Figuur 2.149 Gemiddelde CPUE van de tien meest algemene soorten en overige soorten in het open water gevangen met een ankerkuil (n/80m2/uur-kg/80m2/uur) in de Westerschelde tijdens de
monitoring van 2008-2019. In 2010 is er niet bemonsterd, de gegevens die hier gepresenteerd zijn als zijnde 2010 komen uit het najaar van 2009 en het voorjaar van 2011, die van 2020 zijn van het najaar van 2019 en zijn daardoor niet direct vergelijkbaar met andere jaren.
2.31.2
DFS
De bemonsteringslocaties met de boomkor over de periode 1970-2019 zijn weergegeven in Figuur 2.150.
Figuur 2.150 Bemonsteringslocaties met de boomkor in de Westerschelde in de periode 1970-2019 per tuig.
De Westerschelde wordt sinds 1970 ieder najaar bemonsterd met de boomkor. Van 1970-1989 in september en/of oktober en vanaf 1990 in september (in 2000 en 2015 deels ook in augustus). Net als in de Oosterschelde is er een selectie gemaakt van bemonsteringen die alleen in het water van de Westerschelde liggen, hierdoor zijn sommige bemonsteringen waarvan de coördinaten abusievelijk op het land liggen ook van de analyse uitgesloten. Deze selectie heeft geen effect gehad op de selectie van de tien meest voorkomende soorten en lijkt maar een geringe invloed te hebben op de trends.
De tien meest algemene soorten in de Westerschelde voor de gehele periode 1970-2019 zijn:
zeebaars, tong, steenbolk, sprot, spiering, schol, schar, haring, grondels en bot. Deze omvatten meer dan 90% van het totale gemiddelde aantal en biomassa voor de vangsten met de boomkor (Bijlage 55). Soorten die niet in alle jaren tot op de soort zijn gedetermineerd zijn samengevoegd. Dit geldt voor zandspieringen, koornaarvissen, grondels en voor zeenaalden die niet met zekerheid als grote zeenaald zijn gedetermineerd.
Net als in de Oosterschelde zijn grondels de dominante soort qua aantal (Figuur 2.151). Voor biomassa zijn dat bot en schol. Over het algemeen vertonen de meeste soorten een stabiele trend. Wat opvalt is dat er sinds 2000 consistent veel haring wordt gevangen en dit geldt voor bot vanaf 2007. Steenbolk lijkt sinds 2008 veel minder vaak te worden gevangen dan voorheen. Zeebaars lijkt de laatste jaren weer relatief goed gevangen te worden. In tegenstelling tot de Oosterschelde wordt er gemiddeld niet minder vis in totaal gevangen dan voorheen.
Westerschelde open water
Figuur 2.151 Gemiddelde CPUE van de tien meest algemene soorten en overige soorten in het open water gevangen met een boomkor (n/ha-kg/ha) in de Westerschelde tijdens de DFS-monitoring van 1970-2019.
2.31.3
Chinese wolhandkrab
De Chinese wolhandkrab wordt met de ankerkuil sinds 2015 een enkele keer gevangen in het open water van de Westerschelde. De ankerkuil is geen geschikt tuig om deze soort te vangen, aangezien de ankerkuil de bodem niet altijd zal raken en het een passief tuig is wat maar enkele uren gebruikt wordt en dus voornamelijk vissen vangt die met het tij mee bewegen (Figuur 2.152).
Figuur 2.152 Gemiddelde CPUE (n/80m2/uur) per jaar van de Chinese wolhandkrab in de
Westerschelde gevangen met de ankerkuil.
De Chinese wolhandkrab wordt sinds 2002 regelmatig met de boomkor tijdens de DFS gevangen (Figuur 2.153). De aantallen lijken redelijk stabiel met een piek in 2015 en 2016. Opvallend genoeg zijn dat jaren waarin de aantallen in de grote rivieren vaak erg laag waren.
Figuur 2.153 Gemiddelde CPUE (n/ha bevist oppervlak) per jaar van de Chinese wolhandkrab in de Westerschelde gevangen met de boomkor.
2.32
Eems-estuarium
De bemonsteringslocaties over de periode 2007-2019 zijn weergegeven in Figuur 2.154.
Figuur 2.154 Bemonsteringslocaties van de actieve monitoring in het Eems-estuarium in de periode 2007-2019 per tuig.
Net als de Westerschelde wordt het Eems-estuarium sinds 2007 ieder jaar in het voorjaar (mei) en het najaar (september) met de ankerkuil bemonsterd (zie Westerschelde, 2.31, voor verklaring eenheid ankerkuil). Om een beeld te krijgen van de veranderingen per cohort is ook hier besloten om
bemonsteringen van het najaar te combineren met de bemonstering van het daaropvolgende voorjaar. Zo worden bijvoorbeeld vangsten uit het najaar van 2007 en het voorjaar van 2008 samengevoegd, en als 2008 in de figuur weergegeven. De data uit 2011 is met een ander tuig bemonsterd dan de andere jaren en kan daardoor wat afwijken. In 2012 en 2016 zijn er extra bemonsteringen
stroomopwaarts, voorbij Leer (Ostfriesland), uitgevoerd, deze bemonsteringen zijn voor de analyse uit de dataset verwijderd.
De tien meest algemene soorten in het Eems-estuarium voor de gehele periode 2007-2019 zijn: wijting, sprot, spiering, kleine zeenaald, haring, dikkopje, fint, brakwatergrondel, bot en ansjovis. Deze omvatten meer dan 95% van het totale gemiddelde aantal en biomassa voor de vangsten met de ankerkuil (Bijlage 56). Ten opzichte van de voorgaande rapportage (van Rijssel et al. 2019a) behoort de ansjovis tot de tien meest algemene soorten in plaats van de slakdolf. De Chinese wolhandkrab is niet met de ankerkuil in het Eems-estuarium gevangen.
De haring is de dominante soort in de ankerkuilvangsten, zowel qua aantal als qua biomassa (Figuur 2.155). Wat opvalt is de gestage toename van haring in de tijd met 2019 als hoogtepunt, iets wat we ook in andere waterlichamen zien. Andere soorten die regelmatig gevangen worden zijn wijting, grondels, spiering en brakwatergrondel. Ansjovis en fint zijn de enige soorten die niet in andere top tien lijstjes van algemene soorten in de bemonsterde KRW-lichamen voorkomen. De meeste soorten lijken relatief stabiel, met af en toe fluctuaties van jaar tot jaar. Er lijkt een lichte toename van het dikkopje (grondelsoort) te zien in de laatste jaren. Ook is de ansjovis de laatste twee jaar
toegenomen, wellicht is dit een effect van toenemende reproductie van ansjovis in de Duitse bocht (voor het eerst sinds 50 jaar in de late 2000s, Heesen et al. 2015) en op overige plekken in het oostelijk deel van de Waddenzee. De noordelijke uitbreiding van het leef- en paaigebied van ansjovis zou een effect van klimaatverandering kunnen zijn volgens Kopetsch & Scholle (2020).