3.1 Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden?
3.1.1 Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen?
Het onderzoek naar het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen levert voor de geselecteerde leergebieden het volgende op.
3.1.1.1 Kleuteronderwijs: wiskundige initiatie Voldoet
De kleuterafdeling streeft de ontwikkelingsdoelen voor het leergebied wiskundige initiatie na op een geïntegreerde wijze. De verschillende domeinen van dit leergebied komen op een evenwichtige en gevarieerde wijze aan bod. De leerkrachten creëren krachtige en uitdagende leeromgevingen via een doelgericht aanbod, zinvolle activiteiten en ondersteunende ontwikkelingsmaterialen. De resultaten in het vervolgonderwijs brengen geen tekorten in het aanbod aan het licht.
3.1.1.2 Kleuteronderwijs: wereldoriëntatie Voldoet
De kleuterafdeling streeft de ontwikkelingsdoelen van wereldoriëntatie doelbewust en in een natuurlijke samenhang na. Dit gebeurt vanuit een thematisch en harmonisch samengesteld aanbod voor alle
domeinen van dit leergebied samen met de andere leergebieden. Exploreren, waarnemen en beleven zijn belangrijke invalshoeken om voor kleuters op een spontane manier leer- en ontwikkelingskansen te creëren. De leerkrachten hebben daarbij oog voor het welbevinden en de betrokkenheid van de kleuters.
3.1.1.3 Kleuteronderwijs: wereldoriëntatie en Kleuteronderwijs: wiskundige initiatie Curriculum
De leerkrachten gebruiken een koepeleigen referentiekader als basis voor hun onderwijsaanbod om de ontwikkelingsdoelen na te streven en om het leerplan te realiseren. Het statuut van dit instrument, en hoe dit zich verhoudt tot de
ontwikkelingsdoelen en hoe dat de poort vormt tot de leerplannen is voor de meeste leerkrachten onduidelijk. Het leerplan is voor de meeste leerkrachten onbekend en als referentiekader niet in gebruik.
De visie en de principes van de ontwikkelingsdoelen en de leerplannen zijn impliciet maar zeer nadrukkelijk in de praktijk herkenbaar.
De verschillende domeinen van wiskundige initiatie en wereldoriëntatie komen vrij evenwichtig aan bod in de planning en in de praktijk. De leerkrachten trachten het evenwicht te bewaren en te bewaken door overzichtslijsten aan te leggen over de nagestreefde ontwikkelingsaspecten. Ze doen dat per domein en voor de speelwerkhoeken van de klas, de vaste dagmomenten en de thema's.
De aangeboden inhouden zijn herkenbaar voor alle leerlingen. Doorgedreven aandacht voor differentiatie op vlak van capaciteiten, interesse, tempo of doel kan nog versterken.
De leerkrachten beschikken over een veelheid van actueel bronnenmateriaal en gebruiken dat functioneel. De praktijk voor de verschillende leergebieden wordt daardoor verrijkt.
Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen Leermiddelen
De school beschikt over een ruim aanbod aan materiaal en de klaslokalen
worden meestal functioneel ingericht. Inrichting en organisatie, afgestemd op de behoeften en het ontwikkelingsniveau van de kleuters, kan hier en daar aan belang winnen. De leerkrachten voorzien in uitdagende spelmogelijkheden met een doelgerichte graduele opbouw.
Materieel beheer
Infrastructuur Niet alle groepen zijn gehuisvest in een lokaal dat aan de vereisten van hedendaags kleuteronderwijs voldoet. Het schoolbestuur levert met een masterplan echter zeer waardevolle inspanningen om daaraan op middellange termijn een oplossing te bieden.
Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Kindvolgsysteem Gericht op bijsturing
De leerkrachten bewaken gericht de ontwikkeling van de kleuters. Met
observaties, veelvuldig overleg met de ouders en tijdens multidisciplinair overleg wordt de ontwikkeling van de kleuters nauwgezet opgevolgd en ondersteund.
Het kindvolgsysteem omvat een screening over welbevinden en betrokkenheid.
Een niveaubepaling van competenties is vaag en zeer algemeen. Indien nodig wordt deze meer gedetailleerd aangevuld met specifieke aspecten van de ontwikkeling. De eventuele interventies zijn gericht op bijsturing.
Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg
Alle kleuterleidsters houden rekening met het ontwikkelingstempo, de individuele mogelijkheden en de achtergrond van elke leerling. Ze scheppen daarvoor een veilig klimaat met aandacht voor een positieve sfeer en differentiatie.
Begeleiding Sociale en emotionele
begeleiding School- en klasklimaat
Leerkrachten tonen in hun onderwijshouding een groot respect voor de kinderen en sluiten in hun leerkrachtenstijl erg aan bij de schoolvisie die veel belang hecht aan het sociaal-emotionele welbevinden van de kinderen.
3.1.1.4 Lager onderwijs: wiskunde Voldoet
De lagere afdeling bereikt met zoveel mogelijk leerlingen de eindtermen voor wiskunde. Zij zorgt met behulp van een onderwijsleerpakket voor een volledig, evenwichtig en doelgericht aanbod. De resultaten van methodegebonden en genormeerde toetsen wijzen erop dat de leerlingen in de lagere afdeling de eindtermen voor wiskunde in voldoende mate bereiken. De meeste leerlingen stappen met succes over naar de A-stroom van het secundair onderwijs.
Curriculum
In alle groepen is een onderwijsleerpakket in gebruik dat het referentiekader vormt voor de planning en de realisatie van het onderwijsleeraanbod. De meeste teamleden raadplegen zelden of nooit het leerplan wiskunde.
Vrijwel alle leerkrachten volgen vrij strikt de in het onderwijsleerpakket
opgenomen planning doorheen het schooljaar, waardoor de graduele opbouw, de volledigheid van het aanbod en het evenwicht tussen de verschillende domeinen in sterke mate gegarandeerd is.
Sporadisch zijn initiatieven herkenbaar die samenhang beogen binnen het leergebied en tussen het leergebied wiskunde en andere leergebieden.
Het creëren van een krachtige leeromgeving waarbij leerlingen worden geconfronteerd met betekenisvolle taken en worden ondersteund in het leren van en met elkaar, is nog geen verworvenheid in het team. Toch hebben sommige leerkrachten aandacht voor probleemstellingen die een duidelijke link hebben met de leef- en ervaringswereld van de leerlingen.
In de meeste klassen verloopt het leerproces overwegend leerkrachtgestuurd.
Zelfontdekkend leren komt nog minder voor.
In alle klassen zijn afspraken herkenbaar die erop gericht zijn de leerlingen vertrouwd te maken met wiskundige algoritmes en heuristieken. Deze zijn veelal geïnspireerd op het onderwijsleerpakket. De mate waarin de leerkrachten het gebruik ervan aanmoedigen, is niet duidelijk.
De aanwending van de beschikbare ICT-middelen voor de realisatie van het leerplan wiskunde is sterk leerkrachtafhankelijk en nog niet in alle klassen ingeburgerd.
Curriculum Onderwijsorganisatie Klasmanagement
Het klasmanagement is divers. In sommige groepen heerst een meer uitdagende, actieve, ontwikkelende onderwijssfeer met doelgerichte
differentiatiemomenten. In andere klassen overweegt docerend sturend onderwijs waarbij de leerlingen minder kansen krijgen tot actief leren. Op schoolniveau heerst wel een duidelijke gemeenschappelijke visie die rekening houdt met de mogelijkheden van de leerlingen. De leerkrachten krijgen hierin een zeer grote autonomie.
Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen Leermiddelen
Het team beschikt over voldoende ondersteunende materialen en leermiddelen die vanuit het gevolgde onderwijsleerpakket voorgeschreven zijn.
Evaluatie
Voor de evaluatie baseren de meeste leerkrachten zich hoofdzakelijk op de toetsen van het onderwijsleerpakket. Sommigen selecteren bepaalde onderdelen uit de toetsen, wat de validiteit van de toetsen hypothekeert. Anderen vullen de methodegebonden toetsen aan met bijkomend materiaal. Op schoolniveau ontbreken afspraken over het maken van foutenanalyses wat een gerichte bijsturing van het wiskunde-onderricht bemoeilijkt.
De school nam in het verleden deel aan paralleltoetsen en centrale toetsen van de koepel om methode-onafhankelijk te evalueren. Door het praktische werk en de tegenvallende resultaten besloot het team tijdelijk niet meer aan deze toets deel te nemen en overweegt het eventuele alternatieven. De resultaten werden niet diepgaand geanalyseerd.
Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg
In een aantal klassen wordt doelgericht gedifferentieerd. Na een klassikale instructie gebeurt een gedifferentieerde inoefening en verwerking. Leerlingen die meer nood hebben aan ondersteuning worden door de leerkracht tijdens die momenten begeleid. Zowel leerlingen met problemen als leerlingen die extra uitdaging nodig hebben, krijgen ondersteuning door de zorgleerkracht.
3.1.1.5 Lager onderwijs: wereldoriëntatie Voldoet niet
De lagere afdeling bereikt de eindtermen voor het leergebied wereldoriëntatie in onvoldoende mate. Zij baseert haar onderwijs nog te weinig op de eindtermen en de leerplannen. Het aanbod is onevenwichtig en onvolledig, waardoor er breuklijnen ontstaan. De horizontale samenhang met de andere leergebieden en de afstemming op de leefwereld en het niveau van de leerlingen staan nog niet op punt.
Curriculum
De leerkrachten bepalen autonoom de leerinhouden voor het onderwijsaanbod van wereldoriëntatie. Daarbij worden de eindtermen en de leerplannen niet als referentiekader aangewend In de meeste klassen bestaat het jaarplan uit de verwerking van enkele thema’s uit een onderwijsleerpakket en een oplijsting van een aantal eigen thema’s. Duidelijke afspraken op schoolniveau ontbreken.
Het team maakte een inventaris van de nagestreefde doelen op basis van de eindtermen. Dit werkdocument leidde vooralsnog niet tot gerichte bijsturing en actie om het aanbod op elkaar en op het leerplan af te stemmen. Het evenwicht in het onderwijsaanbod wordt nog niet bewaakt en niet alle domeinen komen in voldoende mate aan bod. De vernieuwde leerplannen techniek en natuur zijn niet of nauwelijks gekend. Toch maakt de school een duidelijke en positieve keuze voor het domein techniek. Inzicht in de doelen met betrekking tot het technisch proces en kennis van de kerncomponenten van techniek zijn echter vrijwel afwezig.
Een duidelijke verticale samenhang en graduele opbouw tussen de leerjaren ontbreken. Kansen voor horizontale samenhang worden weinig doelgericht aangegrepen. In de meeste klassen overweegt een vrij cursorische aanpak. In sommige groepen worden leerlingen uitgedaagd tot actief leren en zelfstandig werken.
De school organiseert een groot aantal leeruitstappen. De kansen om inhouden een grotere realiteitswaarde te geven, om ze te laten aansluiten bij de leefwereld van de leerlingen of om ze doelgericht aan te wenden om doelen van
wereldoriëntatie te realiseren worden vaak niet doorzien.
Curriculum Onderwijsorganisatie Onderwijstijd Klasmanagement
Enkele leerjaren realiseren al een meer gevarieerd aanbod voor wereldoriëntatie met veel kansen voor ontdekkend leren, vaak door het gebruik van interactieve werkvormen. In andere klassen wordt wereldoriëntatie oneigenlijk ingevuld met uiteenlopende activiteiten waar de relatie met de uitgangspunten en de doelen van dit leergebied zoek is. Het actief en dynamisch gebruik van de tijds- en ruimtekaders kan aan belang winnen. De continuïteit ervan is niet overal duidelijk.
Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen Leermiddelen
De school koos voor een onderwijsleerpakket voor wereldoriëntatie maar voert dat leerkrachtafhankelijk in. De keuze van de thema’s is vrijblijvend en gebeurt niet vanuit een doordachte visie. Een duidelijke relatie met het overige aanbod ontbreekt. Er zijn voldoende onderwijsleermiddelen beschikbaar. Een vergelijking van het beschikbare materiaal met de voorschriften van het leerplan en de verwachtingen van het onderwijsleerpakket dringt zich op.
Evaluatie
Op schoolniveau is nog geen duidelijke visie voor de evaluatie van
wereldoriëntatie. In de meeste klassen beoordelen de leerkrachten vooral de feitenkennis van de leerlingen met zelfgemaakte toetsen. De school evolueert naar toetsen die groeiende aandacht schenken aan het evalueren van
vaardigheden.
Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg
De overwegend cursorische benadering van wereldoriëntatie is in de meeste klassen identiek voor alle leerlingen. Enkel in de klassen met een meer actieve benadering wordt het leren van en met elkaar gestimuleerd in groepswerk met heterogeen samengestelde groepen. De leerlingen leren verantwoordelijkheid nemen en samenwerken met anderen. Met duidelijke afspraken op klasniveau creëren de meeste leerkrachten een positieve leeromgeving voor de leerlingen.
Professionalisering Deskundigheidsbevordering Nascholingen Interne expertise
De keuze van een nieuwe methode voor wereldoriëntatie werd niet
voorafgegaan door een grondige studie van de uitgangspunten en de leerplannen wereldoriëntatie en met een peiling naar de verwachtingen van het team.
Onderwijskundig ontbreekt het nog aan opvolging of aansturing die de gelijkgerichtheid van het team bevordert. Een teamgerichte nascholing wordt niet aangegrepen om de verwerking op schoolniveau bij te sturen. Het initiatief wordt overgelaten aan de klasleerkrachten die hiermee al dan niet rekening houden.
3.1.1.6 Lager onderwijs: leren leren Voldoet niet
De lagere afdeling streeft de leergebiedoverschrijdende eindtermen voor leren leren in onvoldoende mate na. Het ontbreekt de school aan een planmatige aanpak met verticale samenhang en met doelgerichte verwerking in een dynamisch proces. De eindtermen leren leren zijn daarvoor onvoldoende richtinggevend.
De school toont niet aan dat ze met een eigen planning aan de leergebiedoverschrijdende eindtermen werkt zoals het Decreet Basisonderwijs in art.44§2 (over de leergebiedoverschrijdende eindtermen) dat oplegt.
De eindtermen voor leren leren zijn door de meeste leerkrachten te weinig gekend om evenwicht en volledigheid in het aanbod te realiseren. In de school leeft geen coherente visie over leren leren. Vaak wordt leren leren beperkt tot leren studeren. De kerngedachten en de principes die leren leren ondersteunen, zijn soms in de praktijk herkenbaar maar niet intentioneel in het aanbod
verwerkt. Hierdoor ontstaan (particuliere) initiatieven die het leren (studeren) van de kinderen stimuleren. Soms gaat het over planning in leerlingenagenda’s, kijk- of studiewijzers en toetsenplanning.
Leren als een actief en constructief proces waarin leerlingen kunnen omgaan met aanpakgedrag en oplossingsstrategieën is geen algemene verworvenheid. Het blijft vaak beperkt tot een oppervlakkig omgaan met aanpakstrategieën. Bij zelfstandig individueel of groepsleerlingenwerk verwijzen de leerkrachten nauwelijks of niet naar de aanpakstrategieën niettegenstaande de illustraties in alle klassen aangeplakt zijn. Transfer en integratie in verschillende leergebieden komen eerder sporadisch voor.
Leren leren wordt niet systematisch verwerkt zoals de verschillende leerplannen dat aanbieden. Ontbrekende schoolafspraken belemmeren een verticale
samenhang en continuïteit of gradatie.
Curriculum Onderwijsorganisatie Klasmanagement
In sommige groepen krijgen de kinderen de kans om te reflecteren over wat ze leerden in de voorbije les. De leerkrachten tonen in hun klasmanagement een leerstimulerende begeleidingsstijl en organiseren activiteiten in verschillende werk- en groeperingsvormen die toelaten om aandacht te schenken aan aspecten van leren leren.
De aandacht die hierbij uitgaat naar uitdagingen voor leerlingen met hoge leerbaarheid is een voorbeeld van een streven naar excellentie.
Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen Leermiddelen
Het gebruik van ICT komt sporadisch aan bod en kan nog aan belang winnen. In de meeste gevallen gebruiken de leerkrachten de mogelijkheden die aangereikt worden in de handleidingen van de onderwijsleerpakketten. In de meeste klassen zijn prenten of geheugensteuntjes aangebracht die de kinderen moeten helpen om probleemoplossend te werk te gaan. Een opbouw en continuïteit in deze systematiek is op schoolniveau weinig herkenbaar.
Evaluatie
De leerlingen krijgen kansen om vormen van zelfevaluatie te gebruiken wat de betrokkenheid bij het eigen leren verhoogt. De aandacht voor de talenten vanuit het concept van meervoudige intelligentie laat toe om de mogelijkheden en interesses van de kinderen te benutten om het eigen leren aan te sturen.
Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg
De leerkrachten hanteren een empathische begeleidingsstijl en staan open voor de mogelijkheden en beperkingen van hun leerlingen. Voor leerlingen met leerproblemen trachten ze compenserende maatregelen te nemen die soms ook betrekking hebben op hun verwachtingen over wat en hoe de kinderen moeten leren (studeren). Zo krijgen sommige leerlingen de kans om vooraf bepaalde
mogelijkheden van het kind aangepast.
Professionalisering Deskundigheidsbevordering Nascholingen Interne expertise
Opbouwen en verwerven van interne expertise over dit leergebied was tot nu toe slechts sporadisch aan de orde of erg individueel. Het team kwam nog niet tot een gedragen visieontwikkeling voor leren leren volgens de kerngedachten van de eindtermen.
Inbreuk(en) op
regelgeving Decreet Basisonderwijs in art.44§2 (over de leergebiedoverschrijdende eindtermen)
3.1.2 Voldoet de school aan de erkenningsvoorwaarde ’bewoonbaarheid, veiligheid en