1. Voorbereidingsopdrachten
Vergankelijkheidsdag
• Welke plek zou jij bezoeken op deze dag?
Ik zou op deze dag mijn oma bezoeken, aangezien zij 20 jaar geleden haar man heeft verloren. Ik neem aan dat ze hier nog weleens moeite mee heeft, ook al laat ze het niet altijd merken. Ik zou dan graag mijn oma bezoeken om haar te steunen.
• Geef je mening over deze dag en of jij vindt dat deze dag een meerwaarde zou hebben en voor wie dit van betekenis zou kunnen zijn.
Ik heb een beetje een dubbele mening over deze dag. Ik vind mezelf eerlijk gezegd te jong om bijvoorbeeld mijn uitvaart uit te stippelen. Ik wil daar niet zo mee bezig zijn aangezien je toch niet weet hoe het leven zal lopen. Ik wil niet zo gefocust zijn op de dood, maar gewoon genieten van het leven. Deze dag kan wel veel betekenen voor wat ouderen mensen, waarbij ze denken aan een geliefde of naaste die ze verloren hebben.
• Wat zou het effect van deze ‘vergankelijkheidsdag’ kunnen zijn op de samenleving?
Stilstaan bij het leven en beseffen hoe mooi het leven is (of kan zijn).
Levenslessen
• Van welke levensles(sen) neem jij iets mee voor je eigen leven? Licht toe.
2. Leef bewust. Vandaag. Nu. Niet alleen ‘later’.
3. Voorkom ‘had-ik-maars’.
6. Vier alles, ook de kleine dingen.
Dit neem ik mee aangezien ik echt van het leven probeer te genieten. Daarnaast probeer ik de ‘had-ik-maars’ te voorkomen door goed na te denken, maar ook niet té veel aangezien dat weer voor twijfel kan zorgen. Ik vier ook vaak kleine dingen, zoals het halen van doel of een mijlpaal. Ik ben ook heel dankbaar voor de kleine dingen.
Hier probeer ik vaak bij stil te staan, dat niet alles vanzelfsprekend is.
H3 Pennincx: O, gaat het daarover. Aandacht voor zingeving in het sociaal werk met ouderen
• Om welke vragen gaat het bij zingeving? Geef voorbeelden.
- Waar haalt iemand inspiratie uit?
- Wat is voor iemand van waarde in het leven?
- Wat geeft het leven richting en betekenis?
- Waarvoor leeft iemand?
- Waarom leef ik?
- Wie ben ik?
- Waar ga ik naartoe?
• Leg het verband uit tussen de 5 levensdomeinen en zingeving.
De vijf levensdomeinen zijn: lichaam en geest, sociale relaties, materiële situatie,
arbeid en presteren, waarden en inspiratie. Dagelijkse zaken beïnvloeden de diepere en grotere levensvragen, en omgekeerd.
• Wat zijn de 7 bronnen (dimensies) van zingeving?
1. Welk levensdoel heeft de cliënt en welke verantwoordelijkheden is hij aangegaan?
2. Wat is de levensovertuiging van de cliënt en hoe is die ontstaan?
3. Welke levenservaringen heeft iemand? Ervaart iemand controle over het leven?
4. Begrijpt de cliënt hoe hij door het leven gevormd is?
5. Waardeert iemand zichzelf positief of niet, en waar meet hij dat aan af?
6. Welke relaties en sociale verbanden zijn en waren belangrijk?
7. Welke inspiratiebronnen heeft iemand en welke gebruiken en rituelen geven houvast?
• Denk eens na hoe deze 7 dimensies van zingeving in jouw leven terugkomen en beschrijf deze kort op papier.
1. Mijn levensdoel is iedereen van mijn familie en van mijn vriendinnen liefhebben, daarnaast is mijn doel om een goede professional te zijn op het gebied van
gezondheidszorgtechnologie.
2. Ik ben een moslima en het geloof wat bij mij past is Islam. Ik ga maandelijks wanneer ik tijd heb naar de moskee toe. Mijn ouders zijn ook moslim en ik heb het vanuit huis en vanaf kleins af meegekregen.
3. Gelukkig maak ik veel goede dingen mee, maar helaas ervaar ik ook een aantal tegenslagen. Ik ben namelijk een mantelzorger voor mijn ouders. Dit neem veel tijd in beslag in mijn leven, is heel belastend en het is soms heel moeilijk om te zien dat mijn ouders achteruitgaan. Gelukkig leven mijn ouders nog en daar ben ik God heel dankbaar voor. Daarnaast heb ik veel steun vanuit mijn familie en vriendinnen.
4. Bij een tegenslag heb ik (denk ik) voldoende inzicht in mezelf om hoop te houden of ervan te leren. Het ligt uiteraard aan de situatie en dit is lastig te voorspellen van tevoren, maar ik denk dat ik voldoende inzicht in mezelf heb om hoop te houden of ervan te leren. Daarnaast leer ik vanuit het geloof dat er na moeilijke tijden, altijd makkelijke tijden zullen komen. Het enige wat ik nodig heb is geduld en wanneer ik tegenslagen heb, zijn er gelukkig genoeg lieve familieleden en vriendinnen die mij steunen.
5. Ik waardeer mezelf positief. Ik ben een positief ingesteld persoon. Ik kan alleen wat vaker meer aan mezelf denken en beter voor mezelf te zorgen door meer te
ontspannen.
6. Mijn familie is erg belangrijk voor mij, ik hecht veel waarde aan het contact met hen. Mijn ouders zijn vooral heel erg belangrijk voor mij. Ik vind het fijn om samen met hen te zijn. Daarnaast heb ik veel lieve vriendinnen waar ik veel tijd aan besteed. We doen leuke dingen zoals uit eten gaan, shoppen en sporten (zwemmen). Ik probeer wekelijks iets te plannen met mijn vriendinnen. Tijd doorbrengen vriendinnen is voor mij een goede manier van ontspanning.
7. Mijn inspiratiebron is naast mezelf, mijn moeder. Mijn moeder is een enorme sterke vrouw die veel geduld heeft. Dit haalt zij uit haar geloof (Islam). Mijn dagelijkse
rituelen zijn het 5x per dag bidden en hierdoor de rust in mezelf te vinden.
• Noem de negen redenen om aandacht te besteden aan zingeving.
1. Het ervaren van zin versterkt de zelfredzaamheid en draagkracht van cliënten en
helpt hen omgaan met problemen.
2. Als cliënten zin ervaren, reageert dit positief op hun fysieke gezondheid. Het kan een (soms veelvuldig) beroep op medische hulpverleners doen afnemen (bijv.
huisarts/fysiotherapeut).
3. Wanneer de sociale professional aansluit bij wat zin heeft voor de cliënt, merkt hij dat hij ertoe doet als mens.
4. Wanneer de sociale professional aansluit bij wat zin heeft voor de cliënt, komen zij samen tot de beste ondersteuning.
5. Als er wordt besproken wat er zin geeft in het leven, dit biedt de cliënt verlichting bij isolement, eenzaamheid en/of levensvragen.
6. Vaak ervaart een cliënt minder onrust en meer veiligheid wanneer sociale professionals moeite doen om de cliënt beter te leren kennen en belangstelling te tonen voor wie de cliënt is als mens.
7. Als er wordt ingegaan op wat de cliënt zin geeft, wordt het vertrouwen in de sociale professional versterkt. De cliënt aanvaardt hierdoor makkelijker noodzakelijke hulp.
8. Het werkt preventief als zinverlies wordt opgemerkt en als hierbij door een sociale professional ondersteuning wordt geboden. Dit kan helpen zwaardere depressieve klachten te voorkomen.
9. Als er aandacht wordt geboden aan zingeving kan dit de cliënt beter helpen om om te gaan met de ziekte/toenemende afhankelijkheid. Daarnaast kan dit de weg naar meer/andere zorg openen.
• Wat bedoelt Paul Schnabel met: ‘er is te weinig aandacht voor het perspectief van de hulpverlener?’
Paul Schnabel vindt dat de patiënt vaak wel wilt dat er iemand helpt (hulpverlener), maar dat er behalve bij zwaar terminale patiënten vaak geen reden is om het niet zelf te kunnen doen. Voor een arts kan dit een reden zijn om het niet te doen, aangezien dit bij de patiënt over kan komen dat de patiënt er niet aan toe is.
• Wat houdt ‘voltooid leven’ in?
Een officiële definitie van ‘voltooid leven’ bestaat niet, echter wordt het wel als volgt omschreven: lijden aan een voor mensen te lang geworden leven. Het lijden is hierbij wat de oudere daar zelf onder verstaat. Alles wat van waarde is geweest in het leven van diegene, ligt achter hen. Vaak is het een combinatie: een beleving van leegte, ontbreken van toekomstperspectief, angst voor wat nog komt. Op deze manier kunnen zij een stervenswens ontwikkelen (D66, 2016).
• Leg uit: de relatie tussen voltooid leven en de kwaliteit van de ouderenzorg volgens Paul Schnabel en volgens de vrijwilliger van het Hospice.
In een hospice laten medewerkers en vrijwilligers mensen genieten en geven ze comfort. Vaak bloeien mensen op in een hospice. In een dergelijke setting is minder vaak vraag naar euthanasie, volgens onderzoek.
• Leg uit: zingeving en de relatie met voltooid leven.
Op dit moment groeit de levensverwachting sneller dan de gezonde
levensverwachting. Hierdoor vinden veel mensen dat het leven voltooid is. Zingeving is in deze fase van groot belang. De laatste fase zou wel beter kunnen worden door meer aandacht en ruimte voor zingeving te geven.
Lees op de site van de NVVE dit tabblad en onderaan de tabs over Euthanasie en Zelfdoding. https://www.nvve.nl/heeft-u-een-doodswens
Lees over het opstellen van een wilsverklaring. https://www.nvve.nl/onze-diensten/wilsverklaringen-van-de-nvve
• In hoeverre is de laatste wil geregeld als mensen een wilsverklaring hebben ingevuld?
Er wordt samen met de huisarts overlegd of er aan de wensen van degene die de wilsverklaring heeft ingevuld, kan worden voldaan. Er wordt aangeraden om met regelmaat met de huisarts de verklaringen te bespreken, om te kijken of er nog steeds niets veranderd is.
• -Wat bedoelt de KNMG met het Voltooid Leven vraagstuk dat het een Maatschappelijk vraagstuk is?
Het is een Maatschappelijk vraagstuk aangezien het geen medisch vraagstuk is. Het kabinet is er ook mee bezig om het wettelijk te maken dat ouderen die ‘gezond’ zijn, hulp bij zelfdoding kunnen krijgen bij een actuele, weloverwogen doodswens.
• Waarom is de KNMG tegen het wetsvoorstel van D66?
Aangezien er principiële en praktische bezwaren zijn. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen gezonde en zieke mensen met een doodswens. Kwetsbaarheid door ouderdom kan ondraaglijk en uitzichtloos lijden veroorzaken in de zin van de
euthanasiewet.
• Leg uit wat er in de tekst bedoeld wordt met ‘stigmatisering van ouderdom’.
Stigmatisering van ouderdom is eigenlijk het negatief oordelen over een groep. In de tekst wordt er bedoeld dat er negatief over de ouderdom wordt gesproken.
• Wat vindt jij van het standpunt van de artsenfederatie KNMG?
Ik vind het goed dat de artsenfederatie KNMG dit standpunt goed heeft vastgelegd aangezien er anders misverstanden en onduidelijkheden komen. Ik begrijp ook dat er strenge regels aan verbonden zijn, aangezien anders de ene arts anders zal
handelen dan de andere arts. Dat moet uiteraard niet kunnen.
• Lees de verschillende reacties en schrijf in je e-portfolio wat jouw reactie op deze site zou kunnen zijn.
De reacties zijn niet allemaal zo positief. Ik heb wel gelezen op de site dat het ook voornamelijk gaat om kennis en meningen uitwisselen. Dat mág dus. Ik heb er geen problemen mee dat mensen hun mening geven, dat moet kunnen.
Artikel Lector Michael Echteld en Hedzer Schotsman (Avans)
• Waardoor kan er geen euthanasie worden verleend aan Annemarie in dit artikel?
Vanwege de dementie van Annemarie. Het is niet duidelijk dat Annemarie ondraaglijk lijdt.
• Welke optie zijn we vergeten volgens lector Michael Echteld?
We zijn vergeten om bij opname in een verpleeghuis te vragen wat iemand echt nog
wil. Wat de wensen zijn van iemand. Daarnaast zijn we vergeten om naar de mens als individueel te kijken. Wat iemand echt zelf wil. Ik ben het er ook mee eens dat hier meer naar gekeken moet worden door zorgverleners.
• Als jij als professional betrokken zou zijn op het moment dat Annemarie opgenomen werd in het kleinschalige verpleeghuis, wat zou jij dan (anders) willen doen, betekenen voor Annemarie en haar familie?
Ik zou willen weten wat de wensen zijn van iemand, zodat iemand een zo fijn mogelijke tijd kan hebben in het verpleeghuis. Ik zou vooral veel inlevingsvermogen hebben voor Annemarie en haar familie. Dit vind ik sowieso wel erg belangrijk.
• Vind jij dat euthanasie kan en mag bij dementie? Probeer vanuit de ‘nuance’ je visie te onderbouwen vanuit het perspectief van: jij als persoon, jij als
professional, de dementerende oudere met de euthanasiewens en de familie.
Ik vind dat euthanasie niet mag kunnen bij dementie, omdat ik dit heel gevaarlijk vind.
Iemand zegt dat het leven ondraaglijk is en tegelijkertijd heeft diegene dementie. Ik vind dat er voorzorgmaatregelen getroffen moeten worden en dat er gekeken moet worden naar alternatieve oplossingen om te kijken hoe de persoon en de familie zo goed mogelijk ondersteunt kunnen worden. Euthanasie is niet niks namelijk.
Artikel BN De Stem
• Lees het artikel en beschrijf jouw visie als dit jouw oma zou zijn en als dit jouw cliënt/patiënt zou zijn.
Ik zou het heftig vinden als dit mijn oma zou zijn. Aan de ene kant begrijp ik het ook wel, maar ik zou het wel erg verdrietig vinden voor haar als zij hierover na zou denken. Daarentegen wil ik niet dat mijn oma ondraaglijk zou lijden, maar ik zou er alles aan doen om mijn oma te overtuigen hoe het (eventueel) anders kan. Ik vind het lastig en ik vind de situatie heel moeilijk. Want een mens maakt keuzes voor zichzelf en soms kun je niet zomaar in iemands hoofd kruipen en diegene overhalen iets niet te doen. Maar dan heb ik mijn plicht als medemens tenminste gedaan.
• Geef je reactie op dit verhaal, deze blog. https://www.agora.nl/Artikel/comfortabel-blog-sander-de-hosson
Mooie blog, erg inspirerend. Goed dat Sander de Hosson hierover schrijft, om er meer aandacht aan te schenken.
• Wat voor (nieuwe) inzichten levert dit blog jou op?
Ik heb dit nog nooit zo meegemaakt maar ik vind het wel erg belangrijk dat
naasten worden voorbereid om angst te voorkomen. Hierdoor kunnen ze waardig afscheid nemen. Ik vind ook wel dat hier iets meer aandacht aan besteed mag worden.
• Wat vind jij van hulpmiddelen zoals in deze link? Zou jij hier privé en/of als toekomstig professional gebruik van willen maken?
Ik vind het goed dat er meer aandacht moet worden geschonken aan hoe familie om kan gaan met afscheid nemen en de dood. Door een goede voorbereiding, kan dit veel onrust voorkomen. Hier zou ik dan ook zeker gebruik van maken.
• Wat is een verborgen levensvraag?
Een verborgen levensvraag is een levensvraag die verscholen zit in andere klachten.
Deze levensvraag is als het ware een verborgen (Boomstra, 2017).
• Geef een voorbeeld hoe jij een verborgen levensvraag tegen zou kunnen komen. Licht toe hoe jij hierop zou kunnen reageren en waarom.
Ik weet niet zo goed hoe ik een verborgen levensvraag tegen zou kunnen komen.
Wel denk ik dat dit onverwachts komt, op een moment dat je er misschien niet mee bezig bent, of op een moment dat er iets anders gebeurd wat belangrijk is.
Lees de tips op de site https://www.ikwilmetjepraten.nu/.