Kernbegrip Definitie
AASP (Adult Adolescent
Sensory Profile) De AASP (Adult Adolescent Sensory Profile) is een gestandaardiseerd meetinstrument dat het effect van zintuiglijke informatieverwerking meet op basis van de dagelijkse activiteiten (Texas Education Agency, 2015). Het meetinstrument is ontworpen voor volwassenen. Het heeft 60 items en is uitvoerig gereviewd en valide gebleken (Brown et al., 2001).
Activiteitenweger De Activiteitenweger is een hulpmiddel dat gebruikt wordt voor het plannen van dagelijkse activiteiten. De methode kan gebruikt worden voor: het vinden van een balans tussen wat de cliënt kan en wat cliënt doet (belasting/ belastbaarheid) om de algemene belastbaarheid te kunnen opbouwen (Meander Medisch Centrum, n.d.).
ADL (Algemene Dagelijkse
Levensverrichtingen)
ADL betekent de dagelijks terugkerende handelingen die gedaan moeten worden om zelfstandig te kunnen zijn (Gezondheidsplein, 2017).
AMPS (Assessment of
Motor and Process Skills) De AMPS is een meetinstrument waarmee de ergotherapeut tijdens de uitvoering van alledaagse taken, de motorische- en procesvaardigheden van de cliënt beoordeelt (Verhoef & Zalmstra, 2012).
ASITT-protocol Het ASITT (Adult Sensory Integration Timmerman treatment) protocol is een intake/observatie- en behandelprotocol voor volwassenen gebaseerd op principes van sensorische integratie (Ergotherapie Gouda, 2015).
Auditieve overprikkeling Auditieve overprikkeling is overprikkeling door geluid, waaronder moeite met wegfilteren van achtergrondgeluiden of irritatie bij ritmische geluiden (Hersenletsel-uitleg, 2013-2017).
CLCE 24 vragenlijst De CLCE 24 vragenlijst is een meetinstrument om de cognitieve en emotionele klachten na een CVA te ontdekken (Rasquin et al., 2006). Cognitieve
overprikkeling Cognitieve overprikkeling is als iemand overprikkeld raakt door zijn eigen gedachten, doordat er veel gevraagd of gezegd wordt. Mensen met cognitieve overprikkeling hebben vaak moeite met het uitvoeren van dubbeltaken of multitasken. Er is vaak sprake van een vertraagde informatieverwerking ten gevolge van hersenletsel, waardoor prikkels zich op kunnen stapelen (Hersenletsel-uitleg, 2013-2017).
Cognitieve revalidatie Cognitieve revalidatie is het richten op herwinnen van cognitieve vaardigheden, die na NAH beperkt, veranderd of verdwenen zijn. Het doel van deze therapie is om de dagelijks vaardigheden weer uit te kunnen voeren en het verbeteren van deze vaardigheden. Het opnieuw leren van vaardigheden wordt gedaan door gebruikt te maken van
strategie en het gebruik van externe hulpmiddelen (Society for Cognitive Rehabilitation Nederland, n.d.).
Commotio cerebri Commotio cerebri is een ander woord voor hersenschudding, dit wordt gezien als lichte vorm van hersenletsel en kan voorkomen na
bijvoorbeeld een stoot tegen het hoofd of een val waarbij het hersenweefsel niet beschadigd raakt (Hersenstichting, 2017).
Contusio cerebri Contusio cerebri, wat een ander woord is voor hersenkneuzing, is een ernstige vorm van hersenletsel. Hierbij is het hersenweefsel wel beschadigd geraakt (Hersenstichting, 2017).
Compensatiestrategieën Een compensatiestrategie is het aanleren van een andere werkhouding /werkwijze of gebruik van hulpmiddelen, zodat een cliënt zo
zelfstandig mogelijk een activiteit kan uitvoeren (Peters & Genders, 2012).
COPM (Canadian Occupational
Performance Measure)
De COPM is een meetinstrument om de veranderingen van het cliëntenperspectief, die zij ten aanzien van het handelen hebben, in kaart te brengen (Van Hartingsveldt & Piškur, 2012).
CVA (Cerebro Vasculair
Accident) Bij een CVA is er een verstoring in de bloedcirculatie van de hersenen (Hersenstichting, 2017). Emotionele
overprikkeling
Emotionele overprikkeling is als iemand emotioneel kwetsbaarder is en moeite heeft met het reguleren van de emoties na hersenletsel
(Hersenletsel-uitleg, 2013-2016).
Hoogsensitiviteit Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap van mensen. Mensen met hoogsensitiviteit ervaren prikkels eerder en/of heftiger, waardoor ze juist druk of teruggetrokken gedrag vertonen (Mens en gezondheid, 2009-2017).
Kwaliteit van leven Kwaliteit van leven is een brede indeling die wordt bepaald door de persoon zijn fysieke gezondheid, psychologische staat, persoonlijke overtuiging, sociale relaties en hun relatie met betekenisvolle kenmerken van hun omgeving (World Health Organization, 2017). MS (Multiple Sclerose) Bij MS is de isolatielaag van de zenuwen beschadigd. Dit is bij het
ruggenmerg, de hersenen en de oogzenuwen, waardoor problemen in het lopen, voelen en zien kunnen ontstaan (Hersenstichting, 2017). Mindfulness Bij de mindfulness leer je iemand bewust te zijn in het moment, door
de aandacht te sturen (Aandachtstraining, n.d.). Niet aangeboren
hersenletsel (NAH) NAH is iedere vorm van schade (hersenletsel) die heeft plaatsgevonden tijdens of na de geboorte (Hersenletsel-uitleg, 2013- 2016). NAH wordt verder ingedeeld naar oorzaken: traumatisch en niet traumatisch hersenletsel, een traumatisch hersenletsel ontstaat door iets van buitenaf, zoals: een verkeersongeval,schedelbreuk door een val, klap of schop. Een niet traumatisch hersenletsel ontstaat altijd van binnenuit door een proces of aandoening binnen in het lichaam, zoals
een herseninfarct (afsluiting van een bloedvat), een hersenbloeding (bloeding van het bloedvat), infectie, tumor etc. (Hersenletsel-uitleg, 2013-2017).
Niet rennen maar
plannen ‘Niet rennen maar plannen’ zijn verschillende trainingsmodules om te leren omgaan met de cognitieve klachten (Geusgens et al., 2014)
Optometrist De optometrist is een oogspecialist die bepaalt of er afwijkingen aan de ogen zijn (Optometristen Vereniging Nederland, 2014). Overprikkeling Overprikkeling houdt in dat er meer prikkels (signalen) door de
hersenen worden ontvangen, dan de hersenen aankunnen. Het is een situatie die als vermoeiend ervaren kan worden door mensen
(Hersenletsel-uitleg, 2013-2016). Overprikkeling
proprioceptie Overprikkeling van proprioceptie is dat mensen overprikkeld raken van beweging of de stand van het hoofd (Hersenletsel-uitleg, 2013-2017). Overprikkeling smaak Overprikkeling van smaak is dat de smaakzin versterkt is (Hersenletsel
project overprikkeling, n.d.).
Overprikkeling van reuk Overprikkeling van reuk kan ontstaan doordat mensen versterkt ruiken, zoals etensgeuren en parfum wat mensen versterkt ruiken (Hersenletsel-uitleg, 2013-2017).
Proprioceptie Proprioceptie is het kunnen bepalen in welke positie ons lichaam is ten opzichte van de wereld om ons heen. Spieren en gewrichten bevatten minuscule sensoren die laten weten hoe je zit, ligt of staat
(Hersenletsel-uitleg, 2013-2017).
Psycho-educatie Psycho-educatie is een vorm van begeleiding, waarbij kennis wordt aangeboden over de inhoud van een stoornis en hoe dit zich kan uiten in het dagelijks leven (Boelen et al., 2007).
Psychosomatiek Psychosomatiek betreft een lichamelijk aandoeningen, waar geen lichamelijke oorzaken voor te vinden zijn. Het zijn met name
psychische problemen die zich vertalen naar lichaamsklachten (Psycho consult, n.d.).
Rollen Een persoon heeft vaak verschillende rollen, deze rollen veranderen en ontwikkelen zich gedurende de verschillende levensfasen. Rollen zijn gebaseerd op gedragspatronen en activiteiten die regelmatig worden uitgevoerd (Satink & Van De Velde, 2012).
Sensorische integratie
(therapie) Sensorische integratie (SI) is een therapie die zich richt op het verwerken en integreren van zintuiglijke prikkels. De therapeut biedt oefeningen uit een standaard protocol aan om de reactie van de zintuigen te veranderen (Watling & Hauer, 2015).
Sensory Perception
Quotiënt (SPQ) Bij de SPQ is het doel van dit instrument om de basis zintuiglijke informatieverwerking te onderzoeken, door middel van een vragenlijst (Robles et al., 2011).
Sensory Over- Responsivity scale (SensOR)
De SensOR is een meetinstrument dat de overgevoeligheid op zintuiglijke informatie test (Schoen et al., 2008). Het combineert een gestandaardiseerd meetinstrument met een subjectief
meetinstrument, tot een zelfevaluatie voor de verzorgende of de volwassene (Schoen et al., 2008).
Sociale omgeving Onder de sociale omgeving vallen onder andere mensen die in iemands directe nabijheid zijn. Zij worden ook wel naasten genoemd. Hieronder vallen partner, gezin en vrienden (Van Nes, Heijsman, 2012).
Sociale participatie Sociale participatie omvat mogelijkheden tot participeren in formele en informele sociale activiteiten thuis, op school en in de community (World Health Organization, 2017).
Tactiele overprikkeling Tactiele overprikkeling is als het gevoel overprikkeld is. Dit ontstaat onder andere bij tast, beweging of aanraking. Deze tactiele
overprikkeling kan ook als pijn worden ervaren (Hersenletsel-uitleg, 2013-2017).
Tomatis Tomatis is een praktijk voor luistertherapie, logopedie en sensorische informatieverwerking (Tomatis, 2017).
Tumoren Een tumor is een gezwel dat ruimte inneemt in de hersenen, het hersenweefsel raakt in verdrukking, waardoor er schade ontstaat (Hersenletsel-uitleg, 2013-2017).
VAS schaal (Visueel
analoge schaal) De VAS schaal is het meest bekende meetinstrument om pijn te scoren(Ergonomiesite, 2006-2017). Visuele overprikkeling Visuele overprikkeling is overprikkeling door beelden of door licht,
onder andere het zien van veelheid van beelden, kleuren en bewegingen bij bepaald soort licht (Hersenletsel-uitleg, 2013-2017).
Whiplash Whiplash is een heftige abrupte beweging van het hoofd ten opzichte van de romp door een ongeval. Hierdoor kunnen er beschadigingen optreden in de nek of rug (Behandeling whiplash, 2017).
Zintuiglijke
informatieverwerking Zintuiglijke informatieverwerking is de manier waarop het zenuwstelsel zintuiglijke prikkels ontvangt, organiseert en interpreteert (Hochhauser & Engel-Yeger, 2010).
Zintuiglijke
overprikkeling Zintuiglijke overprikkeling houdt in dat de hersenen de prikkels, verkregen van de zintuigen, minder goed kan verdragen (Hersenz, 2016).