DOen sprack ick ô Nijmphen ick heb' soo veel gheleden, Ick heb' ghereyst, gherost, ghevochten, ghestreden, Ick heb' moeten duchten, vreesen, sorghen en waken, In swaer perijckelen tot op den dagh van heden, En ick ben veriaeght uyt den borgh van vreden, Met fortsen en sal ick nemmermeer gheraken, In T'palleys der deughden daer ick mocht smaken, Eenighe vertroostinghe van mijn benouwen,, swaer, Mynen gheest die beghint nu seer te haken,
Naer die overschoone beloofde landouwen,, claer, Laet my toch ten lesten met ooghen aenschouwen,, daar, Den gheest soo seere moet naer verlinghen,
Ick hope dat ghy my uyt jonste vol trouwen,, maer, Sonder dat ick u daer toe wil dwinghen,
Mijn begonste reyse sult hulpen volbringhen.
DVs ben ick diligentelijck naer dit vermaen;
Met de vier edel Nijmphen voort ghereden en ghegaen, Naer t'Palleys der deughden door d'adres van constantie, Als wy nu ghecomen waren tot daer aen,
Soo saghen wy op den bergh noch twee Nijmphen staen, Die ons winckten met goede continantie,
D'een hiet continentie d'ander tollerantie,
Die naer twincken doen oock begosten te hemmen, Maer den wegh was sonder eenighe playsantie Seer smal, steygh, en moyelijck om op te clemmen, Daermen de weldighe nature moeste temmen, Met de sinnelijckheyt boos van opinioene, Ghelijck alsmen teghen stroome moet swemmen, Om sijn leven te salveren naer t'groene.
Met diligentie en suren aerbeyt te doene.
IErst quamen ons te ghemoete veel Vrouwen en Mannen, Die uyt Tpalleys der deughden met edict waren ghebannen, Die om dat de deughden daer hadden sulcken authoriteyt, Van grooten thoren als straffe tyrannen,
Desperatelijck beten op haer tannen,
Om dat sy van daer hadden moeten nemen haer affscheyt, En dit ghespuys heeft van de deughden veel schanden gheseyt, Onder ander saghen wy daer boosheyt en putertiericheyt, Valsch voornemen, eyghen liefde, en dertelheyt,
Dwaesheyt vermetelheyt en onbestiericheyt, Ydelheyt boosen wille onmaniericheyt,
Onbedwinlijckheyt quade zeden met bedrogh vol ontrouwen, Tyrannye overdaet ghewelt schoffiericheyt,
Die my al meynden te brenghen in swaer benouwen.
Dus moeste ick daer teghen veel vyanden uyt houwen.
DOen wy op den bergh waren gheclommen halff weghen, Hebben wy noch soo vele teghenspoets ghecreghen, Daer ick my vromelijck moeste stellen teghen Somma ick heb gheworstelt, ghevochten, ghesleghen. Teghen al die ons quamen spreyen haer netten, Ick soude voorwaer veel eer tellen metten Monde, al de baren iae droppelen van derZee, Dan ick verhalen soude al die ons verpletten, En onsreyse verachteren wilden tot onsen lee, Het sweirt moeste al even dapper uyter schee, Off ick soude daer hebben moeten blyven, Want ghelijck de bloetghierighe Wolven een ree, Soeken te verscheuren en te ontlyven.
Soo sochten sy my weder nederwaerts te dryven.
TAntalus die daer gaept naer de appelen reen, Noch Sefijphes die altijt opwaerts rolt synen steen, Die en hebben noyt swaerder aerbeyt noch moeyt ghehadt, De Belides die continuelijck al ghemeen,
Te vergheefs met ghecroch ghekerm en gheween, Het water putten in een bodemloos vat,
En doen soo grooten trayaille niet als ick in desen pat Wel dede eer ick cost boven gheraken,
Ick moeste seer dickwils rusten als ick was mat, En verflaut door het aerbyden en waken, Maer den gheest die my soo vierich de haken, En de versche corage die my de Nijmphen gaven, Mitsgaders de hope van den loon boven alle saken, Die deden my soo neirstich aerbeyden en slaven.
Dat ick my niet en spaerde om opwaerts te draven,
TOt dat ick boven quam by T'palleys van deughden, Daer hert, sin, moet en gheest door verheughden, Hoewel dat ickt noch maer door eenen nevel en sach, Waer door de Nijmphe gratie met vreughden
Mijn duyster ooghen wiesch om te vierieughden, In den vloet van kennisse soo sy te doen plach, En doen sach ick claerlijck dat dit palleys lach,
Tuschen groot gheboomte dwelck lustich was groeyende, Soo wel t'swinters als t'somers, soo wel nacht als dach, Ghelijck Alcinoi hoven altijt sijn bloeyende,
Doen en was my den aerbeyt niet meer vernoeyende, Want my docht doen dat ick was ghesalveert, Dies ick dyen quaden raet was verfoeyende,
Van al die mijn reyse meynden hebben gheempescheert.
Hy gheraeckt eens ten eynde die persevereet.
DIt triumphant Palleys der deughden convent, Dat was ghebout op een sterck fundament, Van eenen vasten steen seer groot en viercant, Luculli Palleysen en waren noyt soo jent Iae Phoebi Palleysen is niet soo exellent, Als was der deughden Palleys triumphant, Het waren seven groote Casteelen playsant,
Daer eenen breeden pleyn in t'middel was gheleghen, t'was rontom omwatert wel bevrijt voor brant, En voor quaetdoenders die overdaet te doen pleghen, Als wy aen de poorte quamen wert gratie gheneghen, Met den sleutel die sy droegh het slot op te doene,
Doen quamen ons terstont de seven hooft deughden teghen, VVt haer seven Casteelen tot in tgroene.
Die ons willecom hieten in dyen rigioene.
Noch vonden wy daer oytmoedicheyt weldadicheyt, Godts vreese leetwesen beradicheyt,
Religie devotie en goede intentie,
Ghetrouwicheyt eendrachticheyt ghestadicheyt, Liberaelheyt vryheyt ghenadicheyt,
Onderdanicheyt suyverheyt abstinentie, Reynicheyt lanckmoedicheyt patientie, Gheschicktheyt neirsticheyt aerbeyt valiantie, Oytmoedicheyt schamelheyt silentie,
Saeghtmoedicheyt met de vrome perseverantie, Die ons generalijck met goede continantie, Willecom hieten en ghepresenteert,,, hebben, Haeren dienst en faveur twas een playsantie,
Om sien en hooren hoe dat sy ons ghecaresseert,, hebben.
En hoe ons de seven hooft-deughden gheinstrueert,, hebben.
GHelijck als een Schipper verheught die sijn voyage, Volbrocht heeft met ghestadighe corage,
Naer dat hy veel swaer tempeesten had ghepasseert, En op t'lant rust daer hy onfanckt synen loon en gage, Des ghelijcx docht my tot mijnder avantage,
Dat ick in de rechte haven was ghearriveert,
Daer den gheest soo vierich naer hadde ghedesireert,
En ten was niet vrempt dat my de haven van rust docht wesen, Want waer dat mijn voeten hebben ghepromeneert,
Oft waer mijn ooghen haer drayden boven desen, T'was over al even lustich en uytghelesen, Al was ick vermoeyt door den aerbeyt swaer, Die ick ghedaen hadde soo was ick heel ghenesen, Als ick aensach al de lieffelijcke Nijmphe daer.
Die ons veel eeren en diensten bethoonden voorwaer.
GEdiensticheyt en ruste, twee dienstmaeghden hebben terstont Met een minnelijck wesen en lieffelijcken mont,
Mijn vermoyt peirt aenveirt om dat sou weyen, Daer naer heeft beleeftheyt om dat ick was ghewont, My ontwapent en sy heeft my water gheiont, Van vertroostinghe uyt dyer schoonder contreyen, Om my te cureren doen ginck ick my vermeyen, Tot in t'middel van t'pleyn daer ick dry edel Vrouwen, Onder eenen Cypresseboom my sach sitten verbeyen, Sy waren statelijck ja Goddelijck in d'aenschouwen, Ick sal u haer namen oock gheiren ontfouwen, D'een was gheleertheyt d'ander de waerheyt, De derde persuasie die ter goeder trouwen, Veel Menschen hulpen uyt groote swaerheyt. En leyden uyt de duysterheyt in de claerheyt. ICk en liet dees Princerssen doen niet verholen, Hoe dat ick was ghecomen uyt t'lant van dolen, Daer ick verkeert hadde langhe spatie,
En wat teghenspoet ick in t'reysen hadde bequolen, Naer dyen dat ick my doen ganscheljck had'bevolen, In haer eerweirdighe hooghe gratie,
Verhaeld'ick haerlien noch de vreught en turbatie, Die ick in de triumphe der planeten al dwalen, Had' ghesien mitsgaders oock al de tribulatie,
Die'k had' gheleden in het stryen op berghen en dalen. En badt de waerheyt herteljck dat sy my sou verhalen, Wie dat de groote Hertoghinne mocht wesen,
Die van soo veel Princen en ghemeyn vassalen, Soo ghehoorsaemt, lieffghetal, en uytghelesen.
Soo ghedient, gheeert, gheviert, was en ghepresen.
DOen sprack de waerheyt tot mynen persoone, De Hertoghinne met haer dry Dochters idoone, Die u presenteerden wellust en ghelt,
Mitsgaders oock hoogheyt en den scepteren croone, Dat was de VVerelt met haer dry Dochters schoone, Die oyt de deughden verdreven met ghewelt,
Sy had' u bedroghen hadt ghy u daer niet teghenghestelt, Met behulp van reden en verstant ongheloghen,
Iae sy hadden u onder haer voeten ghevelt, Oft met subtijlheyt in haer net ghetoghen,
Sy heeft de stercxste de wyste der Menschen bedroghen, En van deught cracht en wijsheyt connen berooven, Men soude ter VVerelt gheen Vrouwen moghen, Vinden die tvolck soo verblinden en verdooven.
Sy zijn wel dwaes die de Werelt ghelooven.
ICk sprack ô waerheyt wat hadden te bedien, Al de triumphen die ick sach gheschien, En voort stellen van de seven planeten, My dunckt dat ick in die feest meest al de lien, Die oyt op de VVerelt gheboren waren heb'ghesien, Dus sou ick tbescheet van dyen gheiren weten, De waerheyt sprack ick sal u verhalen de secreten, Meest al de Menschen die daer sijn gheboren, Die hebben haer selven soo vergheten,
Dat sy voor deught tswerelts vreught hebben vercoren, Daer sy dan door verwecken Gods grouwighen thoren, Diese door haer sondich leven compt castyen,
Ghy hebter voor u ooghen veel fien versmoren, Als sy leefden in vreughden en melodyen.
Naer vreught compt gemeynelijck druck en lyen.
EN dat de planeten die daer hebben ghetriumpheert, Elck met een doot-sonde waren gheaccompaigneert, Die de triumphe vermeerderden ter selver plecken, Bediede dat elck mensch hier gheiren frequenteert, Met de sonde daer hy,, meest toe is gheinclineert, En dat de astren T'smenschen sinnen verwecken, Iae somtijts stieren oft connen trecken,
Tot goet oft quaet door haer operatien, Soo dat sy de naturen suyveren oft bevlecken, Naer de coniunctien en constellatien,
Daer sy in gheboren sijn hoewel de Godtlijcke gratien, D'authoriteyt der astren connen verwinnen,
Inder veughen dat sy naer de vocatien, Regeren der Menschen herten en sinnen.
Wel hun die Godt den meester boven alle astren kinnen.
GHy sout in de Furie met d'ander ghebleven,, hebben, En oock verloren u jeughdich leven,, hebben,
En hadde reden en verstant ghedaen, Die u soo goeden raet ghegheven,, hebben,
Dat sy u gheholpen uyt perijckel en sneven,, hebben, En de Nijmphe gratie heeft u hertelijck by ghestaen, VVant ghy in het worstelen vechten en slaen, In den strijt sout hebben gheweest verwonnen, Hadde sy u in den noot niet gheholpen saen, En haer jonstich faveur willen jonnen,
Och ghy en hadt in het stryen nimmermeer connen, Tot den eynde toe ghepersevereren,, fier,
Dus sijt ghy ten eeuwighen daghe verbonnen, Haer te loven te dancken en te obedieren,, schier.
Sonder Godts gratie can niemant resisteren,, hier
DAer naer sprack ick ô waerheyt wilt my vertellen, Wat clcyn ghespuys dat my quam quellen,
Daer ick my voor dierste in voorleden stonden Dapper teghen te weire moeste stellen, En met mijn goet gheweir ter aerden vellen, Om dat sy my niet souden quetssen noch wonden, De waerheyt sprack t'ghespuys dat ghy ierst hebt vonden, Dat waren als ghijt weten wilt in t'generale,
De ghebreken der Menschen en daghelijcxschen sonden, Die u bespronghen in grooten ghetale,
Sy meynden u wel met haeren rigale, Te beschadighen en te besmetten,
Haddyse niet vernielt met u sweirt van stale, Sy souwen u ghecreghen hebben in haer netten,
Sy connen de lichamen en oock de sielen letten.
DOen sprack ick ô waerheyt wilt my ontfouwen, Wie dat toch waren die twee Vrouwen,
Die my in t'beginssel met beloften en beden, Meynden verleyen ter quader trouwen, En daer'ick in tleste teghen moeste uythouwen, Door dat sy my soo grooten overlast deden,
De waerheyt sprack d'een was de Werelt vol onvreden, Daer de Planeten voor hadden ghetriumpheert,
En dander was tvleesch haer doghter die teghen de reden, En den gheest altijt seere rebelleert,
Sy waren doen ter tijt ghetransformeert En wel ghewapent soo dat ghyse niet,
En kende al hadt ghy daer met ghefrequenteert, Ter plaetssen daer de triumphe was gheschiet.
De Werelt en tvleesch brenghen veel volcx in tverdriet.