,

Wy zullen ws hier verbeyden ter stede, Der Goden kracht verleene ons vrede.

Narcissus ligghende in syn oratie voor der Goddinnen Diana.

Lof Iupiter die der natueren voetsel,, gheeft Werckelijck zoo d'Elementen rueren,

Dat myn jeucht zulck behoetsel,, heeft Teghen 't ghebruyck van Venus kueren, Want de complexie rhynder natueren Is contrarie colericus en sanghwijns natie, Als melancolicus zal ick den lust verdueren, Reyndelijck levende myns levens spatie; Danck hebt van uwer hoogher gratie.

Lof Diana in consolatien rijsende Boven alle Goden oft Goddinnen, V reynich leven dat ben ick prijsende Boven Venus natuerelijck werck van minnen, Dus laet my gratie van v ghewinnen,

Dat ick haten mach alle vileynichede; En ick belove v met herten met zinnen Ghestadich te blijvene zonder verkleynichede, En te houdene altijt myn reynichede.

Diana de Goddinne.

Narcisse vrient 'twort v vergouwen, Want ghy zult eeuwelijck zijn ghepresen,

Daer men kloeckelijck zal met sweerden houwen, Minerva die zal uwen scherm-schilt wesen; In der woestijnen reyn uytghelesen Gheve ick v gratie in't jaghen in't vlieghen,

G2r

Dat ghy ws drucx zult zijn ghenesen,

Als ghy v jonckheyt daer met meucht vlieghen, Dat ick v toe-zegghe en zal v niet lieghen.

Narcissus.

Lof v Diana, dewelck' ontfanght V licht van Phoebi schijnende raeyen, Dat ghy confoort, daer 'therte na verlanght, Op my arm simpele, dus wilt spraeyen, Dies moet myn jonck herte verfraeyen, V Dienaer blijf ick alle myn leven, Aldertieren Edelheyt zoo wil ick zaeyen, Gheen dorpenije en wil ick aenkleven, Ick hope ghy zult my gratie gheven.

Nu myn Heeren gaen wy, 'tis meer dat tijt, Eten, drincken, en versolaceren,

En hanteren,, blijschap en jolijt, Als die jonstelijck t'zamen accorderen, Iupiter wil ons verjubileren.

Ionstich begheeren d'Enghele in Phoebus Troone.

O hoochste vanden firmamente, Phoebus die hitte gheeft en klaerheyt Op Aerde, Venus de edele en jente

Goddinne ontbiet hier t'uwaerts zonder swaerheyt: V biddende dat ghy in rechter waerheyt

By haer komt persoonlijck nu ten stonde, Om een scientelijcke openbaerheyt,

Die vlammich moet raeyen uyt uwen monde, Wt Venus bevelen, reyn van gronde,

Wte ick v 'tlast met blijden zinne,, wis, Ick vare daer eeuwich peys en minne,, is.

G2v

Phoebus den Godt van d'onkondighe dinghen.

Lof hem die 'twesen van my gheschepen,, heeft, Zoo vereynst van dat den Hemel bekleet,

En zulcke scientie in my begrepen,, heeft, Daer ick onkondighe zeken by weet: My is kenlijck hoe dat de zake steet, Daer Cupido en Venus in abuseren, In't Palleys der minnen met raeyen heet Wil ick terstont nu decenderen, Obedient na d'Enghels declareren, Die Ionstich begheeren heet by namen: Ghegroet weest reyn minlijck verjubileren, Cupido en Venus vereenicht t'zamen.

Cupido.

Weest willekom Phoebe reyn van famen, Ons onweerdicht kennende der reverentie Die ghy ons doet.

Phoebus.

D'obedientie

Betaemt wel daer vrient by vrient naren,, zal, Want ick weet de meeninghe en 'tverklaren,, al, Dies ghy my ontboden hebt aldus

By v te komen.

Venus.

Y, waerom eest dan?

Phoebus.

'tIs om Narcissus,

Wiens schoonheyt men niet en mach verkleenen, Oft hy metter schoonder Echo zal vereenen, Dat's v begheerte te wetene snel

Van my presentelijck.

Cupido.

Ghy zeght zeker wel,

G3r

Zouden die schoon persoonen zijn ghescheyen: Maer oft liefde te hunwaerts heeft berueren? Dat wisten wy gheerne.

Phoebus.

Na der natueren

In hun beyen complexionerende,

Zoo meyn ick niet dat sy zijn accorderende, Want Echo in-gloedich heeft de fexie Natuerlijck van zanghwijns complexie, Dus zal de regnatie sterckelijck

Van v Venus in haer vloeyen, dat's merckelijck, Want van my Phoebus sy dominatie,, heeft, Der herten lichticheyt.

Venus.

Waer accordatie,, leeft,

Moet vereeninghe van twee complexien rijsen.

Phoebus.

Na dat d'Elementen en Planeten wijsen, Zoo vind'icx niet, wat wil ick't helen, Datse in liefden vereenighen zelen, Want Narcissus is een flumatijck, Kout, wack, en is den water ghelijck, Dies vermaet hy der vrouwen amoureusheyt, En Echo is vol der natuerlijcker joyeusheyt, V weyende en zal noch liefde draghen, Op dies niet achten en zal.

Cupido.

Dat's een beklaghen,

Konst ick kracht oft ghewelt ghewinnen, Ick zouse vereenighen in't werck van minnen, Schoonheyt by schoonheyt, wist ick't te makene Met eenigher zaken.

Phoebus.

'tWaer quaet te gherakene,

G3v

Luttel waters zoude veel vyers,, blusschen: Diana die de hitte verkoelt, als 'tklaer,, is, Is contrarie ws wercx, zoo't openbaer,, is, En heeft den flegmatijcken Neptunum te baten, Die v oock teghen zijn.

Venus.

Ick en zou't daer niet om laten, Want van Phoebo heeft hy ontfanghen

Schoonheyt, kracht, lichticheyt, ick zal hem noch vanghen In't net van minnen, al swijch ick stille,

Want men mach breken metten wille Alle het natuerlijck beslets;

Dus hadden wy synen wille in't lets, Hy bleve ons eyghen, nemet in't goe, Ondancx die't keeren wouwe.

Phoebus.

Maer hoe komdy hier toe,

Synen wille tot amoureuser goetheyt Alzoo te treckene?

Venus.

Der Vrouwen zoetheyt

Trect zeer, door't amoureus ghezichte, Met zoeter talen zoo krijghen sy lichte 'sMans wille in haer banduyn, dat sterck,, is, Hoewel dat complexie contrarie in't werck,, is, Dus, hoop ick, ick zal hem daer met krijghen In myn banduyn.

Phoebus.

Nu wil ick swijghen,

Naer dat bezicht wilt in't conroot,, zijn, Zoo zal't noch hunder beyder doot,, zijn: Ick en zegghe v niet meer, hebt dies memorie, Ick treck te rasten.

Cupido.

G4r

Moet v ghebeuren in eeuwicheden.

Venus.

Wat nu te rade?

Cupido.

Weest, zegh ick, te vreden,

Hier is ons by-brenghere, die't wel maken,, zal, Dat in Echo 'tvyer der minnen blaken,, zal, En als sy vlammich is ontsteken,

Zal sy eerst baren der minnen treken Aen Narcissum met vriendelijcke zeden, Dus brenghtse ons tot amoureusheden; Ia, op dat hy reael is van herten,

Zoude iemant schoon Vroukens laten in smerten, Die vlammich in der minnen brant,, zijn? Ick zegghe het zoude wel een tyrant,, zijn, Ongenadich, en weerdich om blameren.

Venus.

Ia wie zal 'twerk doen?

Cupido.

Wonderlijck murmureren,

Die alle zaken wel by kan bringhen.

Venus.

Zoo belast hem de zake, die wy ghehinghen, Te doene met jonstigher herten vro.

Cupido.

Waer zijdy Wonderlijck murmureren?

Wonderlijck murmureren, een verrader.

Hier ben ick Cupido:

Regent van minnen wat's v believen? Ick ben bereyt.

Cupido.

Dat zal ick v brieven:

Gaet ras aen Echo, myn meyninghe,, smaect, En ziet dat ghy lieffelijcke vereeninghe,, maect Tusschen haer en Narcissum den Prince vailjant, vry,

G4v

Die de schoonste is die hier in't Lant,, zy, Dit's de zake daer ons beyden na verlanght, Maer immers voor al ziet dat ghy vanght 'tHerte van Echo in't prisoen van minnen, En lates niet.

Wonderlijck murmureren.

Ick bens al te binnen,

Zijt te vreden, ick en zal's niet laten.

Venus.

Neemt Narcissi schoonheyt t'uwer baten, Zoo en machse in gheender manieren ontblijven.

Wonderlijck murmureren.

Zijt te vreden, ick zal de karre wel drijven, En zorchter niet voren: Adieu dit's ganck.

Venus.

Myn kracht blijve voort in v bedwanck,

Dat Narcissus en Echo eer lanck termijn,, moeten Als Lief by Liefste te zamen zijn,, moeten.

PAVSA.

Een Heere.

EN eest niet schade?

D'ander Heere.

By Iupiter Iae't,

Ick duchte dat ons allen zal hinderen.

Een Heere.

Hy en acht gheen Vrouwen.

D'ander Heere.

Dat's al te quaet.

Een Heere.

G5r

Hadde Narcissus ons Prince wijf en kinderen, Eest dan niet schade?

D'ander Heere.

By Iupiter jae't,

Ick duchte dat ons allen zal hinderen.

Een Heere.

Wy moghen wel klaghen, en ons vreucht minderen, Dat tot vrouwelijcken beelde syn begheerte Gheenzins en draecht.

D'ander Heere.

'tIs een vreemt gheveerte,

Ia mocht men zegghen, daer hy zoo schoon,, is, Zoo wel ghemaect, frisch van persoon,, is,

Dat syn mannelijcke natuere, alst al versweghen,, is, Tot liefden van Vrouwen zoo qualijck gheneghen,, is, Al hadde hy vijve oft zesse Amijen,

'tEn waer gheen wondere.

Een Heere.

Sy en moghen hem niet verblijen, Hem is te wets dat hy aenziet Eenighe Vrouwe.

D'ander Heere.

Cupido gheve hem verdriet,

Den Godt der minnen reyn ghenacijt,

Want menich schoon Vrouwe heeft hem begracijt, Mits synen amoureusen wesene,

Vol alder schoonheyt.

Een Heere.

Hy is d'uytghelesene

Vanden Vrouwen hier inden Lande, By synder schoonheyt.

D'ander Heere.

En waer't gheen schande,

Ick weet Vroukens sy leyden 't hem zelver te voren, Die rijck en moghende zijn.

G5v

Een Heere.

Dat waer pijne verloren,

De Vroukens mochten haer zelven bedrieghen, Want hy en prijst niet dan jaghen en vlieghen, En het werck der wapenen te hanterene, Oft te stekene, te brekene, oft te tornerene, Hy is kloeck en ras van loopen en van springhene, Alle edelheyt weet hy voort te bringhene,

Hem en let niet, dan dat hy syn manlijcke zede Tot Vrouwen keerde.

D'ander Heere.

Hy prijst oock zuyverhede,

Want al syn leven is puer en reynich.

Een Heere.

En hy haet alle dorpers vileynich, Daer men hem af vermaent oft leeft, 'tIs een goet Prince.

D'ander Heere.

Voorwaer dat eest,

Daer alle den Lande groote eere aen kleeft.

Een Heere.

'tIs schade dat hy gheen vruchten en heeft, Daer den Lande onderstant af mocht blijven Naer synder doot.

D'ander Heere.

Wat zouden wy bedrijven

Ghebrake syns? en waer ons dan niet nakende Groote oorloghe? weest dit nootken krakende, En zijnder niet contrarie partijen

Die na 'tLant steken zouwen?

Een Heere.

Wie zou dan bevrijen

Ons arm peupele zonder Overhoot? 'tZou zeer te wets zijn.

G6r

D'ander Heere.

Dit's al den noot,

Als men de rechte waerheyt zal zegghen.

Een Heere.

En zoumen's hem niet derren te voren legghen, Dat hy een wijf name en hoorden kouten, Hoe hy'er toe viele?

D'ander Heere.

Wy zullen ons verstouten,

Wanneer de maeltijt wort ghedaen, En eest niet best?

Een Heere.

Iae't, laet ons gaen,

En wachten dat pas zal gheven der zaken, Iupiter die late ons 'tbeste gheraken.

PAVSA.

Echo.

O Goddinne Venus, Iuno en Pallas, Hoe lustich eest in desen saysoene Te spacerene in dat zoete gras, 'tIs hier zoo lustelijck en zoo groene, Menich schoon bloemken net van fatsoene Zietmen hier uyter aerden springhen; Verblijt v Herte mits desen doene, En hoort de zoete Voghelkens zinghen.

'tHerte van Echo, haer Kamerlinck.

Ick zal, laet ons ghenuechte verstringhen In desen zoeten dagheraet.

Echo.

O Herte wilt allen druck verdringhen, Secreet confoort en toeverlaet.

't Herte van Echo.

G6v

Dies laet ons rusten, dat's mynen raet, In de bloemkens die ons vermelodijen, Iovis kracht wil ons bevrijen.

De Wachtere.

Hulpe Apollo, hoe moet ick gapen

Van vaecke, ick heb zoo qualijck gheslapen, Dat ick van onluste al verfleeuwe:

Ay my, wat's myns? ziet hoe ick gheeuwe, Ick en kan nauwelijcx myn ooghen opghetrecken, Om den hoorn te blasen wil ick my recken, En wecken alle amoureuse zinne,

Dan zal ick voort mynen zanck beghinnen.

Daer blaest hy.

De Wachter van boven zinghende.

ICk zien der Sonnen raeyen Klaer lichten overal,

De Bloemkens oock bespraeyen Met dauwe in't zoete dal.

De Voghelkens maken groot gheluyt, Staet op ghy jonghe Ieuchden,

Verblijt v in des Meys virtuyt, 'tIs eenen tijt vol vreuchden.

Wacht v ghy Amoureuse Al voor melancolijen, Voor spijtighe envieuse, Die alle vreucht benijen.

Elck gheve doch synen Lieve Troost zonder eenich ghekerm, Dat ghy tot uwen gherieve Meucht rusten arm in arm.

G7r

Alle Minnaers ter eeren Heb ick dit Liedt ghezonghen, Wilt alle vreucht vermeeren, Den nacht is wech ghedronghen.

Wonderlijck murmureren.

'tIs nu juyst pas 'tvalt recht in't klincxken, In't nette zal ick noch krijghen 'tVincxken, Dat meen ick, ick ben een wonderlijck schrijvere, Ick zegghe dat noyt karre-drijvere

Noyt koppelrije en wist te swinghene: Ick en weet een subtijlder voort te bringhene Aen Echo, dies gaen ickse inspireren Met woorden als Wonderlijck murmureren, Ick hebse beklipt, 'twelck myn lamaey,, is: 't Herte van Echo, dat lustich en fraey,, is, Hoop ick eer lanck, zonder iet te zegghene, In't prisoen van minnen ghevanghen te legghene Met mynder subtijlheyt, ick weet te stellene; Als Minnaers die plach ick te quellene, Maer al en ben ick nerghens lief noch weert, Ick gheraeckse dickwils op hunnen steert.

Echo.

Is dit niet een ghenuechlijck roosen-hoedeken, O myn Herte, daer alle eere aen kleeft?

'tHerte van Echo.

Och jae't, ghy doet my wassen 'tmoedeken.

Echo.

Is dit niet een ghenuechlijck roosen-hoedeken?

'tHerte van Echo.

Ghy conforteert my reyn lustich bloedeken, Want ick ben v ghejonstich voor al dat leeft.

Echo.

Is dien niet een ghenuechlijck roosen-hoedeken, O myn Herte, daer alle eere aen kleeft?

G7v

Ghy zijt die my virtuyten gheeft Van krachte, van machte, te regerene, Dus zijdy wel weerdich te exalterene,

Ghy zijt myn Kamerlinck, moest ick ws derven, Ick weet wel klaerlijck ick zou't besterven, Want wy en moghen niet zijn ghescheyen Dan metter doot.

Wonderlijck murmureren.

Goeden dach v beyen

Echo ende oock v Herte, dat fier,, is By een verzaemt.

Echo.

Merct doch wie hier,, is,

Die der ghenuechten is een verstekere.

'tHerte van Echo.

'tIs Wonderlijck murmureren.

Wonderlijck murmureren.

Dat ben ick zekere,

En brenghe uwer Herten een verblijdinghe.

Echo.

Waer af mach't wesen?

Wonderlijck murmureren.

'tIs al goede tijdinghe

Van Narcisso dat Princelijck greyn, Die in schoonheden is souvereyn Boven alle Princen die leven,, nu.

Echo.

Ia wat is daer ane?

Wonderlijck murmureren.

Dat zal ick te kennen gheven,, v, Tusschen ons beyden hier ongheveyst: Echo ick hebbe om v ghepeyst, Hier is Narcissus de volmaectste

Van alle den Lande, en de wel-gheraectste Vernaemt, daermen af weet te sprekene,

G8r

Onvermindert iemant te verstekene: En ghy zijt reyn vrouwelijcke figuere, Daer naer de schoonste creatuere Boven alle Vrouwen reyn van namen Des Lants, dus zou't wel voeghen t'zamen, Dat ghy jonstelijck t'zamen accordeerde: Want Echo, waer't dat ghy v zelven verneerde Aen eenen die snooder waer van persoone, Ghy verminderde v zelven, ghy zijt zoo schoone, Dus hoort v de schoonste wel toe, dat's klaer, Van desen Lande.

'tHerte van Echo.

Hy zeyt zeker waer,

Die hem zelven verneert die blijft vermindert.

Wonderlijck murmureren.

Om waer te zegghen, wat schaet dat niet en hindert, Peyster om en leght alle druck te nedere,

Ghy behoorten te hebben, en hy v wedere, Zoude die twee lieflijcke ghenacide Verscheyden zijn.

Echo.

Ia dien begracide,

Met herten, met zinnen, en met ghedachte, En dat hy op haer dan niet en achte,

Zoo dede sy haer zelven groote verkleynicheyt, Die't zoo ghebeurde.

Wonderlijck murmureren.

Dat waer vileynicheyt,

Hoe zou eenich man zoo ruyt besneden,, zijn, Oft zoo tyrannich oock van zeden,, zijn, Dat hy eenighe imagelijcke vrouwe

Synen troost zou weygheren? dat waer ontrouwe, Dat hy, die hem beminde zaen,

G8v

Van edele Heeren, ick hope hy en zal Dat nimmermeer doen.

Echo.

Waer is den val,

Die onverhoets moet vallen bezonderlijck,

Want 'twiel der Fortuynen draeyt zeer wonderlijck, Waer ick met synder minnen ontsteken,

En moeste my trooste van hem ghebreken, Zoo waer myn leven al klaghen en zuchten, Het brocht my de doot in.

'tHerte van Echo.

Dit's al myn duchten,

En 'tverzoeck waer schamelijck der avontueren, Zoo staende nochtans heb ick 'tberueren Van synder minnen ghetranslateert, In my persoonlijck gheimagineert, Secreet ghesproken hier onder ons allen, Hy is de weertste.

Echo.

'tHerte zouder wel toe vallen,

Wist ick dat ick weerdich mocht wesen Syns persoons.

Wonderlijck murmureren.

Wat zeghdy van desen

Syns weerdich? dat hoor ick al te noode.

Echo.

Ia weerdich, ick ware hem veel te snoode Van ghebuerten en van heerlijckheden, En oock van goede.

Wonderlijck murmureren.

Weest, zegh ick, te vreden,

V schoonheyt die zal hem behaghen, Voor schat oft erve en wilt niet klaghen,

In document Den handel der amoureusheyt (pagina 98-144)