en hij liep buiten de wallen ver weg in het donker, door de dampige geuren langs de
rivier, het jaagpad onder de takjes van de haag, dan praatte hij nog met haar en meer
dan hij daareven had kunnen doen, tot hij in de verte de klok weer hoorde en tellend
zich bezon dat het een lange weg was naar de stad terug. En eens op een avond liepen
zij gearmd onder de paraplu, het was wel te donker om te onderscheiden, maar de
plassen op den weg blonken van den grauwen hemel, hij zag haar voeten gaan
geregeld naast de zijne. Hij vroeg of zij nu altijd zoo tezamen zouden loopen en hoe
het kwam wist hij niet dat haar hoofd zoo dicht bij hem was. Zij was zoo klein dat
hij diep moest buigen. Telkens vroeg zij iets met haar kinderstem, dan kwam haar
adem aan zijn wang. Bij Arkel moesten zij terug omdat de regen harder viel, zijn
groote jas hing over beider schouders. Zouden wij nog eens zoo samen loopen? vroeg
zij bij de poort. De straten waren leeg, hij hield haar arm tot voor de deur.
Op een Zondagmiddag, toen zij thuis gezegd had dat de vriendin haar wachtte,
liepen zij den weg naar Schelluinen, waar minder wandelaars gingen. De witte wolken
hingen laag over het glinsterend land. Zij keken elkander aan, zij keken naar de
voeten,
zij zagen de twee mannen niet die, van het zijpad gekomen, bleven staan. Een eind
verder groette hij, nu gearmd en over haar gebogen, een man terug zonder op te
kijken.
Op de eiermarkt, den morgen daarna, wenkte zij hem door te gaan, maar hij kwam
toch en hij zag dat zij bleek was met roode oogen. Zij antwoordde hem niet. Kind,
zei de eiervrouw, de Waterman doet niemand kwaad. Toen hij mee wilde loopen
smeekte zij hem haar alleen te laten, zij mocht niet meer met hem praten, had
mevrouw gezegd, zij zou hem alles laten weten. Hij stond stil zonder de menschen
te zien.
Thuis, voor het eten, vroeg zijn vader of het waar was dat hij met de bode van de
weduwe Meelings liep. Dan deed hij beter daarmee op te houden, het gaf praatjes
en schandaal. Maarten zei dat het ernst was en dat zij verkeeren wilden. Zijn vader
antwoordde dat hij daar ook een woordje in te zeggen had. Verder zwegen zij, alleen
vroeg Everdine nog of dat die meid van de paapschen was.
Maarten zette dien middag zijn hoed op en ging naar de Arkelstraat waar hij
aanschelde. Achter de deur die openging zag hij haar oogen groot en teeder. Hij
wachtte lang tot zij terugkeerde, zeggend dat hij bij mevrouw mocht komen. De oude
weduwe zat bij het venster dat op den donkeren tuin zag, zij wees hem vriendelijk
een stoel voor haar en vroeg:
Wat heb je, Rossaart? Hij wist niet hoe hij het zeggen moest, hij keek haar aan en
zij wachtte. Eindelijk vroeg hij waarom mevrouw verboden had dat Marie met hem
zou praten, tegelijk bemerkte hij dat er achter haar een kruisbeeld aan den wand hing.
Zij antwoordde:
Hoor eens, Rossaart, laten wij ronduit spreken, zonder omwegen. Ik geloof wel
dat je een brave jongen bent, daar heb ik genoeg over gehoord. En ik zou je graag
mijn zegen geven als het niet was om het verschil. Je bent van een ander geloof om
het zoo te zeggen. Tusschen ons en jullie menschen is hetzelfde verschil als tusschen
wit en zwart. Marie kan nu eenmaal niet met je verkeeren. En vraag je vader maar
eens en den dominee van je kerk of die het goed zouden vinden. Wees nu verstandig
en maak het haar niet lastig.
Hij stond op, hij zei: Ik zal er om denken, mevrouw. Maar dat gaat zoo maar niet.
Ik groet u.
Buiten in de heldere zon liep hij recht, zonder aarzeling. Hij werd binnengelaten
in de kamer van den pastoor en hij zat tegenover hem bij de tafel met boeken. De
pastoor luisterde en knikte, soms keek hij hem scherp aan. Toen Maarten alles gezegd
had vouwde hij de armen en sprak:
Het is jammer, innig jammer. In het huwelijk is geen eensgezindheid mogelijk
tusschen andersdenkenden. Ga maar eens na, mijn vrind, dat de man naar
de eene kerk zou loopen om God te dienen, de vrouw naar een andere, en allebei
gelooven zij de waarheid te hebben. Bij zoo een oneenigheid kan geen band bestaan.
Ik ben benieuwd wat je vader, die immers in den raad van jullie kerk zit, daarvan
zeggen zou. Dat dacht ik wel. Niet anders. Het is jammer, maar onze schuld niet.
Hij zweeg. Maarten zeide: Ik moet er toch het mijne van hebben, waarom dat niet
kan, en wie er eigenlijk te zeggen heeft over het trouwen.
Op den hoek van de Groote Markt woei de lentewind zoo lauw dat hij den hoed
In document
Arthur van Schendel, De waterman · dbnl
(pagina 66-69)