Dit onderzoek wordt afgesloten met een aantal suggesties voor vervolgonderzoek met betrekking tot maatschappelijk verantwoord ondernemen en belastingplanning.
Sector
Toegepast op een grotere sample zou de modererende invloed van de sector op het verband tussen MVO en belasting betalen onderzocht kunnen worden. Zo zullen er verschillen zijn tussen sectoren met betrekking tot afhankelijkheid van de consument. Ondernemingen die sterk afhankelijk zijn van hun reputatie en consumentenvertrouwen zullen eerder tegemoetkomen aan consumentenverwachtingen met betrekking tot MVO en belasting betalen dan ondernemingen die hier minder afhankelijk van zijn. Een eerdergenoemd voorbeeld hiervan
34 was Starbucks dat in 2012 naar aanleiding van veel commotie omtrent het belastingbeleid besloot om twee jaar de Britse fiscus een extra £10 miljoen (≈ €13,4 miljoen) te betalen12. Sommige ondernemingen bestaan van hun immateriële activa of het leveren van diensten waarbij het moeilijk is om kosten en opbrengsten aan de juiste landen toe te schrijven. Voor ‘digitale’ ondernemingen als Google en Amazon is het daarom makkelijker om te schuiven met winsten (Fisher, 2014). Ook kijken ondernemingen naar hun concurrenten binnen de sector en passen hun eigen MVO- en belastingbeleid aan naar hoe concurrenten hier mee om gaan zodat er binnen sectoren meer uniformiteit wordt ontwikkeld met betrekking tot MVO en belastingplanning.
Stakeholders
Ondernemingen moeten een MVO- en belastingbeleid voeren dat stakeholderbreed wordt geaccepteerd. Gezien het belang van ondernemingen om tegemoet te komen aan de wensen van de belangrijkste stakeholders kan het interessant zijn om te onderzoeken wat de invloed is van het type stakeholder op het verband tussen MVO en belastingplanning. Dit kan bijvoorbeeld door onderscheid te maken in verschillende soorten eigendomsstructuren. Dam en Scholtens (2012) vonden bewijs dat de concentratie van eigendom een significante relatie heeft met het MVO-beleid van 700 Europese multinationals. Hoe geconcentreerder het eigendom hoe slechter het MVO-beleid.
Chen et al. (2010) onderzocht belastingplanning bij familiebedrijven en vergeleek deze met niet-familiebedrijven. Familiebedrijven hebben aandeelhouders die meer gericht zijn op de lange termijn. De focus op winsten op korte termijn wordt meer verlegd naar het ontwijken van kosten op lange termijn, zoals reputatieschade door een slecht MVO-beleid of bijvoorbeeld belastingclaims door een te agressief belastingbeleid. Uit hun resultaten kwam naar voren dat familiebedrijven minder belasting ontwijken dan niet-familiebedrijven.
Ondernemingen die privaat eigendom zijn hebben minder druk van buiten en hoeven daarom met minder stakeholders rekening te houden dan bij ondernemingen waarbij het eigendom verspreid en publiek is. Schneider en Valenti (2010) onderzochten MVO-prestaties en financiële prestaties van ondernemingen die van publiek naar privaat eigendom gingen. Uit hun resultaten bleek dat ondernemingen die van publiek naar privaat eigendom wisselden meer aandacht besteden aan financiële prestaties dan aan MVO. Bovenstaande onderzoeken zijn
35 reden om de invloed van het type stakeholder op het verband tussen MVO en belastingplanning te onderzoeken.
Trend
Tenslotte kan onderzocht worden of het verband tussen MVO en belasting betalen de afgelopen jaren sterker is geworden. Aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen door ondernemingen is niet nieuw, maar is de afgelopen jaren wel sterk toegenomen. MVO is geëvolueerd vanuit een filantropische inslag naar een strategische inslag waarbij het soms noodzakelijk is om MVO te integreren met de ondernemingsdoelen en kerncompetenties (Porter en Kramer, 2006). Kurian en Kapoor (2015) benoemen zes zichtbare trends omtrent MVO: (1) toegenomen eisen aan verslaggeving omtrent MVO, (2) toegenomen vraag van de consument naar ondernemingen die maatschappelijk verantwoord ondernemen, (3) een strategische insteek waarbij MVO wordt geïntegreerd in de organisatiedoelen, (4) toename in het aantal rating agency’s die ondernemingen beoordelen op basis van hun MVO-prestaties, (5) toename in MVO communicatie vanuit de onderneming naar haar stakeholders, en (6) MVO-strategie dat wordt ingezet als een competitief voordeel.
Ook voor belastingplanning is steeds meer aandacht vanuit consumenten en media en is er kritiek op hoe grote multinationals hier invulling aan geven (Fisher, 2014). De recente commotie rondom Starbucks, Google, Amazon en Apple is hier een goed voorbeeld van. Gezien deze trends in MVO en aandacht voor belastingplanning wordt verwacht dat de positieve associatie tussen MVO en belasting betalen de afgelopen jaren is toegenomen.
36
Referenties
Artikelen
Al-Tuwaijri, S.A., Christensen, T.E., Hughes, K.E. (2004). The Relations Among Environmental Disclosure, Environmental Performance, and Economic Performance: A Simultaneous Equations Approach. Accounting, Organizations and Society. Vol. 29, Issue 5/6, pp447–471.
Avi-Yonah, R.S. (2008). Corporate Social Responsibility and Strategic Tax Behavior. University of Michigan Law & Economics. Olin Working Paper No. 06-008.
Armstrong, C., Blouin, J., Larcker, D., (2010). The Incentives for Tax Planning. Journal of
Accounting and Economics. Vol. 53, Issue 1/2, pp391-411.
Bankman, J., (2004). The Tax Shelter Problem. National Tax Journal. Vol. 57, Issue 4, pp925-936.
Bewley, K., Li, Y. (2000). Disclosure of Environmental Information by Canadian Manufacturing Companies: A Voluntary Disclosure Perspective. Advances in Environmental
Accounting and Management. Vol. 1, pp201–226.
Blodgett, M.S., Hoitash, R., Markelevich, A. (2014). Sustaining the Financial Value of Global CSR: Reconciling Corporate and Stakeholder Interests in a Less Regulated Environment.
Business and Society Review. Vol. 119, Issue 1, pp95-124.
Bowman, E.H., Haire, M. (1976). Social Impact Disclosure and Corporate Annual Reports.
Accounting, Organizations and Society. Vol. 1, Issue 1, pp11-21.
Chen., S., Chen, X., Cheng, Q., Shevlin, T. (2010). Are Family Firms More Tax Aggressive Than Non-Family Firms? Journal of Financial Economics. Vol. 95, pp41-61.
Cheng, S., Lin, K.Z. (2014). Corporate Social Responsibility and Tax Reporting Aggressiveness in a Transition Economy. Canadian Academic Accounting Association (CAAA) Annual Conference.
Cho, C.H., Patten, D.M. (2007). The Role of Environmental Disclosures as Tools of Legitimacy: A Research Note. Accounting, Organizations and Society. Vol. 32, Issue 7/8, pp639-647.
Clarkson, P.M., Li, Y., Richardson, G.D., Vasvari, F.P. (2008). Revisiting the Relation Between Environmental Performance and Environmental Disclosure: An Empirical Analysis.
Accounting, Organizations and Society. Vol. 33, Issue 3, pp303-327.
Dam, L., Scholtens, B. (2012). Does Ownership Type Matter for Corporate Social Responsibility. Corporate Governance: An International Review. Vol. 20, Issue 3, pp. 233-252. Deegan, C.M., Rankin, M., Tobin, J. (2002). An Examination of the Corporate Social and Environmental Disclosures of BHP from 1983-1997. A Test of Legitimacy Theory. Accounting,
37 Desai, M., Dharmapala, D. (2006). Corporate Tax Avoidance and High-Powered Incentives.
Journal of Financial Economics. Vol. 79, pp145-179.
Desai, M., Dharmapala, D., Fung, W., (2007). Taxation and the Evolution of Aggregate Corporate Ownership Concentration. Taxing Corporate Income in the 21st Century. New York: Cambridge University Press. pp345-383.
Dyreng, S.D., Hanlon M., Maydew, E.L. (2008). Long-Run Corporate Tax Avoidance. The
Accounting Review. Vol. 83, Issue 1, pp61-82.
Dyreng, S.D., Hanlon, M., Maydew, E.L. (2010). The Effects of Executives on Corporate Tax Avoidance. The Accounting Review. Vol. 85, No. 4, pp1163-1189.
van Dijk, M., Weyzig, F., Murphy, R. (2007). The Netherlands: A Tax Haven? SOMO (Centre for Research on Multinational Corporations).
Field, A. (2013). Discovering Statistics using IBM SPSS Statistics (4th edition). SAGE Publications Ltd.
Fisher, J. (2014). Fair Shores: Tax Haves, Tax Avoidance, and Corporate Social Responsibility.
Boston University Law Review. Vol. 94, Issue 1, pp337-365.
Flammer, C., Luo, J. (2014). Corporate social responsibility as a remedy for moral hazard? Evidence from a quasi-experiment.
Freedman, M., Wasley, C. (1990). The Association Between Environmental Performance and Environmental Disclosure in Annual Reports and 10 Ks. Advances in Public Interest
Accounting. Vol. 3, pp183–193.
Freeman, R., Reed, D.L. (1983). Stockholders and Stakeholders: A New Perspective on Corporate Governance. California Management Review. Vol. 25, Issue 3, pp88–106.
Friedman, M. (1970). The Social Responsibility of Business is to Increase its Profits. The New
York Times Magazine.
Gallemore, J., Maydew, E.L., Thornock, J.R. (2014). The Reputational Costs of Tax Avoidance. Contemporary Accounting Research. Vol. 31, pp1103–1133.
Graham, J.R., Hanlon, M., Shevlin, T., Shroff, N. (2014). Incentives for Tax Planning and Avoidance: Evidence from the Field. Accounting Review, Vol. 89, Issue 3, pp991-1023. Gravelle, J.G. (2015). Tax Havens: International Tax Avoidance and Evasion. Congressional Research Service.
Green, T., Peloza, J. (2014). How Do Consumers Infer Corporate Social Responsibility? The Role of Organization Size. Journal of Consumer Behaviour. Vol. 13, Issue 4, pp282-293. Hair, J.F.JR., Anderson, R.E., Tatham, R.L., Black, W.C. (1995). Multivariate Data Analysis (3rd edition). New York: Macmillan.
Hanlon, M., Heitzman, S. (2010). A Review of Tax Research. Journal of Accounting and
38 Hanlon, M., Slemrod, J. (2009). What Does Tax Aggressiveness Signal? Evidence from Stock Price Reactions to News About Tax Shelter Involvement. Journal of Public Economics. Vol. 93, Issue 1/2, pp126–141.
Hall, P.A., Soskice, D. (2001). An Introduction to Varieties of Capitalism. Oxford University
Press. pp1-68.
Hoi, C.K, Wu, Q., Zhang, H. (2013). Is Corporate Social Responsibility (CSR) Associated with Tax Avoidance? Evidence from Irresponsible CSR Activities. Accounting Review. Vol. 88, Issue 6, pp2025-2059.
Ingram, R.W., Frazier, K.B. (1980). Environmental Performance and Corporate Disclosure.
Journal of Accounting Research. Vol. 18, Issue 2, pp614-622.
Jensen, M., Meckling, W. (1976). Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure. Journal of Financial Economics. Vol 3, pp305–360.
Jones, T.M. (1995). Instrumental Stakeholder Theory: A Synthesis of Ethics and Economics.
Academy of Management Review. Vol. 20, pp404-437.
Kennedy, P. (1992). A Guide to Econometric Methods (3rd edition). Cambridge, MA: MIT Press.
Kurian, D., Kapoor, A. (2015). Evolution of Corporate Social Responsibility. International
Journal of Research in Commerce, Economics and Management. Vol. 5, Issue 4, pp. 21-27.
Laguir, I., Staglianò, R., Elbaz, J. (2015). Does Corporate Social Responsibility Affect Corporate Tax Aggressiveness? Journal of Cleaner Production. Vol. 107, pp662-675.
Landolf, U., Symons, S. (2008). Applying Corporate Responsibility to Tax. International Tax
Review. Vol 44, Issue 2, pp6-13.
Lindblom, C.K. (1994). The Implications of Organizational Legitimacy for Corporate Social Performance and Disclosure. Critical Perspectives on Accounting Conference, New York. Ministerie van Economische Zaken. (2015). Deelnameprotocol Transparantiebenchmark, Maart 2015.
Neu, D., Warsame, H., Pedwell, K. (1998). Managing Public Impressions: Environmental Disclosures in Annual Reports. Accounting, Organizations and Society. Vol. 23, Issue 3, pp265-282.
Omer, T.C., Molloy, K.H., Ziebart, D.S. (1993). An Investigation of the Firm Size - Effective Tax Rate Relation of the 1980s. Journal of Accounting, Auditing & Finance. Vol. 8, Issue 2, pp167-182.
Patten, D., Trompeter, C. (2003). Corporate Responses to Political Costs: An Examination of the Relation Between Environmental Disclosure and Earnings Management. Journal of
39 Phillips, J. (2003). Corporate Tax-Planning Effectiveness: The Role of Compensation-Based Incentives. The Accounting Review. Vol. 78, Issue 3, pp847-874.
Penrose, E. (1959). The Theory of the Growth of the Firm. Oxford, U.K.: Blackwell.
Porter, M.E., Kramer, M.R. (2006). Strategy & Society: the Link Between Competitive Advantage and Corporate Social Responsibility. Harvard Business Review. Vol. 84, Issue 12, pp78-92.
Rego, S.O. (2003). Tax-Avoidance Activities of U.S. Multinational Corporations.
Contemporary Accounting Research. Vol. 20, Issue 4, pp805-833.
Richardson, G.A., Lanis, R. (2011). Corporate Social Responsibility and Tax Aggressiveness. American Accounting Association Annual Meeting – Tax Current Sessions.
Schneider, M., Valenti, A. (2010). The Effects of “Going Private” Using Private Equity: The Newly Private Corporation and the Dimensions of Corporate Performance. Business & Society
Review. Vol. 115, Issue 1, pp75-106.
Scott, W.R. (2009). Financial Accounting Theory (6th edition). New Jersey: Prentice-Hall. Shackleford, D., Shevlin, T. (2001). Empirical Tax Research in Accounting. Journal of
Accounting and Economics. Vol. 31, Issue 1/3, pp321–387
Sociaal Economische Raad (2000). De Winst van Waarden. Advies over Maatschappelijk Ondernemen. Uitgebracht aan de Staatssecretaris van Economische Zaken. Publicatienummer 11, 15 december 2000.
Watson, L. (2011a). Corporate Social Responsibility and Tax Aggressiveness: An Examination of Unrecognized Tax Benefits. The Pennsylvania State University, Working Paper.
Watson, L. (2011b). Social Influence on Aggressiveness Accounting: The Impact of Corporate Social Responsibility on Tax Aggressiveness. The Pennsylvania State University, Working Paper.
Watson, L. (2015). Corporate Social Responsibility: Tax Avoidance, and Earnings Performance. Journal of the American Taxation Association. Vol. 37, Issue 2, pp1-21.
Zeng, T. (2012). Corporate Social Responsibility and Tax Aggressiveness.
Zimmerman, J. (1983). Taxes and firm size. Journal of Accounting and Economics. Vol 5, Issue 2, pp119-149.
40
Bijlage
Variabele
B SE Sig B SE Sig B SE Sig B SE Sig B SE Sig B SE Sig B SE Sig Intercept ,258*** (,022) ,000 ,249*** (,030) ,000 -,037 (,104) ,723 ,176* (,077) ,025 ,235*** (,013) ,000 ,239*** (,013) ,000 ,233*** (,012) ,000 Onafhankelijke Variabelen H1 MVO ,000 (,000) ,670 -,013 (,013) ,323 H2a OrgSize ,048** (,017) ,005 ,080*** (,021) ,000 H3a Profit ,019 (,017) ,271 -,057** (,037) ,014 Moderator Variabelen H2b InteractieOrgSize ,016 (,012) ,192 ,026 (,018) ,151 H3b InteractieProfit ,010 (,012) ,423 ,005 (,018) ,720 Controle Variabelen LEV -,026 (,082) ,755 -,035 (,086) ,684 -,080 (,082) ,328 -,073 (,093) ,433 -,003 (,011) ,770 -,005 (,012) ,677 ,008 (,013) ,533 ROA -,142 (,157) ,367 -,139 (,158) ,379 -,061 (,154) ,691 -,180 (,160) ,265 -,010 (,011) ,389 -,010 (,012) ,389 ,015 (,013) ,274 R-Square ,010 ,012 ,093 ,023 ,028 ,017 ,177 Adjusted R-Square -,012 -,021 ,063*** -,009 -,004 -,016 ,111** *
p < ,050 Tabel 6. Additionele analyse
**
p < ,025
*** p < ,005
Model 6 Model 7 Model 1 Model 2 Model 3 Model 4 Model 5