gaan eten. Zorg dus voor schaduwplekken door
bomen, houtwallen of schaduwdoeken.
Schaduwdoek geeft dieren beschutting bij hitte (foto: Judith van Andel)
2.15
Uiergezondheid
Management
Bij melkschapen
• Melktechniek: een goed functionerende melkmachine (minimaal 1 natte meting per jaar inroosteren) voorkomt beschadigingen aan uier en spenen, die intreed-plaatsen (porte d’entrées) voor bacteriën kunnen vormen.
• Hygiëne: veel mastitisgevallen worden veroorzaakt door bacteriën uit de omgeving. Belangrijk zijn daarom:
droge, schone ligplaatsen. schone melkstand.
hygiënisch melken (melkdoekjes!, 1 doek per ooi).
na het melken dippen (jodium of betadine dips) (keuze tussen contactdip voor diergebonden bacterieën of barriere-dips voor omgevingskiemen).
speenpuntvereelting voorkomen.
voorkomen dat een dier meteen na het melken gaat liggen (slotgat tepel sluit traag). • Bij acute (E. coli) mastitis (afwijkend melksecreet) zo vaak mogelijk uitmelken om schadelijke
bacteriën en afgestorven weefseldeeltjes zo snel mogelijk uit de uier te verwijderen. Zo snel mogelijk een pijnstiller toedienen.
• Voor voldoende wateropname zorgen (ev. water per sonde in de pens geven). • Uier koelen (tuinslang, koud water).
Natuurproducten
Inwendig gebruik
1. In de bek of door het voer
Producten die de algemene weerstand verhogen kunnen bijdragen aan de preventie en het herstel van mastitis (geen producten voor schapen gevonden).
2. Bolussen die in de pens langzaam uiteenvallen en langere tijd stoffen afgeven. 3. In het uier
Het inbrengen van natuurproducten in de uier wordt tegenwoordig ook toegepast en hiervoor zijn diverse producten op de markt*.
4. Injectie preparaten zoals Pyrogenium.
*NB: Denk eraan dat het slotgat bij schapen kleiner is dan bij koeien en dat een te dikke spuittip het
Uitwendig gebruik (rond en op de huid van tepels en uier)
Zalven, crèmes en dips die voor uitwendig gebruik beschikbaar zijn verbeteren de doorbloeding van de uier en kunnen speenpuntvereelting tegenwerken (bv. producten die Aloe vera bevatten). Samen met regelmatig uitmelken zorgt dit voor afvoer van bacteriën en afgestorven weefseldeeltjes uit de uier. Mint/menthol en kruiden als kamfer, laurier en arnica stimuleren de doorbloeding in het uierweefsel. Gebruik van kamfer en knoflook brengt echter wel het risico van smaakafwijkingen van de melk met zich mee.
Ondersteunende producten Producten voor in
het uier
Toepassing Werkzame stoffen Toediening Producent
Masti Veyxym Beginnende uierontsteking
Vitamine E, A,
chymotrypsine, trypsine en papaine
Na het melken in het uier aanbrengen
Veyx Pharma via dierenarts
Producten injectie Toepassing Werkzame stoffen Toediening Producent
Pyrogenium* Beginnende uierontsteking
Complex met o.a. Pyrogenium en Lachesis
Injectie of in bek ingeven
ECOstyle
Producten uitwendig Toepassing Werkzame stoffen Toediening Producent
Cai-Pan uiermintzalf en Mintspray
Doorbloeding uier Japanse pepermuntolie Uitwendig, smeren op uier
Caipanuiermint.nl, Hemrik products Cai-pan Sprizz Verzorging uier O.a. calendula, tijm en
lavendel
Op het uier sprayen Caipanuiermint.nl, Agradi, etc Dermiel wondspray Antibacterieel en
bevordering wond genezing
O.a. honing, lavendel, basilicum en tijm
Uitwendig, sprayen op uier
AST farma
Ice mint uierzalf en spray
Stimuleert doorbloeding, herstelt
Pepermunt, eucalyptus, tea tree olie, kastanje, arnica en menthol
Uitwendig Holland Animal care via dierenarts, boerenwinkel e.d.
Toco-Tholin balsem Doorbloeding uier Etherische olie van pepermunt, eucalyptus, steranijs, petitgrain, lavendel, rozemarijn, kruidnagelolie en menthol
Smeren op het uier Toco-Tholin
Uierbalsem ECOstyle Doorbloeding uier St. Janskruidolie, laurier, kamfer, eucalyptus, rozemarijn, kruidnagel en arnica Uitwendig, smeren op uier ECOstyle
2.16
Huid, slijmvliezen en oogproblemen
Management
Huidbeschadigingen in de vorm van wondjes/leggers kunnen leiden tot ontsteking
• Huisvesting: afmetingen en bodembedekking optimaliseren. Voldoende ruimte bieden om makkelijk te kunnen gaan liggen en opstaan. Ligbed moet zacht zijn.
• Hygiëne: hoe schoner en droger de omgeving is, des te kleiner is de kans dat bacteriën binnendringen in wondjes en het tepelkanaal (zie uiergezondheid).
Natuurproducten
1. Kruiden als arnica, kamfer en smeerwortel verbeteren de plaatselijke doorbloeding en helpen bij kneuzingen.
2. Honing, tijm, lavendel en basilicum werken antibacterieel en bevorderen de wondgenezing. 3. Voor oogproblemen is er ocularin, met ogentroost en kamille.
Ondersteunende producten
Product Toepassing Werkzame stoffen Toediening Producent
Acedermzalf Slecht genezende wonden
O.a. smeerwortel, allantoine, perubalsem
Uitwendig Ecuphar
Calendula spray Wonden, huidbeschadiging
Calendula, salvia, hamamelis
Uitwendig ECOstyle
Dermiel wondspray Antibacterieel en bevordering wondgenezing
O.a. honing, lavendel, tijm en basilicum
Uitwendig AST Farma
Hydrovet spray (voorheen Cothivet)
Bij wonden, huidbeschadiging
O.a. Centella asiatica, lavendel, tijm, rozemarijn, paardekastanje
Uitwendig Vetoquinol
Intra-Repiderma Bij wonden Gecheleerde mineralen koper en zink
Uitwendig Intracare
Klausan Na het onthoornen, navel ontsmetting, op klauwen Kamille, goudsbloem, eikenschors, perubalsem larikshars Uitwendig ECOstyle
Mellodermal-Outdoor Bij wonden, huidbeschadiging
Honing, kruidnagelolie, tea tree olie
Uitwendig PhytoTreat
Ocularin Oogproblemen Kamille, ogentroost, vitamine A
In oog druppelen Alfasan
Pyrogenium Bij acute ontsteking en koorts
O.a. Lachesis (slangegif) Druppels of injectie ECOstyle
Teatreezalf Wonden Teatree olie Smeren Bogena Zinkoxide spray Bij wonden,
huidbeschadiging
Calendula, kamille, zinkoxide
Uitwendig PhytoTreat
2.17
Klauwproblemen en kreupelheid
Management
• Voeding: rantsoen optimaliseren om pensverzuring tegen te gaan, omdat deze een negatief effect heeft op de kwaliteit van klauwen.
• Hygiëne: hoe schoner en droger de omgeving is, des te minder krijgen bacteriën de kans om klauwen en de omliggende huid te infecteren.
• Verzorging: zo nodig klauwen regelmatig kappen*.
Klauwproblemen door rotkreupel (foto’s: Judith van Andel)
Natuurproducten
1. Aloe vera heeft een antibacteriële en een ontstekingsremmende werking en verzorgt de huid. 2. Goudsbloem, kamille en perubalsem werken antibacterieel en huidverzorgend.
3. Lavameel en diatomee aarde werken opdrogend. 4. Honing werkt antibacterieel en wondgenezend.
5. Koper heeft antimicrobiële eigenschappen en zink bevordert de wondgenezing.
Grootste probleem bij schapen is rotkreupel. Producten als Klausan en Intra hooffit gel of Intra- Repiderma kunnen helpen.